1. Decreet betreffende complexe projecten
Steve Ronse
m.m.v. Thomas Quintens
Studienamiddag LeuVeM
24 juni 2014

2. / 2Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Tekortkomingen huidige situatie
- Lange doorlooptijden
- Vele opvolgende procedures
- Onzekerheid
- Moeilijke besluitvorming en uitstellen van beslissingen
- Procedures vertonen gebreken op vlak van participatie en communicatie
Conclusie: nood aan integratie en vereenvoudiging

3. / 3Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Wetgevende stappen
- Commissie Sauwens / Berx
- Visienota Vlaamse Regering 15 oktober 2010
- Indiening ontwerp decreet 31 januari 2014
- Advies Raad van State 20 december 2013
- Goedkeuring Vlaams parlement 23 april 2014
- Goedkeuring Vlaamse Regering uitvoeringsbesluit 9 mei 2014

4. / 4Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Opzet en kenmerken
- Procedure-decreet (!)
- Geen uitzonderingsprocedure
- Snellere realisatie complexe projecten
- Participatie
- Open communicatie en transparantie
- Maatwerk
- Geïntegreerde en oplossingsgerichte samenwerking
- Gelijktijdige en geïntegreerde aanpak van de onderzoeken en de inspraak
- Procesregie wordt door de relevante actoren gedragen
Eén afgestemde, integrale en overkoepelende
procedure

5. / 5Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Opbouw decreet
- Hfst 1: Inleidende bepalingen
- Hfst 2: Besluitvormingsprocedure
- Hfst 3: Doorwerking en rechtsgevolgen van de besluiten
- Hfst 4: Uitvoeringsfase en monitoring
- Hfst 5: Regels inzake verval van besluiten
- Hfst 6: Beroepsmogelijkheden
- Hfst 7: regels inzake handhaving
- Hfst 8: Wijzigingsbepalingen m.b.t. andere regelgeving
- Hfst 9: overgangs- en slotbepalingen

6. / 6Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Algemeen
- Procedure-decreet: doet geen afbreuk aan doelstellingen en inhoudelijke verplichtingen van
sectorale regelgeving (opmerking Raad van State en SARO: het gaat verder)
- Procedure sui generis
- Routeplanner: evolutief document opgesteld door Vlaamse Regering waarin methodiek van
decreet centraal staat (www.complexeprojecten.be)
- Toegang tot decreet is loutere mogelijkheid, geen verplichting
- Elke formele stap wordt voorafgegaan door informele fase

7. / 7Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Toepassingsgebied: complex project
“een project van groot maatschappelijk en ruimtelijk-strategisch belang dat vraagt om
een geïntegreerd vergunningen- en ruimtelijk planproces”
Bevoegde overheid oordeelt of een voorliggend project een complex project is

8. / 8Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Complex project: criteria
1°de probleemstelling of het programma van het project is meervoudig en omvat diverse af te
wegen belangen
2°het project is onontbeerlijk voor een noodzakelijke verbetering van de woonkwaliteit, de
milieukwaliteit, de economische ontwikkeling en/of de mobiliteit
3°bij de afweging van de betrokken belangen is de maatschappelijke meerwaarde prominent
4°het project is ruimtelijk structurerend voor het gebied in kwestie of wordt voorzien in een
complexe omgeving
5°het project heeft een grote rechtstreekse of onrechtstreekse socio-economische, ruimtelijke,
leefmilieugerelateerde of verkeerskundige impact
6°het project houdt ongebruikelijke investeringen en inspanningen in op vlak van ontwikkeling en
beheer
Een of meer van bovenstaande criteria kunnen in aanmerking genomen worden door de bevoegde
overheid

9. / 9Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Bevoegde overheden
1) Vlaamse Regering: projecten als vermeld in artikel 15, eerste lid van
omgevingsvergunningendecreet
2) Provincieraad: projecten als vermeld in artikel 15, derde lid van
omgevingsvergunningendecreet
3) Gemeenteraad: alle andere gevallen
Ingeval verschillende overheden bevoegd zouden zijn, wordt in onderling overleg de bevoegde
overheid vastgesteld.

10. / 10Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Drietrapsraket: 3 beslissingsmomenten
1) Startbeslissing
2) Voorkeursbesluit
3) Projectbesluit

11. / 11Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
1) Verkenningsfase
- Is er sprake van een complex project?
- Opstarten plannings- en vergunningsproces
- Informeel vooroverleg met betrokken actoren
Uitkomst verkenningsfase: STARTBESLISSING
- Engagement van overheid om proces overeenkomstig het decreet aan te vatten
- Bevoegde overheid informeert andere overheden over beslissing
- (opmerking Raad van State i.v.m. gelijkheidsbeginsel)

12. / 12Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
2) Onderzoeksfase
- Doel: bevoegde overheid de mogelijkheid bieden om op een geïntegreerde wijze tot een
weloverwogen afweging te komen van de verschillende alternatieven
- methode: uit een brede waaier aan onderzoeken wordt 1 beste oplossing naar voren
geschoven
- procesmatig: onderzoeken en studies worden in de tijd gelijkgeschakeld.
<-> momenteel lopen procedures vaak achtereenvolgend
- Participatie: alternatievenonderzoeksnota en openbaar onderzoek
- Advies
Mondt uit in VOORKEURSBESLUIT

13. / 13Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
2) Onderzoeksfase:
alternatievenonderzoeksnota
- Opstellen alternatievenonderzoeksnota
• werkingssfeer geplande project
• te onderzoeken alternatieven
• wijze waarop alternatieven zullen worden onderzocht
- Versturen nota aan dienst MER en adviesinstanties
- Raadpleging publiek over nota
- Indien grensoverschrijdende effecten: nota voorleggen voor advies aan bevoegde instanties
- Vlaamse Regering stelt adviesinstanties vast

14. / 14Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
2) onderzoeksfase: geïntegreerd
effectenonderzoek en ontwerp voorkeursbesluit
- Geïntegreerd effectenonderzoek
• Opgesteld o.b.v. alternatievenonderzoeksnota, adviezen en opmerkingen van
publiek
• Omvat min. ruimtelijk en milieugerelateerd effectenonderzoek op strategisch niveau
• Resultaten effectenonderzoek worden vastgelegd in effectenonderzoeksrapporten,
waaronder ontwerp-MER
- Synthesenota
- Voorontwerp voorkeursbesluit
- Adviesvergadering waarop alle adviesinstanties uiterlijk hun advies geven
- Kwalitatieve beoordeling MER door dienst MER
• i.g.v. afkeuring: verzoek tot heroverweging mogelijk
- Ontwerp voorkeursbesluit: kan afwijken van bestemmingsplannen
• i.g.v. afwijking: specifieke instemmingen vereist van overheden bevoegd voor de
ruimtelijke plannen

15. / 15Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
2) Onderzoeksfase: ontwerp van
voorkeursbesluit
Ontwerp van voorkeursbesluit bevat:
1°Motivering waarom voorgenomen initiatief in aanmerking komt als complex project
2°Gekozen alternatief
3°Motivering keuze alternatief
4°Motivering aanwijzing bevoegde overheid
5°Verklaring welke milieuoverwegingen in voorkeursbesluit worden geïntegreerd en op welke
wijze rekening is gehouden met gevoerde onderzoeken (waaronder MER)
6°Relatie met relevante beleidsplannen
7°In voorkomend geval, wijze waarop wordt afgeweken van bestemmingsplannen
8°monitoringsmaatregelen en flankerende maatregelen
9°bepaalde rechtsgevolgen
10°specifieke instrumenten

16. / 16Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
2) onderzoeksfase: openbaar onderzoek
en voorkeursbesluit
- Worden ter inzage gelegd tijdens het openbaar onderzoek:
• Ontwerp van voorkeursbesluit
• Synthesenota
• Effectenonderzoeksrapporten
• Alternatievenonderzoeksnota en MER-beoordelingsbeslissing
- Grensoverschrijdend aspect
- Bevoegde overheid stelt voorkeursbesluit definitief vast
• m.o. problematiek speciale beschermingszones
• Bekendmaking in Belgisch Staatsblad
• Opsturen afschrift naar Vlaamse Regering, betrokken provincies en gemeenten,
adviesinstanties
Voorkeursbesluit = point of no return

17. / 17Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Uitwerkingsfase
- Doel: voorkeursbesluit verder concretiseren tot realiseerbaar project
- Projectonderzoeksnota
- Geïntegreerd effectenonderzoek: gelijktijdige i.p.v. sequentiële onderzoeken
- Advies
- Ontwerpprojectbesluit
- Participatie: openbaar onderzoek
Resultaat: PROJECTBESLUIT

18. / 18Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Uitwerkingsfase: projectonderzoeksnota
en geïntegreerd effectenonderzoek
- Projectonderzoeksnota bevat:
• Project en flankerende maatregelen uit voorkeursbesluit
• Alternatieven op uitvoeringsniveau
• Voorgenomen onderzoeks- en beoordelingswijze
- opsturen naar bevoegde (advies-)instanties
- Geïntegreerd effectenonderzoek
• Ruimtelijk en milieugerelateerde effectenonderzoek op uitvoeringsniveau
• m.o. speciale beschermingszones
- Resultaten geïntegreerd effectenonderzoek worden vastgelegd in
effectenonderzoeksrapporten, waaronder ontwerp-MER
- Effectenonderzoeksrapporten leiden tot synthesenota en voorontwerp van projectbesluit

19. / 19Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Uitwerkingsfase: Ontwerp van
projectbesluit
- Ontwerp van projectbesluit kan afwijken van ruimtelijke structuurplannen, plannen van aanleg
en van RUPs
• i.g.v. afwijking: specifieke instemmingen vereist van overheden bevoegd voor de
ruimtelijke plannen
- Bevat in hoofdzaak:
• Gemotiveerde keuze alternatief op uitvoeringsniveau
• Motivering aanwijzing bevoegde overheid
• Verklaring betreffende integratie milieuoverwegingen en gevoerde onderzoeken
• relatie met relevante beleidsplannen
• Desgevallend afwijkingen ruimtelijke plannen
• …

20. / 20Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) uitwerkingsfase: openbaar onderzoek
en projectbesluit
- Openbaar onderzoek:
• Ontwerp van projectbesluit
• Synthesenota
• Effectenonderzoeksrapporten, waaronder ontwerp van MER
• Projectonderzoeksnota
- Grensoverschrijdende effecten
- MER-dienst beoordeelt kwaliteit van ontwerp-MER en toets ontwerp-MER aan
projectonderzoeksnota
- Projectbesluit:
• Wordt definitief vastgesteld door de bevoegde overheid
• Ten opzicht van ontwerp projectbesluit kunnen enkel wijzigingen worden
aangebracht die voortvloeien uit goedgekeurd MER of uit inspraakreacties

21. / 21Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Projectbesluit
- Bekendmaking:
• Minstens bij uitreksel in het Belgisch Staatsblad
• Afschrift wordt bezorgd aan bevoegde overheden en (advies-)instanties
- Inwerkingtreding: 10 dagen na bekendmaking in Belgisch Staatsblad
- Rechtsgevolgen voorkeursbesluit en projectbesluit
• Voorkeursbesluit kan bouwverbod of bouwbeperkingen inhouden
• Vergunning, machtiging of toestemming kan worden geweigerd als aanvraag
onverenigbaar is met voorkeursbesluit
• Onteigening: elke verwerving van onroerende goederen, vereist voor
verwezenlijking voorkeursbesluit of projectbesluit kan door onteigening ten
algemene nutte tot stand worden gebracht
• Koppeling rooilijnplan
• Herverkaveling
• Recht van voorkoop

22. / 22Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Projectbesluit
• Na inwerkingvoorkeursbesluit kunnen geen besluiten tot bescherming meer
genomen worden als deze bescherming de realisatie van het voorkeursbesluit
kennelijk in het gedrang brengt
- Rechtsgevolgen voorkeursbesluit vervallen van rechtswege:
• 3 jaar na inwerkingtreding van voorkeursbesluit
• Bij inwerkingtreding van projectbesluit voor gebied waarop projectbesluit betrekking
heeft
• Als binnen 6 jaar na inwerkingtreding ervan geen eerste projectbesluit definitief is
vastgesteld

23. / 23Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
3) Doorwerking projectbesluit
- Kan onderdeel bevatten dat geldt als RUP:
• Dat onderdeel vervangt voor betreffende grondgebied voorschriften van plannen
van aanleg en RUP
- Geldt desgevallend als:
• omgevingsvergunning
• melding omgevingsvergunning/onroerend erfgoed
• Vergunning o.g.v. decreet natuurbehoud
• Vergunning, machtiging, toestemming o.g.v. decreet monumenten
• Vergunning, machtiging, of wijking o.g.v. Bosdecreet
• Conformiteitsattesten decreet bodembescherming en –sanering
• …
Projectbesluit geeft aan als welke concrete beslissing het geldt
- Kan interfereren met andere sectorregelgeving (monumentenzorg, stads- en dorpsgezicht,
bos, natuurbehoud, landschapszorg …).

24. / 24Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Uitvoeringsfase
- Nagaan aanzienlijke gevolgen voor milieu van tenuitvoerlegging RUP-onderdeel van
projectbesluit
• Negatieve gevolgen in vroeg stadium identificeren
• Passende herstelmaatregelen nemen
- Monitoring
• Bestaande monitoringsregelingen kunnen worden gebruikt

25. / 25Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Verval voorkeursbesluit en projectbesluit
- Verval voorkeursbesluit
• 6 jaar na inwerkingtreding ervan is geen definitief projectbesluit vastgesteld
- Verval projectbesluit
• Verwezenlijking projectbesluit wordt niet binnen 5 jaar na inwerkingtreding gestart
• De werken worden gedurende meer dan 3 opeenvolgende jaren onderbroken
Uitzondering voor onderdeel projectbesluit dat geldt als ruimtelijk plan
Bevoegde overheid kan termijn gemotiveerd verlengen

26. / 26Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Beroep en handhaving
- Raad van State is bevoegde rechtscollege
- Mogelijkheid instellen beroep tot schorsing of vernietiging tegen definitief vastgelegde
voorkeursbesluit en projectbesluit
- Decreet doet geen afbreuk aan vigerende sectorale handhavingsbepalingen
• VCRO, DABM, decreet omgevingsvergunning, decreet bodembescherming …

27. / 27Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Overzicht
1) Startbeslissing
2) Alternatievenonderzoeksnota
Geïntegreerd effectenonderzoeksnota, waaronder ontwerp-MER
Synthesenota
Voorontwerp voorkeursbesluit
Ontwerp voorkeursbesluit
Voorkeursbesluit
3) Projectonderzoeksnota
Geïntegreerd effectenonderzoek
Effectenonderzoeksrapporten, waaronder ontwerp-MER
Ontwerp projectbesluit
Projectbesluit

28. / 28Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Inspraakmomenten publiek
- Raadpleging publiek over alternatievenonderzoeksnota
- 1ste openbaar onderzoek betreffende ontwerp voorkeursbesluit
- 2de openbaar onderzoek betreffende ontwerp projectbesluit

29. / 29Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Adviesverlening
- Over alternatievenonderzoeksnota
- Over voorontwerp van voorkeursbesluit
- Over projectonderzoeksnota
- Over voorontwerp van projectbesluit
Adviesinstanties verschillen naargelang het voorgenomen project:
bijvoorbeeld: betrokken gemeenten en provincies, NMBS, autonoom havenbedrijf,
Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, leidend ambtenaar van het departement
dat behoort tot de voor het complexe project relevante beleidsdomeinen …

30. / 30Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Grensoverschrijdende aspecten
Als uit de alternatievenonderzoeksnota / ontwerp van voorkeursbesluit /
projectonderzoeksnota / ontwerp van projectbesluit blijkt dat er aanzienlijke effecten
kunnen zijn voor mens of milieu in andere lidstaten van de Europese Unie, of in
verdragspartijen bij het Verdrag van Espoo, of in andere gewesten, of als de
bevoegde autoriteiten van deze lidstaten, verdragspartijen of gewesten daarom
verzoeken, legt de procesverantwoordelijke de betreffende documenten samen met
alle beschikbare informatie over de mogelijke (gewest)grensoverschrijdende
effecten, voor advies voor aan de bevoegde autoriteiten van de lidstaten,
verdragspartijen of gewesten in kwestie, wat betreft de aanzienlijke effecten voor
mens of milieu.

31. / 31Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Procedureel uitvoeringsbesluit
Het uitvoeringsbesluit van de Vlaamse Regering stelt nadere (procedure)regels vast met betrekking
tot:
- besluitvormingsprocedure
- Raadpleging publiek
- Openbaar onderzoek
- Adviesverlening en adviesverlenende instanties
- Milieueffectenrapportage
- Bekendmaking
Het uitvoeringsbesluit voorziet de inwerkingtreding van het decreet en het uitvoeringsbesluit op
1 juli 2014

32. / 32Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten
Conclusie
Snelle en kwaliteitsvolle procesaanpak van complexe projecten
- Grondig (voor)overleg
- 1 bevoegde overheid
- Samenbrengen betrokken actoren
- Procedurefouten minimaliseren
- Degelijke inspraak burger en adviesinstanties
- Maatwerk en flexibiliteit

33. / 33
Referenties
Steve Ronse PUBLIUS
sronse@publius.be Pres. Kennedypark 6/24 8500 Kortrijk Belgium
t +32 (0)56 74 56 00 f +32 (0)56 74 56 01
www.publius.be
Steve Ronse m.m.v. Thomas Quintens / Decreet houdende complexe projecten