1. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
18oς – 19ος αι.

2. Χαρακτηριστικά βιομηχανικής
επανάστασης







Χρήση ατμομηχανής
Εκβιομηχάνιση της παραγωγής
Περιορισμός της χειρωνακτικής εργασίας
Αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας (πχ.
άνθρακας για τις ατμομηχανές)
Κύριοι κλάδοι : Μεταλλουργία - Υφαντουργία
Μετάβαση από την αγροτική οικονομία στη
βιομηχανική
Μεταβολές στην κοινωνία, την πολιτική, τον
πολιτισμό

7. Περιοχές που
εκβιομηχανίστηκαν
 Τέλη 18ου
αιώνα : Μ. Βρετανία
εμφανίζονται οι πρώτες βιομηχανίες
 Μέσα 19ου αι. : επέκταση της
εκβιομηχάνισης σε Γαλλία, Βέλγιο, Κάτω
Χώρες, Βόρεια Ιταλία
 Τέλη 19ου αι. : επέκταση στις ΗΠΑ και στην
υπόλοιπη Ευρώπη

8. Σικάγο 1909
Σικάγο 1909

9. Νέες εξελίξεις στα τέλη του 19ου
αι.





Εξελίξεις στο χώρο της οργανικής Χημείας
Επιστημονικές εξελίξεις
Εφεύρεση του ηλεκτρισμού (Τόμας Έντισον)
(ηλεκτρικοί λαμπτήρες, ηλεκτρικοί κινητήρες)
Παραγωγή λιπασμάτων, φαρμάκων, ψυγείων,
φωτογραφικών και κινηματογραφικών ειδών κλπ.
Η Γερμανία πρωτοστατεί στις εξελίξεις

11. Επανάσταση στις συγκοινωνίες




1825 : ο Άγγλος Στίβενσον κινεί την πρώτη
ατμόμαξα στη γραμμή Λίβερπουλ- Μάντσεστερ
Τέλη 19ου αι.: κατασκευή των πρώτων ΜΕΤΡΟ
Ο σιδηρόδρομος και το ατμόπλοιο έγιναν το
σύμβολο της νέας εποχής
Κατασκευή αυτοκινήτου και απόπειρες για τα
πρώτα αεροπλάνα
(το πετρέλαιο άρχισε ν’ αποκτά μεγάλη αξία)

15. Δεύτερο μισό 19ου αι. : κατασκευή του πρώτου
αυτοκινήτου

16. Απόπειρες κατασκευής
αεροπλάνων

18. Εξελίξεις στις επικοινωνίες
 Ηλεκτρικός τηλέγραφος (εφευρέτης ο
Μορς)
 Τηλέφωνο (εφευρέτης ο Bell)
 Ασύρματος τηλέγραφος

20. Πολιτικές εξελίξεις

Οικονομία της ελεύθερης αγοράς= καπιταλισμός
ή κεφαλαιοκρατία

Οικονομικός φιλελευθερισμός = ο επιχειρηματίας
έχει το δικαίωμα να πράττει όπως κρίνει
προκειμένου ν’ αυξήσει τα κέρδη του

Το ατομικό συμφέρον θεωρείται σημαντικότερο
του κοινωνικού

21. 
Συγκέντρωση τεράστιων κεφαλαίων σε μεγάλες
βιομηχανίες με συμμετοχή πολλών κεφαλαιούχων οι
οποίοι κατέχουν ανάλογο αριθμό μετοχών

Δημιουργία μεγάλων τραπεζών που χορηγούν έντοκα
δάνεια

Μονοπώλια ή ολιγοπώλια με συγχώνευση επιχειρήσεων

Οικονομικές κρίσεις που οδηγούν σε αμφισβήτηση του
οικονομικού φιλελευθερισμού

22. Δημιουργία μεγάλων επιχειρήσεων που
μονοπωλούν τα προϊόντα

23. Κοινωνικές αλλαγές
 Εντυπωσιακή αύξηση πληθυσμού στην
Ευρώπη
 Εσωτερική μετανάστευση από την
ύπαιθρο στα αστικά κέντρα (αστυφιλία)
 Εξωτερική μετανάστευση στις ΗΠΑ, τον
Καναδά και την Αυστραλία

26. Μετανάστες χτίζουν τους ουρανοξύστες της Ν.
Υόρκης

27. Αλλαγές στη δομή της κοινωνίας
 Οι αριστοκράτες γαιοκτήμονες (κυρίως στη
Γαλλία) χάνουν το κύρος και την ισχύ τους
 Οι αστοί γίνονται κυρίαρχη κοινωνική τάξη

28. Η αστική τάξη
Η αστική τάξη
Μεγαλοαστοί
βιομήχανοι, μεγαλέμποροι,
τραπεζίτες
(αποκτούν κύρος και
εξουσία)
Μεσοαστοί
βιοτέχνες
ελεύθεροι επαγγελματίες
Μικροαστοί
δημόσιοι & Ιδιωτικοί
υπάλληλοι

29. Αστική τάξη

30. Ο λαός
Αγρότες
φτώχεια
εκμετάλλευση
μετανάστευση
στις πόλεις
Εργάτες
άνδρες, γυναίκες, παιδιά
δουλεύουν ως και 16 ώρες χωρίς αργίες
άθλιες συνθήκες ζωής
πεθαίνουν νέοι

31. Αγρότες

32. Εργατική τάξη

33. Άθλιες συνθήκες διαβίωσης

34. Οι συνοικίες των αστών και οι φτωχογειτονιές των εργατών

35. Εξαθλίωση

38. Παιδική εργασία στα εργοστάσια και τα
ανθρακωρυχεία

42. Ποιοι λόγοι πιστεύετε ότι οδήγησαν
στην εκμετάλλευση των παιδιών;
Υπάρχει σήμερα παιδική εργασία;

44. Σκίτσο που καυτηριάζει την παιδική εκμετάλλευση στο
όνομα του κέρδους

45. Νέες οικονομικές και πολιτικές
θεωρίες

Σοσιαλισμός
-social = κοινωνία
- 19ος αι.
- τονίζεται η
προτεραιότητα του
κοινωνικού συμφέροντος
- ουτοπικός σοσιαλισμός

Μαρξισμός
- Καρλ Μαρξ
- Φρίντριχ Ένγκελς
- Κομμουνιστικό
Μανιφέστο
- «Κεφάλαιο»
- τονίζει την ανάγκη να
δημιουργηθεί αταξική
κοινωνία όπου η εργατική
τάξη θα πάρει στα χέρια
της τα μέσα παραγωγής

47. Συνδικαλισμός – εργατικό
κίνημα
 Από το 1830 οι εργάτες διεκδικούν
οργανωμένα τα δικαιώματά τους
 1838 : η Αγγλική ένωση Εργατών
δημοσιεύει τη «Χάρτα του Λαού» με
πολιτικά αιτήματα
 Η απεργία ως μέσο διεκδίκησης
δικαιωμάτων

48. Η εργατική πρωτομαγιά
 1886 1η
Μαΐου
 Σικάγο
 Η απεργία των εργατών με αίτημα την
καθιέρωση του 8ωρου πνίγηκε στο αίμα
 Από το 1890 άρχισε να γιορτάζεται η 1 η
Μαΐου ως παγκόσμια ημέρα των εργατών

50. Κατακτήσεις εργατών



Μείωση ωρών εργασίας
σε δέκα
Ταμεία ασφάλισης
Υπογραφή συλλογικών
συμβάσεων εργασίας

Πολιτική οργάνωση
εργατών
- 1864 : «Πρώτη
Διεθνής ένωση
εργατών» (Λονδίνο)
- 1889 : «Δεύτερη
Διεθνής» (Παρίσι)
- δημιουργία
σοσιαλιστικών και
εργατικών κομμάτων
που επιδιώκουν να
κυβερνήσουν

51. Το φεμινιστικό κίνημα
 19ος
αι. : οι γυναίκες αρχίζουν να
εργάζονται σε εργοστάσια

52. Συνέπειες
 Αποκτούν οικονομική ανεξαρτησία
 Διεκδικούν νομικά και πολιτικά δικαιώματα
 1903: η Αγγλίδα Έμελιν Πάνκχορστ ίδρυσε
την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση
Γυναικών
 Οι γυναίκες κερδίζουν τη χειραφέτησή τους
τον 20ο αιώνα