2. Kolonyalismo
ay tumutukoysa pag tatamo ng mga lupain upang
matugunan ang layuning pangkomersyal at panrelihiyon ng
isang bansa. At pagtatatag ng mga
kompanyang pangkalakalan, at
kilalanin sila bilang isang
makapangyarihang bansa.
Imperyalismo
ay tumutukoy sa patakaran ng isang
makapangyarihang bansa na palawakin ang kanilang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop o pagkontrol sa
pangkabuhayan at pampolitikang kaayusan ng isa o iba’t
ibang bansa.
3. Ang Dahilan ng Kolonyalismo sa
Kanlurang Asya.
Sa mga bansang Kanluranin ang mga Portuges an
unang dumating sa India noong 1548
Kinailangang humanap ng mga Kristiyanong
mangangalakal.
Mahigpit na pagbabantay ng Imperyong Muslim
Ottoman ng Turkey sa Kanlurang Asya na
kanilang sakop.
Kinailangan din lakbayin ang kabuuang paligid ng
Africa hangang sa marating ang India.
Sa kasamaang palad, ang kilusang ito ay nauwi sa
labanang kolonyal.
Bunga ng natuklasang kapakinabangan sa mga
lupaing Asyano nagsimula ang pagkakaroon ng
maraming kolonya.
4. Imperyong Briton
Ang kinilalang pinakamalaking imperyo
naitatag sa kasaysayan ng daigdig.
Ang mga Briton ay nagtalaga rin ng
kompanya na siyang namahala sa
pagtatatag ng mga himpilang pangkalakalan
sa Asya.
Nagtatag ng British East Indian Company.
Ang interes ng mga Kanluranin sa India ay
nagsimula noong taong 1600.
Nakipagkalakalan sa Madras, Bombay, at
Calcutta.
Noong panahong iyon, nakapagtayo ay
Pranses ng sariling kompanya sa Timog
India.
5. British East Indian Company
Ang Dalawang Kategorya ng rehiyon ay
pinamamahalaan ng mga Briton:
Provices
tumutukoy sa mga teritoryong ganap na
sakop ng mga Briton.
Princely States (Nawabs)
tumutukoy sa mga estadong
pinamamahalaan ng mga maharajah.
Kinailan ng mga Briton ng hukbong poprotekta
sa kanilang interes.
Sinanay ng mga Kanluranin ang mga hukbong
Bengali (Sepoy).
Ang mga Sepoy ay mga sundalong Indian sa
sinananay ng mga Kanluranin sa pakikipaglaban.
6. Labanan sa Plassey
(1725 – 1774)
Kilalang pinakamagaling na mananakop ng
daigdig.
Baron Robert Clive
Naganap noon Hunyo 23, 1757
Dahil sa hindi pagkakasundo ng mga Pranses at
Briton sa Plassey.
Ang kaganapang ito ay sinailalim ng
pamumuno ni Robert Clive.
Nagsimula ng paglipat ng pamamahak ng India
sa kamay ng mga Briton.
7. Ang Pag-aalsang Sepoy
(Sepoy Mutiny)
Ang mga Sepoy ay mga sundalong Indian na
sinanay ng mga Kanluranin sa pakikipaglaban.
Noong 1857 naganap ang Sepoy Mutiny.
Lumaganap ang isang balita sa kampo ng mga
Sepoy na ang katutso ng kanilang ripple ay
sinelyuhan ng taba ng baka at baboy.
Ikinagalitan umano ito ng mga Sepoy ng Hindu,
na itinuturing segrado ang mga baka. At ang mga
Sepoy na Muslim, ha hindi naman kumakain ng
baboy.
Nagsimula nang atakihin ni Mangal Pandey,
isang Sepoy, ang isang sundalong Briton.
Sinimulan ang isang rebelyon sa Delhi Fort sa
pamumuno ni Bahadur Shah II, isang emperador
sa Mughal.
8. Tuwirang Pamamahala ng Britain sa India
Nagpatupad ng batas na Act for the better Government
of India noong Agosto 1858.
— Sa ilalim ng batas ito, nagwakas ang
kapangyarihan ng British East Indian Company at British
Raj.
Pinamamahalaan ng isang viceroy na nagpapatupad ng
mga alituntunin sa Britain.
“Divide at Rule” ang paraang ginamit ng mga Briton sa
pamamahala sa India.
— Ang mga maharajah ay binigyan nila ng pabuya,
pinangkauan ng kalayaan, at pinanatili ang
kasunduang pagkakaibigan sa dating
gobernador- heneral na Briton.
Binigyan ng mga Briton ng pantay na pagtrato ang mga
Hindu at Muslim
— ngunit hindi naman sila gumawa ng kaparaanan
upang mapigilan ang pagkahumi ng bawat
pangkat sa isa’t isa.
9. Epekto ng Pamamahalang Briton
Sa Kabuhayan ng mga India.
— Ang Rebolusyong Industriyal at tumutukoy sa
transportasyon mula sa agrikultural patungong industriyal
ng ibang bansa. Nagsimula ito sa Britain at madaling
lumaganap sa buong daigdig.
— Ang pagpipigil sa mga industriyang Indian at
pagpapalaganap ng mga pinagkakakitaang produkto (cash
crops) na higit na kailangan ng mga Briton ay nakapigil sa
pag-unlad ng India. Bunsod nito, maraming Indian ang
nawalan ng hanap buhay.
— Sinimulan ni Cornwallis, ang gobernador-heneral, ang
pirmihang pananahanan o permanent settlement at
pagbubuwis sa mga lupaing sakahan sa Bengal at Bihar
noong 1793.
— Sa sistemang ito, ang mga nagmaymay-ari ng lupain o
Zamindar ay kinakailangang magdeposito ng itinakdang
buwis. Puwersahang pinagtanim ng Zamindar ang mga
magsasaka na kinailangan namang mangutang ng kanilang
puhunan sa mga money-lender upang matustusan ng
kanilang pagtatanim. Ang bagay na ito ay higit na
nagpahirap sa mga magsasakang Indian.
10. Sa Teknolohiya
— Sinimulan ng mga Briton ang paglilinang ng mga
modernong teknolohiya tulad ng pagpapagawa ng
daang-bakal, mga telegrapo at iba pang impastruktura.
— Nabuwag ng mga pagnabagong ito ang tradisyonal
at mabagal na pag-usad ng kultura at ekonomiya ng
India.
Sa Lipunan, Kultura, at Paniniwala
— Dala ng mga Briton ang mga ideyang kalayaan,
pagkakapantay-pantay, kasarinlan, at karapatang tao. Sa mga
kaisipang ito ay ikinalugod ng ilang pangkat na humiling ng
pagbabago sa lipunan.
— Bunga nito, ang sumusunod na kautusang legal ay
pinasimulan ng mga Ingles:
Pagsisimula ng sistemang edukasyon ng Britain.
Pagbabawal ng pang-aalipin at female infanticide.
Pagpapaalis ng tradisyong suttee at thuggi.
Thuggi – Sinasakripisyo ang buhay ng tao sa diyosang si Kali
Suttee – pagsama sa patay na asawa habang ito ay sinusunog.
Pinasa ang Sarda Act
Pinagbabawal ang pag-aasawa ng edad 14 pababa.
11. Imperyalismo sa Kanlurang Asya
Imperyong Ottoman
Naging bantog mula Hulyo 27, 1299
hanggang Oktubre 29, 1923.
Ang pamayanang Islamic ay karaniwang
tumutukoy sa Pan-Islamism o
Commonwealth of the Believers.
Ang Constantinople ang kilalang kabisera
nito.
Panahon ng Unang Digmaang Pandaigdig.
Naging kaanib ng Germany sa digmaan
noong Nobyembre.
12. Mga Paraan ng Kolonyakismo at
Imperyalismo sa Kanlurang Asya
Ang McMahon-Husayan Correspondence
Ito ay pinaglilihaman sa pagitan nina Sherifng
Mecca, Husayn ibn Ali, at Sir Henry McMahon, ang
British High Commissioner sa Ehipto noong Hulyo 14,
1915 hanggang Enero 30, 1916.
Ipinamahagi ng bagong tatag na League of Nations
ang Imperyong Ottoman batay sa Sykes-Picot
Agreement bilang mandato.
Ang 1916 Sykes-Picot Agreement
Ang lihim na kasunduan ng Britain at France sa
pahintulot ng Imperyong Russia.
Ito ay pinagkasunduan nina Francois Georges-Picot
at Sir Mark Sykes, ngunit hindi naman nito nilagdaan.
13. Mga Kasunduang Itinakda ng
Sykes-Picot Agreements
Perpetual Maritime Truce ng Britain sa mga
bansang Bahrain, United Arab Emirates, Muscat,
at Oman noong 1853
Kasunduan ng 1892 – Pagkakaloob ng mga
bansang Bahrain, United Arab Emirates, Muscat,
at Oman sa Britain.
Kasunduang 1899 at 1916 – Pagkakaloob ng mga
bansang Kuwait at Qatar sa Britain.
Sinakop ng Britain ang Aden noon 1839 – Itinatag
bilang base militar.
14. Epekto ng Kolonyalismo sa
Kanlurang Asya
Ang pagkakahati-hati ng kolonyal ng teritoryo ng
mga Muslim ay nabalot ng tensiyon at suliranin.
Ang buffer state ay tumutukoynsa isang
bansang nagsisilbing hadlang sa pagkakaroon ng
tensiyon sa pagitan ng dalawang bansa.
Ang Imperyong Ottoman ay isinagawa upang
mapayapa ang France, Italy, at Greece.
Si Amir Abdullah ay miyembro ng isang pamilya
naging kaanib ng Britain noong Unang Digmaang
Pandaigdig na nakipaglaban sa mga Ottoman.
15. Ang Balfour Declaration
Ang labanan sa pagitan ng mga Jews at Arab ay
nagsimula na noon pang sinaunang panahon.
Ang pag-angkin ng mga Jews sa lupaing
Palestine ay nagsimula ma 3,000 taon na ang
nakaraan.
Para naman sa mga Palestine, ang lupaing ay
pag-aari na nila mula pa noong 135 BCE.
Ayon sa mga Arab, ang lupain ay pag-aari nila
mula pang ika-7 na siglo.
Naniniwala ang mga Jews na kailangan nilang
magkaroon ng sariling bansa sa Palestine.
Noong Nobyembre 17, 1917, si Arthur James
Balfour ay gumawa ng liham para kay Lord
Rothschild.
16. Inihanda ni:
1. Nerissa Wella C. Cajara
2. Jude Brian N. Apa
3. Azriel S. Arellano
Grade 7 – CHARITY