5. Kluczowe daty
IX w przed Chr. – synojkizm
(połączenie) 4(5) wsi daje początek
polis spartańskiej
I wojna meseńska – (Pod
koniec VIII w. przed Chr.
Spartanie opanowują
Mesenię
II wojna meseńska (685–
670 przed Chr.) Bunt
helotów, stłumiony przez
Spartan.
6. Zapamiętaj!
Wojny messeńskie miały ogromny
wpływ na ukształtowanie się systemu
politycznego Sparty. Każdy Spartiata
otrzymał dział ziemi wraz z
uprawiającymi ją helotami, dzięki
czemu nie musiał pracować na swoje
utrzymanie, zajmując się wyłącznie
służbą wojskową. Z drugiej strony
militaryzacja społeczeństwa Sparty
miała służyć utrzymaniu
zwierzchnictwa nad helotami
7. Likurg
Według tradycji starożytnej Likurg był
prawodawcą i twórcą ustroju Sparty.
Za poradą wyroczni delfickiej wydał
tzw. Wielką Rhetrę – zbiór praw, w
którym uregulował ustrój polityczny.
Choć dzisiaj przyjmuje się, że była to
postać historyczna, to ustrój
polityczny Sparty był wynikiem
ewolucji.
10. Wychowanie spartańskie
Chłopców dzielono na dwie grupy:
Młodszą – paides od roku siódmego
do czternastego
Starszą – efebów od czternastego
do dwudziestego
Warunki życia w obozie były bardzo surowe: chłopców
karmiono skąpo (część pożywienia musieli kraść),
odziewano w jedną szatę, którą nosili przez cały rok,
trzymano ich w lichych barakach. Spali razem w grupach,
na jakie byli podzieleni, co doprowadziło do rozwinięcia
homoseksualizmu, nie tylko nieograniczanego, ale chętnie
widzianego. W grach uczestniczyli nago, strzyżono im
włosy i przyzwyczajano chodzić boso. Kładziono nacisk na
zdobycie sprawności fizycznej, odporności na głód, zimno,
ból, wytrzymałość, umiejętność walki w szyku hoplickim.
11. Ćwiczono ich również w marszach i we
władaniu bronią. Z przekazów dowiadujemy
się, że spartanie dla sprawdzenia
odpowiedniego przygotowania i
wytrzymałości młodego człowieka
poddawali go próbom, pierwsza były silna
chłosta przed ołtarzem Artemidy Orthii,
którą chłopiec powinien był znieść bez jęku.
Drugą przechodzili młodzi ludzie tuż przed
ukończeniem ćwiczeń była tzw. krypteia.
12. Warunki kryptei tak przedstawia jeden ze
starożytnych autorów:
„Młody człowiek oddalał się od miasta i
musiał kryć się tak, żeby go nikt nie
dostrzegł. Wędrował po górach, sypiał mało
i musiał czuwać żeby go nikt nie zaskoczył,
nie miał żadnej pomocy, nie zabierał ze sobą
żywności. Wysyłano chłopców bez ubrania,
każdego oddzielnie. Mieli spędzić cały rok
wędrując po górach, żywiąc się tym, co
ukradną albo w inny sposób zdobędą”.
14. Lakoniczna wypowiedź
Wypowiedź lakoniczna - wypowiedź
krótka, zwięzła, streszczająca cały
tekst w kilku zrozumiałych zdaniach.
Wywodzi się z południowych terenów
Starożytnej Grecji, Lakonii. Uczono jej
starożytnych Spartian
15. Spartańskie warunki
Skromne, proste, surowe warunki,
brak wygód. Wyrażenie pochodzi od
starożytnej Sparty i jej mieszkańców
– Spartan, którzy unikali zbytnich
wygód i zbytku.
Company Logo