rgtyhtr

1. 49
Cho ®Õn nay míi chØ cã mét sè l−îng nhá vi sinh vËt ®−îc sö dông ®Ó s¶n
xuÊt enzym. V× vËy h−íng nghiªn cøu t×m kiÕm enzym tõ vi sinh vËt vÉn cßn
lμ vÊn ®Ò thêi sù vμ hÊp ®Én.
5. Ph−¬ng ph¸p bÊt ®éng enzym (immobilised enzym)
ViÖc sö dông enzym ®Ó ph©n gi¶i c¬ chÊt cÇn l−u ý ®Õn tÝnh chÊt sau ®©y
cña enzym ®Ó khái l·ng phÝ: nÕu enzym ë d¹ng hoμ tan hoÆc tù do trén vμo
cïng víi c¬ chÊt ®Ó tiÕn hμnh ph¶n øng th× enzym chØ sö dông ®−îc mét lÇn.
V× khi ph¶n øng kÕt thóc ta kh«ng thÓ lÊy l¹i enzym ®ã ®Ó sö dông lÇn sau.
Do ®ã kü thuËt bÊt ®éng enzym ra ®êi, vÒ nguyªn lý cã thÓ m« t¶ tãm t¾t nh−
sau: enzym ®· tinh chÕ ë d¹ng tinh khiÕt ®−îc g¾n hoÆc gãi trong nh÷ng
polymer kh«ng hoμ tan trong n−íc, hoÆc hÊp phô trªn c¸c chÊt tr¬ v« c¬ hoÆc
h÷u c¬. C¸c h¹t enzym nμy ®−îc nhåi vμo c¸c cét h×nh trô cã kÝch th−íc thÝch
hîp, sau ®ã cho dung dÞch c¬ chÊt ch¶y qua, enzym sÏ thùc hiÖn ph¶n øng
ph©n c¾t c¬ chÊt thμnh s¶n phÈm t−¬ng øng. Thu lÊy s¶n phÈm ®Ó thùc hiÖn
c¸c b−íc tinh chÕ tiÕp sau. Cã thÓ bÊt ®éng ho¸ c¸c enzym hoÆc c¸c tÕ bμo vi
sinh vËt chøa enzym t−¬ng øng (h×nh 4.4).
Khi enzym hoÆc tÕ bμo ®· bÊt ®éng ho¸ th× ph¶n øng ph©n gi¶i c¬ chÊt
®−îc thùc hiÖn liªn tôc víi hiÖu suÊt cao, nÕu duy tr× ®−îc c¸c ®iÒu kiÖn ph¶n
øng kh«ng thay ®æi th× qu¸ tr×nh cã thÓ gi÷ ®−îc hμng ngμn giê, cã nh÷ng qu¸
tr×nh ph¶n øng kÐo dμi ®−îc 100 ngμy míi ph¶i thay ®æi enzym míi. Do ®ã
enzym ®−îc sö dông nhiÒu lÇn, gi¸ thμnh s¶n xuÊt mét ®¬n vÞ s¶n phÈm sÏ
gi¶m ®i rÊt nhiÒu.
Enzym ®−îc bÊt ®éng b»ng c¸ch nμo? Trªn thùc tÕ sö dông c¶ ph−¬ng
ph¸p vËt lý vμ ho¸ häc ®Ó bÊt ®éng enzym.
B»ng ph−¬ng ph¸p vËt lý enzym cã thÓ ®−îc hÊp phô lªn trªn mét c¸i
khu«n kh«ng hoμ tan, hoÆc ®−îc gãi vμo trong mét gel, hoÆc trong capsul
thμnh c¸c h¹t vi nang, hoÆc d¸n vμo phÝa sau mét mμng b¸n thÊm (h×nh 4.4).
a. C¸c kiÓu bÊt ®éng enzym b. BÊt ®éng enzym víi glutaraldehyd
H×nh 4.4. Kü thuËt bÊt ®éng enzym vµ tÕ bµo