SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  26
Télécharger pour lire hors ligne
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 1
‫پهريون‬ ‫ايڪٽ‬(‫يونٽ‬ ‫ون‬‫بنگلو‬)‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ِ‫ء‬‫کانپو‬ ‫ورهاڱي‬
‫شاعرن‬,‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ڪهاڻيڪارن۽ليکڪن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬
‫ڇو؟‬ ِ‫ء‬‫آهيوپو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬
19 May 2014 at 08:53
‫تحقيق‬ ‫۽‬ ‫تحرير‬:‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ ‫انجنيئر‬
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!‫جا‬ ‫سوچن‬ ‫۽‬ ‫سوالن‬ ‫هنن‬ ‫وٽ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬
‫آهن؟‬ ‫جواب‬
‫کي‬ ‫حقيقتن‬ ‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬
،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬ ‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫رياضياتي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬
‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬
‫کان‬ ‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬ ‫۽‬ ‫شاعرن‬‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ليکڪن‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻيڪارن‬ ‫وڌيڪ‬
‫کان‬ ‫افڪار‬ ‫۽‬ ‫خيالن‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬
‫اچو‬ ‫پيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫آگاهي‬.‫ڇڏي‬ ‫نه‬ ‫ڪسر‬ ‫ڪا‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫مشاعرن‬ ‫اوهان‬
‫خود‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ملهائڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫خاص‬ ‫توڙي‬ ‫شامون‬ ،‫سانجهيون‬ ‫رهيون‬ ُ‫س‬ ‫۽‬ ‫آهي‬
‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪفيل‬.‫ا‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫رهڻ‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کوٽ‬ ‫جي‬ ‫ڪانفرنسن‬‫۽‬ ‫ٿو‬
Public
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 2
‫آهن‬ ‫آيا‬ ‫رهندا‬ ‫کيل‬ ‫جو‬ ‫هٿ‬ ‫کٻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫سيمينار‬.‫موهن‬ ‫اوهان‬
‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سج‬ ‫ويندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫سنڌو‬ ‫۽‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬
‫جو‬ ‫صبح‬ ‫پهرئين‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫نئين‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاري‬ ‫به‬ ‫ڪارگذاري‬ ‫اجتماعي‬
‫آهن‬ ‫ڀريون‬ ‫به‬ ‫سالميون‬ ‫جون‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬.‫ٿيا‬ ‫به‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬
‫گڏج‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫هميشه‬ ‫به‬ ‫گونج‬ ‫جي‬ ‫اڻين‬.
‫ڪو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫باوجود‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫ايترو‬
‫ڏٺو‬ ‫ڪونه‬ ‫عروج‬.‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫آبياري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫قدرن‬ ‫اخالقي‬.‫جي‬ ‫مهارتن‬
‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫ترقي‬ ‫ڪا‬.‫جڙي‬ ‫ڪانه‬ ‫نرسري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬.‫سک‬
‫ملي‬ ‫ڪانه‬ ‫واٽ‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫سرگردان‬ ‫الِء‬.‫ڪي‬ ‫نه‬
‫وٿون‬ ‫جون‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارن‬
‫شروع‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫صحتمند‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿي‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿيون‬ ‫نروار‬
‫عروج‬ ‫جو‬ ‫محبتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫آيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫ڪلفتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫سگهي‬ ‫ٿي‬
‫ٿيو‬ ‫آغاز‬ ‫جو‬ ‫عمل‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫سگهاري‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫نه‬ ،‫ٿيو‬!
‫ڪار‬ ‫جي‬ ‫نڊاپٽ‬
ُ
‫ڄ‬ ‫البت‬ ،‫ها‬‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫وبار‬.‫نرالو‬ ‫جو‬ ‫تعريف‬ ‫۽‬ ‫تنقيد‬
‫ٿيو‬ ‫متعارف‬ ‫ڪلچر‬.‫آبياري‬ ‫جي‬ ‫رسم‬ ‫واري‬ ‫الهڻ‬ ‫پٽڪي‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬
‫لٿا‬ ‫فصل‬ ‫جا‬ ‫جڳاڙين‬ ،‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫بندي‬ ‫گروپ‬ ،‫ٿي‬.‫ڀٽڪڻ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬
‫مليا‬ ‫رستا‬ ‫جا‬.‫هڪ‬ ‫۽‬ ‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫پيئارڻ‬ ‫پيئڻ‬ ‫تي‬ ‫اختتام‬ ‫جي‬ ‫نشستن‬
‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫مڃڻ‬ ‫مهانتائن‬ ‫هروڀرو‬ ‫الِء‬ ‫ٻئي‬‫ٿي‬!
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 3
‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫وارو‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫رويو‬ ‫جو‬ ‫رياست‬ ‫سان‬ ‫اسان‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬.‫ان‬
‫ادارا‬ ‫سان‬ ‫تنظيم‬ ‫۽‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫صورت‬
‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جوڙي‬.‫مهذب‬ ،‫فڪر‬ ‫سگهاري‬
‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫پاسداري‬ ‫جي‬ ‫روايتن‬ ‫جٽادار‬ ‫۽‬ ‫ڪلچر‬.‫کي‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬
‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫سگهارو‬‫شاندار‬ ‫ڏياري‬ ‫ميالپ‬ ‫کي‬ ‫عمل‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬
‫به‬ ‫ڪم‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫مان‬ ‫انهن‬ ‫سان‬ ‫بدقسمتيَء‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫بنائڻو‬
‫ٿيو‬ ‫ڪونه‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫مشنري‬ ‫۽‬ ‫تحريڪي‬.
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫اي‬!
‫اهم‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫قائم‬ ‫توازن‬ ‫جو‬ ‫عقليت‬ ‫۽‬ ‫جذبن‬ ‫۾‬ ‫مزاج‬ ‫قومي‬
‫ائ‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ،‫سگهيو‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ممڪن‬ ‫ين‬
‫ٺلهي‬ ‫پاڻ‬ ‫رڳو‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫توازن‬ ‫ان‬ ‫ئي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬
‫وهڪري‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بلڪه‬ ‫رهيا‬ ‫وهندا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫جي‬ ‫جذباتيت‬
‫رهيا‬ ‫کارائيندا‬ ‫غوطا‬ ‫۾‬.‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ل‬
ُ
‫ڪ‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫پنهنجون‬ ‫۽‬ ‫شاعري‬ ‫مبني‬ ‫تي‬ ‫محرومين‬ ‫داخلي‬ ،‫ذات‬ ‫پنهنجي‬‫لکڻيون‬
‫هيون‬.‫گهرجي‬ ‫به‬ ‫رنگ‬ ‫راڳ‬ ‫۾‬ ‫تقريب‬ ‫سنجيده‬ ‫جي‬ ‫قسم‬ ‫هر‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫پيو‬ ‫کپي‬ ‫به‬ ‫تماشو‬ ‫کيل‬ ‫۽‬ ‫پيالو‬ ‫پيگ‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫تصور‬ ‫مهذب‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫پيو‬.‫ڏيئا‬
‫جي‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫ايندڙ‬ ‫۽‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سال‬ ‫ويندڙ‬ ‫ٻاري‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 4
‫اجتماعي‬ ‫وڏي‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫الِء‬ ‫اوهان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫تي‬ ‫هنڌ‬ ‫خاص‬ ‫ڪنهن‬ ‫سالمي‬
‫هئي‬ ‫سرگرمي‬.‫علم‬‫ائپروچ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جهد‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫طريقا‬ ‫علمي‬ ،‫رويا‬ ‫ي‬
‫هئا‬ ‫نه‬ ‫شامل‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫تڻ‬ ‫اڻ‬ ‫۽‬.
‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫علمن‬ ‫جي‬ ‫سائنس‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫بدقسمتي‬ ‫وڏي‬
‫۽‬ ‫مهارتن‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ديوانگي‬ ‫ڪابه‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫ڪو‬ ‫الِء‬ ‫بنائڻ‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬.‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫جي‬ ‫فلسفي‬‫کي‬ ‫انهن‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫جي‬ ‫زندگي‬ ‫ذريعي‬
‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬ ‫نه‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫منظم‬
‫۽‬ ‫ادراڪ‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫۽‬ ‫حسن‬ ،‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫مان‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬.‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬
‫رياضي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬ ‫کي‬ ‫حقيقتن‬ ‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫اتي‬
‫مهم‬ ‫۽‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬
‫سگهو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫ميدانن‬ ‫جي‬ ‫جوئيَء‬.‫مقصد‬ ‫بي‬ ‫رڳو‬ ‫وقت‬ ‫هر‬ ‫اوهان‬
‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫نعرن‬ ‫اجاين‬ ‫۽‬ ‫راڳ‬ ‫غيرمعياري‬ ،‫شاعري‬
‫ڏنا‬ ‫يڪي‬ِ‫ل‬ ‫پئي‬ ‫پيچرا‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫جا‬ ‫نفرتن‬ ‫۽‬ ‫محبتن‬.‫انهن‬ ‫جي‬ ‫محبتن‬ ‫انڌين‬
‫منزل‬ ‫بي‬‫سان‬ ‫رهبرن‬ ‫حصو‬ ‫وڏو‬ ‫جو‬ ‫نوجوانن‬ ‫رهي‬ ‫روان‬ ‫تي‬ ‫پيچرن‬
‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫پتلو‬ ‫جو‬ ‫نباهڻ‬ ‫عقيدتون‬.‫جو‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫راِء‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫ڪڏهن‬
‫شرڪت‬ ‫۾‬ ‫عمل‬ ‫اجتماعي‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫حرام‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫استعمال‬
‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫باشي‬ ‫ياري‬ ‫۽‬ ‫وابستگيون‬ ‫شخصي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬.‫جڏهن‬ ‫وري‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 5
‫ويا‬ ‫چڙهي‬ ‫ور‬ ‫جي‬ ‫نفرتن‬ ‫انڌين‬ ‫نوجوان‬‫هيرو‬ ‫سندن‬ ‫ئي‬ ‫نفرتون‬ ‫اهي‬ ‫ته‬
‫ويون‬ ‫بڻجي‬ ‫ورشپ‬.‫ڳالهه‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫دليل‬ ‫۽‬ ‫عقل‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫تي‬ ‫مسئلي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫۽‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫پهچڻ‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫دستڪ‬ ‫تي‬ ‫دل‬ ‫پنهنجي‬
‫ڪري‬ ‫تاالبندي‬ ‫جي‬ ‫دماغن‬ ‫پنهنجن‬ ‫الِء‬ ‫سوچڻ‬ ‫سان‬ ‫جانبداريَء‬ ‫غير‬
‫ڇڏي‬.
‫دانشورو‬ ‫اي‬ ،‫ورو‬ ‫ديده‬ ‫اي‬!
‫فضو‬ ‫جي‬ ‫پرستيَء‬ ‫ماضي‬ ‫اوهان‬‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫کي‬ ‫روايتن‬ ‫ل‬
‫ڇڏيو‬ ‫ڪري‬ ‫مسلط‬:‫وارث‬ ‫جا‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اسين‬!‫دور‬ ‫جي‬ ‫پٿر‬ ‫اسين‬
‫عظيم‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ،‫عظيم‬ ‫وٺي‬ ‫کان‬!‫کان‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬
‫اسان‬ ‫به‬ ‫ماڻهو‬ ‫ڊگهو‬ ‫۾‬ ‫ڊگهي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫تنظيم‬ ‫ادبي‬ ‫وڏي‬
‫سنڌ‬ ‫اسانجي‬ ‫به‬ ‫قبرستان‬ ‫وڏو‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬‫۾‬...،‫عظيم‬ ‫اسين‬
‫قديم‬ ‫اسين‬ ،‫عظيم‬ ‫اسين‬!‫اهڙي‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬
‫ته‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سوچڻ‬ ‫هيُء‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫جوئيَء‬ ‫مهم‬
‫آهن‬ ‫ٿيون‬ ‫به‬ ‫غلطيون‬ ‫ڪي‬ ‫کان‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬.
‫بڻجي‬ ‫روڳ‬ ‫جيڪي‬ ‫آهن‬ ‫به‬ ‫ڪوتاهيون‬ ‫اجتماعي‬ ‫ڪي‬ ‫جون‬ ‫اسان‬
‫ب‬ ‫مرحليوار‬ ‫جي‬ ‫اسان‬‫آهن‬ ‫بڻيون‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫دحاليَء‬.
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 6
‫هئا‬ ‫فيصال‬ ‫۽‬ ‫سلوگن‬ ،‫ڳالهيون‬ ‫ڪيتريون‬ ‫ته‬ ‫سوچيو‬ ‫اهو‬ ‫ڪڏهن‬ ‫توهان‬
‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫بيان‬ ‫انداز‬ ‫دونهيندار‬ ،‫ويڙهي‬ ‫۾‬ ‫لفظن‬ ‫خوبصورت‬ ‫جيڪي‬
‫ليڊرن‬ ‫۾‬ ‫سحر‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ماڻهو‬ ‫۽‬ ‫مليا‬ ‫الِء‬ ‫تائيدن‬ ‫۽‬ ‫تجويزن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬
‫فيصلن‬ ‫عقلي‬ ‫غير‬ ‫انهن‬ ‫ليڪن‬ ‫رهيا‬ ‫ٿيندا‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫پٺيان‬‫جي‬ ‫هتان‬ ‫جا‬
‫ويا‬ ‫پئجي‬ ‫لوڙڻا‬ ‫ڪيتا‬ ‫کي‬ ‫نسلن‬ ‫ڪيترن‬.
‫ٻين‬ ‫رڳو‬ ‫الزام‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫نڪتو‬ ‫تذڪرو‬ ‫به‬ ‫جڏهن‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬ ‫پنهنجي‬
‫سين‬ ‫لڳايو‬ ‫تي‬ ‫طاقتن‬ ‫ڌارين‬ ‫۽‬ ‫قومن‬.‫سببن‬ ‫اندروني‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬
‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫نه‬ ‫محسوس‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ويچار‬ ‫تي‬.،‫تي‬ ‫سببن‬ ‫سياسي‬ ‫نه‬
‫ت‬ ‫ڪارڻن‬ ‫معاشي‬ ‫۽‬ ‫اخالقي‬ ‫نه‬‫ڪيو‬ ‫غور‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫سببن‬ ‫فڪري‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫ي‬
‫ويو‬.‫هوندو‬ ‫ڦهليل‬ ‫تي‬ ‫سفر‬ ‫جي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫ڏهاڪن‬ ‫بنجڻ‬ ‫۽‬ ‫بگڙڻ‬ ‫جو‬ ‫قومن‬
‫يا‬ ‫ڌارئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ،‫واقعي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫ذميداري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬
‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫نه‬ ‫تي‬ ‫ذميدار‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬.‫جو‬ ‫تسلط‬ ‫کي‬ ‫ڌارئي‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬
‫ڪمزور‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫اندروني‬ ‫قوم‬ ‫اها‬ ‫جڏهن‬ ‫آهي‬ ‫ملندو‬ ‫تڏهن‬ ‫به‬ ‫موقعو‬‫۽‬
‫جي‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بدحالي‬ ‫۽‬ ‫ڪمزوري‬ ‫اها‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫بدحال‬
‫ڪئي‬ ‫ڪونه‬ ‫گوارا‬ ‫ئي‬ ‫تڪليف‬ ‫ڪڏهن‬.‫نه‬ ‫گوارا‬ ‫تڪليف‬ ‫اها‬
‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫بابت‬ ‫بدحاليَء‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫کان‬ ‫خيال‬ ‫هن‬ ‫جيڪڏهن‬ ‫ڪرڻ‬
‫ڇاڪاڻ‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫مسئلو‬ ‫ذاتي‬ ‫پنهنجو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ماڻڻ‬ ‫شعور‬ ‫سماجياتي‬
‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ،‫آهي‬ ‫دور‬ ‫جو‬ ‫معلومات‬ ‫هيُء‬ ‫جو‬‫پنهنجي‬ ‫پاڻ‬ ،‫آهن‬ ‫بالغ‬ ‫عاقل‬
‫وٺندا‬ ‫ڄاڻي‬ ‫سبب‬ ‫جا‬ ‫بدحالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫معلومات‬...‫اوهانجي‬ ‫اها‬ ‫ته‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 7
‫هئي‬ ‫سادگي‬ ‫ذهني‬ ‫جي‬ ‫درجي‬ ‫حد‬.‫واڻي‬ ‫ڄاڻي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫ممڪن‬ ‫به‬ ‫اهو‬
‫ذميوار‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫هڻي‬ ‫۾‬ ‫کاتي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫کي‬ ‫سببن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬
‫ٿي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫خالصي‬ ‫جان‬ ‫پنهنجي‬ ‫ٿي‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫کڻڻ‬ ‫ي‬‫گهري‬.
‫سببن‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫قومي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬
‫مان‬ ‫مشقتن‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نشاندهيَء‬ ‫جي‬
‫جي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫پيو‬ ‫پئي‬ ‫گذرڻو‬
‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫گذرڻ‬ ‫تان‬ ‫پلصراط‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫تشڪيل‬
‫هئا‬.
‫ڪندا‬ ‫رڙيون‬ ‫اوهان‬‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫نه‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫آهن‬ ‫غدار‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬
‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ٿيا؟‬ ‫ڇو‬ ‫ته‬ ‫ٿيا‬ ‫پيدا‬ ‫غدار‬ ‫ڪي‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬ ‫جيڪڏهن‬
‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫اوهان‬ ‫آهي؟‬ ‫ڪهڙو‬ ‫رستو‬ ‫جو‬ ‫ڇوٽڪاري‬ ‫کان‬ ‫غدارن‬
‫حقيقي‬ ‫جا‬ ‫انهن‬ ،‫پيون‬ ‫پلئه‬ ‫ناڪاميون‬ ‫جيڪي‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫قومي‬ ‫ته‬ ‫ٻڌايو‬
‫هئا‬ ‫ڪهڙا‬ ‫ڪارڻ‬.‫هر‬ ‫پنهنجي‬ ‫قومون‬ ‫زندهه‬‫رپورٽ‬ ‫جي‬ ‫ناڪاميَء‬
‫وجود‬ ‫قومي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫سنڌي‬ ‫هتي‬ ‫ليڪن‬ ‫آهن‬ ‫ڪنديون‬ ‫مرتب‬
‫تفصيلي‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ‫سببن‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫مزاحمتي‬ ‫ٿيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫بقا‬ ‫جي‬
‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫نه‬ ‫پاران‬ ‫جي‬ ‫دانشور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫رپورٽ‬!‫ويٽنام‬ ‫وارن‬ ‫آمريڪا‬
‫اهو‬ ‫ته‬ ‫ڇڏيو‬ ‫سجائي‬ ‫تي‬ ‫چوڪ‬ ‫ٺهرائي‬ ‫يادگار‬ ‫جو‬ ‫شڪست‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬
‫هنن‬ ‫يادگار‬‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫آئنده‬ ‫ڏياري‬ ‫يادگيري‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 8
‫سادي‬ ‫جي‬ ‫غلطين‬ ‫هتي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫رهي‬ ‫بڻيو‬ ‫عالمت‬ ‫جي‬ ‫بچڻ‬ ‫کان‬
‫رهيا‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫به‬ ‫جا‬ ‫اعتراف‬.
‫قابليتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫انهن‬ ،‫هئا‬ ‫پڙهيل‬ ‫وڌيڪ‬ ‫اکر‬ ‫چار‬ ‫ٻه‬ ‫جيڪي‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫سڻڀين‬ ‫بجاِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ارپي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫قومي‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪن‬ ‫کي‬
‫سرڪا‬‫۾‬ ‫رڃ‬ ‫جي‬ ‫خواهشن‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نوڪرين‬ ‫ري‬
‫شهري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫اهي‬ ‫جيستائين‬ ‫۽‬ ‫رکيو‬ ‫ڊوڙائي‬
،‫آيون‬ ‫پئي‬ ‫ڪنديون‬ ‫پورائو‬ ‫جو‬ ‫حسرت‬ ‫واري‬ ‫ماڻڻ‬ ‫مرتبي‬ ‫واري‬ ‫اشرافيه‬
‫۾‬ ‫نشي‬ ‫جي‬ ‫آفيسن‬ ‫ايئرڪنڊيشنڊ‬ ‫آرامده‬ ‫۽‬ ‫ڪرسين‬ ‫ڦرڻين‬ ‫اوهان‬
‫انه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ئي‬ ‫جيئن‬ ‫پر‬ ‫رهيا‬ ‫پئي‬ ‫غلطان‬‫پاسيرو‬ ‫تان‬ ‫پوسٽن‬ ‫سڻڀين‬ ‫ن‬
‫خطري‬ ‫الِء‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫ڪنن‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫ويندو‬ ‫ڪيو‬
‫ايئر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫هيون‬ ‫ٿينديون‬ ‫شروع‬ ‫وڄڻ‬ ‫گهنٽيون‬ ‫جون‬
‫۾‬ ‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫ڪنڊيشنڊ‬”‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬“‫گڏجاڻيون‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬
‫هيون‬ ‫وينديون‬ ‫ٿي‬ ‫شروع‬.
‫انگر‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫۽‬ ‫اديبن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬‫جي‬ ‫ڪمال‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫يزي‬
‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫به‬ ‫ڏانُء‬ ‫جو‬ ‫لکڻ‬ ‫وٽن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬
‫جي‬ ‫پڄائڻ‬ ‫تائين‬ ‫دنيا‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکتن‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫ڪيس‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬
‫ڏيکاري‬ ‫ڪانه‬ ‫جوئي‬ ‫مهم‬ ‫ڪا‬ ‫الِء‬.‫مخلوط‬ ‫سنڌ‬ ‫جڏهن‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 9
‫هميشه‬ ‫هتي‬ ‫سان‬ ‫دانش‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫صوبو‬ ‫النسل‬‫الِء‬
‫سگهيو‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫ديوانو‬ ‫جو‬ ‫خوشبوِء‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫آباد‬.
‫جو‬ ‫ڪيس‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫موت‬ ‫۽‬ ‫زندگي‬ ‫جي‬ ‫ڌڻين‬ ‫ڌرتي‬ ‫اوهان‬
‫جتان‬ ،‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫مرڪز‬ ‫معلوماتي‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬
‫کي‬ ‫ڪردارن‬ ‫عملي‬ ‫وڙهندڙ‬ ‫تي‬ ‫محاذن‬ ‫مختلف‬ ‫۽‬ ‫ذريعن‬ ‫ابالغي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬
‫سگهجي‬ ‫ڪري‬ ‫فيڊنگ‬ ‫انفارميشن‬.
‫جي‬ ‫اخبارن‬ ‫سنڌي‬ ‫جڏهن‬ ‫ڪالم‬ ‫جا‬ ‫جن‬ ‫هئا‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫لڳا‬ ‫ڇپجڻ‬ ‫سان‬ ‫فوٽوئن‬ ‫تي‬ ‫صفحن‬ ‫اندرين‬
‫ڪرائي‬ ‫شمار‬ ‫۾‬”‫لسٽ‬ ‫استحقاقي‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬“‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬.
،‫قيام‬ ‫جي‬ ‫مرڪزن‬ ‫تربيتي‬ ،‫آغاز‬ ‫جي‬ ‫مڪالمن‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کانپوِء‬ ‫ان‬
‫سينٽرن‬ ‫معلوماتي‬‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ،‫جوڙجڪ‬ ‫جي‬
‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫ڄڻ‬ ‫اوهانکي‬ ‫جي‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬!‫مهان‬ ‫اهڙن‬ ‫هاڻي‬
‫تمغا‬ ‫جا‬ ‫مهمان‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫ڪرسيون‬ ‫جون‬ ‫صدارت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬
‫جو‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫ٻنهي‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻجي‬ ‫ضرورت‬ ‫قومي‬
‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫سمان‬.
‫ز‬ ‫جن‬ ،‫هئا‬ ‫ماڻهو‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬‫يا‬ ‫ڪڍيو‬ ‫رسالو‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫ندگيَء‬
‫هئا‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫شريڪ‬ ‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫باشيَء‬ ‫ياري‬ ‫۾‬ ‫رسالي‬ ‫ڪنهن‬.‫ڪن‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 10
‫هڪڙي‬ ‫ڪنهن‬ ‫ڪن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪڍيو‬ ‫بيان‬ ‫ڪندڙ‬ ‫متاثر‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬
‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫هاڻي‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪئي‬ ‫شرڪت‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫جلوس‬ ‫احتجاجي‬
‫انهي‬ ‫پنهنجي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫پيو‬ ‫بڻجي‬ ‫استحقاق‬”‫عظيم‬“‫جو‬ ‫ڪارڪردگيَء‬
‫کٽيو‬ ‫ڄمار‬ ‫سڄي‬‫ته‬ ‫ڇو‬ ،‫وڃن‬ ‫ليکيا‬ ‫سڄڻ‬ ‫مهان‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫رهن‬ ‫کائيندا‬
‫ٿو‬ ‫ڦاٽي‬ ‫هانُء‬ ‫سندن‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬ ‫غم‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫بظاهر‬.‫نالي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬
‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫جلوس‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻي‬ ،‫رسالي‬ ،‫بيان‬ ‫هڪڙي‬ ‫ان‬ ‫ڪيل‬ ‫جاري‬ ‫تي‬
‫نه‬ ‫سامهون‬ ‫ڪردار‬ ‫ساز‬ ‫شخصيت‬ ‫۽‬ ‫ساز‬ ‫اداره‬ ‫ڪوبه‬ ‫اهڙو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬
‫ادبي‬ ‫۽‬ ‫لکڻ‬ ‫لکڻيون‬ ‫رسمي‬ ‫پر‬ ‫آيو‬‫اهي‬ ‫ڪري‬ ‫ويهڻ‬ ‫ٿڻ‬
ُ
‫ا‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬
‫الِء‬ ‫هميشه‬”‫ماڻهو‬ ‫مهان‬“‫ويا‬ ‫بڻجي‬.‫جون‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬
‫هڪ‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ،‫هيون‬ ‫البيون‬ ‫۽‬ ‫ڪئمپون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫پنهنجيون‬
‫کي‬ ‫ٻئي‬”‫حاجي‬ ‫۽‬ ‫قاضي‬“‫رهي‬ ‫نڀائجندي‬ ‫سان‬ ‫خوبيَء‬ ‫ريت‬ ‫جي‬ ‫چوڻ‬.
‫اهڙن‬”‫حاجين‬“‫۽‬”‫قاضين‬“‫ڏسو‬ ‫کولي‬ ‫پروفائيل‬ ‫پورو‬ ‫جو‬!‫ه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬‫ڪ‬
‫به‬”‫نڪيتن‬ ‫شانتي‬“‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬.‫مڪالمي‬ ‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬
‫جو‬”‫ڪولوزيم‬“‫ڪوبه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬ ،‫ڪيو‬ ‫ڪونه‬ ‫برپا‬”‫ندوه‬“
‫۽‬”‫عليگڙهه‬“‫آندو‬ ‫نه‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫جيترو‬ ‫سعيد‬ ‫ائڊورڊ‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫مان‬ ‫انهن‬
‫به‬ ‫تحرڪ‬ ‫بابت‬ ‫حقن‬ ‫زائفاڻن‬ ‫جيترو‬ ‫راِء‬ ‫ڌتي‬ ‫ارون‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ڪم‬
‫ڏيکاريو‬ ‫ڪونه‬.
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 11
‫کي‬ ‫تحريڪ‬ ‫۽‬ ‫تحرڪ‬‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫جنم‬
‫رهيا‬ ‫ناڪام‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ،‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫حاصل‬ ‫اعتماد‬ ‫جو‬.‫اوهان‬
‫ڊرائنگ‬ ‫جوڙي‬ ‫چوياري‬ ‫جي‬ ‫يارن‬ ‫چئن‬ ‫به‬ ‫دانشور‬ ‫ذهين‬ ‫وڌ‬ ‫۾‬ ‫وڌ‬ ‫مان‬
‫عمر‬ ‫سڄي‬ ‫ڪندي‬ ‫فڪرمندي‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫رومن‬
‫سگهيا‬ ‫وڌي‬ ‫ڪونه‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پاس‬ ‫قراردادن‬.‫اوهان‬‫پنهنجي‬
‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫سان‬ ‫روح‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫عوام‬ ‫کي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬
‫کي‬ ‫سگهه‬ ‫فڪري‬ ‫موثر‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ناڪام‬
‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫اهو‬ ‫جڏهن‬
‫وڄايو‬ ‫وارو‬ ‫پنهنجو‬ ‫غالمن‬ ‫جي‬ ‫غرضن‬ ‫۽‬ ‫مفاد‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫عوام‬.‫هتي‬ ‫ايئن‬
‫ک‬ ‫ويچارن‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫لڳنديون‬ ‫۾‬ ‫مٿي‬ ‫هچائون‬ ‫ڀٽڪائيندڙ‬ ‫ي‬
‫رهيو‬ ‫ٿيندو‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫ڏينهون‬.
‫اديبو‬ ‫۽‬ ‫دانشورو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!
‫رهيو‬ ‫الحق‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫درد‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هميشه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫ڪونهن‬ ‫رايا‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬ ‫تي‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهي‬.‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫۾‬ ‫پر‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫ڪوش‬ ‫جي‬ ‫ٻارڻ‬ ‫ٻوٽو‬ ‫ڪجهه‬‫به‬ ‫سان‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫ش‬
‫ڪونهي‬ ‫اختالف‬.‫فائدو‬ ‫گهڻو‬ ‫ٿورو‬ ‫جو‬ ‫ڪوششن‬ ‫وکريل‬ ‫اهڙين‬ ‫پر‬
‫رهيو‬ ‫ملندو‬ ‫ته‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫معرفت‬ ‫دنيا‬ ‫ادبي‬ ‫موجود‬ ‫چوڌاري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫عمليت‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جيتري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 12
‫اوها‬ ‫ته‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫اعتراف‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ،‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬‫کان‬ ‫ان‬ ‫ن‬
‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫قاصر‬.‫حساب‬ ‫ان‬ ،‫ٿيون‬ ‫بڻجن‬ ‫ذميداريون‬ ‫جيتريون‬ ‫جون‬ ‫اوهان‬
‫آهي‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫پيدا‬ ‫مستعدي‬ ‫اها‬ ‫۽‬ ‫ولولو‬ ‫اهو‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬.‫اوهان‬
‫بحران‬ ‫فڪري‬ ‫جو‬ ‫اوهان‬ ‫رڪاوٽ‬ ‫۾‬ ‫ادائيگيَء‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جي‬
‫آهي‬.‫۾‬ ‫ٽڪرن‬ ‫ٽڪرن‬ ‫۽‬ ‫ڪانهي‬ ‫وحدت‬ ‫فڪري‬ ‫ڪابه‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫آهيو‬ ‫ورهايل‬.‫اوهان‬‫ڪنهن‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ‫ادبي‬ ‫جي‬
‫ڌاڪي‬ ‫ادبي‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫قابليت‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫بجاِء‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ٿي‬ ‫استعمال‬ ‫تي‬ ‫ڄمائڻ‬.‫ٿيڻ‬ ‫دانشور‬ ‫مهان‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫علمي‬ ‫جو‬ ‫فرائيڊ‬ ‫۽‬ ‫ڊيڪارٽ‬ ،‫هيگل‬ ،‫افالطون‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬
‫تحريرن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫باور‬ ‫۽‬ ‫بنائڻ‬ ‫وارث‬‫جي‬ ‫خواص‬ ‫کي‬
‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫هٿيار‬ ‫جو‬ ‫وجهڻ‬ ‫رعب‬ ‫مٿان‬.‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫اوهان‬
‫آڻيندڙ‬ ‫تبديليون‬ ‫بنيادي‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫۽‬ ‫بانين‬ ‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬
‫ڪونه‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫طريقن‬ ‫طور‬ ‫۽‬ ‫ذميدارين‬ ‫جي‬ ‫رهنمائن‬
‫سگهيا‬ ‫ڪري‬.‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫عطا‬ ‫فڪري‬ ‫روشن‬ ‫کي‬ ‫روحن‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫او‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫سگهيا‬‫ڪري‬ ‫پيدا‬ ‫به‬ ‫شعور‬ ‫۽‬ ‫ذميداري‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫هان‬
‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫سماجي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫۽‬ ‫پئي‬ ‫سگهيا‬
‫پئي‬.
‫ٿو‬ ‫چوڻو‬ ‫سان‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ‫آهيو‬ ‫دعويدار‬ ‫جا‬ ‫هجڻ‬ ‫تخليقڪار‬ ‫سڀئي‬ ‫اوهان‬
‫آهي‬ ‫تقليدي‬ ‫رڳو‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اڪثريت‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫پوي‬.‫گروپ‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 13
‫ا‬ ‫چيال‬ ،‫ٿو‬ ‫رکي‬ ‫سوچ‬ ‫جيڪا‬ ‫گرو‬ ‫جو‬‫۾‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫ٻوٽي‬ ‫کيون‬
‫ٿا‬ ‫وتن‬ ‫هلندا‬.‫فڪر‬ ‫جيڪي‬ ‫آهي‬ ‫گهٽ‬ ‫بنهه‬ ‫تعداد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫اهڙن‬
‫حقيقتن‬ ‫زميني‬ ‫ٿي‬ ‫هٿياربند‬ ‫سان‬ ‫حجت‬ ‫۽‬ ‫دليل‬ ،‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫۽فهم‬
‫قبلو‬ ‫پنهنجو‬ ‫تي‬ ‫سگهه‬ ‫جي‬ ‫افڪار‬ ‫سماجي‬ ‫۾‬ ‫ماحول‬ ‫ميسر‬ ‫پٽاندڙ‬
‫هجن‬ ‫ڪندا‬ ‫متعين‬.
‫ص‬ ‫سمورين‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پسندي‬ ‫انفراديت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬‫اڏوهي‬ ‫کي‬ ‫الحيتن‬
‫انهيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫وڃي‬ ‫ٿي‬ ‫ڪندي‬ ‫ناس‬ ‫کائي‬ ‫اندران‬ ‫ئي‬ ‫اندران‬ ‫وانگر‬
‫رهي‬ ‫ٿو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫شعور‬ ‫جو‬.‫اقدامي‬ ‫جيڪا‬ ‫۾‬ ‫اديب‬ ‫باضمير‬ ‫هڪ‬
‫سان‬ ‫رجحانن‬ ‫جي‬ ‫پسنديَء‬ ‫اجتماعيت‬ ‫ڪمال‬ ‫اها‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫جرئت‬
‫رحجا‬ ‫جي‬ ‫گريزي‬ ‫اجتماعيت‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ٿيندي‬ ‫حاصل‬‫نن‬
‫۽‬ ‫وڏن‬ ‫ڪري‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫جوهر‬ ‫جي‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫ڇڏيو‬ ‫ڪري‬ ‫بيگانو‬ ‫۽‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫سرانجاميَء‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬ ‫غيرمعمولي‬
‫آهي‬.
‫خال‬ ‫واري‬ ‫اڻهوند‬ ‫جي‬ ‫چينيَء‬ ‫بي‬ ‫اٿندڙ‬ ‫مان‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬
‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫پئي‬ ‫گهرجي‬ ‫هوند‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫ڪابه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڀرڻ‬ ‫کي‬
‫پرستيَء‬ ‫تقليد‬ ‫جي‬‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫مجاور‬ ‫جو‬ ‫گروهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬.‫جڏهن‬ ‫پوِء‬
‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫مغرب‬ ‫۾‬ ‫ڳالهه‬ ‫هر‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫گروهن‬ ‫انهن‬
‫ويوئ‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬ ‫قطار‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڪئي‬ ‫اختيار‬.‫سوويت‬ ‫۾‬ ‫مغرب‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 14
‫نڪري‬ ‫هوا‬ ‫سڄي‬ ‫جي‬ ‫ڏاهن‬ ‫سماجي‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ته‬ ‫ٿيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫يونين‬
‫وئي‬.‫سرمائ‬ ‫جي‬ ‫تان‬
ُ
‫ا‬ ‫سارتر‬ ‫۽‬ ‫فرائيڊ‬‫حالتن‬ ‫مخصوص‬ ،‫جي‬ ‫سوسائٽيَء‬ ‫يدارانه‬
‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫سرمائيداراڻي‬ ‫۾‬ ‫نتيجن‬ ‫۽‬
‫بدران‬ ‫وٺڻ‬ ‫ڪم‬ ‫کان‬ ‫عقل‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫نقل‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڏني‬ ‫ڪڍي‬ ‫واٽ‬
‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڪڻ‬
ُ
‫ڊ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫پاڻ‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫پائي‬ ‫ڊوڙون‬
‫سوسائٽي‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫غريب‬ ‫انتهائي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬‫ٻين‬ ‫جي‬
‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڊوڙائڻ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اڻڄاڻن‬.‫جي‬ ‫منزل‬ ‫جي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬
‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫طور‬ ‫فيشن‬ ‫جي‬ ‫جديديت‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪانه‬ ‫خبر‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫هو‬ ‫الزم‬ ‫الِء‬.‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫سمجهي‬ ‫معتبر‬ ‫کي‬ ‫توهان‬ ‫جيڪي‬ ‫پر‬
‫بيحال‬ ‫سهڪائي‬ ‫سهڪائي‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬ ،‫ڊوڙيا‬ ‫پويان‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬
‫ڇ‬ ‫ڪري‬‫وڌو‬ ‫نه‬ ‫پلئه‬ ‫کين‬ ‫به‬ ‫ڪجهه‬ ‫کانسواِء‬ ‫ڏڻ‬.
‫هئي‬ ‫پڙهي‬ ‫جدليات‬ ‫جي‬ ‫هيگل‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬.‫ان‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫يا‬ ‫حد‬ ‫هڪ‬ ‫تصور‬ ‫هر‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫حاصل‬ ‫شعور‬ ‫هي‬ ‫۾‬ ‫روشنيَء‬ ‫جي‬ ‫جدليات‬
‫ٽڪراَء‬ ‫جي‬ ‫تصورن‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڪندو‬ ‫نفي‬ ‫پنهنجي‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫نسبت‬
‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئون‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬‫کان‬ ‫شعور‬ ‫هيَء‬
‫سگهندو‬ ‫رهي‬ ‫نه‬ ‫جاري‬ ‫خودبخود‬ ‫عمل‬ ‫اهو‬ ‫جو‬ ‫جدليات‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬
‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ارادي‬ ‫۽‬ ‫فڪر‬ ،‫شعور‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫جاري‬ ‫کي‬ ‫انهيَء‬ ‫بلڪه‬ ،‫آهي‬
‫آهي‬ ‫هوندي‬.‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫تصادم‬ ‫جي‬ ‫تصورات‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫جيئن‬ ،‫رهيا‬ ‫۾‬ ‫انتظار‬ ‫جي‬ ‫ڏسڻ‬ ‫ڪرشمو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئين‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 15
‫حا‬ ‫ڌريون‬ ‫مذهبي‬‫ڪنديون‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫مهديَء‬ ‫امام‬ ‫۾‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫لتن‬
‫ٻيهر‬ ‫۾‬ ‫روس‬ ‫الِء‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫هڪڙا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫تيئن‬ ،‫رهيون‬
‫بدلجندڙ‬ ‫وري‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫تڪيندا‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫جي‬ ‫انقالب‬ ‫سوشلسٽ‬
‫خودبخود‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫تي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ‫ڊيموگرافڪ‬ ‫عالمي‬
‫رهيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫دلداريون‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫قسمت‬.‫ج‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬‫کائڻ‬ ‫شڪست‬ ‫ي‬
‫ته‬ ‫سگهيو‬ ‫ڪرائي‬ ‫نه‬ ‫باور‬ ‫اهو‬ ‫کي‬ ‫حواس‬ ‫هوش‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫عمل‬ ‫جو‬
‫فڪري‬ ‫پنهنجي‬ ‫محيط‬ ‫تي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫مڪان‬ ‫۽‬ ‫زمان‬ ‫اوهان‬
‫وڃو‬ ‫سامهون‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫کڻي‬ ‫ارادو‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫روايتن‬.
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!
‫ج‬ ‫هئي‬ ‫ويئي‬ ‫کسجي‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ‫مت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬‫ڏاهپ‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫و‬
‫نه‬ ‫شريڪ‬ ‫۽‬ ‫ساڻي‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫بنيادن‬ ‫جي‬ ‫شعور‬ ‫۽‬
‫بڻايو‬.‫پاڻ‬ ‫کان‬ ‫عطا‬ ‫۽‬ ‫سمجهه‬ ‫انهيَء‬ ‫بخشيل‬ ‫جي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫همت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بندن‬ ‫تڙپندڙ‬ ‫پنهنجي‬ ‫هن‬ ‫جيڪا‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کي‬
‫آهي‬ ‫رکي‬ ‫محفوظ‬ ‫۾‬ ‫الشعور‬ ‫تحت‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫جي‬ ‫۽عظمت‬.
‫۾‬ ‫نتيجي‬‫تڙپ‬ ،‫وابستگي‬ ‫سان‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫جي‬ ‫اوهان‬
‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫رسي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تي‬ ‫منزل‬ ‫انهيَء‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬
‫پوي‬ ‫ٿي‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬ ‫جي‬ ‫هئڻ‬ ‫سڌارڪ‬ ‫۽‬ ‫سڄڻ‬.‫ارپنا‬ ‫۽‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬
‫رهي‬ ‫مرڪ‬ ‫جو‬ ‫سڌارڪن‬ ‫۽‬ ‫سڄڻن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫جيڪا‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 16
‫آهي‬.‫ان‬ ‫جيڪا‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬‫بيخود‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫الِء‬ ‫ڪمن‬ ‫جي‬ ‫سانيت‬
‫هئي‬ ‫رکندي‬ ‫بڻائي‬.‫سقراط‬ ‫الِء‬ ‫ساٿ‬ ‫جي‬ ‫سچ‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫جنهن‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬
‫پيارايو‬ ‫پيالو‬ ‫جو‬ ‫زهر‬ ‫کان‬.‫تڪميل‬ ‫جي‬ ‫مشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جنهن‬ ‫بيتابي‬ ‫اهڙي‬
‫عيسي‬ ‫حضرت‬ ‫الِء‬ٰ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ،‫ڇڏيو‬ ‫پهچائي‬ ‫تي‬ ‫صليب‬ ‫کي‬ ‫عه‬
‫اعلي‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬ ‫جنهن‬ٰ‫س‬ ‫کان‬ ‫معاشري‬ ‫فالحي‬ ‫۽‬ ‫قدرن‬‫ڪرڻ‬ ‫رفراز‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫۾‬ ‫ذميداريَء‬ ‫جي‬ٰ‫کارايا‬ ‫پٿر‬ ‫۾‬ ‫بازارين‬ ‫جي‬ ‫طائف‬ ‫کي‬.
‫عوام‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫چئلينج‬ ‫کي‬ ‫آمريت‬ ‫۽‬ ‫ملوڪيت‬ ‫جنهن‬ ‫حوالگي‬ ‫اهڙي‬
‫پڄايو‬ ‫تي‬ ‫دار‬ ‫تخته‬ ‫کي‬ ‫حالج‬ ‫بن‬ ‫منصور‬ ‫الِء‬ ‫تحفظ‬ ‫جي‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫جي‬
‫هو‬.‫مخدوم‬ ‫بڻجي‬ ‫للڪار‬ ‫الِء‬ ‫تسلط‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫جنهن‬ ‫وابستگي‬ ‫اهڙي‬
‫گه‬ ‫کي‬ ‫بالول‬‫هو‬ ‫پيسرايو‬ ‫۾‬ ‫اڻي‬.‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫جنهن‬ ‫قرباني‬ ‫اهڙي‬
‫کي‬ ‫عنايت‬ ‫شاهه‬ ‫الِء‬ ‫ڏيارڻ‬ ‫حق‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫هارين‬ ‫پيڙهيل‬ ‫۽‬ ‫مظلوم‬
‫ڪرايو‬ ‫فائز‬ ‫تي‬ ‫مرتبي‬ ‫جي‬ ‫شهادت‬.
‫بحيثيت‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫اهو‬ ‫ڪارڻ‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫بحران‬ ‫شخصي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫ڏني‬ ‫ڇڏي‬ ‫تالش‬ ‫جي‬ ‫شناخت‬ ‫پنهنجي‬ ‫انسان‬.”‫پيدا‬ ‫ڇو‬ ‫آهيان؟‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬
‫ڪي‬‫آهي؟‬ ‫ڇا‬ ‫مقصد‬ ‫جو‬ ‫زندگيَء‬ ‫منهنجي‬ ‫آهيان؟‬ ‫ويو‬ ‫و‬“‫جي‬ ‫اوهان‬
‫نه‬ ،‫رهي‬ ‫تالش‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ‫جي‬ ‫جواب‬ ‫جي‬ ‫سوالن‬ ‫بنيادي‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬
‫رهي‬ ‫اهميت‬ ‫ڪا‬.‫۾‬ ‫حقيقتن‬ ‫۽‬ ‫روين‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫ويا‬ ‫ايندا‬ ‫تي‬ ‫منظر‬ ‫تضاد‬ ‫بوقت‬ ‫وقت‬.‫نصب‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫جڏهن‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 17
‫ت‬ ‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تصور‬ ‫جو‬ ‫العين‬،‫استعداد‬ ،‫جوهر‬ ‫اهو‬ ‫مان‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ه‬
‫حسناڪين‬ ‫۽‬ ‫چٽاين‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫۾‬ ‫جنهن‬ ،‫ويٺئو‬ ‫وڃائي‬ ‫لقاُء‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬
‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫خاصيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫قبول‬ ‫کي‬.‫ئي‬ ‫استعداد‬ ‫اهو‬ ‫جڏهن‬
‫هيڏي‬ ‫۽‬ ‫پسمنظر‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫تهذيبي‬ ‫ڊگهو‬ ‫هيڏو‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫چڪو‬ ‫وڃائجي‬
‫نه‬ ‫الئق‬ ‫ن‬ِ‫ا‬ ‫بچائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫زرخيزي‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫صوفي‬ ‫ساري‬‫بڻائي‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫فعال‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بقا‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬.
‫تي‬ ‫اسان‬ ‫ڀٽائي‬ ‫عبداللطيف‬ ‫شاهه‬ ‫جوهر‬ ‫جو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫محسن‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬
‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نظام‬ ‫ڪمزور‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫يلغارن‬ ‫مسلسل‬ ‫جي‬ ‫غنيمن‬ ‫ڌارين‬
‫اڀريو‬ ‫بڻجي‬ ‫گونجار‬ ‫الِء‬ ‫سڌاري‬ ‫جي‬ ‫خرابين‬ ‫ٿيل‬ ‫پيدا‬ ‫۾‬.‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫جي‬ ‫هن‬
‫ت‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫پرواز‬‫۽‬ ‫گهرائي‬ ‫جي‬ ‫اتساهيت‬ ‫الِء‬ ‫عمل‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫انتها‬ ‫جي‬ ‫ڙپ‬
‫هن‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬ ،‫ڏسي‬ ‫شناسي‬ ‫نبض‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫وڪوڙيل‬ ‫۾‬ ‫آزارن‬ ‫انيڪ‬
‫ويٺي‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬.‫کيس‬ ‫ته‬ ‫ماتر‬ ‫نالي‬ ‫به‬ ‫اوهان‬
‫عاشق‬ ‫سڌڙيا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ،‫ورتو‬ ‫ڪري‬ ‫رهبر‬ ‫پنهنجو‬
‫ٿيو‬ ‫ثابت‬.‫پنهنج‬ ‫جيترو‬ ‫کي‬ ‫ڀٽائي‬ ‫اوهان‬‫لڌو‬ ‫پورو‬ ‫تي‬ ‫پيمانن‬ ‫جي‬ ‫سوچ‬ ‫ي‬
‫جو‬ ‫خواهشن‬ ‫نفسي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫مڃي‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫اوتري‬
‫لوچ‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مطالبو‬ ‫جو‬ ‫قبوليت‬ ‫جي‬ ‫پيغام‬ ‫آفاقي‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مسئلو‬
‫اتي‬ ،‫هئي‬ ‫مرڻي‬ ‫کي‬ ‫سوڀ‬ ‫سورهيائپ‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جهد‬ ‫جتي‬ ،‫هئي‬
‫هيون‬ ‫تاويلون‬ ‫۽‬ ‫بهانا‬ ‫حيال‬ ‫طرفان‬ ‫اوهانجي‬.‫عقيدي‬ ‫پختي‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬
‫وا‬‫تفصيل‬ ‫جو‬ ‫آيتن‬ ‫االهي‬ ‫کي‬ ‫رسالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫مسلمان‬ ‫ري‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 18
‫۾‬ ‫شعبن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫ڪري‬
‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫پابنديَء‬ ‫جي‬ ‫ضابطن‬ ‫جي‬ ‫پالڻهار‬.‫آفاقي‬ ‫پنهنجي‬ ‫پالڻهار‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫مجيد‬ ‫قرآن‬ ‫ايڊيشن‬ ‫آخري‬ ‫جو‬ ‫ضابطن‬ٰ‫ذريعي‬ ‫جي‬
‫اوهان‬ ،‫ڪيو‬ ‫عطا‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬‫ئي‬ ‫نسبت‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫وابستگيَء‬ ‫سان‬ ‫ان‬
‫جوڙي‬ ‫نه‬.‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫ڀنڊار‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬
،‫هو‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫اصولن‬ ‫فطري‬ ‫جي‬ ‫فالح‬ ‫۽‬ ‫ڪامراني‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬
،‫هو‬ ‫ڪندڙ‬ ‫تعين‬ ‫جو‬ ‫منزل‬ ‫۽‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬
‫ڏنو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫پوڻ‬ ‫پاڇو‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬.
‫سڌار‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫سڄي‬ ‫ڀٽائي‬‫۾‬ ‫وچ‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫پنهنجي‬ ‫وانگر‬ ‫ڪن‬
‫بڻايو‬ ‫ٽڪنڊو‬ ‫جو‬ ‫اتساهيت‬ ‫۽‬ ‫عمل‬ ‫بڻائي‬ ‫شاهد‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬
‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫تشڪيل‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ڊوڙندا‬ ‫تي‬ ‫لڪيرن‬ ‫هميشه‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫سگهي‬ ‫ڪانه‬ ‫ٿي‬ ‫ڪابه‬.‫ڪردار‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫رهي‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫توقع‬ ‫جي‬ ‫ڪارگذاريَء‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫ادائيگي‬ ‫جي‬.
‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫سڌارڪ‬ ‫شناس‬ ‫نبض‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬
‫ڏنو‬ ‫پيغام‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫الوجودي‬ ‫وحدت‬.‫۽‬ ‫خدا‬ ‫سان‬ ‫روِء‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ان‬
‫هيون‬ ‫نفاستون‬ ‫ته‬ ‫ڇا‬ ‫جون‬ ‫تعلق‬ ‫۾‬ ‫بندي‬!‫جي‬ ‫نفاستن‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬
‫الِء‬ ‫حاصالت‬”‫لهان‬ ‫م‬ ‫ڳوليان‬ ‫ڳوليان‬”‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫مان‬ ‫کورا‬ ‫هورا‬ ‫جي‬
‫گذريوئ‬.”‫آ‬ ‫عيال‬ ‫جو‬ ‫اهلل‬ ‫ماڻهو‬‫هن‬“‫۽‬”‫۾‬ ‫حقن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ماڻهو‬ ‫سڀ‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 19
‫آهن‬ ‫برابر‬“‫۽‬ ‫ايڪتا‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫اصولن‬ ‫الوجدي‬ ‫وحدت‬ ‫جهڙن‬ ،
‫بنياد‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارا‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫برپا‬ ‫انقالب‬ ‫سماجي‬ ‫شاندار‬ ‫جو‬ ‫ايثار‬
‫سگهيو‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬.‫سڌي‬ ‫ڏسيل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫جي‬ ‫ڀانت‬ ‫ڀانت‬ ‫سان‬ ‫وراڪن‬ ‫ور‬ ‫بجاِء‬ ‫هلڻ‬ ‫تي‬ ‫دڳ‬‫جي‬ ‫ڀٽڪڻ‬
‫هئي‬ ‫وئي‬ ‫پئجي‬ ‫هير‬.‫۽‬ ‫ڪريا‬ ‫ٿاٻڙجندي‬ ،‫ٿاٻڙيا‬ ‫ڪيترا‬ ‫۾‬ ‫اوجهڙ‬ ‫اوهان‬
‫پيا‬ ‫پئي‬ ‫هلي‬ ‫وري‬ ‫ڇنڊي‬ ‫پلو‬ ‫اٿي‬ ‫ٻيهر‬.‫۽‬ ‫سرڪشي‬ ‫اديباڻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫۽‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سنڀلجڻ‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫غرور‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫دانشوراڻي‬
‫ويا‬ ‫وهامندا‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سالن‬ ‫ايئن‬.
‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫وڃڻ‬ ‫وهامي‬ ‫وقت‬ ‫ايئن‬‫ڪونه‬ ‫پوڻو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫صحت‬
‫هو‬.‫سان‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫هئا‬ ‫افراد‬ ‫چونڊ‬ ‫رجهيل‬ُ‫پ‬ ‫جا‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫نالي‬ ‫اوهان‬
‫هئي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫اوهانجي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬.‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫ان‬
‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫اسٽيٽس‬ ‫سماجي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫حاصل‬ ‫مڃتائون‬
‫۽‬ ‫صدارتون‬ ‫جو‬ ‫مجلسن‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫ملنديون‬ ‫به‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫کي‬
‫رهيون‬ ‫رکنديون‬ ‫ريجهائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫مهمانيون‬ ‫خاص‬.‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫معمولي‬ ‫غير‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫دوريَء‬ ‫کان‬ ‫الالئي‬ ‫۽‬ ‫لوچ‬ ‫جي‬
‫جي‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫بهرحال‬ ‫ڪيتو‬ ‫جو‬ ‫جنهن‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫حاصالت‬
‫پيو‬ ‫ڀوڳڻو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫ڪسن‬ ‫بي‬ ،‫غريبن‬ ‫ڪروڙين‬.‫جي‬ ‫سماج‬ ‫اوهان‬
‫طب‬ ‫موثر‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫طبقن‬ ‫موثر‬ ‫انهن‬‫غالميَء‬ ‫جي‬ ‫گورن‬ ‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫قو‬
‫جان‬ ‫مان‬ ‫غالميَء‬ ‫نئين‬ ‫جي‬ ‫ڪارن‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫هن‬ ‫کانپوِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 20
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ٻڌائي‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫عمل‬ ‫الِء‬ ‫ڇڏائڻ‬.‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫واسين‬ ‫ديس‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پيدا‬ ‫اهليت‬ ‫جي‬ ‫مالڪي‬ ‫جي‬.
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫گرمائي‬ ‫کي‬ ‫خون‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫سندن‬.
‫ا‬‫نروار‬ ‫وٿون‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫سان‬ ‫پيٽي‬ ‫تاڃي‬ ‫جي‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫وهان‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬.‫ڏئي‬ ‫الٽ‬ ‫کي‬ ‫ٻاٽ‬ ‫ٻاري‬ ‫مشعلون‬ ‫جون‬ ‫انقالب‬ ‫اوهان‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬.‫وقتي‬ ‫بجاِء‬ ‫جي‬ ‫ادائيَء‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫منصبن‬ ‫هيڏن‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫سان‬ ‫هڪٻئي‬ ،‫ڀرمار‬ ‫جي‬ ‫قراردادن‬ ،‫مهم‬ ‫جي‬ ‫بازيَء‬ ‫بيان‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬
‫سيمي‬ ‫۽‬ ‫ملهائڻ‬ ‫شامون‬‫پنهنجيون‬ ‫کان‬ ‫قوم‬ ‫سان‬ ‫انعقاد‬ ‫جي‬ ‫نارن‬
‫رهيا‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫مڃرائڻ‬ ‫مهانتائون‬.‫جا‬ ‫غالميَء‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫وهامندو‬ ‫وقت‬ ‫ائين‬
‫ويا‬ ‫ٻوساٽيندا‬ ‫۽‬ ‫گهٽيندا‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫ڳٽ‬.
‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫عرصي‬ ‫سڄي‬ ‫واري‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫جي‬ ‫ٻوسٽ‬ ،‫هٽ‬
ُ
‫گ‬ ‫ان‬
‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ميسر‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫۽‬ ‫پنهنجائپ‬ ‫جي‬ ‫رياست‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬.‫انهن‬‫بنيادي‬ ‫کي‬
‫ويو‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫تائين‬ ‫حد‬ ‫ظالماڻي‬ ‫کان‬ ‫حقن‬.‫کان‬ ‫جديد‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫کين‬
‫۽‬ ‫بئراج‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫الٽو‬ ،‫تي‬ ‫جاِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ور‬ ‫بهره‬ ‫کان‬ ‫موقعن‬ ‫جديد‬
‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫جياپي‬ ‫سندن‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫اڏي‬ ‫ڊيم‬
‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬.‫۽‬ ‫اغوائن‬ ،‫ڌاڙن‬ ‫کي‬ ‫ڪالس‬ ‫مڊل‬ ‫جي‬ ‫انهن‬
‫جڳاڙ‬‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تباهه‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫ڪلچر‬ ‫سياسي‬ ‫ي‬.‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫سندن‬
‫ويو‬ ‫بگاڙيو‬ ‫وٺي‬ ‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫معاشرت‬.‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫صنعت‬ ‫۽‬ ‫تجارت‬ ،‫شهر‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 21
‫وئي‬ ‫بڻائي‬ ‫اوپري‬.‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي‬ ‫طريقا‬ ‫نوان‬ ‫نوان‬ ‫جا‬ ‫عذاب‬ ‫۽‬ ‫ڪرب‬
‫ويو‬ ‫رهڙيو‬ ‫کي‬ ‫جسمن‬ ‫۽‬ ‫روحن‬.
‫حاڪميت‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ،‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫حوالي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫وسيال‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬
‫کسڪ‬‫وئي‬ ‫ائي‬!‫حڪومتن‬ ‫شهري‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻايا‬ ‫اوپرا‬ ‫الِء‬ ‫ڄاون‬ ‫ڌرتي‬ ‫شهر‬
‫ڇڏيون‬ ‫وجهي‬ ‫بندشون‬ ‫تي‬ ‫نوڪرين‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬.‫به‬ ‫کان‬ ‫انصاف‬ ‫۽‬ ‫امن‬
‫الِء‬ ‫ماڻهوَء‬ ‫غريب‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ڪٿي‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫محروم‬
‫رهي‬ ‫نه‬ ‫ضمانت‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫حفاظت‬ ‫۽‬ ‫تحفظ‬.‫ڪروڙ‬ ‫ٽي‬ ‫ساڍا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫سن‬ ‫باقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫لکن‬ ‫چند‬ ‫مان‬ ‫سنڌين‬‫اوپرائپ‬ ‫رياستي‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫ڌين‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫گذرندي‬ ‫قيامت‬ ‫جي‬.‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫۽‬ ‫انصاف‬ ،‫تحفظ‬ ،‫امن‬ ‫اهي‬
‫آهن‬ ‫ويا‬ ‫ماريا‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬.‫۾‬ ‫سيني‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬
‫ان‬ ‫پر‬ ‫آهي‬ ‫موجود‬ ‫معدنيات‬ ‫ٻي‬ ‫۽‬ ‫ڪوئلو‬ ،‫گئس‬ ،‫تيل‬ ‫جو‬ ‫رپين‬ ‫کربين‬
‫به‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫مانيَء‬ ‫جي‬ ‫ويلن‬ ‫ٽن‬ ‫ڄاوا‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬‫نه‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬
‫آهن‬ ‫سگهيا‬.
‫قسمين‬ ‫۽‬ ‫ڇوٽڪارو‬ ‫مان‬ ‫حالتن‬ ‫بدترين‬ ‫اهڙين‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬
‫ڪير‬ ‫ته‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬ ‫رهنمائي‬ ‫جي‬ ‫آزاديَء‬ ‫مان‬ ‫سنگهرن‬ ‫قسمين‬
‫انهن‬ ‫اڀاري؟‬ ‫ڪير‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سرگرميَء‬ ‫۽‬ ‫اعتماد‬ ،‫محبت‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬
‫دلين‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي؟‬ ‫ڇڪي‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫ڌٻڻ‬ ‫جي‬ ‫جهالتن‬ ‫کي‬
‫۽‬ ‫اميد‬ ‫۾‬‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫قابليتن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫روشن‬ ‫ڪير‬ ‫ڏيئا‬ ‫جا‬ ‫امنگ‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 22
‫ڪير‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقابلي‬ ‫۽‬ ‫مسابقت‬ ‫کين‬ ‫۽‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫ڪير‬ ‫کي‬
‫ڪري؟‬ ‫منظم‬
‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫اسان‬!
‫بحيثيت‬ ‫اسين‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫چڪو‬ ‫وهي‬ ‫پاڻي‬ ‫گهڻو‬ ‫هيٺان‬ ‫جي‬ ‫ل‬ُ‫پ‬ ‫هيستائين‬
‫آهيون‬ ‫بيٺل‬ ‫تي‬ ‫صورتحال‬ ‫ڪن‬ ‫فيصله‬ ‫قوم‬.‫قومن‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫وقت‬ ‫اهڙي‬
‫طرفان‬‫رکندي‬ ‫۾‬ ‫نظر‬ ‫کي‬ ‫جدوجهد‬ ‫ڪامياب‬ ‫ڪيل‬ ‫الِء‬ ‫آجپي‬ ‫پنهنجي‬
‫ڪيون‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫بدالئڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اسان‬.‫غالميَء‬ ‫ظالماڻي‬ ‫۽‬ ‫جهالت‬ ‫قهاري‬
‫۽‬ ‫انقالب‬ ‫جنهن‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ڪڍڻ‬ ‫اڪاري‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڦاٿل‬ ‫۾‬ ‫سنگهرن‬ ‫جي‬
،‫ڌرميون‬ ‫هٺ‬ ‫جون‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫جاکوڙ‬
‫پونديون‬ ‫ڇڏڻيون‬ ‫انائون‬ ‫۽‬ ‫ضديتون‬.‫نالي‬ ‫۽‬ ‫طريقن‬ ‫ادبي‬ ‫رسمي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬
‫سياسي‬ ‫۽‬ ‫سماجي‬ ‫وڏي‬ ‫هڪ‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫رينگٽ‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬ ‫جي‬
‫پوندا‬ ‫وجهڻا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬.‫ته‬ ‫آهي‬ ‫هيَء‬ ‫پيشرفت‬ ‫فوري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهيَء‬
‫۽‬ ‫بداليون‬ ‫پاڻ‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬ ‫ناڪامين‬ ‫۽‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫ماضيَء‬ ‫اسان‬
‫ڪريون‬ ‫پيدا‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬.‫ص‬ ‫اسان‬‫سماج‬ ‫کان‬ ‫دين‬
‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫پتوڙيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬
‫وٺون‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫بانين‬.‫آخري‬ ‫الِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬ ‫پستيَء‬ ‫۽‬ ‫پرستي‬ ‫توهم‬ ،‫ظلم‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫انسانيت‬ ‫محسن‬ ‫پيغمبر‬ٰ‫کي‬ ‫طريقي‬ ‫واري‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬
‫بڻايون‬ ‫مثال‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬.
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 23
‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫اسين‬ ‫سان‬ ‫عمل‬ ‫انهيَء‬‫۽‬ ‫هدايت‬ ‫ابدي‬ ‫الِء‬
‫تخليق‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫نون‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جڙي‬ ‫سان‬ ‫سلسلي‬ ‫جي‬ ‫رهنمائي‬
‫به‬ ‫کان‬ ‫ڪروڌن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫مذهبيت‬ ‫ٿيل‬ ‫مسخ‬ ‫بلڪه‬ ‫وٺنداسون‬ ‫ڪري‬
‫کين‬ ‫کان‬ ‫ايامن‬ ‫جيڪا‬ ،‫وٺنداسين‬ ‫ڪري‬ ‫آجو‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫بڻجندي‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫سورن‬ ‫سندن‬ ‫ڀٽڪائي‬.
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫سنڌجا‬ ‫اي‬!
‫اوه‬‫جو‬ ‫نڀائڻ‬ ‫ڳالهيون‬ ‫پنج‬ ‫هي‬ ‫صرف‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫ان‬
‫تخليق‬ ‫ٿا‬ ‫ڪيئن‬ ‫امڪان‬ ‫سوين‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫ته‬ ‫ڏسو‬ ‫پوِء‬ ،‫ڪريو‬ ‫عهد‬
‫ٿين‬:
1-‫اعلي‬ ‫۽‬ ‫چٽي‬ ‫هڪ‬ ‫زندگي‬ ‫پنهنجي‬ٰ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫گذارڻ‬ ‫هيٺ‬ ‫مقصد‬
‫۽‬ ‫ارپنا‬ ‫واري‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬
‫ڪريو‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬.
2-‫عملي‬ ‫۽‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫تنقيد‬ ‫۽‬ ‫بحثن‬ ‫اجاين‬
‫کي‬ ‫ادارن‬ ‫بگڙيل‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫وٺو‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫سان‬ ‫ڪردار‬
‫کڻو‬ ‫ذمو‬ ‫جو‬ ‫قيام‬ ‫جي‬ ‫ادارن‬ ‫نون‬ ‫۽‬ ‫سنوارڻ‬.
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 24
3-‫بڻائي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫علمي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫رياضيَء‬ ‫۽‬ ‫فلسفي‬ ،‫سائنس‬
‫سگهاري‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫صالحيتن‬ ‫جي‬ ‫عوام‬‫رخيون‬ ‫گهڻ‬ ‫جون‬ ‫ڪرڻ‬
‫ڪريو‬ ‫ڪوششون‬.
4-‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫بڻائي‬ ‫محرڪ‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫۽‬ ‫ڌرتي‬ ،‫انسان‬
‫بڻايو‬ ‫يقيني‬ ‫کي‬ ‫ڪردار‬ ‫ذميداراڻي‬ ‫الِء‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬.
5-‫ٻاري‬ ‫چڻنگ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫تي‬ ‫واٽ‬ ‫فڪري‬ ‫ٻڌايل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬
‫۽‬ ‫سوچ‬ ‫جي‬ ‫اجتماعيت‬ ،‫پختگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬
‫مزاح‬‫ڪيو‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫طريقن‬ ‫جي‬ ‫مت‬.
‫ڏسو‬ ‫ڪري‬ ‫مطالعو‬ ‫گهرو‬ ‫جو‬ ‫تاريخ‬ ‫انساني‬ ‫سڄي‬ ‫اوهان‬!‫۾‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫جنهن‬
‫انهن‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫پنهنجو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اتان‬
‫کي‬ ‫سماج‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫ڳالهين‬ ‫مٿين‬ ‫سان‬ ‫فڪريَء‬ ‫روشن‬ ‫پنهنجي‬
‫آهي‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫ڪري‬ ‫تبديل‬ ‫واقعي‬.‫تبديليَء‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫جڏهن‬‫جا‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬
‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫حاصالت‬ ‫عظيم‬ ‫انهيَء‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫وقت‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫بڻبو‬ ‫پانڌيئڙا‬
‫کي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬ ‫فرانس‬ ‫انقالب‬ ‫جيڪا‬ ‫وٺندو‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬ ‫به‬
‫جي‬ ‫انقالب‬ ‫هن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫ٿي‬ ‫حاصل‬ ‫کي‬ ‫ڪانٽ‬ ‫ڏسي‬ ‫سان‬ ‫اکين‬
‫ته‬ ‫هيو‬ ‫چيو‬ ‫ٻڌندي‬ ‫خبر‬ ‫جي‬ ‫ڪاميابيَء‬”‫خلقڻهار‬ ‫منهنجا‬!‫اکين‬ ‫منهنجي‬
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 25
‫نجات‬ ‫ڪيل‬ ‫عطا‬ ‫تنهنجي‬‫هن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هاڻي‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ورتو‬ ‫ڏسي‬ ‫منظر‬ ‫جو‬
‫عطا‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫حاضر‬ ‫۾‬ ‫بارگاهه‬ ‫پنهنجي‬ ‫سان‬ ‫سرخروئي‬ ‫کي‬ ‫بندي‬
‫ڪر‬!“
‫ڄاڻي‬ُ‫پ‬
SCREENPLAY
Writer: Engr.AbdulRazzaque Memon
Cell:0300 –2895691 & 0315 –2075056
E-Mail :sindhi_media@yahoo.com
WEB : http://www.facebook.com/sindhi.media
* ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ *
‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬
ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 26
http://www.facebook/sollywood.sindhimedia

Contenu connexe

En vedette

Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 

En vedette (10)

Sindhi Screen Play (نوڪر تابعدار ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (نوڪر تابعدار ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (نوڪر تابعدار ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (نوڪر تابعدار ) By: Abdul Razzaque Memon
 
Camera short angles & techniques
Camera short angles & techniquesCamera short angles & techniques
Camera short angles & techniques
 
Kazib dajal
Kazib dajalKazib dajal
Kazib dajal
 
Sindhi Screen Play (وٽنيس باڪس) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (وٽنيس باڪس) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (وٽنيس باڪس) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (وٽنيس باڪس) By: Abdul Razzaque Memon
 
قصو حضرت خضر عليه اسلام جو
قصو حضرت خضر عليه اسلام جوقصو حضرت خضر عليه اسلام جو
قصو حضرت خضر عليه اسلام جو
 
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
 
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
 
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
 
Sindhi Screen Play Comedy (پير سائين) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play Comedy (پير سائين) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play Comedy (پير سائين) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play Comedy (پير سائين) By: Abdul Razzaque Memon
 
How to plan tv advertisements
How to plan tv advertisementsHow to plan tv advertisements
How to plan tv advertisements
 

Similaire à Educate sindh

نادي القراءة تمهيد للمشروع
 نادي القراءة تمهيد للمشروع نادي القراءة تمهيد للمشروع
نادي القراءة تمهيد للمشروع
Brahim Khababa
 
اسانجي سنڌي ٻولي
اسانجي سنڌي ٻولياسانجي سنڌي ٻولي
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
Maryam Bayshak
 
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
osama gharieb
 
باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)
yasmeen hinnawi
 
مآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزادمآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزاد
Jbir Lotfi
 
مآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزادمآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزاد
Jbir Lotfi
 

Similaire à Educate sindh (20)

الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة
 
نادي القراءة تمهيد للمشروع
 نادي القراءة تمهيد للمشروع نادي القراءة تمهيد للمشروع
نادي القراءة تمهيد للمشروع
 
جماعة الديوان
جماعة الديوانجماعة الديوان
جماعة الديوان
 
اسانجي سنڌي ٻولي
اسانجي سنڌي ٻولياسانجي سنڌي ٻولي
اسانجي سنڌي ٻولي
 
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
 
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
 
سلطة العقل
سلطة العقلسلطة العقل
سلطة العقل
 
المهارة 1 من 21-ما هي نظرتك للعالم
المهارة 1 من 21-ما هي نظرتك للعالمالمهارة 1 من 21-ما هي نظرتك للعالم
المهارة 1 من 21-ما هي نظرتك للعالم
 
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراكشعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
 
باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)
 
ملخص كتاب مشكلات اجتماعية من منظور سوسيولوجي.pdf
 ملخص كتاب مشكلات اجتماعية من منظور سوسيولوجي.pdf ملخص كتاب مشكلات اجتماعية من منظور سوسيولوجي.pdf
ملخص كتاب مشكلات اجتماعية من منظور سوسيولوجي.pdf
 
ملخص كتاب مشكلات اجتماعية
ملخص كتاب مشكلات اجتماعية ملخص كتاب مشكلات اجتماعية
ملخص كتاب مشكلات اجتماعية
 
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba SarahMazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
 
1
11
1
 
This is in israel arabic
This is in israel arabicThis is in israel arabic
This is in israel arabic
 
كــــــــاريــــــــزمــاكـــــــــــــــود،
كــــــــاريــــــــزمــاكـــــــــــــــود، كــــــــاريــــــــزمــاكـــــــــــــــود،
كــــــــاريــــــــزمــاكـــــــــــــــود،
 
كاريزما كود - الفصل الاول
كاريزما كود - الفصل الاولكاريزما كود - الفصل الاول
كاريزما كود - الفصل الاول
 
الفصل الاول - Charisma Code كاريزما كود
الفصل الاول - Charisma Code كاريزما كود الفصل الاول - Charisma Code كاريزما كود
الفصل الاول - Charisma Code كاريزما كود
 
مآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزادمآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزاد
 
مآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزادمآخذ على مسرحية شهرزاد
مآخذ على مسرحية شهرزاد
 

Plus de Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh

بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻSamjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
Bibi sahiba
Bibi sahibaBibi sahiba
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque MemonSharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
Kunwari ses ( ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
Kunwari ses (  ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque MemonKunwari ses (  ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
Kunwari ses ( ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA) لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMONSINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh
 

Plus de Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh (20)

بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
 
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمنYajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
 
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻSamjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
 
Bibi sahiba
Bibi sahibaBibi sahiba
Bibi sahiba
 
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque MemonSharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
 
Kunwari ses ( ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
Kunwari ses (  ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque MemonKunwari ses (  ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
Kunwari ses ( ڪنواري سَسُ) Writer : Abdul Razzaque Memon
 
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
 
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
 
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
 
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
 
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA) لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
لمحن جو پاڇو SCREEN PLAY n SINDHI (LAMHAN JA PACHA)
 
گُلو ان ڪراچي
گُلو ان ڪراچيگُلو ان ڪراچي
گُلو ان ڪراچي
 
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMONSINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
 
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
 
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
 
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
 
Sindhi Screen Play (رشتا رت يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (رشتا رت  يا احساس جا) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (رشتا رت  يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (رشتا رت يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
 
Tauheedi mazhab islam
Tauheedi mazhab islamTauheedi mazhab islam
Tauheedi mazhab islam
 
4 cellular networks-__infarastructure
4 cellular networks-__infarastructure4 cellular networks-__infarastructure
4 cellular networks-__infarastructure
 
1 history of mobile & cellular
1 history of mobile & cellular1 history of mobile & cellular
1 history of mobile & cellular
 

Dernier

Dernier (20)

by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptby modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
 
immunology_3.ppt.................................
immunology_3.ppt.................................immunology_3.ppt.................................
immunology_3.ppt.................................
 
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
 
السرقات الشعرية إعداد غادة محمد عبد الراضي
السرقات الشعرية إعداد غادة محمد عبد الراضيالسرقات الشعرية إعداد غادة محمد عبد الراضي
السرقات الشعرية إعداد غادة محمد عبد الراضي
 
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبيةتطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبية
 
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراقإعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراق
 
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي  جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي  جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
 
محمد احمد سيد احمد محمد سباق عمر يوسف عبدالكريم
محمد احمد سيد احمد محمد سباق عمر يوسف عبدالكريممحمد احمد سيد احمد محمد سباق عمر يوسف عبدالكريم
محمد احمد سيد احمد محمد سباق عمر يوسف عبدالكريم
 
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfدور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
 
عرض تقديمي لعملية الجمع للاطفال ورياض الاطفال
عرض تقديمي لعملية الجمع للاطفال ورياض الاطفالعرض تقديمي لعملية الجمع للاطفال ورياض الاطفال
عرض تقديمي لعملية الجمع للاطفال ورياض الاطفال
 
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
 
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكردمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
 
_BIMarabia 45.مجلة بيم ارابيا نمذجة معلومات اليناء
_BIMarabia 45.مجلة بيم ارابيا نمذجة معلومات اليناء_BIMarabia 45.مجلة بيم ارابيا نمذجة معلومات اليناء
_BIMarabia 45.مجلة بيم ارابيا نمذجة معلومات اليناء
 
.العروض التقديمية والرسومات التعليمية bdf
.العروض التقديمية والرسومات التعليمية bdf.العروض التقديمية والرسومات التعليمية bdf
.العروض التقديمية والرسومات التعليمية bdf
 
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfالصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
 
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdfشكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
 
1 علم الخلية الم.pdf............................................................
1 علم الخلية الم.pdf............................................................1 علم الخلية الم.pdf............................................................
1 علم الخلية الم.pdf............................................................
 
.. مهارات ادارة الوقت و مهارات تنظيم الوقت.ppt
.. مهارات ادارة الوقت و مهارات تنظيم الوقت.ppt.. مهارات ادارة الوقت و مهارات تنظيم الوقت.ppt
.. مهارات ادارة الوقت و مهارات تنظيم الوقت.ppt
 
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلوماتالوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
 
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptxالصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
 

Educate sindh

  • 1. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 1 ‫پهريون‬ ‫ايڪٽ‬(‫يونٽ‬ ‫ون‬‫بنگلو‬)‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ِ‫ء‬‫کانپو‬ ‫ورهاڱي‬ ‫شاعرن‬,‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ڪهاڻيڪارن۽ليکڪن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬ ‫ڇو؟‬ ِ‫ء‬‫آهيوپو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬ 19 May 2014 at 08:53 ‫تحقيق‬ ‫۽‬ ‫تحرير‬:‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ ‫انجنيئر‬ ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!‫جا‬ ‫سوچن‬ ‫۽‬ ‫سوالن‬ ‫هنن‬ ‫وٽ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬ ‫آهن؟‬ ‫جواب‬ ‫کي‬ ‫حقيقتن‬ ‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬ ،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬ ‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫رياضياتي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬ ‫۽‬ ‫شاعرن‬‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ليکڪن‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻيڪارن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫افڪار‬ ‫۽‬ ‫خيالن‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬ ‫اچو‬ ‫پيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫آگاهي‬.‫ڇڏي‬ ‫نه‬ ‫ڪسر‬ ‫ڪا‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫مشاعرن‬ ‫اوهان‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ملهائڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫خاص‬ ‫توڙي‬ ‫شامون‬ ،‫سانجهيون‬ ‫رهيون‬ ُ‫س‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪفيل‬.‫ا‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫رهڻ‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کوٽ‬ ‫جي‬ ‫ڪانفرنسن‬‫۽‬ ‫ٿو‬ Public
  • 2. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 2 ‫آهن‬ ‫آيا‬ ‫رهندا‬ ‫کيل‬ ‫جو‬ ‫هٿ‬ ‫کٻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫سيمينار‬.‫موهن‬ ‫اوهان‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سج‬ ‫ويندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫سنڌو‬ ‫۽‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫جو‬ ‫صبح‬ ‫پهرئين‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫نئين‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاري‬ ‫به‬ ‫ڪارگذاري‬ ‫اجتماعي‬ ‫آهن‬ ‫ڀريون‬ ‫به‬ ‫سالميون‬ ‫جون‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬.‫ٿيا‬ ‫به‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬ ‫گڏج‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫هميشه‬ ‫به‬ ‫گونج‬ ‫جي‬ ‫اڻين‬. ‫ڪو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫باوجود‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫ايترو‬ ‫ڏٺو‬ ‫ڪونه‬ ‫عروج‬.‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫آبياري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫قدرن‬ ‫اخالقي‬.‫جي‬ ‫مهارتن‬ ‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫ترقي‬ ‫ڪا‬.‫جڙي‬ ‫ڪانه‬ ‫نرسري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬.‫سک‬ ‫ملي‬ ‫ڪانه‬ ‫واٽ‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫سرگردان‬ ‫الِء‬.‫ڪي‬ ‫نه‬ ‫وٿون‬ ‫جون‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارن‬ ‫شروع‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫صحتمند‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿي‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿيون‬ ‫نروار‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫محبتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫آيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫ڪلفتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫ٿيو‬ ‫آغاز‬ ‫جو‬ ‫عمل‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫سگهاري‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫نه‬ ،‫ٿيو‬! ‫ڪار‬ ‫جي‬ ‫نڊاپٽ‬ ُ ‫ڄ‬ ‫البت‬ ،‫ها‬‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫وبار‬.‫نرالو‬ ‫جو‬ ‫تعريف‬ ‫۽‬ ‫تنقيد‬ ‫ٿيو‬ ‫متعارف‬ ‫ڪلچر‬.‫آبياري‬ ‫جي‬ ‫رسم‬ ‫واري‬ ‫الهڻ‬ ‫پٽڪي‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫لٿا‬ ‫فصل‬ ‫جا‬ ‫جڳاڙين‬ ،‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫بندي‬ ‫گروپ‬ ،‫ٿي‬.‫ڀٽڪڻ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫مليا‬ ‫رستا‬ ‫جا‬.‫هڪ‬ ‫۽‬ ‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫پيئارڻ‬ ‫پيئڻ‬ ‫تي‬ ‫اختتام‬ ‫جي‬ ‫نشستن‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫مڃڻ‬ ‫مهانتائن‬ ‫هروڀرو‬ ‫الِء‬ ‫ٻئي‬‫ٿي‬!
  • 3. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 3 ‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫وارو‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫رويو‬ ‫جو‬ ‫رياست‬ ‫سان‬ ‫اسان‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬.‫ان‬ ‫ادارا‬ ‫سان‬ ‫تنظيم‬ ‫۽‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جوڙي‬.‫مهذب‬ ،‫فڪر‬ ‫سگهاري‬ ‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫پاسداري‬ ‫جي‬ ‫روايتن‬ ‫جٽادار‬ ‫۽‬ ‫ڪلچر‬.‫کي‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫سگهارو‬‫شاندار‬ ‫ڏياري‬ ‫ميالپ‬ ‫کي‬ ‫عمل‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫به‬ ‫ڪم‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫مان‬ ‫انهن‬ ‫سان‬ ‫بدقسمتيَء‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫بنائڻو‬ ‫ٿيو‬ ‫ڪونه‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫مشنري‬ ‫۽‬ ‫تحريڪي‬. ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫اي‬! ‫اهم‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫قائم‬ ‫توازن‬ ‫جو‬ ‫عقليت‬ ‫۽‬ ‫جذبن‬ ‫۾‬ ‫مزاج‬ ‫قومي‬ ‫ائ‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ،‫سگهيو‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ممڪن‬ ‫ين‬ ‫ٺلهي‬ ‫پاڻ‬ ‫رڳو‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫توازن‬ ‫ان‬ ‫ئي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫وهڪري‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بلڪه‬ ‫رهيا‬ ‫وهندا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫جي‬ ‫جذباتيت‬ ‫رهيا‬ ‫کارائيندا‬ ‫غوطا‬ ‫۾‬.‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ل‬ ُ ‫ڪ‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫پنهنجون‬ ‫۽‬ ‫شاعري‬ ‫مبني‬ ‫تي‬ ‫محرومين‬ ‫داخلي‬ ،‫ذات‬ ‫پنهنجي‬‫لکڻيون‬ ‫هيون‬.‫گهرجي‬ ‫به‬ ‫رنگ‬ ‫راڳ‬ ‫۾‬ ‫تقريب‬ ‫سنجيده‬ ‫جي‬ ‫قسم‬ ‫هر‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پيو‬ ‫کپي‬ ‫به‬ ‫تماشو‬ ‫کيل‬ ‫۽‬ ‫پيالو‬ ‫پيگ‬ ‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫تصور‬ ‫مهذب‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫پيو‬.‫ڏيئا‬ ‫جي‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫ايندڙ‬ ‫۽‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سال‬ ‫ويندڙ‬ ‫ٻاري‬
  • 4. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 4 ‫اجتماعي‬ ‫وڏي‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫الِء‬ ‫اوهان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫تي‬ ‫هنڌ‬ ‫خاص‬ ‫ڪنهن‬ ‫سالمي‬ ‫هئي‬ ‫سرگرمي‬.‫علم‬‫ائپروچ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جهد‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫طريقا‬ ‫علمي‬ ،‫رويا‬ ‫ي‬ ‫هئا‬ ‫نه‬ ‫شامل‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫تڻ‬ ‫اڻ‬ ‫۽‬. ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫علمن‬ ‫جي‬ ‫سائنس‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫بدقسمتي‬ ‫وڏي‬ ‫۽‬ ‫مهارتن‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ديوانگي‬ ‫ڪابه‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫ڪو‬ ‫الِء‬ ‫بنائڻ‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬.‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫جي‬ ‫فلسفي‬‫کي‬ ‫انهن‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫جي‬ ‫زندگي‬ ‫ذريعي‬ ‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬ ‫نه‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫منظم‬ ‫۽‬ ‫ادراڪ‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫۽‬ ‫حسن‬ ،‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫مان‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬.‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬ ‫رياضي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬ ‫کي‬ ‫حقيقتن‬ ‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫اتي‬ ‫مهم‬ ‫۽‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬ ‫سگهو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫ميدانن‬ ‫جي‬ ‫جوئيَء‬.‫مقصد‬ ‫بي‬ ‫رڳو‬ ‫وقت‬ ‫هر‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫نعرن‬ ‫اجاين‬ ‫۽‬ ‫راڳ‬ ‫غيرمعياري‬ ،‫شاعري‬ ‫ڏنا‬ ‫يڪي‬ِ‫ل‬ ‫پئي‬ ‫پيچرا‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫جا‬ ‫نفرتن‬ ‫۽‬ ‫محبتن‬.‫انهن‬ ‫جي‬ ‫محبتن‬ ‫انڌين‬ ‫منزل‬ ‫بي‬‫سان‬ ‫رهبرن‬ ‫حصو‬ ‫وڏو‬ ‫جو‬ ‫نوجوانن‬ ‫رهي‬ ‫روان‬ ‫تي‬ ‫پيچرن‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫پتلو‬ ‫جو‬ ‫نباهڻ‬ ‫عقيدتون‬.‫جو‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫راِء‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫ڪڏهن‬ ‫شرڪت‬ ‫۾‬ ‫عمل‬ ‫اجتماعي‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫حرام‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫استعمال‬ ‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫باشي‬ ‫ياري‬ ‫۽‬ ‫وابستگيون‬ ‫شخصي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬.‫جڏهن‬ ‫وري‬
  • 5. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 5 ‫ويا‬ ‫چڙهي‬ ‫ور‬ ‫جي‬ ‫نفرتن‬ ‫انڌين‬ ‫نوجوان‬‫هيرو‬ ‫سندن‬ ‫ئي‬ ‫نفرتون‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫ويون‬ ‫بڻجي‬ ‫ورشپ‬.‫ڳالهه‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫دليل‬ ‫۽‬ ‫عقل‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫تي‬ ‫مسئلي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫۽‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫پهچڻ‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫دستڪ‬ ‫تي‬ ‫دل‬ ‫پنهنجي‬ ‫ڪري‬ ‫تاالبندي‬ ‫جي‬ ‫دماغن‬ ‫پنهنجن‬ ‫الِء‬ ‫سوچڻ‬ ‫سان‬ ‫جانبداريَء‬ ‫غير‬ ‫ڇڏي‬. ‫دانشورو‬ ‫اي‬ ،‫ورو‬ ‫ديده‬ ‫اي‬! ‫فضو‬ ‫جي‬ ‫پرستيَء‬ ‫ماضي‬ ‫اوهان‬‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫کي‬ ‫روايتن‬ ‫ل‬ ‫ڇڏيو‬ ‫ڪري‬ ‫مسلط‬:‫وارث‬ ‫جا‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اسين‬!‫دور‬ ‫جي‬ ‫پٿر‬ ‫اسين‬ ‫عظيم‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ،‫عظيم‬ ‫وٺي‬ ‫کان‬!‫کان‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫ماڻهو‬ ‫ڊگهو‬ ‫۾‬ ‫ڊگهي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫تنظيم‬ ‫ادبي‬ ‫وڏي‬ ‫سنڌ‬ ‫اسانجي‬ ‫به‬ ‫قبرستان‬ ‫وڏو‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬‫۾‬...،‫عظيم‬ ‫اسين‬ ‫قديم‬ ‫اسين‬ ،‫عظيم‬ ‫اسين‬!‫اهڙي‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫ته‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سوچڻ‬ ‫هيُء‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫جوئيَء‬ ‫مهم‬ ‫آهن‬ ‫ٿيون‬ ‫به‬ ‫غلطيون‬ ‫ڪي‬ ‫کان‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬. ‫بڻجي‬ ‫روڳ‬ ‫جيڪي‬ ‫آهن‬ ‫به‬ ‫ڪوتاهيون‬ ‫اجتماعي‬ ‫ڪي‬ ‫جون‬ ‫اسان‬ ‫ب‬ ‫مرحليوار‬ ‫جي‬ ‫اسان‬‫آهن‬ ‫بڻيون‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫دحاليَء‬.
  • 6. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 6 ‫هئا‬ ‫فيصال‬ ‫۽‬ ‫سلوگن‬ ،‫ڳالهيون‬ ‫ڪيتريون‬ ‫ته‬ ‫سوچيو‬ ‫اهو‬ ‫ڪڏهن‬ ‫توهان‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫بيان‬ ‫انداز‬ ‫دونهيندار‬ ،‫ويڙهي‬ ‫۾‬ ‫لفظن‬ ‫خوبصورت‬ ‫جيڪي‬ ‫ليڊرن‬ ‫۾‬ ‫سحر‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ماڻهو‬ ‫۽‬ ‫مليا‬ ‫الِء‬ ‫تائيدن‬ ‫۽‬ ‫تجويزن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫فيصلن‬ ‫عقلي‬ ‫غير‬ ‫انهن‬ ‫ليڪن‬ ‫رهيا‬ ‫ٿيندا‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫پٺيان‬‫جي‬ ‫هتان‬ ‫جا‬ ‫ويا‬ ‫پئجي‬ ‫لوڙڻا‬ ‫ڪيتا‬ ‫کي‬ ‫نسلن‬ ‫ڪيترن‬. ‫ٻين‬ ‫رڳو‬ ‫الزام‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫نڪتو‬ ‫تذڪرو‬ ‫به‬ ‫جڏهن‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫سين‬ ‫لڳايو‬ ‫تي‬ ‫طاقتن‬ ‫ڌارين‬ ‫۽‬ ‫قومن‬.‫سببن‬ ‫اندروني‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫نه‬ ‫محسوس‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ويچار‬ ‫تي‬.،‫تي‬ ‫سببن‬ ‫سياسي‬ ‫نه‬ ‫ت‬ ‫ڪارڻن‬ ‫معاشي‬ ‫۽‬ ‫اخالقي‬ ‫نه‬‫ڪيو‬ ‫غور‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫سببن‬ ‫فڪري‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫ي‬ ‫ويو‬.‫هوندو‬ ‫ڦهليل‬ ‫تي‬ ‫سفر‬ ‫جي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫ڏهاڪن‬ ‫بنجڻ‬ ‫۽‬ ‫بگڙڻ‬ ‫جو‬ ‫قومن‬ ‫يا‬ ‫ڌارئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ،‫واقعي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫ذميداري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫نه‬ ‫تي‬ ‫ذميدار‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬.‫جو‬ ‫تسلط‬ ‫کي‬ ‫ڌارئي‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬ ‫ڪمزور‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫اندروني‬ ‫قوم‬ ‫اها‬ ‫جڏهن‬ ‫آهي‬ ‫ملندو‬ ‫تڏهن‬ ‫به‬ ‫موقعو‬‫۽‬ ‫جي‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بدحالي‬ ‫۽‬ ‫ڪمزوري‬ ‫اها‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫بدحال‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪونه‬ ‫گوارا‬ ‫ئي‬ ‫تڪليف‬ ‫ڪڏهن‬.‫نه‬ ‫گوارا‬ ‫تڪليف‬ ‫اها‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫بابت‬ ‫بدحاليَء‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫کان‬ ‫خيال‬ ‫هن‬ ‫جيڪڏهن‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫مسئلو‬ ‫ذاتي‬ ‫پنهنجو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ماڻڻ‬ ‫شعور‬ ‫سماجياتي‬ ‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ،‫آهي‬ ‫دور‬ ‫جو‬ ‫معلومات‬ ‫هيُء‬ ‫جو‬‫پنهنجي‬ ‫پاڻ‬ ،‫آهن‬ ‫بالغ‬ ‫عاقل‬ ‫وٺندا‬ ‫ڄاڻي‬ ‫سبب‬ ‫جا‬ ‫بدحالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫معلومات‬...‫اوهانجي‬ ‫اها‬ ‫ته‬
  • 7. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 7 ‫هئي‬ ‫سادگي‬ ‫ذهني‬ ‫جي‬ ‫درجي‬ ‫حد‬.‫واڻي‬ ‫ڄاڻي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫ممڪن‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫ذميوار‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫هڻي‬ ‫۾‬ ‫کاتي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫کي‬ ‫سببن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫ٿي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫خالصي‬ ‫جان‬ ‫پنهنجي‬ ‫ٿي‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫کڻڻ‬ ‫ي‬‫گهري‬. ‫سببن‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫قومي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ‫مان‬ ‫مشقتن‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نشاندهيَء‬ ‫جي‬ ‫جي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫پيو‬ ‫پئي‬ ‫گذرڻو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫گذرڻ‬ ‫تان‬ ‫پلصراط‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫تشڪيل‬ ‫هئا‬. ‫ڪندا‬ ‫رڙيون‬ ‫اوهان‬‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫نه‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫آهن‬ ‫غدار‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ٿيا؟‬ ‫ڇو‬ ‫ته‬ ‫ٿيا‬ ‫پيدا‬ ‫غدار‬ ‫ڪي‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬ ‫جيڪڏهن‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫اوهان‬ ‫آهي؟‬ ‫ڪهڙو‬ ‫رستو‬ ‫جو‬ ‫ڇوٽڪاري‬ ‫کان‬ ‫غدارن‬ ‫حقيقي‬ ‫جا‬ ‫انهن‬ ،‫پيون‬ ‫پلئه‬ ‫ناڪاميون‬ ‫جيڪي‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫قومي‬ ‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫هئا‬ ‫ڪهڙا‬ ‫ڪارڻ‬.‫هر‬ ‫پنهنجي‬ ‫قومون‬ ‫زندهه‬‫رپورٽ‬ ‫جي‬ ‫ناڪاميَء‬ ‫وجود‬ ‫قومي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫سنڌي‬ ‫هتي‬ ‫ليڪن‬ ‫آهن‬ ‫ڪنديون‬ ‫مرتب‬ ‫تفصيلي‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ‫سببن‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫مزاحمتي‬ ‫ٿيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫بقا‬ ‫جي‬ ‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫نه‬ ‫پاران‬ ‫جي‬ ‫دانشور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫رپورٽ‬!‫ويٽنام‬ ‫وارن‬ ‫آمريڪا‬ ‫اهو‬ ‫ته‬ ‫ڇڏيو‬ ‫سجائي‬ ‫تي‬ ‫چوڪ‬ ‫ٺهرائي‬ ‫يادگار‬ ‫جو‬ ‫شڪست‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫هنن‬ ‫يادگار‬‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫آئنده‬ ‫ڏياري‬ ‫يادگيري‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬
  • 8. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 8 ‫سادي‬ ‫جي‬ ‫غلطين‬ ‫هتي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫رهي‬ ‫بڻيو‬ ‫عالمت‬ ‫جي‬ ‫بچڻ‬ ‫کان‬ ‫رهيا‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫به‬ ‫جا‬ ‫اعتراف‬. ‫قابليتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫انهن‬ ،‫هئا‬ ‫پڙهيل‬ ‫وڌيڪ‬ ‫اکر‬ ‫چار‬ ‫ٻه‬ ‫جيڪي‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫سڻڀين‬ ‫بجاِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ارپي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫قومي‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪن‬ ‫کي‬ ‫سرڪا‬‫۾‬ ‫رڃ‬ ‫جي‬ ‫خواهشن‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نوڪرين‬ ‫ري‬ ‫شهري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫اهي‬ ‫جيستائين‬ ‫۽‬ ‫رکيو‬ ‫ڊوڙائي‬ ،‫آيون‬ ‫پئي‬ ‫ڪنديون‬ ‫پورائو‬ ‫جو‬ ‫حسرت‬ ‫واري‬ ‫ماڻڻ‬ ‫مرتبي‬ ‫واري‬ ‫اشرافيه‬ ‫۾‬ ‫نشي‬ ‫جي‬ ‫آفيسن‬ ‫ايئرڪنڊيشنڊ‬ ‫آرامده‬ ‫۽‬ ‫ڪرسين‬ ‫ڦرڻين‬ ‫اوهان‬ ‫انه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ئي‬ ‫جيئن‬ ‫پر‬ ‫رهيا‬ ‫پئي‬ ‫غلطان‬‫پاسيرو‬ ‫تان‬ ‫پوسٽن‬ ‫سڻڀين‬ ‫ن‬ ‫خطري‬ ‫الِء‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫ڪنن‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫ويندو‬ ‫ڪيو‬ ‫ايئر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫هيون‬ ‫ٿينديون‬ ‫شروع‬ ‫وڄڻ‬ ‫گهنٽيون‬ ‫جون‬ ‫۾‬ ‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫ڪنڊيشنڊ‬”‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬“‫گڏجاڻيون‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬ ‫هيون‬ ‫وينديون‬ ‫ٿي‬ ‫شروع‬. ‫انگر‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫۽‬ ‫اديبن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬‫جي‬ ‫ڪمال‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫يزي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫به‬ ‫ڏانُء‬ ‫جو‬ ‫لکڻ‬ ‫وٽن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جي‬ ‫پڄائڻ‬ ‫تائين‬ ‫دنيا‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکتن‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫ڪيس‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڏيکاري‬ ‫ڪانه‬ ‫جوئي‬ ‫مهم‬ ‫ڪا‬ ‫الِء‬.‫مخلوط‬ ‫سنڌ‬ ‫جڏهن‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬
  • 9. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 9 ‫هميشه‬ ‫هتي‬ ‫سان‬ ‫دانش‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫صوبو‬ ‫النسل‬‫الِء‬ ‫سگهيو‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫ديوانو‬ ‫جو‬ ‫خوشبوِء‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫آباد‬. ‫جو‬ ‫ڪيس‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫موت‬ ‫۽‬ ‫زندگي‬ ‫جي‬ ‫ڌڻين‬ ‫ڌرتي‬ ‫اوهان‬ ‫جتان‬ ،‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫مرڪز‬ ‫معلوماتي‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬ ‫کي‬ ‫ڪردارن‬ ‫عملي‬ ‫وڙهندڙ‬ ‫تي‬ ‫محاذن‬ ‫مختلف‬ ‫۽‬ ‫ذريعن‬ ‫ابالغي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫سگهجي‬ ‫ڪري‬ ‫فيڊنگ‬ ‫انفارميشن‬. ‫جي‬ ‫اخبارن‬ ‫سنڌي‬ ‫جڏهن‬ ‫ڪالم‬ ‫جا‬ ‫جن‬ ‫هئا‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫لڳا‬ ‫ڇپجڻ‬ ‫سان‬ ‫فوٽوئن‬ ‫تي‬ ‫صفحن‬ ‫اندرين‬ ‫ڪرائي‬ ‫شمار‬ ‫۾‬”‫لسٽ‬ ‫استحقاقي‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬“‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬. ،‫قيام‬ ‫جي‬ ‫مرڪزن‬ ‫تربيتي‬ ،‫آغاز‬ ‫جي‬ ‫مڪالمن‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کانپوِء‬ ‫ان‬ ‫سينٽرن‬ ‫معلوماتي‬‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ،‫جوڙجڪ‬ ‫جي‬ ‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫ڄڻ‬ ‫اوهانکي‬ ‫جي‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬!‫مهان‬ ‫اهڙن‬ ‫هاڻي‬ ‫تمغا‬ ‫جا‬ ‫مهمان‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫ڪرسيون‬ ‫جون‬ ‫صدارت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫جو‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫ٻنهي‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻجي‬ ‫ضرورت‬ ‫قومي‬ ‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫سمان‬. ‫ز‬ ‫جن‬ ،‫هئا‬ ‫ماڻهو‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬‫يا‬ ‫ڪڍيو‬ ‫رسالو‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫ندگيَء‬ ‫هئا‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫شريڪ‬ ‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫باشيَء‬ ‫ياري‬ ‫۾‬ ‫رسالي‬ ‫ڪنهن‬.‫ڪن‬
  • 10. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 10 ‫هڪڙي‬ ‫ڪنهن‬ ‫ڪن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪڍيو‬ ‫بيان‬ ‫ڪندڙ‬ ‫متاثر‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫هاڻي‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪئي‬ ‫شرڪت‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫جلوس‬ ‫احتجاجي‬ ‫انهي‬ ‫پنهنجي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫پيو‬ ‫بڻجي‬ ‫استحقاق‬”‫عظيم‬“‫جو‬ ‫ڪارڪردگيَء‬ ‫کٽيو‬ ‫ڄمار‬ ‫سڄي‬‫ته‬ ‫ڇو‬ ،‫وڃن‬ ‫ليکيا‬ ‫سڄڻ‬ ‫مهان‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫رهن‬ ‫کائيندا‬ ‫ٿو‬ ‫ڦاٽي‬ ‫هانُء‬ ‫سندن‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬ ‫غم‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫بظاهر‬.‫نالي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫جلوس‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻي‬ ،‫رسالي‬ ،‫بيان‬ ‫هڪڙي‬ ‫ان‬ ‫ڪيل‬ ‫جاري‬ ‫تي‬ ‫نه‬ ‫سامهون‬ ‫ڪردار‬ ‫ساز‬ ‫شخصيت‬ ‫۽‬ ‫ساز‬ ‫اداره‬ ‫ڪوبه‬ ‫اهڙو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫ادبي‬ ‫۽‬ ‫لکڻ‬ ‫لکڻيون‬ ‫رسمي‬ ‫پر‬ ‫آيو‬‫اهي‬ ‫ڪري‬ ‫ويهڻ‬ ‫ٿڻ‬ ُ ‫ا‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬”‫ماڻهو‬ ‫مهان‬“‫ويا‬ ‫بڻجي‬.‫جون‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ‫هڪ‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ،‫هيون‬ ‫البيون‬ ‫۽‬ ‫ڪئمپون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬”‫حاجي‬ ‫۽‬ ‫قاضي‬“‫رهي‬ ‫نڀائجندي‬ ‫سان‬ ‫خوبيَء‬ ‫ريت‬ ‫جي‬ ‫چوڻ‬. ‫اهڙن‬”‫حاجين‬“‫۽‬”‫قاضين‬“‫ڏسو‬ ‫کولي‬ ‫پروفائيل‬ ‫پورو‬ ‫جو‬!‫ه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬‫ڪ‬ ‫به‬”‫نڪيتن‬ ‫شانتي‬“‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬.‫مڪالمي‬ ‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬ ‫جو‬”‫ڪولوزيم‬“‫ڪوبه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬ ،‫ڪيو‬ ‫ڪونه‬ ‫برپا‬”‫ندوه‬“ ‫۽‬”‫عليگڙهه‬“‫آندو‬ ‫نه‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫جيترو‬ ‫سعيد‬ ‫ائڊورڊ‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫مان‬ ‫انهن‬ ‫به‬ ‫تحرڪ‬ ‫بابت‬ ‫حقن‬ ‫زائفاڻن‬ ‫جيترو‬ ‫راِء‬ ‫ڌتي‬ ‫ارون‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ڪم‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫ڪونه‬.
  • 11. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 11 ‫کي‬ ‫تحريڪ‬ ‫۽‬ ‫تحرڪ‬‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫جنم‬ ‫رهيا‬ ‫ناڪام‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ،‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫حاصل‬ ‫اعتماد‬ ‫جو‬.‫اوهان‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫جوڙي‬ ‫چوياري‬ ‫جي‬ ‫يارن‬ ‫چئن‬ ‫به‬ ‫دانشور‬ ‫ذهين‬ ‫وڌ‬ ‫۾‬ ‫وڌ‬ ‫مان‬ ‫عمر‬ ‫سڄي‬ ‫ڪندي‬ ‫فڪرمندي‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫رومن‬ ‫سگهيا‬ ‫وڌي‬ ‫ڪونه‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پاس‬ ‫قراردادن‬.‫اوهان‬‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫سان‬ ‫روح‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫عوام‬ ‫کي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫کي‬ ‫سگهه‬ ‫فڪري‬ ‫موثر‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ناڪام‬ ‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫اهو‬ ‫جڏهن‬ ‫وڄايو‬ ‫وارو‬ ‫پنهنجو‬ ‫غالمن‬ ‫جي‬ ‫غرضن‬ ‫۽‬ ‫مفاد‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫عوام‬.‫هتي‬ ‫ايئن‬ ‫ک‬ ‫ويچارن‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫لڳنديون‬ ‫۾‬ ‫مٿي‬ ‫هچائون‬ ‫ڀٽڪائيندڙ‬ ‫ي‬ ‫رهيو‬ ‫ٿيندو‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫ڏينهون‬. ‫اديبو‬ ‫۽‬ ‫دانشورو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬! ‫رهيو‬ ‫الحق‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫درد‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هميشه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪونهن‬ ‫رايا‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬ ‫تي‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهي‬.‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫۾‬ ‫پر‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪوش‬ ‫جي‬ ‫ٻارڻ‬ ‫ٻوٽو‬ ‫ڪجهه‬‫به‬ ‫سان‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫ش‬ ‫ڪونهي‬ ‫اختالف‬.‫فائدو‬ ‫گهڻو‬ ‫ٿورو‬ ‫جو‬ ‫ڪوششن‬ ‫وکريل‬ ‫اهڙين‬ ‫پر‬ ‫رهيو‬ ‫ملندو‬ ‫ته‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫معرفت‬ ‫دنيا‬ ‫ادبي‬ ‫موجود‬ ‫چوڌاري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫عمليت‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جيتري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬
  • 12. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 12 ‫اوها‬ ‫ته‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫اعتراف‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ،‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬‫کان‬ ‫ان‬ ‫ن‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫قاصر‬.‫حساب‬ ‫ان‬ ،‫ٿيون‬ ‫بڻجن‬ ‫ذميداريون‬ ‫جيتريون‬ ‫جون‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫پيدا‬ ‫مستعدي‬ ‫اها‬ ‫۽‬ ‫ولولو‬ ‫اهو‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬.‫اوهان‬ ‫بحران‬ ‫فڪري‬ ‫جو‬ ‫اوهان‬ ‫رڪاوٽ‬ ‫۾‬ ‫ادائيگيَء‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جي‬ ‫آهي‬.‫۾‬ ‫ٽڪرن‬ ‫ٽڪرن‬ ‫۽‬ ‫ڪانهي‬ ‫وحدت‬ ‫فڪري‬ ‫ڪابه‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫آهيو‬ ‫ورهايل‬.‫اوهان‬‫ڪنهن‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ‫ادبي‬ ‫جي‬ ‫ڌاڪي‬ ‫ادبي‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫قابليت‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫بجاِء‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ٿي‬ ‫استعمال‬ ‫تي‬ ‫ڄمائڻ‬.‫ٿيڻ‬ ‫دانشور‬ ‫مهان‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫علمي‬ ‫جو‬ ‫فرائيڊ‬ ‫۽‬ ‫ڊيڪارٽ‬ ،‫هيگل‬ ،‫افالطون‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫تحريرن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫باور‬ ‫۽‬ ‫بنائڻ‬ ‫وارث‬‫جي‬ ‫خواص‬ ‫کي‬ ‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫هٿيار‬ ‫جو‬ ‫وجهڻ‬ ‫رعب‬ ‫مٿان‬.‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫اوهان‬ ‫آڻيندڙ‬ ‫تبديليون‬ ‫بنيادي‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫۽‬ ‫بانين‬ ‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬ ‫ڪونه‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫طريقن‬ ‫طور‬ ‫۽‬ ‫ذميدارين‬ ‫جي‬ ‫رهنمائن‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬.‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫عطا‬ ‫فڪري‬ ‫روشن‬ ‫کي‬ ‫روحن‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫او‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫سگهيا‬‫ڪري‬ ‫پيدا‬ ‫به‬ ‫شعور‬ ‫۽‬ ‫ذميداري‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫هان‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫سماجي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫۽‬ ‫پئي‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬. ‫ٿو‬ ‫چوڻو‬ ‫سان‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ‫آهيو‬ ‫دعويدار‬ ‫جا‬ ‫هجڻ‬ ‫تخليقڪار‬ ‫سڀئي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫تقليدي‬ ‫رڳو‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اڪثريت‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫پوي‬.‫گروپ‬
  • 13. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 13 ‫ا‬ ‫چيال‬ ،‫ٿو‬ ‫رکي‬ ‫سوچ‬ ‫جيڪا‬ ‫گرو‬ ‫جو‬‫۾‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫ٻوٽي‬ ‫کيون‬ ‫ٿا‬ ‫وتن‬ ‫هلندا‬.‫فڪر‬ ‫جيڪي‬ ‫آهي‬ ‫گهٽ‬ ‫بنهه‬ ‫تعداد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫اهڙن‬ ‫حقيقتن‬ ‫زميني‬ ‫ٿي‬ ‫هٿياربند‬ ‫سان‬ ‫حجت‬ ‫۽‬ ‫دليل‬ ،‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫۽فهم‬ ‫قبلو‬ ‫پنهنجو‬ ‫تي‬ ‫سگهه‬ ‫جي‬ ‫افڪار‬ ‫سماجي‬ ‫۾‬ ‫ماحول‬ ‫ميسر‬ ‫پٽاندڙ‬ ‫هجن‬ ‫ڪندا‬ ‫متعين‬. ‫ص‬ ‫سمورين‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پسندي‬ ‫انفراديت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬‫اڏوهي‬ ‫کي‬ ‫الحيتن‬ ‫انهيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫وڃي‬ ‫ٿي‬ ‫ڪندي‬ ‫ناس‬ ‫کائي‬ ‫اندران‬ ‫ئي‬ ‫اندران‬ ‫وانگر‬ ‫رهي‬ ‫ٿو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫شعور‬ ‫جو‬.‫اقدامي‬ ‫جيڪا‬ ‫۾‬ ‫اديب‬ ‫باضمير‬ ‫هڪ‬ ‫سان‬ ‫رجحانن‬ ‫جي‬ ‫پسنديَء‬ ‫اجتماعيت‬ ‫ڪمال‬ ‫اها‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫جرئت‬ ‫رحجا‬ ‫جي‬ ‫گريزي‬ ‫اجتماعيت‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ٿيندي‬ ‫حاصل‬‫نن‬ ‫۽‬ ‫وڏن‬ ‫ڪري‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫جوهر‬ ‫جي‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڇڏيو‬ ‫ڪري‬ ‫بيگانو‬ ‫۽‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫سرانجاميَء‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫آهي‬. ‫خال‬ ‫واري‬ ‫اڻهوند‬ ‫جي‬ ‫چينيَء‬ ‫بي‬ ‫اٿندڙ‬ ‫مان‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫پئي‬ ‫گهرجي‬ ‫هوند‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫ڪابه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڀرڻ‬ ‫کي‬ ‫پرستيَء‬ ‫تقليد‬ ‫جي‬‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫مجاور‬ ‫جو‬ ‫گروهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬.‫جڏهن‬ ‫پوِء‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫مغرب‬ ‫۾‬ ‫ڳالهه‬ ‫هر‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫گروهن‬ ‫انهن‬ ‫ويوئ‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬ ‫قطار‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڪئي‬ ‫اختيار‬.‫سوويت‬ ‫۾‬ ‫مغرب‬
  • 14. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 14 ‫نڪري‬ ‫هوا‬ ‫سڄي‬ ‫جي‬ ‫ڏاهن‬ ‫سماجي‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ته‬ ‫ٿيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫يونين‬ ‫وئي‬.‫سرمائ‬ ‫جي‬ ‫تان‬ ُ ‫ا‬ ‫سارتر‬ ‫۽‬ ‫فرائيڊ‬‫حالتن‬ ‫مخصوص‬ ،‫جي‬ ‫سوسائٽيَء‬ ‫يدارانه‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫سرمائيداراڻي‬ ‫۾‬ ‫نتيجن‬ ‫۽‬ ‫بدران‬ ‫وٺڻ‬ ‫ڪم‬ ‫کان‬ ‫عقل‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫نقل‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڏني‬ ‫ڪڍي‬ ‫واٽ‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڪڻ‬ ُ ‫ڊ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫پاڻ‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫پائي‬ ‫ڊوڙون‬ ‫سوسائٽي‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫غريب‬ ‫انتهائي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬‫ٻين‬ ‫جي‬ ‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڊوڙائڻ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اڻڄاڻن‬.‫جي‬ ‫منزل‬ ‫جي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫طور‬ ‫فيشن‬ ‫جي‬ ‫جديديت‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪانه‬ ‫خبر‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫هو‬ ‫الزم‬ ‫الِء‬.‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫سمجهي‬ ‫معتبر‬ ‫کي‬ ‫توهان‬ ‫جيڪي‬ ‫پر‬ ‫بيحال‬ ‫سهڪائي‬ ‫سهڪائي‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬ ،‫ڊوڙيا‬ ‫پويان‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڇ‬ ‫ڪري‬‫وڌو‬ ‫نه‬ ‫پلئه‬ ‫کين‬ ‫به‬ ‫ڪجهه‬ ‫کانسواِء‬ ‫ڏڻ‬. ‫هئي‬ ‫پڙهي‬ ‫جدليات‬ ‫جي‬ ‫هيگل‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬.‫ان‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫يا‬ ‫حد‬ ‫هڪ‬ ‫تصور‬ ‫هر‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫حاصل‬ ‫شعور‬ ‫هي‬ ‫۾‬ ‫روشنيَء‬ ‫جي‬ ‫جدليات‬ ‫ٽڪراَء‬ ‫جي‬ ‫تصورن‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڪندو‬ ‫نفي‬ ‫پنهنجي‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫نسبت‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئون‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬‫کان‬ ‫شعور‬ ‫هيَء‬ ‫سگهندو‬ ‫رهي‬ ‫نه‬ ‫جاري‬ ‫خودبخود‬ ‫عمل‬ ‫اهو‬ ‫جو‬ ‫جدليات‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ارادي‬ ‫۽‬ ‫فڪر‬ ،‫شعور‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫جاري‬ ‫کي‬ ‫انهيَء‬ ‫بلڪه‬ ،‫آهي‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬.‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫تصادم‬ ‫جي‬ ‫تصورات‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫جيئن‬ ،‫رهيا‬ ‫۾‬ ‫انتظار‬ ‫جي‬ ‫ڏسڻ‬ ‫ڪرشمو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئين‬
  • 15. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 15 ‫حا‬ ‫ڌريون‬ ‫مذهبي‬‫ڪنديون‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫مهديَء‬ ‫امام‬ ‫۾‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫لتن‬ ‫ٻيهر‬ ‫۾‬ ‫روس‬ ‫الِء‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫هڪڙا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫تيئن‬ ،‫رهيون‬ ‫بدلجندڙ‬ ‫وري‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫تڪيندا‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫جي‬ ‫انقالب‬ ‫سوشلسٽ‬ ‫خودبخود‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫تي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ‫ڊيموگرافڪ‬ ‫عالمي‬ ‫رهيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫دلداريون‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫قسمت‬.‫ج‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬‫کائڻ‬ ‫شڪست‬ ‫ي‬ ‫ته‬ ‫سگهيو‬ ‫ڪرائي‬ ‫نه‬ ‫باور‬ ‫اهو‬ ‫کي‬ ‫حواس‬ ‫هوش‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫فڪري‬ ‫پنهنجي‬ ‫محيط‬ ‫تي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫مڪان‬ ‫۽‬ ‫زمان‬ ‫اوهان‬ ‫وڃو‬ ‫سامهون‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫کڻي‬ ‫ارادو‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫روايتن‬. ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬! ‫ج‬ ‫هئي‬ ‫ويئي‬ ‫کسجي‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ‫مت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬‫ڏاهپ‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫و‬ ‫نه‬ ‫شريڪ‬ ‫۽‬ ‫ساڻي‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫بنيادن‬ ‫جي‬ ‫شعور‬ ‫۽‬ ‫بڻايو‬.‫پاڻ‬ ‫کان‬ ‫عطا‬ ‫۽‬ ‫سمجهه‬ ‫انهيَء‬ ‫بخشيل‬ ‫جي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫همت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بندن‬ ‫تڙپندڙ‬ ‫پنهنجي‬ ‫هن‬ ‫جيڪا‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کي‬ ‫آهي‬ ‫رکي‬ ‫محفوظ‬ ‫۾‬ ‫الشعور‬ ‫تحت‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫جي‬ ‫۽عظمت‬. ‫۾‬ ‫نتيجي‬‫تڙپ‬ ،‫وابستگي‬ ‫سان‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫رسي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تي‬ ‫منزل‬ ‫انهيَء‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫پوي‬ ‫ٿي‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬ ‫جي‬ ‫هئڻ‬ ‫سڌارڪ‬ ‫۽‬ ‫سڄڻ‬.‫ارپنا‬ ‫۽‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ‫رهي‬ ‫مرڪ‬ ‫جو‬ ‫سڌارڪن‬ ‫۽‬ ‫سڄڻن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫جيڪا‬
  • 16. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 16 ‫آهي‬.‫ان‬ ‫جيڪا‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬‫بيخود‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫الِء‬ ‫ڪمن‬ ‫جي‬ ‫سانيت‬ ‫هئي‬ ‫رکندي‬ ‫بڻائي‬.‫سقراط‬ ‫الِء‬ ‫ساٿ‬ ‫جي‬ ‫سچ‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫جنهن‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬ ‫پيارايو‬ ‫پيالو‬ ‫جو‬ ‫زهر‬ ‫کان‬.‫تڪميل‬ ‫جي‬ ‫مشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جنهن‬ ‫بيتابي‬ ‫اهڙي‬ ‫عيسي‬ ‫حضرت‬ ‫الِء‬ٰ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ،‫ڇڏيو‬ ‫پهچائي‬ ‫تي‬ ‫صليب‬ ‫کي‬ ‫عه‬ ‫اعلي‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬ ‫جنهن‬ٰ‫س‬ ‫کان‬ ‫معاشري‬ ‫فالحي‬ ‫۽‬ ‫قدرن‬‫ڪرڻ‬ ‫رفراز‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫۾‬ ‫ذميداريَء‬ ‫جي‬ٰ‫کارايا‬ ‫پٿر‬ ‫۾‬ ‫بازارين‬ ‫جي‬ ‫طائف‬ ‫کي‬. ‫عوام‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫چئلينج‬ ‫کي‬ ‫آمريت‬ ‫۽‬ ‫ملوڪيت‬ ‫جنهن‬ ‫حوالگي‬ ‫اهڙي‬ ‫پڄايو‬ ‫تي‬ ‫دار‬ ‫تخته‬ ‫کي‬ ‫حالج‬ ‫بن‬ ‫منصور‬ ‫الِء‬ ‫تحفظ‬ ‫جي‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫جي‬ ‫هو‬.‫مخدوم‬ ‫بڻجي‬ ‫للڪار‬ ‫الِء‬ ‫تسلط‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫جنهن‬ ‫وابستگي‬ ‫اهڙي‬ ‫گه‬ ‫کي‬ ‫بالول‬‫هو‬ ‫پيسرايو‬ ‫۾‬ ‫اڻي‬.‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫جنهن‬ ‫قرباني‬ ‫اهڙي‬ ‫کي‬ ‫عنايت‬ ‫شاهه‬ ‫الِء‬ ‫ڏيارڻ‬ ‫حق‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫هارين‬ ‫پيڙهيل‬ ‫۽‬ ‫مظلوم‬ ‫ڪرايو‬ ‫فائز‬ ‫تي‬ ‫مرتبي‬ ‫جي‬ ‫شهادت‬. ‫بحيثيت‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫اهو‬ ‫ڪارڻ‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫بحران‬ ‫شخصي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ڏني‬ ‫ڇڏي‬ ‫تالش‬ ‫جي‬ ‫شناخت‬ ‫پنهنجي‬ ‫انسان‬.”‫پيدا‬ ‫ڇو‬ ‫آهيان؟‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫ڪي‬‫آهي؟‬ ‫ڇا‬ ‫مقصد‬ ‫جو‬ ‫زندگيَء‬ ‫منهنجي‬ ‫آهيان؟‬ ‫ويو‬ ‫و‬“‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نه‬ ،‫رهي‬ ‫تالش‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ‫جي‬ ‫جواب‬ ‫جي‬ ‫سوالن‬ ‫بنيادي‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬ ‫رهي‬ ‫اهميت‬ ‫ڪا‬.‫۾‬ ‫حقيقتن‬ ‫۽‬ ‫روين‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫ويا‬ ‫ايندا‬ ‫تي‬ ‫منظر‬ ‫تضاد‬ ‫بوقت‬ ‫وقت‬.‫نصب‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫جڏهن‬
  • 17. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 17 ‫ت‬ ‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تصور‬ ‫جو‬ ‫العين‬،‫استعداد‬ ،‫جوهر‬ ‫اهو‬ ‫مان‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ه‬ ‫حسناڪين‬ ‫۽‬ ‫چٽاين‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫۾‬ ‫جنهن‬ ،‫ويٺئو‬ ‫وڃائي‬ ‫لقاُء‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫خاصيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫قبول‬ ‫کي‬.‫ئي‬ ‫استعداد‬ ‫اهو‬ ‫جڏهن‬ ‫هيڏي‬ ‫۽‬ ‫پسمنظر‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫تهذيبي‬ ‫ڊگهو‬ ‫هيڏو‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫چڪو‬ ‫وڃائجي‬ ‫نه‬ ‫الئق‬ ‫ن‬ِ‫ا‬ ‫بچائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫زرخيزي‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫صوفي‬ ‫ساري‬‫بڻائي‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫فعال‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بقا‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬. ‫تي‬ ‫اسان‬ ‫ڀٽائي‬ ‫عبداللطيف‬ ‫شاهه‬ ‫جوهر‬ ‫جو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫محسن‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬ ‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نظام‬ ‫ڪمزور‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫يلغارن‬ ‫مسلسل‬ ‫جي‬ ‫غنيمن‬ ‫ڌارين‬ ‫اڀريو‬ ‫بڻجي‬ ‫گونجار‬ ‫الِء‬ ‫سڌاري‬ ‫جي‬ ‫خرابين‬ ‫ٿيل‬ ‫پيدا‬ ‫۾‬.‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ‫ت‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫پرواز‬‫۽‬ ‫گهرائي‬ ‫جي‬ ‫اتساهيت‬ ‫الِء‬ ‫عمل‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫انتها‬ ‫جي‬ ‫ڙپ‬ ‫هن‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬ ،‫ڏسي‬ ‫شناسي‬ ‫نبض‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫وڪوڙيل‬ ‫۾‬ ‫آزارن‬ ‫انيڪ‬ ‫ويٺي‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬.‫کيس‬ ‫ته‬ ‫ماتر‬ ‫نالي‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫عاشق‬ ‫سڌڙيا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ،‫ورتو‬ ‫ڪري‬ ‫رهبر‬ ‫پنهنجو‬ ‫ٿيو‬ ‫ثابت‬.‫پنهنج‬ ‫جيترو‬ ‫کي‬ ‫ڀٽائي‬ ‫اوهان‬‫لڌو‬ ‫پورو‬ ‫تي‬ ‫پيمانن‬ ‫جي‬ ‫سوچ‬ ‫ي‬ ‫جو‬ ‫خواهشن‬ ‫نفسي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫مڃي‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫اوتري‬ ‫لوچ‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مطالبو‬ ‫جو‬ ‫قبوليت‬ ‫جي‬ ‫پيغام‬ ‫آفاقي‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مسئلو‬ ‫اتي‬ ،‫هئي‬ ‫مرڻي‬ ‫کي‬ ‫سوڀ‬ ‫سورهيائپ‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جهد‬ ‫جتي‬ ،‫هئي‬ ‫هيون‬ ‫تاويلون‬ ‫۽‬ ‫بهانا‬ ‫حيال‬ ‫طرفان‬ ‫اوهانجي‬.‫عقيدي‬ ‫پختي‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬ ‫وا‬‫تفصيل‬ ‫جو‬ ‫آيتن‬ ‫االهي‬ ‫کي‬ ‫رسالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫مسلمان‬ ‫ري‬
  • 18. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 18 ‫۾‬ ‫شعبن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫ڪري‬ ‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫پابنديَء‬ ‫جي‬ ‫ضابطن‬ ‫جي‬ ‫پالڻهار‬.‫آفاقي‬ ‫پنهنجي‬ ‫پالڻهار‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫مجيد‬ ‫قرآن‬ ‫ايڊيشن‬ ‫آخري‬ ‫جو‬ ‫ضابطن‬ٰ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ،‫ڪيو‬ ‫عطا‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬‫ئي‬ ‫نسبت‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫وابستگيَء‬ ‫سان‬ ‫ان‬ ‫جوڙي‬ ‫نه‬.‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫ڀنڊار‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫اصولن‬ ‫فطري‬ ‫جي‬ ‫فالح‬ ‫۽‬ ‫ڪامراني‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ،‫هو‬ ‫ڪندڙ‬ ‫تعين‬ ‫جو‬ ‫منزل‬ ‫۽‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ‫ڏنو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫پوڻ‬ ‫پاڇو‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬. ‫سڌار‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫سڄي‬ ‫ڀٽائي‬‫۾‬ ‫وچ‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫پنهنجي‬ ‫وانگر‬ ‫ڪن‬ ‫بڻايو‬ ‫ٽڪنڊو‬ ‫جو‬ ‫اتساهيت‬ ‫۽‬ ‫عمل‬ ‫بڻائي‬ ‫شاهد‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫تشڪيل‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ڊوڙندا‬ ‫تي‬ ‫لڪيرن‬ ‫هميشه‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫سگهي‬ ‫ڪانه‬ ‫ٿي‬ ‫ڪابه‬.‫ڪردار‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫رهي‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫توقع‬ ‫جي‬ ‫ڪارگذاريَء‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫ادائيگي‬ ‫جي‬. ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫سڌارڪ‬ ‫شناس‬ ‫نبض‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬ ‫ڏنو‬ ‫پيغام‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫الوجودي‬ ‫وحدت‬.‫۽‬ ‫خدا‬ ‫سان‬ ‫روِء‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ان‬ ‫هيون‬ ‫نفاستون‬ ‫ته‬ ‫ڇا‬ ‫جون‬ ‫تعلق‬ ‫۾‬ ‫بندي‬!‫جي‬ ‫نفاستن‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬”‫لهان‬ ‫م‬ ‫ڳوليان‬ ‫ڳوليان‬”‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫مان‬ ‫کورا‬ ‫هورا‬ ‫جي‬ ‫گذريوئ‬.”‫آ‬ ‫عيال‬ ‫جو‬ ‫اهلل‬ ‫ماڻهو‬‫هن‬“‫۽‬”‫۾‬ ‫حقن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ماڻهو‬ ‫سڀ‬
  • 19. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 19 ‫آهن‬ ‫برابر‬“‫۽‬ ‫ايڪتا‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫اصولن‬ ‫الوجدي‬ ‫وحدت‬ ‫جهڙن‬ ، ‫بنياد‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارا‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫برپا‬ ‫انقالب‬ ‫سماجي‬ ‫شاندار‬ ‫جو‬ ‫ايثار‬ ‫سگهيو‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬.‫سڌي‬ ‫ڏسيل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫جي‬ ‫ڀانت‬ ‫ڀانت‬ ‫سان‬ ‫وراڪن‬ ‫ور‬ ‫بجاِء‬ ‫هلڻ‬ ‫تي‬ ‫دڳ‬‫جي‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫هئي‬ ‫وئي‬ ‫پئجي‬ ‫هير‬.‫۽‬ ‫ڪريا‬ ‫ٿاٻڙجندي‬ ،‫ٿاٻڙيا‬ ‫ڪيترا‬ ‫۾‬ ‫اوجهڙ‬ ‫اوهان‬ ‫پيا‬ ‫پئي‬ ‫هلي‬ ‫وري‬ ‫ڇنڊي‬ ‫پلو‬ ‫اٿي‬ ‫ٻيهر‬.‫۽‬ ‫سرڪشي‬ ‫اديباڻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سنڀلجڻ‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫غرور‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫دانشوراڻي‬ ‫ويا‬ ‫وهامندا‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سالن‬ ‫ايئن‬. ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫وڃڻ‬ ‫وهامي‬ ‫وقت‬ ‫ايئن‬‫ڪونه‬ ‫پوڻو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫صحت‬ ‫هو‬.‫سان‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫هئا‬ ‫افراد‬ ‫چونڊ‬ ‫رجهيل‬ُ‫پ‬ ‫جا‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫نالي‬ ‫اوهان‬ ‫هئي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫اوهانجي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬.‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫اسٽيٽس‬ ‫سماجي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫حاصل‬ ‫مڃتائون‬ ‫۽‬ ‫صدارتون‬ ‫جو‬ ‫مجلسن‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫ملنديون‬ ‫به‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫کي‬ ‫رهيون‬ ‫رکنديون‬ ‫ريجهائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫مهمانيون‬ ‫خاص‬.‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫معمولي‬ ‫غير‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫دوريَء‬ ‫کان‬ ‫الالئي‬ ‫۽‬ ‫لوچ‬ ‫جي‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫بهرحال‬ ‫ڪيتو‬ ‫جو‬ ‫جنهن‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫حاصالت‬ ‫پيو‬ ‫ڀوڳڻو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫ڪسن‬ ‫بي‬ ،‫غريبن‬ ‫ڪروڙين‬.‫جي‬ ‫سماج‬ ‫اوهان‬ ‫طب‬ ‫موثر‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫طبقن‬ ‫موثر‬ ‫انهن‬‫غالميَء‬ ‫جي‬ ‫گورن‬ ‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫قو‬ ‫جان‬ ‫مان‬ ‫غالميَء‬ ‫نئين‬ ‫جي‬ ‫ڪارن‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫هن‬ ‫کانپوِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬
  • 20. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 20 ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ٻڌائي‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫عمل‬ ‫الِء‬ ‫ڇڏائڻ‬.‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫واسين‬ ‫ديس‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پيدا‬ ‫اهليت‬ ‫جي‬ ‫مالڪي‬ ‫جي‬. ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫گرمائي‬ ‫کي‬ ‫خون‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫سندن‬. ‫ا‬‫نروار‬ ‫وٿون‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫سان‬ ‫پيٽي‬ ‫تاڃي‬ ‫جي‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫وهان‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬.‫ڏئي‬ ‫الٽ‬ ‫کي‬ ‫ٻاٽ‬ ‫ٻاري‬ ‫مشعلون‬ ‫جون‬ ‫انقالب‬ ‫اوهان‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬.‫وقتي‬ ‫بجاِء‬ ‫جي‬ ‫ادائيَء‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫منصبن‬ ‫هيڏن‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫سان‬ ‫هڪٻئي‬ ،‫ڀرمار‬ ‫جي‬ ‫قراردادن‬ ،‫مهم‬ ‫جي‬ ‫بازيَء‬ ‫بيان‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫سيمي‬ ‫۽‬ ‫ملهائڻ‬ ‫شامون‬‫پنهنجيون‬ ‫کان‬ ‫قوم‬ ‫سان‬ ‫انعقاد‬ ‫جي‬ ‫نارن‬ ‫رهيا‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫مڃرائڻ‬ ‫مهانتائون‬.‫جا‬ ‫غالميَء‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫وهامندو‬ ‫وقت‬ ‫ائين‬ ‫ويا‬ ‫ٻوساٽيندا‬ ‫۽‬ ‫گهٽيندا‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫ڳٽ‬. ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫عرصي‬ ‫سڄي‬ ‫واري‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫جي‬ ‫ٻوسٽ‬ ،‫هٽ‬ ُ ‫گ‬ ‫ان‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ميسر‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫۽‬ ‫پنهنجائپ‬ ‫جي‬ ‫رياست‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬.‫انهن‬‫بنيادي‬ ‫کي‬ ‫ويو‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫تائين‬ ‫حد‬ ‫ظالماڻي‬ ‫کان‬ ‫حقن‬.‫کان‬ ‫جديد‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫کين‬ ‫۽‬ ‫بئراج‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫الٽو‬ ،‫تي‬ ‫جاِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ور‬ ‫بهره‬ ‫کان‬ ‫موقعن‬ ‫جديد‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫جياپي‬ ‫سندن‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫اڏي‬ ‫ڊيم‬ ‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬.‫۽‬ ‫اغوائن‬ ،‫ڌاڙن‬ ‫کي‬ ‫ڪالس‬ ‫مڊل‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫جڳاڙ‬‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تباهه‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫ڪلچر‬ ‫سياسي‬ ‫ي‬.‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫سندن‬ ‫ويو‬ ‫بگاڙيو‬ ‫وٺي‬ ‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫معاشرت‬.‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫صنعت‬ ‫۽‬ ‫تجارت‬ ،‫شهر‬
  • 21. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 21 ‫وئي‬ ‫بڻائي‬ ‫اوپري‬.‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي‬ ‫طريقا‬ ‫نوان‬ ‫نوان‬ ‫جا‬ ‫عذاب‬ ‫۽‬ ‫ڪرب‬ ‫ويو‬ ‫رهڙيو‬ ‫کي‬ ‫جسمن‬ ‫۽‬ ‫روحن‬. ‫حاڪميت‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ،‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫حوالي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫وسيال‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫کسڪ‬‫وئي‬ ‫ائي‬!‫حڪومتن‬ ‫شهري‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻايا‬ ‫اوپرا‬ ‫الِء‬ ‫ڄاون‬ ‫ڌرتي‬ ‫شهر‬ ‫ڇڏيون‬ ‫وجهي‬ ‫بندشون‬ ‫تي‬ ‫نوڪرين‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬.‫به‬ ‫کان‬ ‫انصاف‬ ‫۽‬ ‫امن‬ ‫الِء‬ ‫ماڻهوَء‬ ‫غريب‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ڪٿي‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫محروم‬ ‫رهي‬ ‫نه‬ ‫ضمانت‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫حفاظت‬ ‫۽‬ ‫تحفظ‬.‫ڪروڙ‬ ‫ٽي‬ ‫ساڍا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫سن‬ ‫باقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫لکن‬ ‫چند‬ ‫مان‬ ‫سنڌين‬‫اوپرائپ‬ ‫رياستي‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫ڌين‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫گذرندي‬ ‫قيامت‬ ‫جي‬.‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫۽‬ ‫انصاف‬ ،‫تحفظ‬ ،‫امن‬ ‫اهي‬ ‫آهن‬ ‫ويا‬ ‫ماريا‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬.‫۾‬ ‫سيني‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ان‬ ‫پر‬ ‫آهي‬ ‫موجود‬ ‫معدنيات‬ ‫ٻي‬ ‫۽‬ ‫ڪوئلو‬ ،‫گئس‬ ،‫تيل‬ ‫جو‬ ‫رپين‬ ‫کربين‬ ‫به‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫مانيَء‬ ‫جي‬ ‫ويلن‬ ‫ٽن‬ ‫ڄاوا‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬‫نه‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬ ‫آهن‬ ‫سگهيا‬. ‫قسمين‬ ‫۽‬ ‫ڇوٽڪارو‬ ‫مان‬ ‫حالتن‬ ‫بدترين‬ ‫اهڙين‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ڪير‬ ‫ته‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬ ‫رهنمائي‬ ‫جي‬ ‫آزاديَء‬ ‫مان‬ ‫سنگهرن‬ ‫قسمين‬ ‫انهن‬ ‫اڀاري؟‬ ‫ڪير‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سرگرميَء‬ ‫۽‬ ‫اعتماد‬ ،‫محبت‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫دلين‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي؟‬ ‫ڇڪي‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫ڌٻڻ‬ ‫جي‬ ‫جهالتن‬ ‫کي‬ ‫۽‬ ‫اميد‬ ‫۾‬‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫قابليتن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫روشن‬ ‫ڪير‬ ‫ڏيئا‬ ‫جا‬ ‫امنگ‬
  • 22. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 22 ‫ڪير‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقابلي‬ ‫۽‬ ‫مسابقت‬ ‫کين‬ ‫۽‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫ڪير‬ ‫کي‬ ‫ڪري؟‬ ‫منظم‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫اسان‬! ‫بحيثيت‬ ‫اسين‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫چڪو‬ ‫وهي‬ ‫پاڻي‬ ‫گهڻو‬ ‫هيٺان‬ ‫جي‬ ‫ل‬ُ‫پ‬ ‫هيستائين‬ ‫آهيون‬ ‫بيٺل‬ ‫تي‬ ‫صورتحال‬ ‫ڪن‬ ‫فيصله‬ ‫قوم‬.‫قومن‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫وقت‬ ‫اهڙي‬ ‫طرفان‬‫رکندي‬ ‫۾‬ ‫نظر‬ ‫کي‬ ‫جدوجهد‬ ‫ڪامياب‬ ‫ڪيل‬ ‫الِء‬ ‫آجپي‬ ‫پنهنجي‬ ‫ڪيون‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫بدالئڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اسان‬.‫غالميَء‬ ‫ظالماڻي‬ ‫۽‬ ‫جهالت‬ ‫قهاري‬ ‫۽‬ ‫انقالب‬ ‫جنهن‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ڪڍڻ‬ ‫اڪاري‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڦاٿل‬ ‫۾‬ ‫سنگهرن‬ ‫جي‬ ،‫ڌرميون‬ ‫هٺ‬ ‫جون‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫جاکوڙ‬ ‫پونديون‬ ‫ڇڏڻيون‬ ‫انائون‬ ‫۽‬ ‫ضديتون‬.‫نالي‬ ‫۽‬ ‫طريقن‬ ‫ادبي‬ ‫رسمي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫سياسي‬ ‫۽‬ ‫سماجي‬ ‫وڏي‬ ‫هڪ‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫رينگٽ‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬ ‫جي‬ ‫پوندا‬ ‫وجهڻا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬.‫ته‬ ‫آهي‬ ‫هيَء‬ ‫پيشرفت‬ ‫فوري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهيَء‬ ‫۽‬ ‫بداليون‬ ‫پاڻ‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬ ‫ناڪامين‬ ‫۽‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫ماضيَء‬ ‫اسان‬ ‫ڪريون‬ ‫پيدا‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬.‫ص‬ ‫اسان‬‫سماج‬ ‫کان‬ ‫دين‬ ‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫پتوڙيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ ‫وٺون‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫بانين‬.‫آخري‬ ‫الِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬ ‫پستيَء‬ ‫۽‬ ‫پرستي‬ ‫توهم‬ ،‫ظلم‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫انسانيت‬ ‫محسن‬ ‫پيغمبر‬ٰ‫کي‬ ‫طريقي‬ ‫واري‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ ‫بڻايون‬ ‫مثال‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬.
  • 23. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 23 ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫اسين‬ ‫سان‬ ‫عمل‬ ‫انهيَء‬‫۽‬ ‫هدايت‬ ‫ابدي‬ ‫الِء‬ ‫تخليق‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫نون‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جڙي‬ ‫سان‬ ‫سلسلي‬ ‫جي‬ ‫رهنمائي‬ ‫به‬ ‫کان‬ ‫ڪروڌن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫مذهبيت‬ ‫ٿيل‬ ‫مسخ‬ ‫بلڪه‬ ‫وٺنداسون‬ ‫ڪري‬ ‫کين‬ ‫کان‬ ‫ايامن‬ ‫جيڪا‬ ،‫وٺنداسين‬ ‫ڪري‬ ‫آجو‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫بڻجندي‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫سورن‬ ‫سندن‬ ‫ڀٽڪائي‬. ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫سنڌجا‬ ‫اي‬! ‫اوه‬‫جو‬ ‫نڀائڻ‬ ‫ڳالهيون‬ ‫پنج‬ ‫هي‬ ‫صرف‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫ان‬ ‫تخليق‬ ‫ٿا‬ ‫ڪيئن‬ ‫امڪان‬ ‫سوين‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫ته‬ ‫ڏسو‬ ‫پوِء‬ ،‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫ٿين‬: 1-‫اعلي‬ ‫۽‬ ‫چٽي‬ ‫هڪ‬ ‫زندگي‬ ‫پنهنجي‬ٰ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫گذارڻ‬ ‫هيٺ‬ ‫مقصد‬ ‫۽‬ ‫ارپنا‬ ‫واري‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫ڪريو‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬. 2-‫عملي‬ ‫۽‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫تنقيد‬ ‫۽‬ ‫بحثن‬ ‫اجاين‬ ‫کي‬ ‫ادارن‬ ‫بگڙيل‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫وٺو‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫سان‬ ‫ڪردار‬ ‫کڻو‬ ‫ذمو‬ ‫جو‬ ‫قيام‬ ‫جي‬ ‫ادارن‬ ‫نون‬ ‫۽‬ ‫سنوارڻ‬.
  • 24. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 24 3-‫بڻائي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫علمي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫رياضيَء‬ ‫۽‬ ‫فلسفي‬ ،‫سائنس‬ ‫سگهاري‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫صالحيتن‬ ‫جي‬ ‫عوام‬‫رخيون‬ ‫گهڻ‬ ‫جون‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ڪريو‬ ‫ڪوششون‬. 4-‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫بڻائي‬ ‫محرڪ‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫۽‬ ‫ڌرتي‬ ،‫انسان‬ ‫بڻايو‬ ‫يقيني‬ ‫کي‬ ‫ڪردار‬ ‫ذميداراڻي‬ ‫الِء‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬. 5-‫ٻاري‬ ‫چڻنگ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫تي‬ ‫واٽ‬ ‫فڪري‬ ‫ٻڌايل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫۽‬ ‫سوچ‬ ‫جي‬ ‫اجتماعيت‬ ،‫پختگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫مزاح‬‫ڪيو‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫طريقن‬ ‫جي‬ ‫مت‬. ‫ڏسو‬ ‫ڪري‬ ‫مطالعو‬ ‫گهرو‬ ‫جو‬ ‫تاريخ‬ ‫انساني‬ ‫سڄي‬ ‫اوهان‬!‫۾‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫جنهن‬ ‫انهن‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫پنهنجو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اتان‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫ڳالهين‬ ‫مٿين‬ ‫سان‬ ‫فڪريَء‬ ‫روشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫ڪري‬ ‫تبديل‬ ‫واقعي‬.‫تبديليَء‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫جڏهن‬‫جا‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫حاصالت‬ ‫عظيم‬ ‫انهيَء‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫وقت‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫بڻبو‬ ‫پانڌيئڙا‬ ‫کي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬ ‫فرانس‬ ‫انقالب‬ ‫جيڪا‬ ‫وٺندو‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬ ‫به‬ ‫جي‬ ‫انقالب‬ ‫هن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫ٿي‬ ‫حاصل‬ ‫کي‬ ‫ڪانٽ‬ ‫ڏسي‬ ‫سان‬ ‫اکين‬ ‫ته‬ ‫هيو‬ ‫چيو‬ ‫ٻڌندي‬ ‫خبر‬ ‫جي‬ ‫ڪاميابيَء‬”‫خلقڻهار‬ ‫منهنجا‬!‫اکين‬ ‫منهنجي‬
  • 25. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 25 ‫نجات‬ ‫ڪيل‬ ‫عطا‬ ‫تنهنجي‬‫هن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هاڻي‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ورتو‬ ‫ڏسي‬ ‫منظر‬ ‫جو‬ ‫عطا‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫حاضر‬ ‫۾‬ ‫بارگاهه‬ ‫پنهنجي‬ ‫سان‬ ‫سرخروئي‬ ‫کي‬ ‫بندي‬ ‫ڪر‬!“ ‫ڄاڻي‬ُ‫پ‬ SCREENPLAY Writer: Engr.AbdulRazzaque Memon Cell:0300 –2895691 & 0315 –2075056 E-Mail :sindhi_media@yahoo.com WEB : http://www.facebook.com/sindhi.media
  • 26. * ‫سنڌ‬ ‫ايجيوڪيٽ‬ * ‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ : ‫منظرڪشي‬ ‫۽‬ ‫ڪالما‬ُ‫م‬ ‫تحرير‬ ALL RIGHTS OF THIS SCRIPT, DIALOGUE, LOCATIONS, STORY ARE RESERVED WITH WRITER (Abdul Razzaque Memon) Page 26 http://www.facebook/sollywood.sindhimedia