EIA'nın (The U.S. Energy Information Administration) 24 Haziran 2015 tarihli raporu, Suriye'nin enerji sektörünün; 2011 baharında başlayan ve devam etmekte olan iç çatışma ve IŞİD'in (Irak Şam İslam Devleti) ilerlemesi, daha sonra da ABD ve AB tarafından uygulanan yaptırımlar nedeniyle kriz yaşadığını açıklıyor. Suriye'nin Enerji alt yapısındaki hasar, petrol ve doğal gaz boru hatları ile elektrik nakil ağlarını da kapsamakta olup; petrol ve doğal gaz arama, geliştirme, üretimi ile Suriye'nin enerji kaynaklarının naklini engelliyor.

1. SURİYE : İÇ SAVAŞ VE IŞİD ENERJİ SEKTÖRÜNÜ DE TAHRİP ETTİ
■ EIA'nın (The U.S. Energy Information Administration) 24 Haziran 2015 tarihli raporu, Suriye'nin
enerji sektörünün; 2011 baharında başlayan ve devam etmekte olan iç çatışma ve IŞİD'in (Irak Şam
İslam Devleti) ilerlemesi, daha sonra da ABD ve AB tarafından uygulanan yaptırımlar nedeniyle kriz
yaşadığını açıklıyor. Daha önce Doğu Akdeniz'in önde gelen bir petrol ve doğal gaz üreticisi olmasına
karşın, ülkenin petrol ve doğal gaz üretimi 2011'den bugüne düşüyor. Suriye petrol ihraç
edemeyeceği için, devletin enerji sektöründen sağladığı gelirden söz etmek mümkün değil.
■ Enerji alt yapısındaki hasar, petrol ve doğal gaz boru hatları ile elektrik nakil ağlarını da kapsamakta
olup; petrol ve doğal gaz arama, geliştirme, üretimi ile Suriye'nin enerji kaynaklarının naklini
engelliyor.
■ IŞİD'in etkileri:
• Petrol üretimi, IŞİD'in 2014 yılında gösterdiği hızlı gelişme itibariyle hemen hemen durma noktasına
geldi. Ülkenin önemli iki rafinerisi; günümüzde, normal kapasitesinin yarısından daha az seviyelerde
çalışıyor. Buna bağlı olarak da rafine edilmiş petrol ürünlerinde darlık görülüyor. Petrol hırsızlığı ise
diğer bir problem. Suriye'li yetkililer, her gün yüzlerce varil petrolün çalınıp komşu ülkelere
götürüldüğünü iddia ediyor.
• Suriye'nin petrol üretimi, 2008 ve 2010 yılları arasında günde ortalama 400 000 varildi. EIA'nın
tahminlerine göre, Mayıs 2015'de günde 25 000 varilin altına düştü. Uluslararası ve ulusal petrol
şirketlerinin hemen hemen tamamının Suriye'deki operasyonlarına son vermiş durumda olması,
ülkenin arama ve üretim kabiliyetini sınırlıyor. Başta Omar sahası olmak üzere Suriye'nin en büyük
üretim sahaları IŞİD'in eline geçmiş durumda. Bu sahalardan ne kadar üretim yapıldığı bilinmiyor.

2. 2
Bununla beraber hava saldırılarının; kesinlikle yapısal hasarlara neden olup, üretimi sınırladığı
düşünülüyor.
• 2010 yılına ait devlet kayıtlarına göre Suriye'nin, 50 milyar ton şeyl petrolü kaynaklarına sahip
olduğu tahmin ediliyor. Suriye hükümeti; Kasım 2011'de, politik durum nedeniyle şeyl kaynakları
ihalesini erteledi.
■ Petrol
• EIA; Suriye petrol sektörünün 2011'den beri kargaşa içinde olduğunu, ham petrol üretimi ve
ihracatının sıfıra yakın miktarlara düştüğünü ve ülkenin rafine ürünlerin arzında sıkıntılarla
karşılaştığını belirtiyor.
• Raporda anılan kaynaklara göre Suriye'nin ispatlanmış petrol rezervleri, Ocak 2015 itibariyle 2.5
milyar varil olarak veriliyor. Suriye, daha önceleri günde 150 000 varilin üzerinde ham petrol ihraç
ederken; bu değer şu anda etkin olarak sıfıra düşmüş durumda. Diğer ülkelerce uygulanan yaptırımlar
ve IŞİD'in ilerlemesi sonrasında Suriye, ham petrol ve petrol ürünleri yoklukları ile karşılaşıyor. İran'ın
Suriye'ye günde yaklaşık 60 000 varil ham petrol vermeye devam etmesine karşın, bu miktarın talebi
karşılamadığı görülüyor.
■ Doğal Gaz
• Suriye'nin doğal gaz sektörü, politik çatışmalardan petrol sektörü kadar etkilenmemiş görülüyor.
Suriye kaynaklarına göre ispatlanmış doğal gaz rezervleri, Ocak 2015 itibariyle 8.5 trilyon ft³. Doğal
gaz sahalarının çoğu, ülkenin merkezi ve doğu kesimlerinde yer alıyor. Doğal gazın büyük bir kesimi,
ticari ve konutlarda ikamet eden müşteriler ile enerji üretiminde kullanılıyor.
• 2011 öncesindeki normal koşullarda, Suriye yılda 316 milyar ft³ doğal gaz üretmişti. Bu değer,
2012'de %28 düşerek 227 milyar ft³ oldu. EIA, 2013'deki üretimi 187 milyar ft³ olarak tahmin ediyor.
• 2008'de net bir doğal gaz ithalatçısı olan Suriye'nin gaz alımı, güncel çatışma ortamından etkilenmiş
durumda. Ülke, mevcut tüm termal enerji üretimi tesislerini doğal gaza dönüştürmeyi planlıyor. Doğal
gaz ithalatında yegane kaynak olan ve Mısır'dan uzanan Arab Gaz Boruhattı; çatışmaların yoğunluk
kazandığı dönemlerde saldırıların hedefi olup, devre dışı kalmaya zorlanıyor. Daha önceleri var olan
plana göre; Lübnan, Türkiye ve nihayetinde Avrupa'ya ulaşması düşünülen Arab Gaz Boruhattı'nın
geliştirimesi pek mümkün görülmüyor.
Özer Balkaş
İnternet ağı: http://tr.linkedin.com/pub/ozer-balkas/b/133/9a0
Tel: 0.532.4536920 / 0.312.2176111
Syria
The U.S. Energy Information Administration (EIA) I International energy data and analysis © Last Updated: June 24,
2015
http://www.eia.gov/beta/international/analysis.cfm?iso=SYR
Commentary: ISIS victories and oil
Posted on May 25, 2015 | By Amy Myers Jaffe
http://fuelfix.com/blog/2015/05/25/isis-victories-and-
oil/?utm_source=WhatCountsEmail&utm_medium=FuelFix&utm_campaign=FuelFixNewsLetter