قصو حضرت يونس عليه الصلات والسلام جو

1. ‫قصو حضرت يونس عليه الصالت والسالم جو‬ ‫تحرير ۽ تحقيق عبدالرزاق ميمڻ‬ ‫. ”وان يونس لمن المرسلين. ... فامنوا فمتعنهم الي حين. (صوره صافات) ”۽ بيشڪ يونس ع به (اسانجي) رسولن مان‬ ‫ُ‬ ‫آهن، جڏنهن هو ڀڄندا ويا هئا ڀريل ٻيڙيَء طرف ۽ پوِء قراَء اندازيَء ۾ شريڪ ٿي ويا ۽ ڌڪلجند (ٺڪرايل) وارن مان‬ ‫ٿي ويا بس ڳڙڪئي ڇڏيو ان کي مڇيَء ۽ اندر ان جي پاڻ تي مالمت ڪرڻ لڳا. بس جي هو اهلل ج پاڪائي بيان‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ڪرڻ وارن مان نه هجن ها تي پيا رهن ها مڇيَء جي پيٽ ۾ قيامت جي ڏينهن تائين، پوِء اسان ڪڍي آندو کليل‬ ‫َُ‬ ‫ُ‬ ‫ميدان ۾، اهڙي حالت ۾ جو جو هو بيمار هئا ۽ اسان پوکي ڇڏيو ان مٿان ڪدوَء جي ول کي. ۽ اسان موڪليو ان‬ ‫کي هڪ لک يا ان کان وڌيڪ ماڻهن طرف، بس پوِء ُانهن ايمان آندو ۽ اسان انهن کي مزا وٺڻ ڏنا ڪجه وقت تائين“‬ ‫ُ‬ ‫مفسرين لکن ٿا ته اهلل ج يونس ع کي ” اهل نينواي“ ڏانهن رهنمائيَء الِء موڪليو هو جيڪو ”ارض موصل“ ۾ هڪ‬ ‫شهر هو. هن ڳوٺ جي ماڻهن جو تعداد ڪيترو هو؟ ان باري ۾ مڪحول رضيه روايت ٿو ڪري ته 10 هزارن کان وڌ‬ ‫هو. ابي بن ڪعب رضيه کان روايت آهي ته نبي سائين صلعم جن آيت ”وارسلناه الي مائه الف اويزيدون“ جي متعلق‬ ‫ُ‬ ‫پڇيو ويو ته پاڻ صلعم جن فرمايو ته ”يزيدون“ جو مطلب 10 هزار“ کان گهڻو آهي. ابن عباس کان روايت آهي ته‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫1 ‪Page‬‬

2. ‫ُ‬ ‫”نينواي“ جي رهڻ وارن جو تعداد هڪ لک، ٽيه هزار هو. سعيد بن جبير رضيه ن جو تعداد هڪ لک 10 هزار ٻڌائين‬ ‫ُ‬ ‫ٿا. ڪي عالم چون ٿا ته پاڻ ع مڇيَء جي پيٽ ۾ پوڻ کان پهرين پاڻ ان قوم تي الٿا ويا هئا هن سلسلي ۾ 3 قول‬ ‫آهن. ابن ڪثير ۾ اچي ٿو ته بقول هڪ قول جي جڏهن حضرت يونس ع ناراض ٿي ۽ پنهنجي قوم کان ناراص ٿي‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫هلي ويا هئا ته سمنڊ ۾ هڪ ٻيڙي ۾ سوار ٿي ويا ته ٻيڙو ٿرٿرائڻ لڳو ڇو جو سمنڊ جون موجون تيز ٿي ويون هيون‬ ‫ُ‬ ‫۽ ٻيڙي ۾ ماڻهن جي سوار ٿيڻ جو تعداد گهڻو سمجهيو ويو، متان ان وڌ وزن جي ڪري ٻيڙو يا ٻيڙي ٻڏي وڃي ان‬ ‫ُ‬ ‫۾ سوار تمام مسافرن طه ڪيو ته قراَء اندازي ڪري ماڻهو جو نالو ڪڍجي ته ان کي ٻيڙيَء مان ٻاهر ڪري سمنڊ ۾‬ ‫ُ‬ ‫ڦٽو ڪجي. قراَء اندازيَء ۾ يونس ع جو نالو نڪتو پر سوارين کي جراَءت نه ٿي ته ان اهلل جي نيڪ ٻانهين کي پاڻ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫کان جدا ڪن، وري قراُء ڪڍيو ويو، هن دفعي به يونس ع جو نالو نڪري آيو، پاڻ ڪپڙا الهي سمنڊ ۾ ٽپ ڏيڻ ال‬ ‫ِ‬ ‫تيار ٿي وي ه سوارين کين روڪيو ته هو کين نٿا چاهين ته ٻاهر نڪرن، پوِء ٽيو دفعو به قراُء اندازي عي، اهلل جي‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫قدرت، هن ڀيري به يونس ع جو نالو ڪ؟ي ۾ نڪتو. جڏنهن پاڻ سمنڊ ۾ ٽپو ڏنائون ته اهلل ج سمند جي هڪ مڇيَء‬ ‫کي حڪم ڏنو ته فورن يونس ع کي ڳڙڪائي ڇڏي، مڇيَء کين ڳڙڪائي ته ڇڏيو پر اهلل جي حڪم سان سندن ع‬ ‫ُ‬ ‫گوشت به نه کاڌو ۽ نه ئي ه_ين کي ٽوڙيو. ڇو جو پاڻ ع مڇيَء جي خوراڪ ڪونه هئا. مڇي يونس ع کي پنهنجي‬ ‫پيٽ ۾ رکي هڪ عرصي تائين سمنڊ ۾ ڦرندي رهي، ڪن روايتن ۾ آهي ته ان مڇيَء کي وري هڪ ٻي وڏي مڇيَء‬ ‫به ڳڙڪائي ڇڏيو. علما لچن ٿا ته يونس ع مڇيَء جي پيٽ ۾ ويا ته سمجهياون ته سندن وفات ٿي وئي آهي، پر جڏنه‬ ‫پنهنجن عضون کي حرڪت ڏنائون ته اوهي مڙڻ لڳا ته کين يقين ٿي ويو ته پاڻ جيئرا آهن ۽ پوَء ُاتي ئي اهلل جي‬ ‫ُ‬ ‫حضور ۾ سجود ٿي ويا ۽ٻاڏائي چوڻ لڳا ته اي اهلل ج مان اهڙيَء جڳه کي تهنجي عبادت جي جڳه ٺاهي ويٺو آهيان‬ ‫جتي اڳ ڪنهن به اڳ ڪنهن به ان جڳه تان توکي سجدو نه ڪيو هوندو.“‬ ‫ُ‬ ‫پاڻ مڇيَء جي پيٽ ۾ ڪيترو عرصو رهيا ان جو گهڻيون ئي روايتون آهن مجاهد، حضرت شعبي کان روايت ٿو‬ ‫ڪري ته مڇيَء کين ڇاشت جي وقت ڳٺو هو ۽ عشا جي وقت ُاگليو هو. قتاده کان روايت آهي ته پاڻ ع 3 ڏينهن‬ ‫ُ‬ ‫مڇيَء جي پيٽ ۾ هئا، امام جعفر موجب 0 ڏينهن. سعيد بن ابي الحسن ۽ ابو مالڪ چون ٿا ته 10 ڏينهن (واهلل‬ ‫اعلم).‬ ‫ُ‬ ‫الغرض ته يونس ع کي پيٽ ۾ کڻي مڇي سمڻ ۾ ڦرندي رهي، پاڻ مڇيَء جي پيت ۾ ئي رهي ٻڌائون ته سمنڊ جي‬ ‫مخلوق به اهلل ج جي تسبيح ۾ زبان هالئي ٿي، سمنڊ جي ته ۾ رکيل پٿريون، داڻا وغيره اهلل ج حمد ۽ ثنا ڪرڻ ۾‬ ‫مشغول هئا الغرض، قطرو قطرو اهلل جي ذات جي عبادت ۾ مگن هو ُات به اهلل ج جي نبي يونس ع عبادت ڪري‬ ‫ُ‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫2 ‪Page‬‬

3. ‫ُ‬ ‫ٻا_ائيندا رهيا. عالمه ابن جرير پنهنجي تفسير ۾ عبداهلل بن رافع رصيه (جيڪي امه سلمه رضيه جا غالم هئا) روايت‬ ‫ڪن ٿا ته نبي صلعم جن فرمايو ته” اهلل ج جڏنهن يونس ع کي مڇيَء جي پيٽ ۾ قيد ڪرڻ جو ارادو ڪيو ته مڃيَء‬ ‫ُ‬ ‫تي وحي ڪئي ته يونس ع کي جهٽي وٺ مگر نه ته ان کي ڪا خراش اچي نه ئي سندس ع هڏي ٽٽي، مڇي جڏنه کين‬ ‫ُ‬ ‫ڳڙڪائي اندر سمنڊ ۾ کڻي وئي ته پاڻ ع هڪ آواز ٻڌو! دل ۾ سوچيائون ت هي ڪهڙو آواز آهي؟ ان وقت مڇيَء‬ ‫ّ‬ ‫جي پيٽ ۾ کين وحي ملي ته هي سامونڊي ملوق جي تسبيح آهي جنهنکي هو بيان پيا ڪن“ نبي سائين صلعم جن‬ ‫ُ‬ ‫فرمايو ته” جڏهن يونس ع مڇيَء جي پيٽ ۾ رهي اهلل ج جي پاڪي پئي بيان ڪئي ته فرشتن ٻڌايو ته اي اهلل ج‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫هڪ ڪمزور ۽ اجنبي آواز زمين مان ٻڌڻ پيو اچي، پاڻ فرمايائون ته اهلل ج چيو ته اهو مهنجي بندي يونس ع جو‬ ‫ُ‬ ‫آواز آهي. هن مهنجي حڪم جي خالف ورزي ڪئي ته مون هن کي مڇيَء جي پيٽ ۾ قيد ڪري ڇڏيو هاڻ ه سمنڊ‬ ‫۾ آهي. فرشتن عرض ڪيو ته” پاڪباز ٻانهون جنهن وٽان توهان ڏي روزانون صبح شام عمل صالح چڙهن ٿا“ اهلل‬ ‫ج فرمايو” ها!، نبي صلعم جن فرمايو ته ته ان وقت فرشتن يونس ع جي سفارش ڪئي ۽ اهلل مڇيَء کي حڪم ڏنو‬ ‫ُ‬ ‫ته يونس ع کي اوڳاري ڪڍ. ۽ هن کيس سمنڊ جي ڪناري تي اوڳاري ڦٽو ڪيو“ ان حالت ۾ ته هو بيمار هئا.‬ ‫ابن ابي حاتم، حضرت ابو هريره رضيه کان روايت ڪن ٿا ته نبي سائين صلعم جن فرمايو ته مڇيَء يونس ع کي‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫جنهن کلي م ميدان ۾ وڌو هو ان تي ”يقطينه“ ٻوٽي پئدا ٿي وئي هئي راوي چوي ٿو ته اسان دريافت ڪيو ته اي ابو‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫3 ‪Page‬‬

4. ‫هريره رضيه! يقطينه ڇا آهي، پاڻي چيائون ته ڪدوَء جي ول. فرمايائون ته اهلل ج يونس ع الِءهڪ جنگلي ٻڪري تيار‬ ‫ُ‬ ‫ڪئي جيڪي زمين جي ڪيڙن ماڪوڙن يا نرم گاه کائيندي هئي اها ساڻن هري وئي ۽ صبح شام اچي کين پنهنجي‬ ‫ٿڻ مام کير پياري ويندي هئي ايستائن جو سندن ٻانه تي وار ُاڀري آيا. ڪي اهل علم چون ا ته ڪدوَء جي ول پئدا‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ڪرڻ ۾ ڪئين حڪمتون هيون هڪ ته هن جا پن سايه دار ۽ نرم ٿين ٿا، ٻيو ته مکيون مڇر ان جي ويجهو نٿا اچن،‬ ‫ٽيو ته اهو ميوو شروع کان آخر تائين کائيو وڃي ٿو ۽ ٻوڙ ٺاهي به. ان کي ڇلڪن ۽ ٻج سميعت کائجي ٿو چوٿون‬ ‫ته اهو انسان جي صحت ال ائديمند آهي ، دماغ ۽ ٻين عضون ۾ طاقت ٿو بخشي. فاصبر لحڪم ربڪ .... فجعله من‬ ‫ِ‬ ‫ن ع پڪاريو ته هو‬‫ُ‬ ‫الصالحين.(سوره قلم) بس انتظار ڪريو پنهنجي رب جي حڪم جو مڇيَء واري وانگر جڏنهن اُ‬ ‫غم ۽ اونڌاهيَء سان ڀريل هو. جيڪڏهن ان جي چاره سازي نه ڪري ها رب جو لطف ته وڌو وڃي ها ان کي چٽيل‬ ‫ميدان ۾ حالنڪه ان جي ۾ذمت کئي وڃي ها. پوِء چونڊي ڇڏيو ُان جي رب ُان ع کي ۽ بڻائي ڇڏيو پنهنجي نيڪ‬ ‫ُ‬ ‫ٻانهن مان“ حضرت ابن مسعود، مجاهد، سعيد بن جبير ۽ قتاده وغيره ، گهڻائي عالم متقدمين، متاخرين رضيه لکن‬ ‫ُ‬ ‫ٿا ته” جڏنهن حضرت يونس ع اهل نينويٰ جي ماڻهن کي ڇڏي هليا ويا هئا ۽ ان کي يقين ٿي ويو ته نينوا هاڻ اهلل‬ ‫ُ‬ ‫جي عذاب کان بچي نه سگهندو ته اهلل ج انهن جي دلين ۾ توبه ۽ انابت جو خيال وڌو ۽ هو پريشان ٿي ويا ته هنن‬ ‫ُ‬ ‫پنهنجي نبي ع سان ڇو گستاخي ڪئي ، بس هنن ٽاٽ جا ڪپڙا پاتا، جانورن جي ٻچن کي کائن جدا ڪيو، پوِء اهلل‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ج جي بارگاه االهيَء ۾ آه زاري ڪرڻ لڳا، گهڻو رنائون، گڙگڙائي دعائون پنيائون. عاجزي انڪساري جو اظهار‬ ‫ڪيو، ڇا مرد هجي عورت، ٻار سڀني ايستائين جو جانور ۽ انهن جا ٻار به ريگڻ ۽ مين مين ڪرڻ لڳا، ُاٺ، ڏاچيون،‬ ‫ڍور ڍھا حته ڪه هر شي. هڪ هولناڪ منظر هو ته اهلل ج جي رحمت جوش ۾ اچي وئي ۽ اهلل ج پنهنجو عذاب ٽاري‬ ‫ُ‬ ‫ڇڏيو ڇو جو هنن هاڻ اهلل ج تي ايمان آڻي ڇڏيو هو. اهلل فرمايو” فلوال ڪانت قريه امنت فنفعها ايمانها (سوره يونس‬ ‫98). ڇا توهان گذريل دئورن ۾ ڪا اهڙي وسندي (ڳوٺ) ڏٺا جنهن ۾ رهندڙن پوريَء ڀرح سان اهلل ج تي ايمان آندو‬ ‫هجي ڪالم، سياق و سباق کان خبر پوي ٿي ه اهڙو وقعو نه گذريو هو“ اهلل ج فرمائي ٿا ته پر ائين ٿيو هوندو ته”‬ ‫ُ‬ ‫وما ارسلنا في قريه من نذير االقال مترفوها نا بما ارسلتم به ڪافرون“ ۽ نه موڪليو اسان ڪنهن ڳوٺ وارن ڏي ڪو‬ ‫به ڊيڄارڻ وارو مگر هي ته(سڌو سئون) چئي ڇڏيو ُاتي جي آسوده حال ماڻهن ته اسان هن (دين) جو جيڪو ڏئي توهان‬ ‫ع کي موڪليو ويو آهي انڪار ٿا ڪريون“ اال قپم يونس لما آمنو اڪشفنا عنهم عذاب الخيري في الحيوه الدنيا و‬ ‫متعنهم الي حين. (سوره يونس)“ بجز قوم يونس جي، جڏنهن انهن ايمان آندو ته اسان موٽائي ڇڏيو انهن وٽان‬ ‫ُ‬ ‫رسوائيَء جو عذاب، دنياوي زندگيَء ۾ ۽ اسان مزا وٺڻ ڏنا کين هڪ مدت تائين“ فلو ال انه ڪان من المسبحين.‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫للبث في بطنه الي يوم يبعثون (سوره الصافات)“ بس جي هو اهلل جي پاڪائي بيان ڪرڻ وارن مان نه هجن ها ته پيا‬ ‫هجن ها مڇيَء جي پيٽ ۾ قيامت جي ڏينهن تائين“ فنادي في الظلمات ان ال اله اال انت سبحانڪ اني ڪنت من‬ ‫ُ‬ ‫الظالمين. فاستجبنا له و نجيناه من الغم و ڪذالڪ ننجي المومنين”بس ُان سڏيو اونڌاهين ۾ ته ڪو به معبود باهي‬ ‫ُ‬ ‫توکان سوا تون پاڪ آهين بيشڪ مان ئي قصور وارن مان آهيان. بس اسان ان جي پڪا ر قبول ڪئي ۽ نجات‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫4 ‪Page‬‬

5. ‫بخشي ان کي غم (اوندهين) مان ۽ ائين ئي اسان نجات ڏيندا آهيون مومنن کي“ امام احمد، ابن عباس، مسلم، ابو‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫دائود، امام بخاري، ابو هريره وغيره مان روايتو اچن ٿيو ته محمد مصطفي صلي اهلل عليه وسلم جن فرمئيندا هئا ته‬ ‫ٰ‬ ‫” ڪنهن به شخص کي ڪڏنهن به ائين چوڻ نه گهرجي ته هو يونس ع بن متيَء کان بهتر آهن“ و ان يونس لمن‬ ‫ُ‬ ‫المرسلين (سوره الصافات) بيشڪ يونس ع پيغمبرن مان آهن“ قصو هن ريت آهي ته هڪ مسلمان هڪ يهوديَء کي‬ ‫ٿڦڙ وهائي ڪڍيو جنهن چيو هو ته موسي عليه الصالت والسالم کي اهلل ج تمام عالن مان چونڊيو آهي. امام احمد،‬ ‫ٰ‬ ‫ذر عثمان غني رضيه جي ڀرسان ٿيو جيڪي مسجد ۾ ويٺا‬ ‫سعد ابن ابي وقاص رضيه کان روايت ڪن ٿا ته مهنجو گُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫هئا ته مون انهن ر کي سالم ڪيو، انهن ر مونڏي مڙي ڏٺو پر سالم جو جواب نه ڏنائون، مان ر عمر فاروق رضيه‬ ‫ُ‬ ‫جن وٽ آيس اي چيم ته اي امير المومنين! ڇا اسالم ۾ ڪا نئين ڳاله پئدا ٿي آهي” پاڻ ر فرمايائون نه! ڇو ڇا ٿيو؟‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫مون عرض ڪيو نه اهڙي ڪا خاص ڳاله ناهي پر ٿوڙي دير پهرين جڏنهن مسجد ۾ مهنجو گذر عثمان غني ر ڀرسان‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ٿيو ته مون کين ر سالم ڪيو، انهن ر مونڏي ڏٺو به پر سالم جو جواب نه ڏنائون، ٻڌائين ٿا ته اهو ٻڌي عمر فاروق‬ ‫ُ‬ ‫ر جن غثمان ر ڏي نياپو موڪلي پاڻ وٽ گهرايو ۽ اچڻ تي پڇيائون ته پنهنجي ڀاءُء کي سالم جو جواب نه ڏيڻ تهي‬ ‫کين ر ڪهڙي ڳاله روڪيو؟ پاڻ ر فرمايو ته نه مون ر ته ائين ڪونه ڪيو هو. تنهن تي مون چيو ته بلڪل ائين هو،‬ ‫ايستائين جو پاڻ ر به قسم کنيو ۽ مون به قسم کنيو. ڪجه دير کان پوِء غثمان ر جن کي ياد آيو ۽ اچي فرمايائون ها‬ ‫واقعي ائين ٿيو هوندو مان اهلل ج کان ان گناه سرد ٿيڻ جي معافي ٿو گهران ۽ سندس حضور توبه ٿو ڪريان‬ ‫،منهنجي نالي ته مان هنن جي ويجهو گذريو هوس ته پاڻ ر پنهنجي دل ۾ هڪ اهڙي ڪلمي جي متعلق سوچي رهيا‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫هئا جيڪو پاڻ ر هر وقت محمد صلعم جن کان ٻڌندا رهندا هئا” ال اله اال انت سبحانڪ اني ڪنت من الظالمين“ ۽‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫خدا جو قسم جڏنهن اهو ڪالم مهنجي سامهون اچي ٿو(ياد پوي ٿو) ته مهنجي اکين اڳيان پڙدو چئجيو وڃي ۽ دل‬ ‫ُ‬ ‫تي هڪ قسم جو حجاب به“ حضرت سعيد رضيه فرمائين ٿا ته هن ڪلمي بابت آئون به توهان کي ٻڌايان ته نبي صلعم‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫جن سڀ کان پهرين ان دعا ڪرڻ جو ذڪر ڪيو پئي ڪيو ته هڪ اعرابي گذريو پاڻ ص انهن سان ڳالهائڻ ۾‬ ‫مصروف ٿي ويا حي ڪه پاڻ ُاٿي هليا ويا مان به سندن پٺيان وڃڻ لڳس، جڏنهن مونکي محسوس ٿيو ته پاڻ صلعم‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫مونکان پهرين گهر هليا ويندا ته مون زور سان زمين تي پير هنيو، پاڻ صلعم مون ڏي مڙي ڏٺو ۽ پڃيائون ڪير”‬ ‫ابو اسحاق آهين؟ مون عرض ڪيو جي ها يا رسول اهلل صلعم! فرمايائو ص ترس! مون عرض ڪيو! مان صرف ان‬ ‫ُ‬ ‫الِء آيو آهيان ته توهان پهرين دعا جو ذڪر پئي ڪيو ته هي اعرابي اچي ويو ۽ توهان صلعم مصروف ٿي ويا؟ پاڻ‬ ‫ُ‬ ‫صلعم فرمايو ها! مڃيَء واري جي دعا جڏنهن هو مڇيَء جي پيٽ ۾ هو ”ال اله اال انت سبحانڪ اني ڪنت من‬ ‫ُ‬ ‫الظالمين“ انهن ڪلمن سان جڏنهن به ڪنهن مسلمان پنهنجي رب کان ڪنهن به شي جي باري ۾ دعا گهري آهي ته‬ ‫ُ‬ ‫اهلل ج هن جي دعا ضرور قبول ڪري ٿو. ( هن کي ترمذي ۽ نسائيَء براهيم بن محمد بن سعد جي حولن سان نقل‬ ‫ڪيو آهي.‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫5 ‪Page‬‬

6. ‫ُ‬ ‫پڄاڻي‬ ‫سنڌي آرٽسٽس ويلفيئر ايسوسيئيشن (ساوا) جي پيشڪش‬ ‫6 ‪Page‬‬

قصو حضرت يونس عليه الصلات والسلام جو

قصو حضرت يونس عليه الصلات والسلام جو

قصو حضرت يونس عليه الصلات والسلام جو

Recommandé

Contenu connexe

En vedette

En vedette(12)

Plus de Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh

Plus de Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh(20)

قصو حضرت يونس عليه الصلات والسلام جو