SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  38
Tools Pengembangan Clinical Pathway dan
Evaluasi Clinical Pathway Versi Beta 2.0
Dikembangkan Oleh
Dr. Atik Nurwahyuni, SKM, MKM
Prof. Amal Chalik Sjaaf, SKM, DrPH
Muhammad Faris, S.Kom
2nd ICHA, 31 OKTOBER 2017
Latar Belakang
• Undang-undang No 29 Tahun 2004 tentang Praktik Kedokteran
• PMK No. 1438 Tahun 2010 tentang Standar Pelayanan Kedokteran
• PNPK merupakan standar pelayanan kedokteran yang bersifat nasional dan
dibuat oleh organisasi profesi serta disahkan oleh Menteri
• SPO dibuat dan ditetapkan oleh pimpinan fasilitas pelayanan.
• Clinical pathway adalah sebuah proses yang melibatkan multidisiplin
yang berfokus pada perawatan pasien dengan diagnosis atau
prosedur tertentu secara berkelanjutan, tepat waktu untuk
mendapatkan hasil terbaik yang telah ditentukan, dengan sumber
daya yang ada.
• Dengan adanya clinical pathway maka RS akan memiliki perencanaan
dalam merawat pasien sehingga diharapkan pelayanan menjadi lebih
efektif, terjaga mutunya dengan biaya yang terkendali.
Identifikasi kebutuhan
Clinical Pathway
Mendapatkan dukungan
manajemen &komitmen
dokter
Dari berbagai kelompok
multidisiplin dengan
stakeholders &pemimpin
proyek (Jika perlu)
Mengumpulkan data yang
relevan (pre-test) sebelum
pembuatan CP. Menetapkan
jika ada CP sebelumnya
Pengumpulan
data/bukti
rancangan
isi&bentuk
pathway
Pemilihan waktu mulai
penggunanan pathway,
pengembangan urutan
waktu penerapan Gantt
chart
Mendapatkan kutipan untuk
mencetak Pathway melibatkan
PPT staf
Memberikan pendidikan
untuk staff klinis yang akan
menggunakan pathway-
termasuk modul pendidikan
online
Memulai penggunaan
/percobaan pathway
menurut waktu yang
direncanakan
Audit pathways untuk
membangun kepatuhan
kesesuaian penggunaan
Menganalisis audit dan
survei pengguna
Menyediakan fasilitas
&hasil analisis untuk
komite pengarah
Memperbarui segala
bentuk kekurangan
dalam pathway dan
melanjutkan
implemetasinya
Ulangi audit pada
interval waktu yang
tepat
Menetapkan langkah-
langkah tujuan & hasil
evaluasi CP
ACT
PLAN
STUDY DO
• Penyusunan CP sebaiknya berdasarkan bukti evidence
• Saat ini belum banyak RS yang mengambangkan CP, bila
sudah menyusun CP hampir tidak pernah di evaluasi
• Salah satu kendala adalah pengolahan data yang cukup
kompleks
• Sebenarnya data yang dibutuhkan telah tersedia di rumah
sakit yaitu data rekam medis, namun analisisnya
membutuhkan waktu dan tenaga yang cukup besar bila
dilakukan secara manual.
• Sebagian besar data yang dibutuhkan dalam penyusunan
clinical pathway telah diinput ke dalam sistem informasi
rumah sakit terutama sistem pembayaran atau billing.
CLINICAL PATHWAY PENYAKIT...........
No Pendaftaran Umur: Tanggal Lahir: Berat
Badan:
Tinggi
Badan:
Nomor Rekam
Medis:
Diagnosis Awal: Kode ICD 10 :
DPJP :
PPJP :
DPJP Operasi: DPJP Anestesi: Jam mulai
operasi:
Jam selesai operasi:
Aktivitas Pelayanan
R. Rawat Tgl/Jam
masuk
Tgl/Jam keluar: Lama Rawat
Hari Rawat 1/ Tanggal Hari Rawat 2/ Tanggal Hari Rawat n/
Tanggal
Diagnosis:
 Penyakit
Penyerta dan
Komplikasi
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ..............
Asessmen Klinis:
 Visite DPJP
 Konsultasi
 SPD
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Pemeriksaan
Penunjang:
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Tindakan::  ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Obat Obatan::  ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Alat Kesehatan dan
BHP:
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Nutrisi::  ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Mobilisasi::
Hasil/Outcome
List Outcome
 …
 …
+ / -
+ / -
+ / -
+ / -
+ / -
+ / -
Pendidikan/Rencana
Pemulangan:
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Varians  ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
 ...............
Diagnosis Akhir Kode ICD X Jenis Tindakan Kode ICD 9 CM
 Diagnosis Utama ...............  ...............
 Diagnosis
Penyerta
...............  ...............
 Komplikasi ...............  ...............
Variabel yang tersedia di RS
• Karakteristik Pasien:
• Umur
• Jenis Kelamin
• Jenis Pasien
• Status keluar RS
• Kelas kamar pasien
• Data Medik Pasien
• Diagnosis Utama (ICD X)
• Diagnosis Penyerta (ICD X)
• Konsultasi dengan Dokter
• Pemeriksaan Penunjang (Laboratorium, Radiologi, Fisioterapi dll)
• Tindakan (ICD 9 CM)
• Obat (Nama obat, jumlah)
• Alat Kesehatan dan BHP (Nama Alkes, jumlah)
• Tanggal Masuk
• Tanggal Keluar
• Tanggal Transaksi
• Tools Pengembangan Clinical Pathway dan Evaluasi Clinical Pathway
versi Beta 1.0 telah diperkenalkan pada tahun 2014
• Dengan mengadopsi semua masukan dari stakeholder maka dilakukan
perbaikan menjadi Tools Pengembangan Clinical Pathway dan Evaluasi
Clinical Pathway versi Beta 2.0
Versi Beta 1
Versi Beta
1.8
Data Input Diagnosis Pasien
Data Input Rincian Pelayanan
No.Pendaftaran Tanggal Tindakan Nama Tindakan Instalasi Tindakan DPJP Gelar Dokter Harga
A110007801 02/10/2012 II Tindakan PELAKSANA null 300.000
A110007801 03/10/2012 Paket Darah Lengkap LAS Laboratorium PELAKSANA null 42.248
A110007801 03/10/2012 Ganti Balutan/angkat jahitan besar
Tindakan PELAKSANA null 34.308
A110007801 03/10/2012 Pasang Infus Tindakan PELAKSANA null 24.492
A110007801 03/10/2012 SC ** Tindakan Santo null 2.500.000
A110007801 03/10/2012 Insersi IUD Tindakan Varo null 500.000
A110007801 03/10/2012 SC ** Tindakan Varo null 2.500.000
A110007801 04/10/2012 CTG/Kebidanan ** Tindakan PELAKSANA null 21.526
A110007801 04/10/2012 I Tindakan PELAKSANA null 500.000
A110007801 04/10/2012 Visite Visite Varo Sp.OG 100.000
A110007801 07/10/2012 Clysma pada Obstr Letak Rendah **
Tindakan PELAKSANA null 30.912
A110007801 07/10/2012 Ganti Balutan/angkat jahitan besar
Tindakan PELAKSANA null 41.441
A110007801 07/10/2012 Visite Visite Varo Sp.OG 100.000
Data Input
Obat
NO. REGISTRASI NO. RM JENIS NAMA JUMLAH HARGA TOTAL (harga x jumlah)
A112009244 12050025 Obat HYPAFIX 5 CMX 5 M 0 18.000 -
A112009244 12040329 Obat HYPAFIX 10 CMX 5 M 0 15.000 -
A112009244 12050025 Obat O2 CAIR 200 1.000 200.000
A112009244 12050025 Obat O2 CAIR 200 1.000 200.000
A112009244 12070035 Obat AMOXYCILLIN CAP 500 MG 15 1.052 15.780
A112009244 12070035 Obat ASAMMEFENAMAT TAB 500 MG 15 1.272 19.080
A112009244 12070035 Obat SULFAS FERROSUS 300 MG TAB KF 10 1.511 15.110
A112009244 12060024 Obat KALTROFEN SUPP 100 MG 4 13.000 52.000
A112009244 12060024 Obat CEFTRIAXON 1 GR INJ DX 4 19.000 76.000
A112009244 12060024 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 3 19.000 57.000
A112009244 12060024 Obat KETOROLAC INJ 3% 3 16.000 48.000
A112009244 12060024 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 3 19.000 57.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 3 19.000 57.000
A112009244 12050025 Obat CELEMEK FILMPUTIH (APRON-AP-88) 3 17.000 51.000
A112009244 12050025 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000
A112009244 12050025 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000
A112009244 12050025 Alkes SURGEON CAP (GREEN) 3 17.000 51.000
A112009244 12050025 Obat ELEKTRODE ECG 3 16.000 48.000
A112009244 12050025 Obat ELEKTRODE ECG 3 16.000 48.000
A112009244 12060024 Obat EXTRACE 2 17.000 34.000
A112009244 12060024 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 2 19.000 38.000
A112009244 12050025 Alkes CHROMIC 2/0 913H RB / TP 2 15.000 30.000
A112009244 12050025 Alkes VICRYL 1 W9451 RB / TP 2 10.000 20.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 5 CC 2 17.000 34.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 5 CC 2 17.000 34.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 2 15.000 30.000
A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 2 15.000 30.000
Data Output
ERANI SOENGKONO, KARS, FKM-UI
IMPLEMENTASI CLINICAL
PATHWAY PADA PASIEN ANAK
DENGAN GASTROENTERITIS AKUT
DI RS XXXXX
TAHUN 2015
7. LAMA HARI RAWAT Gastroenteritis Akut Pada Pasien Anak di RS Husada Tahun
2015
Clinical Pathway PPK Data 2015
2 – 5 hari Tidak
tercantum
4,21 hari
LHR GE tanpa komplikasi
: 3-7 hari (Clinical Practice
Guideline Acute Gastroenteritis
dari The Royal Children’s
Melbourne Hospital, 2015 )
UTILISASI LAYANAN KESEHATAN
1. VISITE
Formulir Clinical
Pathway
Rata-rata
utilisasi
Hari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Tidak tercantum 4,20 0,97 0,98 0,91 0,66 0,36 0,18 0,08 0,03 0,02 0,00 0,00
1. VISITE DOKTER TIDAK TERCANTUM PADA FORMAT CLIN PATH GEA
2. BELUM SEMUA PASIEN DIVISITE SETIAP HARI OLEH DPJP
3. KEPMENKES NO. 129 TAHUN 2008 : STANDAR PELAYANAN MINIMAL RS  INDIKATOR
PENILAIAN JAM VISITE DPJP DI RAWAT INAP : JAM 08.00 – 14.00 SETIAP HARI KERJA
4. SARAN : PENAMBAHAN PENCATATAN KOLOM VISITE DPJP PADA FORM CLIN PATH
GASTROENTERITIS AKUT BDSRK. HARI DAN JAM VISITE
2. KONSULTASI
Data
2015
Form
Clin
Path
Rata-
rata
utilisasi
Hari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Sp. B Ada 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
SARAN : FORMAT CLINICAL PATHWAY PERLU DIKAJI
ULANG MASIH DIPERLUKAN ATAU TIDAK UNTUK
KASUS GASTROENTERITIS AKUT TANPA PENYERTA
ATAU PENYULIT
3. LABORATORIUM
Jenis Pemerik
saan
Form
Clin
Path
PP
K
Rata-rata
utilisasi
a. Darah Rutin V X 0.61
b. Kalium V V 0.43
c. Natrium V V 0.42
d. Chlorida V V 0.36
e. GDS V V 0.02
f. Feces rutin V V 0.73
g. Ureum X V 0.01
h. Kreatinin X V 0.01
i. AGD (bila perlu) X V 0.00
j. Analisa tinja Amuba
(bila perlu) X V 0.01
Jenis Pemeriksaan
Rata-rata
Utilisasi
Darah Lengkap (LED,Retik,Diff,MCV,MCH
MCHC)
0,38
CRP Kuantitatif 0,34
Urine Lengkap 0,13
Calsium 0,07
Antigen Dengue NS 1 0,06
Widal 0,05
Tubex TF 0,03
SGOT/AST 0,01
SGPT/ALT 0,01
Anti Dengue IgM+IgG (Harga Paket) 0,01
Darah Samar / Hematest 0,01
Fe 0,01
Gambaran Darah Tepi 0,01
APTT 0,00
Biakan Mo Aerob Feces 0,00
Biakan Mo Aerob Urine 0,00
Feritin 0,00
Globulin, Albumin, Protein Total 0,00
Hb Elektroporese 0,00
Hitung jenis lekosit 0,00
Masa Protrombin 0,00
Phosphor 0,00
TIBC 0,00
Penelitian Ermawati (2005)  SPM
menurut Depkes (2002): kultur tinja,
pemeriksaan rutin tinja, AGD (bila perlu)
dan elektrolit
Clinical Practice Guideline Acute
Gastroenteritis dari The Royal Children’s
Melbourne Hospital : feces rutin,
elektrolit, GDS
T
I
D
AK
S
E
SU
A
I
Jenis Pemeriksaan Tahun 2015 Form Clin Path PPK
Rata-rata
Utilisasi
1.Abdomen 3 posisi X X 0.01
2. Thoraks 1 posisi V X 0.01
3. Appendicogram X X 0.00
4. Thoraks 2 posisi X X 0.00
4. PEMERIKSAAN RADIOLOGI
PEMERIKSAAN RADIOLOGI TIDAK DITEMUKAN UTK KASUS DIARE AKUT( TANPA PENYERTA ATAU
PENYULIT) PADA ANAK :
1. PPK KES. ANAK RS HUSADA, 2012
2. PEDOMAN PELAYANAN MEDIS IDAI , 2009
3. PEDOMAN TATALAKSANA DIARE AKUT DARI BUKU PELAY.KES ANAK DI RS RUJUKAN TKT. I DI
KOTA / KABUPATEN (WHO, 2009)
SARAN : KAJI ULANG FORMAT CLINICAL PATHWAY GASTROENTERITIS AKUT ANAK
5. NUTRISI
No
Jenis
Nutrisi
Rata-rata
utilisasi
Hari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1
Diet
Lunak 0,04 0,01 0,01 0,02 0,01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
2 Bubur cair 0,02 0.00 0.00 0,01 0,02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
3
Diet
padat 0,03 0,01 0,01 0,01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
No
Jenis
Tindakan
Rata-
rata
utilisasi
Hari
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1
Pemakaian
Inhalasi 0.05 0.01 0.01 0.01 0.01 0.00 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
2
Pemakaian
infus pump 0.04 0.00 0.02 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
3 USG Umum 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Penggunaan Obat Antibiotika pada
kasus gastroenteritis akut pasien
anak berdasarkan golongan, terdiri
dari :
Generik 13 macam
Paten 29 macam
KENDALI BIAYA ???
Pemakaian obat antibiotika terbanyak
berdasarkan rata-rata utilisasi adalah Biotichol
500mg dengan rata-rata utilisasi 1,84 artinya
selama perawatan (rata-rata lama hari rawat
4,21 hari), pasien diberikan obat antibiotika
Biothicol 500 mg rata-rata sebanyak 1,84 kali.
Begitu pula dengan penggunaan obat antibiotika
Ceftriaxone 1 gr inj dengan rata-rata utilisasi
0,87 dimana artinya selama perawatan dengan
rata-rata lama hari rawat 4 hari, pasien diberikan
obat antibiotika Ceftriaxone inj rata-rata
sebanyak 0,87 kali, dan seterusnya.
OBAT ANTIBIOTIKA
KESIMPULAN PENELITIAN :
1. PENGGUNAAN ANTIBIOTIKA PADA KASUS DIARE AKUT MASIH BANYAK YANG TIDAK
SESUAI DENGAN PROTOKOL TERAPI PADA PPK KES ANAK RE HUSADA, 2012.
2. PENGGUNAAN OBAT PATEN YANG BERAGAM JENISNYA  BIAYA PERAWATAN SEMAKIN
MAHAL TERUTAMA UTK PASIEN KLS III (KURANG MAMPU)
3. 3 UNSUR PENTING DALAM TERAPI DIARE AKUT TANPA PENYERTA ATAU PENYULIT (PPK
KES ANAK RS HUSADA) :
 REHIDRASI
 SUPLEMEN ZINC
 PEMBERIAN MAKANAN
 TIDAK BOLEH DIBERIKAN ANTI DIARE
 ANTIBIOTIKA DIBERIKAN SESUAI INDIKASI ATAU DARI HASIL PENUNJANG
PENELITIAN AYU ARIANI (2010), UPAYA PENGOBATAN DIARE SEBAGIAN BESAR ADALAH DG
TERAPI REHIDRASI, ORALIT. TETAPI 10-20% DIARE DISEBABKAN OLEH INFEKSI  PEMBERIAN
ANTIBIOTIKA
SARAN : PENGGUNAAN ANTIBIOTIKA PADA KASUS DIARE AKUT MURNI SEBAIKNYA DIBERIKAN
SECARA RASIONAL, DIGUNAKAN SESUAI INDIKASI, JUGA DIDASARKAN PADA HASIL
PEMERIKSAAN PENUNJANG
REHIDRASI / INFUS
No Data 2015
Clin
Path PPK
Rata-
rata
Utilisasi
1 Ka-En 3B Obat V V 4,79
2 Ka-En 3A Obat V V 1,03
3 Ka-En 1B Obat V V 0,47
4 Ringer Laktat 500ml V V 0,46
5 Asering 5 V V 0,09
6 Dextrose 5% 500ml V V 0,04
7 Aminofusin Paed 250ml V V 0,02
8 Dextrose 5% + RL 500ml V V 0,01
9 Ka-En 4A Obat V V 0,01
10
Dextrose 5%+0,45% NaCl
(5 1/2) 500ml V V 0.00
11
Sodium Chlorida 0.9%
500ml V V 0.00
12
Sodium Chloride 3%
500ml V V 0.00
1. Dari rata-rata utilisasi,
penggunaan terbanyak infus
Ka-En 3B sebanyak 4,79.
2. Komposisi Ka-En 3B
mengandung elektrolit kalium
20 mEq/lt lebih tinggi
dibanding cairan infus
lainnya penting untuk :
• Mengganti kehilangan cairan
yang telah terjadi
• Mengganti kehilangan cairan
yang sedang berlangsung
• Cairan rumatan
3. Saran : pemberian rehidrasi /
infus ditingkatkan 
sesuai kebutuhan dan kondisi
klinis pasien.
No Data 2015
Clin
Path PPK
Rata-rata
Utilisasi
Keterang
an
Anti Emetik v x
1 Ondansetron inj 1.13 Generik
2 Narfoz 4 mg 0,49 Paten
3 Disflatyl tab 0,48 Paten
4 Ranitidin tab 0,31 Generik
5
Cedantron 4 mg inj
0,25 Generik
6 Rantin 0,11 Paten
7 Vometa syr 0,08 Paten
8 Acpulsif 5 mg tab 0,03 Paten
9 Entron 4 mg inj 0,03 Paten
10 OMZ Inj 0,02 Paten
11
Motilium 10 mg
tab 0,02 Paten
12 Polysilane syr 0,02 Paten
13 Vometa drops 0,02 Paten
14 Nexium inj 0,01 Paten
15 Domperidone 0.00 Generik
16 Antasid syr 0.00 Generik
17 Monell Obat 0.00 Paten
18
Omeprazole 40 mg
0.00 Generik
19 Pantozol inj 0.00 Paten
ANTI EMETIK
1. Belum ada penelitian atau
rekomendasi pemberian anti
emetic pada kasus diare akut
pada anak
2. Pemberian berdasarkan
indikasi bila ada mual, muntah.
3. Penggunaan obat paten masih
tinggi ( 13 macam) dibanding
generik (6 macam)
4. Saran :
a. Penggunaan disesuaikan bila
ada indikasi
b. Pemberian obat generick lebih
ditingkatkan (kendali biaya)
No Data 2015
Clin
Path PPK
Rata-rata
Utilisasi
Anti Piretik V X
1 Paracetamol Obat 0,39
2 Tempra Obat 0,38
3 Proris sup 125 mg 0,22
4 Panadol Obat 0,23
5 Farmadol inj 0,09
6 Dumin tab 0,03
7 Propyretic sup 0,03
8 Sanmol 0,03
ANTI PIRETIK
No Data 2015
Clinical
Pathway
PPK Rata-rata
Utilisasi
Oral Rehidrasi / Solution
V V
1 Sequest Sach 0,26
2 Pedialyte Obat 500 ml 0,04
3 Renalite Obat 200 ml 0,02
4 Oralit 200 ml Sachet 0,01
ORAL REHIDRASI
SOLUTION
Sesuai
indikasi bila
demam atau
suhu > 37,6’C
Masih minim
penggunaannya
 agar
ditingkatkan
sesuai PPK
ZINC No Riil 2015
Clinical
Pathway PPK
Rata-rata
Utilisasi
Obat Zinc V V
1 Orezinc 20mg/5ml Obat 0,44
2 Zink Oxide/Kg 0,02
Kesimpulan :
Penggunaan zinc pada kasus diare akut masih minim (mrp pilihan terapi)
ZINC :
• Komponen dengan banyak enzim dalam metabolism as. Nukleat dan sintesis protein
• Untuk perbaikan struktur dan fungsi membrane usus
• Kemanjuran zinc mempengaruhi durasi diare  memperbaiki atau meningkatkan penyerapan
air dan elektrolit melalui intestine dan mempercepat regenerasi epitel usus. (Lukacik, Thomas
dan Aranta, 2008)
• Mengurangi pengeluaran / frekuensi tinja dan memiliki signifikan dalam alur klinis diare akut
( Indriani dan Ari, 2007)
Saran : penggunaan zinc lebih ditingkatkan dalam penanganan kasus diare akut pada anak
PEMAKAIAN OBAT LAINNYA
1. ANTI DIARE
2. LACTOBACILLUS /
PREBIOTIK
3. ANTIHISTAMIN
4. OBAT BATUK
5. ANTI MUKOLITIK
6. STEROID
7. LACBON
8. ANTI JAMUR
9. OBAT ASMA
10. ANALGETIK
11. VITAMIN
12. ENZYM PENCERNAAN
13. LAIN-LAIN
14. VACCINE
Kesimpulan :
1. Penggunaan obat lain diluar ketentuan format clin path gastroenteritis
akut pada anak masih banyak
2. Penggunaan obat anti diare masih ditemukan, walaupun tidak tercantum
dalam format clin path maupun tidak diindikasikan pada PPK Kes Anak RS
Husada, 2012
3. Penggunaan obat-obat lain yang tidak sesuai dengan kasus gastroenteritis
akut tanpa penyerta / penyulit  ???
Saran :
1. Berdasarkan PPK dan Clinical Practice Guideline Acute
Gastroenteritis, 2015  anti diare tidak diberikan karena mempunyai
efek berbahaya
2. Penggunaan obat prebiotic / L-lactobacillus dipertimbangkan karena
masih belum direkomendasikan WHO (kurangnya bukti ilmiah) dan
harga mahal.
3. Penggunaan obat secara rasional (WHO, 2002 dan Kemenkes, 2012)
 penggunaan obat tidak terlalu banyak (polifarmasi), penggunaan
anti mikroba tidak tepat, baik dosis maupun indikasi, penggunaan
obat injeksi berlebihan, penggunaan obat tidak sesuai protocol,
pengobatan sendiri yang tidak tepat.
ALAT KESEHATAN
No Golongan : Rata-rata Utilisasi
1 Alat Suntik :
 Alat Suntik 3 cc Trm 10,21
 Alat Suntik 10 cc Trm 2,40
 Alat Suntik 5 cc Trm 1,50
 Alat Suntik 1 cc Tuberculin Trm 0,97
 Alat Suntik 20 cc Trm 0,21
2 Jarum Infus / Suntik
 Jarum Inf Dewasa/ Surflo No.24 Trm 1,24
 Jarum Suntik No. 18 G Terumo 0,28
 Jarum Inf Dewasa / Surflo No. 22 Trm 0,01
 Jarum Introcan Safety No. G24 0,01
3 Kapas Alkohol
 Pastik 17,22
 Alkafil 0,02
4 Verband
 Verband 10 m x 4 yard DRC 1,26
 Verband 7,5 cm x 4 yard DRC 0,02
 Verband Steril Husada (Isi 2 roll) 0,01
 Verband 5 cm x 4 yard DRC 0,01
5 Plester
 Tegaderm Pediatric TM 1610 0,91
 Transpore TM 1527- 1 x 10 Yd 0,18
 Micropore 1535 1 x 10 Yd 0,13
 Hansaplast Standar 0,03
 Hypafix 10cm x 5 m 0,00
 Fixomull 5 m x 5 cm 0,00
6 Perangkat Infus
 Asering Soft Bag 1,13
 Intrafix Safeset IS (Giving Set ) 0,53
 Threeway Stopcock 0,08
 Microdrip / Precision Sol S + Buret Trm 0,39
 Perangkat inf cairan 0,03
 Clave Threeway 0,01
 Perangkat Inf Darah / Blood-GIV S 0,01
 Perangkat Set Mikro Drip 0,00
7 Pipa / Tube
 “Pipa Lambung Anak no. 10 0,01
 Extension Tube 100 cm 0,01
 Pipa Lbg Dws / Stomach No 18 0,00
 Pipa Nasal O2 nasal dewasa 0,00
8 Underpad 0,02
 Injection pad 0,79
 Underpad prevail 0,16
 Underpad FL R Non-Woven 0,06
 Popok Bayi / Diapers Popoku 0,00
9 Lain-lain 0,01
 Thermometer Sheath ET 01 ss 20,33
 Sarung tangan non steril S/M/L 13,17
 Waslap 1,66
 Gelas Obat 1,29
 Sendok Obat 0,95
 Spalk Lapis Busa 0,30
 Solid Feces Container 0,15
 Ktg Urin Anak / Urine Collector 0,11
 Micromist Nebeling Ped 0,03
 Electrode Kulit “ Baxter” 0,01
 Kasa steril 16 cm x 20 cm 0,01
 Pot 50 cc 0,01
 Nipple Nut Cat 0,01
Kesimpulan
• Kelengkapan data akan sangat mempengaruhi output
• Dengan tools ini maka RS dapat memanfaatkan data yang ada dalam
system informasi untuk menyusun Pra Clinical Pathway dan mengevaluasi
CP yang telah disusun
• Bagi RS yang belum memiliki SIRS maka dapat mengentri secara manual
data yang akan diolah
• Untuk menjaga akses RS dalam memanfaatkan aplikasi ini dengan mudah
dan tanpa biaya saat ini tengah diproses Hak Cipta atas aplikasi ini
• Kami menunggu masukan dan saran dari para pengguna untuk
pengembangan aplikasi ini ke depan sehingga dapat menjawab kebutuhan
yang ada.

Contenu connexe

Similaire à OPTIMALKAN CP

2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx
2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx
2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptxDewaTidur1
 
Presentasi 150604040947-lva1-app6892
Presentasi 150604040947-lva1-app6892Presentasi 150604040947-lva1-app6892
Presentasi 150604040947-lva1-app6892Herlovina Megasari
 
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...Cut Ampon Lambiheue
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011penawar
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011penawar
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011penawar
 
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdfRSIAALIHSANSIMPANGEM
 
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptx
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptxPentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptx
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptxsalam ajah
 
CP November.pptx
CP November.pptxCP November.pptx
CP November.pptxryanp21
 
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptx
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptxDoc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptx
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptxDewaTidur1
 
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptx
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptxTUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptx
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptxAyuRahmawatiHidayat1
 
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptxjokosusanto58
 
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)Agus Mutamakin
 
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin (Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin Armin Kobain
 
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdf
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdfTata Laksana Survei Akreditasi.pdf
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdfMusdalifaMunsir
 
DraftCeklis survey admen.docx
DraftCeklis survey admen.docxDraftCeklis survey admen.docx
DraftCeklis survey admen.docxsrijulianta
 

Similaire à OPTIMALKAN CP (20)

2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx
2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx
2_PENYUSUNAN DOKUMEN_AKREDITASI KLINIK PRATAMA_PAPAY.pptx
 
Presentasi
PresentasiPresentasi
Presentasi
 
Presentasi 150604040947-lva1-app6892
Presentasi 150604040947-lva1-app6892Presentasi 150604040947-lva1-app6892
Presentasi 150604040947-lva1-app6892
 
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...
IMPLEMENTASI BPJS KESEHATAN DALAM PENYELENGGARAAN PROGRAM JAMINAN KESEHATAN N...
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011
 
20.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 201120.modul clinic medical check up 2011
20.modul clinic medical check up 2011
 
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf
4drNico Starkes-Instrumen PAB Juni 2022.pdf
 
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptx
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptxPentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptx
Pentingnya data indikator untuk monitor dan meningkatkan performance rs .pptx
 
CP November.pptx
CP November.pptxCP November.pptx
CP November.pptx
 
Pmkp
PmkpPmkp
Pmkp
 
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptx
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptxDoc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptx
Doc AKREDITASI KLINIK PRATAMA PAPAY.pptx
 
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptx
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptxTUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptx
TUGAS_PENDAHULUAN_PKPA_APOTEK_ATRIKA.pptx
 
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx
1# Bahan presentasi asosiasi 15sep22.pptx
 
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)
Penyusunan rancangan rekam medis elektronik (RME)
 
Sosialisasi2023update.pptx
Sosialisasi2023update.pptxSosialisasi2023update.pptx
Sosialisasi2023update.pptx
 
CLINICAL_PATHWAY.ppt
CLINICAL_PATHWAY.pptCLINICAL_PATHWAY.ppt
CLINICAL_PATHWAY.ppt
 
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin (Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin
(Lamp 1.8) standar pelayanan poli kulit dan kelamin
 
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdf
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdfTata Laksana Survei Akreditasi.pdf
Tata Laksana Survei Akreditasi.pdf
 
DraftCeklis survey admen.docx
DraftCeklis survey admen.docxDraftCeklis survey admen.docx
DraftCeklis survey admen.docx
 

Dernier

ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptx
ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptxANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptx
ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptxCahyaRizal1
 
anatomi fisiologi sistem penginderaan.ppt
anatomi fisiologi sistem penginderaan.pptanatomi fisiologi sistem penginderaan.ppt
anatomi fisiologi sistem penginderaan.pptRoniAlfaqih2
 
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdf
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdfPPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdf
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdfhurufd86
 
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).ppt
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).pptMATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).ppt
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).pptbambang62741
 
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal Diabetes
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal DiabetesFARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal Diabetes
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal DiabetesNadrohSitepu1
 
Presentasi farmakologi materi hipertensi
Presentasi farmakologi materi hipertensiPresentasi farmakologi materi hipertensi
Presentasi farmakologi materi hipertensissuser1cc42a
 
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdf
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdfPpt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdf
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdfAyundaHennaPelalawan
 
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdfMeboix
 
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.ppt
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.pptToksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.ppt
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.pptRoniAlfaqih2
 
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar KepHaslianiBaharuddin
 
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptx
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptxTUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptx
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptxTriNurmiyati
 
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptx
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptxILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptx
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptxfania35
 
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdf
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdfLaporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdf
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdfHilalSunu
 
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptx
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptxSediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptx
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptxwisanggeni19
 
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptxAzwarArifkiSurg
 
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmas
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmasserbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmas
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmasmufida16
 
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdf
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdfPEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdf
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdfMeboix
 
PEMBUATAN STR BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptx
PEMBUATAN STR  BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptxPEMBUATAN STR  BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptx
PEMBUATAN STR BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptxpuspapameswari
 
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANAN
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANANETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANAN
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANANDianFitriyani15
 
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diri
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh DiriAsuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diri
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diriandi861789
 

Dernier (20)

ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptx
ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptxANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptx
ANESTESI LOKAL YARSI fixbgt dehhhhh.pptx
 
anatomi fisiologi sistem penginderaan.ppt
anatomi fisiologi sistem penginderaan.pptanatomi fisiologi sistem penginderaan.ppt
anatomi fisiologi sistem penginderaan.ppt
 
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdf
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdfPPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdf
PPT_ AYU SASKARANI (proposal) fix fix.pdf
 
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).ppt
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).pptMATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).ppt
MATERI TENTANG STUNTING BAGI REMAJA (Materi sosialisasi).ppt
 
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal Diabetes
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal DiabetesFARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal Diabetes
FARMAKOLOGI HORMONAL obat hormonal Diabetes
 
Presentasi farmakologi materi hipertensi
Presentasi farmakologi materi hipertensiPresentasi farmakologi materi hipertensi
Presentasi farmakologi materi hipertensi
 
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdf
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdfPpt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdf
Ppt Macroscopic Structure of Skin Rash.pdf
 
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf
2. Kebijakan ILP di Posyandu-1234567.pdf
 
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.ppt
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.pptToksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.ppt
Toksikologi obat dan macam-macam obat yang toksik dan berbahaya.ppt
 
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep
2 Adaptasi Sel dan Jejas Sel.pptx Ilmu Dasar Kep
 
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptx
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptxTUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptx
TUMBUH KEMBANG KELUARGAaaaaaaaaaaaa.pptx
 
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptx
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptxILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptx
ILMU PENYAKIT GIGI DAN MULUT PEMERIKSAAN SUBJEKTIF.pptx
 
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdf
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdfLaporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdf
Laporan kasus restorasi kelas 2 komposit.pdf
 
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptx
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptxSediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptx
Sediaan Kream semisolid farmasi Industri.pptx
 
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx
362259940-Kista-Duktus-Tiroglosus-ppt.pptx
 
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmas
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmasserbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmas
serbuk terbagi dan serbuk tabur yang gunakan untuk farmas
 
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdf
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdfPEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdf
PEDOMAN PROTOTYPE PUSKESMAS_KEMENKES ALL by zb NERMI.pdf
 
PEMBUATAN STR BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptx
PEMBUATAN STR  BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptxPEMBUATAN STR  BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptx
PEMBUATAN STR BAGI APOTEKER PASCA UU 17-2023.pptx
 
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANAN
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANANETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANAN
ETIKA DAN HUKUM KESEHATAN SERTA KEBIDANAN
 
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diri
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh DiriAsuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diri
Asuhan Keperawatan Jiwa Resiko Bunuh Diri
 

OPTIMALKAN CP

  • 1. Tools Pengembangan Clinical Pathway dan Evaluasi Clinical Pathway Versi Beta 2.0 Dikembangkan Oleh Dr. Atik Nurwahyuni, SKM, MKM Prof. Amal Chalik Sjaaf, SKM, DrPH Muhammad Faris, S.Kom 2nd ICHA, 31 OKTOBER 2017
  • 2. Latar Belakang • Undang-undang No 29 Tahun 2004 tentang Praktik Kedokteran • PMK No. 1438 Tahun 2010 tentang Standar Pelayanan Kedokteran • PNPK merupakan standar pelayanan kedokteran yang bersifat nasional dan dibuat oleh organisasi profesi serta disahkan oleh Menteri • SPO dibuat dan ditetapkan oleh pimpinan fasilitas pelayanan. • Clinical pathway adalah sebuah proses yang melibatkan multidisiplin yang berfokus pada perawatan pasien dengan diagnosis atau prosedur tertentu secara berkelanjutan, tepat waktu untuk mendapatkan hasil terbaik yang telah ditentukan, dengan sumber daya yang ada. • Dengan adanya clinical pathway maka RS akan memiliki perencanaan dalam merawat pasien sehingga diharapkan pelayanan menjadi lebih efektif, terjaga mutunya dengan biaya yang terkendali.
  • 3. Identifikasi kebutuhan Clinical Pathway Mendapatkan dukungan manajemen &komitmen dokter Dari berbagai kelompok multidisiplin dengan stakeholders &pemimpin proyek (Jika perlu) Mengumpulkan data yang relevan (pre-test) sebelum pembuatan CP. Menetapkan jika ada CP sebelumnya Pengumpulan data/bukti rancangan isi&bentuk pathway Pemilihan waktu mulai penggunanan pathway, pengembangan urutan waktu penerapan Gantt chart Mendapatkan kutipan untuk mencetak Pathway melibatkan PPT staf Memberikan pendidikan untuk staff klinis yang akan menggunakan pathway- termasuk modul pendidikan online Memulai penggunaan /percobaan pathway menurut waktu yang direncanakan Audit pathways untuk membangun kepatuhan kesesuaian penggunaan Menganalisis audit dan survei pengguna Menyediakan fasilitas &hasil analisis untuk komite pengarah Memperbarui segala bentuk kekurangan dalam pathway dan melanjutkan implemetasinya Ulangi audit pada interval waktu yang tepat Menetapkan langkah- langkah tujuan & hasil evaluasi CP ACT PLAN STUDY DO
  • 4. • Penyusunan CP sebaiknya berdasarkan bukti evidence • Saat ini belum banyak RS yang mengambangkan CP, bila sudah menyusun CP hampir tidak pernah di evaluasi • Salah satu kendala adalah pengolahan data yang cukup kompleks • Sebenarnya data yang dibutuhkan telah tersedia di rumah sakit yaitu data rekam medis, namun analisisnya membutuhkan waktu dan tenaga yang cukup besar bila dilakukan secara manual. • Sebagian besar data yang dibutuhkan dalam penyusunan clinical pathway telah diinput ke dalam sistem informasi rumah sakit terutama sistem pembayaran atau billing.
  • 5. CLINICAL PATHWAY PENYAKIT........... No Pendaftaran Umur: Tanggal Lahir: Berat Badan: Tinggi Badan: Nomor Rekam Medis: Diagnosis Awal: Kode ICD 10 : DPJP : PPJP : DPJP Operasi: DPJP Anestesi: Jam mulai operasi: Jam selesai operasi: Aktivitas Pelayanan R. Rawat Tgl/Jam masuk Tgl/Jam keluar: Lama Rawat Hari Rawat 1/ Tanggal Hari Rawat 2/ Tanggal Hari Rawat n/ Tanggal Diagnosis:  Penyakit Penyerta dan Komplikasi  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  .............. Asessmen Klinis:  Visite DPJP  Konsultasi  SPD  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Pemeriksaan Penunjang:  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Tindakan::  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Obat Obatan::  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Alat Kesehatan dan BHP:  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Nutrisi::  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Mobilisasi:: Hasil/Outcome List Outcome  …  … + / - + / - + / - + / - + / - + / - Pendidikan/Rencana Pemulangan:  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Varians  ...............  ...............  ...............  ...............  ...............  ............... Diagnosis Akhir Kode ICD X Jenis Tindakan Kode ICD 9 CM  Diagnosis Utama ...............  ...............  Diagnosis Penyerta ...............  ...............  Komplikasi ...............  ...............
  • 6. Variabel yang tersedia di RS • Karakteristik Pasien: • Umur • Jenis Kelamin • Jenis Pasien • Status keluar RS • Kelas kamar pasien • Data Medik Pasien • Diagnosis Utama (ICD X) • Diagnosis Penyerta (ICD X) • Konsultasi dengan Dokter • Pemeriksaan Penunjang (Laboratorium, Radiologi, Fisioterapi dll) • Tindakan (ICD 9 CM) • Obat (Nama obat, jumlah) • Alat Kesehatan dan BHP (Nama Alkes, jumlah) • Tanggal Masuk • Tanggal Keluar • Tanggal Transaksi
  • 7. • Tools Pengembangan Clinical Pathway dan Evaluasi Clinical Pathway versi Beta 1.0 telah diperkenalkan pada tahun 2014 • Dengan mengadopsi semua masukan dari stakeholder maka dilakukan perbaikan menjadi Tools Pengembangan Clinical Pathway dan Evaluasi Clinical Pathway versi Beta 2.0
  • 10.
  • 11.
  • 12.
  • 13.
  • 15. Data Input Rincian Pelayanan No.Pendaftaran Tanggal Tindakan Nama Tindakan Instalasi Tindakan DPJP Gelar Dokter Harga A110007801 02/10/2012 II Tindakan PELAKSANA null 300.000 A110007801 03/10/2012 Paket Darah Lengkap LAS Laboratorium PELAKSANA null 42.248 A110007801 03/10/2012 Ganti Balutan/angkat jahitan besar Tindakan PELAKSANA null 34.308 A110007801 03/10/2012 Pasang Infus Tindakan PELAKSANA null 24.492 A110007801 03/10/2012 SC ** Tindakan Santo null 2.500.000 A110007801 03/10/2012 Insersi IUD Tindakan Varo null 500.000 A110007801 03/10/2012 SC ** Tindakan Varo null 2.500.000 A110007801 04/10/2012 CTG/Kebidanan ** Tindakan PELAKSANA null 21.526 A110007801 04/10/2012 I Tindakan PELAKSANA null 500.000 A110007801 04/10/2012 Visite Visite Varo Sp.OG 100.000 A110007801 07/10/2012 Clysma pada Obstr Letak Rendah ** Tindakan PELAKSANA null 30.912 A110007801 07/10/2012 Ganti Balutan/angkat jahitan besar Tindakan PELAKSANA null 41.441 A110007801 07/10/2012 Visite Visite Varo Sp.OG 100.000
  • 16. Data Input Obat NO. REGISTRASI NO. RM JENIS NAMA JUMLAH HARGA TOTAL (harga x jumlah) A112009244 12050025 Obat HYPAFIX 5 CMX 5 M 0 18.000 - A112009244 12040329 Obat HYPAFIX 10 CMX 5 M 0 15.000 - A112009244 12050025 Obat O2 CAIR 200 1.000 200.000 A112009244 12050025 Obat O2 CAIR 200 1.000 200.000 A112009244 12070035 Obat AMOXYCILLIN CAP 500 MG 15 1.052 15.780 A112009244 12070035 Obat ASAMMEFENAMAT TAB 500 MG 15 1.272 19.080 A112009244 12070035 Obat SULFAS FERROSUS 300 MG TAB KF 10 1.511 15.110 A112009244 12060024 Obat KALTROFEN SUPP 100 MG 4 13.000 52.000 A112009244 12060024 Obat CEFTRIAXON 1 GR INJ DX 4 19.000 76.000 A112009244 12060024 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 3 19.000 57.000 A112009244 12060024 Obat KETOROLAC INJ 3% 3 16.000 48.000 A112009244 12060024 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 3 19.000 57.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 3 19.000 57.000 A112009244 12050025 Obat CELEMEK FILMPUTIH (APRON-AP-88) 3 17.000 51.000 A112009244 12050025 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000 A112009244 12050025 Obat ECOSOL RINGER LACTATE 3 20.000 60.000 A112009244 12050025 Alkes SURGEON CAP (GREEN) 3 17.000 51.000 A112009244 12050025 Obat ELEKTRODE ECG 3 16.000 48.000 A112009244 12050025 Obat ELEKTRODE ECG 3 16.000 48.000 A112009244 12060024 Obat EXTRACE 2 17.000 34.000 A112009244 12060024 Alkes DISP.SYRINGE 10 CC 2 19.000 38.000 A112009244 12050025 Alkes CHROMIC 2/0 913H RB / TP 2 15.000 30.000 A112009244 12050025 Alkes VICRYL 1 W9451 RB / TP 2 10.000 20.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 5 CC 2 17.000 34.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 5 CC 2 17.000 34.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 2 15.000 30.000 A112009244 12050025 Alkes DISP.SYRINGE 3 CC 2 15.000 30.000
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 22.
  • 23. ERANI SOENGKONO, KARS, FKM-UI IMPLEMENTASI CLINICAL PATHWAY PADA PASIEN ANAK DENGAN GASTROENTERITIS AKUT DI RS XXXXX TAHUN 2015
  • 24. 7. LAMA HARI RAWAT Gastroenteritis Akut Pada Pasien Anak di RS Husada Tahun 2015 Clinical Pathway PPK Data 2015 2 – 5 hari Tidak tercantum 4,21 hari LHR GE tanpa komplikasi : 3-7 hari (Clinical Practice Guideline Acute Gastroenteritis dari The Royal Children’s Melbourne Hospital, 2015 )
  • 25. UTILISASI LAYANAN KESEHATAN 1. VISITE Formulir Clinical Pathway Rata-rata utilisasi Hari 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Tidak tercantum 4,20 0,97 0,98 0,91 0,66 0,36 0,18 0,08 0,03 0,02 0,00 0,00 1. VISITE DOKTER TIDAK TERCANTUM PADA FORMAT CLIN PATH GEA 2. BELUM SEMUA PASIEN DIVISITE SETIAP HARI OLEH DPJP 3. KEPMENKES NO. 129 TAHUN 2008 : STANDAR PELAYANAN MINIMAL RS  INDIKATOR PENILAIAN JAM VISITE DPJP DI RAWAT INAP : JAM 08.00 – 14.00 SETIAP HARI KERJA 4. SARAN : PENAMBAHAN PENCATATAN KOLOM VISITE DPJP PADA FORM CLIN PATH GASTROENTERITIS AKUT BDSRK. HARI DAN JAM VISITE
  • 26. 2. KONSULTASI Data 2015 Form Clin Path Rata- rata utilisasi Hari 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Sp. B Ada 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 SARAN : FORMAT CLINICAL PATHWAY PERLU DIKAJI ULANG MASIH DIPERLUKAN ATAU TIDAK UNTUK KASUS GASTROENTERITIS AKUT TANPA PENYERTA ATAU PENYULIT
  • 27. 3. LABORATORIUM Jenis Pemerik saan Form Clin Path PP K Rata-rata utilisasi a. Darah Rutin V X 0.61 b. Kalium V V 0.43 c. Natrium V V 0.42 d. Chlorida V V 0.36 e. GDS V V 0.02 f. Feces rutin V V 0.73 g. Ureum X V 0.01 h. Kreatinin X V 0.01 i. AGD (bila perlu) X V 0.00 j. Analisa tinja Amuba (bila perlu) X V 0.01 Jenis Pemeriksaan Rata-rata Utilisasi Darah Lengkap (LED,Retik,Diff,MCV,MCH MCHC) 0,38 CRP Kuantitatif 0,34 Urine Lengkap 0,13 Calsium 0,07 Antigen Dengue NS 1 0,06 Widal 0,05 Tubex TF 0,03 SGOT/AST 0,01 SGPT/ALT 0,01 Anti Dengue IgM+IgG (Harga Paket) 0,01 Darah Samar / Hematest 0,01 Fe 0,01 Gambaran Darah Tepi 0,01 APTT 0,00 Biakan Mo Aerob Feces 0,00 Biakan Mo Aerob Urine 0,00 Feritin 0,00 Globulin, Albumin, Protein Total 0,00 Hb Elektroporese 0,00 Hitung jenis lekosit 0,00 Masa Protrombin 0,00 Phosphor 0,00 TIBC 0,00 Penelitian Ermawati (2005)  SPM menurut Depkes (2002): kultur tinja, pemeriksaan rutin tinja, AGD (bila perlu) dan elektrolit Clinical Practice Guideline Acute Gastroenteritis dari The Royal Children’s Melbourne Hospital : feces rutin, elektrolit, GDS T I D AK S E SU A I
  • 28. Jenis Pemeriksaan Tahun 2015 Form Clin Path PPK Rata-rata Utilisasi 1.Abdomen 3 posisi X X 0.01 2. Thoraks 1 posisi V X 0.01 3. Appendicogram X X 0.00 4. Thoraks 2 posisi X X 0.00 4. PEMERIKSAAN RADIOLOGI PEMERIKSAAN RADIOLOGI TIDAK DITEMUKAN UTK KASUS DIARE AKUT( TANPA PENYERTA ATAU PENYULIT) PADA ANAK : 1. PPK KES. ANAK RS HUSADA, 2012 2. PEDOMAN PELAYANAN MEDIS IDAI , 2009 3. PEDOMAN TATALAKSANA DIARE AKUT DARI BUKU PELAY.KES ANAK DI RS RUJUKAN TKT. I DI KOTA / KABUPATEN (WHO, 2009) SARAN : KAJI ULANG FORMAT CLINICAL PATHWAY GASTROENTERITIS AKUT ANAK
  • 29. 5. NUTRISI No Jenis Nutrisi Rata-rata utilisasi Hari 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Diet Lunak 0,04 0,01 0,01 0,02 0,01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2 Bubur cair 0,02 0.00 0.00 0,01 0,02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3 Diet padat 0,03 0,01 0,01 0,01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 No Jenis Tindakan Rata- rata utilisasi Hari 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Pemakaian Inhalasi 0.05 0.01 0.01 0.01 0.01 0.00 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2 Pemakaian infus pump 0.04 0.00 0.02 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3 USG Umum 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
  • 30. Penggunaan Obat Antibiotika pada kasus gastroenteritis akut pasien anak berdasarkan golongan, terdiri dari : Generik 13 macam Paten 29 macam KENDALI BIAYA ??? Pemakaian obat antibiotika terbanyak berdasarkan rata-rata utilisasi adalah Biotichol 500mg dengan rata-rata utilisasi 1,84 artinya selama perawatan (rata-rata lama hari rawat 4,21 hari), pasien diberikan obat antibiotika Biothicol 500 mg rata-rata sebanyak 1,84 kali. Begitu pula dengan penggunaan obat antibiotika Ceftriaxone 1 gr inj dengan rata-rata utilisasi 0,87 dimana artinya selama perawatan dengan rata-rata lama hari rawat 4 hari, pasien diberikan obat antibiotika Ceftriaxone inj rata-rata sebanyak 0,87 kali, dan seterusnya. OBAT ANTIBIOTIKA
  • 31. KESIMPULAN PENELITIAN : 1. PENGGUNAAN ANTIBIOTIKA PADA KASUS DIARE AKUT MASIH BANYAK YANG TIDAK SESUAI DENGAN PROTOKOL TERAPI PADA PPK KES ANAK RE HUSADA, 2012. 2. PENGGUNAAN OBAT PATEN YANG BERAGAM JENISNYA  BIAYA PERAWATAN SEMAKIN MAHAL TERUTAMA UTK PASIEN KLS III (KURANG MAMPU) 3. 3 UNSUR PENTING DALAM TERAPI DIARE AKUT TANPA PENYERTA ATAU PENYULIT (PPK KES ANAK RS HUSADA) :  REHIDRASI  SUPLEMEN ZINC  PEMBERIAN MAKANAN  TIDAK BOLEH DIBERIKAN ANTI DIARE  ANTIBIOTIKA DIBERIKAN SESUAI INDIKASI ATAU DARI HASIL PENUNJANG PENELITIAN AYU ARIANI (2010), UPAYA PENGOBATAN DIARE SEBAGIAN BESAR ADALAH DG TERAPI REHIDRASI, ORALIT. TETAPI 10-20% DIARE DISEBABKAN OLEH INFEKSI  PEMBERIAN ANTIBIOTIKA SARAN : PENGGUNAAN ANTIBIOTIKA PADA KASUS DIARE AKUT MURNI SEBAIKNYA DIBERIKAN SECARA RASIONAL, DIGUNAKAN SESUAI INDIKASI, JUGA DIDASARKAN PADA HASIL PEMERIKSAAN PENUNJANG
  • 32. REHIDRASI / INFUS No Data 2015 Clin Path PPK Rata- rata Utilisasi 1 Ka-En 3B Obat V V 4,79 2 Ka-En 3A Obat V V 1,03 3 Ka-En 1B Obat V V 0,47 4 Ringer Laktat 500ml V V 0,46 5 Asering 5 V V 0,09 6 Dextrose 5% 500ml V V 0,04 7 Aminofusin Paed 250ml V V 0,02 8 Dextrose 5% + RL 500ml V V 0,01 9 Ka-En 4A Obat V V 0,01 10 Dextrose 5%+0,45% NaCl (5 1/2) 500ml V V 0.00 11 Sodium Chlorida 0.9% 500ml V V 0.00 12 Sodium Chloride 3% 500ml V V 0.00 1. Dari rata-rata utilisasi, penggunaan terbanyak infus Ka-En 3B sebanyak 4,79. 2. Komposisi Ka-En 3B mengandung elektrolit kalium 20 mEq/lt lebih tinggi dibanding cairan infus lainnya penting untuk : • Mengganti kehilangan cairan yang telah terjadi • Mengganti kehilangan cairan yang sedang berlangsung • Cairan rumatan 3. Saran : pemberian rehidrasi / infus ditingkatkan  sesuai kebutuhan dan kondisi klinis pasien.
  • 33. No Data 2015 Clin Path PPK Rata-rata Utilisasi Keterang an Anti Emetik v x 1 Ondansetron inj 1.13 Generik 2 Narfoz 4 mg 0,49 Paten 3 Disflatyl tab 0,48 Paten 4 Ranitidin tab 0,31 Generik 5 Cedantron 4 mg inj 0,25 Generik 6 Rantin 0,11 Paten 7 Vometa syr 0,08 Paten 8 Acpulsif 5 mg tab 0,03 Paten 9 Entron 4 mg inj 0,03 Paten 10 OMZ Inj 0,02 Paten 11 Motilium 10 mg tab 0,02 Paten 12 Polysilane syr 0,02 Paten 13 Vometa drops 0,02 Paten 14 Nexium inj 0,01 Paten 15 Domperidone 0.00 Generik 16 Antasid syr 0.00 Generik 17 Monell Obat 0.00 Paten 18 Omeprazole 40 mg 0.00 Generik 19 Pantozol inj 0.00 Paten ANTI EMETIK 1. Belum ada penelitian atau rekomendasi pemberian anti emetic pada kasus diare akut pada anak 2. Pemberian berdasarkan indikasi bila ada mual, muntah. 3. Penggunaan obat paten masih tinggi ( 13 macam) dibanding generik (6 macam) 4. Saran : a. Penggunaan disesuaikan bila ada indikasi b. Pemberian obat generick lebih ditingkatkan (kendali biaya)
  • 34. No Data 2015 Clin Path PPK Rata-rata Utilisasi Anti Piretik V X 1 Paracetamol Obat 0,39 2 Tempra Obat 0,38 3 Proris sup 125 mg 0,22 4 Panadol Obat 0,23 5 Farmadol inj 0,09 6 Dumin tab 0,03 7 Propyretic sup 0,03 8 Sanmol 0,03 ANTI PIRETIK No Data 2015 Clinical Pathway PPK Rata-rata Utilisasi Oral Rehidrasi / Solution V V 1 Sequest Sach 0,26 2 Pedialyte Obat 500 ml 0,04 3 Renalite Obat 200 ml 0,02 4 Oralit 200 ml Sachet 0,01 ORAL REHIDRASI SOLUTION Sesuai indikasi bila demam atau suhu > 37,6’C Masih minim penggunaannya  agar ditingkatkan sesuai PPK
  • 35. ZINC No Riil 2015 Clinical Pathway PPK Rata-rata Utilisasi Obat Zinc V V 1 Orezinc 20mg/5ml Obat 0,44 2 Zink Oxide/Kg 0,02 Kesimpulan : Penggunaan zinc pada kasus diare akut masih minim (mrp pilihan terapi) ZINC : • Komponen dengan banyak enzim dalam metabolism as. Nukleat dan sintesis protein • Untuk perbaikan struktur dan fungsi membrane usus • Kemanjuran zinc mempengaruhi durasi diare  memperbaiki atau meningkatkan penyerapan air dan elektrolit melalui intestine dan mempercepat regenerasi epitel usus. (Lukacik, Thomas dan Aranta, 2008) • Mengurangi pengeluaran / frekuensi tinja dan memiliki signifikan dalam alur klinis diare akut ( Indriani dan Ari, 2007) Saran : penggunaan zinc lebih ditingkatkan dalam penanganan kasus diare akut pada anak
  • 36. PEMAKAIAN OBAT LAINNYA 1. ANTI DIARE 2. LACTOBACILLUS / PREBIOTIK 3. ANTIHISTAMIN 4. OBAT BATUK 5. ANTI MUKOLITIK 6. STEROID 7. LACBON 8. ANTI JAMUR 9. OBAT ASMA 10. ANALGETIK 11. VITAMIN 12. ENZYM PENCERNAAN 13. LAIN-LAIN 14. VACCINE Kesimpulan : 1. Penggunaan obat lain diluar ketentuan format clin path gastroenteritis akut pada anak masih banyak 2. Penggunaan obat anti diare masih ditemukan, walaupun tidak tercantum dalam format clin path maupun tidak diindikasikan pada PPK Kes Anak RS Husada, 2012 3. Penggunaan obat-obat lain yang tidak sesuai dengan kasus gastroenteritis akut tanpa penyerta / penyulit  ??? Saran : 1. Berdasarkan PPK dan Clinical Practice Guideline Acute Gastroenteritis, 2015  anti diare tidak diberikan karena mempunyai efek berbahaya 2. Penggunaan obat prebiotic / L-lactobacillus dipertimbangkan karena masih belum direkomendasikan WHO (kurangnya bukti ilmiah) dan harga mahal. 3. Penggunaan obat secara rasional (WHO, 2002 dan Kemenkes, 2012)  penggunaan obat tidak terlalu banyak (polifarmasi), penggunaan anti mikroba tidak tepat, baik dosis maupun indikasi, penggunaan obat injeksi berlebihan, penggunaan obat tidak sesuai protocol, pengobatan sendiri yang tidak tepat.
  • 37. ALAT KESEHATAN No Golongan : Rata-rata Utilisasi 1 Alat Suntik :  Alat Suntik 3 cc Trm 10,21  Alat Suntik 10 cc Trm 2,40  Alat Suntik 5 cc Trm 1,50  Alat Suntik 1 cc Tuberculin Trm 0,97  Alat Suntik 20 cc Trm 0,21 2 Jarum Infus / Suntik  Jarum Inf Dewasa/ Surflo No.24 Trm 1,24  Jarum Suntik No. 18 G Terumo 0,28  Jarum Inf Dewasa / Surflo No. 22 Trm 0,01  Jarum Introcan Safety No. G24 0,01 3 Kapas Alkohol  Pastik 17,22  Alkafil 0,02 4 Verband  Verband 10 m x 4 yard DRC 1,26  Verband 7,5 cm x 4 yard DRC 0,02  Verband Steril Husada (Isi 2 roll) 0,01  Verband 5 cm x 4 yard DRC 0,01 5 Plester  Tegaderm Pediatric TM 1610 0,91  Transpore TM 1527- 1 x 10 Yd 0,18  Micropore 1535 1 x 10 Yd 0,13  Hansaplast Standar 0,03  Hypafix 10cm x 5 m 0,00  Fixomull 5 m x 5 cm 0,00 6 Perangkat Infus  Asering Soft Bag 1,13  Intrafix Safeset IS (Giving Set ) 0,53  Threeway Stopcock 0,08  Microdrip / Precision Sol S + Buret Trm 0,39  Perangkat inf cairan 0,03  Clave Threeway 0,01  Perangkat Inf Darah / Blood-GIV S 0,01  Perangkat Set Mikro Drip 0,00 7 Pipa / Tube  “Pipa Lambung Anak no. 10 0,01  Extension Tube 100 cm 0,01  Pipa Lbg Dws / Stomach No 18 0,00  Pipa Nasal O2 nasal dewasa 0,00 8 Underpad 0,02  Injection pad 0,79  Underpad prevail 0,16  Underpad FL R Non-Woven 0,06  Popok Bayi / Diapers Popoku 0,00 9 Lain-lain 0,01  Thermometer Sheath ET 01 ss 20,33  Sarung tangan non steril S/M/L 13,17  Waslap 1,66  Gelas Obat 1,29  Sendok Obat 0,95  Spalk Lapis Busa 0,30  Solid Feces Container 0,15  Ktg Urin Anak / Urine Collector 0,11  Micromist Nebeling Ped 0,03  Electrode Kulit “ Baxter” 0,01  Kasa steril 16 cm x 20 cm 0,01  Pot 50 cc 0,01  Nipple Nut Cat 0,01
  • 38. Kesimpulan • Kelengkapan data akan sangat mempengaruhi output • Dengan tools ini maka RS dapat memanfaatkan data yang ada dalam system informasi untuk menyusun Pra Clinical Pathway dan mengevaluasi CP yang telah disusun • Bagi RS yang belum memiliki SIRS maka dapat mengentri secara manual data yang akan diolah • Untuk menjaga akses RS dalam memanfaatkan aplikasi ini dengan mudah dan tanpa biaya saat ini tengah diproses Hak Cipta atas aplikasi ini • Kami menunggu masukan dan saran dari para pengguna untuk pengembangan aplikasi ini ke depan sehingga dapat menjawab kebutuhan yang ada.