1. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
 Christendom in de marge
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
 Toerusting? Werkt dat nog?
 Gesprekken verdiepen…

2. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt? Wie deelt... ziet?
• relaties en tijd
• jij!
 Christendom in de marge
• oorzaken
• gevolgen + reacties
• missionaire afstand
• vissen als kerk
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
• enkele nieuwe methoden
• een model in 3 cirkels
• vb: NL op vredesmissie
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?
 En toerusting dan?
• Kan dat nog zoals altijd
• Of moet het anders?
1
2
3
4
5

3. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij!

4. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij!
Cijfers uit 2004 Bij vrouwen Bij mannen
Partner 5 % 22 % *
Kind(eren) 14 % 3 %
Ouders 6 % 6 %
Christen vrienden 24 % * 15 % *
Christen
geen ambt
4 % 6 %
Predikant
(voor nog niet-leden)
17 % * 18 %
Totalen 70 % 70 %

5. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij!
Wat valt je op?
Herken je dit in je eigen omgeving / leven?

6. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij!
Cijfers uit 2004 Bij vrouwen Bij mannen
Hoofd-reden Hoofd-reden
Dromen en visioenen 3 % 3 %
Kerk activiteiten 8 % 3 %
Evangelisatie activiteit 4 % 2 %
Bijbel 5 % 7 %
TV / Radio 0 % 0 %
Andere… 8 % 11 %
Totalen 30 % 30 %

7. Hoe blijven
mensen geloven
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij!
Yancey laat zien hoe zijn omgang met het
werk van een aantal grote schrijvers hem
heeft geholpen om geestelijk te overleven.
En hoe kerk zo - ondanks alle redenen om
deze de rug toe te keren - voor hem
levend bleef…

8. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• tijd
• jij!
21%
10%
11%
15%
8%
6%
29%
Het aantal jaren van kennismaking met ….
tot het kiezen voor geloof in God
en de toe- (of herin-)treding tot een kerk
< 1
1 jaar
2 jaar
3-5 jaar
6-10 jaar
11 +
Gaat door

9. Hoe komen
mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt?
Wie deelt... ziet?
• Relaties
• Vraag: Wat betekent dit?
• Extra cijfers
• Voorbeeld
• tijd
• jij! jij?
Je kunt dat ook zien als dit beeld:
een touw met strengen ...
Het hele touw: alles is Gods werk en de
strengen:
 Relaties
 Vertrouwen & aanvaarding
 Het evangelie zien & horen van andere
mensen
 Gebeurtenissen van buitenaf
 Processen binnen in een mens
En dat in de tijd gezet...
De Geest waait waarheen en hoe en
wanneer hij wil / Joh 4

10. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt? Wie deelt... ziet?
• relaties en tijd
• jij!
 Christendom in de marge
• oorzaken
• gevolgen + reacties
• missionaire afstand
• vissen als kerk
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
• enkele nieuwe methoden
• een model in 3 cirkels
• vb: NL op vredesmissie
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?
 En toerusting dan?
• Kan dat nog zoals altijd
• Of moet het anders?
1
2
3
4
5

11. Christendom in de marge
• oorzaken
• Kerk in de marge
• Privaat - en ongeloof
• gevolgen + reacties
• Gemeenschappen
• Toeval
• Het verstand
• Het vertrouwen
• missionaire afstand
• Een overzicht
• Vraag
• vissen als kerk
• Verschillende stadia
• Vraag

12. Gevolgen / Methodiek

13. Maar…
komt veel voor
in traditionelekerken
komt weinig voor
in traditionelekerken
Er op
uit
KomGroei
Train

14. Wat houdt het in: opereren in de marge
Kerk in de marge: Kerk in het middelpunt:
Tentenmakers principe
Weinig medewerkers, weinig vaste standplaatsen
Betaalde medewerkers
met een eigen, vaste standplaats
Opereert in de marge van de maatschappij }en soms
zelf ondergronds en in de verdrukking
Heeft eigen gebouwen en
opereert in het centrum van de maatschappij.
Schuift aan tegen de politieke macht.
Missionaire attitude:
het bereiken van niet christenen
Catechese attitude:
onderwijs aan kerkleden
Missionaire attitude:
groeien in het geloof
Catechese attitude:
eenmaal volwaardig lid: klaar
Overal ontstaan gemeentes, landsgrenzen en
cultuurgrenzen zijn van minder belang
Kerken en kloosters spreken onderling af welk gebied
ze besturen. Landsgrenzen worden belangrijk in
verband met de vermenging van kerk en staat.
De meeste mensen van de westerse wereld zijn geen
lid van een gemeente
De meeste mensen van de westerse wereld horen bij
de kerk. Ambtenaren zijn verplicht christen te zijn
De kudde wordt groter en kleiner, en breidt zich uit
door de relatie-evangelisatie en zending
De kudde is bekend,
buiten de landsgrenzen is zending
Kerkfuncties zijn
apostel, herder, evangelist, leraar en profeet (APEST)
Kerkfuncties worden / zijn beperkt tot herder en leraar

15. Missionaire afstand
• Menselijke overtuiging (MO)
• Relatie (MR)
• Geografie (MG)
• Cultuur (MC)
• Taal (MT)
MO Mensen die christen zijn 0
Mensen met enige christelijke kennis 1
Mensen zonder christelijke kennis 2
Mensen met een afkeer v.h. christelijk
geloof of een ander geloof
4
MC Mensen uit dezelfde cultuur 0
Mensen uit een nabije cultuur 2
Mensen uit een verre cultuur 5
MT Mensen met dezelfde moedertaal 0
Mensen die jouw 2e taal als
moedertaal hebben
1
Mensen die dezelfde 2e taal hebben
als jouw eigen 2e taal
4
MR Vrienden en Kennissen 0
Kennissen en collega’s 1
Buren, bekenden, mensen
waarmee je het weer bespreekt
2
Onbekenden 5
MG Mensen op max 5 minuten afstand 0
Mensen op max 30 minuten afstand 1

16. Reken eens uit… MO Mensen die christen zijn 0
Mensen met enige christelijke kennis 1
Mensen zonder christelijke kennis 2
Mensen met een afkeer v.h. christelijk
geloof of een ander geloof
4
MC Mensen uit dezelfde cultuur 0
Mensen uit een nabije cultuur 2
Mensen uit een verre cultuur 5
MT Mensen met dezelfde moedertaal 0
Mensen die jouw 2e taal als
moedertaal hebben
1
Mensen die dezelfde 2e taal hebben
als jouw eigen 2e taal
4
MR Vrienden en Kennissen 0
Kennissen en collega’s 1
Buren, bekenden, mensen
waarmee je het weer bespreekt
2
Onbekenden 5
MG Mensen op max 5 minuten afstand 0
Mensen op max 30 minuten afstand 1
 Een Nederlandse
Surinamer, die in
Rotterdam woont en
waar je als collega
mee samenwerkt.
De man is hindoe.
 Je buurvrouw.
Atheïst,
verpleegkundige,
Nederlandse.
 Je partner. NL-er.
Geen christen.

17. Vissen als kerk…
Hoe speelt de gemeente een rol?
Eerste
contact
Breder
contact
Dieper
contact
Integratie Discipelschap
Persoonlijke relaties
Groep en gemeente
God aan het werk op allerlei manieren

18. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt? Wie deelt... ziet?
• relaties en tijd
• jij!
 Christendom in de marge
• oorzaken
• gevolgen + reacties
• missionaire afstand
• vissen als kerk
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
• enkele nieuwe methoden
• een model in 3 cirkels
• vb: NL op vredesmissie
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?
 En toerusting dan?
• Kan dat nog zoals altijd
• Of moet het anders?
1
2
3
4
5

19. Hirsch: Forgotten ways re-invented
• Enkele nieuwe methoden
• Een model in 3 cirkels
• Vb: NL op vredesmissie

20. Gemeentestichting als nieuwe hype
 Alrik Vos
 Kruijger & Buursema
 M Veurink
 J de Bruijne
 HOOP
 Er op Uit Clusters
 Gods-Huizen
 Gastvrije vreemdelingen
Intentie & leiderschap
Breen / Nederland zoekt
Huis- en cel-kerken
Kloosters

21. Kom-kerk
(attractief)
eigen omgeving Missionair initiatief
(ga groep)
nieuwe doelgroep
experimenten
Kerkplant
(attractief)
nieuwe omgeving
of doelgroep
Huiskerk
NL zoekt – model
Missionair-diaconaal
Vinex-wijk
Doorstart
Preekplek
Multsite-kerk Nieuwe monastiek
Kerk-lab
Thugz-Church
Achterstandswijken

22. Over de rand… Ver over de rand…

23. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt? Wie deelt... ziet?
• relaties en tijd
• jij!
 Christendom in de marge
• oorzaken
• gevolgen + reacties
• missionaire afstand
• vissen als kerk
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
• enkele nieuwe methoden
• een model in 3 cirkels
• vb: NL op vredesmissie
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?
 En toerusting dan?
• Kan dat nog zoals altijd
• Of moet het anders?
1
2
3
4
5

24. Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?

25. Strategisch gaan kijken

27. Naar scenario’s
Het doel van scenario’s
extrapoleren van enkele voorstellen voor missionaire of diaconale activiteit in een wijk
In drie (of vier) stappen beschrijf je het scenario aan de hand van de vragen waarom, hoe
en wat.
Je begint met het schrijven van een visioen over hoe dit scenario er uit ziet.
• Het visioen:
Stel dat je een vooruitblik van 10 jaar voor en schrijf dat in beeldende woorden op.
Maak duidelijk hoe een activiteit die hoort bij dit scenario eruit ziet: Wie komen er?
Wat gebeurt er? Wat denken de mensen die komen? Waarom komen ze?
• Het waarom: Het gaat hierbij niet (in de eerste instantie) om een herhaling van alle
feiten uit je onderzoek. Maar bijvoorbeeld wel om de vraag: waarom is het goed om dit
scenario te doen? Waar geloof je in als het gaat om dit scenario?
• Het hoe: Op welke manier ga je dit verwezenlijken?
Hoe komt je tot een realistische uitwerking van dit scenario?

28. Opties Buitenveldert

29. Een (nieuwe) kerk die connect

30. Missionaire methoden
 Hoe komen mensen tot geloof
• wie zoekt... vindt? Wie deelt... ziet?
• relaties en tijd
• jij!
 Christendom in de marge
• oorzaken
• gevolgen + reacties
• missionaire afstand
• vissen als kerk
 Hirsch: Forgotten ways re-invented
• enkele nieuwe methoden
• een model in 3 cirkels
• vb: NL op vredesmissie
 Scenario's: Mensen krijgen gezicht
• wie kun je bereiken?
• scenario's
• hoe kun je ze bereiken?
 En toerusting dan?
• Kan dat nog zoals altijd
• Of moet het anders?
5

31. Welke typen onderscheid ik
Typen
Doelgroep
Toerusting /
evangelisatie
Christenen
Kerkbreed Groepen Individu
Niet-
christenen
Dichtbij Veraf Moslims
Alpha De grote
lijn…
Gesprek Kerkdienst Marktkraam Bijbelstudie Christianity
explored
E&R Vriendschap Vespers AiA Langs de
deur
Stellen-
catechese
Intro-cursus
Catechese Maaltijd Emmaüs Witte tent Dabar Taize-viering Huiskerk

32. Welke typen onderscheid ik
Typen
Doelgroep
Toerusting /
evangelisatie
Christenen
Kerkbreed Groepen Individu
Niet-
christenen
Dichtbij Veraf Moslims
Gemeente-
avond
Vrienden Bijbelkring Dabar Marktkraam Bijbelstudie Kerkplanting
Preek Training Interview Aia Langs de
deur
Alpha geven Intro-cursus
geven
Boek Congres E&R Witte tent Huiskerk
leiden
Kerkdienst Bidden

33. TOERUSTING vd Gemeente: Klassiek
RECEPT: BASICS!
• Bewustwording
• Voorlichting
• Bijbelstudie
• Gemeenteprojecten
• Trainingen

34. Relatie- bewustwording
Familie Vrienden
Collega’s Anderen
Zet namen in de vakken
Zet een * bij iedereen die geen christen is.
Vergelijk jouw netwerk eens met een paar
mensen om je heen.
Hoeveel NC’s heb je in jouw netwerk?
Hoe dicht bij staan ze?
Hoe goed kennen ze jou?
Beantwoord als groepje twee vragen:
1. Wij hebben (samen) ______
niet-christenen in ons netwerk.
2. Om deze mensen een stapje dichter bij
Christus te brengen
kan ik / kunnen wij ….

35. Evangelisatie = relatie

36. Veel lees je hier…

37. TOERUSTING: Anders
• Visie: meewerken met Gods missie
• Ander leiderschap
• Anders kijken naar toerusting
• Iedereen verschillend
• Gaven en toewijding
• Voorbeeld zijn...

38. Vos: HOOP / Doornenbal: Crossroads
Een missionaire kerk is er als…
- Leiders geloven
- Dat God mensen veranderd
- Zij en hun kerk daar wezenlijk aan kunnen bijdragen
- Er harde middelen worden toegepast *geld, tijd, keuzes
- Ze niet veel van hun achterban afhankelijk zijn in geld of denken
- Leiders ondernemers zijn
- Out of te box
- Gericht aan het werk gaan en zijn
- Lange adem hebben
- Ondersteuning krijgen
- In een team werken

39. Toerusting in de praktijk
• Leren en werken
Werken en leren
• On-the job coaching nodig
• Je eigen pad zoeken / je eigen toerusting regelen
En toch accountable willen zijn en begeleid willen worden
- zoek dus supervisor of coach
- regel intervisie
• Weet wan neer je het zelf kunt en moet doen
… en wanneer niet 

40. Gespreksverdieping (voor jezelf)
• Je hoopt op diepgang, juist ook in terloopse gesprekken.
• Je wilt je wens om gastvrij en respectvol ruimte te
maken voor verhalen van anderen vertalen naar
gespreksvoering.
• Je hoopt dat zingeving en geloof vaker ter sprake komen
• Je bent bekend met motiverende gespreksvoering en
zoekt naar een vertaalslag naar gesprekken over zingeving
en geloof.
• Je wilt in gesprekken advies of inzicht aanreiken met een
zo laag mogelijke kans op ‘weerstand’.
• Je wilt gastvrij kerk-zijn vertalen naar hoe
gesprekken worden gevoerd.
• Je zoekt naar handvatten voor respectvolle
missionaire gespreksvoering.