De presentatie 'Het succes van de lepelaar - over Beeld en Geluid en open beschikbaarstelling' door Ruurd Blom (Mediamanager Collectietoegang Beeld & Geluid), tijdens de workshop voor NOB-deelnemers: Open Data WO2 op 6 december 2018.
Wikidata als auteursdatahub | Workshop Open Data WO2 | Hanno Lans
Het succes van de lepelaar | Workshop Open Data WO2 | Ruurd Blom
1. ‘Het succes van de lepelaar’
over Beeld en Geluid en open beschikbaarstelling
2. • digitaal archief met interactief museum
• radio, televisie, film, documentaires, foto, muziek, objecten, websites,
webvideo’s, games (internetcultuur), omroepgidsen, etc
• dienstverlening, beschikbaarstelling, hergebruik
• fusie Persmuseum (2017), digitaal zoek- en bestelsysteem (2018),
nieuw onderwijsplatform (2019), vernieuwing museum (2019-2021)
Over Beeld en Geluid
3. Collectie Toegang
● collectie toegankelijk maken, duiding, verrijken, verbindingen
leggen, research, advies
● (open) online beschikbaar stellen en presenteren,
mediageschiedenis duiden, samenwerkingen
● rechtenonderzoek (stroomschema* + rechtenformulier)
● educatie, professionals, algemene publiek
Still uit: Radiosterren in den dop,
31 dec 1940, Filmdienst der NSB,
publiek domein
4.
5. WO2 open data: Foto- en Filmdienst der NSB
Still uit: Nederland voedt
zichzelf,, 31 dec 1940
Filmdienst der NSB/Filmdienst
Agrarisch Front, publiek domein
● Netwerk Oorlogsbronnen: WO2 Open data depot
● ‘geconfisceerd oorlogsmateriaal’
● organisatie als maker
● muziek? uitvoeringen/optredens?
● publiek domein: >70 jaar na publicatie
● etische en privacy check
6. • participatie en betrokkenheid
• sociale en maatschappelijke waarde, nieuwe inzichten
• transparantie, zichtbaarheid en bereik collectie/instelling
“…to spread knowledge and allow that
knowledge to be built upon…”
Open access
7. ● Public domain mark (alle rechten verlopen)
● Creative Commons licentie (CC-BY-SA)
Open
“...When we share, everyone wins…”
8. CC-BY-SA (creative commons - by - share alike)
Je bent vrij om:
● Het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
● Het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleiden werken te
maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden
Onder de volgende voorwaarden:
● Naamsvermelding (link naar de licentie, aangeven of het werk veranderd is)
● Gelijk Delen (onder dezelfde licentie vrijgeven als originele werk)
Creative Commons: CC-BY-SA
Still:Stadsgezichten Haarlem (1913)
Nederlands Instituut voor
Beeld en Geluid
Source: Open Images
10. ● enorm bereik via Wikipedia
● succesvol voorbeeld: video Lepelaar (maker: Marc Plomp)
● gebruikt op 56 taalgbieden Wikipedia
● tools online bereik (BaGLAMa2, GLAMorous, GLAMmorgan)
Sneeuwbal effect
25. Conclusie
● archieven open beschikbaar stellen
● enorme kansen online bereik
● check je collectie, deel en draag bij!
● publiek domein dag
26. “Achter de schermen v/h Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie” (1948)
Still uit: Achter de schermen
van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie,
Polygoon Hollands Nieuws,
1948, publiek domein( per
1-1-2019)
(Still from Weeknummer 77-47: Maquette van Maastricht in de 18e eeuw, source: Open Images, cc-by-sa)
Beeld en Geluid is van oudsher het radio-, televisie, foto- en muziekarchief van de Nederlandse publieke omroep.
De collectie bestaat uit meer dan 100 jaar audiovisueel materiaal: radio, televisie, films, documentaires, foto’s, muziek, objesten, nieuwe media, games en internetcultuur.
2007 - 2014: Beelden voor de Toekomst - collectie grotendeels gedigitaliseerd
Inmiddels is Beeld en Geluid uitgegroeid tot een digitaal media-archief in brede zin, waarbij ook nieuwe verzamelgebieden zoals games, nieuwe media en internetcultuur (bv. YouTube) worden gearchiveerd.
2016: Data Seal of Approval (DSA): internationale erkenning als betrouwbare digitale bewaarplaats van datacollecties. Het DSA stelt eisen aan onder andere transparantie en documentatie van processen, de gebruikte technische standaarden en formaten, de authenticiteit van (meta)data en voorwaarden voor duurzaam behoud en toegankelijkheid. Het DSA-keurmerk is voor het eerst verleend aan een instituut dat een grote, levende audiovisuele collectie herbergt en beschikbaar stelt.
We werken continu aan het verbeteren van de dienstverlening, beschikbaarstelling en stimuleren hergebruik van ons digitale media archief
Het Persmuseum is in 2017 gefuseerd met Beeld en Geluid: hierdoor kunnen we nog beter de geschiedenis en actualiteit van media, pers en journalistiek integraal belichten.
Sinds midden 2018 heeft BenG een nieuwe zoek- en bestelsysteem, Media Asset Management systeem (MAM): het nieuwe digitale hart van het archief DAAN (Digitaal Audiovisueel Archief Nederland)
Medio 2019 zal een nieuw Onderwijsplatform de huidige platforms Academia en Teleblik vervangen (momenteel meer dan 100.000 programma’s te bezien voor onderwijs, achter een inlog)
Ook gaan we het museum vernieuwen dat ruim 10 jaar geleden helemaal ‘state of the art was’, maar gezien de snelle technische ontwikkelingen toe is aan een facelift.
Still uit: RADIOSTERREN IN DEN DOP, 31 dec 1940
Filmdienst der NSBTaak id. 49198
De afdeling Collectie Toegang zorgt ervoor dat de collectie zo toegankelijk mogelijk is
Duiding en (online) publicatie van de collectie van Beeld en Geluid
Verrijken
Antwoord op complexe research-vragen
Collectie advies
Online (open) beschikbaarstelling van de collectie (in.beeldengeluid, kanalen, Open Beelden, Wikimedia/Wikipedia, AFP, Academia/Teleblik, Natuurbeelden
Toegang faciliteert beschikbaarstelling van de collectie voor doelgroepen zoals professionals, onderwijs, onderzoek en museum en het het algemene publiek
Hier even kort het stroomschema en de diverse stappen die doorlopen moeten worden. Maartje zal hier straks meer over vertellen.
Still uit: NEDERLAND VOEDT ZICHZELF, 31 dec 1940Filmdienst der NSBTaak id. 48868
Even kort over de samenwerking tussen de collectie van het NIOD en die van Beeld en Geluid:
Binnen het WO2 open data depot hebben we de foto’s van de filmdienst der NSB (collectie NIOD) vrijgegeven samen met de films van filmdienst der NSB (collectie Beeld en Geluid). Het materiaal is gecheckt adhv het stroomschema en met name de etische check was van belang. Maartje zal hier straks ook nog wat over vertellen.
RUURD
(Still from, Weeknummer 80-17: Enorme voorraad boeken in centraal boekhuis, source: Open Images, cc-by-sa)
Open Access: de resultaten van publiek gefinancierd onderzoek moet online vrij beschikbaar zijn, zonder financiele, juridische of technische belemmeringen.
Open Access leidt tot:
Participatie en betrokkenheid - het is makkelijker om nieuwe ontdekkingen en toepassingen te maken
Sociale en maatschappelijke waarde - het kan zelf economische groei opleveren en bijdragen aan het oplossen van sociale problemen door het bieden van nieuwe inzichten
Transparantie en Zichtbaarheid van instellingen: het bereik en zichtbaarheid van collectie en instelling groeit enorm
RUURD
(Still from Weeknummer 79-13, Tentoonstelling mens en computer, source: Open Images, cc-by-sa)
Om open access,te kunnen bieden, moeten we eerst uitvinden of we de content kunnen markeren als public domain of kunnen gebruiken onder een creative commons license.
Public Domain: alle rechten verlopen, er zijn geen auteursrechten (meer) aanwezig
De focus ligt dus bij open access - niet alleen voor het algemene publiek en voor educatie - maar ook voor professioneel gebruik.
Ruurd
(Still from Stadsgezichten Haarlem (HD), 1913, source: Open Images, public domain)
Creative Commons (CC) is een Amerikaanse non-profit organisatie met als doel het vergroten van de bereik van creatieve werken beschikbaar voor anderen om legaal te hergebruiken en te delen (...devoted to expanding the range of creative works available for others to build upon legally and to share)
We gebruiken voornamelijk CC BY-SA, creative commons - by - share alike
Je bent vrij om:
Het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
Het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleiden werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden
Onder de volgende voorwaarden:
Naamsvermelding (link naar de licentie, aangeven of het werk veranderd is)
Gelijk Delen (onder dezelfde licentie vrijgeven als originele werk)
Initiatief van Beeld en Geluid en Kennisland
ontwikkeld in 2009 n.a.v. Beelden voor de Toekomst, het grote digitaliseringsproject
Open Beelden is onze ‘open access portal’
5.732 video’s, eenvoudig hergebruik zonder login
3.447 uit onze collectie (Polygoon) + 1.252 video’s Natuurbeelden + enkele andere partijen
Downloadbaar in diverse (open) formaten
Open hergebruik is gebaseerd op het Creative Commons- licentie model
‘open formaten, standaarden en software componenten: alle software van Open Beelden is open source software
Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) API (application programming interface): andere partijen kunnen metadata en content ‘harvesten’ and hergebruiken in een gestructureerde manier
Hergebruik op Wikimedia Commons and Europeana (digitale collecties van Europese culturele and wetenschappelijke organisaties)
Still from, Lepelaar in goud licht bij zonsondergang, source: Open Images, cc-by-sa
Content from Open Images is used on Wikimedia Commons
De video van natuurfilmer Marc Plomp Lepelaar in goud licht bij zonsondergang is gebruikt in 56 taalversies van Wikipedia (zoals bijvoorbeeld Grieks, Bulgaars, Pools, Arabisch, Perzisch, Hebreeuws).
De daadwerkelijke views per item (bv. een filmpje) zijn niet meetbaar, maar we kunnen wel de page views meten van Wikipedia pagina’s die content bevatten in een bepaalde categorie (bv Category: Media from Open Beelden).
Tools om het hergebruik te meten zijn BaGLAMa 2 en GLAMorous, beide ontworpen door Magnus Manske (Duitse wetenschapper en software ontwikkelaar).
Voordat de content gekoppeld kan worden aan artikelen op Wikipedia, moet de content ‘gedoneerd’ worden aan de contenthouder achter onder meer Wikipedia: Wikimedia. Dit gebeurt vaak tijdens Wikipediadagen, Edit-a-thons, ook door en soms bij Beeld en Geluid georganiseerd).
Zo hebben we in de categorie Media from Open Beelden bijna 3800 video’s aan Wikimedia toegevoegd. Daarvan zijn 1787 files gekoppeld aan een artikel op Wikipedia (1996 files unused van 3783 files) = 47,23 % file usage
Het bereik door Wikipedia is enorm! Tools oa. BaGLAMa 2, GLAMorous en MagnusTools
370 files Natuurbeelden zijn gekoppeld aan een artikel op Wikipedia (610 files unused van 980 files) = 37,8 % file usage
1787 files Open Beelden zijn gekoppeld aan een artikel op Wikipedia (1996 files unused van 3783 files) = 47,23 % file usage
5.623.060 page views in februari 2017
254.621.760 (bijna 255 miljoen!) page views in totaal de afgelopen 6,5 jaar (79 maanden gemeten): maart 2010 t/m februari 2017
In de categorie Stichting Natuurbeelden on Open Images zijn bijna 1000 video’s aan Wikimedia toegevoegd. Daarvan zijn 370 files gekoppeld aan een artikel op Wikipedia (610 files unused van 980 files) = 37,8 % file usage
Fragment (41 sec.) uit: ‘Lepelaar in goud licht bij zonsondergang’ door Marc Plomp, Natuur Digitaal, 27 juni 2011
te gebruiken onder een Creative Commons - Naamsvermelding-Gelijk delen
Voordat ik verder ga even een korte impressie van de video vd lepelaar om een idee te krijgen van de video.
De video is te zien als je de presentatie ‘bekijkt’ bij ’presentatie starten’
Gemeten met GLAMorous tool van Magnus Manske
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Platalea_leucorodia
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://ko.wikipedia.org/w/index.php?title=%EB%85%B8%EB%9E%91%EB%B6%80%EB%A6%AC%EC%A0%80%EC%96%B4%EC%83%88
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://he.wikipedia.org/w/index.php?title=%D7%9B%D7%A4%D7%9F_%D7%9E%D7%A6%D7%95%D7%99
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D9%84%D8%B9%D9%82%D8%A9_%D8%A3%D8%A8%D9%8A%D8%B6
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie
https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D9%81%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DA%A9_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://ta.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%AF%E0%AE%A9%E0%AF%8D
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B1%D1%8B%D0%BA%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B0
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://bg.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0
Gemeten met http://tools.wmflabs.org/glamtools/glamorous.php
Category on commons: Stichting_Natuurbeelden_on_Open_Images
Zie https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Leppelbek
(Still uit Weeknummer 65-41 - Tentoonstelling "Wonen 1966", source: Open Images, cc-by-sa)
Video: ACHTER DE SCHERMEN VAN HET RIJKSINSTITUUT VOOR OORLOGSDOCUMENTATIE, Weekjournaal van Polygoon Hollands Nieuws van week 3 uit 1948. publiek domein per 1-1-2019
Bronbestand: WEEKNUMMER480-HRE0000DED7
Lengte: 3 minuten
Weeknummer 48-03 | Drs. L. de Jong, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie te Amsterdam, richt zich tot de kijkers en vertelt over taak en werkwijze van het instituut. Zijn betoog wordt geïllustreerd met bijpassende beelden. SHOTS: - ext. RIOD; - verhuizers staan op de zolder van het pand en takelen vanaf de stoep beneden een kist naar binnen; - int. RIOD: div. kasten met geordende boeken en ordners; hangmappenkasten; grote stapels nog ongeordende documentatie (boeken, tijdschriften, rapporten, mappen ed) liggen kris kras op de grond; medewerkers zitten achter hun bureaus paperassen te catalogiseren of verrichten andere werkzaamheden; bezoekers zitten in de leeszaal; - oorlogsherinneringen: illegale kranten; documenten met handtekeningen van bekende NSB'ers en Nazi's; aanplakbiljetten; clandestiene radioontvangers.
(Still uit Weeknummer: 76-33, 100-jarige geschiedenis van de telefoon, source: Open Images, cc-by-sa)