Şəssiyyət

3. • idraki, məntiqi və
yaradıcı düşüncə
•şəxsiyyətdə dəyərlər
• idraki, məntiqi və
yaradıcı düşüncə
•şəxsiyyətdə dəyərlər
formalaşdıran
formalaşdıran
•Standartlarına əsasən
•Standartlarına əsasən
•nəticəyönümlü
•şəxsiyyətyönümlü
•tələbyönümlü
•Inteqrativ və müasir
•qiymətləndirmə
•nəticəyönümlü
•şəxsiyyətyönümlü
•tələbyönümlü
•Inteqrativ və müasir
•qiymətləndirmə

4. Dərslərimizdə standartların
tətbiqi;
Təlimin nəticələr üzərində
qurulması;
Təlimin fəal interaqtiv təlim
çərçivəsində keçirilməsini
tələb edir.

5. • Şagirdlər həyatı
bacarıqlar qazanır;
• Müasir təfəkkürə
malik,
• Şəxsiyyətin
formalaşmasına
səbəb olur.

6. Müasir təhsil prosesinin yetişdirməyə
çalışdığı insan:
•öyrənməyi öyrənən;
• yeni bilik qazanmağa çalışan;
•bu bilikləri həyatında tətbiq edən;
•cəmiyyətdə baş verən dəyişiklərlə ayaqlaşa
bilən;
• eyni zamanda bu dəyişiklərin qaynağı olan
insandır.

8. FƏAL İNTERAKTİV TƏLİMDƏ
• Şagirdə danışmaq,müzakirə etmək,
qiymətləndirmək və seçmək şansı verilir.
• Şagird öyrəndiyi bilikləri köhnə biliklərlə
əlaqələndirir və bir məna çıxararaq bunu
gündəlik həyatında istifadə edir.
• Şagirdlərə analiz, sintez və qiymətləndirmə
apara biləcəyi şərait yaradaraq onlara
düşüncə qabiliyyətlərini
inkişaf etdirmək fürsəti verilir.

9. FƏAL İNTERAKTİV TƏLİMDƏ
Şagirdlərə müxtəlif mənbələrdən məlumat axtarıb
tapmaları və bunlardan istifadə etmələrinə rəhbərlik
edilir.
Şagirdə birlikdə çalışmaq, aşkar etdiyi məlumatları
yoldaşlarıyla bölüşmək və birgə yeni biliklər əldə
etmək şəraiti və dəstəyi verilir.
Müəllimlər əsla hazır bilik verməzlər. Biliyin necə və
harda qazanılacağına dair rəhbərlik edərlər.
Müəllimlər, öyrənməyi asanlaşdıran və
şagirdləri düşünməyə, araşdırmağa
yönləndirir.

10. " Gələcəyin cahili, oxuya bilməyən
adam olmayacaq.
Necə öyrənəcəyini bilməyən
adam olacaq.“
Alven Toffler

11. ÖYRƏNMƏYİ ÖYRƏTMƏK
NƏDİR?
Öyrənməyi öyrətmək,
mövcud biliklərdən istifadə
edərək yeni vəziyyətlər üçün
lazım gələn bilikləri öz-özünə
yarada bilməkdir.

12. Təxminən 2400 il əvvəl Konfutsi
belə demişdir:
Nə eşitdimsə, unutdum.
Nə görürəmsə, xatırlaram.
Nə edərəmsə, anlayaram.

14. oxouxmuama
dindliənmləəmə
GöGrmörəmə
FilFmil miz liəzmləəmə
NüNmüamyaişy iişz liəzmləəmə
SəSrgəir ggiö grmörəmə
qu qruulruuşluuşnuun guö grmörəmə
MüMzüazkairkəiyrəəy qəa qtıalmtılamqaq
dadnaışnmışamqaq
RoRlloul louy ouynulanrlar
HəHqəiqqii qviə vzəiyzyiyəytiə ctia cnalannladnırdmırama
PrPakratikkt iokl aorlaaqra hqə hyəaytaa tkae kçeirçmirəmkək
%50
Şifahi
öyrənmə
Passiv
%10
%20
%30
%70
%90
Vizual
öyrənmə
Özünün nəticə
çıxarması
Həll etmək
FƏAL

15. Bunları aktiv öyrənməyə aid
edəriksə
• Nə eşitdimsə unutdum.
• Bir şeyi eşidər və görərsəm, biraz yadda
saxlayaram.
• Nə isə eşidər, görər və onunla bağlı sual
verər və ya kiminləsə müzakirə edərəmsə,
anlamağa başlayaram.
• Nə isə eşidib, görüb, müzakirə edib və həyata
keçirirəmsə, bilik və bacarıq qazanaram.
• Başqasına nəsə öyrədirəmsə, özümdə yaxşı
öyrənərəm.

16. Öyrənmə aktif olduğunda,
şagird bir problemi həll etmək
üçün mənbə istər, bu işi
yerinə yetirmək üçün yol
tapmağa çalışır.

21. Düşünmək,
yaxşı bir təhsilin
şagirdlərə qazandırdığı
bir bacarıqdır.
Düşünmə
bacarığımız, yeni
məlumatı nə qədər
yaxşı ala bilməmiz və
həyata keçirməmizə
zəmin yaradır.

23. Düşünə bilməyən şagird
gözəl-çirkin, yaxşı-pis,
yararlı-yararsız, ədalətli-ədalətsiz,
doğru-səhv
anlayışlarını necə analiz,
sintez edib qiymətləndirə
bilər?

25. Müəllimlərin bir
dərsdə onlarla
sual vermələrinə
baxmayaraq bu
sualların 90 % nin
cavabı əzbərlənən
məlumatlardır.

26. .
ONLARI İNCƏSƏNƏTLƏ TANIŞ EDİN,
MUZEYLƏRƏ, KONSERTLƏRƏ APARIN.
GÖRDÜKLƏRİ HAQQINDA DÜŞÜNMƏYƏ
SÖVQ EDİN.
ƏGƏR.......
…OLSA NƏ OLARDI......
BƏS..................
İSƏ............
İLƏ BAŞLAYAN SUALLAR VERİN,

27. Zarafatlar, söz oyunları və
lətifələr- sözlərin və
vəziyyətlərin fərqli
perspektivlərdən
qiymətləndirilməsi olduğu
üçün düşünməyi təmin edir.
Şagirdlərə bütün
istiqamətlərdən baxmağı
öyrədir.

28. Açıq-aşkar görülən cavab
hər vaxt ən yaxşı cavab
deyil.
Məsələn, uşaqların hər vaxt
"cibxərcliyini artırmamızı
istərsinizmi? sualına
verdikləri "bəli" cavabı, öz
məsuliyyətlərinin
anladıqları ana qədər ən
yaxşı cavabdır.

29. Şagirdləri öyrəndikləri
arasında əlaqə qurmağa
isriqamətləndirin.
• "Bu məlumat ilə keçən
həftə öyrəndiyin
arasında hansı əlaqə
qurula bilər?" sualının
cavabı əlaqə qurmaq
bacarığı qazandırır.

30. QEYRİ-ADİ SUALLAR VERİN.
• BÜTÜN MAŞINLARI
SARI RƏNGƏ
BOYASAQ NƏ OLAR?
• İNSANLAR NECƏ
UÇA BİLƏRLƏR?

31. • DÜNYANIN BİR
TƏRƏFİ DAİMA
GÜNDÜZ O BİRİ
TƏRƏFİ DAİMİ GECƏ
OLSAYDI NƏ OLARDI?
• BUNLAR MÜXTƏLİF
CAVABLARI OLAN
MARAQLI FİKİRLƏR
DOĞURAN
SUALLARDIR.

32. Diqqətlə seçilmiş
kəlimələr fikirləri
qətiləşdirir.
“Yoldaşlıq və
dostluq anlayışları
arasındakı fərq
nədir?”

33. “Bir insanın əsrarəngiz
olduğunu söyləməklə nə
demək istəyirsiniz?” kimi
suallar anlamların və
sözlərin daşıdıqları
mənaların ifadə edilməsi
ilə insanların nə
düşündüyünü aşkara
çıxarılması baxımından
çox faydalıdır.

34. Şagirdləri
hər hansı
bir hadisəyə
müxtəlif
aspektdən
baxmalarına
şərair
yaradın.

35. Eyni hadisə
haqqında yazılmış
müxtəlif kitablarda
hadisənin nə qədər
fərqli fikirlər ilə şərh
edildiyini
nümunələrlə
göstərin.

36. Əğər........olsaydı?
Əgər cəmiyyət
qanunlarını uşaqlar
yazsaydı, bu qanunlar
necə olardı?

37. ÇOX OXUYAN İNSAN YAZAN
İNSANDIR
YAZMAQ DÜŞÜNMƏ ƏLAMƏTİDİR.
YAZMAQ SİSTEMATİK DÜŞÜNMƏ
QAZANDIRIR.

38. YAZIN
DÜŞÜNCƏ KAĞIZ ÜZƏRİNDƏ
YAZILANA QƏDƏR AYDIN DEYİL.
ŞAGİRDLƏR YAZMAĞA SÖVQ
ETDİRİLMƏLİDİRLƏR.

40. Başqalarını anlamaq
Başqalarının nə düşündüyünü və
hiss etdiyini anlamağa çalışmaq
qabiliyyətini inkişaf etdirir. Bunun
üçün bir mövzunu başqasının
nəzər nöqtəsinə görə yazmaq və ya
bir hekayədəki obrazın baxış
bucağını izah etmək kimi
tapşırıqlar verin.

41. DÜZGÜN
SUALLAR
VERƏRƏK

42. DÜZGÜN SUALLAR
• Düşünməyə təkan verir,
• şagirdlərin yaradıcılıqlarını;
• öz fikirlərini inkişaf etdirməklərinə;
• ehtiyaclarına uyğun təcrübə
toplamaq fürsəti verir.

43. • Bəli amma nə
üçün?
• Şagirdlərə bir
cavabın nə üçün
doğru olduğunu
soruşun.

45. Xristofor Kolumb
Amerikanı kəşf
etdiyi üçün niyə
məşhur oldu?

46. Hər iki sualda
düzgün cavabların
bilinməsinə
baxmayaraq
qoyulan suallar bu
biliklərin istifadəsini
tələb edir.

47. BİTKİLƏRİN BÖYÜMƏSİNDƏ İŞIĞIN
ROLU NƏDİR?
ŞAGİRDLƏR BİLİKLƏRİNDƏN
İSTİFADƏ ETDİKLƏRİ ÜÇÜN YADDA
QALIR.
ŞAGİRD ÖZÜNƏ SUALLAR VERİR.

48. Bir yeniliyin və ya dəyişikliyin
həyata keçirilməsi ilə əlaqədar
suallar verin.
Bir fikri fərqli bir biçimdə soruşun.
Məsələn: Bəzi heyvanlar kimi
insanlar da qış yuxusuna getsəydi
nə olardı?

49. Bir hadisəni, bir hekayəni
bir az dəyişdirərək
soruşun.
Əgər Cırtdan və dostları it
hürən tərəfə getsəydi nə
olardı?

50. Bir şeyi başqa şeylə əvəzləyərək
soruşun:
Çörəyin arasına alma qoyub
qızartsaq dadı necə olar?

51. Sıraları dəyişdirərək soruşun.
A hərfi ən sonuncu Z hərfi
ilk hərf olsaydı əlifbadakı
sıralama necə olardı?

52. Hadisələri tam
tərsindən soruşun.
Məsələn:
Sabah yatıb axşam
qalxsaq nələr olar?

53. Birləşdirərək
İki və ya daha
çox şeyi
birləşdirərək
soruşun.
Məsələn:
Hər qitə bir
dövlət olsa
nələr olar?

54. Bənzər və ya fərqli
Məfhumları, hadisələri, hərəkətləri
qiymətləndirərək müqayisə edə
biləcəkləri suallar verin.
Məsələn:
Heydər Əliyev ilə Şah İsmayıl Xətayinin
bənzər və fərqli tərəflərini soruşun.

57. Yaradıcılıq inkişaf
etdirilməlidir
Yaradıcılıq-insanların
bilik,duyğu,hərəkət
və intuisiyalarını
əhatə edən bütün
funksiyaların
sintezidir

58. Yaradıcı insanlar fərqli nəzər
nöqtəsinə sahibdirlər
Problemlərin nə olmasından daha
çox əslində necə olmalıdır qismi ilə
maraqlanırlar. Şagirdlərdə
yaradıcılığı inkişaf etdirmək üçün,
öyrənmək biliyi bütöv udmaq deyil,
çeynəməkdir prinsipi qorunmalıdır.

59. Xəyal gücü,
yaradıcılıq
vasitəsi
olduğu üçün
həssaslıqla
yanaşılmalı
və əhəmiyyət
verilməlidir.

60. Məsələn :
• Buz dövründə donmuş torpaqlar
üzərində insanlar yaşasaydı torpağı
necə əkib becərərdilər?
• Bu çağda yaşayan bir ailənin yaşayışı
necə olardı?
• Ailə üzvlərinin məsuliyyətləri nə olardı?
Hətta bu dövrdəki məktəb necə olardı?
• Kimi suallar verərək şagirdlərin
xəyalqurma gücləri inkişaf etdirilir. Yəni
onlar düşünməyə yönləndirilir.

63. • Muasir dövrümüzdə
Fənn Kurikulumun
tətbiqi, kompyuter və
digər modern dərs
vəsaitləri təhsildə öz
yerini alsa da müəllim
faktorunun önəmini
azaltmamısdır.

64. Amerikalı bir pedaqoq olan
J. F. BROVN bu mövzuda
belə deyir: "Təhsildə ən çox
təsir və nüfuza sahib olan
faktor müəllimdir. Beynin
beyin üzərində, şəxsiyyətin
şəxsiyyət üzərindəki təsirin
yerinə keçə biləcək bir şey
hələ tapılmayıb.“
Şagirdin dünya görüşünün,
düşüncə formasının
meydana gəlməsində
müəllimin rolu əvəzsizdir.

65. Şagirdlərinizin sevgisini qazanın
Əziz müəllimlər;
Öz şagirdlik zamanınızı xatırlayın,.. hansı
müəllimin dərsini yaxşı oxuyurdunuz ?
Hansı dərsləri sevməzdiniz?...... Nə üçün ?
Əziz Müəllimlər;
Bilirəm ki, şagirdlərə sevdirə biləcəyiniz bir
cəhətiniz mütləq vardır.
Sizin sevilməyinizi istəyirəm..... Siz sevilmək
duyğusunu yaşamasanız ..sizə şagirdləri
necə sevdirə bilərəm.....
Şagirdlərə özünü sevdirmək, heç də həmişə
yaxşı qiymətlər vermək deyildir. Vəzifə və
rollarını dəyişmək də deyildir.