ไตรลักษณ์
•
2 j'aime•6,681 vues
ดาวน์โหลดไฟล์นี้ได้ที่ www.philosophychicchic.com ไตรลักษณ์ เป็นกฎสำคัญแห่งธรรมชาติ ซึ่งมีลักษณะ ๓ อย่าง คือ ๑. อนิจจัง ความไม่เที่ยง ๒. ทุกขัง ความทนอยู่ไม่ได้ ๓. อนัตตา ความไม่ใช่ตัวตน กฎธรรมชาตินี้ เป็น ธรรมธาตุ คือภาวะที่ทรงตัวอยู่โดยธรรมดา เป็น ธรรมฐิติ คือภาวะที่ตั้งอยู่ หรือยืนตัวเป็นหลักแน่นอนอยู่โดยธรรมดา เป็น ธรรมนิยาม คือ กฎธรรมชาติ หรือกำหนดแห่งธรรมดาไม่เกี่ยวกับผู้สร้างผู้บันดาล หรือการเกิดขึ้นของศาสนาหรือศาสดาใด ๆ กฎธรรมชาตินั้แสดงฐานะของศาสดาในความหมายของพุทธธรรมด้วยว่าเป็นผู้ค้นพบกฎเหล่านั้แล้วนำมาเปิดเผยชี้แจงแก่ชาวโลกไตรลักษณ์นั้น มีพุทธพจน์แสดงหลักไว้ในรูปของกฎธรรมชาติว่าดังนี้"ตถาคต ทั้งหลายจะอุบัติหรือไม่ก็ตาม ธาตุ นั้นก็ยังคงมีอยู่ เป็นธรรมฐิติ เป็นธรรมนิยามว่า ๑. สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง ๒. สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์ ๓. ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (20)
Plus de Padvee Academy
Plus de Padvee Academy (20)
ไตรลักษณ์
- 2. ไตรลักษณ์ ความนา ความเป็ นไปต่างๆ ทั้งหมดนี้ ในธรรมชาติ อาศัย ความสัมพันธ์และความเป็นปัจจัยเนื่องอาศัยกันของสิ่งทั้งหลาย เอง ไม่มีตัวการอย่างอื่นที่นอกเหนือออกไปในฐานะผู้สร้างหรือ ผู้บันดาล จึงเรียกเพื่อเข้าใจง่ายๆ ว่าเป็นกฎธรรมชาติ
- 3. ความหมายของไตรลักษณ์ (The Three Characteristics of Existence) ไตรลักษณ์ แปลว่า "ลักษณะ ๓ อย่าง" หมายถึงสามัญลักษณะ หรือลักษณะที่เสมอกัน หรือข้อกาหนด หรือสิ่งที่มีประจาอยู่ใน ตัวของสังขารทั้งปวงเป็นธรรมที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้ ๓ อย่าง ได้แก่ :- อนิจจตา (Impermanence) ทุกขตา (Stress and Conflict) อนัตตา (Soullessness)
- 4. อนิจจตา (อนิจจลักษณะ) - อาการไม่เที่ยง อาการไม่คงที่ อาการไม่ยั่งยืน อาการที่เกิดขึ้น แล้วเสื่อมและสลายไป อาการที่ แสดงถึงความเป็นสิ่งไม่เที่ยงของ ขันธ์. อนิจจตา (Impermanence)
- 5. ทุกขตา (ทุกขลักษณะ) - อาการเป็นทุกข์ อาการที่ถูกบีบคั้นด้วยการ เกิดขึ้นและสลายตัว อาการที่กดดัน อาการฝืนและขัดแย้งอยู่ในตัว เพราะ ปัจจัยที่ปรุงแต่งให้มีสภาพเป็นอย่างนั้นเปลี่ยนแปลงไป จะทาให้คงอยู่ใน สภาพนั้นไม่ได้ อาการที่ไม่สมบูรณ์มีความบกพร่องอยู่ในตัว อาการที่ แสดงถึงความเป็นทุกข์ของขันธ์. ทุกขตา (Stress and Conflict)
- 6. อนัตตตา (อนัตตลักษณะ) - อาการของอนัตตา อาการของสิ่งที่ ไม่ใช่ตัวตน อาการที่ไม่มีตัวตน อาการที่แสดงถึงความไม่ใช่ใคร ไม่ใช่ของใคร ไม่อยู่ในอานาจควบคุมของใคร อาการที่แสดงถึง ไม่มีตัวตนที่แท้จริงของมันเอง อาการที่แสดงถึงความไม่มี อานาจแท้จริงในตัวเลย อาการที่แสดงถึงความด้อยสมรรถภาพ โดยสิ้นเชิงไม่มีอานาจกาลังอะไรต้องอาศัยพึงพิงสิ่งอื่นๆ มากมายจึงมีขึ้นได้. อนัตตา (Soullessness)
- 8. สิ่งทั้งปวงจะตกอยู่ในอานาจของไตรลักษณ์ “ตถาคต (พระพุทธเจ้า) ทั้งหลายจะอุบัติหรือไม่ก็ตาม ธาตุ(หลัก) นั้นก็ยังคงมีอยู่ เป็นธรรมฐิติ เป็นธรรมนิยามว่า ๑. สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง...... ๒. สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์...... ๓. ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา....”
- 9. การศึกษาหลักไตรลักษณ์ให้เข้าใจอย่างแท้จริง ความรู้ในไตรลักษณ์ เป็นตัวเร่งโดยตรงสาหรับความไม่ ประมาท เพราะเมื่อรู้ว่าสิ่งทั้งหลายไม่เที่ยงแท้แน่นอน ไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ไม่คงตัว จะต้องแตกสลายกลับกลายไป ไม่รอเวลาและไม่ฟังใคร เป็นไปตามเหตุปัจจัย
- 10. เปรียบเทียบและวิเคราะห์ พระบาลีต่อไปนี้ในไตรลักษณ์ที่อื่นๆ สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง (อนิจจัง - อนิจจตา) สพฺเพ สงฺขารา ทุกฺขา สังขารทั้งปวง คงทนอยู่ไม่ได้ (ทุกขัง- ทุกขตา) สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตา ธรรมทั้งปวง ไม่เป็นตัวตน (อนัตตา- อนัตตตา)
- 11. ไตรลักษณ์ในฐานะเป็นสามัญลักษณะ สามัญญลักษณะ ๓ หมายถึง เครื่องกาหนดที่มีอยู่ทั่วไปในสังขาร ทั้งหมด ได้แก่ อนิจจลักษณะ - เครื่องกาหนดความไม่เที่ยงแท้ ทุกขลักษณะ - เครื่องกาหนดความบีบคั้น อนัตตลักษณะ - เครื่องกาหนดความไม่มีตัวตน.
- 12. อนิจจลักษณะ - เครื่องกาหนดความไม่เที่ยงแท้ หมายถึง • เครื่องกาหนดขันธ์ 5 ทั้งหมดซึ่งเป็นตัวอนิจจัง. อนิจจลักษณะ เป็นบัญญัติ ไม่ใช่สภาวะธรรม ไม่มีอยู่จริง • ทาให้เราทราบได้ว่าขันธ์ 5 เป็นของไม่เที่ยง ไม่คงที่ ไม่ยั่งยืน
- 13. ทุกขลักษณะ - เครื่องกาหนดความบีบคั้น หมายถึง • เครื่องกาหนดขันธ์ 5 ทั้งหมดซึ่ง เป็นตัวทุกขัง. ทุกขลักษณะเป็น บัญญัติ ไม่ใช่สภาวธรรม ไม่มีอยู่ จริง • ทาให้เราทราบได้ว่าขันธ์ 5 เป็น ทุกข์ บีบคั้น น่ากลัวมาก
- 14. อนัตตลักษณะ - เครื่องกาหนดความไม่มีตัวตน. หมายถึง เครื่องกาหนดขันธ์ ๕ ทั้งหมดซึ่ง เป็นตัวทุกขัง. อนัตตลักษณะเป็น บัญญัติ ไม่ใช่สภาวะธรรม ไม่มี อยู่จริง ทาให้เราทราบได้ว่าขันธ์ ๕ ไม่มี ตัวตน ไร้อานาจ ไม่มีเนื้อแท้แต่ อย่างใด
- 16. ประโยชน์ของการเข้าใจเรื่องอนิจจตา ๑. ทาให้คนไม่ประมาท ในวัย ในความไม่มีโรค ในทรัพย์สมบัติ ๒. เป็นกาลังใจให้มีความมานะพยายาม ๓. ความไม่เที่ยงแท้ ช่วยให้เราสลดใจ ในสิ่งที่ควรสลด เร่งให้เรา รีบประพฤติธรรม
- 17. ประโยชน์ของการเข้าใจเรื่องทุกขตา ความทุกข์เป็นสัจจะอย่างหนึ่งของชีวิต ชีวิตย่อมอยู่ด้วยทุกข์ เป็นธรรมดา เมื่อเห็นเป็นธรรมดา ความยึดมั่นก็ลดน้อย ความ ทุกข์สามารถลดลงได้ ความสุขเกิดขึ้นหลังการปล่อยวาง
- 18. ประโยชน์ของการเข้าใจเรื่องอนัตตา การเรียนรู้และนึกคิดบ่อยๆ ซึ่งหลักอนัตตานี้ ช่วยให้ชีวิต แจ่มใส ผาสุก ไม่ถูกเผาลนให้เร้าร้อนด้วยไฟ คือ ราคะบ้าง โทสะ บ้าง โมหะบ้าง ชีวิตได้พบความสงบเย็นซึ่งค่อนข้างจะหาได้ยาก ในชีวิตปุถุชนสมัยนี้
- 19. การสร้างจริยธรรมโดยอาศัยไตรลักษณ์ ๑.หลักอนิจจา หลักอนิจจตามักมีผู้นิยมนามาใช้เป็นเครื่องปลอบใจ ตนเองหรือปลอบใจผู้อื่น ในเมื่อเกิดภัยพิบัติ ความทุกข์ ความสูญเสียต่างๆ ซึ่งก็ได้ผลช่วยให้คลายทุกข์ลงได้มาก บ้างน้อยบ้าง การใช้หลักอนิจจตาในรูปนี้ ย่อมเป็น ประโยชน์บ้าง เมื่อใช้ในโอกาสที่เหมาะสม
- 20. การสร้างจริยธรรมโดยอาศัยไตรลักษณ์ (ต่อ) หลักทุกขตา ทุกข์ในธรรมชาติที่เป็นไปตามสภาวะของมันเองตามธรรมดา สังขาร จะคงเป็นแต่เพียงสังขารทุกข์อยู่ตามเดิมเท่านั้น ไม่ ก่อให้เกิดให้เกิดความขัดแย้งเป็นพิษเป็นภัยมากขึ้นทั้งยัง สามารถถือเอาประโยชน์จากสังขารเหล่านั้นด้วย
- 21. การสร้างจริยธรรมโดยอาศัยไตรลักษณ์ (ต่อ) หลักอนัตตา • ๑) ทางด้านตัณหา ช่วยลดทอนความเห็นแก่ตัว มองเห็น ประโยชน์ในมุมกว้าง • ๒) ทางด้านทิฏฐิ ทาให้จิตใจกว้างขวางขึ้นพิจารณาจัดการปัญหา ไปตามตัวธรรม ตามตัวเหตุตัวผล วางจิตเป็นกลาง • ๓) การรู้หลักอนัตตา ทาให้สลัดความยึดมั่นถือมั่นเสียได้