Intelligent Beton: ICT bij duurzame bouw Spreker(s): Gerard Verwoolde (Hoogeschool Utrecht)

1. Spreker: Gerard Verwoolde, ICT-adviseur (HU)
Wat levert een IP-netwerk in gebouwen op? Door
het verzamelen en combineren van gegevens
(uiteraard wel volgens de AVG) verkrijgen we
informatie om duurzamer gebruik te maken van
gebouwen. Zo bouwen we intelligente steden.
Wat betekent dit voor het onderwijs?
Locatie: Het Onderdelendepot
21-5-2019 1
Intelligent beton: ICT bij duurzame bouw

2. Gerard.Verwoolde@hu.nl
Hogeschool Utrecht , afdeling IM&ICT
ICT- Adviseur 088-4816631
 30 instituten, i.p.v. 6 faculteiten.
 ~40.000 studenten en 3.600 medewerkers.
 30 % vloeroppervlak in 5 jaar inleveren.
 60-60 regel, 60% van de tijd, 60% van
vloeroppervlak bezet!

3. 3
Intelligent beton,
De zoektocht naar de ideale digitale leer en werkplek.
Architectuur
DWAAS Digitale Werkplek As A Service !
De ‘X’ AAS beloftes.
Visie, Missie, Beleid, Processen, Procedures
HORA
Regie
Sourcing
Gebouwen
Aannemer
Architect
Vastgoed/gebouwen, bekabeling/ICT in samenhang aanbesteden.
Alles komt voorbij - wifi, telefonie, netwerken, mobiel, elektra, verlichting, verwarming,
beveiliging, audio-visueel, printers, brandalarm, slotsystemen enz. - the internet of things
oftewel 'intelligent beton'.
Hoe combineer je de traditionele wereld van stenen met de voortrazende wereld van bits
en bytes. Hoe gaan architecten,aannemers en installateurs daar mee om en welke keuzes
voor onderaannemers en oplossingen (merken) maken zij?
Hoe zou je daar in een aanbesteding pro-actief op kunnen inspelen en er je voordeel mee
doen?
Alhoewel niet alles beantwoord wordt, geeft de presentatie stof tot nadenken en
aandachtspunten om rekening mee te houden. En ter discussie te stellen met de oude,
conventionele bouwwereld.

4. Flexibele werkplek. Wanneer werkt u, hoe en
waar. Wie heeft geen “eigen bureau”?
802.11n acces point 100 Mb client
heeft 1 Gbit aansluiting nodig !
802.11ax standaard voor 1 Gb client
Wanneer 10 Gb nodig? 5G – 6G net zo
goed als WiFi?
Vaste telefoon naar ATF GSM UMTS
HSDPA LTE 4G 5G 6G en daarna?
IP telefonie.. Unified Communications
Volledige vast-mobile integratie
T-Mobile – MS LYNC, Skype for Business
Vaste PC met 2- 10 MB netwerkkaart
naar devices met HD 4/8K TV kwaliteit video
met 1-10 Gb netwerkkaart. Wireles tenzij
10 GB, SSD etc etc
Standaard werkplek bij HU: Portable + Android Smartphone (MdM)

5.  T-Mobile
 Vancis (MBO-A)
 Eurofiber (uitwijk)
 CUMULUS
 KPN
 Vancis
 Azure
 AWS
5
Surfnet (inter)nationale connecties
lichtpaden, MSP etc.

6. ICI- 4
Roadmap ICI, Informatie &
Communicatie Infrastructuur.
21-5-2019 6
HU Netwerk

7. Belang van infrastructuur

8. Alles over IP netwerken
• Authenticatie
• Wireless
• Lync Telefonie
• Betalen
• Bewaking
• Sleutel/Slagbomen
• AV voorzieningen
• LYNC (UC)
• Printers
• Koffie
Gebouwbeheer
• Temperatuur
• Luchtkwaliteit
• Energieverbruik
• Verlichting
• Noodtelefoon/lift / alarmmelding
• Bezetting (Wi-Fi of detector-licht)
• Roostering
• Informatiepanelen
• Inbraak
• Kluizen
• RFID
• Office Vendor machines
• IAAS, PAAS, SAAS
Azure AWS
• IOT

9. 9
Padualaan 97-99 en 101 Heidelberglaan 7 en 15
HU / MBO-Amersfoort
Bolognalaan 101 HU / UU

10. Nieuw- en verbouw
10

11. Een BREEAM-NL Nieuwbouw en Renovatie certificaat,
kan worden behaald voor twee fases.
23-5-2018 11
Ontwerpfase: certificaat voor het
ontwerp dat vervalt na oplevering
Opleverfase: definitief certificaat
voor het opgeleverde gebouw.
De score is opgebouwd uit deelscores
management (12%), gezondheid (15%), energie (19%), transport
(8%), water (6%), materialen (12,5%), afval (7,5%), landgebruik &
ecologie (10%), vervuiling (10%).

12. Gebouwen BREEAM waarde in use
23-5-2018 12
Score % in use , % nieuw
Outstanding ≥ 85% ≥ 85%
Excellent ≥ 70% ≥ 70%
Very Good ≥ 55% ≥ 55%
Good ≥ 40% ≥ 45%
Pass ≥ 25% ≥ 30%
Acceptable ≥ 10% -
BREEAM-NL In-Use bestaat uit 3 onderdelen.
•Asset: dit onderdeel gaat over de
duurzame prestaties van het gebouw.
•Beheer: dit gaat over hoe duurzaam
het gebouw wordt beheerd.
•Gebruik: Hier wordt gekeken naar het duurzame gebruik van het gebouw.

13. Ontwerp fase: Kabel netwerk.
Voorbeeld hoe het beter kan!
13

14. SER en kabel netwerk
14
Minder m2, minder, koeling, minder …..
Minder km lopen beheerder/jaar

15. W W W . S I E M O N . C O M
Zone cabling recommendations
• Zone box location can be
based upon guidance
provided in EN 50173-6
(distributed building
services) as well as
ANSI/TIA-862-A (BAS
systems)
• A coverage area radius
of 12 meters is generally
recommended as an
optimum size to
accommodate most
converged cabling
networks= Zone BoxWall
Rad = 12m
Zone Box
coverage area

16. Laaghangend fruit:
In-use: Van 71 KWh naar 25 KWh nu.
Door virtualiseren, temperatuur bewaking en samengaan van
verschillende HU- IT onderdelen van 75 naar 25 KWh in 2010.
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Energieverbruik
(KWh)
75 73 71 68 65 56
Procentuele
vermindering t.o.v.
voorgaand jaar
3,7% -2,8% -4,8% -3,6% -14,1%
Draaiuren generator 34 13 13 16 13 18
Vanaf 2012 in UMCU DC naar ~25 KWh.
Dankzij lage PUE waarde UMCU DC.

17. IOT, Dreiging of zegening ?
21-5-2019 17

18. SEAAS !!! (SEnsor As A Service)
18
Specifications ERS Size 86x86x26mm
LoRa Alliance Certified, Approx. range 8km
(LoRa™ modulation SF10)
Temperature
Humidity
CO2 (optional)
Light
Motion (PIR)
NFC for easy configuration
Battery life 10 years (depending on interval)

19. LoRa-WAN, NB-IoT
21-5-2019 19
The Things Network
claimt dat het binnen
zes weken van idee
naar dekking in de
hele stad mogelijk is.
LoRa staat voor Long
Range Radio en heeft
een bereik van tussen
2,5km en 15km per
mast.

20. Let op. Een Frequentie in het gebouw
kun je maar één keer uitgeven !
 Bij gebouwen met BREAAM waard excellent of
outstanding moet je nu nog standaard een DAS
netwerk overwegen voor mobiele ontvangst.
21-5-2019 20

21. 21-5-2019 21

22. Mobile speelveld
evolution 1990-2016
Mobiele technieken
22 van 14 Met dank aan Maurice van den Akker, SURFnet
WIFI

23. Pilot dovenstudies eduroam op 4G KPN
23
Opmerking van student: “Hoezo eduroam… is toch niet
nodig. Ik log in met mijn HU account en ‘t werkt gewoon!”

24. Koppeling tussen
wifi-eduroam en 4G KPN
21-5-2019 24

25. 25
Video IP-NDI standaard (Network Device Interface)
SIGN in najaar bij HU, RTV Studio’s en SNE opleiding.

26.  Minder (PC) lokalen, meer project/overleg ruimtes
 Standaard set, Portable en Smartphone. (MDM)
 Gebouwen voor flexibel werken ingericht.
Eén IP netwerk met GBS (Priva),
LoRaWan, Vecos (Lockers) ,
Wayfinder, Priva, Mapiq,
Sluitsysteem (EAL),
Wifi (Cisco &WAAS), Audio Video etc
Datasets sensoren verzamelen
(ook WiFi) voor efficiënter gebruik,
ruimtes in gebouwen, ook voor bv BHV applicatie !
Waar gaan we naar toe,
zijn we al mee bezig

27.  Leren en werken onafhankelijk welk HU (HO?? )
gebouw je zit.
 Digitale boekenplank met standaard en specifieke
applicaties (LAB’s! ), persoon / functie / rol gebonden
uit de App store en HU Catalogus.
 De standaard is WEB enabled.
 DWAAS, Informatie/gegevens komen naar je toe
ZORG ERVOOR DAT JE MET DE ICT INFRASTRUCTUUR
VRAAGSTUKKEN BIJ DE ARCHITECT AAN HET BUREAU ZIT.
27
Waar gaan we naar toe,
zijn we al mee bezig

28. 21-5-2019 28

29. Wat willen we, maar nog meer, wat verwacht
de eindgebruiker, het onderwijs ?
❑Any Time.
❑Any Place.
❑Any Where.
❑Any device (CYOD- BYOD).
❑Any QoS (belangrijk voor video/voice).
❑Always on-line.
❑Any authorized content.
❑And Secure. (Denk aan Diginotar – DNS sec).
❑Duurzaam en Circulair (2017/19).
❑Intelligente/duurzame onderwijs gebouwen.. 2020?
❑Any HO building leren en werken. Beginnen in NL? 2025?

30. Eén IP netwerk in de gebouwen, kilometers bekabeling en
apparatuur besparen en hergebruiken, duurzaam en circulair.
Gegevens verzamelen en volgens de AVG opslaan en
combineren om zo nieuwe bruikbare informatie te verkrijgen
om zo duurzamer en efficiënter gebruik te kunnen maken van
(onderwijs)gebouwen.
30
“Intelligent beton”
Betonnen gebouwen worden zo intelligenter.
Gebouwen samen worden intelligente steden.

31. Een duurzame boom opzetten ?
● SURFnet SIGN 2017.
● Kabelproducent Nexans Brussel.
● IT Circle Utrecht.
● Politie Driebergen.
● Gemeente Almere oktober 2018.
● SURFnet Netwerk dag mei 2019.
gerard.verwoolde@hu.nl ICT adviseur IM&ICT, Hogeschool Utrecht
● Voorzitter SIGN.(Special Interest Groep Networkers).
● Lid SEAC (Sectorale Examen Advies Commissie ICT - MBO onderwijs)
● Coördinatie ICT MBO & HBO stages / afstudeerders bij HU IM&ICT
● Kernlid SIG Groene ICT & duurzaamheid HO-SURFnet. 31
Dank voor uw
aandacht.
“Intelligent beton”