Yoğun bakimda donör izlemi organ transplantasyon haftasi
1. Doç. Dr. Şule AKIN
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
3-9 KASIM
ORGAN BAĞIŞI HAFTASI
YOĞUN BAKIMDA
DONÖR İZLEMİ
2.
3.
4. Organ Donasyonunda
Yetersizlik Nedenleri
Potansiyel donörlerin tanınmadan kaybedilmesi
Ailelere organ bağışı olanağının sağlanmaması veya reddetmeleri
Lojistik sorunlara pratik çözümler getirecek koordinatörün bulunmayışı
Katı donör kriterlerinin kullanımı
Potansiyel organ donörlerinin optimal ve/veya standart olmayan
yoğun bakım yönetimi
5. Organ Donasyonunda
Yetersizlik Nedenleri
Potansiyel donörlerin tanınmadan kaybedilmesi
Ailelere organ bağışı olanağının sağlanmaması veya reddetmeleri
Lojistik sorunlara pratik çözümler getirecek koordinatörün bulunmayışı
Katı donör kriterlerinin kullanımı
Potansiyel organ donörlerinin optimal ve/veya standart olmayan
yoğun bakım yönetimi
6. Donörün YB Yönetimi
Yetersiz donör izlemine bağlı
organların %25’i
kaybedilmektedir!!!
Enfeksiyon
Hemodinamik
İnstabilite
Beklenmedik
Kardiyak
Arrest
12. Beyin Ölümü - Fizyopatoloji
BEYİN PATOLOJİSİ
Kanama
Travma
Tümör
13. Rostralden kaudale beyin iskemisi
SPB’nin korunması Orta beyin iskemisi
OKB Bradikardi
Cushing refleksi
İlerleyen iskemi
Sempatik stimülasyon ve baroreseptör reflekslerin kaybı
“OTONOMİK FIRTINA”
İKB>OKB
Beyin Ölümü - Fizyopatoloji
14. • Beyin ölümü sırasında
Otonomik fırtına
Son organ kan akımında bozulma
• Beyin ölümü sonrası
Vazomotor tonus kaybı
Hipotansiyon ve organ perfüzyonunda bozulma
24-72 st içinde kardiyak arrest?
Ciddi
vazokonstriksiyon
Subendokardiyal iskemi Mikro-infarktlar
İntrahepatik şantlaşma Hepatik iskemi
Nörojenik pulmoner ödem
Beyin Ölümü - Fizyopatoloji
22. • Hasta Ötiroid Sendromu?
- Tiroid hormon tedavisi ?
• T3 / T4 replasmanıyla kardiyak allograft fonksiyonu iyileşir
• Hiperglisemi
- İnsülin rezistansı/steroidler
- Sıkı glukoz kontrolü?
• Rölatif Adrenal Yetmezliği?
Endokrin Sistem ve Metabolizma
23. Renal Sistem
• İmmünolojik ve nonimmünolojik hasar
• OKB > 60 mmHg
• İdrar çıkışı > 1 mL/kg/st
• Minimal vazopressor kullanımı
Posttransplant
ATN insidansı
24. Hepatik Sistem
• Beyin ölümü sonrası gelişen inflamatuvar süreç ve
prezervasyon-reperfüzyon hasarı
• Hepatik glikojen ve sinüzoidal perfüzyon
Erken KC allograft fonksiyon bozukluğu
26. Termoregülasyon
• Poikilotermi
• Hipotermi
– Sistemik vazodilatasyon
– Soğuk ortam
– Soğuk İV sıvılar ve transfüzyonlar
• Hipotermi ile ilgili sorunlar• Miyokard kontraktilitesi , hipotansiyon, aritmi, kardiyak arrest
• Koagülopati
• Dokulara O2 salınımında azalma
• Hepatik/renal fonksiyon bozukluğu
• Elektrolit-asid/baz dengesizliği
27. Management of the heartbeating brain-dead organ donor
D. W. McKeown1*, R. S. Bonser2 and J. A. Kellum3
1 Department of Anaesthesia, Critical Care and Pain Medicine, Royal Infirmary of Edinburgh, UK
2 Department of Cardiothoracic Surgery, University of Birmingham, UK
3 Department of Critical Care Medicine, University of Pittsburgh, USA
Bozukluk Neden İnsidans
Hipotermi Hipotalamik hasar, metabolik hızda azalma,
vazodilatasyon, ısı kaybı
Önlenmezse hepsinde
Hipotansiyon Vazopleji, hipovolemi, koroner kan akımında
azalma, miyokardiyal disfonksiyon
%81-97
Dİ Posterior hipofizer hasar %46-78
DİK Doku faktörü salınımı, koagülopati %29-55
Aritmi ‘Katekolamin fırtınası’, miyokardiyal hasar, koroner
kan akımında azalma
%25-32
Pulmoner ödem Kan volümünün akut yer değiştirmesi, kapiller hasar %13-18
Tablo 1. Beyin ölümü olan donörlerde sık görülen fizyolojik bozukluklar
British Journal of Anaesthesia 108 (S1): i96–i107 (2012)
36. • Hipertansiyon ve taşiaritmiler
- Genellikle kısa süreli, EKG’de ST-T değişiklikleri olabilir
- Kısa etkili ilaçlar
- Esmolol ve sodyum nitroprussid
Kardiyovasküler Sistem
37. • Hipotansiyon
- Sıvı replasmanı
• Kalın iv yol
• 3-5 L kristalloid veya 1-2 L kolloid (kombinasyon?)
- Vazopressörler
• Mümkünse KULLANMAYINIZ
• Normovolemiye kadar geçici kullanınız
• İlk tercih Dopamin 2-10 mcg/kg/dk
• Epinefrin, norepinefrin, dobutamin
(Vazopressin 2.5u/st ?)
Kardiyovasküler Sistem
40. Solunum Sistemi
AC donörü olmayanlarda MV ayarları
Hedef PaO2 için FiO2 artırılır
Hedef PaCO2 için tidal volüm artırılır
PEEP = 5 cmH2O
AC donörü olanlarda MV ayarları
FiO2 < 0.5
Tidal volüm: 6 ml/kg (IBW)
Statik havayolu basıncı < 30 cmH2O
Optimal PEEP and “recruitment” manevrası
41. • Rutin bakım
– Aspirasyon ve fizyoterapi
• Bronkoskopi
– Anatominin değerlendirilmesi
– Yabancı cisimlerin tanı ve tedavisi
– Kültür ve gram boyama için örnek alınması
– Sekresyonların temizlenmesi
• Antibiyotik tedavisi
– Gram boyama ve kültür sonuçlarına göre
Solunum Sistemi
42. • Diabetes İnsipitus (%85)
- Agresif sıvı ve elektrolit replasmanı
- Hipotonik sıvılar
- Desmopressin asetat (Minirin®) 2-6 µg, 6-12st ara ile
Endokrin Sistem ve Metabolizma
43. • Hormon replasman tedavisi:
Kardiyovasküler stabilite ve donör başına elde edilen
organ sayısı
– T3 / T4 (4/20 µg bolus + 3/10 µg/st infüzyon)
– Metilprednisolon (15 mg/kg/gün)
– Vazopressin (1 Ü bolus, 0.5-2.4 Ü/st)
– İnsülin (1ü/st minimum, KŞ : 110-150 mg/dl)
Endokrin Sistem ve Metabolizma
44. Renal Sistem
• İdrar çıkışı 1-3ml/kg olmalı
– Optimal volüm replasmanı
– Mannitol (0.25-0.50 gr/kg) veya furosemid (20-60mg)
– Nefrotoksik ilaç (Aminoglikozid) ve NSAİİ kaçınınız
45. Hepatik Sistem
• Hepatotoksik ilaçtan kaçınınız
• HİPERNATREMİ (Na > 155 mmol/l)
- Retransplantasyon oranı ve alıcı ölüm hızı ARTAR
- Transplantasyon sonrası KC disfonksiyonu için prediktör
46. Sıvı, Elektrolit ve Asit-Baz
Yönetimi
• İdame için dekstrozlu ve hipotonik sıvılar
• Hipotansiyon; %35 Kolloid / %65 Kristalloid
• Hipernatremi tedavisi
• Rutin elektrolit replasmanı (K, Mg, Ca, P)
• Asit-baz bozuklukları
- Respiratuvar alkaloz
- Metabolik asidoz
- Hedef normal pH’nın sağlanması
49. Transport
• Ameliyathaneye transport öncesi 20-30dk %100 O2
• 2 geniş venöz yol – arteriyel kanülasyon
• Monitörizasyon
• İnotrop ajanların infüzyonuna devam
50. Organ Donör Adaylığı İçin
Kontrendikasyonlar
I. Aktif enfeksiyonlar
Sistemik sepsis
Aktif tüberküloz
Viral ansefalit
Aktif hepatit, hepatit B yüzey Antijeni (+), HIV
Bakteriyel menenjit
II. Primer beyin tümörü dışındaki maligniteler
III. Yaş > 75 ?
IV. İntravenöz ilaç bağımlılığı
V. Guillain-Barre sendromu
51. Beyin ölümünden sonra organların
alınması için optimal zamanlama?
• Transplant cerrahları
– Hemen?
• Organların erken alınması
– Yetersiz resüsitasyon
• Organların geç alınması
– İmmün sistemin aktivasyonu
52. Kalbi atmayan donörün yönetimi
Maastricht Sınıflaması
I Ölü getirilmiş
II Başarısız resüsitasyon
III Kardiyak arresti bekleniyor
IV Beyin sapı ölümünden sonra kardiyak arrest
V Hastanede yatan hastada kardiyak arrest
kontrolsüz
kontrollü
kontrolsüz
53. • Ölüm haberinin verilmesi
• Kalp masajı ve %100 oksijen ile ventilasyon
• in situ perfüzyon
• Kan örneğinin alınması
• Kardiyopulmoner bypass/ECMO?
Ölümden sonra hemen yapılması gerekenler
Kalbi atmayan donörün yönetimi
(Maastricht 1,2 ve 5)
54. • Bekleme süresi: 2-10 dakika?
• Organların hemen alınması
• in situ perfüzyon/soğutma
• Kardiyopulmoner bypass/ECMO?
Kalbi atmayan donörün yönetimi
(Masstricht 3 ve 4)
57. Out-of-hospital traumatic cardiac arrest: an underrecognized
source of organ donors
Anna Faucher,1* Dominique Savary,1 Jer^ome Jund,2 Didier Dorez,3 Guillaume Debaty,4
Arnaud Gaillard,5 Arthur Atchabahian6 and Karim Tazarourte7 , R. S. Bonser2 and J. A. Kellum3
Transplant International ISSN 0934-0874
• Ocak 2004 – Aralık 2008
• 79 travma sonrası kardiyak arrest geçiren hasta
• %19: sağkalım ve taburcu
• %28: beyin ölümü
• %11: organ donörü
• Toplam 31 başarılı organ transplantasyonu
doi:10.1111/tri.12196
58. An Under-Recognized Benefit of Cardiopulmonary
Resuscitation: Organ Transplantation
Alberto Orioles, MD1; Wynne E. Morrison, MD, MBE1; Joseph W. Rossano, MD, MS2; Paul M. Shore, MD, MS3; Richard D.
Hasz, BS, MFS, CPTC4; Amy C. Martiner, BA4; Robert A. Berg, MD1; Vinay M. Nadkarni, MD, MS1
Critical Care Medicine DOI: 10.1097/CCM.0b013e31829a7202
224,076 organ transplantasyonu
12,351 (5.5%)
KPR uygulanmış donörden
211,725 (94.5%)
KPR uygulanmamış donörden
Greft sağkalımı arasında fark bulunamadı
• 1999-2011 yılları arasında, Philadelphia/ABD
59. KPR Sonrası Organ Donörü
• Hastane dışı resüsitasyonlarda atmayan kalpten alınan
donörlerde 5 yıllık greft yaşam süresi: 85.5%
60. Kalbi atmayan donörler ile ilgili
sorunlar
• Yasal ve yerel düzenlemeler
• Sürekli bir ekip çalışması
• Halkın bilinçlendirilmesi
• Organların korunması
• Organların yaşayabilirliği
• Geç fonksiyon görme
63. SONUÇ
Donör bakımı birkaç alıcının eş zamanlı bakımıdır
Yoğun bakımda iyi bir donör izlemi çok sayıda organın
en iyi koşulda alıcıya aktarılacağının güvencesidir
Beyin ölümü hemodinamik instabiliteye ve normal fizyolojik
homeostazın kaybına yola açmaktadır
Organların transplantasyon için uygun durumda olmasını
sağlamak yeterli destek tedavileri ve bakım ile mümkündür