1. SEMBAHYANG JENAZAH: BOLEHKAH DILAKUKAN
BERULANG KALI?
‘
Antaraperkara yang dituntutuntukdilaksanakanterhadapjenazah
ialahmenyembahyangkannya.Tuntutanmenyembahyangkan
jenazahiniadalahfardhukifayah.Jikasembahyangkeatasjenazah
itudilakukanolehseorangsahaja, makaitu pun sudahmemadai
dangugurkewajipantersebutdaripada orang lain selainnya.
Merekatidakberdosajikamerekatidakmelakukannya.
Walaupuntuntutanfardhukifayahitusudahtertunaidanmemadai
dengandilaksanakanolehsatuindividusahaja, namunsebilangan
besarmasyarakatkitabegituprihatinuntuktidakketinggalan
menyembahyangkanjenazah yang merekaziarahi.Seringkalikita
dapatibilanganjemaah yang turutsamamenyembahyangkan
jenazahtersebutbegituramai. Kadang-kalakitadapatijuga
sembahyangkeatasjenazahdilakukanbeberapa kali olehindividu
ataujemaah yang berlainanolehsesetengah orang yang terlewat
datang.Inikeranaantaratujuanmerekamenyembahyangkan
jenazahituadalahsebagaipenghormatanmerekaterhadapnyadan
denganharapanapa yang dilakukanitusimatiakanmendapat
rahmatdankeampunan Allah SubhanahuwaTa‘ala.
Persoalannya, adakahsembahyangjenazah yang dilakukan
beberapa kali ataudilakukansecaraberulang-ulangkeatasjenazah
yang telahdisembahyangkanitu, samaadaiadilakukanoleh
individuataujemaah yang samaataupunberlainan, dibenarkan
olehsyara‘? Tidakkahdenganmengulang-ulangsembahyangitu
bolehmenjejaskantuntutanmenyegerakanpengebumiannya?
Makauntukmenjawabpersoalanterhadapperkaraini, dinyatakan
penjelasanulamamengenainya.
PerbezaanAntaraJenazah Yang Sudah Dan Yang Belum
Disembahyangkan
Sembahyangkeatasjenazahmerupakanfardhukifayah.Manakala
berjemaahdalamsembahyangjenazahhanyalahsunat.
Jikajenazahbelumdisembahyangkan, makatuntutan
sembahyangjenazahmasihmerupakanfardhukifayahkeatas
setiap orang Islam yang mengetahuinya.Makasembahyang
jenazahbolehdikerjakansamaadasecarabersendirianataupun
secaraberjemaah.
Bagaimana pula denganjenazah yang sudahdisembahyangkan,
apakahbolehdilakukansembahyangkeatasjenazahtersebut
berulang kali, samaadadilakukanolehindividu yang sama
ataupunindividu yang berlainan? Penjelasankepadapersoalanini
dibahagikankepadadua, iaitu:
i) Individu yang belummengerjakansembahyangjenazah.
ii) Individu yang sudahmengerjakansembahyangjenazah.
i) Individu yang belummengerjakansembahyang
jenazah
Jikaseseorangdatangdandiabelummenyembahyangkan
jenazahtersebut, sedangkan imam danjemaah yang lain
telahpunselesaimenyembahyangkanjenazahtersebut, maka
disunatkanbagi orang yang barudatangtadiuntuk
menyembahyangkanjenazahtersebutsecaraberjemaah
ataupunsecarabersendirian.
Niatmengerjakansembahyangkeatasjenazahbagi yang

2. belummengerjakannya, hendaklahdenganniatfardhudan
dikirasebagaifardhukifayahsepertijugasembahyang yang
pertama yang telahdikerjakanolehjemaahawal, serta
diberikankepadanyaganjaranpahalafardhu, samaada
sembahyangitudilakukansebelumataupunselepasjenazah
dikebumikan.
ii) Individu yang sudahmengerjakansembahyang
jenazah
Menurutpendapat yang shahih, tidakdisunatkan, bahkania
menyalahi yang utama (khilaf al-awla) bagisesiapa yang
sudahmengerjakansembahyangjenazahuntuk
mengulanginyalagidalamsemuakeadaan, sekalipun
sembahyangnya yang awalitudilakukan:
a) secarabersendirian, kemudiandiamahumengulanginya
lagiuntuk kali keduanyasecaraberjemaah, samaada
kumpulan yang kedua yang hendakberjemaahdalam
sembahyangjenazahitudatangsebelumpengebumian
ataupunselepaspengebumian; atau
b) secarabersendirian, danmahumengulanginyalagiuntuk
kali keduanyasecarabersendirian; atau
c) secaraberjemaah, kemudiandiamahumengulanginyalagi
untuk kali keduanyasecaraberjemaah; atau
d) secaraberjemaah, kemudiandiamahumengulanginyalagi
untuk kali keduanyasecarabersendirian.
Bahkanmustahabditinggalkanperbuatanmengulangisembahyang
keatasjenazahbagi yang sudahmengerjakannya.
Jikadiamengulangijugasembahyangnya, samaadasatu kali
ataupunlebih, makasembahyang yang keduadanseterusnyaitu
dianggapsahdandikirasebagaisunat. Walaubagaimanapun
sembahyang yang diulanginyaitutetapwajibdikerjakandengan
niatfardhu.
Adapunsesetengahulama yang membenarkanpengulangan
sembahyangjenazah, umpamanya Imam ar-RamliRahimahullah
yang mengatakanharus, keranatujuanatausebabsembahyangke
atasjenazahitudilakukanadalahkeranasembahyangitusebagai
doa, syafaatdanmemperbanyakkanpahalabagijenazah.
DisegerakanPengebumianJenazah
Apabilasatujenazahitusudahselesaidisembahyangkan, maka
mengikutsunnahhendaklahdisegerakanpengebumiannyatanpa
perlumenunggu-nunggukedatangansesiapa, kecualikerana
menunggukedatanganwalinyadarijaraktempat yang hampiratau
berdekatan. Namunpenangguhansebentaritudibenarkandengan
syaratjikatidakditakutiterjadinyaperubahanpadamayat.
Sebaliknyajikaditakutiterjadiperubahankepadamayat, maka
tidakditungguwalitersebutatauditangguhkanpengebumiannya.
Inikeranatuntutanmenghormatijenazahitulebihpentingdaripada
menunggukedatanganwali.
Sebagaikesimpulan, sembahyangjenazahmerupakanfardhu
kifayahdanmenyegerakansembahyangjenazahituadalah
dituntut.Sesiapa yang hadirdanbelummenyembahyangkan
jenazah, makadiabolehmengerjakannyasecarabersendirian
ataupunberjemaah, samaadajenazahtersebutsudahselesai
disembahyangkanataupunbelum. Manakalabagisesiapa yang
sudahmengerjakannya, tidakdisunatkanuntukdiamengulanginya
lagi.