TK

1. BS. NGUYỄN HỮU HUỲNH HẢI
1

2. SINH LÝ
 Hộp sọ là một cấu trúc không dãn nở.
 Chứa:
 Não
 Máu
 Dịch não tủy (CSF)
 Tăng bất kỳ các thành phần này và/hoặc kết hợp bất k
ỳ khối choán chỗ sẽ dẫn đến tăng áp lực (Monroe-Kell
ie).
2

3. SINH LÝ
 Não 1300-1750 mls
 Nhu mô 300-400 mls.
 Dịch nội bào 900-1000 mls.
 Dịch ngoại bào 100-150 mls
 Máu 100-150 mls.
 CSF 100-150 mls.
3

4. SINH LÝ
 CƠ CHẾ BÙ TRỪ CHO SỰ LAN RỘNG KHỐI C
HOÁN CHỔ:
 Tức thời
 Giảm thể tích dịch não tủy bằng cách di chuyển x
uống vùng thắt lưng.
 Giảm thể tích máu bằng cách ép máu ra ngoài sọ t
ừ xoang tĩnh mạch.
 Trễ
 Giảm dịch ngoại bào.
4

5. SINH LÝ
 DỊCH NÃO TỦY
 Được tiết ~ 500ml/ngày
 Được tiết bởi đám rối mạc mạch ở các não thất
 Lưu thông qua hệ thống não thất
 Đi ra khoang dưới nhệ thông qua các lỗ Magendie v
à Luschka
 Được hấp thu vào hệ tĩnh mạch qua các hạt màng n
hện
 Sự tắc nghẽn lưu thông, hấp thu sẽ dẫn đến tràn dị
ch não thất và tăng áp lực.
5

6. SINH LÝ
 PHÙ NÃO
 Gây tích tụ nước quá mức:
 Quanh tổn thương bên trong não:
 U
 Áp xe
 Tổn thương do chấn thương
 Tổn thương nhồi máu não
 Dẫn đến tăng áp lực
 Các loại phù:
 Phù mạch máu ( ngoại bào): u
 Phù nhiễm độc ( nội bào): tình trạng chuyển hóa 6

7. SINH LÝ
 CEREBRAL BLOOD FLOW (CBF): LƯU LƯỢNG
MÁU NÃO
Cerebral Perfusion Pressure
(systemic pressure – intracranial pressure)
CBF = ---------------------------------------
Cerebral Vascular Resistance
7

8. SINH LÝ
 ÁP LỰC TRONG SỌ
 Bình thường 05-15 mm Hg
 Tăng áp lực nội sọ được xác định khi áp lực nội sọ
> 20 mmHg
 ICP cuối cùng tăng lên đến mức độ áp lực động mạc
h mà nó cũng bắt đầu tăng , kèm theo chậm nhịp tim
hoặc rối loạn khác của nhịp tim (phản ứng Cushing)
 ICP > 50 mmHg, lưu lượng máu não không hoạt độn
g được, sẽ hoại tử não.
8

9. SINH LÝ
 CƠ CHẾ BÙ TRỪ
 Đẩy CSF ra khoang cột sống
 Ép vào xoang tĩnh mạch và đẩy máu ra ngoài sọ
 KHI CƠ CHẾ BÙ TRỪ LỖI;
THOÁT VỊ NÃO XẢY RA
9

10. NGUYÊN NHÂN
1. Khối choán chỗ:
 U
 Xuất huyết, dập não
 Nhồi máu và phù não
 Áp xe
2. Tắc nghẽn lưu thông và hấp thu CSF
3. Tăng áp lực tĩnh mạch: suy tim, huyết khối tĩnh mạc
h
4. Phù não toàn bộ: thiếu oxy não, bệnh não do tăng hu
yết áp, suy gan cấp
10

11. LÂM SÀNG
 Tăng ICP làm rối loạn chức năng não bởi:
 (1) Giảm lưu lượng máu nãoCBF
 (2) Thoát vị não qua lều và qua lỗ chẩm gây chèn é
p và nhồi máu thân não.
11

12. LÂM SÀNG
 Sớm :
 Đau đầu, ói vọt và phù gai thị.
 Trễ :
 Thay đổi mức độ ý thức,
 Mất chức năng vận động, cảm giác, thay đổi đồng t
ử (chèn ép dây III)
 Thay đổi dấu hiệu sinh tồn gồm mạch chậm, huyết
áp tăng, rối loạn hô hấp,
 Tư thế: mất vỏ(tay gấp), mất não (duỗi)
 Hôn mê
12

13. LÂM SÀNG
Đau đầu trong tăng áp lực nội sọ
 Đau hai bên, tiến triển tăng dần, tăng khi ho
 Đau tăng nửa đêm về sáng, mỗi khi đau nhiều kèm theo b
uồn nôn hoặc nôn
 Triệu chứng đau kéo dài thường kèm theo mắt mờ (do phù
gai), bệnh nhân có rối loạn tâm thần, mạch chậm và dấu th
ần kinh cục bộ
 Triệu chứng đầu có thể điều trị bằng thuốc giảm đau như p
aracetamol, aspirin...có tác dụng ở giai đoạn đầu
 Giai đoạn sau triệu chứng đau đầu tăng liên tục, thuốc chố
ng đau ít còn tác dụng nữa.
 Giai đoạn này nếu sử dụng thuốc lợi tiểu, dung dịch tăng t
hẩm thấu bệnh nhân sẽ bớt đau đầu. 13

14. LÂM SÀNG
Các triệu chứng khác
 Động kinh
 Yếu liệt nửa người hay các dấu thần kinh khác như liệt thầ
n kinh sọ
 Đáp ứng Cushing: Tăng huyết áp, Mạch chậm
 Thay đổi hô hấp
 Liên quan đến 2 bán cầu não đưa đến hô hấp kiểu Chey
ne-Stokes
 Khi não giữa và cầu não bị ảnh hưởng sẽ làm tăng khí k
éo dài
 Ảnh hưởng hành não trên hô hấp sẽ nhanh và nông, sau
đó là thở thất điều và cuối là ngưng thở 14

15. LÂM SÀNG
 Phù phổi do thần kinh
 Do tăng hoạt động giao cảm vì ảnh hưởng của tăng
áp lực nội sọ liên tục trên hạ đồi, hành não hay tuỷ
cổ cao
15

16. CẬN LÂM SÀNG
1. Chụp X quang sọ thẳng và nghiêng
 Các khớp giãn rộng
 Xương sọ mỏng, không đều
 Dấu ấn ngón tay
 Do não chèn ép vào xương sọ
 Hình ảnh hoá vôi
 Tư thế nghiêng có thể thấy
 Hố yên giãn rộng
 Mấu sau hố yên bào mòn
 Các khớp giãn
 Xương không đều 16

17. CẬN LÂM SÀNG
2. CT scan sọ não
3. MRI sọ não
4. Siêu âm xuyên sọ
5. EEG
6. Đo áp lực nội sọ xâm lấn
17

18. NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ
 GIẢM ÁP LỰC TRONG SỌ
 LOẠI BỎ NGUYÊN NHÂN GÂY TĂNG ICP
 VÀ/ HOẶC:
 Tăng thông khí
 Mannitol
 Barbiturates
 Phẫu thuật giải ép
 Shunts hoặc dẫn lưu
 THEO DÕI ICP QUA MONITOR LÀ CẦN THIẾT
18

19. 19