Presentatie van Jan Jonker tijdens het seminar Nieuwe Business Modellen bij de overheid op 12 juni 2014 bij het Ministerie van Economische Zaken

1. WELKOM
Lunchbijeenkomst
Presentatie discussienota
‘Aan advies geen gebrek’
Ministerie Economische Zaken
12.06.14 – Den Haag

2. WELKOM
‘De overheid heeft de wijsheid niet in pacht,
noch voor maatschappelijke doelbepaling,
noch voor de beste manier om die doelen te
behalen. Doelen zullen veranderen, net als
de beste route ernaartoe.’
Westley, Zimmerman & Patton, 2006

3. PROGRAMMA
12:30 –
12:35
Sjoerd Janssen, dagvoorzitter Welkom en toelichting dagprogramma
12:35 –
12:45
Bijdrage Annemieke Traag ‘Veranderende samenleving, nieuwe
economie, andere bestuursstijl’
12:45 –
12:55
Bijdrage Roel Bol ‘Op zoek naar een nieuwe rol voor
de Rijksoverheid’
12:55 –
13:15
Presentatie Jan Jonker Discussienota ‘Aan advies geen
gebrek’
13:15 –
13:50
Sjoerd Janssen Discussie - Q&A over presentatie
13:50 –
13:55
Bijdrage Dave van Ooijen Column ‘Over het realisme en
romantisme van deze tijd’

4. Veranderende samenleving,
nieuwe economie, andere
bestuursstijl.
ANNEMIEKE TRAAG
Gedeputeerde Provincie Gelderland

5. Op zoek naar een nieuwe rol voor
de Rijksoverheid.
ROEL BOL
Ministerie van Economische Zaken

6. AAN ADVIES
GEEN GEBREK
Presentatie discussienota verkennende
onderzoek
Nieuwe Business Modellen bij de overheid
Jan Jonker i.s.m. Sjoerd Janssen
Hoogleraar Duurzaam Ondernemen
Nijmegen School of Management
Radboud University Nijmegen

7. ONZEKERE OPGAVEN
Politiek Maatschappij
Zoeken naar nieuwe arrangementen?

8. PLEIDOOI VOOR ANDERS
Samen, samen organiseren?

9. Participtie SAMEN leving
Samen samen organiseren?

10. ZOEKEN naar NIEUWE
SAMENWERKINGSARRANGEMENTE
N
Waar zit de de verandering, de energie in de samenleving ?

11. BOUWEN aan
Nieuwe Business Modellen
... en maatschappelijke transitie

12. NIEUWE BUSINESS MODELLEN?
Conventioneel Nieuw
Principes Enkelvoudig (vaak financieel) Meervoudig, gedeeld en collectief
Economie Lineaire realisatie Circulaire realisatie
Eigenaarscha
p
Bezit centraal Toegang belangrijker dan bezit
Samenwerken Waardeketen Netwerk van waarde
Transactie Producent en consument zijn
gescheiden – transacties
gebaseerd op geld
Producent en consument kunnen
zelfde persoon zijn (prosument) –
transacties gebaseerd op meerdere
transactiemiddelen
Organisatie
ontwerp
Organisatie-centrisch, functioneel Community-centrisch – mengvorm,
‘zwerm’
Succes Kosten-baten analyse gebaseerd
op geld als centrale waarde
Meerdere soorten opbrengsten voor
meerdere personen

13. ONDERZOEKSPERSPECTIEF
Drie rollen ‘overheid’

14. ONDERZOEKSOPZET
1) Twee ronden van open interviews
Periode november 2013 – april 2014
Sneeuwbal methode (a-select)
29 Interviews, 40 personen, 38 casussen
2) Documentinventarisatie Burgerparticipatie
Resultaat: 50 Documenten
Studie: 27 begrippen
Interviews: 4 personen

15. GEINTERVIEWDEN
Rijksoverheid Rijkswaterstaat
Provincies Staatsbosbeheer
Gemeenten Vereniging GDO
Regioverbanden
(bijv. Regio Rivierenland)
Royal HaskoningDHV
Waterschappen ZZPers en interims

16. PARTICIPATIELADDER
(Pröpper,
2009)

17. CASUSSEN
Vormen van business
modellen
Domein Voorbeelden
Realiseren van lokale projecten
waarbij burgers en bedrijven
zeggenschap krijgen
Actor in de
samenleving
Windpark Nijmegen-Betuwe
Onderhoud Bomen Buitengebied Lochem
Verduurzaming kinderboerderijen Dordrecht
Herinrichting eigen
bedrijfsvoering
Eigen bedrijf Papierkringloop V&J
Energiefabriek Waterschappen
Ondernemende Biotoop Provincie Gelderland
Verbinden, versterken en
ondersteunen van
samenwerkingsinitiatieven
Beleidmaker
Actor in de
samenleving
CoP Lokale Duurzame Energiebedrijven
Gelderland
Stedennetwerk Stadslandbouw
Power2Nijmegen
Doel en kader stellen door
overheid, maar invulling door
burgers en bedrijven
Beleidmaker
Eigen bedrijf
Actor in de
samenleving
Gemeentehuis Brummen
Gebiedsontwikkeling Rijnhaven Rotterdam
Innovatiegericht Inkopen Rijkswaterstaat

18. VELDEN VAN BETROKKENHEID
(WRR, 2012, p.59)

19. VERMAATSCHAPPELIJKING
(Van der Steen et al., 2013,
p.18)

21. UITKOMSTEN
De overheid als geheel werkt beperkt met
nieuwe business modellen;
Burgerparticipatie en aanverwanten: veel
woorden, weinig helderheid of daden;
De broedplaats voor het nieuwe ligt in het
lokale
‘Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is’
(aanpakken op eigen manier);
Ontwikkeling niet gebaseerd op beleid,
maar op (eigenzinnige) koplopers.

22. CONCLUSIES
korte versie
Transitie kent geen protocol, geen Masterplan
Opschaalbaarheid lastig; per casus een eigen
succesvolle formule
De conceptuele kloof tussen overheid en burger
Verkleind door koplopers – burgers én
ambtenaren
Trend naar een samenleving van verschillen zet
druk op gelijkheidsbeginsel
Herken en erken eigen ‘ondernemende

23. Q&A - Discussie
Sjoerd Janssen
Junior - onderzoeker RU Nijmegen

24. Over het realisme en romantisme
van deze tijd.
DAVE VAN OOIJEN
Platform 31

25. MET DANK AAN

26. PROGRAMMA
12:30 –
12:35
Sjoerd Janssen, dagvoorzitter Welkom en toelichting programma
12:35 –
12:45
Bijdrage Annemieke Traag ‘Veranderende samenleving,
nieuwe economie, andere
bestuursstijl’
12:45 –
12:55
Bijdrage Roel Bol ‘Op zoek naar een nieuwe rol voor
de Rijksoverheid’
12:55 –
13:15
Presentatie Jan Jonker ‘Aan advies geen gebrek’
13:15 –
13:50
Sjoerd Janssen Discussie - Q&A over presentatie
13:50 – Bijdrage Dave van Ooijen Column ‘Over het realisme en

27. DE NOTA

28. OVERHANDIGEN
1STE EXEMPLAAR

29. DANK VOOR UW KOMST
Ministerie Economische Zaken
12.06.14 – Den Haag