1. Rol van de hoofdverpleegkundige bij het gebruik van
data als aanzet van een veranderproces
Els Suys
Hoofdverpleegkundige geriatrie-OLV campus Asse
Trainer “Ethiek in de praktijk”- Vlaamse Verpleegunie
2. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Aanvang:
Casus binnen WZC:
Ondervoede bewoner in WZC:
Curatieve maagoperatie na maagCA
=> ingestelde behandeling:palliatief ipv
curatief /onvoldoende!!
=> opstart parenterale nutritie
=> bracht proces van verandering en
vernieuwing op gang
3. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Symposium
"Malnutritie in de ouderenzorg, een
samenwerkingsinitiatief Groot-Dilbeek en
Ternat : Thuis en in het Tehuis"
=> op vraag van huisartsen
=> nood aan info
=> besef dat er iets moet veranderen!
=> vanuit de casus wordt er een richtlijn
opgezet, die toepasbaar is in analoge situaties,
volgens de methodiek Heracleitos.
4. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Er wordt een studie opgezet om deze richtlijn om
te zetten in een evidenced based richtlijn:
Studie in WZC in 2010-2011 bij 56 bewoners, die
aantoont dat er een hoge mortaliteit en
morbiditeit is ten gevolge van malnutritie
5. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Studie gebaseerd op MNA = Screening-tool:
gevalideerde screeningsmethode
Vooral voor geriatrische patiënten
=>punten:
*verminderde eetlust
*gewichtsverlies
*mobiliteit
*ged laatste 3 maanden psych stress of ziekte
*neurologische problemen
*BMI
=> 0-7p:ondervoed /8-11p:risico op ondervoed/
12-14p: normaal
6. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
MNA:
=> 33,5 % is ondervoed
=> 40,3% heeft risico op ondervoeding
=> Slechts 1 op 4: normale
voedingstoestand!!!
7. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Overlijdens volgens MNA:
Alle overlijdens hebben MNA tussen 0 en
7 punten = ondervoed!
8. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
78,9% MRSA bij ondervoeding en risico
op ondervoeding
9. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
80% van de valincidenten
bij ondervoeding en risico op
ondervoeding,
met vooral multipele valincidenten
10. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
66% Decubitus GRAAD I
83% Decubitus GRAAD II
100% Decubitus GRAAD III
bij ondervoeding of risico op
ondervoeding
11. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
91,6 % Oppervlakkige wonden bij
ondervoeding en risico op ondervoeding
100% Diepe wonden bij risico op
ondervoeding
88,1% Flapwonden bij ondervoeding of
risico op ondervoeding
83,3% Wondtrauma bij ondervoeding
12. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Graad van zorgbehoevendheid:
92,2% Cd-score
86,6% C-score
83,3% B-score
met ondervoeding of risico op
ondervoeding
13. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
=>76,8% : 1 ziekenhuisopname bij
ondervoeding of risico op ondervoeding
=>100% : 2 ziekenhuisopnames bij
ondervoeding
=>100% : 3 ziekenhuisopnames bij
ondervoeding
=>100% : 4 ziekenhuisopnames bij
ondervoeding
14. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Besluit:
Alle overleden bewoners waren ondervoed!
Groot risico op decubitus bij ondervoeding, en vooral
ernstige decubitusletsels(100%)
Hoog risico op MRSA
Enorme toename van valincidentie, met hoofdzakelijk
multipele valincidenten
Bijvoeding en sondevoeding werden opgestart
=>voldoende??? => hoge mortaliteit!!! =>TPN???
Groot risico op verwondingen, vooral skin-tears en diepe
wonden
Hoge mate van zorgbehoevendheid bij ondervoeding
Duidelijke toename van aantal ziekenhuisopnames, en
vaak meerdere ziekenhuisopnames
15. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
ondervoeding heeft multipele negatieve
gevolgen voor de bewoner zowel qua
mortaliteit als morbiditeit
al deze complicaties hebben enorme
financiële gevolgen , alsook een hogere
werkbelasting
16. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Het probleem deint nog steeds verder uit!
100% van de nieuwe opnames in WZC zijn
ondervoed!
Rol van de huisarts is cruciaal voor
preventie én een snelle detectie én
behandeling!!!
Bij opname in ZH met multipele
complicaties is situatie nog moeilijk recht te
trekken!!
Meeste projecten lopen in ZH maar niet in
thuiszorg of WZC, de basis
17. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
De nood aan een degelijk,handig
werkinstrument blijkt nodig om de
verschillende actoren, zijnde huisartsen-
WZC-thuiszorg, te helpen in de preventie,
behandeling, opvolging van deze
problematiek.
18. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Doel project:
EENVOUDIG en SNEL softwareprogramma: hoe
minder men zelf nog dient in te vullen hoe
meer het zal gebruikt worden (artsen en
verpleegkundigen, zeker in thuiszorg en WZC
hebben er amper ruimte voor!)
Slechts enkele items invullen- rest
automatische berekening van bvb BMI-
lengte...en resultaat MNA
19. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Gratis ter beschikking gesteld
=> via internet - ook leesbaar en bruikbaar
op smartphone
=> Handig werkinstrument!
www.ondervoeding.be
www.sousnutrition.be
20. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Malnutritieprogramma:
-malnutritie opsporen via MNA
-afhankelijk van resultaat stappenplan
doorlopen:
-oorzaken uitsluiten en behandelen =>
1/normale voeding nastreven=>
2/ bijvoeding- vervangvoeding opstarten=>
3/ enterale voeding=>
4/ parenterale voeding (of combinatie 3 & 4)
In het programma worden kort de verschillende stappen uitgelegd, waarbij
de arts uiteraard beslist welke behandeling wordt opgestart.
21. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Link voor wat betreft attesten tot
terugbetaling voor enterale en parenterale
nutritie
Link naar kennisgeving:Informatie voor
patiënt en mantelzorgers ivm toestand van
malnutritie en nood tot ingrijpen
22. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Link naar firma’s voor meer specifieke
productinfo =>via beslissingsboom juiste
keuze van producten
23. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Fortimel EXTRA
2 à 3 bijvoedingen Fortimel CREME
uit de lijst hiernaast
Neen Fortimel FRUIT
Fortimel SOUP
Vetrestrictie Fortimel JUCY
Nutilis Complete
2 à 3 bijvoedingen
Slikstoornissen ? Ja uit de lijst hiernaast
(Stadium 1)
Fortimel FRUIT
Neen (Stadium 3)
Eet meer dan
50% van de Diabetes ? Ja 2 à 3 Diasip / dag als bijvoeding
maaltijd
Vervang elke Fortimel COMPACT
ontbrekende Nutridrink Multi Fibre
Neen maaltijd door 2
Nutridrink
producten uit de
lijst hiernaast Nutridrink Yoghurt
Style
Score ≥ 1** Slikstoornissen ? Ja Vervang elke ontbrekende maaltijd door 2
Nutilis Complete (Stadium 1)
Neen
Eet minder dan
1/3 van de Diabetes ? Ja Vervang elke ontbrekende maaltijd door 2
Ja maaltijd Diasip
Neen Geen bijkomende behandeling nodig
Voor het verdikken van Nutilis Powder
voeding & dranken
Voor het verdikken van
Slikstoornissen ? Ja heldere dranken
Nutilis Clear
Neen Vochtaanbreng Nutilis Aqua
Onbeperkte inname (Stadium 2)
Stadium 1 Stadium 2 Stadium 3
Score = 0* Doorligwonde ? Ja 1 Cubitan / dag 2 Cubitan / dag 3 Cubitan / dag
MUST Score
* Score = 0 Laag risico
** Score ≥ 1 Matig of hoog risico
24. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Parenterale nutritie => kan ook in WZC of thuiszorg!
Home Care Service:
Voordeel:
Continuïteit van de zorg:
Patiënt kan in vertrouwde thuissituatie blijven!
=> grote tevredenheid!
=> vermindering ZH-opnames!!! *hoge ZH-bezetting-vergrijzing*
80% nachtelijke toediening: minimale vrijheidsbeperking
Beperkt aantal complicaties
Kostprijs: bijdrage patiënt: 0,62 Euro/dag(veel misvatting!)
Firma zorgt voor opleiding vpk in thuiszorg of WZC:
=>duidelijke info
=>procedures
=>aanlevering nodige materiaal(vooraf samengestelde setjes waarin al het
nodige zit-in logische volgorde-zeer gebruiksvriendelijk!)
=>overleg tussen ZH(specialist- voedingsdeskundige) en huisarts voor
opvolging verloop TPN en evolutie voedingstoestand, labo’s ed
25. Kan de patiënt enteraal gevoed worden?
Ja Nee
Raadpleeg diëetiste TPN indicatie
Kathetertype?
Centrale
Perifere katheter
katheter
Elektrolyten toegestaan
Nee Ja
Volledige voeding of bijvoeding? Verhoogde eiwitbehoefte?
Supplement Totale TPN JA
Nee Vb.: IZ, zware chirurgie,
kankercachexie, obese
patiënt
Gewicht patiënt
< 65 kg > 65kg
Olimel Olimel
Olimel Olimel Olimel Olimel
N7E 1.5 N4E 1,5
N9 1 L N9 2 L N7E 2 L N9E 2 L
L L
840 NP kcal 1680 NP kcal 1440 NP kcal 1920NP kcal 1680 NP kcal 900 NP kcal
9 gN 18 gN 10.5 gN 14 gN 18 gN 6 gN
26. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Symposium:
Malnutritie bij ouderen : een ‘hot topic’,
zowel in WZC als in de rest van de thuiszorg.
27. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Streven naar uitgebouwd opvolgingsprogramma
in ZH
=> specifiek gericht voor patiënten met
malnutritie
=> met bvb vaste consultatiedagen:
- voor bijkomende onderzoeken
- opstarten enterale voeding na bvb plaatsen PEG-sonde
of parenterale voeding na bvb plaatsing veneuze poort
verblijfsduur in ZH zo kort mogelijk houden
snelle terugkeer naar huis
continuïteit van de zorg garanderen
28. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Op deze manier ontwikkelt er zich een
goede samenwerking tussen alle actoren die
met de patiënt te maken hebben, waarbij de
patiënt centraal staat!
29. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Implicaties voor de praktijk:
De patiënt moet keuzevrijheid hebben over het zorgaanbod. Op die
manier kan hij immers een persoonlijk afgestemd zorgpakket
samenstellen en maakt hij zijn wensen en behoeften kenbaar. In de
chronische zorg blijkt er bovendien grote behoefte aan het kunnen
invullen van het eigen leven en zelfbeschikking.
De patiënt moet steeds kunnen kiezen om wel of juist géén gebruik te
maken van de zorg, om de voor hem belangrijke dingen te kunnen
doen.
30. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Doel is om op langere termijn,
=> vooral preventief te werken
=> een vroegtijdige opsporing van malnutritie
=> de morbiditeit te verlagen
=> hierdoor de patiënt langer in zijn thuissituatie te
houden
=> de ziekenhuisbezetting te verlagen (wat zeker
noodzakelijk zal worden, gezien de nu al zeer hoge
bezettingsgraad in het ziekenhuis en de steeds
toenemende vergrijzing).
31. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
BEWUSTWORDING!
Nutritiescreening op REGELMATIGE basis!
MULTIDISCIPLINAIR:
Continuïteit van zorg garanderen
Iedereen moet ALERT zijn op tekens van
ondervoeding
* sensibiliseren
* informeren
* motiveren
=> Onze plicht als hulpverleners om mensen te
helpen!
32. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
HET
BELANG
VAN
DE
PATIËNT
PRIMEERT!!
=>VRAAGGESTUURDE
KWALITEITSVOLLE
ZORG
33. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Door bewustwording
=>ondersteuning bekomen => Subsidiëring?
=>terugbetaling bijvoeding zoals in Nederland?
Verdere evolutie blijven opvolgen:
=>verdere opvolging van resultaten via website
:concrete cijfers
=>opvolgprogramma ZH-WZC-thuiszorg
====>proces loopt steeds verder door
34. Procesdiagram
4 december 2010 December26/05/2011
• CASUS • Studie 05/2010-
05/2011!
• 1e symposium • Opstart project=> • 2e symposium
• ontwikkeling
website
Eind april 2010 Mei 2011
35. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
Rol van HVPK in procesverandering:
=>eigen motivatie
=>vanuit de praktijk
=>gebruik van data =meetbaar
=>andere actoren laten deelnemen
=>gestructureerd
=>resultaat is toepasbaar
=>veranderproces dat verder doorloopt tot…
36. Outcome en sturen op kwaliteit
Els Suys- Hoofdverpleegkundige
DANK U VOOR UW
AANDACHT!