Sheets behorend bij de Masterclass Nieuwe Business Modellen die Jan Joniker op 20 februari 2014 verzorgde.

1. 21-02-14
Masterclass
Nieuwe Verdien- en Business Modellen
20 februari 2014
Prof. Dr. Jan Jonker
Nijmegen School of Management
Radboud University Nijmegen
Welcome
Bob Dylan Got it Right …
We live in Exciting Times
Change – Transformation – Transition
Have become the key-words of our society
Programma MC BM
Welkom
(1) Context: WEconomy
(2) Waardecreatie
(3) Kern van een BM
(4) Ontwikkelen Nieuwe BM
(5) Hybride transactie-waarden
Borrel en napraten
1

2. 21-02-14
Redeneerlijn
1. Werken aan de WIJ-economie
2. Centrale trend: collectief samen organiseren
3. Ontwikkeling: Nieuwe Business Modellen
4. ‘Betalen’ met (mix) hybride middelen
5. Meerdere veranderpaden mogelijk
MC = systematisch kijken naar eigen BM
1. Welke principes hanteer je?
2. Wat is je strategie en voor wie?
3. Hoe wil je de propositie organiseren?
4. Hoe wil je resultaat/benutting vormgeven
5. Op welke manier bepaal je kosten en
baten (en welke K & B zijn dat?)
Drivers voor ‘anders’ ... maar hoe
Schaarste
Maatschappelijk
debat
Groeiende
connectiviteit
Norm
verandering
2

3. 21-02-14
Tijden van Transitie
Opgelet: de maatschappij is aan het veranderen
Een maatschappij met onzekere opgaven
Politiek
Maatschappij
Bezuinigen op een economie van het verleden of
investeren in een economie van de toekomst?
Trends: zeven stuks (As We Speak)
•
•
•
•
•
•
•
Van bezit naar gebruik
Van lineair naar circulair
Van ‘global’ naar ‘glocal’
Van verzorging naar participatie
Van verticaal naar horizontaal organiseren
Van “ik” naar andere vormen van “wij”
Van € naar .....
3

4. 21-02-14
Sorry ... er is geen
MASTERPLAN
voor de toekomst.
Impressies van een Wij-Economie
Zelfproductie
Economie
Circulaire
Economie
Samen
werkingseconomie
Bio-based
Economie
jan jonker
[r ed a c t ie]
Werken
aan de
Economie
van delen
We
conomy
Functionele
Economie
Duurzaamheid
coöperatief
organiseren
Stromingen Nieuwe Economie
Materiele economie
Circulaire
economie
Functionele
economie
Bio-based
economie
4

5. 21-02-14
NBM: Floow2
Stromingen Nieuwe Economie
Economie van zelf-organisatie
Zelf-productie
economie
Samenwerkings
economie
Deel economie
Voorbeeld:
3D printen op huis-formaat
Mega 3D printer called ‘Room Maker’: see e.g. www.earthtechling.com
5

6. 21-02-14
Voorbeeld:
Distributie ... maar dan anders
Centrale trend
Collectief zelf-organiseren
VISIE - DOEL
Kernwaarden
KUNNEN
VOORWAARDEN
Netwerk &
competenties
Passende instituties
Visie?
Een visie geeft weer wat je wilt
veranderen in de samenleving.
Dat wil je dan samen realiseren door te
organiseren.
6

7. 21-02-14
Drie aspecten
waardecreatie
Meervoudig
Co
tief
llec
Ge
de
eld
Thuis afgehaald
Marieke Hart
Project 24 maanden oud, ong.
40.000 NL-deelnemers, acht
buitenlandse vestigingen
www.thuisafgehaald.nl
Voorbeeld: Edible Wall
http://www.bluecar.fr
www.eetbarewand.nl
7

8. 21-02-14
NBM: autodelen
Bericht 23 juni 2013: kpvvdashboard-4.blogspot.nl
Waardecreatie Anno 2020
Waarden
Strategie
keuze
?
Business
Model
Implementatie
Strategie?
Een strategie is de koersbepalende keuze
voor de ondernemingsactiviteiten op een
termijn van ong. 5 a 7 jaar.
8

9. 21-02-14
Strategie (1)
" Operational excellence
" Product Leadership
" Customer intimacy
" Experience
" Community building
Strategie (2)
" Eco - efficiency
" Eco - effectiviteit
" Eco - innovatie
Winddelen
9

10. 21-02-14
Voorbeeld:
Nieuwe windmolens? Of zelfmaak energie
http://www.bluecar.fr
Voorbeeld:
Direct-mee-neem auto (Fr.)
http://www.bluecar.fr
www.mobilib.fr
Voorbeeld:
Afvalputje (NL)
De 2e generatie douche Warmte Terug Winning
uit afvalwater. 70% rendement. Pure winst.
Slimme manier om energieverbruik en EPCwaarde te verlagen. Bries: http://
www.brieswaterenenergie.nl/
10

11. 21-02-14
Voorbeeld:
Duurzame badkamer (NL)
(Je moet je bestaande Business Case
wel op ‘hygiëne niveau’ houden)
Voorbeeld
In Friesland met ong. 235 huishoudens
vloeibaar “afval’ verkopen
http://www.desah.nl/
Voorbeeld:
Auto concept = Bolloré Bluecar
(Benzineloos rijden)
11

12. 21-02-14
Voorbeeld: groeiende bakstenen
Biomason use bacteria and sand to “grow” bricks instead of firing them in the
traditional manner. Process for growing bricks issimilar to cultivating plants in
greenhouses. See: http://www.biomason.com Facts: 1.23 trillion bricks are created
annually WW ‘producing’ 800.000.000 tons of CO2.
Voorbeeld:
Qmilk = kleding van afgedankte melk
Kleding uit melkeiwit caseine. Zes liter (afgedankte) melk voor een jurk;
20 euro voor 225 gram textiel. Anke Domaske, http://www.milkotex.com
Voorbeeld: Lease a Jeans
http://www.mudjeans.nl
12

13. 21-02-14
Emerging Strategies for NBMs
Blurred boundaries between strategies!
PLANET
PEOPLE
PROFIT
Eco - efficiency
Community building
Bottom of the Pyramid (BOP)
Eco – efficacity
Experience
Micro-credit
Eco – innovation
Customer intimacy
Crowd-funding
Social Entrepreneurship
Community-investment
Peer to Peer Business
Hybrid banking
Describing and exploring these strategies will be the subject of a 2014/2015
Working Paper (?) entitled “Creating the WEconomy: Strategizing Collective and
Shared Value-creation”
Transactie Trends
Ruilen
Lenen
Sparen
Creëren
Delen
KERN
Transitie … noodzaakt tot
nieuwe business (transactie) modellen
(NBMs).
13

14. 21-02-14
Waardecreatie Anno 2020
Kern waarden
Strategie
keuze
?
Waarde
propositie
Business
Model
Implementatie
WEconomy is ...
samen waarde creëren die van waarde is
Circulaire
economie
Weconomy
Nieuwe
Business
Modellen
verbindend
ondernemen
Collaboratieve
economie
Transformatie
Verdienmodel versus Business Model
Verdien
Model
?
Business
Model
14

15. 21-02-14
Revisie BBO – Model
Burger
participatie
Bedrijfs
participatie
Overheid
participatie
Transformatie
Verdienmodel versus Business Model
Verdien
Model
?
Business
Model
Waarde-creatie organiseren
Organiseren is wat organisaties en mensen samen doen. Het heeft
als doel waardecreatie . Dat kan alleen samen georganiseerd worden.
Dus alle partijen moeten in de ‘winst’ delen.
Copyright Keith Haring
15

16. 21-02-14
Waardecreatie Cirkel
Individu
Samenleving
Team
Klant
Organisatie
Meta-model voor waarde-creatie
Waarde
configuratie
Waarde
‘vergelijking’
Waarde
propositie
Source: Vegter, K. (2013). Creating value revised: Towards the development of a meta-model for Multiple
Value Creation. (Master of Science), Radboud University Nijmegen, Nijmegen.
Klassiek Business Model
Meten in één vorm van waarde-creatie
Bron: Ostenwalder, A. (2004). The Business Model Ontology’
PhD manuscript, free downloadable at www.hec.unil.ch
16

17. 21-02-14
De zeven kenmerken van NBM’s
Cooperatief
samenwerken
Meervoudige
waarde creatie
als beginsel
Nieuwe
geldvormen
Toegang ipv
bezit
Gedeelde
waarde creatie
Een economie
van benutten
Lange termijn
betrokkenheid
Achtergrond info over `NBM’s:
http://www.p-plus.nl/nieuws/Nieuwe-business-modellen
Principes
Ontwerp
structuur
Aanbod
(propositie)
Community
structuur
Kosten – Waarde-creatie analyse
Business-logica waardecreatie
samen waarde creëren
1.
Waarden
4. Coöperatief
organiseren
(passende
juridische
vorm)
Waarde
propositie
2. Strategische
keuzes
3.
Netwerk van waarde
(betrokken partijen in de
NBM)
Bron: rapport ‘Nieuwe Business Modellen, Jonker et. al. (2012)
Gratis te downloaden via: bit.ly/NHdABn
17

18. 21-02-14
Vier typen business modellen
B2B
B2C
Horizontaal
organiseren
C2C
C2B
Verticaal
organiseren
Nieuw evenwicht tussen ‘De Piramide’ en ‘De Pannenkoek’
BOUWSTENEN
Nieuwe Business Modellen
Community structuur
On/off line
Organisatievorm
Middel/doel
(Sociaal) contract
Levenscyclus
Schaal
Rollen/behoefte
18

19. 21-02-14
Voorbeeld:
Wonen in Bedzed (UK)
Beddington Zero Energy Development: 24A Sandmartin Way,
Wallington, Surrey SM6 7DF, United Kingdom; http://
www.oneplanetcommunities.org/communities/bedzed/
Nivo’s van NBM’s
Community
NBM’s
Stedelijke
NBM’s
Regionale
NBM’s
Directe groentedistributie
www.laruchequiditoui.fr
19

20. 21-02-14
Voorbeeld:
Regio aanpak = Project Zero (DK)
ProjectZero, Alsion 2, 6400 Sønderborg, Denmark, em:
post@projectzero.dk, http://www.projectzero.dk &
http://uk.brightgreenbusiness.com
Werken met waarde(n)?
+
Resultaat meten?
Winstverlies
Impact
meting
20

21. 21-02-14
NBM: Tijdorekening
Botsen met het bestaande
Tijd is ‘geld’
werken met tijdbanken
Zie b.v.: www.rgtb.org.uk/
21

22. 21-02-14
Geld voor gevorderden
Verbreding transactie-middelen
van mono € naar hybride
Geld
Afval
Energie
?
Tijd
Mobiliteit
Punten
Geld voor gevorderden
Botsen met het bestaande
22

23. 21-02-14
Instap voorwaarden
Passende
organisatie
modellen
Kennis
(beetje)
Experimen
teer ruimte
Verander
paden
Modellen
(auto)
financiering
Betalen?
Geld - Energie - Wortelen
NBM: Film by the Sea
23

24. 21-02-14
NBM: Timebanking
Veranderpaden
• VERBETEREN: Werken aan het bestaande
van ‘A naar Beter’;
• TRANSFORMATIE: Vanuit het bestaande
komen tot nieuwe oplossingen;
• TRANSITIE: Prutsenderwijs ontwikkelen
van een nieuw ‘systeem’.
Werken aan
Waardecreatie
jan jonker (red.)
Werkboek Nieuwe Business Modellen
LANCERING BOEK
13 november 2014
AANMELDEN
www.nieuwebusinessmodellen.info
24

25. 21-02-14
Publicaties
‘Nieuwe Business Modellen’
Nieuwe
Business
Modellen
Niet alles van waarde is weerloos
Jan Jonker (eds.)
Working Paper
Nijmegen School of Management
Radboud Universiteit Nijmegen – Holland
I.s.m. Glenn Bijvoets, Patrick Blijleven,
Maja Dumortier, Dioni Franken, Lotte Hanssen,
Jara van Helvoort, Martrude Janssen, Sjoerd Janssen,
Rik Niesink, Marijke Vos en Tim van Vugt.
www.nieuwebusinessmodellen.info
It is cool to shape the future
Dank voor uw aandacht!
Author
Prof Dr Jan Jonker is Professor of Corporate Sustainability at the Nijmegen School of
Management, Radboud University, Nijmegen. He conducts research into how sustainability
acquires its shape and content in bricks, tires and butter cakes. The resulting search queries focus
on strategy, (new) transaction models and transitional thinking. He can be characterized as a
critical optimist with a tendency toward involved activism. As far as he is concerned, working on
sustainability is the most important organizational challenge of our time.
His publications include the‘green’
Dutch bestseller ‘Duurzaam Denken Doen’ (Kluwer,
2011). In 2012, he initiated research into ‘New Business Models’. He is currently working on a
Dutch, European and ‘African’ sequel, together with over 30 researchers in 12 countries. On
February 1st, 2013, he published ‘Werken aan de WEconomy’. This is a joint publication over 30
other authors in which the notion of the ‘WEconomy’ is introduced. In the years to come, he will
work on the linking of this notion with New Business Models, providing a different view on
(business) transactions in which sustainability is integrated.
Nijmegen School of Management, Radboud University Nijmegen, PO BOX 9108, 6500 HK
Nijmegen, The Netherlands. (em) officejonker@fm.ru.nl
25

26. 21-02-14
Contact
Prof. Dr. Jan Jonker
Professor ‘Corporate Responsibility’, Director RESORG PhD
Program and Research fellow.
Nijmegen School of Management, Radboud University
Nijmegen, PO BOX 9108, 6500 HK Nijmegen, The
Netherlands
(em) janjonker@wxs.nl (or) j.jonker@fm.ru.nl
LinkedIn: see public profile
Websites: www.nieuwebusinessmodellen.info (Dutch)
26