Raport przedstawia wnioski i rekomendacje dla Polski dotyczące powołania Agencji Wsparcia Eksportu na podstawie analizy benchmarkingowej wybranych agencji globalnych. Przybliża ofertę instytucji centralnych wspierających eksport w krajach takich jak Wielka Brytania, Niemcy, Szwecja, Korea Południowa, opisując programy dedykowane dotychczasowym eksporterom, jak też przedsiębiorcom zamierzającym rozpocząć ekspansję zagraniczną
2. PwC
Spis treści
Geneza wspierania eksportu i sytuacja w Unii
Europejskiej
Przykłady działalności Agencji Wspierania
Eksportu w różnych krajach świata
Wnioski i rekomendacje dla Polski
2
4. PwC
Historia koncepcji agencji wsparcia eksportu
Pomysł zatrudniania w placówkach dyplomatycznych dodatkowych pracowników jako tłumaczy
dla marynarzy przybywających do portu w celach handlowych pojawił się po raz pierwszy
na początku 2 połowy XIX wieku.
Wicepremier, Minister Rozwoju Mateusz Morawiecki zapowiedział powołanie w Polsce
podobnego podmiotu, Agencji Promocji Gospodarki, mającego skupiać kompetencje m.in.
PARP, PAIIZ, czy KUKE, i opierającej się na dobrych przykładach z innych państw, jak np. Korea
Płd. i Niemcy.
Z czasem podobne działania znalazły uznanie i zaczęły się rozwijać na całym świecie – zaczęto
powoływać agencje wspierające eksport i działalność krajowych przedsiębiorstw za granicą.
4
5. PwC
Agencje wspierania eksportu w Unii Europejskiej
W 24 spośród 28 krajów UE występują wyspecjalizowane agencje działające na rzecz
wzmacniania eksportu
Najstarszą Agencją
Wspierania Eksportu
spośród państw UE
jest fińskie Finpro
(1919), natomiast
najmłodszą
francuskie Business
France (2015).
Przeciętny okres
istnienia obecnie
działających Agencji
Wspierania Eksportu
w Unii Europejskiej
wynosi 24 lata.
5
7. PwC
Korzyści płynące z działalności Agencji Wspierania
Eksportu
Usługi Agencji
wspierają
przedsiębiorców
w przezwyciężaniu
trudności podczas
ekspansji na rynki
zagraniczne
i pomagają znaleźć
nisze dostosowane
do ich oczekiwań.
Z usług polskiej
nowotworzonej
Agencji Promocji
Gospodarki
skorzystać może
rocznie nawet
60 tys.
polskich
przedsiębiorców
Główne typy usług świadczonych przez Agencje Wspierania Eksportu
Działalność edukacyjna:
• Wsparcie procesów wymiany doświadczeń pomiędzy przedsiębiorcami
• Promowanie sukcesów rodzimych firm na rynkach zagranicznych
• Szkolenia w różnorakich obszarach, m.in. finansów, procedur i logistyki
Działalność informacyjna:
• Raporty rynkowe
• Przewodniki nt. działalności biznesowej w krajach docelowych
• Baza wiedzy dla potencjalnych i obecnych eksporterów
Organizowanie wyjazdów na wystawy, targi oraz misje
gospodarcze
Dodatkowa działalność wspierająca:
• Pomoc w uzyskaniu finansowania działalności eksportowej
• Doradztwo w zakresie wykorzystania instrumentów pomocowych kraju
docelowego i macierzystego
7
8. PwC
Wybrane obszary działania Agencji Wspierania
Eksportu
Działalność Agencji Wspierania Eksportu w różnych krajach koncentruje się w różnym
stopniu na poszczególnych usługach dla przedsiębiorców
UKTI
Wlk. Bryt. (1999)
KOTRA
Korea Płd. (1962)
GTAI
Niemcy (2009)
Business Sweden
Szwecja (2013)
Pomoc
w rekrutacji
zagranicznych
pracowników
x
Liczba
placówek
zagranicznych
227
49
125
57
Internetowa
platforma
przetargowa /
sprzedażowa
x
x
Tworzenie
raportów
i przewodników
po rynkach
zagranicznych*
Inicjatywy
skierowane
bezpośrednio
do nowych
eksporterów
x
x
* UKTI i Business Sweden publikują samodzielnie tylko przewodniki po rynkach zagranicznych
8
9. PwC
Studium przypadku – United Kingdom Trade &
Investment
(Handel i Inwestycje Zjednoczonego Królestwa)
Rok założenia
1999
Liczba placówek
regionalnych
Siedziby główne
w Londynie i w Glasgow
oraz 9 delegatur
regionalnych
Liczba placówek
zagranicznych
227 w ponad 100 krajach
Forma działalności
Nieministerialny
departament rządowy
Cele
Wartość eksportu
1 bilion GBP
i zaangażowanie
100 tys. Przedsiębiorstw
do 2020 roku
Działalność UKTI w znacznym stopniu koncentruje się na oferowaniu kompleksowego
wachlarza usług na rzecz przedsiębiorców, podzielonego wg wielkości przedsiębiorstwa
oraz poziomu doświadczenia w działalności eksportowej
Programy dla przedsiębiorstw chcących rozpocząć działalność eksportową
• Passport to Export Service roczna usługa doradcza (ocena możliwości eksportowych,
wybór kierunku eksportu i plan działalności za granicą)
• ExportSavvy internetowe narzędzie do nauki dla eksporterów (dostęp
do biblioteki materiałów na temat eksportu)
• Export Insight Visits organizacja grupowych wyjazdów z możliwością wzięcia
udziału w targach
Programy dla grupy małych i średnich przedsiębiorstw
• Export Communication Review wsparcie w tworzeniu międzynarodowej strategii
komunikacyjnej
• Export Marketing Research prezentacja właściwego sposobu przeprowadzania badań
Scheme marketingowych na rynkach zagranicznych
• Overseas Market Introduction kompleksowa pomoc w działaniach biznesowych za granicą
Service – dostęp do rynków za pośrednictwem doradców w ponad
100 krajach.
9
10. PwC
Studium przypadku – United Kingdom Trade &
Investment
(Handel i Inwestycje Zjednoczonego Królestwa)
Efekty działalności
Pomoc dla 54 tys.
podmiotów w
rozpoczęciu lub
rozwinięciu działalności
eksportowej w 2014
Wsparcie przy
umowach handlowych
wartych 37 mld GBP
w 2015
Organizacja targów
Export Week w 70
lokalizacjach w UK
z udziałem ponad 5500
przedsiębiorstw
Działalność UKTI w znacznym stopniu koncentruje się na oferowaniu kompleksowego
wachlarza usług na rzecz przedsiębiorców, podzielonego wg wielkości przedsiębiorstwa
oraz poziomu doświadczenia w działalności eksportowej
Program dla Średniej Wielkości Przedsiębiorstw
• Medium-Sized Business Programme
Pomoc w rozpoczęciu działalności eksportowej i/lub rozwoju istniejącej – opracowanie strategii
eksportowych i planów działania doradztwo w zakresie barier przy wchodzeniu na nowe rynki
(np. różnic kulturowych), a także badania marketingowe rynków docelowych, pomoc w uzyskaniu
dofinansowania działalności eksportowej i organizacja wyjazdów na misje handlowe.
Programy dla wszystkich typów przedsiębiorstw
• E-Exporting Programme Program sprzedaży internetowej i dostęp do ekspertów
branży eksportowej w zakresie B2B i B2C
• Aid Funded Business Pomoc we wzięciu udziału w projektach organizacji
pomocowych
• High Value Opportunities Pomoc w dostępie do przetargów w ramach dużych
międzynarodowych projektów inwestycyjnych
• Market Visit Support Pomoc w organizacji i przeprowadzaniu wizyt
zagranicznych
• Tradeshow Access Programme pomoc finansowa w postaci grantów dla firm chcących
wziąć udział w międzynarodowych targach
• Postgraduates for International pomoc w zatrudnianiu absolwentów brytyjskich uczelni
Business posługujących się językami obcymi
10
11. PwC
Studium przypadku – Germany Trade and Invest
(Niemieckie Towarzystwo Handlu Zagranicznego i Promocji
Inwestycji)
Działalność GTAI poza świadczeniem usług wsparcia dla inwestorów i eksporterów,
koncentruje się także na przygotowywaniu szczegółowych raportów branżowych
Tworzenie specjalistycznych opracowań:
• 7800 raportów rynkowych dotyczących różnych gałęzi gospodarek krajów całego
świata
• 6700 raportów z obszaru zmian legislacyjnych, stawek celnych i wymogach prawnych
wobec eksporterów w różnych krajach
• 5500 raportów na temat targów i projektów związanych z eksportem w Niemczech
i za granicą
• Wiele przewodników przybliżających realia prowadzenia biznesu w różnych krajach
• Wiele z tych raportów udostępnianych jest odpłatnie
Pozostałe usługi świadczone przez Agencję na rzecz przedsiębiorców:
• Pomoc w znajdywaniu finansowania dla organizacji targów międzynarodowych
• Prowadzenie portalu ixpos.de, który stanowi platformę kontaktową dla inwestorów
i eksporterów oraz platformę przetargową dla przedsiębiorców szukających nowych
kontraktów
• Dostęp do ekspertów specjalizujących się w różnorodnych dziedzinach technicznych
i biznesowych poprzez kontakt telefoniczny lub za pośrednictwem strony internetowej
GTAI
Rok założenia
2009
Liczba placówek
regionalnych
Siedziby główne
w Berlinie i w Bonn
Liczba placówek
zagranicznych
49 w ponad 40 krajach
Forma działalności
Podmiot publiczno -
prywatny
Efekty działalności
Kontakt z 35 tys.
przedsiębiorców
Współpraca z ponad 200
organizacjami
handlowymi
Wsparcie ponad 140
projektów inwestycyjnych
(2015)
11
12. PwC
Studium przypadku – KOTRA – Korea Trade-
Investment Promotion Agency
(Koreańska Agencja Promocji Handlu i Inwestycji)
Agencja skupia się na konsekwentnej realizacji przyjętej strategii działania
i promowaniu branż, które będą odgrywać kluczowe role w przyszłości
Wsparcie branż przyszłości
• Od początku swojego istnienia, KOTRA nastawiona była na wspieranie rozwoju
specjalistycznych technologii i ich eksport
• Obecnie Agencja prognozuje, że w przyszłości sektor usługowy i kulturowy będą odgrywać
kluczowe role w gospodarce światowej
Konsekwentna realizacja strategii
• Od momentu powstania w 1962 roku do obecnych czasów wartość eksportu wzrosła
sześciokrotnie
• W 1963 roku import w Korei był wart 6 razy więcej, niż eksport – od 1998 roku kraj
odnotowuje nadwyżki w swoim bilansie handlowym
Pozostałe usługi dla przedsiębiorców
• Pomoc w udziale w międzynarodowych targach
• Pomoc w działaniach marketingowych i poszukiwaniu rynków zbytu
• Dostarczanie specjalistycznych raportów nt. światowych i zagranicznych rynków
• Usługi doradcze i organizacja wyjazdów na misje handlowe
Rok założenia
1962
Liczba placówek
regionalnych
14 biur w kraju
Liczba placówek
zagranicznych
125 przedstawicielstw
w 85 krajach
Forma działalności
Agencja podlegająca
Ministerstwu Handlu,
Przemysłu i Energii
Cele
Wspieranie branż
przyszłości (dotychczas
elektronika, technologie
biomedyczne i energia
odnawialna, obecnie
usługi i kultura)
12
13. PwC
Studium przypadku – Business Sweden
(Szwedzka Organizacja Promocji Handlu i Inwestycji)
Business Sweden stanowi przykład współpracy władz państwowych z biznesem w celu
powiększenia potencjału gospodarczego
Współpraca rządu z przedstawicielami przemysłu
• Sprzyja lepszej koordynacji działań i wybraniu takich form wsparcia, jakich oczekują
przedsiębiorcy
• Umożliwia dzielenie się doświadczeniami i daje możliwość konsultacji pomysłów
biznesowych z ekspertami
• We współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Szwecji Agencja pomaga wziąć
udział w przetargach międzynarodowych finansowanych przez organizacje rozwojowe
Pomoc na każdym etapie działalności międzynarodowej
• Pierwsze kroki w eksporcie – program pomagający określić firmom gotowość do
ekspansji i stworzyć odpowiednią strategię wchodzenia na rynki zagraniczne
• Organizacja kursów podnoszących kompetencje przedsiębiorców w zakresie
zagranicznych regulacji handlowych oraz szkoleń w zakresie sprzedaży internetowej i w
zakresie przygotowania logistycznego
• Pomoc we wzięciu udziału w międzynarodowych seminariach i zdobywaniu nowych
kontaktów
• Częściowo bezpłatny dostęp do przewodników i raportów dotyczących realiów rynkowych
Rok założenia
2013
Skala działalności
Ponad 500 pracowników
w placówkach obecnych
w 57 krajach świata
Forma działalności
Organizacja z udziałem
Państwowej Rady ds.
Handlu i agencji Invest
Sweden
Cele
Maksymalizowanie
potencjału
międzynarodowego
szwedzkich firm oraz
zachęcanie
zagranicznych
inwestorów do
działalności w Szwecji
13
15. PwC
Wnioski i rekomendacje dla Polski w kontekście
tworzenia Agencji Promocji Gospodarki
Poniższe wnioski i rekomendacje można odnieść do różnych stadiów rozwoju agencji
7 zaproponowanych
rekomendacji
i wniosków
głównych to zbiór
podstawowych
zasad tworzenia
i działania agencji
wspierania eksportu
wyodrębnionych na
podstawie analizy
najlepszych praktyk
agencji działających
obecnie na świecie.
Utworzenie
Działalność
Monitoring
1. Jedna instytucja –
koordynator polityki eksportowej
2. Przedsiębiorcy w centrum uwagi
3. Współpraca ze szczeblem
regionalnym jest niezbędna
6. Mierz wysoko!
7. Tylko długofalowa perspektywa
4. Działania z wykorzystaniem
istniejącej sieci za granicami kraju
5. Nowoczesne narzędzia –
klucz do współpracy
15
16. PwC
Na początku należy pamiętać, jaki jest główny cel
utworzenia Agencji Promocji Gospodarki
Koniecznym jest wiedzieć, co tworzymy, dla kogo, i z kim należy współpracować,
aby możliwe było skuteczne działanie
1. Jedna instytucja – koordynator polityki eksportowej
• Spójność działań w obrębie wspólnej strategii
• Zapobieganie pokrywaniu się zadań oraz sporom kompetencyjnym pomiędzy
instytucjami
2. Przedsiębiorcy w centrum uwagi
• Dostosowanie oferty do potrzeb przedsiębiorców
• Doradztwo „szyte na miarę”
3. Współpraca ze szczeblem regionalnym jest niezbędna
• Włączenie w system struktur władz wojewódzkich
• Poprzez władze regionalne włączenie samorządów powiatowych i gminnych
Dzięki wsparciu ze strony
UM firma Establo jako
młoda firma na arenie
międzynarodowej
uwiarygodniła swój
wizerunek i rozpoczęła
działalność eksportową
jak również pojawiła się
w lokalnych inicjatywach
biznesowych które już
przynoszą korzyści
w postaci współpracy
przy projektach unijnych.
Establo Pharma Sp. z o.o.
16
17. PwC
Należy zdefiniować sposób oraz instrumenty wsparcia
przedsiębiorstw w ekspansji zagranicznej
Z pomocą jakich instytucji i przy wykorzystaniu jakich narzędzi Agencja powinna
wspierać przedsiębiorców przy wchodzeniu na rynki zagraniczne?
4. Działania z wykorzystaniem istniejącej sieci za granicami kraju
• Kluczowe jest prowadzenie aktywnych działań na zdefiniowanych rynkach
wykorzystując istniejącą sieć placówek dyplomatycznych
• Wzmocnienie kompetencyjne zagranicznych placówek ułatwia koordynację działań
5. Nowoczesne narzędzia – klucz do współpracy
• Oparcie oferty o nowoczesne środki komunikacji
• Dostęp przedsiębiorców do usług B2B poprzez portale zarządzane przez agencje
• Platforma sprzedażowa – możliwość znalezienia zbytu na towary i usługi
Urząd Marszałkowski
w Lublinie (…) zajmował
się promocją polskich
firm poprzez platformę
targową B2B, na której
firmy mogły zamieszczać
informacje o swojej
działalności, jak również
poszukiwać partnerów
do współpracy. (…)
Liczymy, że co najmniej
część z tych kontaktów
zaowocuje zawarciem
transakcji handlowych.
LST-Polska Sp. z o.o.
17
18. PwC
Konieczne jest zdefiniowanie mierzalnych celów
stawianych Agencji i ich konsekwentna realizacja
Co powinno być skutkiem działalności Agencji Promocji Gospodarki i kiedy oraz w jaki
sposób mierzyć efekty?
Organizowane wizyty
przedstawicieli różnych
krajów odwiedzających
nasz zakład produkcyjny
(…) skutkował
nawiązaniem kontaktów
oraz zawarciem
wstępnych umów
i podpisaniem listów
intencyjnych (…).
Efektem nawiązanych
kontaktów był nasz
udział w przetargach (…),
zarówno w kraju,
jak i za granicą,
np. w Kazachstanie,
Mołdawii, Serbii,
Chorwacji.
6. Mierz wysoko!
• Stawianie przed Agencją ambitnych i mierzalnych celów
• Skala działalności Agencji wymuszająca dążenie do realizacji ambitnych zadań
7. Tylko długofalowa perspektywa
• Przyjęcie długookresowej strategii działań na strategicznych rynkach
i w strategicznych branżach
• Okresowy monitoring efektów
Ursus S.A.
18