Obyekt-yönlü proqramlaşdırmanın prinsipləri: İnkapsulasiya və Varislik prinsipləri

1. Software Development
Fundamentals
Abbasov Ceyhun ( abbasovceyhunn@gmail.com )

2. Əvvəlki dərs aid suallar
 Obyektin yaradılması
 Obyekt və sinfin fərqi nədir?
 Hüquq təyinedicilər nələrdir? Nə işə yarayırlar?
 Konstruktorlar nədir? Nə işə yarayırlar? Metodlardan fərqləri nələrdir?
 Statik və statik olmayan siniflərin, metodların, xüsusiyyətlərin fərqi nədir?

3. Mündəricat
 OYP-nin prinsipləri
 İnkapsulasiya. Get və Set
 Varislik
 base və this açar sözlərinin fərqi
 Ev Tapşırığı

4. OYP-nin prinsipləri

5. İnkapsulasiya
İnkapsulasiya - sinfin üzvlərini qorumaq üçün, onların istifadəsini
məhdudlaşdırmaq üçün istifadə olunan bir prinsipdir.

6. İnkapsulasiya. Praktiki nümunə
Aşağıdakı nümunədə yaşı göstərən “age” xüsusiyyətinə istədiyimiz qiyməti
mənimsədə bilərik. Lakin məntiqən bilirik ki, yaş mənfi ola bilməz.

7. İnkapsulasiya. Praktiki nümunə
Problemin qarşısı almaq üçün “age”
xüsusiyyətini private təyin edərik və ona
müraciət etmək və qiymət mənimsətmək
üçün public metodlardan istifadə edə
bilərik:
Bu proses inkapsulasiya-dır.

8. İnkapsulasiya. Get və Set
Metodlara GetAge() və SetAge(...) –dən fərqli adlar vermək olar.
Lakin inkapsulasiyada standart olaraq aşağıdakı adlandırma qaydası qəbul
olunmuşdur:
• müraciət etmək üçün: GetXüsusiyyətinAdı()
• qiymət mənimsətmək üçün: SetXüsusiyyətinAdı(…)

9. İnkapsulasiya. Xüsusiyyətlərin fərqli sintaksisi

10. İnkapsulasiya

11. İnkapsulasiya. Visual Studio-dan nümunə
bax: string tipinin Length xüsusiyyətinə

12. Varislik
Varislik – bir sinfin başqa bir sinfin public və ya protected üzvlərini miras
almağı üçün istifadə olunan bir prinsipdir.

13. Varislik. Real həyatdan nümunə

15. Varislik. Övlad sinif və Valideyn sinif
Valideyn sinif - əsas sinifdir.
Övlad sinif – törənmiş sinifdir.
Əvvəlki nümunədə “Insan” valideyn sinif, “Hekim”, “Polis”, “Proqramci” isə övlad
siniflərdir.

16. Varislik. Tək və Çox varislilik
C# tək varisliliyi dəstəkləyən bir proqramlaşdırma dilidir.
Yəni aşağıdakı yanaşma c#-da qadağandır!

17. Varislik. C#-da varislik iyerarxiyası
C#-da bütün siniflər avtomatik olaraq Object adlı sinifdən törəyir:

18. Varislik. Object sinifi

19. Varislik. base açar sözü
base sözü ilə övlad sinifdən valideyn sinfin üzvlərinə müraciət etmək üçün
istifadə olunur.

20. Ev Tapşırığı
Sehirli Rəqəmlər oyunundakı obyektləri təyin etmək və varislik iyerarxiyasını
qurmaq.