Op 10 april 2018 organiseerde het Netwerk Oorlogsbronnen een beleidsdag voor betrokken financiers, facilitators en andere ondersteuners van het programma. Deze presentatie laat de ontwikkelingen en plannen van NOB zien.

1. Netwerk Oorlogsbronnen
Beleidsdag
Nationaal Archief, 10 april 2018

2. Programma
14.30-14.45: NOB nu en straks, Puck Huitsing
14.45-15.45: NOB diensten en producten
- Personen- en collectieportal, Lizzy Jongma
- Regiohub WO2 Gelderland, Wouter Daemen
15.45-16.00: Pauze
16.00-16.30: NOB programmaplan 2019-2021, Puck Huitsing en Edwin
Klijn

3. NOB NU EN STRAKS
Puck Huitsing, programmadirecteur

4. Doelstelling NOB
• Bronnen vindbaar maken en met elkaar verbinden, verrijken en
contextualiseren
• Nieuwe generaties kunnen vragen stellen aan het materiaal
• Erfgoed belangrijk nu ooggetuigen wegvallen
• Gebruiker van nu zoekt digitaal (niet op internet, dus het bestaat niet)
• Van bronnen data maken, van data informatie maken, van informatie
naar kennis

5. Kwestie van lange adem
• Erfgoed van de oorlog 2007-2010
• 2011 coördinatiepunt
• 2014 doorontwikkeling
• 2016 gestart met programma NOB

6. Kwestie van lange adem
• Digitale ontwikkelingen: 2010 i-pad
• Analoog materiaal: moet digitaal gemaakt
• Cultuurverandering: open data

7. Digitalisering
• Is meer dan scannen van stukken
• Scan moet machineleesbaar zijn, gaat om toegankelijkheid en
bruikbaarheid, data uit de scan halen
• Data kunnen dan met elkaar verbonden worden, maar terminologie
voor nodig
• Let op: meer niet dan wel digitaal beschikbaar; gaat om data en veel
meer om metadata

8. Cultuur
• Als we alles online zetten zijn we zelf alles kwijt en overbodig!!!!
• De computer weet niet wat wij weten, duiding is nodig
• Je kunt mensen niet zomaar bronnen geven zonder die duiding

9. Waar staan we nu?
• 2015: nog angst om mee te doen: behoudende insteek, B2B
• 2018: enthousiasme bij deelnemers: B2C en meer zoekmogelijkheden
voor gebruikers
• 70 deelnemers en 35 gelieerde
• In programmaplan dingen naar voren gehaald om te kunnen laten zien
wat we bedoelen
• Aansluiting bij Netwerk Digitaal Erfgoed, werken met brondata

10. Governance
• Het programma is van de deelnemers en wordt gefaciliteerd door het NIOD
• Stuurgroep:
• Tom de Smet Beeld en Geluid
• Ina Dijkman Nationaal Archief
• Lucinda Jones Koninklijke Bibliotheek
• Rob van Drie CBG/Centrum voor familiegeschiedenis
• Marco de Niet UB Leiden
• Lieuwe Zoodsma Regionaal Historisch Centrum Haarlem (namens RHC’s)
• Bert de Vries Stadsarchief Amsterdam
• Hans Groeneweg Verzetsmuseum Friesland (namens SMH 40-45)
• Frank van Vree NIOD

12. NOB PRODUCTEN EN DIENSTEN:
COLLECTIE- EN
PERSONENPORTAL

13. Razzia van
Putten
Lizzy Jongma,
ICT projectleider

14. De Razzia van Putten

15. 500 instellingen, 10-tallen kilometers materiaal

16. Soms een beetje digitaal

17. NOB = 256 collecties, 10+ mil. objecten

18. Digitaal Netwerk WOII

19. Terug naar ons verhaal …

20. WO2 Thesaurus = machine leesbare encyclopedie

21. Computers doorzoeken collecties

22. Lokale trefwoorden vs WO2 thesaurus

23. Meer algemeen: we bouwen een Kennisgraaf

24. We verbinden meer dan trefwoorden …

25. Verbinden en Vinden: mensen

26. De Personenportal: mensenlevens uit bronnen

27. Gebeurtenissen op een rij

28. Bronnen naast elkaar

29. Valt er nog wat te leren (uit de bronnen)?

30. En te koppelen?

31. Nog iets geleerd…

32. (Geen) mannen gevonden

34. REGIOHUB WO2 GELDERLAND

37. Waarom regiohubs?
 Grote belangstelling voor WO2 in de regio en lokaal
 Heel veel kennis en materiaal niet of nauwelijks ontsloten
 Lokale en regionale verhaal goede insteek om breder publiek bijv.
onderwijs te bereiken
 Regionale perspectief waardevolle aanvulling op huidige
geschiedschrijving over WO2
 Door samenwerking met partijen als WO2Gld vergroten we als NOB
ons bereik

38. Ambitie NOB
 Contacten met Brabant, Limburg, Overijssel, Zuid-Holland en Zeeland
 Meer soortgelijke samenwerkingen met regiohubs
 Niet NOB overdoen, maar toevoegen van regionale verrijkingen en
teruggeven van onze verrijkte collectiedata aan regio’s
 Visualisaties en toepassingen

40. PROGRAMMAPLAN 2019-2021

41. Programma 2019-2021
• Proces
• Doelstelling eind 2021
• Ontwikkelingen
• Inhoudelijke programmalijnen
• Uitdagingen komende periode
• Keuzes

42. Keuze: wel of niet door
• 2015 voorbereidend jaar: max 2 x 3 jaar ontwikkelen, geen draagvlak,
stoppen
• Midterm analyse 2017

43. Andere keuzes
• B2B of B2C?
• Datasupplier of toepassingen?
• Contentplan: breed of smal?
• Kennisfunctie?

44. Proces
• Midterm
• Interviews
• Kaders stuurgroep
• Eerste vertaling in programmaplan
• Toetsing door stuurgroep aan de kaders
• Bespreking op deelnemersdag: prioritering
• Afronding programmaplan eind april

45. Belangrijkste doelen eind 2021
• De digitale infrastructuur is gerealiseerd: er is een portal waar zowel
professionals als een breed publiek kan zoeken op bronnen. De
digitale infrastructuur is stabiel en schaalbaar. Aanvullen met meer
collectie- en contextdata is routinewerk.
• In 2021 kan er gezocht worden op thema’s, gebeurtenissen, personen,
locaties en op combinaties van deze onderwerpen. Het semantisch
zoeken is doorontwikkeld en de site heeft ook thematische ingangen
voor specifieke onderwerpen waar niet alleen ‘zoeken’ maar ook
‘verkennen’ centraal staat.

46. Ontwikkelingen: Netwerk Digitaal Erfgoed
• Streven: niet meer harvesten maar linken
• Gedistribueerde voorzieningen
• Standaardisatie
• Toegankelijkheid
• Bruikbaar
• Kennisfunctie
• Mogelijk maken via collectiebeheerssystemen (leveranciers)

47. #hoedan?
Bron: Beeldbank WO2, collectie NIOD

48. 1. Digitale infrastructuur doorontwikkelen
• Website geschikt maken voor breed publiek
• Toegangen op wie, wat, waar en wanneer verbeteren
• Contextinformatie aanvullen
• Koppelen van data aan gebeurtenissen
• Meer thematische ingangen
• Personenportal integreren in collectieportal

49. Gebeurtenissen (events modelling)

50. Kaart van verzet
www.jaarvanverzet.nl/kaart-van-verzet

52. 2. Datadiensten voor deelnemers
ontwikkelen
• Hulp bij aansluiten op de landelijke digitale infrastructuur
• Hulp bij het gebruik van de WO2-thesaurus
• Betere verrijkte metadata terugleveren
• Data-‘poetsstraat’ voor collectiebeheerders
• Advies over hoe om te gaan met privacy-wetgeving en auteursrecht
• Crowdsourcing-platform

54. • 170 vrijwilligers
• 25.337x2=50.674
• 91 dagen!
#supercrowd!

55. 3. Hergebruik stimuleren
• Vrijelijk beschikbaarstellen van collectiedata als open data
• Showcaseprojecten om toegevoegde waarde van hergebruik te
illustreren
• Ontwikkelen van onderwijsapplicaties waarin data uit de portal wordt
hergebruikt
• Adviseren over open data aan deelnemers, organiseren van
workshops

56. Bron: Library and Archives Canada, public domain

57. Bron: Bundesarchiv CC BY-SA 3.0

58. Bron: Imperial War Museum, non-commercial licence

59. 4. Content verbreden en internationaliseren
• Meer (internationale) collecties!
• Meer regiohubs!
• Europese Netwerk Oorlogsbronnen?

60. 5. Netwerk en communities opbouwen
• Meer deelnemers!
• Netwerkdagen (landelijk en regionaal)
• Informeren achterban over relevante ontwikkelingen

61. 6. Zichtbaarheid van NOB vergroten
• Publiekscampagne rondom collectieportal onder algemeen
historisch geïnteresseerden en het grote publiek
• Einddoel: iedereen die verdieping zoekt over onderwerpen,
personen, plekken en gebeurtenissen gerelateerd aan de Tweede
Wereldoorlog in (het toenmalige koninkrijk) Nederland komt in ieder
geval in aanraking met (een platform van) het Netwerk
Oorlogsbronnen
• Potentieel publiek: 1 op de 5 Nederlanders (TNS NIPO 2015)

62. 7. Voorbereiden van ‘de landing’
• Businessplan: hoe verder na 2021?
Bron: Nationaal Bevrijdingsmuseum Groesbeek, Beeldbank WO2

63. Integraal programma
• Gericht op:
Deelnemers: vindbaar maken en verrijken van hun collecties
Gebruikers: mogelijk maken specifiek te zoeken, vanuit
verschillende doelgroepen, veel en specifiek
Showcases: laten zien wat je er mee kunt (met partners)
Continuïteit na ontwikkelfase

64. Verschil eerste en tweede periode
• Meer focus
• Minder R&D
• Van pionieren naar groei
• B2C
• Sterkere aansluiting Netwerk Digitaal Erfgoed

65. Uitdagingen komende periode
• Cultuurverschil
• Privacy
• Hergebruik
• Digitale beschikbaarheid en open data
• Digitalisering van objecten
• Aansluiten