Παρουσίαση συνολική του 8ου κεφαλαίου της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγης Γ΄ Γυμνασίου

1. ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ
• ΟΡΙΣΜΟΣ
Πολίτευμα είναι ο τρόπος οργάνωσης και άσκησης
της κρατικής εξουσίας
1

2. ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΩΝ
Μοναρχικά πολιτεύματα
Ολιγαρχικά πολιτεύματα
Δημοκρατικά πολιτεύματα
2

3. Μοναρχικά πολιτεύματα
Όλες οι εξουσίες
συγκεντρώνονται στο πρόσωπο
του μονάρχη (απόλυτη
μοναρχία)
Το κράτος
είμαι εγώ
Ο μονάρχης παραχωρεί Σύνταγμαορίζεται η λειτουργία και άλλων
κρατικών οργάνων, όπως η Βουλή η
οποία ψηφίζει τους νόμους μαζί με
τον μονάρχη (συνταγματική
μοναρχία)
Είμαστε στο εμείς κι όχι στο εγώ
3

4. Ολιγαρχικά πολιτεύματα
Η εξουσία ασκείται από
περιορισμένο αριθμό
προσώπων- σήμερα
εμφανίζονται με τη μορφή
στρατιωτικών δικτατοριών
Δικτατορία είναι εκείνο το
πολίτευμα όπου η εξουσία ασκείται
με τρόπο απολυταρχικό από ένα
άτομο ή μια ομάδα ατόμων στο
οποίο οι πολίτες στερούνται των
βασικών τους δικαιωμάτων
4

5. Δημοκρατία
• Πηγή εξουσίας και ανώτατο όργανο της πολιτείας
είναι ο λαός
Δημοκρατία ( δήμος+κράτος)- Αρχαία Αθήνα
5

6. Δημοκρατία
αντιπροσωπευτική
άμεση
1.Άμεση δημοκρατία
• Ο λαός συμμετέχει άμεσα στην άσκηση εξουσίας και στη λήψη των
πολιτικών αποφάσεων- παράδειγμα: αρχαία Αθήνα
Σήμερα η άμεση δημοκρατία δεν είναι εφικτή ή μήπως είναι;;;;;
Στοιχεία άμεσης δημοκρατίας σήμερα:
α) δημοψήφισμα
β) λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία
6

7. 2. Αντιπροσωπευτική δημοκρατία
Ο λαός ασκεί την εξουσία μέσω των
αντιπροσώπων του , των βουλευτών
Μορφές αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας
1. Βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία
2. Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία
3. Προεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία
7

8. Βασιλευόμενη κοινοβουλευτική
δημοκρατία
αρχηγός κράτους είναι ο
βασιλιάς – το αξίωμά
του είναι κληρονομικό
και ισόβιο
η κυβέρνηση εκλέγεται
Παραδείγματα
από το λαό και ασκεί
χωρών:
την εξουσία- ο βασιλιάς
Μ.Βρετανία,
δεν έχει πολίτικές
Ισπανία,
αρμοδιότητες
Βέλγιο,
Ολλανδία,
Σουηδία
8

9. Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική
δημοκρατία
Αρχηγός του κράτους
είναι ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας –
εκλέγεται από τη
Βουλή- δεν έχει
ουσιαστικές πολιτικές
αρμοδιότητες
Η εξουσία ασκείται
από την
εκλγμένη από το
λαό κυβέρνηση
Παραδείγματα
χωρών: Ελλάδα,
Ιταλία
9

10. Προεδρική κοινοβουλευτική
δημοκρατία
Αρχηγός του
κράτους ο
Πρόεδρος της
Δημοκρατίας –
εκλέγεται από
τον λαό άμεσα
(όπως στην
Γαλλία) ή και
έμμεσα (ΗΠΑ)
Σχηματίζει ο ίδιος
την Κυβέρνησή του
και είναι ο
Πρόεδρος της
Κυβέρνησης –
διαθέτει ουσιαστικές
πολιτικές
αρμοδιότητες
Παραδείγματα:
Κύπρος, Γαλλία,
Ρωσία, ΗΠΑ
10

11. Να βρείτε παράγωγες ή σύνθετες λέξεις που προέρχονται από
ή περιέχουν την λέξη άρχω
άρχω
11

12. Να βρείτε παράγωγες ή σύνθετες λέξεις που προέρχονται από
ή περιέχουν την λέξη δήμος
Δήμος
12

13. Ας σκεφτούμε λέξεις και φράσεις που συνδέονται με την έννοια
δικτατορία
δικτατορία
13

14. Βασιλευόμενη
δημοκρατία
ΗΠΑ
Προεδρευόμενη
Κοινοβουλευτική
δημοκρατία
Ρωσία
Νορβηγία
Αλβανία
Προεδρική
Κοινοβουλευτική
δημοκρατία
Γαλλία
Ιταλία
Ολλανδία
Βέλγιο
Ισπανία
Κύπρος
Μεγάλη Βρετανία
14

15. Σύνταγμα
• Ο ανώτατος νόμος του
κράτους
• Όλοι άλλοι οι νόμοι πρέπει να •
συμφωνούν με το Σύνταγμα και να
ακολουθούν τις διατάξεις του (το
πνεύμα και το γράμμα του
Συντάγματος)
• Ο θεμελιώδης νόμος
του κράτους
Καθορίζει την μορφή του
πολιτεύματος, περιγράφει τα
όργανα της πολιτείας,
κατοχυρώνει τα δικαιώματα
των πολιτών και ρυθμίζει τις
υποχρεώσεις τους
15

16. Είδη Συνταγμάτων
• Ήπια
• Οι διατάξεις
αναθεωρούνται σχετικά
εύκολα και χωρίς
χρονοβόρες διαδικασίες
• Αυστηρά
• Οι διατάξεις
αναθεωρούνται δύσκολα
(κάποιες μάλιστα
απαγορεύεται να
αναθεωρηθούν), μόνο ανά
τακτικά διαστήματα και
υπό αυστηρές
προϋποθέσεις
16

17. Ψηφίστηκε μετά την
μεταπολίτευση το 1975
Αναθεωρήθηκε
τελευταία το 2008
Είναι αυστηρό γιατί
αναθεωρείται μόνο
κάθε οκτώ χρόνια
περίπου και
απαγορεύει την
μεταβολή
ορισμένων
διατάξεων
17

18. Βασικές αρχές του Συντάγματος της Ελλάδας
Διάκριση των
λειτουργιών
Λαϊκή
κυριαρχία
Κράτος
δικαίου
Κράτος
πρόνοιας
18

19. Λαϊκή (λαός = εκλογικό σώμα) κυριαρχία
• Δικαίωμα εκλέγειν και
εκλέγεσθαι στα δημόσια
αξιώματα
• Δημοψήφισμα και λαϊκή
νομοθετική παρέμβαση
• Συλλογική δράση
(συνεταιρισμοί, σύλλογοι,
πολιτικά κόμματα
• Υποχρέωση σεβασμού της
λαϊκής κυριαρχίας από τα
όργανα της πολιτείας
19

20. Κράτος δικαίου
• Αρχή της νομιμότητας
των πράξεων των
οργάνων της πολιτείας
• Ανεξαρτησία της
δικαιοσύνης
• Προστασία των
θεμελιωδών
δικαιωμάτων των
πολιτών
20

21. Κράτος πρόνοιας
• Στόχος η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και η
ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής
• Δωρεάν παροχές σε βασικά αγαθά, όπως η υγεία
(λέμε τώρα), η παιδεία, η ασφάλεια, η καθαριότητα,
η μητρότητα = κοινωνικά δικαιώματα
• Πρόκειται για μια μορφή αναδιανομής του εθνικού
εισοδήματος προς τους λιγότερο προνομιούχους
21

22. Διάκριση των λειτουργιών (εξουσιών)
• Νομοθετική
• Δικαστική
• Εκτελεστική
• Δικαστές
• Βουλή και
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
• Κυβέρνηση και
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
22

23. Τι πετυχαίνουμε με την διάκριση
των εξουσιών;
23

24. Σχολιάστε την ακροτελεύτια διάταξη του Συντάγματος
24

25. 25

26. 26

27. 27

28. 28

29. 29

30. 30

31. 31

32. 32

33. 33

34. 34