1. 9-р анги
МОНГОЛЫН ТҮҮХ
Сэдэв: Улс төрийн бутрал
14- 17-р зуун

2. Улс төрийн бутралын дотоод шалтгаан
Тогоонтөмөр-Лигдэн 22
хаан (1368-1634 он)
Бага хаадын үе буюу “улс
төрийн бутралын үе
Хааны төвлөрсөн
захиргаа суларч
язгууртнууд хаан ширээ,
газар нутаг,эд баялагийн
төлөө хоорондоо
тэмцэлдэх болов.
Монголд улс төрийн
бутрал маш хортой, удаан
явагдаж улмаар тусгаар
тогтнолоо Манж Чин
улсад 200 гаруй жил
дарлагдсан билээ.
Хоорондоо тэмцэлдэн
гадны өгөөш болж Монгол
улс, Монгол угсаатан
бутарч,сарниж улмаар 3
хэсэгт хуваагдав.

3. 15-17 зууны Монгол (10 нэгж)
Зүүн Монгол 6 түмэн Монгол
(40 түмэн Монгол + 4 Ойрод =
44-н нэгдэл 15 зуун Батмөнх
даян хааны үед)
Зүүн түмэн
*ХАЛХ(7хошуу)
ЦАХАР
УРИАНХАЙ
Баруун түмэн
ОРДОС
ТҮМЭД
ЮНШЭЭБҮ
Дөрвөн
түмэн Ойрод
Баруун
Монгол
ЦОРОС
ТОРГУУД
ХОШУУД
ДӨРВӨД

4. 14-17 зууны Монголын төрийн байгууламж
ХААН
НОЁДЫН ЧУУЛГАН
ДОРНОД МОНГОЛ
ЖИНОНХААН
ЗҮҮН 3 ТҮМЭН БАРУУН 3 ТҮМЭН
ОРДОС
ТҮМЭД
ЮНШЭЭБҮ
ХАЛХ
ЦАХАР
УРИАНХАЙ
ОТОГ, ХОШУУ, АЙМАГ ОТОГ, ХОШУУ, АЙМАГ
БАРУУН МОНГОЛ
ТАЙШ
ДӨРВӨН ОЙРОД
ЦОРОС
ТОРГУУД
ХОШУУД
ДӨРВӨД
ОТОГ, ХОШУУ, АЙМАГ

6. Улс төрийн бутралын үеийн түүхэн зүтгэлтэн
№ Түүхэн зүтгэлтэн Он тоолол Үйл ажиллагаа
1 ЭСЭН ТАЙШ ХААН
2 БАТМӨНХ ДАЯН
ХААН
3 МАНДУХАЙ сэцэн
хатан
4 АЛТАН ХАН
5 ТҮМЭН ЗАСАГТ ХААН

7. Улс төрийн бутралын үеийн баруун,зүүн
Монгол,Дөрвөн Ойрад дотроо хэд хэдэн
түмэнгээс бүрдэх болжээ.Дараах өгөгдлүүдийн
аль нь зөв бэ?
A. Зүүн Монгол,халх,цахар урианхай
гэсэн 3 түмнээс бүрдэнэ.
B. Баруун гарын гурван түмэн ордос,
түмэд, юншээбүгээс бүрдэнэ.
C. Дөрвөн ойрад нь торгууд, дөрвөд,
цорос, хошуудаас бүрдэнэ
D. Бүгд зөв.
E. Бүгд хамааралгүй.

8. УЛС ТӨРЙН БУТРАЛ ХҮЧТЭЙ ЯВАГДАЖ БАЙСАН 1558-
1593 ОНЫ ҮЕД ХААН ШИРЭЭНД СУУЖ ХАЛХ, ОЙРАДЫН
НОЁДЫН ОРОЛЦООТОЙ “ТӨВ ЗАСГИЙН ГАЗАР”
БАЙГУУЛЖ, БУТРАЛЫГ ТҮР ЗОГСООЖ ЧАДСАН ХААН
ХЭН БЭ?
A. Түмэн засагт
B. Буян сэцэн
C. Батмөнх даян
D. Эсэн тайш
E. Лигдэн хутагт

9. 1449 онд Түмү цайзад Мин улсын
эзэн хаан Инзүн хааныг хэн олзлон
авсан бэ?
A. Галдан бошигт
B. Эсэн тайш
C. Лигдэн хаан
D. Цогт тайж
E. Даян хаан

10. 1470-1517 ОНД 47 ЖИЛ ХААН ШИРЭЭНД СУУЖ
УЛС ТӨРИЙН БУТРАЛЫГ ТҮР ХУГАЦААГААР
НАМЖААСАН ХААН ХЭН БЭ?
A. Мандуул
B. Батмөнх
C. Тогоонтөмөр
D. Тайсун
E. Аюушридар