Van kweker en keurmerk tot koper, van veiling tot vaas. In deze special lees je alles over eerlijke bloemen. Centraal staat het belang van eerlijk geproduceerde bloemen en de vraag hoe producenten, bloemisten, retailers en consumenten daaraan kunnen bijdragen. Met de campagne Power of the Fair Trade Flower wil Hivos het aanbod van eerlijke bloemen op de Nederlandse markt te vergroten en beter zichtbaar te maken voor de consument. De koper moet per slot van rekening een goed geïnformeerde keuze kunnen maken. Achter de productie van bloemen gaat een wereld schuil, die we beter kunnen maken. Iedereen kan daaraan bijdragen! Hivos is een internationale organisatie die zoekt naar nieuwe oplossingen voor hardnekkige wereldproblemen. Met slimme projecten op de juiste plaatsen verzetten wij ons tegen discriminatie, ongelijkheid, machtsmisbruik en de overbelasting van onze leefomgeving. Alleen tegenwicht bieden is niet genoeg. Wij streven naar structurele verandering. Daarom werken wij samen met innovatieve bedrijven, burgers en hun organisaties. Met hen delen wij een droom waarin economieën duurzaam zijn en samenlevingen open staan voor iedereen.

1. HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 1 27-02-15 10:08

2. 2INHOUD
Verkoop je gecertificeerde bloe-
men in jouw winkel? En wil je deze
beter in beeld brengen, maar heb
je nog geen idee hoe? Met de bij-
gevoegde toolkit willen we iedere
bloemist materialen en ideeën
geven om dat in de praktijk te
brengen, zodat jouw klanten een
goed geïnformeerde keuze kun-
nen maken.
Met de poster roep je klanten op te
vragen naar eerlijke bloemen. Met
behulp van de factsheet kun je de
klant vervolgens het verhaal achter
eerlijke bloemen vertellen, met fei-
ten over vrouwen in de bloemen-
industrie en informatie over de
keurmerken. Daarnaast ontvang je
bloemenkaartjes en stickers.
Op de kaartjes kun je aangeven
met welke keurmerken jouw bloe-
men gecertificeerd zijn. Zijn jouw
bloemen bijvoorbeeld gecertifi-
ceerd met MPS-SQ dan kun je ‘eer-
lijk geteeld’ kiezen. Zijn ze gecerti-
ficeerd met Milieukeur of MPS-A,
kies dan voor ‘duurzaam geteeld’.
In het overzicht op pagina 8 staat
uitgelegd aan welke voorwaarden
de verschillende keurmerken vol-
doen. Het kaartje kun je vervol-
gens met een foampad op de prij-
zenstandaard of een wobbler bij de
bloemen steken. De stickers kun je
op eenzelfde wijze op samenge-
stelde boeketten plakken, wanneer
daar enkele of diverse soorten
gecertificeerde bloemen zijn
opgenomen.
TOOLKIT
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE BLOEMEN ZIJN:
kaartje-WT.indd 3 13/02/15 09:47
VRAAG
NAAR MIJN
EERLIJKE
BLOEMEN
poster A2-WT.indd 3
13/02/15 10:25
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
HI-15-03 Stickervel-A4-WT.indd 1
13/02/15 10:09
POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
Van kweker en keurmerk tot koper, van veiling tot vaas. In deze special lees je
alles over eerlijke bloemen. Centraal staat het belang van eerlijk geprodu-
ceerde bloemen en de vraag hoe producenten, bloemisten, retailers en con-
sumenten daaraan kunnen bijdragen. Met de campagne Power of the Fair
Trade Flower wil Hivos het aanbod van eerlijke bloemen op de Nederlandse
markt te vergroten en beter zichtbaar te maken voor de consument. De koper
moet per slot van rekening een goed geïnformeerde keuze kunnen maken.
Achter de productie van bloemen gaat een wereld schuil, die we beter kun-
nen maken. Iedereen kan daaraan bijdragen!
Hivos is een internationale organisatie die zoekt naar nieuwe oplossingen
voor hardnekkige wereldproblemen. Met slimme projecten op de juiste plaat-
sen verzetten wij ons tegen discriminatie, ongelijkheid, machtsmisbruik en de
overbelasting van onze leefomgeving. Alleen tegenwicht bieden is niet
genoeg. Wij streven naar structurele verandering. Daarom werken wij samen
met innovatieve bedrijven, burgers en hun organisaties. Met hen delen wij
een droom waarin economieën duurzaam zijn en samenlevingen open staan
voor iedereen.
Doe je ook mee?
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 2 27-02-15 10:09

3. 3 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER3 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
INHOUD
04
Chris Leichtenberg van de Hortus Flora
bracht met eerlijke bloemen balans in
zijn bloemisterij.
---------------------------------------------
08
Eerlijke bloemen in beeld
---------------------------------------------
10
Julia Gichuki werkt al 15 jaar in Kenia
bij rozenkwekerij Tambuzi. ‘Volgens mij heeft
certificering ons enorm geholpen’
13
Met glans in de Eerlijke Bloemengids
---------------------------------------------
15
Kansen voor de zakelijke bloemist
---------------------------------------------
16
Shared Value – Maggie Hobbs vertelt over
een andere manier van bloemen kweken in
Kenia
---------------------------------------------
19
Trends in bloemen
Colofon
De Special ‘Power of the Fair
Trade Flower’ is een eenmalige
uitgave van Hivos voor
bloemisten in het kader van de
campagne Power of the Fair
Trade Flower.
Aan dit nummer werkten mee:
Hortus Flora: Chris Leichtenberg.
Tambuzi: Maggie Hobbs,
Tim Hobbs, Christine Shikuku,
Julia Gichuki, Steven Gichuki.
Parfum Flower Company:
Wouter de Vries.
De Nobel: Erwin Westerman.
Hivos: Andrew Odete, Caroline
Wildeman, Kristina Ullrich,
Yvonne Gispen.
Tolk: Ruth Wanjiru.
Redactie: Hivos
Tekst: André van der Stouwe,
Roman Baatenburg de Jong,
Yvonne Gispen
Fotografie: Leonard Fäustle
Vormgeving: Studio Sazza
Druk: 4DMS
Hivos
Postbus 85565
2508 CG Den Haag
Tel. 070 376 55 00
Fax. 070 362 46 00
info@hivos.nl
www.hivos.nl
IBAN nummer:
NL11RABO0133133133
04 08
1610
ISO 9001
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 3 27-02-15 10:10

4. 4POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
‘ALS
DUURZAAMHEID
IN JE GENEN ZIT,
ZIT HET OOK
IN JE BEDRIJF’
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 4 27-02-15 10:10

5. 5 INTERVIEW
Het is vroeg en nog rustig in Hortus Flora, de
fraaie bloemenzaak aan de Dr. Kuyperkade in
Maassluis. Meesterbinder Chris Leichtenberg
maakt nog een ronde, hier en daar wordt zorg-
vuldig een bos bloemen herschikt. Op het eer-
ste gezicht maakt Chris een bijna verlegen
indruk. Maar die ingetogenheid verdwijnt zodra
hij begint te vertellen over zijn vak. Vooral wan-
neer het onderwerp maatschappelijk verant-
woord ondernemen ter sprake komt, is Chris
een gepassioneerd verteller. Want duurzaam-
heid is onlosmakelijk verbonden met de manier
waarop Chris zijn bloemenzaak runt. ‘Als duur-
zaamheid in je genen zit, zit het ook in je bedrijf.’
OP WEG NAAR GOUD
Chris Leichtenberg kan zonder overdrijven één
van de pioniers van eerlijk en duurzaam onder-
nemen onder Nederlandse bloemisten worden
genoemd. Vier jaar geleden werd hij lid van Fair
Flowers Fair Plants (FFP), het keurmerk voor eer-
lijk en duurzaam geteelde bloemen en planten.
Vanaf dat moment begon hij zich in het onder-
werp te verdiepen. ‘Het begon als een hobby,
maar ik merkte dat ik het leuk vond. Het verrijkte
mijn eigen kennis over het product en de
omstandigheden waaronder het gekweekt is.
MPS-A, FFP, al die keurmerken wekten mijn inte-
resse. Duurzaamheid is een veelgebruikte term,
een containerbegrip en je moet jezelf er in ver-
diepen om te zien wat er allemaal achter zit.’
Inmiddels is Chris de trotse bezitter van een zil-
veren certificaat van de Barometer Duurzame
Bloemist. Dat betekent dat minimaal dertig pro-
cent van zijn assortiment een MPS-A, FFP of
EKO-keurmerk heeft. En hij is naar eigen zeggen
al hard op weg naar goud. ‘Dan is minimaal 50%
van je aanbod duurzaam.’
Daarnaast draait de zaak op groene stroom, ver-
pakt hij de bloemen in milieuvriendelijk poly-
propyleenfolie, vervangt hij kapotte lampen
door led-verlichting en rijdt de auto van de zaak
op groengas.‘Het zijn allemaal investeringen die
bijdragen aan een professionalisering van je
bedrijf.’
‘Kijk, dit is een Glow en dit
een Lovely Jewel.’ Chris
Leichtenberg houdt twee
prachtige, roze gekleurde
rozen in zijn handen. ‘Ze
verschillen licht in kleur en
uitstraling, maar wat je zo
niet kunt zien is dat de Glow
een FFP-keurmerk heeft. Dat
betekent dat deze roos niet
alleen milieuvriendelijk is
gekweekt, maar ook onder
goede arbeidsomstandig-
heden. Daar let ik op. Deze
Jewel kan een prima roos
zijn, maar ik weet niet of die
eerlijk geteeld is. Dan gaat
mijn voorkeur uit naar de
bloem mét een keurmerk.’
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 5 27-02-15 10:10

6. 7 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
hoor vaak: ‘Die azalea’s heb ik niet met FFP.
Daar is geen vraag naar.’ Maar dat is natuurlijk
het verhaal van de kip en het ei. Het is het aan-
bod waar het nog aan schort.’
HET VERHAAL ACHTER DE BLOEM
Maar die aanvankelijke terughoudendheid zat
niet alleen aan de kant van de leveranciers.
Ook onder klanten genieten eerlijk en duur-
zaam gekweekte bloemen tot op de dag van
vandaag nog weinig bekendheid. ‘Net als veel
bloemisten kijken ook klanten eerst naar de
kwaliteit en prijs van een product en dan pas
naar duurzaamheid’.
In zijn winkel probeert Chris daarom door
middel van posters, displays en labels de aan-
dacht van de klant op zijn eerlijke assortiment
te vestigen. Maar nog belangrijker is het ver-
haal dat hij erbij vertelt. ‘Het gaat om een
stukje puurheid in je werk en mensen stellen
het enorm op prijs als je dat gevoel kunt over-
brengen. Ik merk dat klanten het waarderen
dat ik precies kan uitleggen waar mijn bloe-
men en planten vandaan komen en hoe ze zijn
geteeld: milieuvriendelijk, geen bestrijdings-
middelen en onder eerlijke arbeidsomstandig-
heden. En ja, al scheelt het iets in de prijs, ze
zijn het waard. Ook omdat ze vaak een betere
kwaliteit hebben.’
Het liefst zou Chris een zaak hebben waar
zowel hijzelf als de klant niet meer hoeft te let-
ten op keurmerken. Een honderd procent
duurzaam assortiment dus. ‘Maar ik denk dat
het mogelijk is en daar wil ik ook naar toe.’
Wanneer? ‘Binnen drie jaar.’
Een duurzame en eerlijke bloemenzaak ont-
staat niet van de ene op de andere dag, weet
Chris inmiddels. Hij is er al bijna vijf jaar mee
bezig, maar dat is het meer dan waard, vindt
hij. ‘Het is een investering die zichzelf terugbe-
taalt. Het heeft mij al vrij snel een aantal grote
klanten opgeleverd. Daarnaast maakt het je
ook veel bewuster van je bedrijfsvoering. Je
wordt professioneler en dat straal je uit naar je
klanten. Dat, in combinatie met het feit dat je
een eerlijk product verkoopt, brengt een balans
in mijn bedrijf waar ik me prettig bij voel.’
Meer tips?
Wil je zien hoe Chris Leichtenberg van Hortus
Flora eerlijke bloemen in beeld brengt? Ga naar
eerlijkebloemengids.nl.
Wat zijn eerlijke bloemen?
Vraagt jij je wel eens af waar jouw bos rozen vandaan
komt? In de afgelopen twintig jaar is de sierteelt namelijk
gaandeweg verplaatst naar Oost-Afrika en Latijns-
Amerika. Inmiddels ligt meer dan de helft van het
wereldwijde rozenareaal in landen als Kenia, Ecuador en
Ethiopië. Van alle rozen die Nederland jaarlijks impor-
teert komt meer dan tweederde uit Kenia, dat zich groot-
leverancier mag noemen.
In Oost-Afrika is tuinbouw, waar rozenkweek een onder-
deel van uitmaakt, dan ook uitgegroeid tot een top-
sector in de economie. Honderdduizenden mensen
verdienen er hun brood mee en daarmee is het voor
heel veel gezinnen een kans op een beter bestaan.
Een mooi verhaal zou je zeggen: een boeket rozen uit
Afrika, waar je een jonge moeder mee helpt. Waarom
weet niet iedereen dat?
Dat komt doordat de opkomst van de sierteelt in Afrika
gepaard is gegaan met niet al te beste arbeidsomstan-
digheden voor de werknemers. Deze arbeiders – voor
70% vrouwen – verdienden te weinig om van rond te
komen. En nog altijd is er sprake van lage lonen, onze-
kerheid over contracten en seksuele intimidatie. Niet
zelden worden werknemers blootgesteld aan chemica-
liën die in de kassen worden gebruikt. Door die pestici-
den trekt de bloementeelt een zware wissel op de leef-
omgeving. Bovendien wordt er bij de teelt veel water
gebruikt.
Power of the Fair Trade Flower
Maar er is ook een ander verhaal. Het verhaal over eer-
lijke bloemen. Bloemen die gekweekt worden met
respect voor mens en milieu. Dit is het verhaal van
Power of the Fair Trade Flower.
Het kan namelijk ook anders. Ook in de bloemteelt
neemt eerlijk en duurzaam produceren een vlucht.
Koplopers in deze sector zorgen ervoor dat hun produc-
tieproces sociaal en milieuverantwoord is. Keurmerken
geven daarvoor een indicatie. Voor de werkneemsters
betekent het dat de richtlijnen van de Internationale
Arbeidsorganisatie (ILO) onderdeel zijn van hun arbeids-
omstandigheden. Belangrijke aspecten zijn het betalen
van een minimumloon en het garanderen van een
gezonde en veilige werkomgeving zonder blootstelling
aan schadelijke bestrijdingsmiddelen. Vanwege het grote
aantal vrouwelijke medewerkers wordt van sociaal
verantwoorde kwekers ook een actief beleid verwacht
om seksueel misbruik uit te bannen. Ook wordt op deze
kwekerijen rekening gehouden met rechten op het
gebied van zwangerschapsverlof, werknemers kunnen
meepraten in werknemersverenigingen en er wordt
gewerkt aan de persoonlijke ontwikkeling van
werknemers.
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 7 27-02-15 10:10

7. 6POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
EEN HEDENDAAGSE HORTUS
In 2012 gooide Chris definitief het roer om. De
zaak, die hij van zijn ouders had overgenomen,
kreeg ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan
een nieuwe naam. Bloemsierkunst Flora werd
Hortus Flora, een eerbetoon aan voorouder
Jacques Pierre Leichtenberg, die de kneepjes
van het vak leerde in de Parijse tuinen van
Keizerin Josephine en Napoleon. Van 1806 tot
zijn dood in 1827 was Jacob Pieter werkzaam
als hortulanus in de botanische tuin van de
Universiteit van Groningen. Trots wijst Chris zijn
klanten op de oude plantenindex van de hortu-
lanus aan de wand, die herinnert aan de bijzon-
dere familiegeschiedenis. ‘Dat zijn onze familie-
genen en het is natuurlijk heel mooi om dat
verhaal te koppelen aan het bedrijf en de manier
waarop wij eerlijk en duurzaam ondernemen.’
Duurzaamheid was nog relatief onontgonnen
terrein in de bloemen- en plantenindustrie. Hij
ging op zoek naar eerlijk en duurzaam
gekweekte bloemen en planten voor zijn assor-
timent. Dat viel, zeker in het begin, vaak behoor-
lijk tegen. ‘Bij veel leveranciers moest je bloe-
men met keurmerken met een vergrootglas
zoeken. Als ik dan opperde dat ze die beter
overzichtelijk bij elkaar konden zetten, zag ik ze
denken: daar heb je Gekke Henkie weer. Maar
uiteindelijk hebben ze het toch gedaan!’
Hoewel Chris merkt dat het bewustzijn onder
leveranciers langzaam groeit, kan er volgens
hem nog veel verbeteren. Het is voor een bloe-
mist vaak nog steeds een uitdaging om een FFP-
gecertificeerd assortiment samen te stellen. ‘Ik
‘DAN GAAT MIJN
VOORKEUR UIT NAAR
DE BLOEM MÉT EEN
KEURMERK.’
Chris Leichtenberg: “Ik merk dat klanten het waarderen dat ik precies kan uitleggen waar mijn bloemen vandaan komen.”
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 6 27-02-15 10:10

8. 8POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER 8POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER 888
ALLE KEURMERKEN OP EEN RIJ
Op dit moment zijn keurmerken de beste garantie op goede arbeidsomstandigheden voor werknemers en aandacht voor het milieu.
Dit betekent bijvoorbeeld dat er een collectieve arbeidsovereenkomst moet zijn, waarin zaken als betaald overwerk en zwanger-
schapsverlof zijn vastgelegd. Of dat er zo min mogelijk synthetische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Hieronder een kort over-
zicht van de belangrijkste keurmerken die inzicht geven of bloemen eerlijk, duurzaam (milieu-verantwoord) of biologisch worden
geteeld:
EERLIJK & DUURZAAM
Fair Flowers Fair Plants
Dit label stelt eisen op sociaal en milieugebied. Denk aan arbeids-
omstandigheden, hygiëne, gewasbeschermingsmiddelen en veilig-
heid. Een kwekerij kan in aanmerking komen voor FFP wanneer het
bedrijf beschikt over specifieke keurmerken op sociaal én milieuge-
bied. Bloemisten kunnen zich ook aanmelden bij Fair Flowers Fair
Plants. www.fairflowersfairplants.com
Fairtrade / Max Havelaar
Fairtrade zet zich in voor eerlijke handel met kleine boeren, maar
ook voor arbeiders op bloemenplantages in ontwikkelingslanden.
Het keurmerk stelt onder andere eisen aan de arbeidsomstandighe-
den en milieuvriendelijke teelt. Daarnaast levert de verkoop van
Fairtrade bloemen een premie op waarmee werknemers gezamen-
lijk in projecten kunnen investeren die ten goede komen aan de
gemeenschap. www.maxhavelaar.nl
In grote productielanden, zoals Kenia, Ethiopië, Colombia en
Ecuador, zijn standaarden ontwikkeld voor de productie van eerlijke
bloemen. Deze keurmerken zijn Business2Business-keurmerken en
hebben richtlijnen op zowel sociaal als milieugebied:
• Kenia: KFC Silver & Gold Code of Practice
(www.kenyaflowercouncil.org)
• Ethiopië: EHPEA Code of Conduct Bronze, Silver & Gold
(www.ephea.org)
• Colombia: Florverde Sustainable Flowers (www.florverde.org)
EERLIJK
MPS-Socially Qualified (MPS-SQ)
MPS-SQ is de sociale standaard van MPS. Het stelt eisen op het
gebied van arbeidsomstandigheden en heeft specifieke aandacht
voor de gezondheid en veiligheid van de werknemers.
SA8000
SA8000 is een standaard gericht op de arbeidsomstandigheden bin-
nen de onderneming en in de productieketen. Het is een generieke
standaard voor alle sectoren wereldwijd en is gebaseerd op interna-
tionale richtlijnen en de universele verklaring van de rechten van de
mens. SA8000 omvat onder meer criteria op het gebied van gezond-
heid, veiligheid, werktijden en eerlijke betaling.
DUURZAAM
MPS-A
MPS-ABC is een milieucertificaat en vereist een milieuvriendelijke
bedrijfsvoering. Het certificaat heeft onder andere specifieke aan-
dacht voor pesticiden gebruik. Het MPS-A certificaat geeft de
meeste garantie op milieuvriendelijke productie op nationaal niveau.
www.my-mps.com
MPS-GAP
MPS-GAP stelt eisen aan de productie op het gebied van veiligheid,
duurzaamheid en traceerbaarheid. Wat betreft milieueisen stelt het
certificaat onder andere eisen aan pesticiden en waterverbruik.
Milieukeur
Dit keurmerk heeft een brede benadering op de verduurzaming van
bloemenproductie. De criteria voor de snijbloementeelt zijn o.a.
gericht op beperking van bestrijdingsmiddelengebruik, water- en
energiebesparing, bevordering van biodiversiteit, beperking van
broeikasgasemissies en goede arbeidsomstandigheden.
www.milieukeur.nl
BIOLOGISCH
Biologisch
Producten met het biologische keurmerk voldoen aan de wettelijke
Europese eisen voor biologische landbouw. Biologische bloemen
worden gekweekt zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen, voor-
delig voor het milieu. Er wordt veel aandacht besteed aan een
gezonde, levende bodem. Naleving wordt namens de overheid door
een onafhankelijke partij gecontroleerd. www.bionext.nl
EKO-keurmerk
Het EKO-keurmerk is een keurmerk voor biologische ondernemers
die de lat hoger willen leggen, met name op duurzaamheids-
aspecten waarover de biologische regelgeving niets zegt, zoals ver-
pakkingen, groene energie, biodiversiteit, natuurbeheer of sociaal
ondernemerschap. Elk bedrijf kan daarin zijn eigen keuzes maken zo
lang het transparant is in zijn duurzaamheidsmaatregelen en ambi-
ties elk jaar naar boven bijstelt. www.eko-keurmerk.nl
Bovengenoemde keurmerken voldoen in hun richtlijnen aan de normen die
Hivos stelt aan ondernemers op het gebied van arbeidsomstandigheden en mi-
lieu. Achter de schermen werkt Hivos samen met certificeringsorganisaties en
kwekers om de kwaliteit en controles te verbeteren. In Nederland wil Hivos het
aanbod van eerlijke bloemen vergroten en beter zichtbaar maken in winkels.
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 8 27-02-15 10:10

9. 9 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER9 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER999
ZEVEN TIPS
TIP 4
Meld je aan voor de
Barometer Duurzame
Bloemist.
Met deelname aan de baro-
meter toont een bloemist
dat zowel zijn assortiment
bloemen als zijn bedrijfs-
voering duurzamer is. Een
bloemist kan drie niveaus
bereiken: brons, zilver of
goud. Dit is afhankelijk van
het inkooppercentage
bloemen met de keurmerken
MPS-A, FFP, Biologisch,
Fairtrade, en Milieukeur. Ook
een maatschappelijk verant-
woorde bedrijfsvoering is
verplicht door o.a. energie-
en waterbesparing, gebruik
van milieuvriendelijke ver-
pakkingen en schoonmaak-
middelen, afvalscheiding en
zorg voor de medewerkers.
www.barometerduurzame-
bloemist.nl.
TIP 2
Sluit je aan bij Fair Flowers
Fair Plants.
Het label Fair Flowers Fair
Plants geeft consumenten
inzicht in de herkomst van
bloemen. FFP bloemen
worden door heel Nederland
geveild en zijn bij de ver-
schillende Cash & Carries
verkrijgbaar.
Deelnemers zijn te vinden
op de website:
fairflowersfairplants.com.
Bloemisten die zich aanmel-
den als deelnemer ontvangen
een promotiepakket met
materialen om
FFP-assortiment
te promoten.
TIP 6
Wijs zakelijke klanten op
het duurzame aanbod.
Vanaf 2015 gaan alle
gemeenten 100 procent
duurzaam inkopen. Net als
bij veel overheidsinstel-
lingen is duurzaam inkopen
voor steeds meer bedrijven
en andere organisaties een
belangrijk onderdeel van
maatschappelijk verant-
woord ondernemen. Voor
zakelijke klanten kun je je
met een eerlijk aanbod
onderscheiden ten opzichte
van de anderen.
TIP 5
Vraag verkoopcombi-
naties om een eerlijk
aanbod online.
Steeds meer bestellingen
worden online geplaatst.
Verlopen de telefonische of
online bestellingen via een
verkoopcombinatie, dan is
het voor de klant niet altijd
mogelijk om voor eerlijke
bloemen te kiezen. Overleg
hierover met jouw verkoop-
combinatie en vraag om
duidelijk zichtbaar eerlijk
aanbod online.
TIP 3
Koop Fairtrade bloemen via
de veiling of handelaar.
Sinds kort kunnen bloemisten
zelf Fairtrade rozen kopen op
de klok bij Plantion.
Daarnaast kunnen bloemisten
voor bestellingen terecht bij
FleuraMetz.
Bij Four Seasons Quality
(www.fsq.nl) kunnen
Fairtrade rozen uit Ecuador
worden besteld. Heb je
Fairtrade rozen in het assor-
timent en wil je deze pro-
moten met Point of Sale-
materiaal. Neem dan contact
op met Max Havelaar via
info@maxhavelaar.nl.
TIP 7
Vertel de klant het verhaal
achter eerlijke bloemen.
Sinds jaar en dag groeit bij
de consument de aandacht
voor eerlijke en duurzame
producten. Bovendien kun
je boeketten extra waarde
geven door het verhaal te
vertellen achter dit product,
over de herkomst en de
vrouwen die jouw bloemen
verzorgen, plukken en
bundelen.
OM EERLIJKE BLOEMEN
IN BEELD TE BRENGEN
TIP 1
Vraag bij leveranciers om
gecertificeerde
bloemen.
Verschillende handelaren
vermelden nu al de keur-
merken op de facturen,
maar om een gevarieerd
assortiment samen te kunnen
stellen is ook bij de groot-
handel en de lijnrijders een
groter aanbod en duidelijke
presentatie noodzakelijk.
De bloemist is klant en de
klant is…. DIT BOEKET BEVAT
FAIRTRADE BLOEMEN
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 9 27-02-15 10:10

10. Julia Gichuki werkt al
15 jaar bij de Keniaanse
rozenkwekerij Tambuzi. In
die tijd heeft ze veel dingen
zien veranderen. ‘Volgens
mij heeft certificering ons
enorm geholpen. Ik denk
niet dat ik ergens anders zou
willen werken.’
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 10 27-02-15 10:11

11. 11 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER11 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER1111 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
Het is zes uur en nog schemerig. In de verte
steekt het uiterste topje van Mount Kenya voor-
zichtig door de ochtendmist omhoog. Binnen in
het houten huisje klinkt gerommel. De familie
Gichuki is aan het dagelijkse ochtendritueel
begonnen. Wassen, ontbijten en de kinderen
klaarmaken. Om half zes loopt het hele gezin de
deur uit. Julia en Steven (allebei 32) werken alle-
bei op de nabijgelegen rozenkwekerij Tambuzi.
Onderweg worden de kinderen gedropt: de
jongste (11 maanden) bij de dagopvang, de
oudste (6) gaat naar de basisschool.
De werkdag begint om half acht. Julia voegt
zich bij de andere rozenplukkers in één van de
grote kassen. Het oogsten vindt plaats in een
rustig tempo, het uitzoeken van de juiste rozen
is een zeer nauwkeurig karwei. Iedereen is uit-
gerust met een lange stofjas, hoofddoek en
twee leren handschoenen: een korte om mee te
knippen en een lange om de grote bossen rozen
mee vast te houden. Julia is teamleider, ze is
verantwoordelijk voor een groep van vijf pluk-
kers en kan eerste hulp verlenen in het geval
van ongelukken. Daarnaast is ze de spreekbuis
van haar teamleden naar de afdelingshoofden
en andersom.
HOGE STANDAARD
‘Het bedrijf is enorm gegroeid’, zegt Julia, terwijl
ze voorzichtig een grote roze roos afknipt.
‘Zowel in omvang als in manier van werken.
Voorheen werden wij als gewone werknemers
nooit ergens bij betrokken, we hadden geen
zeggenschap over de dagelijkse gang van
zaken. Nu hebben alle afdelingen vertegen-
woordigers die namens de werkers afspraken
maken met het management.’
‘De standaard ligt nu veel hoger dan toen ik hier
vijftien jaar geleden begon. Er zijn goede voor-
zieningen, zoals een lunchkantine en een kli-
niek.’ Volgens Julia zijn de goede werkomstan-
digheden bij Tambuzi voor een deel te danken
aan certificering. ‘Ik ben erg blij met bijvoor-
beeld Fairtrade. De premies die we daardoor
ontvangen, komen rechtstreeks ten goede aan
de werkers en de gemeenschap.’ De werkne-
mers van Tambuzi bepalen zelf waar dergelijke
premies aan worden besteed. Dat kan bijvoor-
beeld het lokale onderwijs zijn, maar ook zon-
nepanelen en gasoventjes die tegen een gere-
duceerd tarief kunnen worden aangeschaft.
Ogenschijnlijk kleine maatregelen die in het
leven van vrouwen als Julia echter een enorm
verschil kunnen maken.
GOED VOOR ELKAAR
Tussen de middag heeft Julia twee uur vrij om
voor haar jongste kind te kunnen zorgen, dat
nog borstvoeding krijgt. Dat maakt het leven
van een werkende moeder een stuk aan-
genamer, beaamt ze. Netto verdient Julia
ongeveer honderd euro per maand. Voor
Keniaanse rozenplukkers is dat een goed salaris.
‘Omdat we hier allebei werken, kunnen we er
goed van rondkomen. Onze kinderen kunnen
naar school en later misschien zelfs naar de uni-
versiteit, zoals de kinderen van sommige
collega’s.’
Om vier uur zit het werk er op. Onderweg naar
huis pikken Julia en Steven de kinderen weer
op. Twee jaar geleden werd het jonge gezin
getroffen door een kleine ramp: hun huis
brandde tot de grond toe af. De Gichuki’s bleven
met lege handen achter. ‘Tambuzi heeft toen
nieuw bouwmateriaal geleverd en we kregen
een nieuwe gasbrander en een zonnepaneel.
Dat hebben we vervolgens in termijnen terug-
betaald. Ze hebben ons toen echt enorm
geholpen. ‘Na vijftien jaar kan ik me niet voor-
stellen dat ik ooit ergens anders zou willen
werken. We hebben het erg goed voor elkaar.’
Volg Julia tijdens haar dag bij Tambuzi op
www.eerlijkebloemengids.nl.
NOOIT MEER ERGENS
ANDERS WERKEN
‘IK DENK
NIET DAT
IK ERGENS
ANDERS
ZOU
WILLEN
WERKEN.’
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 11 27-02-15 10:11

12. 12POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER 121212
WAT BETEKENT HET
VOOR HAAR?
Meer dan 70% van de werknemers in de bloemen-
industrie is vrouw. Deze vrouwen zijn over het
algemeen heel jong (tussen de 18 - 25 jaar), vaak
ongeschoold en meer dan 60% is alleenstaande
moeder van jonge kinderen. Vanwege het grote
aantal vrouwelijke medewerkers hebben sociaal
verantwoorde bloemenkwekerijen een actief
beleid om de positie van vrouwen te verbeteren.
Naleving van
arbeidsrechten
Een gezonde en
veilige werkomgeving
Naleving van
reproductieve rechten
Vertegenwoordiging
in overlegorganen
Preventie van
seksuele intimidatie
Bescherming tegen
blootstelling aan
bestrijdingsmiddelen
Kans op professionele
ontwikkeling
INVESTEREN IN EEN GEIT
De premies die Tambuzi ontvangt voor producten die
het verkoopt via Fairtrade en het Britse Waitrose, wor-
den beheerd door de Joint Body. Voorzitter Patrick
Mwuangi: ‘De Joint Body is een commissie die bestaat
uit veertien leden, die allemaal een onderdeel van het
bedrijf vertegenwoordigen. Wij beheren de premies,
maar beslissen niet waar ze aan worden besteed. Dat
doen alle werkers samen, tijdens de algemene mede-
werkersvergadering. Het idee met de meeste stemmen
wint. Dit zijn twee voorbeelden van hoe je met weinig
geld een enorm verschil kunt maken in het leven van
de medewerkers. We houden daarom nu altijd een
bedrag gereserveerd om nieuwe werknemers de kans
te bieden om ook deze voorzieningen aan te schaffen.’
Een voorbeeld van zo’n winnend idee zijn de zonnepa-
nelen die enkele jaren geleden werden aangeschaft.
‘Dat heeft mij ontzettend veel geholpen’, vertelt Lydia
Wangui, die in de commissie al het beveiligingsperso-
neel vertegenwoordigt. ‘Voor ik zo’n zonnepaneel had,
gebruikte ik net als iedereen paraffinelampen. Het geld
dat ik nu bespaar op brandstof, investeer ik in geiten.
Bovendien zijn die paraffinelampen erg slecht voor je
gezondheid. Zonne-energie is gratis en ik kan er zelfs
m’n telefoon mee opladen.’
Joyce Kacheri, die in het pakhuis werkt, is vooral erg
blij met het gaskookstel dat ze nu thuis heeft. ‘Nu hoef
ik niet meer na mijn werk brandhout te zoeken en om
vier uur ‘s ochtends m’n bed uit om het vuur op te sto-
ken en te bewaken. Ik kan nu in een half uurtje een
ontbijt klaarmaken voor het hele gezin. Hierdoor ben ik
gelukkig niet meer altijd moe.’
Joyce, Patrick en Lydia van de Joint Body van Tambuzi.
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 12 27-02-15 10:11

13. 13 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER13 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER1313 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
Julia aan het werk.
Op weg naar school en werk.
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 13 27-02-15 10:11

14. 14POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER 141414POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
Eerlijke koffie en fairtrade chocolade zijn allang
gemeengoed, en langzaam maar zeker groeit ook
de vraag naar eerlijke bloemen. Meer dan de helft
van de consumenten vindt het belangrijk dat de
bloemen die ze kopen een keurmerk krijgen. Acht
van de tien ondervraagden verkiezen een bos
rozen mét keurmerk boven een bos zonder keur-
merk. Dat bleek uit een onderzoek van IPSOS uit
2013, uitgevoerd in opdracht van Hivos.
Voor de bloemist dus genoeg reden om in te spe-
len op die groeiende vraag naar eerlijke bloemen.
Niet alleen de particulier, ook de commerciële
markt en de overheid hechten waarde aan duur-
zame producten. Overheden hebben al sinds jaar
en dag beleid op dit gebied en stellen voor de pro-
ducten die ze inkopen eisen ten aanzien van mens
en milieu. Vanaf januari 2015 is duurzaam inko-
pen door de overheid zelfs verplicht.
Bloemisten en andere retailers kunnen zichzelf
onderscheiden door eerlijke en duurzame bloe-
men een prominente plaats in hun assortiment te
geven. Op basis van keurmerken kan hij of zij
meer vertellen over het verhaal achter deze bloe-
men, over kwaliteit, de herkomst en de manier
waarop ze zijn geproduceerd. Op die manier
wordt dit product een speciaal product, een boe-
ket met een verhaal. Het aanbod krijgt zo nog
meer glans, waardoor de bloem vanzelf mooier
wordt.
En bloemisten met oog voor dit verhaal worden
extra beloond. In de loop van dit jaar lanceert
Hivos de Eerlijke Bloemengids. De eerste bloe-
mengids waarin klanten op zoek kunnen naar
verkooppunten van eerlijke en duurzame bloe-
men. Bloemisten die eerlijke en duurzame bloe-
men duidelijk zichtbaar in de winkel willen pre-
senteren, worden opgenomen in de Eerlijke
Bloemengids. Een mooi vooruitzicht.
MET GLANS IN
DE EERLIJKE
BLOEMENGIDS
Doe mij maar een scharrelkip in plaats van een
plofkip! Is dat t-shirt wel vrij van kinderarbeid?
Heeft die koffie een keurmerk? Consumenten
worden langzaam maar zeker steeds bewuster en
gaan meer nadenken over de herkomst van
producten.
VRAAG
NAAR MIJN
EERLIJKE
BLOEMEN
poster A2-WT.indd 3
13/02/15 10:25
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE
BLOEMEN
ZIJN:
HI-15-03 Stickervel-A4-WT.indd 1
13/02/15 10:09
eerlijk geteeld
duurzaam geteeld
biologisch geteeld
DEZE BLOEMEN ZIJN:
kaartje-WT.indd 3 13/02/15 09:47
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 14 27-02-15 10:12

15. 15 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWERPOWER OF THE FAIR TRADE FLOWER15
KANSEN VOOR
DE ZAKELIJKE
BLOEMIST
Vanuit de overheid en het bedrijfsleven groeit de vraag
naar eerlijke en duurzame producten. Dat biedt moge-
lijkheden voor de zakelijke bloemist vindt Erwin
Westerman, eigenaar van Bloembinderij de Nobel in
Zoetermeer.
‘Als bloemist ben je een natuurliefhebber en dan wil je
ook dat je producten puur en eerlijk zijn. Helaas is dat
niet altijd het geval. Dat is één van de redenen waarom
wij ons bedrijf zijn gaan verduurzamen. Tegelijkertijd
biedt eerlijk en duurzaam ondernemen voor de zake-
lijke bloemist ook commerciële kansen.
We zijn al zes jaar in het bezit van het keurmerk
Barometer Duurzame Bloemist. Met dit keurmerk
tonen we dat onze bedrijfsvoering volledig duurzaam
ingericht is en ook de producten van een duurzame
en milieuvriendelijke aard zijn. Ook zijn we vorig jaar
lid geworden van Fair Flowers Fair Plants, omdat we
ook de arbeidsomstandigheden van medewerkers in
het buitenland belangrijk vinden. En omdat we toe
wilden treden tot DBG (Duurzame Bloemisten Groep),
want daar was dit een vereiste voor. De DBG is een
nieuw landelijk netwerk voor bloemisten waar over-
heid, semi-overheid en duurzaam inkopende partijen
eerlijke en milieuvriendelijke bloemen kunnen
inkopen.
Ieder product dat hier de deur uit gaat heeft een label
dat uitlegt welke processen wij intern hebben verduur-
zaamd, zoals geen chloorgebruik, groene stroom, et
cetera. Daarnaast geven we ook informatie over het
product zelf, dat het milieuvriendelijk is geteeld en dat
het boeket op een zo duurzaam en eerlijk mogelijke
manier is samengesteld. Maar zoiets kost tijd en ener-
gie en je merkt dat door de economische crisis veel
bloemisten op dit moment hun prioriteiten ergens
anders hebben liggen.’
Toch zijn er kansen. ‘Overheidsinstanties streven er
naar om eerlijk en duurzaam in te kopen. Vanaf dit jaar
is het zelfs verplicht. Grote organisaties en bedrijven
zijn nog verder, die hebben vaak al een beleidsmana-
ger op duurzaamheid zitten. Daar springen wij op in.
Dat is op dit moment absoluut ons onderscheidend
vermogen ten opzichte van de concurrent.’
JOUW BLOEMEN-
ZAAK IN BEELD
Begin mei 2015 publiceert Hivos online de Eerlijke
Bloemengids, waarin consumenten op zoek kunnen
naar verkooppunten van eerlijke bloemen in hun
omgeving. Op dit moment zijn deze keurmerken vrij
onbekend en meestal niet zichtbaar in de winkel.
Hierdoor kan de consument geen goed geïnfor-
meerde keuze maken. Dit terwijl uit onderzoek door
IPSOS is gebleken dat driekwart van de consumenten
bereid is om tot 25% meer te betalen voor een bos
rozen met een keurmerk. Alle reden om eerlijke bloe-
men beter zichtbaar te maken en klanten te helpen in
hun zoektocht naar eerlijke, duurzame boeketten…
DOE JE MEE?
Met de gids willen we de consument laten weten waar
eerlijke en duurzame bloemen in zijn of haar buurt te
koop zijn. Je komt met jouw bloemenzaak in aanmer-
king om opgenomen te worden in de gids wanneer je
eerlijke bloemen in het assortiment opneemt en duide-
lijk zichtbaar voor de consument presenteert.
Deelnemen kan door de vragenlijst in te vullen in de
toolkit. Dit kan ook online via eerlijkebloemengids.nl
met de inlogcode in de begeleidende brief. Als je de vra-
genlijst invult voor 25 april 2015 kunnen wij bijtijds
beoordelen of jouw bloemenwinkel bij de lancering
vermeld kan worden in de Eerlijke Bloemengids.
Wil je dat bewuste consumenten jouw bloemenzaak
binnenkort kunnen vinden in de Eerlijke Bloemengids?
Vul dan nu nog de vragenlijst in en breng eerlijke bloe-
men in beeld!
15
product zelf, dat het milieuvriendelijk is geteeld en dat
het boeket op een zo duurzaam en eerlijk mogelijke
manier is samengesteld. Maar zoiets kost tijd en ener-
gie en je merkt dat door de economische crisis veel
bloemisten op dit moment hun prioriteiten ergens
anders hebben liggen.’
Toch zijn er kansen. ‘Overheidsinstanties streven er
naar om eerlijk en duurzaam in te kopen. Vanaf dit jaar
is het zelfs verplicht. Grote organisaties en bedrijven
zijn nog verder, die hebben vaak al een beleidsmana-
ger op duurzaamheid zitten. Daar springen wij op in.
Dat is op dit moment absoluut ons onderscheidend
vermogen ten opzichte van de concurrent.’
Erwin Westerman
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 15 27-02-15 10:13

16. 16POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER 16
DE WAARDE
VAN HET DELEN
Door de toenemende vraag naar eerlijke en duurzame pro-
ducten wordt de druk op de Afrikaanse bloemenindustrie
om te verduurzamen steeds groter. Een goede zaak, vindt
Maggie Hobbs van de Keniaanse kwekerij Tambuzi. ‘De
bloemenindustrie is ontzettend belangrijk voor Kenia. Door
middel van certificering laat je zien dat er hier veel kweke-
rijen zijn die hun werk op een verantwoorde manier doen.’
Christine Shikuku
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 16 27-02-15 10:13

17. 17 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER17
Omgeven door torenhoge eucalyptusbomen,
ligt Tambuzi als een groene oase in de droge
vlaktes rondom Mount Kenya. ‘Tambuzi bete-
kent geit in het Swahili’, legt Maggie Hobbs uit,
terwijl ze gekleed in gympen en een vrolijke
zomerjurk een rondleiding over het terrein
geeft. ‘En die geit staat in Kenia voor zekerheid.
Als je geld over hebt, koop je een geit. Maar
Tambuzi betekent ook onderscheidend en dat
weerklinkt in hoe wij ons werk willen doen, met
oog voor onze omgeving, zowel voor het land
als de mensen die hier wonen.’
SHARED VALUE
Vijftien jaar geleden begonnen Maggie en haar
echtgenoot Tim hier met het kweken van prach-
tige, geurende rozen die luisteren naar exoti-
sche namen als Lemon Pom Pom en Lolita
Lempicka. Maggie: ‘Dit zijn rozen voor een
kleine niche, wat betekent dat die bloemen van
echte wereldklasse moeten zijn. We willen voor-
lopen op de rest van de markt, zowel in de kwa-
liteit van onze rozen, als de omstandigheden
waaronder we die produceren. Die filosofie uit
zich in wat wij shared value noemen, waarbij de
opbrengsten niet alleen gedeeld worden door
de eigenaars en aandeelhouders, maar ook
door de werknemers en de lokale gemeen-
schap. Wat je doet voor de lokale gemeenschap,
doe je ook voor je bedrijf. Een sterkere gemeen-
schap betekent sterkere werknemers en dat
betekent een sterker bedrijf.’
Vandaag de dag biedt Tambuzi werk aan onge-
veer vijfhonderd mensen, allemaal afkomstig uit
de directe omgeving van de kwekerij. ‘Wij zijn
maar een klein bedrijf’, zegt Christine Shikuku
glimlachend. Als HR-manager is zij verantwoor-
delijk voor het welzijn van al die medewerkers.
‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen is
de kern van ons bedrijf, daar geloven we echt in.
We zien dat niet als een verplichting, maar als
een voorwaarde voor een sterk en gezond
bedrijf.’
KEURMERKEN
Een mogelijke indicatie dat Tambuzi serieus
werk heeft gemaakt van haar MVO-beleid is het
grote aantal keurmerken dat op de toegangs-
poort prijkt: zes, maar liefst.
Twee daarvan zijn van de Kenya Flower Council,
een orgaan opgericht door de Keniaanse bloe-
mensector zelf. KFC-zilver is een garantie dat
het betreffende bedrijf zich aan de Keniaanse
wet houdt. Goud, waarvan er in het hele land
slechts vier zijn, stelt aanvullende eisen op het
gebied van de ontwikkeling van de lokale
gemeenschap en het milieu. Zo heeft Tambuzi
een natuurlijk waterzuiveringsstation aange-
legd, waar water in een serie bassins wordt
gereinigd.
Het derde keurmerk is Fairtrade. Voor Fairtrade
producten wordt doorgaans een hogere prijs
betaald, waardoor de werknemers premies ont-
vangen die ten goede komen aan de ontwikke-
ling van de gemeenschap. Het is enigszins
opmerkelijk dat Tambuzi dit keurmerk heeft,
aangezien het vrijwel nauwelijks bloemen levert
aan de Fairtrade-keten. Maggie: ‘Onze rozen zijn
daarvoor te veel een high-end niche-product.
Maar we staan vierkant achter de principes van
Fairtrade en willen graag dat onze werknemers
profiteren van de voordelen die het keurmerk
met zich meebrengt.
Doordat Tambuzi sociaal en duurzaam gecerti-
ficeerd is, voldoet ze ook aan de criteria voor het
Fair Flowers Fair Plants-keurmerk, dat in tegen-
stelling tot Fairtrade geen premies oplevert.
‘Toch is dat voor ons een interessant keurmerk’,
zegt Maggie,‘omdat het voor de consument een
herkenbaar bewijs is dat deze bloemen van een
betrouwbare en duurzame kwekerij komen.’
ZERO TOLERANCE
Minimaal één keer per jaar wordt Tambuzi door
de betrokken instanties gecontroleerd.
‘Certificering betekent dat we een concreet
aantal maatregelen hebben getroffen op het
gebied van arbeidsrechten en milieu. Zo voeren
we een actief voorlichtingsbeleid voor onze
medewerkers met betrekking tot hun arbeids-
rechten. Als er vanuit de certificeringsinstanties
of de overheid nieuwe regel- of wetgeving komt,
stellen we daar onze medewerkers van op de
hoogte.’
‘Daarnaast besteden we veel aandacht aan
vrouwenrechten.Wehebbeneenzerotolerance-
beleid wat betreft seksuele intimidatie. Na een
incident is dat vier jaar geleden officieel op
papier vastgelegd. Tijdens een bijeenkomst met
alle werknemers hebben we met de directie en
het senior management toen een duidelijk sta-
tement gemaakt: dit pikken we absoluut niet.
Die boodschap werd erg op prijs gesteld door
het personeel. De mannen klapten zo mogelijk
nog harder dan de vrouwen.’
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 17 27-02-15 10:13

18. 18POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
DE CRITERIA VOORBIJ
In een aantal zaken gaat het bedrijf verder dan
voor de certificeringscriteria noodzakelijk is. Zo
heeft iedere werknemer van de kwekerij een
arbeidscontract, iets wat in Kenia niet vanzelf-
sprekend is. Daarnaast krijgen alle 500 werkne-
mers, van senior managers tot en met de
schoonmakers, ieder jaar een functioneringsge-
sprek. Een proces dat ieder jaar maar liefst zes
weken in beslag neemt. ‘In deze gesprekken
evalueren we niet alleen de prestaties van de
medewerkers,’ zegt Christine, ‘we bespreken
ook hun ambities. We willen ze beter leren ken-
nen en als ze ergens mee zitten, ook privé, pro-
beren samen een oplossing te vinden.
VERGROOT BEWUSTZIJN
Tambuzi streeft in haar dagelijkse bedrijfsvoe-
ring de criteria van de keurmerken dus voorbij.
Waarom kiest het bedrijf dan toch voor keur-
merken? Maggie: ‘Twee redenen: Erkenning en
herkenning. Erkenning van onze verantwoorde
bedrijfsvoering door een onafhankelijk partij. En
uiteindelijk herkenning, want ik hoop dat keur-
merken leiden tot een vergroot bewustzijn
onder consumenten. Dat ze willen weten waar
hun bloemen en planten vandaan komen en
onder welke omstandigheden ze worden
geteeld, net zoals je dat wilt weten van je t-shirt
uit Bangladesh.’
‘Daarnaast hoop ik ook dat we daardoor men-
sen kunnen laten zien hoe belangrijk de bloe-
menindustrie is voor Kenia. Het creëert enorm
veel werkgelegenheid en inkomsten en er zijn
veel kwekerijen die dat op een heel verant-
woorde manier doen. Dat is de boodschap die
we moeten uitdragen, zodat de consument
voor een eerlijk product kan kiezen en andere
kwekerijen ervan worden overtuigd dat dit de
beste manier van zakendoen is.’
Wil je zien hoe Tambuzi maatschappelijk ver-
antwoord ondernemen in de praktijk brengt?
Ga naar www.eerlijkebloemengids.nl.
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 18 27-02-15 10:13

19. 19 POWER OF THE FAIR TRADE FLOWER
‘INTERNE AUDITS
ZORGEN ERVOOR DAT
DE DAGELIJKSE GANG
VAN ZAKEN VOLDOET
AAN DE CRITERIA VAN
DE VERSCHILLENDE
KEURMERKEN.’
Maggie en Tim Hobbs
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 19 27-02-15 10:13

20. TRENDS
IN BLOEMEN
ECO-LUXE
De trend ‘eco luxe’ is een reactie op de afgelopen crisisjaren. Wereldwijd zien we een
groeiend milieubewustzijn, dat deels uit financiële overwegingen voortkomt. Het
recyclen, hergebruiken en zuinig omspringen met water komt immers zowel onze
portemonnee als het milieu ten goede. Kenmerken:
• Gerecyclede, duurzame en zacht glanzende materialen, zoals gepolijst hout,
roestvrij staal, kunststof, keramiek en metallic accenten als koper en goud.
• Grillige en strakke geometrische vormen en patronen voor een spannend con-
trast en dieptewerking.
• Luxe boeketten met veel blad als vulmateriaal en exotische bloemen.
• Kamerplanten met opvallende, grote bladeren.
PURE ECHTHEID
Steeds meer mensen willen geen ‘fake’ of bewerkt en industrieel. In de steden zie je
een duidelijke verschuiving van fast food naar ‘fast slow food’. Het eten wordt met
aandacht bereid en is 100 procent natuurlijk en vooral ook gezond. Daarom zie je de
opmars van groene smoothies, detox juices, thee, yoghurt en superfoods. In andere
producten vertaalt deze trend zich naar ‘puur’: dus bamboe in plaats van polyester.
Echt in plaats van plastic.
HET VERHAAL
Hoewel consumenten steeds meer uitgeven aan duurzame producten is het niet
voor iedereen een aankoopargument. Om het grote publiek te trekken staat niet het
label ‘duurzaam’ centraal, maar het verhaal achter het product of dienst. Koplopers in
duurzaamheid maken gebruik van storytelling en spelen in op lokale betrokkenheid,
gemeenschapszin, kleinschaligheid, authenticiteit en ambachtelijkheid.
DE MENS
In een globaliserende wereld die snel verandert hebben mensen behoefte aan de
menselijke maat als tegenwicht. Je ziet een behoefte aan een zachte, sociale, maat-
schappelijke en meer persoonlijke touch. Vergeet het mantra ‘de klant…’ . De focus
moet zijn: de mens staat centraal.
KLEUR
Sinds 2008 leven we in een donkere periode van crisis. Je ziet dat dit omslaat naar
een kleurrijke periode met meer openheid, vernieuwing, en creativiteit. Tijd voor
meer kleur en dus meer bloemen.
(Bronnen: Bloemenbureau Holland, MVO Nederland & Marketingtribune.)
voor iedereen een aankoopargument. Om het grote publiek te trekken staat niet het
label ‘duurzaam’ centraal, maar het verhaal achter het product of dienst. Koplopers in
duurzaamheid maken gebruik van storytelling en spelen in op lokale betrokkenheid,
menselijke maat als tegenwicht. Je ziet een behoefte aan een zachte, sociale, maat-
schappelijke en meer persoonlijke touch. Vergeet het mantra ‘de klant…’ . De focus
Sinds 2008 leven we in een donkere periode van crisis. Je ziet dat dit omslaat naar
©JohnMcCullough©theenmoy
©BrianLincolnian
HI-15-03 Magazine uitwerking_DEF2.indd 20 27-02-15 10:13