1.
Ang pangungusap ay isang sambit lang na may patapos
na himig sa dulo.
Ito ay nagsasaad na naipapahayag nan g nagsasalitpa
ang isang diwa o kaisipang nais niyang ipaabot sa
kausap.
Ang wika ay isang masistemang balangkas dahil ito ay
binubuo ng mga makabuluhang tunog (ponema) na
kapag pinagsama-sama sa makabuluhang sikwens ay
makalilikha ng mga salita (morpema) na bumabagay sa
iba pang mga salita ( semantiks) upang makabuo ng mga
pangungusap ay may struktyur ( sintaks ) na nagiging
basehan sa pagpapakahulugan sa paggamit ng wika.
Morpolohiya o morpoloji
-pag aaral ng morpema; ang morpema ay tawag sa
pinakamaliit na makabuluhang yunit ng salita sa isang
wika. Sa Filipino ang tatlong uri ng morpema ay ang
salitang- ugat, panlapi at ponema.
Hal.
Ponolohiya o ponoloji
- Pag aaral ng ponema; ang ponema ay tawag sa
makabuluhang yunit ng binibigkas na tunog sa
isang wika.
- Halimbawa ay ang mga ponemang
L , U, M , i, P, A, at T na kung
pagsamasamahin sa makabuluhang ayos ay
mabubuo ang salitang [limipat]
- Hal:
Sintaksis
Pag aaral ng sintaks; sintaks ay ang tawag sa
pormasyong ng mga pangungusap sa isang wika.
Sa Filipino, maaaring mauna ang paksa sa panaguri at
possible namang pagbaliktarin ito. Samantalang sa ingles
laging nauuna ang paksa.
Hal:

2.
Semantiks
Pag aaral ng relasyon ng salita sa bawatisa sa iisang
pangungusap; ang mga salita sa pagbuo ng pangugusap
ay bumabagay sa iba pang salita sa pangungusap upang
maging malinaw na nais ipahayag.
Hal:
Sintaks
Ito ay tumutukoy sa set ng mga tuntunin na
pumapatnubaykung paano maaaaring pagsama
samahin o pag ugnay ugnayin ang mga salita sa pagbuo
ng mga parirala o pangungusap.
Parirala
Ito ang tawag sa lipon ng mga salita na walang paksa at
panaguri na ginagamit para makabuo ng pangungusap.
sugnay
Ito ay lipon din ng salita na maaaring may diwa maaari
ring wala. Maaari rin ito magkaroon ng paksa at pang uri
at maaari ring wala.
Dalawang uri ng sugnay:
Punong sugnay o malayang sugnay sugnay na
makapag iisa ( payak na pangungusap . ito ang sugnay
na may diwa.
Hal:
Pantulong na sugnay di malayang sugnay sugnay na di
makapag iisa. Wala itong diwa kung di isasama sa isang
punong sugnay. Nagsisismula ito sa isang pangatnig.
Hal:

3.
Ang pangungusap ay maaaring mauri baty sa layon. Ito
ay maaaring maging paturol, pautos, patanong, o
padamdam.
May ibat ibang anyo ang pangungusap:
Payak
Nagpapahayag ng isang kaisipan lamang,.
Hal:
Tambalan
Nagpapahayag ng dalawang magkaugnay na kaisipan
Hal:
Hugnayan
Nagpapahayag ng isang punong kaisipan.
Hal:
Langkapan
Isang punong kaisipan o dalawa o higit pang pantulong
na kaisipan.
Hal:
Pangungusap
Bahagi ng pananaklita na nagsasaad ng buong diwa.
Simuno o paksa
Ang bahaging nagpapahayag ng pinag uusapan sa
pangugusap.
Panaguri
Ito naman ang bahaging nagbibigay ng kaalaman o
impormasyon tungkol sa paksa.
Pangungusap na walang tiyak na paksa
1. Pangungusap na eksistensyal
Ito ay nagpapahayag ng mayroon o wala.
Hal:
2. Pangungusap na pahanga
Ito ay nagpaopahayag ng damdamin o paghanga.
3. Maikling sambitla
Mga iisahin o dadalawahing pantig na
nagpapahayag ng matibnding damdamin.
4.pangungusap na pamanahon
Nagsasaad ng oras o uri ng panahon ang mga
ganitong pangungusap.
Hal:

4.
5. Mga pormulasyong panlipunan
Ito ay mga pagbati, pagbibifgay galang at iba pa
na nakagawian na sa wikang Filipino.
Hal:
6.modal
Nangangahulugan ng gusto nais ibig.
Hal:
7.penomenal
Nagsasaad ng mnga pangyayari sa kalikasan, walang
simuno o panaguri ang mga ss. Na pangungusap
Hal:
8.pautos
Sinusundan ng panghalip na mo at o pang- abay.
Hal:
9. pagyaya
Nagsasaad ng pagyaya o pagkayag.
Hal:
10. ka-pandiwa
Nagsasaad ng katatapos na kilos
Hal.
11. panawag
Panawag na pang kamag- anak.