Zapraszamy do obejrzenia prezentacji z webinarium przy współpracy z Polsko-Niemiecką Izbą-Przemysłowo-Handlową (AHK Polska) pt. Praktyczne zagadnienia tarczy antykryzysowej.

1. Praktyczne
zagadnienia tarczy
antykryzysowej
8 kwietnia 2020
godz. 11:15 – 12:15

2. 1
pandemii
Czas

3. PwC
Pandemia

4. PwC
Lockdown

5. PwC
Efekt gospodarczy

6. PwC 6
Rządy na pomoc gospodarce

7. 2
Kluczowe
ułatwienia podatkowe
Dofinansowania dla
firm i osób
dotkniętych skutkami COVID

8. PwC
Dofinansowania do wynagrodzeń
Na co mogą liczyć firmy dotknięte kryzysem
8
Nazwa instrumentu Dla kogo? Kluczowe warunki Wysokość
Dofinansowanie z FGŚP (art. 15g
specustawy)
Wszystkie firmy 1) spadek obrotów gospodarczych o
co najmniej 15% (rok do roku) lub
25% (miesiąc do miesiąca)
2) porozumienie z pracownikami w
zakresie przestoju lub obniżenia
wymiaru czasu pracy
1) do 1 300 zł + ZUS / mc na pracownika w
przypadku przestoju,
2) do 2 079 zł* + ZUS / mc na pracownika w
przypadku obniżenia wymiaru czasu
pracy
3) maksymalnie na 3 miesiące
* na bazie GUS za IV kwartał 2019 r.
Dofinansowanie dla MŚP (art. 15zzb
specustawy)
MŚP 1) spadek obrotów gospodarczych rok
do roku
1) przy spadku obrotów o 30% 1 300 zł +
ZUS / mc na pracownika
2) przy spadku obrotów o 50% 1 820 zł +
ZUS / mc na pracownika
3) przy spadku obrotów o 80% 2 340 zł +
ZUS / mc na pracownika
Świadczenie postojowe dla osób
prowadzących działalność
gospodarczą (art. 15zq specustawy)
Osoby prowadzące
działalność gospodarczą i
niezatrudniające pracowników
1) rozpoczęcie działalności przed 1
lutego 2020 r.
2) przestój w działalności z powodu
wystąpienia COVID-19
3) spadek przychodu o 15%
4) przychód za poprzedni miesiąc nie
wyższy niż 300% przeciętnego
wynagrodzenia
2 080 zł jednorazowo

9. PwC
Dofinansowanie z FGŚP
Krok po kroku
9
• Kryteria formalne
• Udokumentowanie spadku obrotów
• Zawarcie porozumienia
• Przygotowanie dokumentacji do wniosku
• Złożenie wniosku
• Zawarcie umowy
Ważne kwestie:
• spadek obrotów można określać wartościowo lub ilościowo, co najmniej 15% spadku obrotów rok do roku (biorąc pod uwagę 2 następujące po sobie miesiące np. luty-marzec
2020 do luty-marzec 2019) lub 25% miesiąc do miesiąca (biorąc pod uwagę kolejne miesiące np. marzec 2020 do lutego 2020)
• można pracowników podzielić na grup zawodowe i starać się o dofinansowanie do części z nich
• obniżenie wynagrodzenia w trakcie przestoju maksymalnie o 50%
• obniżenie wymiaru czasu pracy o 20%
• ochrona dofinansowanych miejsc pracy po zakończeniu okresu dofinansowania
• dofinansowanie z FGŚP nie stanowi pomocy publicznej

10. PwC
Dofinansowanie z FGŚP
10

11. PwC
Dofinansowanie z FGŚP
11

12. PwC
• Zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące dla firm poniżej 10 osób
• Przesunięcie terminu złożenia deklaracji CIT na 31 maja 2020 r.
• Możliwość odliczenia straty podatkowej z 2020 od dochodu za 2019 rok
• Odliczenie kosztów B+R i dochodów IP Box na bieżąco w zakresie przeciwdziałania COVID-19
• Odliczenie całości darowizn na zwalczanie COVID-19 od dochodu
• Odroczenie podatku od sprzedaży detalicznej
• Odroczenie tzw. podatku od nieruchomości komercyjnych
• Przesunięcie terminu stosowania nowej matrycy stawek VAT
• Odroczenie JPK_VAT
• Odroczenie raportowania MDR
• Wydłużenie czasu na wydanie interpretacji indywidualnych
• Szczególne reguły dotyczące prowadzenia kontroli oraz zawieszania
• Odroczenie płatności za użytkowanie wieczyste
Kluczowe ułatwienia podatkowe
12
WAŻNE - podatnicy mogą wnioskować o
odroczenie terminu płatności zobowiązań
podatkowych, rozłożenie na raty lub umorzenie
powołując się na skutki COVID-19 dla
zobowiązań powstałych po 1 marca 2020 r.

13. 3
Pracownikami
zarządzania
Prawne narzędzia

14. PwC
Przestój ekonomiczny i ograniczenie czasu pracy
14
Nowa regulacja wprowadziła dwa istotne narzędzia ograniczenia kosztów pracowniczych
- „przestój ekonomiczny” - okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości
do pracy
- pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę
(z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy danej osoby)
Obniżenie wynagrodzeń w czasie przestoju ekonomicznego1
Zmniejszenie wymiaru czasu pracy2
- „obniżony wymiar czasu pracy” – skrócenie czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika o maksymalnie 20%, ale nie więcej
niż do 1/2 etatu (np. pracownikowi na pełnym etacie można obniżyć wymiar do 4/5 etatu)
Kluczowe warunki
spadek obrotów o co najmniej:
✓ 15% w okresie dwóch miesięcy (porównanie odpowiednich okresów w roku 2020 z analogicznymi okresami w roku 2019) lub
✓ 25% w okresie jednego miesiąca (porównanie miesiąc do miesiąca);
uzgodnienie warunków przestoju i zmniejszenia wymiaru czasu pracy z reprezentacją pracowników (związkami zawodowymi lub przedstawicielami
pracowników) - bez osiągnięcia takiego uzgodnienia nie będzie możliwe stosowanie tych rozwiązań;
limit wysokości wynagrodzeń – dotyczy wyłącznie dofinansowania (nie przysługuje ono do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane
w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o udzielenie pomocy, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia).

15. PwC 15
Elastyczność czasu pracy i zmiany warunków pracy
Ograniczenia czasu odpoczynku
Ograniczenie dotyczą:
(i) nieprzerwanego dobowego odpoczynku – obniżenie ze standardowych 11 godzin do nie mniej niż 8 godzin;
(ii) nieprzerwanego tygodniowego odpoczynku ze standardowych 35 godzin do co najmniej 32 godzin (obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego
zamiast standardowych 11 godzin).
W zakresie punktu (i) pracownikowi przysługuje „zwrot” skróconego odpoczynku (równoważny okres odpoczynku w wymiarze różnicy między 11 godzinami a liczbą godzin
krótszego wykorzystanego przez pracownika okresu odpoczynku – np. przy skróceniu odpoczynku do 8 godzin różnica to 3 godziny) – „zwrot” powinien nastąpić w okresie nie
dłuższym niż 8 tygodni. Przepisy „tarczy” nie przewidują analogicznego rozwiązania dla skrócenia czasu tygodniowego.
Równoważny czas pracy
Możliwość zawarcia porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy - dopuszczalność przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy - nie więcej jednak niż do
12 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy.
Różnicą w stosunku do wymogów Kodeksu pracy jest możliwość wprowadzenia systemu równoważnego czasu pracy bez spełnienia wymogu uzasadnienia tego rodzajem lub
organizacją pracy.
Zmiany warunków zatrudnienia
Zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.
W ramach tego rozwiązania istnieje możliwość stosowania mniej korzystnych warunków w odniesieniu nie tylko do czasu pracy, ale również innych jej warunków – w tym
wynagrodzeń czy dodatkowych benefitów.
Warunki stosowania tych rozwiązań są analogiczne do warunków przestoju ekonomicznego i obniżenia wymiaru czasu pracy.

16. PwC
Inne rozwiązania wprowadzone w ramach regulacji kryzysowych
4
16
powierzchni produkcyjnej
Ułatwienia w zakresie medycyny pracy
• Zawieszenie obowiązku przeprowadzania badań okresowych.
• Umożliwienie przeprowadzenia badań wstępnych i kontrolnych przez dowolnego lekarza.
Tymczasowa praca zdalna
• Możliwość wprowadzenia pracy zdalnej w związku z zagrożeniem koronawirusem decyzją pracodawcy - ogólne uprawnienie pracodawcy w stosunku do wszystkich
pracowników.
• Pracownicy nie są uprawnieni do jednostronnego podjęcia decyzji o pracy z domu.
• Brak regulacji zasad wykonywania takiej pracy - kwestie bezpieczeństwa mienia powierzonego, cyberbezpieczeństwa, dyscypliny pracy.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy
• Zgodnie z nowymi regulacjami w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, z powodu COVID-19,
ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat przysługuje
dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni. Analogiczne uprawnienia rozszerzono na dzieci do lat 18 oraz osoby dorosłe o różnych stopniach
niepełnosprawności.
• Dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie wlicza się do okresu, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w
razie choroby i macierzyństwa („ustawa zasiłkowa”). Za okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, zasiłek opiekuńczy na podstawie ustawy zasiłkowej nie
przysługuje.

17. PwC
Wybrane rozwiązania wynikające z ogólnych przepisów prawa pracy
17
Rozwiązania przewidziane tarczą zawierają ograniczenia zarówno co do zakresu, jak i warunków ich stosowania. Może być więc konieczne sięganie po rozwiązania wynikające z
ogólnych przepisów prawa pracy.
Porozumienia „zakładowe”
Kodeks pracy przewiduje możliwość zawierania porozumień:
• o zawieszeniu stosowania wewnętrznych przepisów prawa oraz układów
zbiorowych pracy;
• o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż
wynikające z umów o pracę.
Warunki:
- Uzasadnienie sytuacją finansową pracodawcy
- Porozumienie ze związkami zawodowymi lub przedstawicielstwem pracowników
(ta ostatnia nie dotyczy układów zbiorowych pracy)
Wątpliwość co do relacji między tymi przepisami a przepisami „tarczy”.
Inne rozwiązania
Decyzje i uzgodnienia indywidualne
• Porozumienia z indywidualnymi pracownikami
• Indywidualne wypowiedzenia zmieniające warunki pracy lub płacy
• Indywidualne wypowiedzenia umów o pracę
Działania „grupowe”
• Programy dobrowolnych odejść
• Zwolnienia grupowe – długotrwałość procedury
Ograniczenie kosztów – czy to jedyny czynnik przy podejmowaniu decyzji?
Wachlarz dostępnych rozwiązań jest bardzo szeroki – warto zastanowić się nad doborem środków, tak by cel redukcji kosztów pogodzić z innymi celami:
- utrzymanie reputacji dobrego pracodawcy;
- zachowanie potencjału do szybkiej odbudowy firmy po kryzysie;
- utrzymanie pozytywnej motywacji pracowników do zmiany modelu operacyjnego, gdy taka zmiana okaże się konieczna.

18. 4
specustawy
w świetle
najmu
Czynsze

19. PwC
Czynsze najmu w świetle specustawy:
jak epidemia COVID-19 wpływa na wykonywanie umów najmu?
19
Sytuacja stron umowy najmu komercyjnego w związku z epidemią
COVID-19 jest zróżnicowana w zależności od tego, czy:
działalność najemcy została tymczasowo zakazana
lokal znajduje się w centrum handlowym (tj. w obiekcie handlowym o powierzchni
sprzedaży powyżej 2 000 m2)
najemca ponosi straty w związku z epidemią
W zakresie umów najmu tarcza antykryzysowa* reguluje następujące kwestie:
- okresowe wygaśnięcie umów w centrach handlowych,
- możliwość przedłużenia okresu najmu przez najemcę oraz
- zakaz wypowiadania przez wynajmującego umowy i wysokości czynszu.
„1. W okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w
obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2
zgodnie z właściwymi przepisami, wygasają wzajemne zobowiązania
stron umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy, przez
którą dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej
(umowy).
2. Uprawniony do używania powierzchni handlowej (uprawniony)
powinien złożyć udostępniającemu bezwarunkową i wiążącą ofertę
woli przedłużenia obowiązywania umowy na dotychczasowych
warunkach o okres obowiązywania zakazu przedłużony o sześć
miesięcy; oferta powinna być złożona w okresie trzech miesięcy od
dnia zniesienia zakazu. Postanowienia ust. 1 przestają wiązać
oddającego z chwilą bezskutecznego upływu na złożenie oferty.
3. Postanowienia ust. 1 wchodzą w życie od dnia zakazu, a
postanowienie ust. 2 od dnia zniesienia zakazu.
4. Postanowienia ust. 1–3 nie uchybiają właściwym przepisom ustawy z
dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny regulującym stosunki
zobowiązaniowe stron w stanach, w których wprowadzane są
ograniczenia prawne swobody działalności gospodarczej.”
Art. 15ze
ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach
związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i
zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz
wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (wprowadzony na
mocy nowelizacji z 31 marca 2020 r.)
*zgodnie z postanowieniami tarczy antykryzysowej do części umów najmu
będą miały zastosowanie przepisy dot. czasowego wygaśnięcia wzajemnych
zobowiązań, natomiast do wszystkich umów najmu przepisy dot. możliwości
przedłużenia okresu najmu przez najemcę i zakazu wypowiadania przez
wynajmującego umów i wysokości czynszów.

20. PwC
Ustawa przewiduje możliwość przedłużenia
okresu najmu.
W okresie 3 miesięcy od ustania zakazu
prowadzenia działalności, najemca
będzie zobowiązany do złożenia wynajmującemu
oferty przedłużenia okresu najmu o czas
zakazu przedłużony o dodatkowe sześć miesięcy.
Wygaśnięcie zobowiązań przestaje wiązać
wynajmującego z chwilą bezskutecznego
upływu terminu na złożenie przez najemcę
oferty przedłużenia okresu najmu.
W naszym rozumieniu, jeżeli najemca nie złoży
oferty w trzymiesięcznym terminie, wówczas
wynajmujący może domagać się od najemcy zapłaty
czynszu i opłat eksploatacyjnych (ewentualnie
wykonania przez najemcę również innych
obowiązków, które powstały w okresie
obowiązywania zakazu).
Co oznacza, że okresowo wygasają
wzajemne zobowiązania stron?
Kogo obowiązuje czasowe wygaśnięcie
i w jakim okresie obowiązuje?
Na czym polega obowiązek najemcy do
złożenia oferty? Co się stanie, jeżeli taka
oferta nie zostanie złożona?
20
Umowy najmu w centrach handlowych – wzajemne wygaśnięcie zobowiązań
wynikające z tarczy antykryzysowej
W naszym przekonaniu, wzajemne wygaśnięcie
zobowiązań należy rozumieć jako czasowe
zwolnienie stron z obowiązku spełnienia
świadczeń, do których są zobowiązane na mocy
umowy najmu w okresie obowiązywania zakazu
prowadzenia działalności.
Jak się wydaje, “wzajemne zobowiązania”
należy rozumieć specyficznie jako obowiązki
obu stron umowy, natomiast zwolnienie z
obowiązku spełnienia dotyczy tylko tych świadczeń,
które powstają (stają się wymagalne) w okresie
obowiązywania zakazu.
Ustawa wskazuje, że wygaśnięcie ma
zastosowanie w „okresie obowiązywania
zakazu prowadzenia działalności”.
W naszym przekonaniu, zakres zastosowania
przepisu powinien zostać powiązany z zakresem
zakazu, a okresowe wygaśnięcie obowiązków
powinno dotyczyć tylko tych umów najmu, które
odnoszą się do lokali objętych zakazem.
Zakaz prowadzenia określonych rodzajów
działalności wynika z rozporządzeń Ministra
Zdrowia (z 13 i 20 marca br.) i Rady Ministrów (z
31 marca br.), a jego zakres zwiększa się wraz z
rozwojem epidemii. Zatem, okres wygaśnięcia
będzie różnił się w zależności od rodzaju
działalności prowadzonej przez najemcę i
obowiązywał w okresie objęcia danej działalności
zakazem.
W naszej ocenie moment, w którym nastąpiło
wygaśnięcie, należy ustalać odrębnie dla
poszczególnych grup najemców, tj. od chwili,
kiedy prowadzenie danego rodzaju
działalności zostało zakazane.
Wygaśnięcie wzajemnych zobowiązań przestanie
obowiązywać wraz z ustaniem zakazu prowadzenia
działalności.

21. PwC
Inne umowy najmu
2
1
3
4
21
5
Tarcza antykryzysowa nie reguluje innych kwestii związanych z umowami najmu niż okresowe wygaśnięcie umów w centrach handlowych,
możliwość przedłużenia okresu najmu przez najemcę oraz zakaz wypowiadania przez wynajmującego umów i wysokości czynszów.
Oznacza to, że nie ma specjalnej regulacji dotyczącej wykonywania umów najmu dotyczących m.in.:
lokali w centrach handlowych nieobjętych zakazem prowadzenia działalności (zastrzegamy jednak, że pojawiają się poglądy, zgodnie z którymi wygaszenie umów najmu
dotyczy wszystkich najmów w centrach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2 000 m2, ustawa w tym zakresie jest niejasna)
lokali w małych centrach handlowych (o powierzchni sprzedaży do 2 000 m2)
powierzchni w centrach logistycznych
powierzchni produkcyjnej
powierzchni biurowej
Kwestia wykonywania umów najmu w najbliższej przyszłości jest niejasna zarówno dla wynajmujących, jak i dla najemców.
Potrzebny jest dialog w celu wypracowania rozwiązania akceptowalnego w konkretnej sytuacji przez obie strony umowy mając na względzie czas, który nastąpi po
epidemii.
Sytuacja prawna stron umów najmu jest zróżnicowana w zależności od tego, czy działalność najemcy została tymczasowo zakazana oraz czy najemca ponosi straty w
związku
z epidemią.

22. PwC
Pozostałe instrumenty prawne
22
Tarcza antykryzysowa nie zaadresuje wszystkich problemów, z którymi przyjdzie zmierzyć się przedsiębiorcom w nadchodzącym czasie, dlatego też istotne jest, aby uwzględnić
również rozwiązania zawarte w obowiązujących regulacjach prawnych niezwiązanych z pakietem ochronnym.
Następujące instrumenty prawne mogą znaleźć zastosowanie w aktualnej sytuacji, jeśli stronom umowy najmu nie uda się osiągnąć porozumienia:
Nadzwyczajna zmiana stosunków
Przepisy przewidują, że, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków (za którą może zostać uznana epidemia COVID-19) spełnienie świadczenia byłoby
połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może zmienić sposób
wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.
Siła wyższa
Często wskazuje się, że epidemia COVID-19 jest okolicznością, za którą strony nie ponoszą odpowiedzialności. Okoliczność taka może być uznana za siłę wyższą,
czyli wystąpienie nagłego, zewnętrznego zdarzenia, którego strony nie mogły przewidzieć w momencie zawarcia umowy i którego skutkom nie można było w
racjonalny sposób zapobiec.
Czy powołanie się na siłę wyższą może zwolnić najemcę z obowiązku zapłaty czynszu?
Inne rozwiązania
Analizując konkretną sytuację warto zastanowić się, czy strony nie mają możliwości zastosowania innych rozwiązań prawnych, np. związanych z brakiem możliwości
wykonywania umowy w celu, na który została zawarta.
Należy również wziąć pod uwagę koszty ponoszone przez wynajmujących (brak lub obniżony czynsz od obrotu płacony przez najemców, stałe koszty funkcjonowania
obiektów handlowych i prowadzenia działalności).

23. pwc.com
Dziękujemy
Publikacja została przygotowana wyłącznie w celach ogólnoinformacyjnych i nie stanowi porady w rozumieniu polskich przepisów. Nie powinni Państwo opierać swoich działań/decyzji
na treści informacji zawartych w tej publikacji bez uprzedniego uzyskania profesjonalnej porady. Nie gwarantujemy (w sposób wyraźny, ani dorozumiany) prawidłowości, ani
dokładności informacji zawartych w naszej prezentacji. Ponadto, w zakresie przewidzianym przez prawo polskie, PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., jej partnerzy, pracownicy, ani
przedstawiciele nie podejmują wobec Państwa żadnych zobowiązań oraz nie przyjmują na siebie żadnej odpowiedzialności – ani umownej, ani z żadnego innego tytułu – za
jakiejkolwiek straty, szkody ani wydatki, które mogą być pośrednim lub bezpośrednim skutkiem działania podjętego na podstawie informacji zawartych w naszej publikacji lub decyzji
podjętych na jej podstawie.
© 2020 PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. All rights reserved.
Name "PwC” included in this document refers to PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., company being part of PricewaterhouseCoopers
International Limited network, consisting of firms which are separate legal entities.
witold.orlowski@pwc.com grzegorz.kus@pwc.com marta.hincz@pwc.com blazej.podstawski@pwc.com