Presentatie van Jacqueline Heeremans op het ZONH-congres Zorg in de wijk; deal or no deal?! Jacqueline Heeremans is zorginkoper Integrale Zorg bij Coöperatie VGZ. Sinds 2002 is zij werkzaam bij de Coöperatie VGZ en haar voorlopers in de functie van Zorginkoper Integrale Zorg Regio Noord, met als aandachtsgebied wijkgerichtwerken en ouderenzorg.
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-health: Workshop Fysiotherapie in combinat...
ZONH-congres 2012: Presentatie VGZ
1. ZONH congres
Zorg in de wijk- deal or no deal?
Wijknetwerken
Jacqueline Heeremans
Zorginkoper Integrale Zorg Coöperatie VGZ
12 november 2012
2. Titel - aanpassen via Beeld, Koptekst en
voettekst
22 september 2011 (aanpassen via Beeld,
Koptekst en voettekst
2
3. Marktontwikkelingen
• Landelijk: Zorg en ondersteuning in de buurt hoog op de
agenda
• Voor kwaliteit van leven is het belangrijk dat de zorg en
ondersteuning in de omgeving van alledag beschikbaar is.
Bevorderen zelfstandigheid en eigen
verantwoordelijkheid.
• Toename aantal chronisch zieken i.c.m. krimpende
arbeidsmarkt en stijgende kosten > noodzaak zorg en
ondersteuning anders in te richten. Onnodig beroep op
(zwaardere) zorg zien te voorkomen.
12 november 2012
3
5. <Wijknetwerken>
Titel - aanpassen via Beeld, Koptekst en
12 juli 2012
voettekst
22 september 2011 (aanpassen via Beeld,
Koptekst en voettekst
5
6. Definitie wijknetwerk
Een wijknetwerk is een integratie van een sociaal netwerk
en een zorgnetwerk die op basis van demografische
kenmerken van een bepaalde wijk is vormgegeven.
Het wijknetwerk richt zich op de behoefte van de inwoner en
verbetert de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit
van welzijn en zorg.
Een wijknetwerk is niet het doel, maar een middel om
diverse doelen en resultaten te behalen.
12 november 2012
6
7. Doelstellingen wijknetwerken
KLANT
Wil:
•Oplossingen voor problemen en echt geholpen worden
•Wonen, welzijn en zorg zo dicht mogelijk in de buurt
•Gecoördineerde welzijn en zorg: geen ‘kastje-naar-de-muur
gevoel’
Door welzijn en zorg beter te coördineren en te regisseren,
kunnen mensen langer zelfstandig thuis blijven wonen,
worden ze snel en adequaat geholpen en worden
mantelzorgers ondersteund.
12 november 2012
7
8. Doelstellingen wijknetwerken
DOELMATIGHEID
• Als het welzijn en de gezondheid van mensen verbetert,
dalen de kosten.
• Door de schotten tussen Wmo, ZVW en AWBZ weg te
nemen, kan passende hulp of zorg worden
georganiseerd.
• Waar mogelijk wordt 2e lijnszorg vervangen door
1e lijnszorg, en 1e lijnszorg door hulp vanuit de eigen
sociale omgeving.
• De demografische kenmerken van een wijk zijn bepalend
voor het aanbod van welzijn en zorg, dat daardoor
doelmatig en doeltreffend is.
12 november 2012
8
9. Doelstellingen wijknetwerken
KWALITEIT VAN LEVEN
• In de wijken waar we actief zijn krijgen mensen een
aanbod van welzijn en zorg op maat.
• Mensen houden zelf de regie over hun gezondheid, leren
hun eigen situatie managen, behalen gezondheidswinst
en kunnen daardoor beter meedoen in de samenleving en
langer zelfstandig blijven wonen.
12 november 2012
9
10. Wat is een wijknetwerk?
WIJKNETWERK
Zieken
Vrijwilliger Wijkteam huis
Welzijns
AWBZ
Wijkagent Organisa huisarts verblijfzorg
tie
Sociaal Zorg
Netwerk Netwerk
Dag
Burger
Mantel Wijkverple
begeleidin GGZ
zorg g
egkundige
Familie, Overige
vrienden, 1e
collega’s lijnszorg
12 november 2012
10
11. Wijknetwerken: wijkteams
Functionaliteiten wijkteam
• Verbinder tussen sociaal- en zorgnetwerk
• Inspelen op de behoefte van de burger
• Ogen en oren van de wijk
• Gidsfunctie voor burger
• Het laagdrempelige aanspreekpunt en gezicht naar de burger
• Bevorderen zelfredzaamheid en eigen regie van de burger
• Geïndiceerde preventie
• (Vroeg)Signalering, triage en diagnostiek
• Opstellen en monitoring zorgleefplan
• Coördinatiepunt voor professionals
• Interventies en klantbegeleiding/coaching
12 november 2012
11
12. Wijknetwerken: voorbeelden
Doelgroepen Relatief veel Specifieke Specifieke Samenstelling
wijknetwerken voorkomend probleem invulling invulling Wijkteam
in wijk Sociaal netwerk Zorgnetwerk
Psychische problemen, Dagbestedingactiviteit Geriatrische Huisarts, mantelzorger,
Kwetsbare
eenzaamheid, voor ouderen door revalidatie, afgevaardigde van
ouderen
multimorbiditeit vrijwilligers, Huisartsenzorg welzijnsorganisatie en
voorlichting door GGD activiteitenbegeleider
Overgewicht Sporten, Dieetadvisering, Wijkverpleegkundige,
Burgers Diabetes dagbestedings- diabetes2, hart huisarts, jeugdzorg,
activiteiten en vaatziekten afgevaardigde
sportschool,
vertegenwoordiger mkb
CVRM Preventie, beweeg- Hart- en Wijkverpleegkundige,
Chronisch Lage SES wijkagent, huisarts,
programma’s, vaatziekten,
zieken Hoge criminaliteit mantelzorg,
oplossen criminaliteit zorgpad CVRM
afgevaardigde van
welzijnsorganisatie
12 november 2012
12
13. Hoe?
In 5 gemeenten starten met pilots implementatie wijkteams
Meetbare doelstellingen pilots op:
Doelmatigheid:
> monitoring, financiële verantwoording
> samenwerking: verdeling van kosten
Medische kwaliteit:
> ontwikkelen indicatoren
> zichtbare schakel
Klantbeleving
> inzichtelijk en meetbaar onderzoek
12 november 2012
13
14. Transitie
• Nieuw fenomeen: verandering in denkwijze en handelen
voor alle betrokkenen
• Verandering kost tijd, geld en veel energie
• Obstakels in de uitvoering zijn onvermijdelijk
• VGZ richt zich de komende jaren op inrichten en
bewerkstelligen van randvoorwaarden voor het slagen
van wijkgerichte benadering (samenwerking,
experimenteermogelijkheden, ontschotting, invulling
zichtbare schakelfunctie, draagvlak burgers, goede
monitoring)
• Oproep aan alle partners, want:
12 november 2012
14
VGZ heeft het volgende plaatje. Zorgcirkels. Rondom de burger bestaan diverse netwerken (cirkels) die allen een bepaalde behoefte invullen dan wel uitvoeren voor de burger. Het netwerk van de sociale omgeving: alles en iedereen waarmee de burger direct, vaak of onmiddellijk contact heeft, hij bij betrokken is, zorg of verantwoordleijkheid voor heeft of zal krijgen, waar de burger afhankelijk van is, waar hij zich vertrouwd mee voelt. Het betreft hier niet de zorgverlener, Voorbeelden: zelfzorgondersteuning, mantelzorgondersteuning, participatie/dagbesteding, welzijnsorganisaties, buurtnetwerken, bewonersnetwerken, vrijwilligers, jongerenwerk, familie, vrienden, collega’s etc. Het netwerk van alledaagse zorg: eerstelijnszorg (huisartsen, praktijkondersteuners somatiek of GGZ, fysiotherapeuten, apotheken, verloskundigen etc.) Het netwerk van specialistische zorg: kortdurende GGZ, Ziekenhuizen, verblijfszorg AWBZ Het netwerk van expertzorg: universitair medische centra, expertzorg AWBZ. Binnen de scope van het thema wijknetwerken vallen twee zorgcirkels waarbij de leefwereld van de verzekerde (klant) het uitgangspunt is.
Er is geen eenduidige definitie voor Zorg en ondersteuning in de buurt. Willen we concreet beleid hierop ontwikkelen als zorgverzekeraar, dan is een definitie van belang. Binnen VGZ hebben we aan deze ontwikkeling een groot belang toegekend en hebben dit wijknetwerken genoemd, zowel in de cure als in de care. Een reden waarom we zijn afgeweken van landelijke terminologie is dat de term netwerken een samenhang in zich heeft en zorg en ondersteuning in de buurt niet.
Wijknetwerken worden gevormd door een multidisciplinair team zorg, welzijn en wonen. Het gaat hier niet primair om een organisatievorm, maar om een verbinding tussen de verschillende dienstverleners zoals bijv. HA, wijkverpleegkundigen en ouderenwerkers. Het vormt daarmee de schakel tussen het sociale en het zorg netwerk. Het plaatje geeft een voorbeeld van een wijknetwerk met een ondersteunend wijkteam. Welke personen of instanties onderdeel zijn van het wijkteam is afhankelijk van demografische kenmerken van een wijk.
