Regels en rechten thema criminaliteit maatschappijleer 2 mavo 4

1. THEMA CRIMINALITEIT
Hoofdstuk 1:Regels en rechten

2. NORMEN EN WAARDEN
 Waarden gaan over
iets wat belangrijk is
 Gelijkheid, trouw,
eerlijkheid of vrijheid
 Waarde  Norm
 Norm(aal) zo hoor je
je te gedragen.

3. REGELS:
 Normen en waarden  Hier komen regels en
wetten uit voort
 Geschreven regels
 Ongeschreven regels

4. GESCHREVEN REGELS
 Regels die op papier
vastgelegd zijn:
 Schoolregels
 Reglement van een
vereniging
 wetten

5. ONGESCHREVEN REGELS
 Regels die er ‘gewoon’
zijn, niet op papier
 Fatsoensnormen
zoals:
 Handen schudden
 Niet schelden
 Omgangsvormen met
elkaar

6. CRIMINALITEIT
 Belangrijke normen en waarden zijn
(rechts)regels die in de wet beschreven staan
 Wet overtreden?  strafbaar  delict
 Orde in de maatschappij en voorkomen van
delicten

7. WETTEN
 Grondwet  Document met belangrijkste regels
van ons land
 Wetboek van Strafrecht
 Moord, diefstal, mishandeling etc.
 Verkeersovertredingen
 Europese rechten en  Openbare dronkenschap
wetten
 Regels waar ieder land in Europa
 Internationale zich aan moet houden
verklaringen
 Regels waar ieder land in de wereld
zich aan zou moeten houden

8. REGELS ZIJN TIJDGEBONDEN
 Wetten en regels
veranderen door de
jaren heen
 Verouderde wetten
(heksen, vreemdgaan, slavernij, doodstraf)
 Nieuwe wetten
(hacken, online fraude, wet op terrorisme)

9. REGELS ZIJN PLAATSGEBONDEN
 Wetten die in Nederland
gelden hoeven in het
buitenland niet te
gelden, en andersom
 Abortus en euthanasie
 Homohuwelijk
 Vuurwapen
 Spugen

10. RECHTSSTAAT:
 Land waar burgers beschermd worden tegen de
overheid (zoals Nederland)
 Kenmerken:
1. Burgerrechten
2. Grondrechten
3. Rechtsbescherming
4. Parlementaire democratie
5. Scheiding der machten
6. Onafhankelijke rechters

11. 1. BURGERRECHTEN:
 Iedere burger heeft rechten die hem beschermen,
tegen de overheid en de medeburgers
 Rechtszekerheid  Weten welke straf je kunt
krijgen
 Rechtsgelijkheid  Iedereen is gelijk voor de wet

12. 2. GRONDRECHTEN
 Belangrijke rechten
die in de grondwet
staan
 Vrijheid van
meningsuiting
 Vrijheid van
godsdienst
 Privacy
 Gelijke behandeling

13. 3. RECHTSHANDHAVING EN
RECHTSBESCHERMING
 Rechtshandhaving
bescherming door de overheid
 Rechtsbescherming 
* onschuldig tot tegendeel bewezen
* recht op advocaat en eerlijk
proces
 Fouten van de overheid
 Terrorisme

14. 4. PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE
 Regering, kabinet, 1e
en 2e kamer
 Burgers hebben
invloed op de politieke
besluiten en wetten
 Dat is een recht!

15. 5. SCHEIDING DER MACHTEN
 Trias politica
driedeling der machten
 Wetgevende macht 
regering + parlement 
maken wetten
 Uitvoerende macht 
regering, verschillende
ministeries
 Rechtelijke macht 
onafhankelijke rechters
controleren de wetten

16. 6. ONAFHANKELIJKE
RECHTSPRAAK
 De rechters zijn
onafhankelijk van de
overheid
geen lid van een politieke partij
geen politieke voorkeur
 Vrouwe justitia:
 Weegschaal  gerechtigheid
 Zwaard  om te straffen
 Blinddoek  Blind voor
verschillen onder mensen en voor
macht