2. Κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι μια προσβολή στον εγκέφαλο από εξωτερική φυσική δύναμη, η οποία μπορεί να προκαλέσει μείωση ή αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης, τα οποία καταλήγουν σε μείωση της αντίληψης ή της φυσικής λειτουργίας.
Μπορεί επίσης να καταλήξει σε διατάραξη της συμπεριφοράς ή της συναισθηματικής λειτουργίας. Όλα αυτά μπορούν να είναι προσωρινά ή μόνιμα και προκαλούν μερική ή ολική λειτουργική ανικανότητα ή ψυχολογική απορύθμιση
( Head Injury Foundation,1986).
3. Κ.Ε.Κ….. Συμβαίνει συχνά!!!
50% Τροχαία ατυχήματα
50% Πτώσεις στο σπίτι ή στο σχολείο
1% των παιδιών επισκέπτεται νοσοκομείο
ετησίως γιά ΚΕΚ
48.000 παιδιά πεθαίνουν από ΚΕΚ ετησίως
στην ΕΕ
Το 50% των θανάτων στα παιδιά στις ΗΠΑ
οφείλονται σε ατυχήματα.
4. Αιτιολογία και ο μηχανισμός της Κ.Ε.Κ στην παιδιατρική
Αιτιολογία :
Σε μεγαλύτερα παιδιά οι αιτίες είναι
Τροχαίο
Τυχαία πτώση
Παιδική κακοποίηση
Σε νεογνά
Τραυματισμοί κατά τη γέννηση
Τυχαία πτώση
Τροχαίο
Παιδική κακοποίηση
5. Μηχανισμοί Κ.Ε.Κ στα παιδία
1.Στατική φόρτιση
2.Δυναμική φόρτιση
Οι περισσότεροι τραυματισμοί στο κεφάλι οφείλονται σε:
Κακωσεις Επαφης:
Τοπική επαφή π.χ. # σχισμή
Απομακρυσμένη επαφή π.χ. # βάσης
Κακωσεις Επιτάχυνσης:
Μεταβατικές
Περιστροφικες Γωνιακες (πιο συχνα)
8. Συμπτώματα
•Ροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από τα μάτια ή τη μύτη
•Απώλεια συνείδησης
•Διασταλμένες ή ασύμμετρες κόρες οφθαλμού
•Διαταραχές όρασης
•Ζάλη και προβλήματα ισορροπίας
•Απώλεια αναπνοής
•Κώμα ή ημικωματώδης κατάσταση
•Παράλυση, δυσκολία στην κίνηση, αδυναμία, ασυνεργία
9. Συμπτώματα
•Αργός σφυγμός
•Εμετοί
•Λήθαργος
•Πονοκέφαλοι
•Σύγχυση
•Διαταραχή ακοής
•Διαταραχή πνευματικών δεξιοτήτων
•Συναισθηματικές εξάρσεις
•Δυσκολία στην ομιλία και την κατάποση
•Αιμωδίες στο σώμα
•Απώλεια ελέγχου κύστεως και εντέρου
10. Κλινικές όψεις
Ταξινόμηση συνείδησης
Κώμα
Λήθαργος
Παραλήρημα
Θόλωση της συνείδησης
Ταξινόμηση συνοδών διαταραχών
Κινητικές διαταραχές
Ακοής, της Αιθουσαίας λειτουργίας και της Όσφρησης.
Εξαιτίας εστιακών βλαβών μπορούν να εμφανιστούν Αφασία, Δυσαρθρία, Δυσφαγία.
Η Μετατραυματική Επιληψία είναι μια ακόμη πιθανή συνέπεια
12. Κλινικές όψεις
Η εξασθένηση της μνήμης είναι επακόλουθο γενικευμένης βλάβης. Δύο τύποι αμνησίας συνδέονται με τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Η αναδρομική αμνησία ορίζεται ως η μερική ή ολική απώλεια της ικανότητας να θυμηθούν γεγονότα που συνέβησαν το διάστημα πριν τον τραυματισμό.
Μετατραυματική αμνησία ορίζεται το διάστημα μεταξύ του ατυχήματος και της στιγμής κατά την οποία οι λειτουργίες που αφορούν τη μνήμη αποκαθίστανται.
►Η διάρκεια της μετατραυματικής αμνησίας θεωρείται ως δείκτης της σοβαρότητας της κάκωσης.
13. Οι διαφορές στα χαρακτηριστικά των Κ.Ε.Κ μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων
Αναμενόμενη κατανομή της σοβαρότητας του τραυματισμού.
Η εμφάνιση και οι τύποι των καταγμάτων του κρανίου.
Η συχνότητα και το είδος των μαζικών τραυματικών βλαβών
Η εμφάνιση και ο τύπος της διόγκωσης του εγκεφάλου, μετατραυματική επιληψία.
Σύνοδες συστημικές επιπλοκές.
Τα διάφορα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Οι παθοφυσιολογικές αποκρίσεις που σχετίζονται με τη κάκωση του ανώριμου εγκεφάλου είναι πολύ διαφορετικές από αυτές του ώριμου.
14. Ειδικά χαρακτηριστικά του παιδικού Νευρικού Συστήματος
Το εύκαμπτο λεπτό ανώριμο κρανίο.
Μικρότερος υπαραχνοειδής χώρος κατά τη βρεφική ηλικία.
Η απαλή υφή του ανώριμου εγκεφάλου. (αυξημενη συχνότητα τραυματισμών Contrecoup).
Το μέγεθος της κεφαλής σε σχέση με το μέγεθος του σώματος. (Ποσοστό ανάπτυξης του εγκεφάλου στο κρανίο).
Η χημική σύνθεση του εγκεφάλου.
Η ανάπτυξη του εγκεφάλου (Ανάπτυξη και γνωστική λειτουργία).
Οι διαφορές στη εγκεφαλική ροή του αίματος.
Ο αιματικός φραγμός του ανώριμου εγκεφάλου.
Λειτουργικές διαφορές σε νευροπλαστικότητα.
16. Κλίμακες αξιολόγησης
Νευρολογικά συστήματα βαθμολόγησης για να προσδιορίσουν τα νευρολογικά ελλείμματα
Λειτουργικά συστήματα, που προσδιορίζουν την ικανότητα του ασθενή να εκτελεί δραστηριότητες της καθημερινότητας.
Συνήθως τα νευρολογικά συστήματα χρησιμοποιούνται στην αρχική αξιολόγηση,
ενώ τα λειτουργικά στην αξιολόγηση των ευρημάτων της δευτερογενούς βλάβης.
17. Modified Pediatric Glasgow Coma Scale
Κινητική απάντηση
Υπακούει σε εντολές 6
Εντοπίζει τον πόνο 5
Υποχώρηση 4
Κάμψη στον πόνο 3
Έκταση στον πόνο 2
Καμία 1
Στόχος η αξιολόγηση και καταγραφή του επιπέδου της συνείδησης.
Παρατηρούνται ξεχωριστά 3 παράμετροι του κώματος
Άνοιγμα των ματιών
Κινητική αντίδραση
Φωνητική απάντηση.
Φωνητική απάντηση
Κατάλληλες λέξεις, αυθόρμητο ψιθύρισμα 5
Ακατάλληλες λέξεις 4
κραυγές 3
Ακατανόητοι ήχοι,
γρυλίσματα 2
Καμία 1
Μάτια ανοιχτά
Αυθόρμητα 4
Στο λόγο 3
Στον πόνο 2
Καθόλου 1
Νευρολογικά συστήματα
19. Λειτουργικά συστήματα Barthel Index
Δραστηριότητα
Εκτέλεση
Βαθμολογία
Όλες οι κατηγορίες
Ανικανότητα εκτέλεσης δραστηριότητας
0
Τάισμα
Ανεξάρτητα
Με βοήθεια
10
5
Μπάνιο
Χωρίς βοήθεια
5
Προσωπική υγεινη
Πλένει πρόσωπο, χτενίζει μαλλιά, βουρτσίζει δόντια, ξυρίζεται
5
Ντύσιμο
Ανεξάρτητα
Με βοήθεια
10
5
Έλεγχος εντέρου
Χωρίς ατυχήματα
Περιστασιακά ατυχήματα
10
5
Έλεγχος κύστης
Χωρίς ατυχήματα
Περιστασιακά ατυχήματα
10
5
Τουαλέτα
Ανεξάρτητα
Με βοήθεια
10
5
Μεταφορά σε καρέκλα /κρεββάτι
Ανεξάρτητα
Ελάχιστη βοήθεια
Ικανός να καθίσει, όμως χρειάζεται μεγάλη βοήθεια στη μεταφορά
15
10
5
Περπάτημα
Ανεξάρτητα για 45μ.
Με βοήθεια για 45μ.
Αναπηρική καρέκλα για 45μ.
15
10
5
Ανέβασμα σκάλας
Ανεξάρτητα
Με βοήθεια
10
5
20. Φυσικοθεραπεία στη Μ.Ε.Θ
Απομάκρυνση των εκκρίσεων
Διατήρηση καθαρού τραχειοβρογχικού δένδρου
Πρόληψη κατακλίσεων
Εναλλαγή θέσεων για παροχέτευση (σταθεροποιημένη κατάσταση)
Διατήρηση μυοσκελετικου / πρόληψη παραμορφώσεων
•θέσεις επιμήκυνσης μυών
•φόρτιση οστών και χόνδρων
•διατήρηση της ευκαμψίας των αρθρώσεων
Η παθητική κινητοποίηση αργά χωρίς πίεση στο έξω εύρος
Εφαρμογή ακινητοποίησης (γυψονάρθηκες)
21. Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ
ΠΡΟΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Α. Διανοητικοί παράγοντες
1. Ευφυΐα
2.Μνήμη
Β. Συμπεριφορικοί παράγοντες
1.Προσωπικότητα
2.Ψυχολογική κατάσταση
22. Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ
ΠΡΟΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Γ. Κοινωνικοί παράγοντες
1.Διαπροσωπικές ικανότητες
2.Οικογενειακή υποστήριξη
Δ. Φυσικοί Παράγοντες
1.Ηλικία
2.Φυσική κατάσταση
3.Φυσικά ελαττώματα
4.Ανάπτυξης δεξιοτήτων
23. Φυσικοθεραπεία στο υποξύ στάδιο
Βρογχική παροχέτευση και αναρρόφηση βρογχικών εκκρίσεων
Αλλαγές θέσεων
Επανεκπαίδευση και ενδυνάμωση του διαφράγματος καθώς και των επικουρικών αναπνευστικών μυών. Διδασκαλία διαφραγματικής αναπνοής
Κινητοποίηση των αρθρώσεων
Επανεκπαίδευση και ενδυνάμωση μυών
Εκπαίδευση έλεγχου θέσεων
Εκπαίδευση κινήσεων μεγάλου εύρους (υποβοηθούμενη άσκηση)
Τοποθέτηση στη όρθια
24. Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ
1.Τραυματισμός
Τοποθεσία και έκταση της κάκωσης
Αιτία και τύπος της κάκωσης
Αμεσότητα της κάκωσης
2.Διανοητικοί παράγοντες
Διάρκεια αναδρομικής αμνησίας
Διάρκεια μετατραυματικής αμνησίας
3.Εξωκρανιακοί τραυματισμοί
ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Στατικοί παράγοντες
25. ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Δυναμικοί παράγοντες
1. Τραυματισμός
Βάθος και διάρκεια κώματος
Δευτερεύουσα εγκεφαλική βλάβη
Αντανακλαστικά εγκεφαλικού στελέχους
Εργαστηριακές μετρήσεις
2. Διανοητικοί παράγοντες
Βαθμός αποκατάστασης της μνήμης
Ποιότητα αποκατάστασης της μνήμης
Δυσκολίες επικοινωνίας
.
Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ
26. ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Δυναμικοί παράγοντες
3. Συμπεριφορικοί παράγοντες
Αλλαγή προσωπικότητας
Ψυχολογική κατάσταση
4. Κοινωνικοί παράγοντες
Κοινωνική επανένταξη
Αντιδράσεις οικογένειας και φίλων
Οικογενειακή υποστήριξη
.
Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ
27. Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκατάσταση μετά από Κ.Ε.Κ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Δυναμικοί παράγοντες συν’
5.Φυσικοί παράγοντες
Αισθητικοκινητική αποκατάσταση
Βαθμός αποκατάστασης αισθητικοκινητικής λειτουργίας
Εύρος κίνησης και ευκαμψία
Δυσλειτουργία κρανιακών νεύρων
Επακόλουθη ανικανότητα
6. Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Διαθέσιμος εξοπλισμός
Συμπεριφορά των ειδικών
Ικανότητες ειδικών
Ρύθμιση χώρου και θεραπείας
28. Κλίμακα έκβασης Γλασκόβης
Απαλικό στάδιο
Χαρακτηρίζεται από μειωμένη απόκριση μαζί με εγρήγορση. Ο ασθενής μπορεί να ανοίγει τα μάτια, να αναρροφά, να χασμουριέται και να κάνει συγκεκριμένες κινήσεις.
Σοβαρή ανικανότητα
Χαρακτηρίζεται από συνείδηση, όμως ο ασθενής έχει διανοητικές, συμπεριφορικές και κινητικές δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένων της δυσαρθρίας και δυσφαγίας.
Μέτρια ανικανότητα
Χαρακτηρίζεται από ανεξαρτησία στις δραστηριότητες της καθημερινότητας και τις κοινωνικές, όμως με ανικανότητα. Οι ασθενείς μπορούν να έχουν αλλαγές στη μνήμη και την προσωπικότητα, ημιπάρεση, δυσφαγία, αταξία, επιληψία ή βλάβες στα κρανιακά νεύρα.
Καλή αποκατάσταση
Ο ασθενής είναι ικανός να επανενταχθεί στην κοινωνική ζωή και να επιστρέψει στο σχολειο. Μπορεί να έχει ήπιες συνέπειες.
29. Αξιολόγηση-Ανάλυση δεδομένων
Α. Ιστορικό :
κάκωση, οικογενειακό περιβάλλον, επίπεδο εκπαίδευσης, προηγούμενοι τραυματισμοί
Β. Πληροφορίες από ασθενή/οικογένεια:
στόχοι παιδιου/ οικογένειας, προσωπικές ιδιαιτερότητες, κοινωνικές ιδιαιτερότητες,
Γ. Συλλογή αξιολογήσεων από άλλους ειδικούς της ομάδας αποκατάστασης
Δ. Αξιολογήσεις και μετρήσεις
30. Αξιολόγηση-Ανάλυση δεδομένων
Εξέταση συστημάτων
1.Κυκλοφορικό / Αναπνευστικό
2.Δερματικό
3.Μυοσκελετικό
4.Νευρικό
5.Αυτόνομο νευρικό σύστημα έλεγχος κύστης εντέρου
6.Νοητική λειτουργία
7.Λεκτική επικοινωνία
8.Συναισθηματική κατάσταση
31. Θεραπευτική αξιολόγηση
Τι μπορεί να κάνει?
Τι μπορεί να αποφύγει να κάνει?
Τι του είναι απαραίτητο για να πετύχει τη δραστηριότητα
Τι είναι εφικτό
Πρωταρχικά ελλείμματα
Δευτερογενή ελλείμματα
Με ποιο τρόπο θα κερδίσει τα απαραίτητα
Πως είναι το περιβαλλον προσαρμοσμένο
33. Αξιολόγηση-Ανάλυση δεδομένων Εξέταση συστημάτων Νευρικό σύστημα
2) Σύνθετα ελλείμματα
•Βασικές συνέργιες
•Τροποποίηση συνεργιών
•Προβλεπτικές αντιδράσεις
•Χρήση της ανατροφοδότησης
•Ποικιλία εκτέλεσης
3) Ανικανότητες
γ) όραση
δ) Αιθουσαία λειτουργία
34. Καθορισμός στόχων
Συμφωνεί η ομάδα αποκατάστασης;
Συνεπείς με τους μηχανισμούς ανάρρωσης;
Εφικτοί: συμφωνούν με προγνωστικές ενδείξεις;
Ρεαλιστικοί: κατάλληλοι για το λειτουργικό επίπεδο
Ιεραρχημένοι: Θεραπευτικοί- λειτουργικοί
Μετρήσιμοι: παιδί- περιβάλλον -θεραπευτή
Χρονικά οριοθετημένοι
35. Άξονες Θεραπευτικής στρατηγικής
Το θεραπευτικό πρόγραμμα:
Εκπληρώνει συγκεκριμένους στόχους κάθε συστήματος;
Ταιριάζει με τους περιβαλλοντικούς και βιομηχανικούς περιορισμούς;
Εξυπηρετεί τις ανάγκες του παιδιού στη παρούσα φάση;
Είναι σύμφωνο με το λειτουργικό επίπεδο του παιδιού;
Περιλαμβάνει δραστηριότητες πιο πάνω από το λειτουργικό επίπεδο;
Είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού;
Περιλαμβάνει την οικογένεια;
37. Ταιριάζει με τους περιβαλλοντικούς και βιομηχανικούς περιορισμούς;
Ανικανότητες
‼Όραση
‼Ακοή
‼Αιθουσαία λειτουργία
‼Παχυσαρκία?
‼Συνοδοί τραυματισμοί
38. Εξυπηρετεί τις ανάγκες του παιδιού στη παρούσα φάση;
☺Ύπνος – ανάπαυση
☺Επικοινωνία
☺Τουαλέτα / υγιεινή
☺Αναψυχή
☺Μετακίνηση
39. Είναι σύμφωνο με το λειτουργικό επίπεδο του παιδιού;
Το λειτουργικό επίπεδο ΔΕΝ είναι η θέση που:
Προτιμά ;
Είναι ασφαλής ;
Προτείνεται από την οικογένεια ;
40. Περιλαμβάνει δραστηριότητες πάνω από το λειτουργικό επίπεδο;
Οι δεξιότητες που εκπαιδεύονται προετοιμάζουν πιο απαιτητικές δραστηριότητες
Χρήση βοηθημάτων
Αύξηση κίνητρου
Τα δύσκολα δεν θα επιτευχθούν όταν «θα γίνει καλά»?!
41. Είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού;
Ιεράρχηση προσωπικών στόχων
Που προσβλέπει σε σχέση με την ενσωμάτωση του ασθενή;
Στόχος είναι ότι «σταμάτησε» να συνεχιστεί
42. Περιλαμβάνει την οικογένεια;
Εκπαίδευση στο χειρισμό του παιδιού
Κατάτμηση επιμέρους θεραπευτικών ενοτήτων και ενσωμάτωση σε λειτουργικές «ρουτίνες»
Επανάληψη προσαρμοσμένων ασκήσεων
Παροχή κινήτρων /ανάληψη ευθυνών
Συνειδητοποίηση των λειτουργικών δυνατοτήτων του παιδιού & οικογένειας
43. Είδος παρέμβασης
Θεραπεία: δραστηριότητα από τον θεραπευτή -hands on- (χειρισμοί, διευκολύνσεις)
Εκπαίδευση: δραστηριότητα περισσότερο από τον ασθενή - -hands off/on-
Διαχείριση: επίβλεψη / καθοδήγηση των δραστηριοτήτων που εκτελεί ο ασθενής ή οι οικείοι του. Bower 1999
44. Η βελτίωση της μυϊκής ισχύος σε σχέση με τον κινητικό έλεγχο θα πρέπει να ενσωματώνεται σε εκπαίδευση δεξιότητας
Στη βελτίωση της δεξιότητας ο παράγοντας που θα εστιάσουμε είναι η μυϊκή δύναμη
Damiano et al, 2001
Οι ανεπαρκείς αντιδράσεις ισορροπίας είναι η κρισιμότερη παράμετρος που δυσχεραίνει τη λειτουργική βάδιση Βleck, 1987
Τα βοηθήματα βάδισης λύνουν το πρόβλημα της ισορροπίας αλλά απαιτούν μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας
45. Η χρήση των ναρθήκων ή /και των βοηθημάτων βάδισης διευκολύνει την δυναμική δραστηριοποίηση κεντρικών τμημάτων, παρέχοντας σταθερότητα στη περιφέρεια, άρα λιγότερες αντισταθμίσεις σε κορμό και την λεκάνη ??
Οι ορθώσεις είναι «αναγκαίο κακό» σε σχέση με τις φυσιολογικές παραμέτρους κίνησης & στάσης
Δεν υποκαθιστούν τη διόρθωση που ο θεραπευτής παρέχει με τα χέρια του
Οι μύες που θα ακινητοποιηθούν πιθανόν θα παρουσιάσουν ατροφία
46. ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
Προσοχή στη διέγερση
Αυξημένη διέγερση μειωμένη ικανότητα μάθησης
Παρακίνηση: Γιατί είναι σημαντικό να το μάθεις;
Θεραπευτικός στόχος: Σαφής
Ανάλυση: Χαρακτηριστικά σημεία/ φάσεις
47. ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ (συνέχεια)
Ανατροφοδότηση κατά την προσπάθεια
Διαλέγουμε / καθοδηγούμε ένα σημείο κάθε φορά
Αν ζητάμε συνέχεια κάτι, δεν δίνουμε περιθώριο για διόρθωση λαθών
Αν σε κάθε προσπάθεια καθοδηγούμε δημιουργούμε εξάρτηση
Πρώτα καθοδηγούμε το κινητικό πρότυπο σε συντονισμό, ρυθμό και μετά σε εύρος και ακρίβεια