1. Najaars-trektellen:
de magie van roepjes en silhouetten
(… en zo werd binnenlandvogelen weer leuk)
Paul Gnodde
VWG Nijmegen

2. Vergelijk voorjaars-trektelposten met die van het najaar
(bron: trektellen.nl)
Voorjaar Najaar
Vogels vliegen naar het noorden Vogels vliegen naar het zuiden
Voornamelijk bij ZO-wind Lastig voorspelbaar
Voornamelijk langs de kust Over het gehele land
In 2 maanden In 3,5 maanden

3. Aantal vogels per week in 2010 Breskens

4. Aantallen vogels per week in 2010 Zweefvliegveld Malden

5. Zoek via Google Maps een mooie plek: durf te experimenteren!

6. Wanneer trekt welke vogel door?
2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft
juli augustus augustus september september oktober oktober november november
Gierzwaluw
Wespendief
Gele Kwikstaart
Boerenzwaluw
Graspieper
Vink
Veldleeuwerik
Boomleeuwerik
Kramsvogel*
Koperwiek
Spreeuw
Houtduif
* = voorjaaraantallen van kramsvogel doen niet onder voor die van het najaar

7. Hoge aantallen vogels …
• 99.000 Houtduiven (De Hamert)
• 24.000 Vinken (Zweefvl. Malden)
• 15.000 Spreeuwen (Zweefvl. Malden)
• 7.500 Koperwieken (Zweefvl. Malden)
Bijna 70% van het totaal aantal getelde soorten komt op rekening van deze soorten.

8. Maar ook …
De Hamert: 1 slangenarend, 19 rode wouwen, 47 boomvalken, 2
grote piepers, 37 duinpiepers, 4 ijsgorzen
Zweefvl.Malden: 1 zeearend, 5 rode wouwen, 3 morinelplevieren, 1
velduil, 2 klapeksters, 5 duinpiepers, 3 ijsgorzen en 1 sneeuwgors

9. Dus, wat is zo leuk aan het trektellen
(in het najaar)?
• Je bent getuige van de vogeltrek
• Hoge aantallen
• Lange periode, met afwisselende soorten
• Verhoogde kans op zeldzaamheden
• Gezellig
• Kan al dicht bij huis
Maar is het ook nuttig?
• Voor jezelf
• Voor de wetenschap
• Voor de vogels

10. Hoe word je een
goede trekteller?
Leer hun trekroepjes!!!!

11. Leer de roepjes van de vogels van
groep A
(na één najaar trektellen zou je deze
soorten op geluid moeten kunnen herkennen)
1. vink
2. keep
3. graspieper
4. boompieper
5. witte kwikstaart
6. gele kwikstaart
7. zanglijster
8. koperwiek
9. kramsvogel
10. grote lijster
11. veldleeuwerik
12. putter
13. kneu

12. Als je groep A helemaal kent, richt je
aandacht dan op de soorten van groep B
14. sijs
15. groenling
16. rietgors
17. ringmus
18. heggenmus
19. grote gele kwikstaart
20. kruisbek
21. pimpelmees
22. boomleeuwerik
23. grauwe gans
24. kolgans

13. Als je groep A en B in de vingers hebt, stort
je dan op groep C
25. zwarte mees
26. barmsijs
27. goudvink
28. geelgors
29. appelvink
30. beflijster

14. En wie dat niveau ontstegen is gaat voor
groep D
31. Europese kanarie
32. waterpieper
33. duinpieper
34. grote pieper
36. ortolaan
35. ijsgors
34. sneeuwgors
39. strandleeuwerik
37. frater

15. Trektellen anno 2011
Wat heb je nodig:
• Verrekijker
• ANWB vogelgids + roofvogelgids
• Telescoop + statief
• Digitale camera met telelens
• Geluidsopnameapparatuur met goede
microfoon
• Smartphone met ObsMapp om
waarnemingen on-line te melden op
waarneming.nl

16. Leer sonogrammen te interpreteren (1)
graspieper
keep
veldleeuwerik

17. Leer sonogrammen te interpreteren (2)
boomleeuwerik
grote gele
kwikstaart
rietgors

18. Trekroepjesoefening
• 9 vogelgeluiden van vogels
die je op een binnenland
trektelpost kan waarnemen
• Elke opname duurt 15 sec en
er zitten steeds 2 sec tussen
de opnames. Ik laat de tape
twee keer horen.
• Van elke soort is een klein
stukje sonogram
weergegeven.
• Succes!

19. 1 4 7
2 5 8
3 6 9

20. 1 4 7
Boomleeuwerik Graspieper Veldleeuwerik
2 5 8
Pestvogel Geelgors Koperwiek
3 6 9
Rietgors Beflijster IJsgors