1. ΕΝΟΤΗΤΑ 6Η ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
α Εί δο ς Αντ ω νυ μ ί ες
Προσω π ι κ ές εγ ώ , εσύ , α υ τ ό ς , - ή , - ό (μ ου , σου , τ ου / τ ης , τ ος , τ η , τ ο )
Κτ ητ ι κές 1. μ ου , σου , του / της 2. δικός , - ή , - ό 3. δικός , - ή , - ό
μ ου ,σου , του μ ας ,
σα ς , τ ο υ ς
Αυ τ ο π α θ εί ς ο εα υ τ ός μ ο υ , σο υ , τ ου
Ορι στ ι κ ές 1. ο ίδιος , η ίδια , το 2. μ όνος , - η , - ο
ίδιο μ ου , σου , του
Δει κ τ ι κ ές 1. αυτός , - ή , - ό 3. εκείνος , - η , - ο 5. τόσος , - η , -ο
2. (ε )τούτος , - η , - ο 4. τέτοιος , - α , - ο

3. 6Αναφορικές 1. που 4. όσος , -η , -ο 6.ο π οιοσδή π οτε ,
.
2. ο ο π οίος , η -α , το -ο 5. ό ,τι οσοσδή π οτε ,
3. ό π οιος , -α , -ο οτιδή π οτε
7Ερωτηματικές 1. τι 2. π οιος , -α , -ο 3. π όσος , -η , -ο
.
8Αόριστες 1.ένας , μια/ , ένα
μία 6.τί π οτε / π οτα
τί 10.καθετί
.
2.κανένας /
κανείς , 7.κάμπ οσος , -η , -ο 11.ο , η , το δείνα ,
καμιά /
καμία , κανένα 8.κάθε ο , η , το τάδε
3. κά π οιος , -α , -ο 9.καθένας , 12. άλλος , -η , -ο
4. μερικοί , -ές , -ά καθεμιά /
καθεμία ,
5.κάτι , κατιτί καθένα

4. Συντακτικά οι αντωνυμίες χρησιμοποιούνται
ως:
• 1. Υποκείμενο: Εμείς λάβαμε το λεωφορείο.
•
• 2. Αντικείμενο: Εμένα να ρωτήσετε.
•
• 3. Κατηγορούμενο: Ποιος είσαι εσύ;
•
• 4. Επιθετικός προσδιορισμός: Είναι ντροπή να φοράς τέτοιο
δαχτυλίδι.
•
• 5. Γενική προσδιοριστική: Η ζωή του είναι βαρετή.
•
• 6. Συνοδεύον προθέσεις: Πληροφορήθηκα το γεγονός από
εσένα.

5. Προσωπικές αντωνυμίες
Α ' ΠΡΟΣΩ ΠΟ B' ΠΡΟΣΩ ΠΟ
δ υ να τ ο ί α δύ να τ οι δ υ να τ οί α δύ να τ ο ι
Ενι κ ός α ρι θ μ ός
Ον . εγ ώ — εσύ —
Γεν . ε μ ένα μου εσένα σου
Αι τ . ε μ ένα με εσένα σε
Κλ . — — εσύ —
Πλη θυ ντ ι κ ός α ρι θ μ ός
Ον . ε μ εί ς — εσεί ς —
Γεν . εμ ά ς μας εσά ς σα ς
Αι τ . εμ ά ς μας εσά ς σα ς
Κλ . — — εσεί ς —

6. Γ' ΠΡΟΣΩ Π Ο
δυ να τ ο ί α δ ύ να τ ο ι
Ενι κ ός α ρι θ μ ό ς
Ον . α υ τ ός αυτ ή αυτ ό τ ος τη το
Γεν . α υ τ ού αυτ ής αυτ ού τ ου τ ης τ ου
Αι τ . α υ τ όν α υ τ ή (ν ) α υ τ ό τ ον τ ην το
Πληθ υ ντ ι κ ός α ρι θ μ ό ς
Ον . α υ τ οί α υ τ ές αυτ ά τ οι τ ες τα
Γεν . αυτ ών αυτ ώ ν αυτ ώ ν τ ου ς τ ους τ ους
Αι τ . α υ τ ού ς α υ τ ές αυτ ά τ ου ς τ ι ς / τ ες τ α

7. Παρατηρήσεις
1.Οι δυνατοί τύποι των προσωπικών αντωνυμιών συνηθίζονται, όταν
α)βρίσκονται μόνοι τους στο λόγο: -Ποιον ρώτησες; -Εσένα
β) όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι: Εσείς δημιουργείτε συνεχώς
προβλήματα.
γ)όταν θέλουμε να ξεχωρίσουμε κάτι από τα άλλα, να εκφράσουμε
αντίθεση: Αυτοί θα φύγουν αλλά εμείς θα μείνουμε
δ)όταν συνοδεύονται από προθέσεις: χωρίς εσένα δε θα τα είχα
καταφέρει.
2.Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τα άρθρα με τους αδύνατους τύπους
της προσωπικής αντωνυμίας γ προσώπου με τους οποίους έχουν την
ίδια μορφή.
Τα άρθρα μπαίνουν πριν από τα ονόματα ενώ οι αντωνυμίες πριν ή
ύστερα από ρήματα.

8. ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
Α ’ π ροσώ π ου: δικός μου , δική μου , δικό μου
δικός μας , δική μας , δικό μας
Β ’ π ροσώ π ου: δικός σου , δική σου , δικό σου
δικός σας , δική σας , δικό σας
Γ ’ π ροσώ π ου: δικός του (της ), δική του (της ), δικό του
( της )
δικός τους , δική τους , δική τους
Ως κτητικές αντωνυμίες χρησιμοποιούνται οι αδύνατοι τύποι της
προσωπικής αντωνυμίας στη γενική: μου , σου , του , της , του , μας ,
σας , τους .

9. Παρατήρηση:
Για να μη μπερδεύουμε τις κτητικές αντωνυμίες με
τους αδύνατους τύπους θα πρέπει να θυμόμαστε
ότι οι αδύνατοι τύποι τηςπροσωπικής αντωνυμίας
συνοδεύουν ρήματα και βρίσκονται είτε πριν είτε
μετά από αυτά ενώ οι κτητικές αντωνυμίες
μπαίνουν έπειτα από ουσιαστικά.

10. ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
•Αόριστες λέγονται οι αντωνυμίες που τις μεταχειριζόμαστε για ένα
πρόσωπο ή πράγμα, που δεν το ονομάζουμε, γιατί δεν το ξέρουμε ή
γιατί δε θέλουμε:
• Προσοχή: Δεν πρέπει η αόριστη αντωνυμία ένας, μία, ένα να
συγχέεται με το αόριστο άρθρο, το οποίο συνοδεύει ουσιαστικά και με
το αριθμητικό, το οποίο αντιδιαστέλλει τη μονάδα με τα πολλά.

11. Μου μίλησε ένας.
α) ένας , μια ( μία ), ένα
β) κανένας ( κανείς ), καμιά (καμία ), κανένα Δεν του απάντησε κανείς.
γ) κά π οιος , κά π οια , κά π οιο Κά π οιοι θέλουν να σας δουν.
δ) μερικοί , μερικές , μερικά Μερικοί τον άκουσαν.
ε) κάτι , κατιτί Μου ψιθύρισε κάτι.
στ) τί π οτε ( τί π οτα ) Δεν γνωρίζω τί π οτα.
ζ) κάμπ οσος , κάμπ οση , κάμ π οσο Κάμπ οσοι άνθρωποι ήταν εκεί.
η) κάθε · καθένας , καθεμιά (καθεμία ), Κάθε μέρα πηγαίνει σχολείο.
καθένα , καθετί
θ) άλλος , άλλη , άλλο Άλλα παιδιά φώναζαν.
ι) ( ο ,η ,το ) δείνα , ( ο ,η ,ο τάδε ) Να πας στο τάδε μέρος.

12. ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
Ανα φ ορικές είναι οι αντ ωνυμίες με τ ις οποίες ολόκληρη
πρότ αση αναφ έρετ αι δηλαδή αποδίδετ αι σε μια άλλη λέξη.
Ανα φ ο ρι κ ές α ντ ω νυ μ ί ες εί να ι :
α) τ ο άκλιτ ο π ου Ο ά νθρωπος π ου χτ ύπησε, είναι καλά.
β) ο ο π ο ί ος , η ο π ο ί α , τ ο ο π οίο Το σπίτ ι, τ ο ο π ο ί ο μας άρεσε, είναι
ακριβό.
γ) ό π οι ο ς , ό π ο ι α , ό π ο ι ο και τ ο ' Ο π ο ι ο ς θέλει ας έρθει.
ό ,τ ι . Γράψ ε ό ,τ ι νομίζεις.
δ) όσος , όση , ό σο Όσοι άκουσαν πάνε να φ ύγουν
Ό ,τ ι (άκλιτ ο): έχει τ η σημασία τ ου οτ ιδήποτ ε, αλλά σε ορισμένες περιπτ ώ σεις
και τ η σημασία τ ου όποιος, - α, - ο, π.χ. Ο Γιώ ργος θα κάνει ό ,τ ι (=
οτ ιδήποτ ε) πεις εσύ. Ξυπνάει καθημερινά ό ,τ ι (= όποια) ώρα θέλει.

13. ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
• Ερωτηματικές αντωνυμίες λέγονται εκείνες που τις
μεταχειριζόμαστε, όταν ρωτούμε:
• α) Τι; Τι αμαρτίες πληρώνεις;
• β) ποιος; ποια; ποιο; Για ποιο θέμα μιλάς;
• γ) πόσος; πόση; πόσο; Πόσα χρήματα θέλεις;