In this story I show which opportunities Wikipedia can offer to make the cultural and historic heritage in a city more visible and reusable by collaborating with citizens, libraries, institutions and other communities. Wikipedia is not only the free encyclopedia used weekly by over 70% of the Dutch population, but also a community of volunteers, writers, photographers, software developers, teachers, project leaders and other active citizens. Culture, art and heritage comprise a substantial part of Wikipedia. Within this sector the Wiki volunteer community closely collaborates with cultural institutions in the city, including public libraries, archives and museums. These parties increasingly make their knowledge, data and collections freely and openly accessible, sharable and reusable for citizens, artists, companies and institutions via Wikipedia. Reversely, via citizen participation projects like Wiki Loves Monuments more city-based, open and free cultural content becomes available for all. Olaf illustrates these developments by discussing practical projects the National Library, Wikipedia and a number of public libraries have set up over the last few years. Presentation during Cultuur in Beeld, 14 december 2015, The Hague - http://www.cultuurinbeeld.com/ - the annual art and culture conference organised by the Ministry of OCW. Slides also available on Wikimedia Commons: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikipedia,_cultureel_erfgoed_en_de_stad_-_Cultuur_in_Beeld,_14-12-2015,_Den_Haag.pdf

1. Wikipedia, cultureel erfgoed
en de stad
Cultuur in Beeld, 14 december 2015, Den Haag
Olaf Janssen, Koninklijke Bibliotheek
olaf.janssen@kb.nl
@ookgezellig
slideshare.net/OlafJanssenNL

2. tp://www.hartvannederland.nl/wp-content/uploads/2013/09/ANP-24678958-troonrede-totaalshot.jpg
Prinsjesdag,
17 september 2013

3. tp://www.hartvannederland.nl/wp-content/uploads/2013/09/ANP-24678958-troonrede-totaalshot.jpg
Leden van de Staten-Generaal,
Nu ik mij vandaag voor het eerst op Prinsjesdag tot u
mag richten……..

4. …bla bla bla bla
die bla die bla
… bla bla bla….

5. … dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker
verandert in een
participatiesamenleving…

6. http://www.volkskrant.nl/wetenschap/-participatiesamenleving-verkozen-tot-woord-van-het-jaar-2013~a3546151/
Participatiesamenleving
“Een samenleving waarin burgers meer verantwoordelijkheid
nemen voor hun eigen leven en omgeving”
Actief burgerschap
“het (leren) deelnemen aan het maatschappelijk leven en het
vormgeven van de gemeenschappelijke leefomgeving in
wisselwerking met medeburgers, organisaties en overheden”
Doe-democratie

7. 1.
Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
3.
De overheid werk
uit handen nemen
2.
Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
http://www.creativestockphoto.com/images-of-what-heaven-might-look-like.html

10. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
3. De overheid werk uit
handen nemen
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis

12. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

13. Goed bééézig!
In het fysieke domein

14. Maar hoe zit het met
burgerparticipatie
in het digitale domein?

16. Dé online encyclopedie,
hét beginpunt voor heel veel (feitelijke) informatie

17. Tweet: https://twitter.com/alisonclement/status/8421314259
Photo: Olaf_Janssen - http://www.flickr.com/photos/59633635@N08/8169389830/in/set-72157631944350246 (CC BY-SA 2.0)

18. Alle inhoud van Wikipedia is vrij te
delen, kopiëren, bewerken, hergebruiken etc.
door iedereen
Wikipedia = open content, geen ©
(Creative Commons)

19. Maandelijks gebruik in Nederland
20M lezers, 175M artikelen

20. Maar Wikipedia is ook:
Gemeenschap van
77.000 vrijwilligers (‘Wikipedianen’)
wereldwijd
(maar) 1.200 in Nederland
http://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg#mediaviewer/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg

21. Maar ook:
een gemeenschap van
77.000 vrijwilligers (‘Wikipedianen’)
wereldwijd
(maar) 1.200 in Nederland
http://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg#mediaviewer/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg
https://en.wikipedia.org/wiki/Never_was_so_much_owed_by_so_many_to_so_few

22. http://www.runnersworld.com/sites/runnersworld.com/files/styles/article_main_image_2200px/public/rw0113fea-mar_26.jpg?itok=xQFGrV-
Wat drijft deze vrijwilligers??
“Stel je een wereld voor waarin iedereen vrijelijk
gebruik kan maken van het geheel van alle
menselijke kennis.
Dat is waar wij aan werken”

23. Wikipedianen schrijven artikelen
De zichtbare kant van Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fokker_Technologies

24. Maar achter de schermen doen ze
veel meer!

25. Laten we even
inzoomen…

26. Doen onderzoek

27. Overleggen
met elkaar

28. Doen aan
teamwerk

29. Organiseren
bijeenkomsten

30. Geven presentaties

31. Ontwikkelen
samen software…

32. …en doen nog veel meer soorten
achter-de-schermen-werk

33. En dat allemaal vrijwillig, in hun eigen tijd!
Puur omdat ze graag hun kennis met anderen
willen delen, omdat ze graag leren en zich
willen ontwikkelen!
Deeleconomie!
(nog zo’n modewoord)

34. http://edglossary.org/21st-century-skills
Cruciale vaardigheden & kennis voor mensen
in de 21e eeuw
Software
maken
Onderzoeks-
vaardigheden
Presentaties
geven
In teams
werken

35. Kortom
Wikipedia is niet alleen de meest
gebruikte encyclopedie,
maar ook een ‘samenleving’ om
21e eeuwse vaardigheden & kennis
te ontwikkelen

36. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

38. Kunst, cultuur & erfgoed
doen het goed op Wikipedia
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Wikipedia_content_by_subject.png

39. Korte anekdote…

40. https://www.flickr.com/photos/ter-burg/9947206043-CC-BY-SA-SebastiaanterBurg
Dit is Lodewijk Gelauff
• Actief burger
• Uit Den Haag

41. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Den_Haag_Buitenhof_1920s.jpg?uselang=nl
Den Haag is rijk aan
• Monumentaal erfgoed
• Hagenaars, Hagenezen en
Scheveningers die TROTS zijn
op (de historie van) hun stad

42. https://www.flickr.com/photos/ter-burg/8172741939-CC-BY-SA-SebastiaanterBurg
2010
Wat kan ik zelf doen om
mijn medeburgers te
betrekken bij het
monumentaal erfgoed
van mijn & hun stad?

43. https://www.flickr.com/photos/ter-burg/8172741939-CC-BY-SA-SebastiaanterBurg
Randvoorwaarde:
Mensen buiten Den Haag
moeten er ook van kunnen
profiteren!
Het resultaat van dat werk
moet dus deelbaar zijn!
Delen
=
vermenigvuldigen

44. https://www.flickr.com/photos/ter-burg/8172741939-CC-BY-SA-SebastiaanterBurg
Lodewijk is toevallig ook
Wikipediaan

45. https://www.flickr.com/photos/ter-burg/8172741939-CC-BY-SA-SebastiaanterBurg
Dus ‘iets’ met
Wikipedia

46. Idee!
Ik organiseer een wedstrijd
om zoveel mogelijk
rijksmonumenten in Den
Haag - en de rest van het
land - te fotograferen…
En iedereen
mag meedoen!
… en die daarna op
Wikipedia te zetten

47. Meerwaarde:
• Wikipedia wordt elke maand door
20M Nederlanders gelezen
• De inhoud – dus ook die foto’s – is
vrij herbruikbaar voor iedereen!

48. https://data.overheid.nl/data/dataset/rijksmonumentenregister--rijksdienst-voor-het-cultureel-erfgoed
En dankzij de open data van de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed (RCE) weten we waar die 50.000+ rijksmonumenten staan

49. Fotowedstrijd, Rijksmonumenten, 2010

50. In september, dé monumentenmaand
(bv. Open Monumentendag)
http://www.wikilovesmonuments.org/wp-content/uploads/2012/09/Edwin-de-Kemp-DSC_0144.jpg-EdwindeKemp

51. • 240 fotografen
• 12.622 moderne foto’s van rijksmonumenten,
vrij herbruikbaar voor iedereen!
• Die foto’s illustreren 10.000 artikelen op Wikipedia
• Die artikelen zijn inmiddels 40 miljoen (!) keer bekeken
Bereik WLM 2010

52. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amsterdam_-_Vijzelstraat_27-35_%28halsgevel%29.JPG – CC-BY-SA - Rudolphous
Amsterdam - Vijzelstraat 27-35 (halsgevel)

53. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Weert_Martinuskerk_gewelf.jpg – CC-BY-SA - Jan van den Eijnden
Gewelf van de Sint-Martinuskerk in Weert

54. • 240 fotografen
• 12.622 recente foto’s van rijksmonumenten,
vrij herbruikbaar voor iedereen!
• Die foto’s illustreren 10.000 artikelen op Wikipedia
• Die artikelen zijn inmiddels 40 miljoen (!) keer bekeken
Impact WLM 2010

55. Daarna liep het
volledig uit de hand…
http://stopbeingfamous.com/wp-content/uploads/2013/11/nuclear-explosion-miscellaneous-tube-796363.jpg

56. https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiki_Loves_Monuments
WLM 2011
18 landen, 5K deelnemers, 170K foto’s

57. https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiki_Loves_Monuments
WLM 2012
35 landen, 15K deelnemers, 350K foto’s

58. https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiki_Loves_Monuments
WLM 2013
52 landen, 365K foto’s

59. Grootste fotocompetitie ter wereld

60. ttps://www.eo.nl/blauwbloed/artikel-detail/koninklijke-familie-bij-uitreiking-erasmusprijs-2015
ttp://www.koninklijkhuis.nl/actueel/nieuws/2015/11/03/koning-reikt-erasmusprijs-2015-uit-aan-wikipedia-community
Uitreiking Erasmusprijs, Nov. 2015

61. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

62. WLM 2010 – 2015 in Nederland
45.000 recente foto’s van rijksmonumenten,
vrij te hergebruiken door iedereen

63. Overheden hebben hun eigen beeldbanken met
(vaak niet-recente) monumentenfoto’s
Beeldbank RCE

64. Overheden hebben hun eigen beeldbanken met
(vaak niet-recente) monumentenfoto’s
Beeldbank
Gemeente Den Haag

65. Dankzij de 45.000 vrije foto’s van WLM
kunnen overheden gratis
hun beeldbanken aanvullen
met recent monumentenfotomateriaal

66. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

68. De KB werkt al 2,5 jaar intensief
samen met Wikipediaaa

69. Wikipedian-in-Residence

70. Interne cursussen

71. Beelddonaties

72. Afbeelding uit de collectie
van de KB
Hergebruik bronmateriaal KB in WP:NL
https://nl.wikipedia.org/wiki/Academiegebouw (Leiden)

74. Evenementen @ KB

75. Stimuleren OBs

77. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grote_Winkler_Prins_-_Achtste_Druk.jpg
Waar haalde je vroeger feitelijke informatie?
Als je thuis doekoe
had!

78. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Grote_Winkler_Prins_-_Achtste_Druk.jpghttp://reel-librarians.com/category/academic-librarian/
Waar haalde je vroeger feitelijke informatie?
Als je thuis pieken
had!

79. Wie zijn de gebruikers van
Wikipedia in Nederland? (2013)
http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf

80. “Welke bronnen gebruikt u het meest voor het
vinden van feitelijke informatie?”
• 82% Google
• 52% Wikipedia
• ??% boeken en bibliotheken

81. “Welke bronnen gebruikt u het meest voor het
vinden van feitelijke informatie?”
• 82% Google
• 52% Wikipedia
• 1% boeken en bibliotheken

82. M.a.w.
Dit stukje overheidstaak
(bibliotheken als leverancier
van feitelijke informatie)
is grotendeels
overgenomen door
actieve burgers…
..door die *@#$%^&
Wikipedianen!!

83. M.a.w.
Dit stukje overheidstaak
(bibliotheken als leverancier
van feitelijke informatie)
is grotendeels
overgenomen door
actieve burgers…
..door die *@#$%^&
Wikipedianen!!

84. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

85. Bibliotheken moeten hun positie en
toegevoegde waarde opnieuw bepalen
De rol van de bieb verandert!
Dat biedt kansen!
http://www.superhero-therapy.com/2015/01/what-is-superhero-therapy-2/superman-couch/

86. Taken van OBs veranderen
Feitelijke informatie
Boeken uitlenen
Persoonlijke
ontwikkeling en
leven-lang-leren
Kunst & cultuur
Deel zijn van
kennisnetwerken

87. Persoonlijke
ontwikkeling en
leven-lang-leren
Kunst & cultuur
Deel zijn van
kennisnetwerken
Lokale
geschied- of heemkundige
verenigingen
Lokaal archief/museum
Bibliotheekbezoekers
Wikipedia +
community
Taken van OBs veranderen

88. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Koninklijke_Bibliotheek_%287985207450%29.jpg–CC-BY-SA-KoninklijkeBibliothee
De taak van
de Koninklijke Bibliotheek
verandert ook…

89. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Koninklijke_Bibliotheek_%287985207450%29.jpg–CC-BY-SA-KoninklijkeBibliothee
Wet Stelsel Openbare Bibliotheekvoorzieningen
(Wsob, sedert 1-1-2015)
“De KB heeft een centrale rol in
het faciliteren & adviseren van het netwerk van OBs”

90. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Koninklijke_Bibliotheek_%287985207450%29.jpg–CC-BY-SA-KoninklijkeBibliothee
“Kunnen wij - gebruikmakend van ónze Wiki-
ervaring – openbare bibliotheken faciliteren om te
ontdekken of en hoe ze kunnen samenwerken met
het Wikipedia kennisnetwerk?”

91. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ec/Amsterdam_-_Openbare_Bibliotheek_-_0038.jpg CC-BY-SA
Twee doelen
1. Netwerk en collectie OB dragen lokale kennis bij aan Wikipedia
2. Wikipedia-lezers kunnen die bijdragen makkelijk vinden en
herbruiken
Huidige status
• Deelnemers: Amsterdam, Arnhem, Amersfoort, Oosterhout
• Lokale “Wiki Loves...” (foto evenementen) in H1 2016

92. Wikipedia:GLAM/Koninklijke Bibliotheek en Nationaal Archief/Obproject
Projectwebsite

93. Wikipedia:GLAM/Koninklijke Bibliotheek en Nationaal Archief/Obproject
Vragen over dit project?
Projectleider
Lieke Hoefs
lieke.hoefs@kb.nl
@liekehoefs

94. 1. Nuttige dingen doen voor
individuen of het collectief
2. Jezelf ontwikkelen met
maatschappelijk relevante
vaardigheden en kennis
3. De overheid werk uit
handen nemen

96. Lieke Hoefs
lieke.hoefs@kb.nl
@liekehoefs
Olaf Janssen
olaf.janssen@kb.nl
@ookgezellig
slideshare.net/OlafJanssenNL
Dank u! Vragen?