1. ภูมิศาสตรประเทศไทย

2. ประเทศไทยมีพื้นที่ 513,115 ตารางกิโลเมตร ตั้งอยูใจ
กลางคาบสมุทรอินโดจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต
ตําแหนงทีตงของประเทศไดมีอิทธิพลตอสังคมและ
่ ั้
วัฒนธรรมไทย ประเทศไทยยังเปนเสนทางทางบก
เพียงทางเดียวจากทวีปเอเชียไปยังประเทศมาเลเซีย
และประเทศสิงคโปร

3.  17°00′N 100°00′E
 ดวยสภาพพื้นที่ราบซึ่งน้ําทวมถึงอันอุดมสมบูรณและภูมิอากาศแบบมรสุมเขตรอน ทําใหประเทศไทย
มีความเหมาะสมอยางยิ่งสําหรับเกษตรกรรมการทํานา และดึงดูดผูตั้งถิ่นฐานมายังใจกลางดินแดน
มากกวาพื้นที่สูงและภูเขาในภาคเหนือและทีราบสูงโคราชในทางตะวันออกเฉียงเหนือ
่
 ในคริสตศตวรรษที่ 12 รัฐจํานวนหนึ่งซึ่งติดตอกันอยางหลวม ๆ โดยการปลูกขาวและการคาได
เกิดขึ้นในแถบลุมแมนาเจาพระยาตอนบน เริ่มตั้งแตกลางคริสตศตวรรษที่ 14 รัฐเหลานี้คอย ๆ ตก
 ้ํ
อยูภายใตการควบคุมของอาณาจักรอยุธยา ซึ่งตั้งอยูใตสุดของที่ราบลุมแหงนี้ เมืองหลวงในอดีตของ
ไทยซึ่งตั้งอยูบนหลายจุดตามแมน้ําเจาพระยา กลายมาเปนศูนยกลางของอาณาจักรคนไทยซึ่งมี
พื้นฐานอยูบนการปลูกขาวและการคาระหวางประเทศ ไมเหมือนกับเพื่อนบาน ชาวเขมรและชาวพมา
ไทยไดมุงหนาคาขายกับเมืองทาตางชาติโดยอาศัยอาวไทยและทะเลอันดามัน
 ในขณะที่ลัทธิจักรวรรดินิยมยุโรปไดนํามาซึ่งชวงเวลาใหมของการคาในเอเชียตะวันออกเฉียงใตใน
ตอนปลายคริสตทศวรรษ 1800 ประเทศไทย (หรือในขณะนั้นยังเรียกวา "สยาม") เปนประเทศเดียว
ที่สามารถรักษาเอกราชของตนไวไดในฐานะรัฐกันชนระหวางพมาซึ่งเปนอาณานิคมของอังกฤษ และ
อินโดจีนฝรั่งเศส แตในชวงนั้น ไทยไดเสียดินแดนไปกวา 50%

4. ประเทศไทยมลกษณะคลายขวาน โดยภาคใตเปนดามขวาน แนวดานตะวนตกเปนสันขวาน
ี ั     ั
ภาคเหนอเปนหวขวาน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคตะวนออกเปนคมขวาน จาก
ื  ั ั ี ื ั
ลกษณะดังกลาว ความยาวจากเหนือสดถึงใตสด วดจากอําเภอแมสาย จงหวดเชยงรายไป
ั ุ ุ ั  ั ั ี
จนถงอาเภอเบตง จังหวัดยะลา มีความยาว 1,650 กิโลเมตร สวนที่กวางสุดจากตะวันออกไป
ึ ํ
ตะวันตก วัดจากอําเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี ไปยังอําเภอสงขละบุรี จงหวดกาญจนบุรี
ั ั ั
เปนระยะทาง 800 กิโลเมตร[1] บริเวณแผนดินสวนที่แคบที่สุดของประเทศตั้งอยูระหวาง

แนวชายแดนกัมพูชากับพื้นที่บานโขดทราย ตําบลหาดเล็ก อําเภอคลองใหญ จังหวัดตราด มี
ระยะทางเพยง 450 เมตร และสวนพื้นที่บานวังกดวน ตําบลหวยทราย อําเภอเมือง จังหวัด
ี
ประจวบคีรขนธ วัดจากชายแดนประเทศพมาจนถงทะเลอาวไทย มีระยะทาง 10.6 กโลเมตร
ีั  ึ  ิ
สําหรับสวนที่แคบที่สุดของแหลมมลายู (แผนดินระหวางอาวไทยและทะเลอันดามัน) อยูใน
พื้นที่ของจังหวัดชุมพรและระนอง มีระยะทางประมาณ 50 กิโลเมตร เรียกสวนนี้วา "คอคอด
กระ"

5. พรมแดนทางบก
 รวมระยะทางทั้งหมด 4,863 กโลเมตร
ิ
ประเทศไทยมอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน 4 ประเทศ ไดแก ประเทศลาว พมา
ี ิ  ั ่ื 
กมพชา และมาเลเซย
ั ู ี
แนวชายฝง
 รวม: 3,219 กม.

6. ประเทศไทยตั้งอยูบนคาบสมุทรอินโดจีน
ติดกับประเทศพมา ลาว กัมพูชาและมาเลเซีย

7. ภูมิภาค
สภาวิจัยแหงชาติไดแบงประเทศไทยออกเปน 6 ภมิภาค ตามลกษณะธรรมชาติ รวม
ู ั
ไปถึงธรณสัณฐานและทางนา รวมไปถงรูปแบบวฒนธรรมมนษย โดยภูมภาคตาง ๆ
ี ํ้ ึ ั ุ ิ
ไดแก ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก
และภาคใต ถึงแมวากรุงเทพมหานครจะ ตั้งอยูบนที่ราบตอนกลางของประเทศ แต
เนื่องจากมันเปนเมืองหลวงและเมืองที่ใหญที่สุด เขตมหานครแหงนี้จึงอาจพิจารณา
ไดวาเปนอีกภูมิภาคหนึ่งของประเทศ ภูมิภาคทางภูมิศาสตรทั้งหกนี้มีความแตกตาง
กนโดยมเอกลกษณของตนเองใน ดานประชากร ทรพยากรพนฐาน ลกษณะ
ั ี ั  ั ้ื ั
ธรรมชาติ และระดบของพฒนาการทางสังคมและเศรษฐกจ ความหลากหลายใน
ั ั ิ
ภูมิภาคตาง ๆ เหลานี้ไดเปนสวนสําคัญตอลักษณะทางกายภาพของประเทศไทย

8. ประเทศไทยแบงออกเปน 6 ภูมิภาค
 

9. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ภาคอีสาน ประกอบดวยจังหวัด 19 จังหวัดมีเนื้อที่ 168,854
ตารางกิโลเมตร หรือประมาณหนึ่งในสามของพื้นที่ทงประเทศ มีดินไมดีซึ่งไมคอยเอื้อตอ
ั้
เกษตรกรรม อยางไรกตาม ขาวเหนยว ซงเปนอาหารสาคญสาหรบประชากรในภมภาค
 ็  ี ่ึ  ํ ั ํ ั ู ิ
จําเปนตองอาศัยทุงนาที่น้ําทวมถึงและระบายน้ําไดนอยในการเจริญเติบโต และที่ซึ่งแหลงน้ํา
ใกลเคียงสามารถทวมถึงได มักจะเก็บเกี่ยวสองครังตอป พืชคา อยางเชน ออยและมัน
้
สาปะหลงมการเพาะปลกกนในบรเิ วณมหาศาล และยาง ในปรมาณทนอยกวาพชสองชนดแรก
ํ ั ี ู ั ิ ่ี   ื ิ
การผลตไหมเปนอตสาหกรรมแถบชนบทและมบทบาทสําคัญตอเศรษฐกจ ภาคอสานมฤดู
ิ  ุ ี  ิ ี ี
มรสุมสั้น ๆ นํามาซึ่งอุทกภัยในแถบหุบเขาแมน้ํา ไมเหมือนกับพื้นที่ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ
กวาของประเทศ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีฤดูแลงที่ยาวนาน และพื้นที่สวนใหญปกคลุมดวย
หญาหรอมแหรม ภเู ขาขนาบภาคตะวนออกเฉยงเหนอทงทางตะวนตกและทางใต และแมนาโขง
 ั ี ื ้ั ั  ํ้
ไหลกนทราบสงโคราชทางเหนอและทางตะวนออก พชสมนไพรพนบานหลายชนด โดยเฉพาะ
้ั ่ี ู ื ั ื ุ ้ื  ิ
อยางยิ่งในสกุล Curcuma และพืชวงศขง เปนพืชทองถิ่นของภาค
ิ

10. ภาคอีสานแบงลักษณะภูมิประเทศเปน 5 เขต
ไดแก
ทิวเขาดานทิศตะวันตก ประกอบดวยทิวเขาดงพญาเย็น มีลักษณะเดนคือสวนที่เปนหินทรายจะยกตัว
สูงขึ้นเปนขอบชันกับพื้นที่ภาคกลาง และมีภูเขายอดตัดจํานวนมาก (เรียกวา ภู) ไดแก ภูเรือ ภูหอ ภู
หลวง ภูกระดึง ภูเขาดังกลาวสวนใหญเปนภูเขาหินทราย พบภูเขาหินปูนแทรกสลับอยูบาง
ทิวเขาทางดานใต มีทิวเขาสันกําแพงและทิวเขาพนมดงรักเปน ทิวเขาหลัก ทิวเขาสันกําแพงมี

ลักษณะเปนหินปูน หินดินดานภูเขาไฟ และหินทราย สวนทิวเขาพนมดงรักเปนทิวเขาที่เปนภูเขาหิน
ทราย และยังมีภูเขาไฟดับแลวตั้งอยู
ทิวเขาตอนกลาง เปนเนินและภูเขาเตี้ย เรียกวา ทิวเขาภูพาน
ที่ราบแองโคราช เปนพื้นที่ราบของลุมน้ําชี และมูล ที่ไหลลงสูแมน้ําโขง เปนที่ราบที่มีเนื้อที่กวาง
ที่สุดของประเทศ จุดเดนของแองโคราชคือ มีการพบซากดึกดําบรรพ ไมกลายเปนหิน ชางโบราณ
และไดโนเสารจํานวนมาก
แองสกลนคร เปนที่ราบบริเวณฝงแมน้ําโขง มีแมน้ําสายสั้น ๆ เชน แมน้ําสงคราม เปนตน บริเวณนี้
มีหนองน้ําขนาดใหญ เรียกวา "หนองหาน" เกิดจากการยุบตัวจากการละลายของเกลือหิน

11. แผนทีรฐศาสตรและภูมิศาสตรภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
่ั