Chiến Thuật Ôn Thi THPT Quốc Gia Môn Ngữ Văn - Chuyên đề Nghị luận xã hội tập 2

1
CHIẾN THUẬT ÔN THI
THPT QUỐC GIA
MÔN NGỮ VĂN
Chuyên đề: Đọc hiểu - Nghị luận xã hội
Tập 2
THPT QUỐC GIA
MÔN NGỮ VĂN

Chúng tôi luôn mong muốn nhận được những ý kiến góp ý của Quý độc giả
để cuốn sách ngày càng hoàn thiện hơn.
Liên hệ về bản thảo và bản dịch: contact@mcbooks.vn
Liên hệ hợp tác truyền thông trên sách: project@mcbooks.vn
Liên hệ tư vấn, đại diện và giao dịch bản quyền: copyright@mcbooks.vn
THƯƠNG HIỆU TKBOOKS
Chuyên sách tham khảo
Phát triển cùng phương châm “Knowledge Sharing - Chia sẻ tri thức”, MCBooks
luôn mong muốn được hợp tác cùng các tác giả trong nước với ước mong được
chia sẻ những phương pháp học mới lạ, độc đáo, những cuốn sách học hay và chất
lượng đến với độc giảViệt Nam.
Các tác giả viết sách có nhu cầu xuất bản xin vui lòng liên hệ với chúng
tôi qua:
Email: lienhebanquyen@mcbooks.vn
Điện thoại: (04).3792.1466 (Bấm số máy lẻ 103 - Phòng Kế Hoạch)
CHIẾN THUẬT
ÔN THI THPT QUỐC GIA
MÔN NGỮ VĂN
CHUYÊN ĐỀ ĐỌC HIỂU - NGHỊ LUẬN XÃ HỘI (TẬP 2)
Bản quyền © thuộc TKBooks, theo hợp đồng chuyển nhượng giữa
Công ty Cổ phần sách MCBooks và tác giảTrịnhVăn Quỳnh.
Bất cứ sao chép nào không được sự đồng ý của TKBooks đều là bất
hợp pháp và vi phạm Luật xuất bản Việt Nam, Luật bản quyền quốc tế

3
PHẦN I: CHIẾN THUẬT NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
CHUYÊN ĐỀ ĐỌC HIỂU-NGHỊ LUẬN XÃ HỘI TẬP 2
1
CHIẾN THUẬT ÔN THI THPP QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN - Chuyên đề nghị luận Văn học
CHIẾN THUẬT ÔN THI
THPT QUỐC GIA
MÔN NGỮ VĂN
Chuyên đề: Đọc hiểu - Nghị luận xã hội
Tập 2
Trịnh Văn Quỳnh
Hiệu đính: Phạm Hường

CHIẾN THUẬT ÔN THI THPP QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN - Chuyên đề nghị luận Văn học
� Viết dài chưa chắc đã điểm cao, loay hoay
không biết viết sao cho đủ ý
� Tự hỏi: có những bạn rất ít khi học mà vẫn làm
được bài, việc học hành của một số bạn lại nhẹ tựa
lông hồng vậy?
� Choáng váng với khối lượng kiến thức
khổng lồ. Vở văn luôn là loại vở dày nhất, có
nhiều loại vở nhất.
� Chỉ 1 câu thơ có 8 chữ, thầy cô cũng có
thể bình ra vài trang giấy, chỉ mới nhìn đã
muốn xỉu!
� Không khỏi một lần ngáp ngắn, ngáp dài trong
giờ giảng văn.
� Tây Tiến leo mãi vẫn chưa hết dốc, Việt Bắc cầm
tay mãi không rời, Đất Nước có từ cái ngày xửa xưa,
Sóng từ ngàn xưa, đến ngày nay vẫn thế…
� Cũng chăm chỉ đấy chứ, nhưng học trước quên
sau, vào phòng thi không nhớ nổi điều gì.
Chúng ta ai cũng từng khổ vì môn Văn như thế...
LỜI DẪN
.

Hệ thống chiến thuật cung cấp kỹ năng nắm
vững thao tác, lý luận giải mã bất kỳ dạng đề mới
gặp.
Học văn bằng cách ghi nhớ bằng hình ảnh và
tư duy logic của hai bán cầu não.
Hơn 100 sơ đồ các dạng đề không còn lo phải
học thuộc nhiều, thiếu ý hay lặp ý.
Sơ đồ theo từng đoạn chi tiết hơn, chinh phục
đơn giản mọi đoạn văn đoạn thơ rắc rối.
Phát huy tối đa sự sáng tạo của bản
thân. Viết văn theo cách riêng của mình
mà vẫn bám sát đáp án
Trả lại đúng kỹ năng làm văn chứ
không phải học thuộc và trả bài nữa.
� Học thơ như đang cảm nhận một bài hát.
� Học truyện như đang bình luận một bộ
phim
Giống như một hành trình xuyên không
gian, thời gian - bạn được tự do khám phá.
Học thơ như đang cảm nhận một bài hát.
Học truyện như đang bình luận một bộ
Hãy bắt đầu với cuốn sách này để thay
đổi điểm số của bạn.
Hệ thống chiến thuật cung cấp kỹ năng nắm
vững thao tác, lý luận giải mã bất kỳ dạng đề mới
gặp.
Học văn bằng cách ghi nhớ bằng hình ảnh và
tư duy logic của hai bán cầu não.
Hơn 100 sơ đồ các dạng đề không còn lo phải
học thuộc nhiều, thiếu ý hay lặp ý.
Sơ đồ theo từng đoạn chi tiết hơn, chinh phục
đơn giản mọi đoạn văn đoạn thơ rắc rối.
Phát huy tối đa sự sáng tạo của bản
thân. Viết văn theo cách riêng của mình
mà vẫn bám sát đáp án
Trả lại đúng kỹ năng làm văn chứ
không phải học thuộc và trả bài nữa.
� Học thơ như đang cảm nhận một bài hát.
� Học truyện như đang bình luận một bộ
phim
Học thơ như đang cảm nhận một bài hát.
Học truyện như đang bình luận một bộ
Hãy bắt đầu với cuốn sách này để thay
đổi điểm số của bạn.

7
7
CHI N THU T
NGH LU N XÃ H I
PH N 1

CHIẾN THUẬT ÔN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN
8
“Học văn - Văn học"

9
1. Tìm hiểu đề, lập dàn ý trong bài văn nghị luận xã hội
Có thể nói, tìm hiểu đề là khâu đầu tiên cần phải có của bài văn nghị luận xã hội (NLXH).Việc tìm hiểu đề đúng sẽ giúp học
sinhxácđịnhđúngyêucầucủađềbàivềnộidungcầnnghịluậnvàvềphạmvidẫnchứng.Từđó,bàivănsẽđiđúnghướngvàđạt
kết quả cao. Ngược lại, nếu người viết không xác định đúng yêu cầu của đề hoặc hiểu sai yêu cầu của đề bài, sẽ làm cho bài viết bị
lạcđề.Dùbàiviếtrấtdài,trìnhbàysạchđẹp,diễnđạttrôichảynhưngnếubàiviếtấylạcđềthìngườiviếtcoinhưđãthấtbại.Tìm
hiểuđềcònlàkhâuquantrọnggiúpchoviệclậpývàlậpdànýđạtkếtquảcao.ĐốivớicácdạngđềbàicủavănNLXH,việctìmhiểu
đềcàngtrởnêncầnthiết.Bởilẽ,cácđềvănNLXHthườnglàđềmởđượcviếtdướidạngmộtcâuchuyện,mộtcâudanhngôn,một
nhậnđịnh,mộtbảntin,mộtbàithơ….Khiđọcnhữngđềbàisángtạonhưvậy,họcsinhkhócóthểxácđịnhđúngyêucầucủađề.
Rất nhiều học sinh không hiểu được yêu cầu của đề, không giải thích được ý nghĩa của từng từ ngữ trong đề.Tình trạng lạc đề đã
trở thành mối lo ngại của các em trước những đề văn NLXH theo hướng mở.
Sau bước tìm hiểu đề, học sinh cần lập dàn ý để tạo nền tảng cho bài văn NLXH. Lập dàn ý giúp học sinh có thể xác định được
trìnhtựtrìnhbàycácluậnđiểmtrongbàiviếtmộtcáchmạchlạc,khoahọc,cótrậttựlogic,tránhsótý.Nhiềuhọcsinhkhôngcóthói
quenlậpdànýtrướckhiviếtnênbàilàmthườngmắcnhữnglỗinhư:khôngbiếtsắpxếpcácluậnđiểm,luậncứ,luậnchứng,nênbố
cụcbàilàmkhôngcânxứng,lộnxộn,thừaý,lặpýhoặcsótý,diễnđạtlanman,dàidòng,xađề,diễnđạtlủngcủng,khóhiểu…
Quy trình tìm hiểu đề: Để tìm hiểu đề, học sinh cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Đọc kỹ đề
- Đọc đề bài thật kỹ để có cái nhìn khái quát chung. Đọc đi đọc lại đề bài nhiều lần.
- Khi đọc xong phải gạch chân những từ, những chỗ quan trọng định hướng làm bài.
- Để tránh hiểu sai dẫn đến lạc đề, học sinh không được bỏ sót một chữ, một chi tiết nào trong đề.
Bước 2: Phân tích đề: Sau khi đọc kĩ đề bài cần xác định rõ ba yêu cầu của đề
- Yêu cầu hình thức (còn gọi là thể loại, kiểu bài): Khi tìm hiểu một đề văn, học sinh cần xác định xem đề bài đó
thuộc loại nghị luận xã hội hay nghị luận văn học. Nếu là NLXH thì đề văn ấy thuộc kiểu nghị luận nào? (nghị luận về
một tư tưởng đạo lí hay nghị luận về một hiện tượng đời sống?...)
Ví dụ: Đề bài sau thuộc kiểu bài gì? Cần sử dụng thao tác lập luận nào?
Đọc truyện Tấm Cám, em có suy nghĩ gì về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, giữa người tốt và kẻ xấu trong xã
hộixưavànay?
Trước khi làm bài học sinh cần xác định được: Đề bài trên thuộc kiểu bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí, thuộc
loại đề nổi. Các thao tác lập luận cần sử dụng: giải thích, bình luận, chứng minh, bác bỏ…
Các dạng đề nghị luận xã hội
- Loại đề“nổi”
Đề nổi là loại đề thi mà yêu cầu của nó thể hiện rõ ràng ở câu chữ trong đề bài
Ví dụ: Trong thư gửi thầy hiệu trưởng của con trai mình, Tổng thống Mĩ A. Lin-côn (1809 - 1865)
viết: "Xin thầy hãy dạy cho cháu biết chấp nhận thi rớt còn vinh dự hơn gian lận khi thi."
(Theo Ngữ văn 10, Tập hai, NXB Giáo dục, 2006, tr. 135)

10
Từ ý kiến trên, anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (không quá 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về đức tính trung
thựctrong thicửvàtrongcuộcsống(ĐềthiđạihọckhốiC-2009).
Yêu cầu của đề bài trên thể hiện rõ ngay từ câu chữ và yêu cầu của đề: trình bày suy nghĩ của mình về đức tính
trung thực trong thi cử và trong cuộc sống.
- Loại đề “chìm”
Đề chìm là loại đề mà yêu cầu của nó không thể hiện rõ ràng ở câu chữ trong đề bài. Muốn hiểu được yêu cầu của
đề học sinh cần giải thích ý nghĩa và tìm ra mối quan hệ giữa các từ, các ngữ trong đề.
Ví dụ: Một người có hai chiếc bình lớn để chuyển nước. Một trong hai chiếc bình bị nứt
nên khi gánh từ giếng về, nước trong bình chỉ còn một nửa. Chiếc bình lành rất hãnh diện về
sự hoàn hảo của mình, còn chiếc bình nứt luôn dằn vặt, cắn rứt vì không hoàn thành nhiệm
vụ. Một hôm chiếc bình nứt nói với người chủ: “Tôi thật sự thấy xấu hổ về mình. Tôi muốn xin
lỗi ông…Chỉ vì tôi nứt mà ông không nhận được đầy đủ những gì xứng đáng với công sức mà
ông bỏ ra.”. “Không đâu" - ông chủ trả lời - "khi đi về ngươi có để ý tới luống hoa bên đường
hay không? Ngươi không thấy hoa chỉ mọc bên này đường phía bên của nhà ngươi sao? Ta đã
biết được vết nứt của nhà ngươi nên đã gieo hạt giống hoa phía bên ấy. Trong những năm qua,
ta đã vun xới cho chúng và hái chúng về trang hoàng căn nhà. Nếu không có ngươi, nhà ta có
được ấm cúng và duyên dáng như thế này không?”
Cuộcsốngcủamỗichúngtađềucóthểnhưcáibìnhnứt.Anh(chị)hãytrìnhbàysuynghĩcủamìnhvềcâuchuyệntrên.
Đề thi này thuộc loại đề "chìm" vì yêu cầu của nó không thể hiện trực tiếp ở câu chữ trong đề bài. Muốn xác định
yêu cầu của đề, ta phải dựa vào những từ ngữ then chốt của đề. Học sinh cần dựa vào ý nghĩa của câu chuyện, đặc biệt
là ý nghĩa ẩn dụ từ hình ảnh "chiếc bình nứt" để xác định ý nghĩa của đề bài. Vết nứt của chiếc bình chỉ sự không hoàn
hảo (sự khiếm khuyết) của mỗi người trong cuộc sống.Và hình ảnh chiếc bình nứt chỉ bản thân mỗi người trong cuộc
sốngluônkhônghoànhảo,cóđiểmyếu.Nhưvậy,đềbàiyêucầubànluậnvềsựkhônghoànhảo(sựkhiếmkhuyết)của
bản thân con người trong cuộc sống.
- Loại đề văn NLXH gồm một luận điểm:
�Đề bài
Đạo đức giả là một căn bệnh chết người luôn nấp sau bộ mặt hào nhoáng.
Từýkiếntrên,anh/chịhãyviếtmộtbàivănngắn(khoảng600từ)trìnhbàysuynghĩ vềsựnguyhạicủađạođức
giảđốivớiconngườivàcuộcsống(ĐềthiđạihọckhốiD-2010).
Đềbàitrênchỉbaogồmmộtluậnđiểmcầnphảilàmsángtỏlà:sựnguyhạicủađạođứcgiảđốivớiconngườivàcuộcsống.
�Đề bài
“Nếu cứ chờ đợi cho đến lúc mọi thứ đã sẵn sàng, chúng ta sẽ chẳng bao giờ bắt đầu”.
( Tuốc-ghê-nhép).
Anh(chị)suynghĩnhưthếnàovềýkiếntrên?
Đề bài trên yêu cầu làm sáng tỏ một luận điểm: Sống là phải luôn luôn hành động, không khoanh tay ngồi chờ
thời cơ.
- Loại đề văn NLXH gồm nhiều luận điểm:
�Đề bài: Nhà bác học qua sông
Một hôm, có một nhà bác học ngồi trên một con thuyền qua sông. Ngồi không, cảm thấy
buồn chán, nhà bác học bèn nói chuyện với người chèo thuyền. Ông ta ngẩng cao đầu kiêu
ngạo hỏi:

11
- Anh có nghiên cứu triết học không? Đó là một thứ học vấn cần thiết nhất trên thế giới đấy!
Im lặng hồi lâu, người chèo thuyền trả lời một cách ngượng ngập:
- Tôi suốt ngày chỉ biết chèo thuyền, không có thời gian nghiên cứu triết học.
- Như vậy là anh đã lãng phí mất nửa cuộc đời rồi! - nhà bác học nói.
Nói xong, ông ta quay mặt ra ngoài, ngắm nhìn sông nước, không nói chuyện với người chèo
thuyền nữa.
Nào ngờ, một lúc sau, trời nổi giông bão, con thuyền đã xa bờ, chao đảo trong sóng gió, lúc
nào cũng như sắp bị chìm.
Bỗng nhiên, một cơn gió lớn thổi đến, con thuyền nhỏ bị lật, cả nhà bác học và người chèo
thuyền đều bị rơi xuống nước.
- Ông có biết bơi không? - người chèo thuyền hét lớn, hỏi nhà bác học.
Lúc này, nhà bác học đã bị chìm đến cổ, lập cập trả lời: - Không biết!
- Vậy thì ông đã lãng phí cả cuộc đời rồi! - Người chèo thuyền nói.
(Trích 200 bài học đạo lí, NXB Văn hóa thông tin, 2011)
"Câu chuyện trên gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì?
(TheoTuyển tập đề bài và bài văn theo hướng mở,Tập 1, NXB Giáo dụcViệt Nam, 2013)".
Đề bài trên bao gồm ba luận điểm cần phải làm sáng tỏ là:
(1) Phê phán thói kiêu ngạo trong cuộc sống: không được lấy điểm mạnh của mình để đo điểm yếu của người khác.
Một người kiêu ngạo sẽ phải trả giá đắt.
(2)Phảibiếtđemsựhiểubiếtcủamìnhđểgiúpđỡngườikhácvànângđỡngườikhác(nhàbáchọcgiúpngườiláiđò
bổ sung tri thức, còn người lái đò cứu nhà bác học khỏi bị chết đuối).
(3)Phảikhiêmtốn,khôngnênkhinhthườngngườikhác;khôngngừnghọchỏivàđừngbaogiờbằnglòngvớichínhmình.
�Đề bài
Biết tự hào về bản thân là cần thiết nhưng biết xấu hổ còn quan trọng hơn.
Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
(Đề thi đại học khối C - 2011)
- Đề bài trên bao gồm ba luận điểm cần phải làm sáng tỏ là:
(1) Cần tự hào về điểm mạnh của bản thân.
(2) Biết xấu hổ về những điều chưa tốt của bản thân còn quan trọng hơn.
(3) Phải biết cân đối giữa điểm mạnh và điểm yếu của bản thân để sống tốt hơn.
�Đề bài
Bên Pa-le-xtin có hai biển hồ. Biển Chết và biển Ga-gi-lê. Điều kì lạ là cả hai biển hồ này
đều đón nhận nước từ sông Gioóc - đăng. Nước sông chảy vào biển Chết. Biển Chết đón nhận
và giữ cho riêng mình mà không chia sẻ nên nước trong biển trở nên mặn chát, không có một
loài cá nào có thể sống nổi, kể cả xung quanh hồ cũng không có cuộc sống nào tồn tại. Trái lại,
biển hồ Ga-gi-lê cũng đón nhận nguồn nước từ sông Gioóc-đăng rồi từ đó tràn qua các hồ nhỏ
và sông lạch, nhờ vậy nước trong hồ này luôn sạch và mang lại sự sống cho cây cối, muông thú,
con người.
Từcâuchuyệnvềnguồngốchaibiểnhồtrên,anh(chị)rútrachomìnhbàihọcgìtrongcuộcsống?
Đề bài trên bao gồm hai luận điểm cần phải làm sáng tỏ là:
(1) Phê phán cách sống cá nhân ích kỉ của một số người trong xã hội hiện nay.

12
(2) Khẳng định cách sống biết chia sẻ, hòa nhập, vì mọi người.
�Đề bài
Trước đây có người cho rằng sai lầm cuối cùng trong đời Na-pô-lê-ông là thất bại ở
Oateclô. Kì thực không phải như vậy. Sau khi Na-pô-lê-ông bị đày chung thân trên đảo Xanh
Hêlen thì nhận được món quà tặng của một người bạn thân: bộ cờ vua bằng ngà có nạm ngọc.
Na-pô-lê-ông rất thích món quà tinh xảo này, không hề rời tay. Sau khi người tù lừng danh
này chết đi, bộ quân cờ được bán với giá cao và qua tay nhiều người. Xong gần đây, người sở
hữu cuối cùng của bộ quân cờ đã tình cờ phát hiện một quân cờ có thể vặn ra và trong đó có
giấu một kế hoạch tỉ mỉ làm sao để trốn khỏi đảo. Thế nhưng Na-pô-lê-ông đã không biết
được bí mật này. Và e rằng đây mới chính là thất bại cuối cùng của đời ông.
(Theo tạp chí Tri thức thế giới).
Từcâuchuyệntrên,anh(chị)rútrabàihọcgìchocuộcsống?
(Theo Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2013)
- Đề bài trên bao gồm hai luận điểm cần phải làm sáng tỏ là:
(1) Cần có cái nhìn đa diện, toàn diện về sự vật hiện tượng.
(2)Trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách, cần phải tỉnh táo, sáng suốt để tìm hướng khắc phục, không được nản
chí và buông xuôi.
Quy trình lập dàn ý bài văn NLXH:
Saubướctìmhiểuđề,họcsinhcầnlậpdànýđểtriểnkhaicácvấnđềmàđềbàiyêucầu.Từđó,họcsinhcóthểviết
được bài văn NLXH đạt kết quả cao. Để lập được dàn ý cho bài văn NLXH, học sinh nên tiến hành theo những bước sau:
Bước1:Xácđịnhluậnđề-chủđề,ýtổngquátchungmàbàivănphảilàmsángtỏ.Bướcnàychủyếulấykếtquả
từ việc tìm hiểu đề.
Bước2:Tìmý,triểnkhailuậnđềthànhluậnđiểm,luậnđiểmthànhluậncứ.Họcsinhcóthểtìmluậnđiểmbằng
cách tách hoặc phát triển ý kiến, quan điểm của người viết xung quanh vấn đề được nói tới thành luận điểm.Tiếp đó,
học sinh có thể tìm luận cứ (triển khai luận điểm thành luận cứ) bằng cách trả lời các câu hỏi liên quan đến những khía
cạnhcủaluậnđiểm.Kếtquảcáccâutrảlờitrênsẽgiúphọcsinhlầnlượthìnhthànhcácluậncứ.Luậncứlàbằngchứng,
lílẽlàmsángtỏcholuậnđiểm.Luậncứcóthểlànhữngdẫnchứnglấytừthựctếđờisống,họctậphoặctừtácphẩmvăn
học. Cần phải chú ý rằng: luận điểm và luận cứ phải làm sáng tỏ luận đề. Trong bài văn NLXH, quan hệ giữa luận điểm
và luận cứ rất linh hoạt.
Bước3:Sắpxếpcácluậnđiểm,luậncứđãtìmđượcởbướchaitheomộttrìnhtựnhấtđịnhđểtạothànhdàný.Học
sinh có thể sắp xếp theo các trật tự phổ biến là:Trật tự thời gian (trước-sau);Trật tự diễn dịch (khái quát - chi tiết);Trật
tự quy nạp (chi tiết - khái quát). Dù sắp xếp theo trật tự nào, học sinh cũng phải đảm bảo được tính hệ thống, tính logic
của luận điểm, luận cứ.
Sau khi lập dàn ý, chúng ta có mô hình dàn ý sau:

13
Tổng hợp và nâng
cao luận điểm 1
Tổng hợp và nâng
cao luận điểm 2
Tổng hợp và nâng cao
luận điểm 3
Kết bài: Khái quát, đánh giá,
mở rộng vấn đề, ...
Luận điểm 1 Luận điểm 2 Luận điểm 3
Mở bài: Nêu luận đề
(ý khái quát của toàn bài)
Luận cứ
1
Luận chứng
của luận cứ
1
Luận chứng
của luận cứ
2
Luận chứng
của luận cứ
3
Luận chứng
của luận cứ
1
Luận chứng
của luận cứ
2
Luận chứng
của luận cứ
3
Luận chứng
của luận cứ
1
Luận chứng
của luận cứ
2
Luận chứng
của luận cứ
3
Luận cứ
2
Luận cứ
3
Luận cứ
1
Luận cứ
2
Luận cứ
3
Luận cứ
1
Luận cứ
2
Luận cứ
3
Tổng hợp và nâng cao
luận đề ở mở bài
(Sốlượngluậnđiểm,luậncứhìnhthànhphụthuộcvàonộidungmàđềbàiyêucầu.Đâychỉlàmôhìnhminhhọa).
- Nghị luận xã hội được chia làm ba dạng chính:
+ Bàn về một vấn đề tư tưởng – đạo lí: Dạng đề này thường lấy những câu danh ngôn nổi tiếng bàn về tư tưởng,
đạo lí, lối sống… đó là những câu tục ngữ, ca dao, câu nói của các lãnh tụ, nhà văn hóa, nhà hiền triết…

14
+ Bàn về một hiện tượng, con người, sự việc có thật trong cuộc sống ở mọi phương diện, mọi khía cạnh.
+ Bàn về một vấn đề xã hội đặt ra trong một tác phẩm văn học.
Với mỗi dạng bài sẽ có những đòi hòi và cách thức triển khai riêng.
Nghị luận về một tư tưởng đạo lí
Đốivớihọcsinhphổthông,dotâmlýlứatuổi,khảnăngnhậnthứcnênnhữngvấnđềđặtrađểbànluậnsẽkhông
quá phức tạp, lớn lao mà chỉ là những khía cạnh đạo đức, tư tưởng, tình cảm gắn với cuộc sống hàng ngày như tình yêu
quê hương, gia đình, bạn bè, ý thức trách nhiệm, tinh thần học tập, phương pháp nhận thức… Những vấn đề này có
thể đặt ra một cách trực tiếp, nhưng thường là được gợi mở qua một câu danh ngôn.
- Dàn bài chung của bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí:
1. Giới thiệu tư tưởng, đạo lí cần nghị luận.
2. Giải thích rõ nội dung tư tưởng, đạo lí.
3. Bày tỏ ý kiến của bản thân về tư tưởng đạo lí: cần thể hiện sự đồng tình hay không đồng tình; đưa ra lí lẽ và
dẫn chứng để thuyết phục người đọc (trọng tâm của bài viết).
4. Mở rộng, đề ra phương hướng hành động.
5. Trải nghiệm bản thân của người viết, rút ra bài học.
- Dưới đây là một vài ví dụ:
�Đề 1:
Nhà văn Nga - Lép Tôn-xtôi từng nói: “Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng
thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc sống”.
Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ về vai trò của lí tưởng trong cuộc sống con người?
�Đề 2:
Trong bài hát "Tâm hồn của đá", cố nhạc sỹ Trần Lập đã viết: Đừng sống như hòn đá,
sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình, tâm hồn luôn luôn băng giá, đừng hóa thân
thành đá...
Anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ), trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên đó?
�Đề 3:
“Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động”. Nhận định này của nhà văn Pháp
M. Xi-xê-rông gợi cho anh (chị) những suy nghĩ gì về việc tu dưỡng và học tập của bản thân?
�Đề 4:
“Giá trị của con người không ở chân lí người đó sở hữu hoặc cho rằng mình sở hữu, mà ở
chỗ gian khó chân thành người đó nhận lãnh trong khi đi tìm chân lí” (Let-xinh).
Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào?
�Đề 5:
Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến của Gi. Nê-ru, lãnh tụ cách mạng Ấn Độ:
“Một trí tuệ có văn hóa, có cội nguồn từ chính nó, cần phải có những cánh cửa mở rộng”.
�Đề 6:
Anh (chị) có suy nghĩ gì khi đọc câu nói của F.A.Clark:
“Ai cũng muốn làm điều gì đó lớn lao, nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo
thành từ những điều rất nhỏ”.
(Dẫn theo Hành trang vào đời, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2008)

15
- Bài làm minh họa:
Đề bài: Nhà văn Nga-Lép Tôn-Xtôi từng nói: “Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có
lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc
sống”.
Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ về vai trò của lí tưởng trong cuộc sống con người.
Bài làm
“Tôi chưa bao giờ đánh mất mình hay tuyệt vọng, dù trong hoàn cảnh nào tôi vẫn luôn là chính mình”.Vận động
viên khuyết tật nổi tiếng Louise Sauvage đã từng nói như vậy. Chiếc xe lăn và căn bệnh bẩm sinh quái ác (tổn thương
cột sống dẫn đến liệt nửa người) vẫn không ngăn cản được niềm tin và mơ ước của cô.Với rất nhiều huy chươngVàng,
huy chương Bạc trong các kì Paralympic liên tiếp, Louise Sauvage đã vượt qua tất cả để khẳng định mình. Nhưng nhờ
đâu, cô lại có được sức mạnh phi thường ấy? Rất nhiều yếu tố có thể kể ra, song, có lẽ một lí tưởng sống vững vàng đã
giúp cô chiến thắng được chính mình!“Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng
kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc sống”. Nhà văn Nga nổi tiếng LépTôn-Xtôi đã rất sâu sắc khi
đúc kết nên điều đó!
Lí tưởng, hiểu một cách đơn giản, là những mục tiêu, những cái đích cao nhất mà con người đặt ra và khao
khát hướng tới trong cuộc sống.Vai trò của lí tưởng, đã nhiều người khẳng định. Riêng với LépTôn-Xtôi, ông đã dùng
hình ảnh so sánh “ngọn đèn”và một loạt mệnh đề phủ định, lặp cấu trúc “không...thì không”để nhấn mạnh vai trò
“chỉđường”,địnhhướngvàsứcmạnhcủalítưởngtrongcuộcsốngmỗiconngười.Giốngnhưmộtconthuyềnđilạcgiữa
biển khơi không thể tìm được bến đậu, ánh sáng ngọn hải đăng sẽ là đích đến. Lí tưởng có sức toả sáng và chiếu rọi, có
khảnăngdẫndắtvàsoiđường,chỉlối.Khôngcólítưởnglàkhôngcóphươnghướng,khôngcócuộcsống.Lítưởnglàbệ
nâng đỡ và cũng trực tiếp quyết định cuộc đời mỗi con người. Điều đó hết sức thấm thía và sâu sắc. Đặc biệt trong cuộc
sống ngày nay, vấn đề ấy lại càng có ý nghĩa và giá trị.
“Bạn sẽ không thể làm gì nếu không có mục đích. Bạn cũng sẽ không thể làm gì lớn lao nếu mục đích tầm
thường”-ChủtịchkiêmGiámđốcCôngtykiểmtoánnổitiếngquốctếKPMG,HoaKìđãtừngnóinhưvậy.Lítưởng-mục
đích sống sẽ quyết định tất cả, sẽ làm nên tất cả.Vai trò của lí tưởng là không thể bàn cãi!Trước tiên, nó có giá trị định
hướng, soi đường, nó xác lập cho con người một lối đi cụ thể, một cái đích để vươn tới, hoặc có khi nó giúp những kẻ lạc
đườngtìmvàtrởvềhướngđiđúngđắncủamình.Mọingócngáchcủacuộcsốngđềuđượcnósoitỏ,ánhsángcủanócó
sức hút kì lạ, và nó luôn chói loà trong nhận thức giữa trăm ngàn lối đi, ngã rẽ ấy.Với Chế LanViên, chính lí tưởng cách
mạng đã đưa ông đi từ“thung lũng đau thương”ra“cánh đồng vui”, đi từ“chân trời của một người đến chân trời của tất
cả”, thoát ra hẳn thế giới“Điêu tàn”đổ nát; mộng mị giữa "bóng tháp" với "ma Hời", trầm uất trong oán ai để đến với
“Ánhsángvàphùsa”,vềvớinhândân,vớingọnnguồncủanghệthuậtđíchthực.Lítưởngcáchmạngsánglòanhưmặt
trời chân lí cũng tạo nên cuộc chuyển mình vĩ đại của hồn thơTố Hữu.Từ chỗ người thanh niên ấy“băn khoăn đi kiếm lẽ
yêu đời”đến con đường hoà mình vào cuộc sống, cuộc chiến đấu của những con người cần lao (Từ ấy).
Lítưởngcònlànguồnsứcmạnhvôbiêngiúpconngườivượtquagiannanthửthách,làchỗdựachoniềmtinvàhi
vọng, động viên, thúc giục con người nỗ lực đi đến đích. Có lí tưởng, thất bại không làm ta nản chí.Với lí tưởng cao đẹp
đem đến ánh sáng cho nhân loại, nhà bác học Ê-đi-xơn trải qua 999 lần thất bại cuối cùng đã chế tạo thành công bóng
đènđiện.Vớilítưởnghọchànhđỗđạtđểlàmquanphòvuagiúpnước,cụNguyễnKhuyếnthirồitrượtnhưngkhôngmột
chút nản lòng để đỗ đếnTam Nguyên. Như Phan Đình Giót,VõThị Sáu, NguyễnVănThạc, ĐặngThuỳTrâm,…vì lí tưởng
của thời đại đã“chẳng tiếc đời xanh”mà dâng hiến cho Tổ quốc. Xuất phát từ lí tưởng làm giàu cho bản thân và quê
hương, một người nông dân nghèo ít học- anh NguyễnVăn Bảy - đã táo bạo thành lập một trang trại chăn nuôi, vượt

16
quamuônvànkhókhănvềdịchbệnh,thịtrường,…đểtrởthànhmộttriệuphúnôngdânởtuổibamươilăm.Vậnđộng
viênkhuyếttậtNhữThịKhoabạiliệttừnămbatuổi,đếnvớithểthaobằngniềmsaymêvàlítưởngcốnghiếnhếtmình
chị đã giành năm huy chương vàng trong kì Para games 22. Chị cùng với những đồng đội của mình như HồThị Loan, Lí
Xuân Phú, Huỳnh Anh Khoa,… đã biến Para games thành ngày hội của nghị lực vượt lên số phận.
Bên cạnh đó lại có những người sống mà không có lí tưởng, không có định hướng, mục tiêu, sống mờ nhạt, mông
lung, không xác định được phương hướng cho cuộc đời. Họ dễ nản lòng, dễ bị lung lạc, tha hóa, buông xuôi, đầu hàng
số phận như một bộ phận 8x, 9x từng sa vào nghiện hút, cá cược, thậm chí giết người, cướp của…Những con người ấy
hoàn toàn mất phương hướng, bước đi những bước vô định giữa cuộc đời, sống mà như không sống.
Tất nhiên, không phải lí tưởng nào cũng có vai trò to lớn như LépTôn-Xtôi đã khẳng định. Lí tưởng đúng đắn phải
hợp với đạo đức, hướng con người tới chân-thiện-mĩ, không đi ngược lại với lợi ích dân tộc và nhân loại, đừng bao giờ
nhầm lẫn lí tưởng với tham vọng và dục vọng.
Phương châm sống của nhân vật Pavel trong cuốn tiểu thuyết "Thép đã tôi thế đấy" đã trở thành phương châm
sống của biết bao thế hệ thanh niên: Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống
sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn
của mình, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp
nhấttrênđời,sựnghiệpđấutranhgiảiphóngloàingười...Mỗingườicóthểtựđặtrachomìnhmộtlítưởngsốngnhưng
điềuquantrọnglàluônluônkiênđịnhvớinóvànỗlựchànhđộngđểhiệnthựchóalítưởngđóđểtôivàbạnkhôngbao
giờ phải xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí.
Nghị luận về hiện tượng đời sống
Dạng đề này thường nêu lên một hiện tượng có thật trong đời sống. Đó có thể là một hiện tượng tích cực, nhưng
cũng có thể là một hiện tượng tiêu cực trong xã hội, hoặc một hiện tượng có cả hai mặt tích cực và tiêu cực… Như thế
đòihỏingườiviết,bằngnhậnthứccủabảnthânphảithểhiệnđượcchủkiếncủamình,phântíchvàlậpluậnđểcangợi
và biểu dương cái đẹp, cái tốt, cái thiện và lên án, vạch trần cái xấu, cái ác, cái phi nhân tính… Tất nhiên, các vấn đề
hiện tượng đời sống nêu trong các đề văn dạng này vừa phải gần gũi với tuổi trẻ học đường, vừa có ý nghĩa lớn lao đối
với cả cộng đồng dân tộc và thế giới.
Dàn bài chung của bài nghị luận về một hiện tượng đời sống:
1. Giới thiệu hiện tượng đời sống đã cho ở đề bài.
2.Tìm hiểu sơ qua về thực trạng của hiện tượng đời sống đã cho; chỉ ra nguyên nhân của hiện tượng đời sống.
3. Bày tỏ ý kiến của bản thân về hiện tượng đời sống: người viết đồng tình hay không đồng tình; đưa ra lí lẽ và
dẫn chứng để thuyết phục người đọc (trọng tâm của bài viết).
4. Đưa ra những phương hướng duy trì hoặc khắc phục hiện tượng đời sống.
5. Liên hệ bản thân và rút ra bài học.
�Đề 1:
Trong chương trình “Tạp chí kinh tế xuân Bính Thân -Phẳng hay không phẳng”, VTV1,
12/2/2016, nhà báo Lê Bình đã nhắc đến vấn nạn thực phẩm bẩn với một nỗi trăn trở:
“Nhiều người Việt kiếm tiền bằng mọi giá, đánh đổi cả liêm sỉ, danh dự để có tiền. Sự
kiếm tiền nào độc ác hơn là kiếm tiền trên sức khỏe và mạng sống đồng bào mình? Trung
bình hai giờ đồng hồ có ba mươi người chết vì bệnh ung thư - một con số tàn nhẫn đến rợn
người. Bao giờ người Việt mới thôi độc ác với nhau? Làm thế nào để con người biết yêu thương

17
nhau hơn? Đơn giản vậy thôi nhưng nó quyết định vận mệnh của cả dân tộc, cả thế giới này.
Người nông dân chỉ cần thương người tiêu dùng một chút đã không nhẫn tâm tưới thuốc độc
lên rau,củ, quả để đào huyệt chôn đồng bào mình và chôn sống chính mình.”
Anh (chị) suy nghĩ gì về nhận định của nhà báo Lê Bình? Trình bày quan điểm của mình trước vấn đề vệ sinh an toàn
thựcphẩmhiệnnaybằngmộtbàivănkhôngquá600từ.
�Đề 2:
Tin hạn - mặn mùa này về châu thổ
Đồng Tháp Mười trong đó có An Giang
Nơi tập trung vùng đất lúa bạt ngàn
Quê Út Nhỏ nghe sao mà thương quá.
Nếu lúa thất chắc Út rời thôn dã
Bỏ xuồng trôi không chở bạn vần công
Út sẽ phải tìm về nơi phố đông
Làm công nhân tạm thời gian hạn - mặn
Mong ngọt nước phù sa về bồi lắn
Lúa đồng xa trĩu hạt sắc tươi vàng
Hết tha hương Út trở lại thôn làng
Kẻo mai một hương đồng phai theo gió!
(Tâm sự của độc giả Sông Quê trong bài phản ánh “Miền Tây hạn, mặn nghiêm trọng nhất 100 năm,
báo điện tửVnExpress”)
Anh(chị)hãyviếtmộtbàivănnghịluận(khoảng600chữ)trìnhbàysuynghĩcủamìnhvềtìnhtrạnghạnhánkéodài
tạiĐồngbằngsôngCửuLongthờigianvừaqua.
�Đề 3:
Dưới đây là trích hai mẩu tin:
1. Đêm thứ 6 ngày 13/11, vụ tấn công đẫm máu đồng loạt xảy ra tại nhiều điểm của thủ
đô Paris - Pháp đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm người và làm hàng trăm người khác bị
thương, đồng thời khiến hàng nghìn du khách và dân thường bị mắc kẹt trong thành phố. …
Bất chấp lệnh giới nghiêm, người dân Paris đã sử dụng hashtag-PorteOuverte (cửa mở đấy)
để cung cấp nơi trú ẩn cho những du khách đang mắc kẹt trong thành phố. Hành động này
của người dân Paris được các du khách trên thế giới gọi là “Tình người trong cơn hoạn nạn”…
(Nguồn: baodatviet.vn)
2. Sau trận động đất xảy ra ở đảo Kyushu, Nhật Bản hôm 16/4 làm hàng chục người chết,
200.000 người mất nhà cửa, một số nhà hàng, công ty Trung Quốc tìm cách kiếm lời dựa trên
tâm lý chống Nhật, theo Apple Daily.
Một công ty chuyên cung cấp sản phẩm bảo mật ở miền tây Trung Quốc dùng mạng xã
hội Weibo treo quảng cáo giảm giá “ăn mừng động đất ở Nhật Bản”…. Một nhà hàng ở Trung
Quốc còn treo biển “Nhiệt liệt chúc mừng động đất ở Nhật Bản. Tối nay ai ghé cửa hàng sẽ
được một thùng bia miễn phí…”
(Nguồn: vnexpress.net)
Anh(chị)hãyviếtmộtbàinghịluận(khoảng600chữ)trìnhbàysuynghĩcủamìnhvềhaisựviệctrên,từđórútrabài
họcvềcáchhànhxửgiữaconngườivớinhautronghoạnnạn.
Đề bài:
Suynghĩcủaanh/chịvềtìnhtrạngônhiễmmôitrườngbiểnđangdiễnrahiệnnay?

18
Minh họa bằng sơ đồ tư duy

19
Bài làm
YuriGagarin-ngườiđầutiênbayvòngquanhTráiĐấtđãcólầntâmsự:"SaukhibayvòngquanhTráiĐấttrêntàu
vũ trụ, tôi thấy hành tinh của chúng ta đẹp biết bao. Các bạn ơi, hãy cùng bảo vệ và làm cho vẻ đẹp này thêm tươi sắc,
chứđừnghủyhoạinónhé!"ThếnhưngTráiĐấttươiđẹpvới¾làbiểnvàđạidươngđangbịxâmhạinghiêmtrọng.Thay
vìcốgắngtìmmộthànhtinhkháccósựsốngtrongdảingânhà,tạisaochúngtakhôngcứulấyTráiĐấtvàviệcđầutiên
cần làm là lắng nghe tiếng gọi của biển xanh.
Biểnnhưngườimẹcungcấpchoconngườirấtnhiềuthứtừnguồnlợidulịch,khoángsản,hảisản,giaothông…
nhưng biển chưa bao giờ đòi hỏi loài người phải trả lại cho biển điều gì cả. Ngược lại, con người đối xử bất công và thực
sựvôơn.Phảimấthàngtrămnămconngườimớinhậnratráiđấtnónglên,băngtừhaicựctanra,mựcnướcbiểnngày
càng dâng cao. Phải mất hàng trăm năm con người mới nhận ra nguồn hải sản đang cạn kiệt, nhiều loài sinh vật có
nguy cơ tuyệt chủng.Và khi cá chết ở nhiều nơi thì người ta mới giật mình tự hỏi, hình như nước biển đang ô nhiễm.
Đại dương mênh mông cũng đáp trả lại con người bằng những hành động giận dữ. Không gì khác đó chính là
sự biến đổi khí hậu. Khi chiến thắng trong một hạng mục của giải thưởng Oscar, diễn viên Leonardo vẫn không quên
truyền đi một thông điệp tới cả thế giới:“Chiến thắng này cũng là một cơ hội quan trọng để mọi người chú ý nhiều hơn
đến tình trạng biến đổi khí hậu và thúc đẩy hành động của chính chúng ta”. Những mùa đông băng giá hơn, mùa hè
nắng nóng hơn, khắc nghiệt hơn. Mực nước biển dâng lên làm xâm nhập mặn, đất nhiễm phèn ảnh hưởng nghiêm
trọng đến nền nông nghiệp. Những cơn bão hay sóng thần thường xuyên hơn, dữ dội hơn bao giờ hết, nó cuốn trôi cả
conngườivàmọithứtrênđườngđicủamình.Nhiềungườivẫnkhôngthểquênđượclờinóixúcđộngcủacôbésáutuổi
trước khi buông tay mẹ và bị cơn bão Haiyan cuốn đi: "Mẹ, mẹ hãy buông con ra. Mẹ hãy tự cứu lấy mình." Phải chăng
đã đến lúc con người phải tự cứu lấy chính mình trước khi quá muộn.
Vì lợi nhuận kinh tế, con người sẵn sàng hủy hoại môi trường biển. Có người vì lợi nhuận nhỏ bán hàng ngay tại
bãi biển các khu du lịch, tiếp tay cho du khách xả rác vô điều kiện. Có người vì lợi nhuận lớn hơn đã thảm sát cá bằng
cácphươngtiệnhủydiệt.Cóngườivìlợinhuậnlớnhơnnữa,sẵnsàngxảthảitrựctiếpcáchóachấtđộchạixuốngbiển.
Thực chất, chúng ta đang vay nặng lãi để thế hệ con cháu phải gánh chịu món nợ của cha ông. Bạn thu được một đồng
từ việc xâm hại biển, bạn phải mất hàng ngàn lần như thế để cải thiện lại môi trường. Bộ phim "Mỹ nhân ngư" lấy cảm
hứng từ câu chuyện cổ tích nhưng lại đem đến một thông điệp rất đời: "Khi thế giới này chẳng còn đến một giọt nước
sạch, một luồng không khí trong lành thì tiền còn nghĩa lý gì?"
Tôicómộtniềmtinsâusắcvềhiệuứngcánhbướm,rằng“MộtconbướmcóthểvỗcánhtrênmộtbônghoaTrung
Quốc và gây ra một cơn bão ở biển Caribbean.”Một hành động dù nhỏ cũng có thể tạo nên sức lan tỏa rộng lớn như
những cơn bão.Thay vì kêu cứu, bức xúc hộ biển xanh, biển tự biết cách bức xúc theo cách của mình. Hãy bắt tay ngay
vào hành động. Một cây xanh bạn trồng ở đất liền cũng có thể khiến đại dương xa xôi bình yên hơn.Từ chối sử dụng túi
nilon khi mua hàng cũng có thể khiến thế giới thoát khỏi thảm cảnh là một biển rác. Hay tiết kiệm một giọt nước ngọt
cũng là cách để biển không phải rơi nước mắt, biển quá mặn rồi. Bạn đừng xả rác, lãng phí năng lượng, chặt phá cây
xanh rồi sau đó tự hào vì đã gửi vài trăm ngàn đồng hỗ trợ nạn nhân bão lụt. Các công ty đừng xả thải trực tiếp ra môi
trường rồi sau đó dành tiền hỗ trợ những nông dân là nạn nhân do hành động của chính họ gây ra.
Biển sẽ mãi bao bọc chở che con người khi con người biết lỗi và sẵn sàng sửa lỗi. Sau ồn ào biển nhất định sẽ dịu
êm.Vang vọng đâu đây một viễn cảnh tươi sáng hơn trong giai điệu bài hát "Biển hát chiều nay":
Quabaonhiêuthăngtrầmmàchiềunayvẫndịudàng
Vùisâudướiđáynhữnggìđauthương.
Biểnlạiháttìnhcabiểnkểchuyệnquêhương.

20
Nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học
Dạng đề mang tính tổng hợp, đòi hỏi học sinh kết hợp kiến thức hai mảng văn học và đời sống, cũng đòi hỏi kĩ
năng phân tích văn học và kĩ năng phân tích đánh giá các vấn đề xã hội. Đề bài thường xuất phát từ vấn đề xã hội giàu
ý nghĩa có trong một tác phẩm văn học nào đó, yêu cầu học sinh bàn bạc mở rộng ra về vấn đề xã hội đó.Vấn đề xã hội
đượcbànbạccóthểrútratừmộttácphẩmvănhọcđãhọctrongchươngtrình,nhưngcũngcóthểngườiviếtphảirútra
từ một câu chuyện chưa được học (thường là câu chuyện ngắn gọn, giàu ý nghĩa).
- Dàn bài chung của bài nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học:
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề xã hội mà tác phẩm nêu ở đề bài.
2. Giải thích và rút ra vấn đề xã hội đã được đặt ra từ tác phẩm. Phần này chỉ giải thích, phân tích một cách khái
quát và cuối cùng phải chốt lại thành một luận đề ngắn gọn.
3. Thực hiện trình tự các thao tác nghị luận tương tự như ở bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí hoặc nghị luận
về hiện tượng đời sống như đã nêu ở trên.
4. Khẳng định chung về ý nghĩa xã hội mà tác phẩm văn học đã phản ánh.
5. Trải nghiệm bản thân của người viết, rút ra bài học.
Nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học:
Có thể phân loại các kiểu đề thành các định dạng sau:
a. Loại nghị luận về một vấn đề văn học trong tác phẩm văn học, từ đó yêu cầu học sinh bàn luận về
một quan điểm, một lý tưởng, một lối sống xuất phát từ tác phẩm (đời sống nhân vật, nội dung tư tưởng
của tác phẩm)
Ví dụ:
�Đề 1:
Từ truyện cười "Tam đại con gà", anh/chị hãy bàn luận về cách ứng xử đối với tri thức.
�Đề 2:
Nhân vật Hộ trong tác phẩm "Đời thừa" của Nam Cao đã ý thức rằng: “Kẻ mạnh không
phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỷ. Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác
trên đôi vai mình.”
Anh(chị)hãybànluậnvềquanđiểmtrên.
b. Loại nêu một nhận định của tác giả về một tư tưởng đạo lí hay một vấn đề xã hội
Ví dụ:
�Đề 3:
Trong truyện ngắn "Mùa lạc", nhà văn Nguyễn Khải đã tự sự: “Ở đời này không có con
đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh
giới ấy”.
Anh(chị)hãybànluậnvềquanđiểmtrên.
�Đề 4:
Trong trường ca "Mặt đường khát vọng", nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm tâm sự:
Em ơi em
Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời.
( Trích Trường ca "Mặt đường khát vọng" của Nguyễn Khoa Điềm)
Từgợiýtrên,anh(chị)hãytrìnhbàyvềvaitròvàtráchnhiệmcủathanhniênđốivớiđấtnước.

21
c. Loại bài kết hợp vừa bàn luận về một vấn đề văn học, lại vừa bàn luận về các vấn đề xã hội nảy sinh
trong tác phẩm
Ví dụ:
�Đề 5:
Phân tích nguyên nhân bi kịch mất nước của An Dương Vương trong "truyền thuyết An
Dương Vương và Mỵ Châu - Trọng Thủy". Từ đó, hãy bình luận về những nguyên nhân làm nên
một đất nước hùng cường, thịnh vượng.
�Đề 6:
Cảm nhận vẻ đẹp người mẹ trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" của Nguyễn Minh
Châu. Từ đó, hãy suy nghĩ về thiên chức người mẹ.
d. Loại đề nghị luận về một vấn đề xã hội trong một tác phẩm có thể học sinh chưa được tiếp cận
�Đề 7:
Trong "Những người khốn khổ" của Vích-to Huy-gô, sau khi gặp lại đôi bạn trẻ Ma-ry-uýt và
Cô-dét, nhân vật Giăng-van-giăng đã ân cần trao gửi: Trên đời chỉ có một điều ấy thôi, là thương
yêu nhau.
Câuchuyệntrêngợichoanh(chị)suynghĩgìvềmốiquanhệgiữayêuthươngvàthathứ?
�Đề 8:
Nhà thơ Trang Thế Hy có bài thơ "Lời nói dối nhân ái" như sau:
Gió nói với chiếc lá úa:
“Trong vòng tuần hoàn bất tận của chiếc lá
Màu vàng của mi trong khoảnh khắc này
Là sắc đẹp vĩnh hằng của nhan sắc mùa thu tàn phai nhanh;
Đừng buồn, cái đẹp nào cũng phù du vì chỉ có cái phù du mới đẹp”.
Lá biết gió nói dối nhưng vẫn vui vẻ bay vèo theo gió.
“Chàng thấy nàng đẹp rồi chàng mới yêu
Anh thì ngược lại yêu em trước rồi sau mới biết rằng em đẹp”.
Lời nói dối ngược ngạo luật phản xạ của anh chồng làm ửng hồng đôi má cô vợ trẻ.
Cô gái nói với ông già:
“Bố đẹp lão quá, hồi còn trai chắc bố có số đào hoa”.
Ông già - héo queo như cây kiểng còi - uống lời nói dối cực kỳ khó tin của cô gái như uống.
giọt nước thần có dược chất hồi xuân.
Tiếc thay! Những lời nói dối ta phải nghe hằng ngày lại là những lời nói dối không nhân ái.
Bàithơgợichoanh/chịsuynghĩgìvềsựânhậntronglờinói?
�Đề 9:
Suy nghĩ của anh/chị về bài học được rút ra từ câu chuyện sau:
Trước kia và bây giờ
Một lần đi thăm thầy giáo lớn tuổi, trong lúc tranh luận về quan điểm sống, một sinh viên
đã nói:
- Sở dĩ có sự khác biệt là vì thế hệ các thầy sống trong những điều cũ kĩ của một thế giới lạc
hậu, ngày nay chúng em được tiếp xúc với những thành tựu khoa học tiên tiến, thế hệ các thầy
đâu có máy tính, không có internet, vệ tinh viễn thông và các thiết bị hiện đại như bây giờ…
Người thầy bèn trả lời:
- Những phương tiện hiện đại giúp chúng ta nhưng không làm thay đổi chúng ta. Còn điều
em nói là đúng. Thời trẻ những người như chúng tôi không có những thứ em vừa kể nhưng chúng
tôi đã phát minh ra chúng và đào tạo những con người thừa kế và áp dụng chúng.
Cậu sinh viên chợt cúi đầu, im lặng.
(Theo "Hạt giống tâm hồn", Tập 5, NXB Tổng hợp TP.HCM)

22
Từ bài thơ "Vội vàng" (Xuân Diệu), hãy viết bài văn nêu quan niệm thế nào là sống đẹp.
Bài làm
"Vănchươnghútnhựa,bénrễtừđờisốngvàthơchỉtrànrakhitrongtimtacuộcsốngđãthậtđầy"(TốHữu).Thơca
hướng con người ta đến cái Chân,Thiện, Mĩ. Đến với thơ của một thi sĩ đầy khát khao giao cảm với đời như Xuân Diệu, ta
bắtgặpbiếtbaonhữngquanniệmsốngquýbáu."Vộivàng"làthiphẩmthểhiệnrõmộtquanniệmthẩmmĩmớimẻvà
một nhân sinh quan lành mạnh, rất đáng để cho thế hệ trẻ hôm qua, hôm nay và mai sau trăn trở: thế nào là sống đẹp?
Không thoát lên tiên nhưThế Lữ, không phiêu lưu trong trường tình như LưuTrọng Lư, không say trong rượu và
thuốcphiệnnhưVũHoàngChương,XuânDiệuđốtcảnhbồnglaiđểxuaainấyvềhạgiới,trântrọng,nângniuvàghìchặt
lấymộtthiênđườngnơimặtđấtvớibaongâyngất.Cuộcsốngquađôimắtxanhnon,biếcrờncủathisĩhiệnlênđầyxuân
tình,xuânsắc,căngtrànnhựasống,đầysứcquyếnrũ,gọimờivớihoacủađồngnộixanhrì,lácànhtơphơphất,yếnanh
saytrongkhúctìnhsi...ĐắmsayvớimộtvườnđịađàngngaytrênmặtđấttrongkhibiếtbaothisĩcủathơMớitrốntránh
thực tại, thi sĩ mới nhất trong các nhà thơ Mới dường như muốn khẳng định quan niệm sống lành mạnh và tích cực của
mình: sống đẹp, trước hết phải biết gắn bó với vườn trần, chỉ khi sống hết mình ta mới phát hiện ra biết bao điều thú vị
trong cuộc sống này.Tình yêu cuộc sống là cơ sở chắp cánh cho một lối sống đẹp. Cuộc sống ngày hôm nay còn nhiều xô
bồ, rối ren nhưng cần phải biết lắng nghe và phát hiện những âm thanh trong trẻo giữa thế giới đang của những guồng
quay kia, ta sẽ thấy có thêm niềm tin để sống. Khi gắn bó với đời, bám rễ vào đời lại chợt thấy cuộc sống có nhiều điều
bình dị mà thú vị, đáng yêu. Có những điều sẽ khiến người ta có khi bực dọc, buồn phiền nhưng lại mang đến cho con
ngườikhaokhátđượckhámphá.Chỉcóđiều,bạnđừngđểtâmhồnnghèonàn,đơnđiệukhiđứngtrướccuộcđờinày.Đã
quarồimộtthờilửađạn,sốngđẹplàcầmsúng,hisinhtuổixanhchođấtnước.Ngàyhômnay,bêncạnhquanniệmsống
đẹp là sống có ích cho đời thì không ít người còn quan niệm: sống đẹp là phải biết tận hưởng, biết lãng mạn và đắm say
trước cuộc sống. Có phút giây nào đó bạn thoát ra khỏi guồng quay bận bịu của công việc để ngắm một cánh đồng, một
dòng sông, thưởng thức một bộ phim hay, sống cho riêng mình, bạn cũng sẽ thấy yêu cuộc sống này hơn.
Đãthànhquyluật,cuộcsốngkhôngngừngchảytrôi,khôngđợichờ.Bởivậy,đểsốngtheođúngnghĩacủahaichữ
sống đẹp hãy xác định cho mình một lí tưởng sống, sống và cống hiến tận độ đừng để những giờ khắc của tuổi trẻ phải
sống hoài, sống phí. Kẻ "đựng trái tim trìu máu đất" - Xuân Diệu - đã khát khao giao cảm tột độ với cuộc đời, muốn ôm,
muốnriết,muốnsay,muốnthâu,muốnthunhậncuốngquýt,vộivànghươngsắccủacuộcđờinhưngkhôngphảiđểgiữ
riêng mà để hoà vào cuộc đời chung. Ông đã từng ví mình như một cây kim nhỏ bị thanh nam châm khổng lồ của cuộc
sống hút vào.Ta lại chợt nhớ đến hai câu thơ mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã dịch của thi sĩ người Liban-Kahlil Gibran:
“Cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy/Ta có thêm ngày nữa để yêu thương!”. Và để nhận được nhiều hơn tình yêu của cuộc
đời lẽ dĩ nhiên phải sẵn sàng trao đi nhiều hơn thế.Tuổi trẻ ngày hôm nay và ngày hôm qua, lí tưởng sống có khác nhau
nhưng có lẽ đều chung nhau ở cái nhiệt huyết được tận độ hiến dâng. Con người là một phần của cuộc sống, chúng ta
được hãnh diện với hai tiếng làm người nhưng cũng đừng quên trở trăn: phải sống có trách nhiệm với đấng sinh thành.
Cuộc sống đẹp đẽ kia đâu phải chỉ để ta ngắm nhìn, hưởng thụ mà còn nhắc ta phải biết cống hiến. Sống là cống
hiến! Xưa kia, sống đẹp có chuẩn mực là: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín; với công, dung, ngôn, hạnh...- gắn chặt con người vào
những bổn phận, nghĩa vụ. "Vội vàng" của Xuân Diệu lại đưa đến cho ta một thái độ sống chủ động, tích cực. Chủ động
tận hưởng và chủ động hiến dâng!
Trong xã hội ngày nay, phần đông thế hệ trẻ có thái độ sống“vội vàng”một cách tích cực: biết tận dụng thời gian,
sống tích cực, chủ động và đạt nhiều thành công trong học tập, trong cuộc sống. Nhưng bên cạnh đó, một bộ phận giới

23
trẻcótháiđộsống“vộivàng”mộtcáchtiêucực:sốnggấp,sốnghưởngthụ,khônglítưởng,hoàibão.Nhiềubạntrẻsống
theotràolưukhôngcócátínhmàchạytheosốđông.Điềunàygâyhậuquảxấukhôngnhữngđếnbảnthânmàcònđến
cả gia đình và xã hội, cần phê phán, bác bỏ.Trong cuộc sống nếu luôn sống vội, sống gấp dễ dẫn đến lối sống hời hợt,
không sâu sắc.Vì thế đôi khi cũng cần những khoảng lặng của tâm hồn, biết sống chậm hơn để thấu hiểu và cảm nhận
cuộc sống đầy đủ, trọn vẹn hơn. Hãy biến những lí tưởng sống đẹp của mình thành hành động có ích. Bởi sống đẹp là
thước đo nhân cách của một con người!
2. Chiến thuật sử dụng kỹ năng viết đoạn văn
Đoạn văn là một đơn vị của một bài viết hoặc một bản tường thuật bàn về một chủ đề (ý chính) tại một thời điểm
nào đó, theo một phương thức thống nhất, liên kết và có một trật tự nhất định. Điều quan trọng của một đoạn văn là
phải đảm bảo một cấu trúc logic, sự phát triển ý tưởng một cách logic, tạo điều kiện cho người đọc hiểu được một cách
rõ ràng và chính xác ý tưởng của người viết.
Khi viết một đoạn văn, người viết phải đảm bảo ba yếu tố:
- Câu chủ đề: Câu nêu lên được ý tưởng trung tâm của đoạn. Ý tưởng trung tâm này không phải lúc nào cũng là
câuđầutiêncủađoạn.Nócóthểnằmởbấtcứvịtrínàotrongđoạn,tùytheocáchsắpxếpcủangườiviết.Đôikhichủđề
không được nói cụ thể bằng một câu trong đoạn, mà nó được thể hiện bằng nội dung toát lên từ đoạn đó.
-Tính thống nhất: cả về hình thức lẫn nội dung. Đây là yêu cầu quan trọng nhất để đảm bảo chất lượng của một
đoạn viết. Cứ cho rằng mỗi đoạn có một câu chủ đề thì câu này phải trở thành câu trung tâm, những câu còn lại phải là
nhữngýtưởngphụcvụ,xoayquanh,mởrộngýtưởngchủđiểm.Điềuquantrọnglàkhôngnêncóhaiýtưởngchủđiểm
trong một đoạn.Ví dụ trong một đoạn viết có sáu câu, người viết đưa ra ý tưởng chủ điểm là: Đọc sách là phương tiện
tốt nhất cho việc tự học, tự khám phá. Còn lại năm câu kia được phân bố như sau:
(1) Sách giống như một người thầy gián tiếp truyền đạt kiến thức cho người học ở mọi lĩnh vực.
(2) Có nhiều loại sách từ khoa học, văn học, kỹ năng sống...
(3) Bạn phải biết lựa chọn loại sách phù hợp và hữu ích.
(4) Sách là thứ không thể thiếu trong đời sống tinh thần của mỗi chúng ta.
(5) Đọc sách đòi hỏi phải đọc thường xuyên và đọc với niềm hứng thú thực sự.
Phân tích đoạn viết chúng ta sẽ thấy người viết đã vi phạm quy tắc“tính thống nhất”vì chỉ có câu (1) là phục vụ
cho chủ đề, còn lại bốn câu kia không liên quan gì đến“phương tiện để tự học, tự khám phá”.
- Sự liên kết ý tưởng là cách sắp xếp các ý tưởng thành một dòng chảy từ câu này sang câu kia, nối chúng lại với
nhau để dẫn đến câu chủ điểm. Như vậy, một đoạn văn mới trở thành một dòng chảy liên tục của tư duy.Ví dụ, có một
đoạn viết bốn câu bàn về vai trò của sách. Đoạn văn có thể phát triển một cách logic, tập trung vào chủ điểm này:
(1) Sách là thứ không thể thiếu trong đời sống tinh thần của mỗi chúng ta.
(2) Sách còn là phương tiện tốt nhất để tự học, tự khám phá.
(3)Vì vậy phải trân trọng giữ gìn sách cũng như lựa chọn sách sao cho phù hợp, hữu ích.
(4) Đồng thời hãy coi đọc sách như một niềm hứng thú thực sự.

24
Tính liên kết (tức là tạo ra một dòng chảy) có thể theo những xu hướng khác nhau: theo logic vấn đề, theo thời
gian, theo phép suy đoán.Trong việc tạo ra một chuỗi ý tưởng có sự liên kết chặt chẽ, người viết cần quan tâm sử dụng
khéoléocácphépliênkếtvềhìnhthức(sửdụngliênkếttừ:khôngnhững…màcòn;vìvậy;chonên;đồngthời)liênkết
về nội dung (phép lặp, phép thế…).
Kỹ thuật dựng đoạn có thể tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Suy nghĩ một chủ đề và nội dung định nói về chủ đề đó:
Ví dụ: Chủ đề về tình yêu thương giữa con người với nhau trong cuộc sống.
Nội dung:Ý nghĩa của tình yêu thương, nếu thiếu vắng tình yêu thương; thói vô cảm.
Bước 2: Dựng các câu phục vụ cho việc phân tích, chi tiết hóa, mở rộng thêm chủ đề:
-Tìnhyêuthươnglàmọithứtìnhcảmtốtđẹpmàconngườitadànhchonhau,cótìnhcảmgiađình,tìnhbèbạn,...
thậmchílàđốivớinhữngngườitakhônghềquenbiết.Nócóthểlàthứtìnhcảmđượcvunđắp,xâydựngtrongmộtthời
gian dài, nhưng cũng có thể chỉ là một niềm thương cảm chợt trào dâng khi ta gặp một hoàn cảnh nào đó.
- Người cho đi yêu thương được nhận cảm giác ngọt ngào, êm dịu và bình yên.Và hầu như là họ cũng sẽ nhận lại
được tình thương từ người mình vừa trao tặng.
-Nếucuộcsốngkhôngcóyêuthươngthìmốiliênkếtgiữangườivớingườisẽvôcùnglỏnglẻo,cóthểđứtgãybấtkìlúcnào.
-Thậm chí có người chỉ biết yêu chính bản thân mình mà không hề biết san sẻ tình yêu thương cho bất kì ai khác.
Nhữngngườinhưthếkhôngnhiềunhưnglàmộthiệntượngđángphêphántrongxãhộibởi:Sốnglàcho,đâuchỉnhận
riêng mình.
Bước 3: Sắp xếp trật tự các câu. Bạn nên bắt đầu đoạn văn bằng câu chủ điểm, sau đó sắp xếp các
câu khác theo lôgic của nó.
Chúng ta nên hiểu rằng trong cuộc sống còn có nhiều thứ quý giá hơn tiền bạc: đó là tình yêu thương. Tình yêu
thươnglàmọithứtìnhcảmtốtđẹpmàconngườidànhchonhau,cótìnhcảmgiađình,tìnhbèbạn...thậmchílàđốivới
những người ta không hề quen biết. Nó có thể là thứ tình cảm được vun đắp, xây dựng trong một thời gian dài, nhưng
cũng có thể chỉ là một niềm thương cảm chợt trào dâng khi ta gặp một hoàn cảnh nào đó. Người cho đi yêu thương
được nhận cảm giác ngọt ngào, êm dịu và bình yên. Và hầu như họ cũng sẽ nhận lại được tình thương từ người mình
vừa trao tặng.
Bêncạnhđó,trongguồngquayvộivãcủacuộcsốngồnào,còncórấtnhiềungườikhôngcótìnhyêuthương.Thậm
chícóngườichỉbiếtyêuchínhbảnthânmìnhmàkhônghềbiếtsansẻtìnhyêuthươngchobấtkìaikhác.Nếucuộcsống
khôngcóyêuthươngthìmốiliênkếtgiữangườivớingườisẽvôcùnglỏnglẻo,cóthểđứtgãybấtkìlúcnào.Nhữngngười
như thế không nhiều nhưng là một hiện tượng đáng phê phán trong xã hội bởi: Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình.
Bước 4: Chỉnh lý các câu văn cho mượt mà trau chuốt hơn:
Trong tác phẩm kinh điển“Những người khốn khổ”, nhà vănV.Huy-gô đã từng viết: “Trên đời này chỉ có một việc
duy nhất, đó là yêu thương nhau, thế thôi”.Tình yêu thương là một nét đẹp của nhân cách con người, hướng con người
tới đỉnh cao của chân - thiện- mĩ. Chúng ta nên hiểu rằng trong cuộc sống còn có nhiều thứ quý giá hơn tiền bạc: đó là
tình yêu thương.Tình yêu thương là mọi thứ tình cảm tốt đẹp mà con người dành cho nhau, có tình cảm gia đình, tình
bèbạn...thậmchílàđốivớinhữngngườitakhônghềquenbiết.Nócóthểlàthứtìnhcảmđượcvunđắp,xâydựngtrong
một thời gian dài, nhưng cũng có thể chỉ là một niềm thương cảm chợt trào dâng khi ta gặp một hoàn cảnh nào đó.
Người cho đi yêu thương được nhận cảm giác ngọt ngào, êm dịu và bình yên.Và hầu như họ cũng sẽ nhận lại được tình
thương từ người mình vừa trao tặng.

25
Vận dụng kĩ thuật dựng đoạn để viết mở bài nghị luận
- Các cách mở bài
Có hai cách làm mở bài cơ bản:
+ Mở bài trực tiếp: đi thẳng vào vấn đề cần nghị luận, không câu nệ câu chữ, ý tưởng.
Ưu điểm: thường nêu ra được vấn đề một cách trực tiếp nhất và rõ ràng nhất.
Hạn chế: không có cảm xúc, ít khi có được sự mềm mại, uyển chuyển, linh hoạt, khơi gợi mà một mở bài cần có
và nên có. Mở bài như một lời chào đầu, nếu không hấp dẫn, người đọc sẽ không có hứng khởi để đọc tiếp phần sau.
+ Mở bài gián tiếp: bắt đầu từ một khía cạnh liên quan đến vấn đề cần nghị luận.Từ đó người viết dẫn dắt một
cách khéo léo và có liên kết đến vấn đề chính mà đề bài yêu cầu.
Có 4 cách mở bài theo lối gián tiếp: diễn dịch, quy nạp, tương liên, đối lập.
Diễn dịch: Nêu những ý kiến khái quát hơn vấn đề đặt ra trong đề bài rồi mới bắt đầu vào vấn đề ấy.
Quy nạp: Nêu những ý nhỏ hơn vấn đề đặt ra trong đề bài rồi mới tổng hợp lại vấn đề cần nghị luận.
Tương liên: Nêu lên một ý giống như ý trong đề rồi bắt sang vấn đề cần nghị luận.Ý được nêu ra có thể là một
câu tục ngữ, ca dao, danh ngôn, một nhận định hoặc chân lí phổ biến...
Đối lập: Nêu những ý trái ngược với ý trong đề bài rồi lấy đó làm cớ chuyển sang vấn đề cần nghị luận.
- Nguyên tắc làm mở bài:
+ Cần nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài: nếu đề bài yêu cầu giải thích, chứng minh, phân tích hay bình luận
một ý kiến thì phải dẫn lại nguyên văn ý kiến đó trong phần mở bài.
+ Chỉ được phép nêu những ý khái quát, tuyệt đối không lấn sang phần thân bài, giảng giải minh họa hay nhận
xét ý kiến trong phần thân bài.
+ Để không tốn thời gian cho phần mở bài trong các kì thi, cần chuẩn bị sẵn một số hướng mở bài cho từng
dạng đề.
Ví dụ: Suy nghĩ của em về câu nói “Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi thiếu
vắng tình thương” (M.Go-rơ-ki).
Mở bài trực tiếp:
Thời buổi kinh tế thị trường với những áp lực của chuyện cơm, áo, gạo, tiền đã khiến cho nhiều người trở nên ích
kỷ, thờ ơ, vô cảm, thậm chí đó có thể là những vấn đề chướng tai gai mắt hay có liên quan trực tiếp đến sức khỏe và lợi
ích của những người xung quanh. Căn bệnh vô cảm, coi như “không nghe, không thấy, không biết”đã và đang ngấm
ngầm làm băng hoại những giá trị đạo đức tốt đẹp trong tâm hồn mỗi con người và cả xã hội. Sự vô cảm làm trái tim
conngườitrởnênlạnhgiá,điềubấtngờhơnnhưM.Go-rơ-kiđãnói:“NơilạnhnhấtkhôngphảilàBắcCựcmàlànơithiếu
vắngtìnhthương”.
Mở bài gián tiếp:
Cách 1: Diễn dịch Khái quát cụ thể
Một trong những thử thách khó khăn nhất của loài người kể từ khi xuất hiện chính là thiên nhiên.Và kể từ lúc ấy,
conngườiluônkhaokhátlàmchủđượcvạnvật.Tớingàynay,từđỉnhnúiEverestcaonhấtthếgiớiđếnkhenứtMariasâu
thẳmdướilòngTháiBìnhDương,từsamạcShaharavớibiênđộnhiệtlêntớihơn60o
CtrongngàyđếnBắcCựckhôngbao
giờ biết tới mùa hè…, tất cả đều đã có dấu chân con người. Làm chủ thiên nhiên thật khó, nhưng không phải là không

Chiến Thuật Ôn Thi THPT Quốc Gia Môn Ngữ Văn - Chuyên đề Nghị luận xã hội tập 2

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Similaire à Chiến Thuật Ôn Thi THPT Quốc Gia Môn Ngữ Văn - Chuyên đề Nghị luận xã hội tập 2

Similaire à Chiến Thuật Ôn Thi THPT Quốc Gia Môn Ngữ Văn - Chuyên đề Nghị luận xã hội tập 2 (20)

Plus de Nguyễn Sáu

Plus de Nguyễn Sáu (11)

Dernier

Dernier (20)

Chiến Thuật Ôn Thi THPT Quốc Gia Môn Ngữ Văn - Chuyên đề Nghị luận xã hội tập 2