Inleiding voor studenten over lesgeven in grootstedelijke context (ter voorbereiding van bezoek aan scholen in Brussel)

1. Onderwijs in Brussel…
Piet Vervaecke
Directeur Onderwijscentrum Brussel (OCB)
@pietvervaecke

2. Sara

3. Stedelijkheid

4. Brusselquiz: stedelijkheid
VRAAG 1:
Hoeveel inwoners van Europa wonen
in een stedelijke omgeving?
A: 2/3
B: 1/3

5. stedelijke omgevingen VL
• Gent 1655 inwoners/km² (2019)
• Antwerpen 2582 inwoners/km² (2019)
• Brussel 7380 inwoners/km² (2018)
Bosniëwijk in Sint-Gillis

6. stedelijke omgeving & onderwijs
Wat zijn kenmerken, uitdagingen voor
onderwijs in stedelijke omgeving?

7. stedelijke omgeving & onderwijs

8. stedelijke omgeving & leraren
jong – vrouw – niet-Brussels – wisselend - …
• 2017-2018 7,6% woont in Brussel
• 2012-2017 32% uitstroom uit NOB (< 5j)
• 2017-2018 16% minder dan 5j anciënniteit
• 2017-2018 17% jonger dan 30j
• 2017-2018 77% is vrouw
 ervaring, verbinding, continuïteit,…

9. https://pietvervaecke.blog/

10. meertaligheid

11. Brusselquiz: MEERTALIGHEID
VRAAG 2:
Hoeveel leerlingen in een gemiddelde
Brusselse klas van 25 lln spreken thuis
Nederlands?
A: 2/25
B: 12/25
C: 15/25

13. meertaligheid & onderwijs
Inzetten op verwerven van de schooltaal Nederlands
Factoren die meertalige taalverwerving beïnvloeden:
• goed ontwikkelde moedertaal
• motivatie en positieve attitude
• taalcontact en taalinstructie
• uitdagingen door de (Brusselse) context (bv. armoede)
Plaats van thuistaal:
• …als hefboom voor het leren
• …als element van sociaal-emotionele & identiteit
• …binnen talensensibilisering, leren over taal

14. armoede

15. Brusselquiz: ARMOEDE
VRAAG 3:
Hoeveel kinderen in Brussel leven in armoede?
A: 1/7
B: 1/4
C: 1/3

16. armoede & onderwijs
• Financiële armoede… brooddozen…
schoolfacturen…
• Maar… Armoede in onderwijs gaat vooral ook over
uitsluiting in alle leefgebieden, over verschillende
referentiekaders en leefpatronen, over
verbindingsproblemen en afhankelijkheid, over
schuldgevoelens en een moeilijk te overbruggen
kloof…
Brusselse leerkrachten over
armoede op school

17. armoede & onderwijs
Weet dat er sowieso leerlingen in de klasgroep zitten
die opgroeien in armoede!
En dat je al leerkracht én als school hierrond
expertise moet opbouwen en een beleid
ontwikkelen!
Zie ook : Klasse

18. “Children (in poverty) need teachers
who have a great deal of knowledge
about their subject matter, but who
can also relate to them.”
Dr. Martin Haberman

19. breed leren

20. Brusselquiz: BREED LEREN
VRAAG 5:
Hoeveel musea kan je bezoeken in
Brussel?
A: 75​
B: 101​
C: 164

21. B R E E D L E R E N
= ontwikkelen van de competenties van leerlingen, in
onderlinge samenhang, binnen diverse contexten
• Breed leren is ACTIEF leren
• Breed leren is SOCIAAL leren
• Breed leren is BETEKENISVOL leren
oefenen ontmoeten creëren/deelnemen

23. vgc en ocb

24. Brusselquiz: VGC en OCB
VRAAG 6:
Hoeveel overheden hebben één of
meerdere bevoegdheden in Brussel?
A: 5
B: 8

25. Onderwijscentrum Brussel
• Kwaliteitsvol leren en ontwikkelen van kinderen en
jongeren ondersteunen op maat van Brussel
via ondersteuning van scholen, brede scholen,
speelpleinen…
• Bundelen, verwerken en toegankelijk
maken van expertise over onderwijs
in een grootstedelijke en meertalige
context
via studie en ontwikkeling,
onderwijsbibliotheek…

26. de onderwijsondersteuner
op school…
• …ondersteunt & vormt het schoolteam
• …op basis van een ondersteuningsvraag
• …rond inhouden die te maken hebben met de
Brusselse uitdagingen
• Taal en meertaligheid
• Omgaan met diversiteit/armoede
• Ouder- en buurtbetrokkenheid
• ICT en mediawijsheid
• Brede school en breed leren
• Spel en spelen
• Maar ook:
• transities, sociale vaardigheden,…

28. 23 oktober… Brusseldag
Doel:
• kennismaken met lesgeven in grootstedelijke context
• ervaren van diversiteit in de klas (en differentiatie)
• kennismaken met de kansen van breed leren
• beeld krijgen over onderwijs in Brussel
Hoe:
• VM: participatiemoment in een klas
• NM: “iets” verkennen in de buurt
+ uitwisseling van ervaringen in OCB

29. Verloop > concrete info/fiche volgt
• 1ste lesuur: onthaal door directie (en ondersteuner OCB)
• Participeren tijdens 2 à 3 lestijden in een klas
(2 studenten/klas)
Middagpauze
• Buurtverkenning
• Uitwisseling OCB
• …