3. GÖRSEL TASARIMIN TEMELİ
Sanat tasarımının unsurları:
Tasarım öğeleri, herhangi bir görsel tasarımın yapısını
oluşturan ve görsel mesajlar ileten temel birimlerdir.
Görsel tasarımda estetik düzenin temel ilkelerini ortaya
koymaya çalışan ressam ve tasarım teorisyeni Maitland E.
Graves, The Art of Color and Design (1941) adlı
tabında,tasarımı çizgi, yön, biçim , boyut , doku , değer v
e renk olarak tanımlamış ve "bu öğeler tüm tasarımların
yapıldığı malzemelerdir" sonucuna varmıştır.
4. Materyalin belirlenen amaçlar doğrultusunda mesajı
istenilen şekilde iletebilmesi, tasarım öğelerinin doğru
kullanılmasına ve tasarım ilkelerine sadık kalınmasına
bağlıdır.
6. BENZEŞİK ÖGELER
Benzeşik görseller, bir
kavramı veya konuyu
açıklamak için o kavrama
benzer başka bir kavramla
ilgili bir şey göstererek
benzerliklere dikkat çekme
işlevini görür.
Öğrencilerin yeni bilgileri
eski bilgileri ile
yorumlamasına yardımcı
olur.
7. GERÇEKÇİ ÖGELER
Öğretilecek ögenin
gerçeğini gösteren
görsellerdir.
Ögenin gerçek renkleri
kullanılarak gerçeklik
artırılabilir.
Gerçek görseller her
zaman daha kalıcı
öğrenme sağlar mı???
8. ŞEMATİK ÖGELER
Şematik görseller çeşitli
ögeler arasındaki ilişkiyi
gösterir.
Akış grafikleri, hiyerarşik
şemalar, haritalar vb.
9. İLİŞKİLİ ÖGELER
Nicel ilişkileri gösteren
görseller. Örneğin bar
grafik, line grafik, pie
/pasta grafik gibi
10. DÖNÜŞTÜRÜLEN GÖRSELLER
Bir ögedeki veya olaydaki
zaman ve yer değişiminden
kaynaklanan değişimleri
aktarır.
Mevsimler, hava olayları vb
11. YORUMLAYICI ÖGELER
Teorik ve soyut ilişkileri resimlerle açıklarlar.
Elektrik devrelerini açıklayan bir resim, şema gibi
12. HEDEF NE OLMALI
1. İletilmek istenen mesajı en yalın şekilde,
anlamaya ayrılan emeği en aza indirgeyerek, tam
ve doğru şekilde aktarmak
2. Aktif katılım
3. Farklı anlamlandırmalara açık olmamak
4. Dikkat çekmek
5. Motivasyon
14. GÖRSEL TASARIM ÖGELERİ
1. Çizgi:
Çizgi, dikkati belirli bir
noktaya çekebildiği gibi
belirli bir yolun
izlenmesini de
sağlayabilir. Çizgiler yön
ve hareket gösterebilirler.
Şekilleri ayırma ve
birleştirme işlevi
görürler.
15. Çizgi, boşlukta hareket eden
bir nokta tarafından
tanımlanan bir sanat öğesidir.
Çizgiler dikey, yatay, çapraz
veya eğri olabilmektedir.
Herhangi bir genişlik veya
doku olabilmektedir. Ve
sürekli, gizli veya kırık
olabilmektedir. Bunun da
ötesinde, daha önce
bahsedilenlerin dışında farklı
çizgi türleri vardır. Örneğin,
yatay ve zikzaklı bir çizginiz
veya dikey ve zikzaklı bir
çizginiz olabilmektedir. Farklı
çizgiler farklı ruh halleri
yaratır, bu tamamen hangi ruh
halini oluşturmak için
kullandığınıza bağlıdır.[13]
]
NOKTA:
Bir nokta temelde “hiçbir şey”
deki “bir şeyin” başlangıcıdır.
Zihni konumu üzerinde
düşünmeye zorlar ve hem
hayal gücünde hem de
boşlukta üzerine inşa edilecek
bir şey vermektedir.
Bir gruptaki bazı soyut
noktalar, insan hayal gücünü,
onu tanıdık şekiller veya
formlarla ilişkilendirmeye
teşvik edebilmektedir.
16. Çizginin kullanıldığı alanları
Yatay çizgiler durgunluk hissi verir.
Dikey çizgiler ise karşılaştırma yapmamızı sağlar.
Eğik çizgiler ise hareketlilik katar.
Köşegen çizgilerde dinamizm ve hareketlilik katar.
Perspektif ve derinlik katmak içinde çizgilerden
faydalanılır.
Ayrıca nesneleri ve resimleri bölmek içinde
kullanılır.
17. 2.şekil:
Şekil bir yüzey üzerine yara
atılan iki boyutlu
biçimlerdir.
Farklı şekiller bir araya
gelerek anlamlı bir bütün
oluşturabilirler
Basit şekiller daha kolay
anlaşılır ve hatırlanır.
18. 2.şekil:
Şekiller kimi zaman
herhangi bir cismin
sadece kenar çizgileri ile
görüntülenmesinde
kullanılırlar. Bunu siluet
olarak ifade etmek de
mümkündür.
Kalp ve kuş figürleri
sadece şekil ile kolayca
çizilebilir.
19. 2.şekil:
Şekil, tanımlı veya kapalı bir sınır nedeniyle veya değer,
renk veya doku farklılıkları nedeniyle yanındaki veya
çevresindeki boşluktan öne çıkan iki boyutlu bir alan
olarak tanımlanmaktadır. Şekiller tanınabilir nesneler ve
biçimlerdir. Genellikle tasarımın diğer öğelerinden
oluşmaktadır.
Örneğin, bir kağıda çizilen kare bir şekil olarak kabul
edilmektedir. Kareyi şekillendiren ve onu çevresindeki
karenin parçası olmayan boşluktan ayıran bir sınır görevi
gören bir dizi çizgi ile oluşturulmaktadır.
20. 2.şekil:
Şekil türleri:
1. Geometrik şekiller veya mekanik
şekiller,:kareler, daireler, üçgenler, elipsler, paralelken
arlar, yıldızlar vb. gibi
bir cetvel veya pusula kullanılarak çizilebilen
şekillerdir. Mekanik şekiller, ister basit ister karmaşık
olsun, bir kontrol ve düzen duygusu yaratır.
2. Organik şekiller :genellikle karmaşık olan ve doğada
bulunan şekillere benzeyen düzensiz şekillerdir.
Organik şekiller elle çizilebilir, bu yüzden bazen
özneldirler ve yalnızca sanatçının hayal gücünde var
olmaktadır.
3. Eğrisel şekiller : eğri çizgilerden ve düz kenarlardan
oluşmaktadır. Şekle daha doğal bir his vermektedir.
Buna karşılık, doğrusal şekiller keskin kenarlardan ve
dik açılardan oluşur ve kompozisyonda bir düzen
22. 3.alan:
Görsel materyallerde alan
kullanımı materyalin
anlaşılabilir olması
açısından büyük önem taşır.
Görsel materyalde kapalı ve
açık alanlar vardır.
23. Bu tasarımlarda sayfanın
tamamı metin ya da
şekiller ile doldurulmaz.
Okuyucunun içeriği daha
rahat takip edebilmesi
için boş alanlara yer
26. 4. Boyut :
Görsel tasarım içerisinde kullanılan bir cismin boyutu
çoğu zaman yanıltıcı olabilir.
Cisim diğer cisimler ile birlikte kullanıldığında boyut
açısından bir anlam ifade eder
27. 4. Boyut :
Algıdaki bu farklılık
değişik kavramların
ifade edilmesinde
tasarımcıya bazı
avantajlar sağlayabilir.
28. 5. Doku:
Görsellerin çoğu iki boyutludur. Bu görsellerde doku ve
desen kullanarak üçüncü bir boyut eklemek mümkün
olabilir.
29. 5. Doku:
Doku, görselin hem daha gerçekçi gözükmesine hem de
zeminle cisim arasında oluşan farklılık sayesinde daha
rahat algılanmasına yardımcı olur
Ayrıca izleyenin baktığı şeyi hissetmesini sağlar.
33. 6. Renk:
Benzerlik ve farklılıkları vurgulamak
Önemli noktalara ve ayrıntılara dikkat çekmek
Duygusal bir etki oluşturmak
34. 6. Renk:
Yanlış tema ve renk
tercihleri materyalin
kullanımını olumsuz yönde
etkilemekte, özellikle
okunabilirlik açısından
sorunlara yol açmaktadır .
35. 6. Renk:
Renk kontrastları:
Renk kontrastları, bir dizi rengi inceleyen renk uyumunun
aksine, bir çift renkle incelenmektedir.
Renk kontrastında, parlaklık veya doygunluk gibi açılardan
algılanabilir farklılıkları olan iki renk, kontrast oluşturmak için
yan yana yerleştirilmektedir.
Johannes Itten yedi çeşit renk kontrastı sunmuştur.
Açık ve koyu kontrastı, renk tonu kontrastı, sıcaklık kontrastı,
doygunluk kontrastı, eşzamanlı kontrast, boyutların kontrastı
ve tamamlayıcı kontrasttır.
Bu yedi çeşit renk kontrastı, tasarımda renk şemaları içeren
geçmiş çalışmalara ilham vermiştir.
36. Renk şemaları
Renk şemaları , bir tasarım için seçilen renk seti olarak
tanımlanmaktadır.
Genellikle yan yana çekici görünen ve birlikte kullanıldıklarında
estetik bir his yaratan iki veya daha fazla renkten oluşmaktadır.
Renk şemaları, hangi renklerin yan yana hoş göründüğünü
gösterdiği için renk uyumuna bağlıdır.
Tatmin edici bir tasarım ürününe genellikle başarılı bir renk şeması
eşlik etmektedir.
Zamanla, tasarımcılar için renk uyumunu kolaylaştırmak için renk
şemaları oluşturma işlevine sahip renk tasarım araçları
geliştirilmiştir.
6. Renk:
37. 6. Renk:
Görsel tasarımda renk kullanımı
Bir tasarımda uyum, denge ve görsel rahatlık
yaratmak için renkler kullanılmaktadır.
Renk, izleyicide istenilen ruh hali ve duyguyu
uyandırmak için kullanılmaktadır.
Tasarımda tema oluşturmak için renkler
kullanılmıştır.
Renkler anlam taşır ve sembolik olabilmektedir.
Bazı kültürlerde farklı renklerin farklı anlamları
olabilmektedir.
38. 6. Renk:
Renkler, istenen öğelere vurgu yapmak ve bir
sanat eserinde görsel hiyerarşi oluşturmak için
kullanılmaktadır.
Renkler, belirli bir marka veya tasarım ürünü için
kimlik oluşturabilmektedir.
Renkler, izleyicilerin görsel tasarımları farklı
yorumlamalarına olanak tanımaktadır. Aynı renkler
farklı duygular uyandırabilir veya farklı bireyler
ve kültürler için farklı anlamlar
taşıyabilmektedir.
Bir tasarım ürününde organizasyon ve tutarlılık
için renk stratejileri kullanılmaktadır.
Perakende ortamının mimari tasarımında renkler,
42. Öğretim materyalinde görsel – sözel ve çekicilik katan
öğeler belirlendikten sonra bunların nasıl bir biçimsel
düzenleme ile yerleştirileceğine karar verilmelidir.
Tasarım ilkeleri:
44. 1. Bütünlük :
Bütünlük, bir görseli meydana getiren öğelerin bir bütün
olarak görünmesini sağlayan, öğeler arasındaki ilişkidir.
Bütünlük anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır.
Bütünlüğü oluşturacak olan ilişkinin kurulabilmesi için
tasarım öğelerinden (çizgi, şekil, renk, vb.) faydalanılır.
45. 1. Bütünlük :
Bütünlüğün sağlanması açısından yapılan hataların başında
materyalin içinde çok sayıda ve birbiri ile ilişkisi düzgün
bir şekilde ifade edilememiş öğelerin kullanımı yer alır
46. 1. Bütünlük :
Bu tür hataları en aza indirebilmek için verilmek istenen
mesaj tasarımcı tarafından açık ve net olarak ifade
edilebilmelidir.
Tasarımcının aklına gelen tüm fikirler materyale
yansıtılmamalıdır.
47. 1. Bütünlük :
Bütünlüğün sağlanmasında
tasarımcıya yardımcı
olabilecek basit ve eski bir
kural vardır; “3x3 kuralı”.
Bu kural dâhilinde ekran,
soldan sağa ve yukarıdan
aşağıya 3 parçaya
bölünerek 3x3 bir matris
elde edilir.
48. Anahtar öğeler veya
nesneler bu 3 çizginin
yakınında bulunmalıdır.
3x3 kuralı öğrencilerin
dikkatlerini bu çizgilerin
kesişme noktalarında
toplayacağını belirtir.
Matrisi oluşturan çizgiler
hayali çizgilerdir;
tasarımcıya yol gösterici
görev üstlenirler.
1. Bütünlük :
49. 2. Denge :
Denge, öğelerin yatay ve dikey olarak materyale eşit
ağırlıkta dağıtılması (yerleştirilmesi) yoluyla oluşturulur.
50. İki türlü denge var:
Formal (Simetrik):
Bir materyalin ortadan
ikiye bölündüğünde
öğelerin simetrik
olarak (her iki tarafta
da birbirinin aynı
şekilde) yerleştirilmesi
2.Denge
51. 2. Denge :
İnformal (Simetrik
olmayan): Ağırlık olarak her
iki tarafta eşittir ancak
kullanılan öğeler
farklıdır.Dengenin bu şekilde
sağlanması materyale belirli
ölçüde hareketlilik
kazandırabilmektedir.
Materyallerde dengenin
olmadığı durumlarda öğeler
birbiri üstüne ve bir tarafa
yığılmış olarak görülür.
52. 3. Vurgu :
Materyalde kullanılan görsellerin belirli bir
bölümüne dikkat çekilmek istenebilir.
Öğeyi ilgi merkezi haline getirebilmek için
kullanılan farklı teknikler bulunmaktadır.
53. 3. Vurgu :
Ok ve benzeri yön gösteren
çizgilerin ve şekillerin
kullanılması
Odaklanılacak öğenin
farklı şekilde
boyutlandırılması
55. 4. Hizalama:
Hizalama, görsel
materyallerin daha kolay
algılanmasında, öğeler
arasında kurulan ilişkilerin
daha rahat anlaşılmasında
önemli rol oynar.
56. 4. Hizalama:
Materyalde hizalama kullanımı sırasında, öğeler arası
hizalamanın yanı sıra tüm öğelerin materyale göre
hizalanmasına da özen gösterilmelidir.
57. Eğitim materyallerinde belirli bir kavramı ifade edebilmek,
mesajı iletebilmek için birden fazla öğe kullanılabilir.
Bu öğelerin arasındaki ilişkiyi öğelerin birbirleri arasındaki
uzaklıkları ve yakınlıkları belirler.
5. Yakınlık:
58. Birbirleri ile yakın öğeler ilişkili, uzak olan öğeler ise
ilişkisiz olarak anlamlandırılırlar.
59. 5. Yakınlık:
Öğelerin birbirine olan
yakınlıkları aynı zamanda
insan beyninde bir takım
çağrışımların meydana
gelmesine de yol açabilir .