Prezento de BitArkivo kaj miaj spertoj dum OKR-igo (ciferecigo) de la ILERA-bulteno

1. BitArkivo
e-projekto pri arkivado
v. 1_2019-nov-20
Javier Ramos Nistal
Estrarano pri Informado
co2mm.esperanto@gmail.com
https://radioamatoro.blogspot.co
m
/Radioamatoro
spertoj dum ciferecigo de la ILERA-bultenoj

2. Kio estas BitArkivo?
BitArkivo estas PROJEKTO komencita en januaro
2016 de Iván García por ciferecigi kaj enretigi e-
materialoj.
Ĉiuj arkivitaj materialoj estas senpage alireblaj ĉe
la oficiala retejo (kiu havas kopion ĉe la retarkivo
Wayback Machine).
Ĝi kunlaboras kun esperantistoj, institucioj ne
esperantaj, lokaj bibliotekoj kaj esperantistaj
kolektoj, bibliotekoj kaj arkivoj.

3. e-kolektoj (privataj/ŝtataj/e-asociaj)
Artikolo ĉe vikipedio
https://eo.wikipedia.org/wiki/BitArkivo
Oficiala retejo:
https://bitarkivo.org/

4. Iván GARCÍA
retpoŝto: capiscuas@gmail.com
telegramo: https://telegram.me/capiscuas
fejsbuko: https://www.facebook.com/bitarkivo
komencis
januaro 2016
Iniciatinto

5. Statistikoj BitArkivo
20an de novembro 2019
• Enhavas 77 revuojn
• Indeksas 7173 numerojn
Statistikoj

6. Kion ni faras?
• Serĉas
• Skanas
• Ciferecigas (tekstigas) (okr-igas) bildojn
(.jpg .png .tiff …)
• Alŝutas la materialojn al bitarkivo.org
• Kreas vikipaĝojn kaj vikidatumoj pri tiuj
arkivitaj materialoj
• Kolektas jam ciferecigitajn materialojn
• Esploraj pri ekzistantaj, jam ciferecigitaj kaj
ciferecigendaj e-materialoj.

7. Kopirajto
BitArkivo respektas la kopirajtojn sed
kontaktas la gazeteldonistojn por
demandi pri ebleco enŝuti numerojn al la
retejo.
Ĝi ne enŝutas la lastan freŝan numeron
por instigi abonon, aliĝojn, kontribuojn.

8. Unu el la ĉefaj avantaĝoj de BitArkivo estas
la fakto ĉion alŝuti al archive.org kio
garantios eterne aperi en intereto eĉ se
malaperas la projekto.
Kalifornia fondaĵo:
maĉintempo (timemachine)
Wayback Machine
https://archive.org/
Bona ideo archive.org

9. Kial arkivi?
• Malnovaj materialoj el malbona papero povus
perdiĝi. (kriterio kion skani unue)
• Unue ne ciferecigi sed esplori en la reto ĉar
eble la materialo jam estis ciferecigita.
• Disponigi e-materialojn
• Pruvi ekziston de e-kulturo.
• Historiaj esploroj
• …
Estas multaj kialoj, por mi tiuj estas kiujn mi plej
ŝatas.

10. Moto: Ni prizorgas la esperantan kulturon
Ĉefa celo: Ĝia celo estas konservi
esperantajn gazetojn, librojn kaj aŭdio-
dokumentojn kiel podkastoj.
Kial arkivi?

11. Fonto de materialoj
Materialoj venis komence de pluraj iamaj kaj
nuna similaj projektoj.
Szilvási László kompilis interesan liston
INTERRETAJ ESPERANTO-BIBLIOTEKOJ
ELEKTRONIKAJ LIBROJ
Lasta aktualigo: 2019-06-28.
307 KB
EO bibliotekoj en la interreto.docx
Kelkaj bibliotekoj
http://www.cdeli.org/pdf/bib-listo_20131216_v4_2014nov29.pdf

12. Similaj projektoj
• Gazetoteko Lanti (http://www.gazetoteko.com)
• La Esperanta Gazetejo (http://www.gazetejo.org)
• Esperantokolekto
• eventoj.hu
• Bitoteko_aktiva, tre faka pri katalogado kaj
bibliotekado, kundividas PDF kaj kontaktojn
• Esperanto Museo de la Aŭstria Nacia Biblioteko
• Biblioteko Molera
• Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri Esperanto
Pli aktuala listo ĉe:
http://bitarkivo.org/kunlaboroj

13. • Gazetoteko
• Komun.org
• Fondaĵo Cesar Vanbiervliet
• Esperanto Museo de la Aŭstria Nacia
Biblioteko
• Biblioteko Molera
• STEB (eventoj.hu)
• Bitoteko
• Gazetejo
• Arxiu de Revistes Catalanes Antigues
Kunlaborantaj Projektoj

14. • Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri
Esperanto
• Internacia Fervojista Esperanto-
Federacio
• Vinilkosmo
La plej rimarkindaj mankoj estas:
• Biblioteko Hector Hodler (BHH) de
UEA http://uea.org/asocio/biblioteko
• Vikifontaro https://eo.wikisource.org
Kunlaborantaj projektoj

15. Individuaj kunlaborantoj
• KADOYA Hidenori
• Reza KHEIRKHAH
• Floreal Martorell
• Davor Klobučar
• Ali Moradi
• Didier Janot
• Roland Rotsaert
• Szilvási László
• Majloso

16. • Rubén Diaconu Tkachenco
• Javier Ramos
• Robin van der Vliet
• Boris-Antoine Legault
• Edmund Grimley Evans
• …Ĉu vi?
Pli aktuala listo ĉe:
http://bitarkivo.org/kunlaboroj
Individuaj kunlaborantoj

17. Vikipedio kaj vikidatumoj
La projekto uzas vikipedion kaj vikidatumojn
kiel referencojn, klasifilojn kaj informilojn. Laŭ mi
tre saĝaj sistemoj, tre internaciaj, en esperanto,
gigantaj kaj ampleksigeblaj/uzeblaj de iu ajn.
Jen kelkaj paĝoj pri ĝi en tiuj vikioj:
https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Property_propos
al/Magazine_in_BitArkivo.org
https://www.wikidata.org/wiki/Q64419651
Vikidatumoj-eco
https://www.wikidata.org/wiki/Property:P6997
https://www.wikidata.org/wiki/Q43649390

18. Ligilaro
• http://www.bitarkivo.org
• https://www.facebook.com/bitarkivo.eo
• https://twitter.com/BitArkivo
• https://t.me/bitarkivo_kanalo
• https://eo.wikipedia.org/wiki/BitArkivo
• https://www.wikidata.org/wiki/Q64419651
• capiscuas@gmail.com

19. Kontaktoj
Kontaktu nin per nia retpoŝto:
capiscuas@gmail.com
Vi povas sendi al ni PDF-JPG dosierojn
aŭ ligilojn kie ni povas trovi novajn
esperantaĵojn por arkivi.
Dankegon!
http://www.bitarkivo.org/kontakto

20. Prilaborendaj materialoj
La lasta listo/winrar dokumentaro kun
ĉiuj materialoj pezas 20 GB. Kutime
estas multaj skanitaj sed ankoraŭ ne
OKR-igitaj gazetoj, do vi povas aŭ skani
aŭ OKR-igi jam skanitajn materialojn.
https://mega.nz/#F!zo4UBApC!_mu-4FOYgDSpkSgCDgRpRw

21. Peĉakuĉa prelego
En 2019 Ivan prelegis pri bitarkibo dum
SAT-kongreso ĝia registrita prelego estas
elŝutebla.
31.9 MB
00:24:24 (24 minutoj)
prelego-bitarkivo.mp3
https://drive.google.com/open?id=16Y4B8M9CXkGn_bMegPHE3O6WDe0vnHZj

22. Estonteco
La projekto ĵus komencis pere de gazetoj kio estas
laŭ mi grandega agadkampo kaj pli facile
enretigebla (pro la pli facile liberaj kopirajtoj, libroj
kutime estas pli komplikaj).
Estontece la projekto planas aldoni/arkivi:
• Librojn
• Podkastojn
• Sonarkivaĵojn
• Fotojn
• Dokumentojn
Mi mem komencis arkivi dokumentojn kaj fotojn pri
amatora radio. Iom mi sukcesis (vidu poste).

23. Retejo
La oficiala retejo de la projekto estas:
https://bitarkivo.org/
kaj spegulo kun tute egalaj trajtoj estas ĉe
https://web.archive.org/web/20191229174214/http://bitarkivo.o
rg/

24. Dokuwiki
Ĝi uzas dokuwiki, kiu estas la programo
per kiu oni kreis la retejon. Ĝi estas GPL
programo por krei iuspacan simplan
vikipedion kiu lastatempe tre popularas.
https://www.dokuwiki.org/

25. Strukturo de la ligiloj
La strukturo por gazetoj estas la suba:
https://www.bitarkivo.org/gazetoj/****
eble estontece post inkludo de libroj (ka.)
povus esti
https://www.bitarkivo.org/libroj/****
https://www.bitarkivo.org/fotoj/****
…
Ekzemple la ILERA-bulteno troviĝas en:
https://www.bitarkivo.org/gazetoj/ilerabulteno

26. Subpaĝoj
Subpaĝoj de bitarkivo.org
• Gazetoj (http://bitarkivo.org/hejmo?idx=gazetoj)
• Playground
• Wiki
• Hejmo (http://bitarkivo.org/hejmo)
• Helpu nin (http://bitarkivo.org/helpu_nin)
• Kontakto (http://bitarkivo.org/kontakto)
• Kunlaboroj (http://bitarkivo.org/kunlaboroj)
• Neindeksitaj (http://bitarkivo.org/neindeksitaj)
• Provoj (http://bitarkivo.org/provoj)
• Search_engine_optimization
• Telegram (http://bitarkivo.org/telegram)

27. BPEAPE
La retejo uzas interalie la numerojn de la
BPEAPE (Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri
Esperanto). Tiu klasifiksistemo ja estas giganta
kun ĝis 14 143 malsamaj e-periodaĵoj.
BPEAPE (Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri Esperanto)
8.32 MB
Fonto:
https://bibliotekoj.org/bpeape.pdf
Luis M. Hemández Yzal,
Dr. Árpád Máthé
Ana Maria Molera

28. Katalogoj kaj helpiloj
http://www.esperanto.de/berlin/espoteko/
https://eo.wikipedia.org/wiki/Kategorio:Bibliografio_de_Espe
ranto
https://eo.wikipedia.org/wiki/Bibliografio_de_Internacia_Ling
vo
https://eo.wikipedia.org/wiki/Katalogo_de_la_Esperanto-
Gazetaro
https://eo.wikipedia.org/wiki/Elektronika_Bibliografio_de_Es
perantaj_Artikoloj
http://www.esperantoland.org/ebea/
https://eo.wikipedia.org/wiki/Kategorio:Esperanto-bibliotekoj

29. Katalogoj kaj helpiloj
https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Property_proposal/M
agazine_in_BitArkivo.org
Biblioteko – bitarkivo - katalogo
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto:Forstbirdo/Biblioteka_k
atalogo
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto-
Diskuto:Forstbirdo#Bibliotekaj_materialoj
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto:Blahma/Jarfinaj_indeks
oj_de_revuo_Esperanto
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto-Diskuto:Castelobranco
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto:JabieroKubo/Biblioteka
_katalogo

30. Miaj agadoj kaj spertoj
Radioamatoraj agadoj
Mi kunlaboris kun mian samhobiano
Wolf/DL1CC. Li skanis kaj sendis plurajn
numerojn de la ILERA-bulteno dum mi OKR-igis
ilin.
Plia tasko por bitarkivo estis plenigi la enhavoj de
la ILERA-bulteno
https://www.bitarkivo.org/gazetoj/ilerabulteno
Spurado de malnovaj numeroj ĉe Lenio
Marobin/GØOOS, Imre Ferenczy/HA1UD,
Szilvási László/HA5KFB, Enivaldo/PT2CA…

31. Miaj agadoj kaj spertoj
Miaj unuaj agadoj estis ciferecigoj de
radioamatoraj vortaj kiuj poste estis aldonitaj al
STEB flanke de Szilvási László
Vidu sub radioteknikaj vortaroj:
www.eventoj.hu/steb/vortaroj/index-vortaro.htm
Tiam mi eĉ ne sciis kio estis OKR. Tiuj kaj pli
aktualaj versioj de tiuj dokumentoj estas ĉe mia
blogo sub elŝutejo:
https://radioamatoro.blogspot.com/p/vortaroj.html

32. Proponoj por Kubo
• Ciferecigo de la revuo Kontakto_Junularo
• Ciferecigo revuo Avanco_KEA
• Aliaj kubaj revuoj…
Ankaŭ mi sendis la liston de ĉiuj libroj kaj
gazetoj en nia biblioteko el kiuj certe estas
pluraj jubeloj.

33. Miaj kontribuoj
Mi aktivas ekzemple per artikoloj en
vikipedio kaj vikidatumoj por revuoj, kiuj
estis arkivitaj en bitarkivo sed ne en tiuj
retejoj.

34. Vikipedia Ŝablono bitarkivo
Parametroj
Unu parametro:
{{BitArkivo | ID }}
{{BitArkivo | id= ID }}
Du parametroj:
{{BitArkivo | ID | NOMO }}
{{BitArkivo | id= ID | name= NOMO }}
Ekzemploj
Serĉi en BitArkivo „Esperanto (revuo)“ (vidu sub uzado).
Kiel rezulton oni atingu paĝon kun sekva URL:
https://bitarkivo.org/gazetoj/esperanto-uea
Kopii la gazetan nomon el la URL („esperanto-uea“) kaj meti en la
ŝablonon:
{{BitArkivo|esperanto-uea|Esperanto (revuo)}}
Kiel rezulton oni ricevas la jenan ligilon:
Esperanto (revuo) ĉe BitArkivo
https://eo.wikipedia.org/wiki/Ŝablono:BitArkivo

35. Prezento de Bitarkivo
Prezento de Bitarkivo en KEA dum sabataj
aranĝoj, plano por la nacia renkontiĝo KERo
2020 kaj oficiala faka prelego en KEA (hodiaŭ
20an de novembro 2019).
https://eventaservo.org/eventoj/619b78

36. Propra esploro ĉe BPEAPE
Propra esploro ĉe BPEAPE pri radioamatoraj
periodaĵoj. Inter kiuj mi trovis multajn periodaĵojn.
5591. ILERA-Bulteno
5592. ILERA-cirkulero
9423. Membrolisto de ILERA
10698. Pacifika Rondo.
89. Adresaro de Japanaj Esperantistaj RA.
1861. Bulteno por Esperantistaj Radioamatoroj
2792. EKAROJ
3264. Esperantista Radioamatora Bulteno

37. Propra esploro ĉe BPEAPE
10671. La Oscililo
11351. Radioamatoroj
3122. Esperanta Ondo
3839. Esperanto kaj Radio
4108. Esperanto-Radio
6990. Invito por E-Kontakto
https://eo.wikipedia.org/wiki/Uzanto:JabieroKubo/Biblioteka_k
atalogo

38. Publikaĵoj
Ĉe la bulteno Esperanto en Afriko
Ĉe la bulteno Esperanto.cu
Ĉe mia blogo radioamatoro jam aperis
plurajn artikolojn. Jen la ĉefaj:
• https://radioamatoro.blogspot.com/2019/09/ilera-
bulteno-ce-bitarkivo.html
• https://radioamatoro.blogspot.com/2020/01/Radioam
atoroj-cxe-la-Revuo-Orienta.html (programita por
januaro)
https://radioamatoro.blogspot.com/2
020/02/Radioamatoroj-cxe-la-
bulteno-La-Skolta-Mondo.html
(programita por februaro)

39. Bezonaĵoj por kunlabori
• Komputilo
• Skanilo
• Programo(j)
• Retkonekto
• …

40. Programoj
Inter la plej bonaj kaj uzataj por ciferecigi
(krei OKR-dokumentojn) estas:
• Teserack 4 (senpaga)
• Abby Fine Reader (pagenda sed la
plej uzata nuntempe)
Aliaj por skani, formatigi, modifi, sendi,
elŝuti/enŝuti…

41. Optika Karatro Rekonado (OKR)
En la angla OCR el Optical Character Recognition
estas nocio el la IT-areo (Informa teknologio), kiu
priskribas la aŭtomatan tekstorekonon de (plej ofte
presita) dokumento.
Atentindas nur pri malsamecoj inter nia alfabeto kaj
ekzemple la hispana/latina lingvo:
Rekonendaj karaktroj
(),-./0123456789:; ABCDEFHIJKLMNOPRSTUVZ
Abcdefghijklmnoprstuvz
ĈĉĜĝĤĥĴĵŜŝŬŭ
En vikipedio: Optika signorekono (OSR)
https://eo.wikipedia.org/wiki/Optika_signorekono

42. Ĝi funkcias kiel taboloj antaŭe aperas la
teksto kaj malantaŭe la originalan bildon.
Funkciado: difusaj vortoj abby rekonas
ilin laŭ listo de pli oftaj vikipediaj vortoj tial
Ivan kreis dokumenton por aktualigi la
programon (vidu klarigojn poste).
…
Optika Karatro Rekonado (OKR)

43. ABBYY FineReader
Instalo/agordo kaj uzado de la programo ABBYY
FineReader mi uzas version 12.0.101
Ligiloj pri Abbyy
https://www.facebook.com/ABBYYsoft
https://twitter.com/ABBYY_Software/
https://www.youtube.com/user/ABBYYVIDEOS

44. Abbyy agordoj
Eblus verki pri tio dum longe, ĉefe pri la
agordoj por ke esperanto funkciu kiel eble pli
bone. Certe tio lamas en tiu prezento sed
certe ie en la reto estas tiaj klarigoj en
Esperanto (vidu poste KAEST) sed en la jutuba
kanalo ja estas multaj klarigoj.

45. Sen iu konkreta ordo jen bildoj de miaj testoj por agordi ĝin
Abbyy agordoj
Specialaj signoj uzataj de radioamatoroj Ø

46. Sen iu konkreta ordo jen bildoj de miaj testoj por agordi ĝin
Abbyy agordoj
Alŝuto de dosiero sendita de Ivan

47. Sen iu konkreta ordo jen bildoj de miaj testoj por agordi ĝin
Abbyy agordoj
Ne uzitaj literoj QWXY… plus supersignitaj e-literoj

48. Sen iu konkreta ordo jen bildoj de miaj testoj por agordi ĝin
Abbyy agordoj

49. Kromdosieroj por agordi Abbyy
La programo memhavas Esperanton kiel
elektebla lingvo tiel ke ĝi senpene ciferecigas
per tiu lingvo. Ne devige oni devas aldoni kaj
agordi la programon per kromaj dosieroj kiel la
subaj sed tio multe helpas/plibonigas la
rezultojn.

50. Kromdosieroj por agordi Abbyy
Vortolisto el vikipedio kiu enhavas 771 522 vortojn!!!
23.3 MB
vortlistopezoj_unicode.txt
La unua sendita kompilo de
Ivan estis strange enkodita tiel
ke ne aperis la supersignojn
sed li tuk solvis la problemon
per enkodigo (unikode aŭ
UTF-8)

51. Kromdosieroj por agordi Abbyy
Plia pli kompleksa dosiero por agordoj esta s la
.fbt kiuj enhavas multe pli kompleksaj agordoj
kaj funkcioj sed kiujn ankoraŭ mi ne sukcesis
enkorpigi en mia komputilo (pro manko de peno
aŭ malsama versio de Abbyy ĉar Ivan uzas
version 14)
8.30 MB
esperantoAbbyFineReader14.fbt

52. Manlibro pri arkivado
Inter aliaj rekomenditaj esplormaterialoj troviĝas
la Manlibro pri arkivado de Jan Uldal
Niemann! Ĝi detale kaj en Esperanto multe
klarigas pri tiu fako. Pri tiaj temoj ankoraŭ
mankas informoj kaj referencoj. Estus bonege
se estontece oni aldonus tiujn manlibrojn,
gvidilojn kaj helpilojn en la retejo mem.
Manlibro_pri_arkivado_2016.pdf
552 KB
http://ifef.free.fr/spip/IMG/pdf/Manlibro_pri_arkivado_2016.pdf

53. Prelegoj ĉe KAEST 2014
Dum KAEST (Konferenco pri Aplikoj de
Esperanto en Scienco kaj Tekniko) 2014 (13-a ĝis
16-a de novembro) en Modra estis unu el la plej
gravaj temoj arkivado de dokumentoj. Tiam mi
trovis unu el la plej interesaj prelegoj pri uzo de
Abbyy.
La ĉeftemo de tiu konferenco estis: Arkivoj kaj
bibliotekoj — kiel protekti kaj konservi nian
heredaĵon.

54. Prelego pri Abbyy
"Ciferecigado de libroj - spertoj pri ABBY
FineReader 11 kaj hejma skanado"
La programo ABBY FineReader 11 estas
destinita por optika rekonigo (OCR programo).
Ĝi kapablas transformi bildajn formatojn al teksto
kaj ebligas amase prilabori jam pretajn bildojn aŭ
skani rekte en formatojn PDF aŭ DOC. Prezento
de la programo, ĝia uzeblo, funkcioj ktp. Aldone
okazos prezento, kiel ciferecigi eĉ dikajn librojn
en hejmaj kondiĉoj sen skanilo, malkoste, uzante
nur fotilon kun kelkaj helpiloj. Vladimír TÜRK
Vladimír TÜRK

55. Aliaj interesaj prelegoj estis
"Ciferecigo de la Zamenhofaj adresaroj: rezultoj"
Marek BLAHUŠ
"En Germanio: Esperanto-biblioteko kaj arkivo
sub ŝtata protekto"
Detlev Blanke
"Antaŭ 3000 jaroj: La arkivo de faraono
Eĥnatono"
Wera BLANKE
"GBAM laŭ viki-maniero" (Galerioj, bibliotekoj,
arĥivoj kaj muzeoj)
Michal MATÚŠOV (KuboF)
Michal MATÚŠOV

56. Aliaj interesaj prelegoj estis
"Tekstkontroliloj por Esperantotekstoj"
Piet (Petro) BUIJNSTERS
"Prilaboro de arkivaĵoj"
Miroslav MALOVEC
"De papero al ekrano: optika signorekono kaj
tekstar-purigado"
Mélanie MARADAN
"Esperanto-libroj kaj -dokumentoj en publikaj
arkivoj kaj bibliotekoj en Germanio"
Johann PACHTER
Miroslav MALOVEC

57. Aliaj interesaj prelegoj estis
"La Kolekto por Planlingvoj kaj la
Esperantomuzeo de la Aŭstria Nacia Biblioteko."
Bernhard TUIDER
"Arkivado – provo de kreado de manlibro por ne-
fakuloj"
Jan ULDAL NIEMANN
"Slovaka E-arkivo kaj memeoj"
Ján VAJS/Ľubomír FAJTH
"Interretaj arĥivoj"
"Kial kaj kiel uzi Krean Komunaĵon"
Václav ZOUZALÍK
Václav ZOUZALÍK

58. Plena programo
La oficiala retejo estas:
http://kaest2014.ikso.net
Bedaŭrinde nenion el tiuj prelegoj mi havas, do se
iu ie trovas resumojn, prezentojn aŭ io simila
bonvolu sendi al mi!
La tuta prelegaro kun resumetoj, biografioj kaj
fotoj estas ĉe:
http://kaest2014.ikso.net/pmwiki/pmwiki.php?n=Main.Prelegoj

59. FINO