Teknopark İstanbul is a part of United Nations Global Compact . Teknopark İstanbul Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesine taraf olmuştur.

1. Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi Ofisi tarafından yayınlanmıştır. | Mart 2007
www.unglobalcompact.org
BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin 10 İlkesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin 10 ilkesi aşağıdaki belgelerden alınmıştır:
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi;
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün İş Yerinde Temel İlke ve Haklar Bildirgesi;
Çevre ve Kalkınma Rio Bildirgesi; ve
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi şirketleri, kendi etki alanları içinde, insan hakları, çalışma
standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele alanlarında temel bazı ilkeleri benimseme,
destekleme ve hayata geçirmeye çağırır.
İnsan Hakları
İlke 1- İşletmeler uluslararası geçerliliğe sahip insan hakalrına destek olmalı ve
saygı göstermelidir ve
İlke 2- işletmeler insan hakları suçlarına ortak olmamak için gerekli tüm tedbirleri
almalıdır.
İşgücü
İlke 3- İşletmeler sendika ve toplu iş sözleşmesi özgürlüğüne;
İlke 4- zorla çalıştırma ve angaryanın her türünün ortadan kaldırılmasına;
İlke 5- çocuk istihdamının tamamen ortadan kaldırılmasına ve
İlke 6- işe alma ve meslek konusundaki ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına
azami önem vermelidir.
Çevre
İlke 7- İşletmeler çevresel zorluklarla ilgili olarak temkinli yaklaşımı desteklemeli;
İlke 8- çevresel sorumluluğu artıracak her türlü faaliyete ve oluşuma destek
vermeli; ve
İlke 9- çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesini ve yaygınlaşmasını teşvik etmelidir.
Yolsuzlukla Mücadele
İlke 10- İşletmeler rüşvet ve haraç dahil her türlü yolsuzlukla savaşmalıdır.
İMZADAN SONRA
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER
SÖZLEŞMESİ’NE KATILIM REHBERİ
THE LOGO

2. 1
2000 yılında başlayan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi girişimi, Birleşmiş Milletler bölge
ofisleri, çalışma örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve hükümetlerle iş dünyasını bir araya getirerek insan
hakları, işçi standartları, çevre ve yolsuzlukla ilgili alanları kapsayan on evrensel ilkeyi geliştirmeyi
amaçlıyor. Küresel İlkeler Sözleşmesi (KİS) bu ortak hareketin gücüyle, on ilkeyi tüm dünyada iş
çevrelerinde yaygınlaştırmayı ve Birleşmiş Milletler’in engin hedeflerini destekleyen uygulamaları
başlatmayı hedefliyor. Bu hareket, 100’den fazla ülkeden 3000’den fazla katılımcı şirketle dünyanın en
büyük gönüllü kurumsal vatandaşlık girişimidir.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER SÖZLEŞMESİ
Entellektüel haklarla ilgili uyarılar:
Bu kitapçığın Türkçe basımı British Council tarafından gerçekleştirilmiştir.
Çeviri için Ayşegül Hatay’a teşekkür ederiz.
Telif
Bu kitapçığın telif hakları Birleşmiş Milletler’e aittir. İçeriğinde yer alan bilgilerin bilgilendirme amaçlı
çoğaltılması, dağıtımı ve/veya Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne katılımla birlikte kullanımı için Küresel
İlkeler Sözleşmesi Ofisi’nin önceden bilgilendirilmesi gereklidir. Bununla birlikte, Küresel İlkeler
Sözleşmesi Ofisi’nin yazılı izni olmadan bu belgenin tamamı ya da bir kısmı herhangi bir amaçla, hiçbir
yolla (elektronik, mekanik, fotokopi, sesli kayıt vb) çoğaltılamaz, kaydedilemez, tercüme edilemez ya da
gönderilemez.
Logo Kullanımı
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi logosu ve “We Support The Global Compact” logosu
Birleşmiş Milletler’e ait logolardır. Bu logoların kullanımıyla ilgili detayların bulunduğu
http://www.globalcompact.org/AboutTheGC/gc_logo_policy.html adresinde yer alan kullanım şartları
dışında bu logolar çoğaltılamaz ve dağıtımı yapılamaz.

3. 2
İÇİNDEKİLER
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne Katılım Rehberiniz . . . . 3
İş Dünyası Liderlerinden Hoşgeldiniz mesajları . . . . . . . 4
Küresel Bir Girişim . . . . . . . 5
Kurumsal Taahhüt . . . . . . . 6
Katılımın Önemi . . . . . . . 7
Küresel İlkeler Sözleşmesi ve Diğer Kurumsal Sorumluluk Girişimleri . . . . . . . 7
İlkeleri Uygulama . . . . . . . 8
İlerleme İletişimi (COP) . . . . . . . 13
Bir COP hazırlama, paylaşma ve gönderiminin üç aşaması . . . . . . . 15
İpuçları . . . . . . . 16
İletişim yapmamanın sonuçları . . . . . . . 17
Katılımı Maksimuma Çıkarma . . . . . . . 18
Ortaklıklar . . . . . . . 19
Yerel İletişim Ağları . . . . . . . 20
Destek ve Farkındalık . . . . . . . 21
Politika Diyaloğu ve Öğrenme . . . . . . . 22
Ortak Eylem . . . . . . . 23
Sonlandırırken . . . . . . . 24
Ek: Kaynaklar . . . . . . . 25
2
Ek Bölümleri Atlamayınız
Bu rehber, şirket girişime katıldıktan sonraki ilk yıllarda Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin
ilkelerinin kurumsal entegrasyonuna yardımcı olmak için gereken genel bilgileri
içermektedir. Şirketlerin KİS ile bağlantılarını güçlendirmek ve 10 ilkeyi
benimsemekle ilgili ayrıntılı rehberler çeşitli BM örgütleri tarafından hazırlanmıştır ve
bu ofislerden elde edilebilir. Bu rehberin ekinde BM KİS’in küresel web sitesinden de
ulaşabileceğiniz 20 kaynaktan kısaca söz edilmektedir. (www.unglobalcompact.org).
:Bu sembol rehberde konuyla ilgili detaylı bilgiyi www.unglobalcompact.org
adresinde bulabileceğiniz alanlarda bilgi vermek için kullanılmıştır.

4. 3
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER
SÖZLEŞMESİ’NE KATILIM REHBERİNİZ
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeleri Sözleşmesi’nin yeni katılımcısı olarak size hoşgeldiniz
demek bize büyük mutluluk veriyor. Her kıtadan binlerce şirketin yanı sıra, yüzlerce sivil
toplum ve işçi örgütünün de içinde bulunduğu dünyanın önde gelen gönüllü kurumsal
vatandaşlık inisiyatifine siz de katılmış bulunuyorsunuz.
Katılımcı olarak yapacağınız bu yolculukta size destek olmak ve KİS’ye katılımınızın size
sunduğu faydaları arttırmak için bu kapsamlı rehberi geliştirdik. Bu rehberin yardımıyla
katılımın içerdiği başlıca unsurları detaylı biçimde göreceksiniz ve yaptığınız işin başarıya
ulaşması, hedeflerinizi yakalayabilmeniz için stratejik bir yaklaşım geliştirmenize yardımcı
olacağız. Amacımız yeni katılımcılarımızın gereksinimlerini karşılayacak eklemelerle bu
rehberi sürekli geliştirmektir. Bu nedenle rehberimizle ilgili geri dönüşleriniz bizim için
çok değerlidir.
Rehber beş ana bölümü içermektedir:
Açıklamalı yorumlari)
İlkeleri uygulamak için fikirlerii)
İlerleme İletişimi (COP) için rehberiii)
Uygulamayla ilgili fırsatlar üzerine genel açıklamaiv)
Yardımcı araçlar ve yayınlar kataloğuv)
KİS’nin bir liderlik inisiyatifi olmasının yanısıra, katılımcıların tüm kurumsal işlevlerini
içeren ve kurumsal stratejilerini, operasyonlarını ve kültürlerini kapsayan bir uygulama
yaklaşımını benimsemeleri de aynı düzeyde önemlidir. Deneyimlerimiz, bu tür bir modeli
izleyen şirketlerin, küreselleşmenin getirdiği fırsatları ve bu nedenle ortaya çıkan riskleri
yönetirken kendileri için çok daha fazla fayda sağlayabileceklerini göstermiştir.
Bu rehberi yararlı bulacağınızı umuyorum.
İçtenlikle,
George Kell
Direktör
BM Küresel İlkeler Sözleşmesi

5. 4
fighting
corruptionİŞ DÜNYASININ LİDERLERİNDEN
HOŞGELDİNİZ MESAJLARI
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne
hoş geldiniz. Bu konuda bulunduğunuz
taahhütlerle birlikte dünyanın her tarafından
çok daha kapsamlı ve istikrarlı bir küresel pazar
için katkıda bulunmak isteyen kurumların ve
diğer paydaşların oluşturduğu hızla büyüyen bir
iletişim ağına katıldınız.
Daha iyi bir kurumsal vatandaş olabilmek kolay
değildir ve birçok kurum bu konuda atılması
gereken ilk adımları oldukça güç, hatta bazen
yıldırıcı bulmaktadır. Diğerleri ise KİS ilkelerinin
kurumlarının uygulamalarının içinde zaten var
olduğunu fark etmektedir. Sizin çıkış noktanız
ne olursa olsun, operasyonlarınızı evrensel
değerlerle örtüştürmenin kurumların bugün ve
bu çağda karşı karşıya kaldığı birçok riski sadece
yönetmeyi ve azaltmayı kolaylaştırmadığını
bir süre sonra keşfedeceksiniz. Bu, aynı
zamanda, daha önce bilmediğiniz fırsatlarla
karşılaştığınızda ve yeni pazarlarda güven
kazandıkça değerlerinizi ve başarılarınızı güçlü
biçimde sürdürmenizi sağlayan bir unsur
olacaktır. Bu tür somut faydalar birçok KİS
katılımcısı, çokuluslu şirket ve küçük girişimler
tarafından benzer şekilde hissedilmiştir.
Sorumlu kurumsal uygulamaları desteklerken,
değerlerinizle ilgili en güçlü önermelerden birisi
de gerçekten “Bir işin doğrusunu yaparak o işin
iyisi ol” olmuştur.
Yolculuğunuza başlarken KİS’nin sizin için
sağlayacağı değerli destek birçok şeyi
içermektedir. Bu “hoşgeldiniz rehberi” size
katılımınızla birlikte KİS’den beklentilerinize
ışık tutacağı gibi, aynı zamanda KİS’den
kurumunuzun daha fazla fayda sağlamasını da
sağlayacaktır. Bu yayının harcadığınız çabada
size yararlı olacağını umuyorum.
Sevgilerimle,
Mark Moody Stuart
Başkan, Anglo-American plc
KİS Vakfı Başkanı
KİS Yönetim Kurulu Üyesi
KİS Yönetim Kurulu üyesi ve katılımcı
şirketlerden birisinin temsilcisi olarak dünyanın
en büyük gönüllü kurumsal vatandaşlık
inisiyatifine katılımınızdan dolayı sizi kutlamak
istiyorum.
KİS’nin size sunabileceği pek çok şey var. On
ilkeyi uygularken benimseyeceğiniz sorumlu
şirket çalışmaları kurumunuz için sürdürülebilir
değer yaratma çabalarınıza destek olacaktır.
KİS aynı zamanda kurumunuzun büyümesi
için oldukça kritik olan çevresel destekleri
sağlamanıza da yardımcı olacaktır.
Etkili sonuçlara ulaşabilmek için sayısız fırsat
sunan dinamik ve uygulama tabanlı bir küresel
iletişim ağına katıldınız. Bu fırsatlar, sorunlu
durumlar ve öğretici etkinlikler üzerine olumlu
diyaloglardan, sürdürülebilir gelişme ve refahın
desteklenmesi için geliştirilebilecek ortaklıklara
kadar uzanan geniş bir yelpazeyi içine
almaktadır. Bunlara sadece küresel düzeyde
değil, aynı zamanda dünyada 50 etkin yerel
iletişim ağı aracılığıyla da ulaşılabilir.
Bu rehber, KİS ve onun on ilkesini kurumunuzun
strateji, operasyon ve kurum kültürünün bir
parçası haline getirmek için çalışırken atacağınız
ilk adımlarda size çok değerli bir yol gösterici
olacaktır. Bu değişim yolculuğunda size en iyi
dileklerimi gönderiyorum. Katılımınızın, hem
şirketiniz hem de paydaşlarınız için kazanımlar
sağlayacağına eminim.
Sevgilerimle,
Futhi Mtoba
Güney Afrika Deloitte Başkanı
KİS Yönetim Kurulu Üyesi

6. 5
KÜRESEL BİR GİRİŞİM

7. 6
Küresel İlkeler Sözleşmesi dünyanın en büyük gönüllü kurumsal vatandaşlık girişimidir. KİS’i imzalayan bir
şirket, evrensel ilkeleri temel alan kurumsal uygulamaların daha istikrarlı, adaletli ve kapsamlı bir küresel
pazar oluşturmaya ve gelişmiş refah toplumlarına ulaşmaya yardımcı olduğu inancını paylaştığına dair
taahhütte bulunur.
KİS, 2000 yılında ilk kez duyurulmuştur ve 2007 Şubat ayı itibariyle yaklaşık 100 ülkeden 3000 katılımcı
şirkete ek olarak 700 uluslararası sivil toplum kuruluşu ile işçi örgütü KİS’ne katılmıştır. KİS aynı zamanda,
inisiyatifin çalışmalarını teşvik eden ve onaylayan çok sayıda kararda da belirtildiği üzere, Birleşmiş
Milletler’e üye ülkelerin desteklerinden de mutluluk duymaktadır.
Küresel İlkeler Sözleşmesi Nedir? Küresel İlkeler Sözleşmesi Ne değildir?
Sürdürülebilir gelişmeyi ve iyi kurumsal•
vatandaşlık uygulamalarını destekleyen gönüllü
bir girişimdir.
• Yasal olarak bağlayıcı değildir.
Evrensel olarak kabul edilmiş prensiplere•
dayalı ilkeler bütünüdür.
Kurumun davranışlarını ve ilgili konulara•
uyumunu denetlemekle yükümlü değildir.
Kurumlar ve diğer paydaşlar arasında bir•
iletişim ağıdır.
Bir standart, yönetim sistemi ya da yönetmelik•
değildir.
Öğrenmeye dayalı ve deneyimlerin paylaşımına•
açık bir forumdur.
• Düzenleyici bir yapıya sahip değildir.
• Bir halkla ilişkiler kanalı değildir.
Kurumsal Taahhüt
KİS’e katılım, girişimin on evrensel ilkesine açık bir taahhütte bulunmayı gerektirir. Bu taahhütte bulunan
kurum:
KİS ve ilkelerinin kurumun yönetim, strateji, kültür ve günlük iş akışlarının bir parçası olması için1.
operasyonlarında gerekli değişiklikleri yapmaya başlayacaktır.
Yıllık ya da benzeri kurumsal raporunda (ör; sürdürülebilirlik raporu) KİS ve ilkeleriyle ilgili2.
uygulamalarını destekleyen açıklamalara yer verecektir. (İlerleme İletişimi COP)
Basın bültenleri, kurumsal demeçler gibi iletişim araçlarıyla KİS ve ilkelerini desteklediğini kamu3.
önünde savunacaktır.
Bu etkinliklere ek olarak KİS, katılımcılarına bu birliktelikten maksimum fayda sağlamaları için çeşitli yollar
da önermektedir. Bu rehber, yeni katılımcılara KİS’e katılarak taahhütte bulundukları ilkelerle ilgili uygulama
yöntemleriyle birlikte, daha aktif katılım yolları hakkında da ilham verecek ve yardımcı olacak bilgiler
içermektedir.
KİS’nin bir diğer benzersiz özelliği de bu sözleşmeye imza atmakla sadece şirketi değil, şirketin liderlerini
de özellikle bu konuda taahhütte bulunmuş saymaktadır. Kurumun bir üst düzey yöneticisinin kişisel desteği
o kurumun çalışanları ve paydaşlarına şirketin operasyonel ve stratejik öncelikleri arasında kurumsal
vatandaşlık uygulamalarının olduğuna dair de önemli sinyaller vermektedir. Kurum bünyesinde üst düzey
yönetimden en alt kadrolara kadar herkesi bağlayan bu tür bir yaklaşımın KİS’nin uygulamalarının kalitesi
üstünde muazzam bir etkisi olduğunu söylemek mümkündür.
KÜRESEL BİR GİRİŞİM

8. 7
Şirketlerin çıkarları toplumsal çıkarlar ve insani gelişim hedefleri ile giderek örtüştükçe, sorumlu
kurumsal uygulamalar ve farklı sektör ortaklıkları da hiç olmadığı kadar önemli bir rol üstlenmektedir.
Daha kapsamlı ve istikrarlı küresel bir pazar yaratmak için iş dünyasının aktif katılımı çok önemlidir.
Aynı zamanda sorumlu kurumsal uygulamalar sadece paydaşların yararına olmakla kalmayıp kurumun
kendisi için de giderek artan biçimde uzun vadede değer yaratma girişimi haline gelmiştir. Şirketlerin
iş yaptıkları alanlarda sağlıklı bir çevre yaratmak için yatırım yapmalarını, riskleri azaltmalarını ve
gelişmekte olan, yeni ortaya çıkan pazarları destekleyip yeni iş fırsatlarını değerlendirmelerini sağlayarak
yeni bir iş değeri de yaratmaktadır.
Doğrudan Etkileri … Dolaylı Etkileri …
Kritik konularla ilgili diğer şirketler,•
sivil toplum kuruluşları, işçi örgütleri ve
hükümetlerle işbirliği yaparak iletişim kurmak
için küresel ve yerel fırsatlar
Kurumsal uygulamalar evrensel değerler•
baz alınarak gerçekleştirildiği için özellikle
gelişmekte olan ülkelerde artan operasyon
yetkisi ve yasallık
Güç sorunlarla karşılaşıldığında pratik•
çözümler ve stratejiler için ilham verici doğru
uygulamaların ve deneyimlerin paylaşılması
Özellikle toplumsal beklentilerin değişen•
kapsamı göz önüne alındığında tüketicilerin ve
yatırımcıların gözünde artan marka değeri ve
yükselen itibar
Birleşmiş Milletler’in gelişmeyle ilgili•
konularda geniş bilgi ağından hangi şirketlerin
faydalanabileceği ile ilgili bir başlangıç noktası
bulunması
Çalışanların motivasyonun ve veriminin•
artması ve kaliteli istihdamın kurumsal bağlılığı
sağlanırken yenilerinin ilgisini çekebilme şansı
Birleşmiş Milletler’in devletler, iş dünyası,•
sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşlarla bir
araya gelebilme ve onlara ulaşabilme gücü
Hammaddenin daha iyi kullanımı ve atık•
yönetimi gibi yollarla operasyon maliyetlerinin
düşürülerek üretimin daha verimli hale
getirilmesi
Halka açık ilerleme iletişimi (COP)•
uygulamaları aracılığıyla hesapverebilirliğin ve
şeffaflığın temin edilmesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi ve Diğer Kurumsal Sorumluluk Girişimleri
Son yıllarda çok sayıda kurumsal sorumluluk girişiminin ortaya çıkışına şahit olduk. Bu girişimlerin çoğu
KİS tarafından sağlanan evrensel değer platformunun üstüne kuruldu. Aslında KİS’yi referans noktası
olarak kullanarak kurumlar doğal olarak, sektörlerine özel durumları ya da yönetmelikleri de içeren,
öncelikli alanlarına uygun ve sorunlarına çözüm olabilecek çok daha değişik stratejiler, programlar ve
politikalar geliştirebilirler.
2006 yılının sonbaharında KİS, Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI) ile stratejik bir işbirliği üzerinde
anlaşmaya vardı. Bu anlaşma, şirketlere KİS ile ilgili bulundukları taahhütleri daha uygulanabilir ve
anlamlı biçimde anlatabilmeleri için yardımcı olacak kapsamlı bir hesapverebilirlik ve şeffaflık çerçevesi
sunmaktadır ( :).
Katılımın Önemi

9. 8
İLKELERİ UYGULAMA

10. 9
İLKELERİ UYGULAMA
KİS’yi imzalayan şirketlerden bu on ilkenin uygulanmasıyla ilgili çalışmalar yapmaları beklenmektedir.
Bununla birlikte, hem küçük hem de büyük şirketlerin bazen doğru yaklaşımın ne olması gerektiği
ile ilgili çekinceleri bulunmaktadır. İlkelerin uygulanmasının, sürekli devam eden, uzun vadeli bir
performans gelişim süreci olarak anlaşılması gerekir.
KİS ilkelerinin uygulanmasıyla ilgili çok sayıda etken arasında başarı sağlayacak anahtar alanlar
aşağıdaki gibidir;
İlkeleri ek uygulamalar olarak görmektense, iş stratejilerinin ve operasyonlarınızın ayrılmaz bir•
parçası olarak görmek
Kurumun üst düzey yöneticilerinin ilkelerle ilgili açık ve net taahhütte bulunmaları•
İlkelerle ilgili yaygın desteğin sağlanabilmesi için üst yönetimden tüm çalışanlara kadar•
organizasyonun bütününde bu taahhütlerin iletişiminin yapılması
Kurum içinde yeni fikirlere ve kurumsal inovasyona uygun bir ortam yaratılması•
Ölçülebilir hedefler ve şeffaf bir ilerleme iletişimi sistemi•
Öğrenme ve uyum yeteneği ile isteğin var olması•
Pratik uygulamalara yatkın olma•
Kurumun paydaşlarıyla iletişime ve şeffaf bir ilişkiye açık olması•
KİS, ilkelerin kapsadığı konularda yönlendirici olması açısından şirketlere rehberlik etmesi için çok
sayıda kaynak ve çeşitli araçlarla ilgili bilgiyi bir araya getirmiştir. Daha fazla bilgi için ekte yer verilen
kaynaklar kataloğuna bakınız. :
Yukarıda belirtildiği gibi, uygulama uzun dönemli bir sürecin parçasıdır. Bununla birlikte, bir şirketin
kendi yönetim modeline bu ilkeleri de dahil edebilmesi için tek bir “doğru” yol olduğunu söyleyemeyiz.
Aslında, süreç içinde size yardımcı olacak çok sayıda yönetim yaklaşımı ve modeli bulunmaktadır.
KİS Performans Modeli’nden ilham alarak geliştirilen uygulama yaklaşımı bu yöntemlerden birisidir ve
şirketlere liderlik vizyonundan ölçme ve sonuçları raporlamaya giden yolda rehberlik eden isteğe bağlı
bir modeldir. :
Performans Modeli şirketlerin ilkeleri içselleştirmek için çalışırken kazandıkları deneyimlerle ilgili
iletişim yöntemleri ve bu yöntemlerin analizlerinden yola çıkarak geliştirilmiştir. Performans Modeli;
Hem gelişmiş, hem de gelişmekte olan ekonomilerdeki çok uluslu şirketlerden küçük girişimlere•
kadar tüm iş dünyasını mümkün olan en geniş anlamıyla kapsayacak biçimde gereksinimlerine
yanıt verebilmek,
Uygulamalara başlayabilmek için engelleri kaldırmak ve,•
Hızla ilerleme kaydeden gelişmeleri kurumlar için kolaylaştırmak üzere tasarlanmıştır.•
Performans Modeli, aşağıdaki şemada ayrı ayrı gösterilmiş kurumsal uygulamaların on temel unsuru
üzerine yapılandırılmıştır. Bu model kurumun vizyonuyla başlayan sürekli bir gelişim sürecinin şirket
tarafından yönetilmesidir ve şemada gösterilen her bir unsur aracılığıyla yol alır. Bu on temel unsuru
şöyle sıralayabiliriz:

11. 10
Küresel İlkeler Sözleşmesi Performans Modeli

12. 11
Vizyon Kurumun vizyonunda sorumlu kurumsal vatandaşlıkla ilgili bir taahhütte bulunulması. 10 KİS
prensibine ek olarak bu bölümde paydaşların şirketten beklentileriyle ilgili olarak geliştirilen iletişim
yöntemleri, başlıca ekonomik, sosyal ve çevresel eğilimlerle ilgili gözden geçirmeler, potansiyel riskleri
anlama ve senaryo geliştirme girişimleri de yer almaktadır.
Liderlik Şirket bünyesinde vizyonu yönetmek. Durmaksızın değişen sosyal ve çevresel performansın
geliştirilmesiyle ilgili liderlerin taahhütte bulunması çok önemlidir. Bununla birlikte maksimum etkiyi
sağlayabilmek için bu mesajın iletişimi kurumun içinde ve dışında geniş bir biçimde yapılmalıdır.
Şirketler, bunun da ötesinde kurumsal vatandaşlığı bir kurumsal yönetim olgusu olarak kabul etmeli ve
ilkelerin uygulanması için şirketin çabalarının üst yönetim tarafından gözetilmesini sağlamalıdır.
Yetkilendirme Kurumun vizyonunu hayata geçirebilmesi için üstlerine düşeni yerine getirebilmelerini
sağlamak üzere çalışanları organize etmek, bilgilendirmek, doğruları göstermek, motive etmek, eğitmek,
ödüllendirmek, dinlemek, danışmanlık yapmak ve güvenmek. Yetkilendirme, bireyin değerleriyle
kurumsal hedeflerin birbirleriyle uyum sağlamasına yardımcı olabilmektedir.
Politikalar ve Stratejiler Kurumun mevcut politika ve stratejilerini gözden geçirerek KİS prensiplerine
uygun hale getirmek (ya da ilkelerle tutarlı yeni politikalar geliştirmek). Bazı şirketler kurumsal
vatandaşlık politikalarını göz ardı etmektedir. Diğerlerinin ise çevre, insan hakları ve yolsuzlukla ilgili
başlıkları da kapsayan belirli politika ve yönetim rehberleri bulunmaktadır.
Kaynaklar Kurumun KİS ilkeleriyle ilgili taahhütlerini tehlikeye atmaksızın çalışanların hedeflerine
ulaşmaları için gereksinimlerini sağlamak ve şirketin politika ve stratejilerini hayata geçirmek için
gereken araçları yönetmek. Şirketin kurumsal vatandaşlık politikaları ile bu konudaki taahhütlerine uygun
biçimde finansal, insan, bilgi ve diğer kaynaklarının yönetilmesini de içerir.
Süreçler ve İnovasyon KİS prensiplerinin uygulanması, bunların yenilikçi çözümlere ve iş fırsatlarına
dönüştürülmesi sorunların üstüne gidilmesini de sağlayabilir. Gelişimi sağlayacak kilit süreçlerin
anlaşılmasını, hedeflerin belirlenmesini ve bunların kurum içinde iletişiminin yapılmasını da kapsar.
Özellikle tam bir risk ve fırsat değerlendirmesi yararlı olabilir (Ekte yer alan kaynaklara bakınız).
Değer Zincirine Etkisi Ticari ortaklarla ilişkileri yönetmek ve onların operasyonlarını da etkilemek.
Tedarikçiler, dağıtımcılar ve müşterilerin davranışlarının şirketin itibarı ve eninde sonunda bilançoları
üzerinde de belirgin etkisi olabilir. Birçok şirket kurumsal vatandaşlık politikaları ve beklentilerini
iş ortaklarına duyurmaktadır. Hatta bazıları bunları sözleşmelerine dahil edip gözlem ve denetim
yöntemleriyle tedarikçilerinin sosyal ve çevresel performanslarını da izlemektedir. Bir kısmı ise daha da
ileri giderek eğitim, kapasite yaratma ve iyi uygulamaların paylaşımı ile tedarikçilerin sosyal ve çevresel
performans düzeylerinin yükseltilmesi için onlara yardımcı olmaktadır.

13. 12
İnsanlar Üzerindeki Etkisi KİS’ye katılım şirketin çalışanlarının morali de dahil olmak üzere kurumun
işgücünü etkilemektedir. Çalışmalar, başarılı sosyal ve çevresel performansın şirketin yüksek kaliteli
yetenekleri istihdam etme ve korumasında olumlu etkisi olduğu kadar, aynı zamanda şirketin verimliliğini
de etkilediğini göstermektedir.
Toplum Üzerindeki Etki Bir şirketin halkın olduğu kadar bütün ayrıntılarıyla toplum üzerindeki
etkisi de, Performans Modeli’nin kilit unsurlarından biridir. Yerel halkla işbirliği içinde olmak bir
şirketin operasyonlarını sorunsuz bir biçimde gerçekleştirmesini ve o toplum içinde iş yapabilmesini
kolaylaştıran sosyal lisansını korumasını sağlayabilmektedir. İlgili etkinliklerin doğasına ve derecesine
bağlı olarak bazı şirketler, etki değerlendirmeleri yapmakta ve toplum üzerindeki etkilerini ölçmelerine
yardımcı olacak kamuoyu araştırmalarını kullanmaktadır.
Raporlama Bu unsur, şirketin ekonomik, sosyal ve çevresel performansının güvenilir biçimde
ölçülmesi ve iletişiminin yapılması ile ilgilidir. Mevcut performansın izlendiği özel ölçümlerin yapılması
devamlı gelişimi sağlamak için gereklidir. Raporlama ile ilgili daha detaylı görüşler “İlerleme İletişimi”
bölümünde verilmiştir.
Daha basit bir şekilde anlatmak gerekirse, KİS ilkelerinin uygulanması, taahhütte bulunmak, politikalar
ve stratejiler geliştirmek, harekete geçmek ve son olarak da ilerleme iletişimi yapmak anlamına
gelmektedir. Önemli olan kurumun KİS’ye katıldığı andaki performansı değil, daha çok değişim ve
devamlı gelişmeyle ilgili taahhütte bulunmasıdır.
Paydaş Katılımı
Hem ilkelerin hem de Performans Modeli’nin etkili biçimde uygulanması, geniş kapsamlı paydaş
katılımına dayanır. Özellikle vizyon, liderlik, politikalar ve stratejiler, toplum üstündeki etkiler ve
raporlamayla ilgilidir. Örneğin, şirket liderleri, kurum vizyonunun hassas biçimde ayarlanması ve
değerlendirme sürecinin bir parçası olarak paydaşların düşüncelerini araştırmaya karar verebilir.
Paydaşlarla geliştirilen diyalog, şirketin mevcut politikalarını gözden geçirirken ya da insan hakları,
işçi standartları, çevre ve yolsuzluk gibi alanlarda yeni politikalar geliştirirken de verimli olabilir.
Paydaşlara karşı duyarlı olmak, şirketin operasyonlarının toplum üzerindeki mevcut ve potansiyel
etkilerinin negatif ve pozitif yönlerini anlayabilmek için önemlidir. Sonuç olarak, giderek artan sayı-
da şirket raporlama süreçlerinde ve kurum performansının çok daha genel bir anlayışla değerlendi-
rilmesinde yardımcı olmaları için paydaşlarını da sürece dahil etmektedir.

14. 13
İLERLEME İLETİŞİMİ (COP)

15. 14
İLERLEME İLETİŞİMİ
Bir şirketin KİS’ye katılırken bulunduğu ikinci açık taahhüt ise yılda bir kez İlerleme İletişimi (COP)
yapmaktır. İlerleme İletişimi, şirketin on ilkeyi faaliyet alanlarında uygularken kaydettiği ilerlemenin
paydaşlarına (tüketiciler, çalışanlar, işçi örgütleri, hissedarlar, medya, devlet vb.) duyurulmasıdır.:
Bir İlerleme İletişimi, atılan adımların tanımlarını ve ulaşılan sonuçları içermelidir (çoğunlukla sayısal
göstergeler şeklinde olmak üzere).
COP politikası, KİS Bütünlük Kriterleri’nin bir parçasıdır ve amacı KİS katılımcılarının taahhütte
bulunmalarını sağlamak ve bu taahhütlerin sayısını çoğaltmak, girişimin bütünlüğünü korumak ve
devamlı performans gelişimi için asıl rolü üstlenen kurumsal uygulamalardan oluşan zengin bir kaynak
yaratmaktır. Şirketler için COP, liderlik çalışması yapmayı, öğrenmeyi kolaylaştırmayı, iletişimi teşvik
etmeyi ve eyleme geçmeyi destekleyen bir araçtır.
COP’un Değeri
Genel anlamıyla sürdürülebilirlik raporlamasının, ama özelde COP’un değeri, hem raporun
hazırlanmasıyla (kurum içi faydalar) hem de raporu kamuyla paylaşmakla (dış faydalar) kuruma
sağladığı faydalardır.
Kurum İçi Faydalar
Bir şirketi, sürdürülebilirlik vizyonunu ve stratejisini tanımlaması ve hayata geçirmesi için•
destekler.
Kurumsal yönetimin ve CEO tarafından bulunulan lider taahhütlerinin değerini yükseltir ve•
raporun gözden geçirilmesi ve onaylanması aracılığıyla üst yönetimin de katılımını destekler.
Şirketin risklerini ve fırsatlarını saptama çabalarını destekler.•
Kurumun farklı departmanlarıyla (insan kaynakları, iletişim, çevre, sağlık ve güvenlik,•
operasyon, toplumsal ilişkiler gibi) bağlantıya geçerek kurum içi bilgilerin paylaşılmasını ve
tüm taraflarca öğrenilmesini teşvik eder.
Kurum içi süreçlerin ilerlemesini teşvik eder ve bazı göstergeler kullanılarak gerçekleşen•
eylemlerin ölçülmesi sayesinde devamlı gelişmeye katkıda bulunur.
Üst yönetimin çalışanlarla ilgili bulundukları taahhütlere açıklık getirir.•
Dış Faydalar
KİS’ye etkin katılımı sağlar ve şirketin katılımının bir halkla ilişkiler çalışması olarak•
görülmesini engeller.
Artan şeffaflık ve güven yaratılması yoluyla marka değerini ve kurumsal itibarı geliştirir.•
Sürdürülebilir bir vizyon, strateji ve planlama uygulamasının açıkça ifade edilmesi nedeniyle•
paydaş ilişkilerini düzenler.
Sağlanan işbirliğiyle paydaşlar için önemli bilgiler sağlar.•
Sosyal sorumlu yatırım fonları ve olası indekslere katılımı sağlar.•

16. 15
1.adım) Yıllık İlerleme İletişimi hazırlanması
Bir COP’de tek bir model beklentisi olmadığı halde aşağıdakileri içermesi gereklidir:
CEO ya da başka bir üst düzey yönetici tarafından verilen mesajdaa. KİS’e devam eden
desteğin açıkça ifade edilmesi.
Bir önceki yıl on ilkenin uygulanmasıyla ilgili katılımcının hayata geçirdiğib. eylemlerin
tanımlanması. Bu tanımın içinde, bulunulan taahhütler, uygulanan sistemler ve hayata
geçirilen eylemler de yer almalıdır.
Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI)’nin Sürdürülebilirlik Raporlaması İlkeleri gibi standartc.
göstergeler ve ölçütlerin olabildiğince kullanılması ve sonuçların ölçülmesi.
2.adım) COP’in şirketin paydaşlarıyla paylaşılması
COP’nin, Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Ofisleriyle iletişimi sağlamak için hazırlanan bir rapor
olmadığını özellikle belirtmekte fayda vardır. COP, daha çok katılımcıların KİS’nin on ilkesiyle ilgili
uygulamalarında sağladıkları ilerlemeyi doğrudan paydaşlarına duyurmaları için kullandıkları bir
araç görevi üstlenir. İdeal olan, COP’nin yıllık finansal ya da sürdürülebilirlik raporları gibi kurumun
paydaşlarıyla iletişim için kullandığı mevcut yöntemlerle birleştirilmesidir. Tek başına bir COP
ise sadece kurum, kurumsal vatandaşlıkla ilgili konularda diğer raporlama yöntemlerinden birini
kullanmadığında tavsiye edilir.
COP’nin bir iletişim yöntemi olarak belirlendiği durumlarda ise paydaşlara ulaştırılma yöntemi çok
önemli olmaktadır. Kurumlar, paydaşlarının sürdürülebilirlikle ilgili bilgilerine ulaşmayı tercih ettikleri
kanalları ve farklı platformları (örneğin, kurumsal web siteleri, doğrudan gönderim, çalışan bildirimleri,
duyurular, açık oturumlar) kullanmalıdır.
3.adım) COP’yi KİS’nin web sitesinde yayınlamak
COP’nin paydaşlara ulaştırılmasının yanında kurumların elektronik bir kopyayı (mümkünse web
üzerinden bir erişim bağlantısı ile birlikte) KİS’nin web sitesinde yayınlamaları beklenmektedir. Ayrıca,
katılımcıların COP’lerin paydaşların erişimine açık hale getirilmesinde kullanılan araçları da kısaca
açıklamaları istenmektedir.
COP’nizin yayınlanabilmesi için gerekli olan açıklamaları KİS’nin web sitesinde bulabilirsiniz.:
Üç adımda COP hazırlanması, paylaşımı ve sunumu

17. 16
Aşağıdaki öneriler ve ipuçları iletişimin sürmesi için gerekli süreci kolaylaştırmak amacıyla verilmiştir.
Kullanacağınız dili belirleyin
Bir COP, kurumun paydaşlarının anlayabileceği en uygun dilde yazılmalıdır.•
Kapsamı tanımlayın
Küçük şirketlerden, çokuluslu kurumlar kadar derin ve geniş kapsamlı bir COP sunmaları•
beklentisi yoktur.
Aynı şekilde, yaşanan güçlükler ve koşullar şirketten şirkete, bir sektörden diğerine değişiklik•
gösterdiğinden, her COP’de on ilkenin tümüyle ilgili ayrıntı beklentisi de bulunmamaktadır ya
da her ilkenin aynı derinlikte ve kapsamda açıklanması beklenmez.
COP beklentileriyle uygunluk sağlanması için bağımsız ve kapsamlı bir sürdürülebilirlik•
raporu gereksinimi yoktur. 2-3 sayfalık basit bir ilerleme süreci tanımlaması, bir şirketin iş
çevresine benzersiz bir yaklaşımı olduğunu yeterince açıklayabilir.
Bağlantıları kurun
Şirketinizin vizyonu ve stratejisi ile KİS ilkeleri arasındaki mevcut bağlantıları anlayabilmek•
için on ilkeyi iyice gözden geçirin.
Başlama çizgisinden başlamayın
Şirketiniz muhtemelen daha önce on ilkeyle ilgili uygulamalara başlamıştır. Kurum içi, yasal,•
yatırımcılar ya da sektörel birlikler için mevcut destekleyici ölçümlemeler ve raporlama
sistemleri belki de şirketinizde kullanılmaktadır.
Açık olun
Geniş kapsamlı bir ifade kullanarak on ilkeyi de içine alan bir açıklama yapmaya çalışmayın.•
Genel ifadeler kullanmaktan kaçının (örneğin, “tedarikçiler için eğitimler sağlıyoruz” gibi),•
bunun yerine daha açık tanımlamalar kullanmayı tercih edin (örneğin, “acil müdahale
performanslarını nasıl geliştirebilecekleriyle ilgili 50 tedarikçimize eğitim verdik”).
Yan kuruluşların raporlanması
Çokuluslu şirketlerin merkezleri, yan kuruluşları için de raporlama yapabilirler, bununla•
birlikte bu raporlama yan kuruluşa ait göstergeleri ve belirli eylemleri de içermelidir.
Raporunuzu ilkeler doğrultusunda yapılandırın
Bir COP, on ilkenin uygulanmasında kaydedilen ilerlemenin açık bir biçimde iletişiminin•
yapılması üzerine yapılandırılmalıdır. Bazı şirketler, belirli bir ilkeyle ilgili bilginin
bulunabileceği, okuru bu sayfalara yönlendiren bir “içindekiler” bölümü ya da bir “indeks”
yoluyla bunu sağlamaktadır. Bununla birlikte, örnek uygulamalardan anlaşıldığı üzere, ilkelerin
sıralamasının izlenerek raporlanması en etkili yapılandırmadır.
Öneriler ve İpuçları

18. 17
Aşağıdaki açıklamalar ilk, izleyen ve eksik COP bildirimleri ile ilgili beklentilere açıklık kazandırmak için
yapılmıştır.
İlk COP bildirimi Kurumsal katılımcıların KİS’ye katılımlarını izleyen iki yıl içinde ilk COP’yi
yayınlanmaları beklenmektedir. Şirket bu ilk zamanlamaya uymadığı takdirde KİS’nin web sitesinde
iletişim yapmadığına dair bir ibareyle duyurulacaktır. Şirket bir yıl sonra da ikinci zamanlamaya da
uymaz ve ilerleme iletişimi yapmazsa KİS’nin web sitesindeki aktif katılımcılar veritabanından tümüyle
çıkarılacak ve pasif olarak listelenecektir.
İzleyen COP bildirimleri İzleyen tüm COP’ler bir önceki COP bildirimini takip eden bir yıl içinde
yapılmalıdır. Şirket bildirimle ilgili bu zamanlamaya uymadığı takdirde KİS’nin web sitesinde
iletişim yapmadığına dair bir ibareyle duyurulacaktır. Şirket önceki bildiriminden iki yıl sonra da
ikinci zamanlamaya uymaz ve ilerleme iletişimi yapmazsa KİS’nin web sitesindeki aktif katılımcılar
veritabanından tümüyle çıkarılacak ve pasif olarak listelenecektir.
Eksik COP bildirimleri Küresel İlkeler Sözleşmesi Bölge Ofisleri sürekli gelişimle ilgili bir yaklaşımı
benimsediğinden bazen eksik bildirimleri de kabul etmektedir. Bununla birlikte, tamamlanmamış bir
COP ile bildirim yapan şirketler bir sonraki raporlama döneminde bildirimlerini geliştirmeleri yönünde
uyarılmaktadır. Bu konuda bir uyarı almış şirket, bir sonraki yıl COP’de bir gelişme sağlayamadığında,
beklentileri karşılayana kadar pasif olarak kabul edilecektir.
KİS’nin web sitesinde size rehberlik edecek kapsamlı bilgileri, COP araması yapabileceğiniz bir veritaba-
nı ve önemli COP örneklerini bulabilirsiniz. :
İletişim Yapmamanın Sonuçları

19. 18
KATILIMI MAKSİMUMA ÇIKARMA

20. 19
Şirketlerin KİS’ye katılımlarının birinci önceliği ilkeleri strateji ve operasyon süreçlerinin ayrılmaz bir
parçası haline getirmektir. KİS, şirketlere fayda sağlayacak ve katılımlarının değerini artıracak etkinliklerle
çok sayıda yeni fırsatlar sunmaktadır. Şirketler beş genel alanda daha ileri düzeyde bir katılımı
değerlendirebilir:
Ortaklıklar1.
Yerel Ağlar2.
Desteklerin ve Farkındalığın Arttırılması3.
Politika Diyalogları ve Öğrenme4.
Ortak Eylem5.
Elbette, bu girişime katılan şirketler kurumsal vatandaşlık yolculuğunun farklı aşamalarında yer
almaktadır. Küçük ve büyük şirketler, bu nedenle farklı düzeylerde katılım sağlayacak ve ilkeleri farklı
zamanlamalarla uygulamaya koyabileceklerdir. Bazı durumlarda bir KOBİ’yi liderlerin arasında görmek
ve büyük şirketlerin de onların arkasında yer alması çok şaşırtıcı olmayabilir. Katılımın kesin ve belirli bir
modeli izlemesi beklenmemektedir, sadece katılımcı şirketlerin taahhütte bulunmaları ve bununla ilgili
iletişim yapmaları istenmektedir.
1. Ortaklıklar
KİS kurumların on ilkeyi uygulamalarının yanı sıra, aynı zamanda katılımcıların özellikle Binyıl Kalkınma
Hedefleri gibi yaygın BM hedeflerini destekleyen ortaklık projelerine katılımlarını da teşvik etmektedir
(: www.un.org/millenniumgoals)
1
. KİS’nin bu tamamlayıcı iki amacıyla birlikte – ilkelerin kurum
içinde uygulanmasını destekleme ve ortak eylemlere katılma – kapsamlı bir ‘iyi kurumsal vatandaşlık
modeli’nin geliştirilmesi de KİS tarafından desteklenmektedir. İş dünyası, sivil toplum kuruluşları
ve hükümetlerle yürütülen ortak çalışmalar, KİS ilkelerini kapsayan evrensel değerlerle bir arada
yürütüldüğünde çok daha verimli olmaktadır.
Ortak eylemlerin temel kapsamı basit ve açıktır – özel sektör ve kamu sektörü arasındaki ortak zeminleri
belirlemek ve özel sektörün yetenekleri ile uzmanlıklarını, kamu sektörünün kalkınma bilgisi ve yasal
duruşu ile birleştirmek. Sözü edilen ortaklıklar, özel sektör aktörlerinin ve kamu kuruluşlarının sağlık,
eğitim ve toplumsal kalkınma gibi konularda kazan-kazan ilişkisine dayalı birçok alana odaklanmaktadır.
Çapraz sektör ortaklıkları, tek bir kurum ya da sektörün yalnız başına üstesinden gelmesinin oldukça zor
olduğu güçlükleri aşmasını kolaylaştırabildiği gibi, yenilikçi yöntemlerle kaynakların ve yeteneklerin
birleştirilmesi, harcanan çabaları çok daha etkili sonuçlara ulaştırabilmektedir. Bu işbirlikleri sayesinde,
ortaklıklar farklı kuruluşların birbirlerini desteklemelerine, birleşerek hareket etmelerine ve bütünleyici
güçleri ile yeteneklerini sermayeye dönüştürebilmelerine yardımcı olduğu için kurumların kendi
amaçlarına da daha kolay ulaşmaları sağlanmaktadır.
Katılımı Maksimuma Çıkarma
_______
1
Sekizinci Binyıl Kalkınma Hedefi (MDG) – 2015 yılına kadar aşırı yoksulluktan HIV/AIDS virüsünün yayılmasını durdurmaya ve
ilköğretimin tüm dünyada zorunlu hale gelmesine kadar birçok alanı kapsayan- neredeyse dünyadaki tüm ülkeler ve önde gelen
kalkınma kuruluşları tarafından kabul edilen proje. Bu proje kapsamında dünyadaki yoksullar için benzeri görülmemiş bir çaba
harcanmaktadır.

21. 20
Ortaklıklar 3 türde gerçekleşmektedir.
Destek ve politika iletişimi• ortaklıklarında, diğer paydaşlarla birlikte özel sektör ortakları, farklı
sorunları çözerken işbirliği yapar, destek ve savunma aşamalarında liderlik rolü üstlenir.
Sosyal yatırım ve hayırseverlik• ortaklıklarında özel sektör finansal destek sağlayabilir, gönüllü
ya da uzmanlarıyla katkıda bulunabilir veya ürün bağışı gibi benzer türde destekler verebilir.
Asıl iş alanı• ortaklıklarında ise ortaklar, istihdam yaratmak ve girişimciliği desteklemek,
ekonomik büyümeye katkı sağlamak, vergi gelirini arttırmak, sosyal, çevresel ya da etik standartları
uygulamak ve uygun, ulaşılabilir fiyatlarda ürün ve hizmet sunmak gibi konularda işbirliği
yapabilir.
İş dünyasının BM’e katılımı için bir başlangıç noktası oluşturan özel konumu nedeniyle, KİS dünyada
yüzlerce etkili ortaklık projesine ilham kaynağı olmuştur. Şirketler aynı zamanda uygulamadaki esnekliği
ve pragmatik çözümlere odaklanması nedeniyle kalkınma projelerinde ortaklıkları kolaylaştırması
açısından KİS Bölge ofisleriyle ilişki kurmaktadır. Ortaklıklarla ilgili ayrıntılı bilgi KİS web sitesinde
bulunabilir. :
2. Yerel İletişim Ağları
Yerel İletişim Ağları katılımcıların gruplar halinde bir araya gelerek belirli bir coğrafya ya da sektör
kapsamında KİS ve ilkelerinin yaygınlaştırılması amacıyla bağımsız koordinasyon ve yönetim
yapıları oluşturmasıdır. Yerel İletişim Ağları’nın farklı ulusal, kültürel ve dilbilimsel alanlarda KİS’nin
benimsenmesi ve ayrıca KİS’nin hızla yayılmasının yapısal sonuçlarını yönetmeye yardımcı olması
nedeniyle artan bir önemi vardır. Yerel İletişim Ağları’nın rolü temelde KİS’ye katılan kurumların (hem
yerel şirketlerin, hem de yabancı şirketlerin yan kuruluşlarının) çoklu paydaş katılımı ve ortak bir eylemi
gerçekleştirmeleri için fırsatlar yaratırken on ilkenin uygulanmasıyla ilgili ilerleme sağlamalarını da
kolaylaştırmaktır. Ayrıca, iletişim ağları katılımcıların kendi etkinlikleri ve faaliyetleri aracılığıyla öğrenme
deneyimlerini derinleştirirken yaygın BM hedeflerinin desteğinde gerçekleşen eylemleri de teşvik
etmektedir.
KİS gerçek anlamda küreseldir, çünkü dünyanın her yerinde yerel bir uygulamadır. Asya, Ortadoğu ya da
Afrika’dan Avrupa ve Amerika’ya kadar birçok bölge ve ülkede KİS’nin yerel iletişim ağları bulunmaktadır.
Sadece 2006 yılında Endonezya, Fas, Ukrayna, Sri Lanka, Dominik Cumhuriyeti, Ermenistan, Gürcistan,
Moldovya, Beyaz Rusya, Nijerya ve Bolivya’da sorumlu kurumsal davranış düşüncesinin ve ortak eylemin
değerinin birçok kültürde ve bölgede istekle kabul edildiğini ve bunlara değer verildiğini göstermek
üzere iletişim ağları oluşturulmuştur.
Yerel İletişim Ağları birbirinden farklı, çok sayıda etkinliğe ortaktır. Özellikle yerel kapsamda yararlı
konuları belirleyen ve onlara odaklanan Yerel İletişim Ağları’nı destekleriz. Yerel İletişim Ağları’nın

22. 21
etkinliklerine verebileceğimiz örnekler aşağıda yer almaktadır:
Eğitimin kolaylaştırılmasıyla ilgili etkinlikler, iletişim ve ortaklık projeleri ile bunlara yerel•
katılımların sağlanması
Yerel dillerde eğitim materyallerinin hazırlanması•
Farklı öncelikleri olan konularda ulusal kampanyaların başlatılması•
Önemli konularda konferans, seminer ve çalıştayların düzenlenmesi•
Yerel İletişim Ağları, bölgesel düzeyde giderek artan sayıda ortak çalışmalar yürütmektedir; ortak
etkinlikler düzenleyerek belirli kültürel konularda örnek uygulamaların toplandığı havuzları ve öğrenme
kapasitelerini genişletmektedir. Dünyanın dört bir tarafından Yerel İletişim Ağı temsilcileri yılda bir
kez Yıllık Yerel İletişim Ağları Forumu’nda bir araya gelmektedir. Bu Forum, katılımcıların bir iletişim
ağı oluşturarak birbirlerinin deneyimlerinden faydalanmalarını, ilerleme düzeylerini gözden geçirip
kıyaslama yapabilmelerini, örnek uygulamaları saptamalarını ve Yerel İletişim Ağları’nın etkisini artırmak
için stratejik öneriler getirmelerini sağlamaktadır.
Tüm Yerel İletişim Ağları’ndan aşağıdaki temel beklentileri karşılamaları istenmektedir:
Liderliği iş dünyasının yapması, ancak kapsayıcı olması•
KİS Bölge Ofisi ve geniş kapsamlı KİS iletişim ağı ile birbirini etkileyen iletişim ağları tarafından•
yetkilendirilmiş bir odak noktası oluşturulması
İş dünyasından olmayan tarafların eğitim ve iletişim etkinlikleri, projeler ve ortaklıklara katılım için•
davet edileceği çoklu paydaş katılımının teşvik edilmesi
İleriye dönük iletişimin geliştirilmesi için katılımcıların aktif biçimde bu çabaları desteklemesi•
İlkelerle ilgili ortaya çıkan konularda iletişimin özendirilmesi•
Sağlanan finansal kaynakların artırılması ve•
Yıllık Etkinlik Raporu hazırlanması.•
Belirli Yerel İletişim Ağları ve etkinlikleri hakkında daha fazla bilgiyi KİS’nin web sitesinde bulabilirsiniz.
:
3. Desteklerin ve Farkındalığın Artması
KİS’yi imzalayan bir şirketin KİS’yi ve onun ilkelerini, kamuya açık bir biçimde basın bültenleri,
konferanslar ve diğer iletişim araçlarını kullanarak desteklemesi beklenir. Destekleyici etkinlikler
kulis faaliyetleri yürütme ya da eylemcilik formunda olmak zorunda değildir. Şirketler, insan haklarına
gösterilen saygıyı önemseyerek ve KİS ilkeleriyle ilgili diğer konularda tedarikçilerini eğiterek
desteklerini gösterebilir. İlerleme iletişiminin yayınlanması ve dağıtımı ise çok sayıda paydaşa KİS’nin
evrensel değerlerle ilgili mesajının ulaşmasını sağlayabilir.

23. 22
understanding
corruption
KİS Logosunun Kullanımı
KİS Ofisi, katılımcıların bu girişime katılımlarını desteklemek için KİS logosunu kullanmalarını teş-
vik etmektedir. Asıl KİS logosunun kullanım onayı genellikle KİS’yi ve onun hedeflerini destekleyen
katılımcı şirketlerin faaliyetleri kapsamında verilmektedir, ancak bu onay KİS Ofisi’nin hiçbir durum ve
koşulda şirketin ürün ve/veya hizmetlerini, faaliyetlerini işaret etmesi ya da önermesi anlamına gelmez.
Ticari amaçlar için kullanım da dahil olmak üzere diğer kullanım amaçları için KİS Ofisi, reklamlar ve
sabit alanlar yanında başka yerlerde de kullanılabilecek “KİS’yi Destekliyoruz Logosu” hazırlamıştır; bu
logonun kullanımı için de belirli kriterler, oranlar hazırlanmış olup hiçbir durumda KİS’nin logosunun
yer aldığı ürünün onaylandığına dair bir anlam taşımaz.
Her durumda, KİS logosunun kullanımı için http://www.unglobalcompact.org/AboutTheGC/gc_logo_
policy.html adresinde yer alan KİS logosu kullanım şartları açıklamalarına göre KİS Ofisi’nden
yazılı onay alınması gerekmektedir. KİS Logosunun kullanım şartlarıyla ilgili açıklamaların http://
www.unglobalcompact.org/AboutTheGC/integrity.html adresinde bulabileceğiniz KİS’nin Doğruluk
Kriterleri’nden birisi olduğunu lütfen not ediniz.
4. Politika İletişimi ve Öğrenme
Her yıl, dünyanın birçok yerinde acil sorunlara pratik çözümler üretebilmek ve bu konularda eğitimler
sağlamak üzere KİS ile ilgili etkinlikler düzenlenmektedir. Politika iletişimi ve öğrenme ile ilgili
etkinlikler Yerel İletişim Ağları tarafından organize edilerek yerel ya da bölgesel veya küresel düzeyde
gerçekleşebilir. Geçmişte Brezilya, Hindistan, Çin ve yakın zamanda da Gana’da ulusal etkinlikler
düzenlenmiştir.
KİS Ofisi öğrenme ve politika diyaloglarıyla ilgili uygulamaları ilerletmek için başlıca üç araç
kullanmaktadır.
Öğrenme Forumları KİS, düzenli olarak dünyanın birçok yerinde küreselleşme ve kurumsal
vatandaşlıkla ilgili belirli konulara odaklanan, eyleme yönelik bir dizi toplantı gerçekleştirmektedir. Bu
toplantılar, çağın sorunlarına çözümler üretmek ve en iyi uygulamaları paylaşmak için iş dünyasını, BM
örgütleri, işçi örgütleri, kamu kuruluşları ve diğer gruplarla bir araya getirmektedir.
Politika Diyaloğu Diyalog süreci, yeni ve acil konuları belirlemeye yardımcı olmayı, çoklu paydaş
katılımını ve güvenini sağlamayı, politikaları oluşturanlara destek verilmesini sağlamaktadır. Konuyla
ilgili gerçekleştirilen toplantılar ortak bir anlayış geliştirmek ve sorunları çözmek için uluslararası bir
platform oluşturur. İşaret edilen konular arasında “İhtilaflı Bölgelerde Özel Sektörün Rolü”, “İş Dünyası
ve Sürdürülebilir Gelişme” ve çok yakın bir zamanda gerçekleşen “İş yerlerinde ayrımcılıkla mücadele
ve eşit hakların teşvik edilmesi” gibi başlıklar yer almaktadır.

24. 23
Liderler Zirvesi KİS, girişimin stratejik yönünün geleceğini ve geçmişten beri kaydedilen ilerlemeyi
tartışmak üzere, üç yılda bir, iş dünyasından katılımcı şirketlerin üst düzey yöneticilerinin, uluslararası
çalışma örgütleri liderlerinin, sivil toplum kuruluşları başkanlarının ve BM örgütleri ile yüksek düzeyde
hükümet temsilcilerinin bir araya geldikleri Liderler Zirvesi düzenlemektedir. Zirvenin Başkanlığını BM
Genel Sekreteri yapmaktadır. (www.globalcompactsummit.org)
Katılımcılar, yaşanan güçlükler ve sorunlarla ilgili deneyimlerini paylaşmaları ve öncelikli konularda
gelecekteki eğitim etkinliklerle toplantılara katılmaları için teşvik edilir.
5. Ortak Eylem
Şirketler aynı zamanda diğer kurumlarla ortak eylem gerçekleştirmeyi de seçebilir. Ortak eylem,
rekabet edilen alanlarda bir düzey yaratmanın etkili bir yöntemi olabileceği gibi, herhangi bir şirketin
kapasitesinin ötesinde yerel sektördeki faaliyetlerinin üzerindeki etkiyi de arttırır. Kendi sektörünüzde ya
da bölgenizde faaliyet gösteren diğer şirketlerin de doğru uygulamalarla ilgili taahhütte bulunduklarını
bilmek, karşılıklı güven ortamı sağlar ve davranış değişikliklerini de destekler. Diğer şirketlerle güçleri
birleştirmek, önemli sorunları anlamak ve yenilikçi çözümler geliştirmeye de katkıda bulunabilir.
Şirketlerin yakın zamanda katıldıkları bazı yüksek profile sahip ortak eylem girişimlerine; Hammadde
Sanayi Şeffaflık Girişimi (Extractive Industries Transparency Inititative – EITI), Ne Ödüyorsan Açıkla
Girişimi (Publish What You Pay Inititative), İnsan Hakları için İş Dünyası Liderleri Girişimi (Business
Leaders Inititative on Human Rights – BLIHR) ya da Güvenlik ve İnsan Hakları için Gönüllü İlkeler
Girişimi’ni örnek olarak verebiliriz.

25. 24
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, sorumlu kurumsal uygulamaların ve çapraz sektör
ortaklıklarının küresel ekonomiyi güçlendirmede, çevresel ve sosyal refahı sağlamada kritik önem
taşıdığı inancıyla kuruldu. Bugün sayısız kurumsal uygulama ve çapraz sektör ortaklığı KİS’nin on
ilkesini etik bir çerçeve olarak kullanmaktadır.
Buna rağmen küreselleşme eksik bir deneyim olarak kalmıştır. İş dünyasının ve pazarların sosyal
meşruluğunu kanıtlamak, KİS’nin ilk duyurulduğu zaman olduğu kadar bugün de önemlidir. Belki de,
daha önce hiç olmadığı kadar, iş dünyası – BM ve diğer paydaşlarla ortak olarak – küreselleşme ve
ticaretin, ekonomiler, toplumlar ve dünyadaki tüm insanlar için faydalı olacak biçimde ilerlemesine
yardımcı olma fırsatını yakalamıştır.
Şirketler, istihdam ve gelir yaratarak, teknik becerilerin gelişmesini sağlayarak, yönetimi güçlendirerek,
acil sosyal ve çevresel sorunlara pazar odaklı çözümler getirerek toplum ve kalkınmaya yönelik
yaşamsal önemi olan katkılar sağlamaktadır. Sorumlu şirketler kalkınmanın teşvik edilmesi ve insanların
yaşam şartlarının gelişmesi için pozitif bir güç oluşturmaktadır.
KİS’yle birlikte bulunulan taahhütler, bir şirketin sürdürülebilir bir küresel pazar oluşturulmasında
yer almak istediğini göstermektedir. Her şirketin üstlendiği bir rol vardır ve her şirket olumlu yönde
değişime katkı sağlayabilir. Bununla birlikte, kat edilen yol her kurum için farklı olacaktır. Şirketler
gelişim yolunun farklı noktalarından başlayacak ya da farklı noktalarda duracaklardır. Bir şirketin KİS’ye
başladığı noktada sürecin neresinde olduğunun çok önemi yoktur. Asıl önemli olan kurumun değişimle
ve performansını sürekli geliştirmekle ilgili taahhütte bulunmasıdır.
Her yolculuk ilk adımın atılmasıyla başlar.
SONLANDIRIRKEN
SONLANDIRIRKEN

26. 25
annex – further resources

27. 26
DİĞER KAYNAKLAR
A Guide for Implementing Human Rights
Into Business Management
On şirketin insan haklarıyla ilgili uygulamaları
kendi şirketlerinde nasıl yerleştirdiklerini ayrıntılı
biçimde anlatan bir rapordur. İnsan Hakları
Liderler Girişimi, UNGCO ve OHCHR, Mayıs 2006.
Embedding Human Rights
in Business Practice
Şirketler için insan haklarının ne demek olduğunu
ayrıntılı biçimde açıklayan, dört adet örnek
çalışma ve farklı kurumsal uygulamalar üstüne
bir politika raporu da bulabileceğiniz kapsamlı bir
çalışma. UNGCO ve OHCHR, Aralık 2004.
The Global Compact and Human Rights:
Understanding Sphere of Influence and
Complicity
“Etki alanı” ve “karmaşa” kavramlarının
mevcut anlamlarını KİS’in insan hakları ilkeleri
kapsamında araştıran özet bir çalışmadır. OHCHR,
Aralık 2004.
IPEC, Child Labour Monitoring Resource Kit
Çocuk işçi çalıştıranları izlemek için bir sistemin
nasıl tasarlanıp geliştirilerek uygulanacağının
yanı sıra çocuk işçi çalıştırılmasıyla ilgili belirli
durumlara bu modelin nasıl adapte edilebileceğini
açıklayan, uygulamalı örneklerin de yer aldığı bir
rehber kitaptır. ILO, Mayıs 2006
The Global Compact Environmental
Principles Training Package
Özellikle yeni katılan şirketler için – gelişmekte
olan ülkelerdeki orta ölçekli şirketlerden büyük
çokuluslu şirketlere kadar tümü – KİS’in çevreyle
ilgili ilkelerinin anlatıldığı eğitim materyalidir.
UNGCO ve UNEP, 2005
Talk the Walk –
Advancing Sustainable Lifestyles
through Marketing and Communications
Pazarlamanın tüketimi nasıl arttırdığını ve
uygulayıcıların pazarlama kampanyalarına
sürdürülebilir bir yaşam biçimini nasıl dahil
edebileceklerinin yöntemlerini araştıran bir
çalışmadır. UNGCO, UNEP ve Utopies, 2005.
Aşağıdaki araçlar ve raporlar ya KİS Ofisi tarafından ya da BM’in yardımcı ofislerinden birisi tarafından
yayınlanmıştır. Bu liste KİS yayınlarının kapsamlı bir dökümü değildir. Tüm yayınları ve ayrıntılı bilgileri
ücretsiz olarak http://www.unglobalcompact.org/NewsAndEvents/publications.html adresinden indirebilirsiniz.
Your Guide to the Global Compact –
A Resource Package
KİS hakkında kapsamlı bilgiler içeren ve
kurumların on ilkeyi günlük iş akış süreçlerine
nasıl dahil edebileceklerini anlatan kullanışlı bir
rehberdir. BM KİS, 2006.
REAP - Responsible Entrepreneurs
Achievement Programme
Küçük ve orta ölçekli girişimlerin KSS ile ilgili
performanslarını değerlendirmelerine yardımcı
olmak için geliştirilmiş web temelli bir araçtır.
KİS’in on temel ilkesi ve UNIDO’nun üçlü
raporlama yaklaşımı baz alınarak hazırlanmıştır.
UNIDO, 2006
Implementing the Global Compact –
A Booklet for Inspiration
Danimarka şirketlerinin sosyal sorumluluk
alanındaki uygulamalarını belirli örneklerle anlatan
açıklamalı bir el kitabıdır. UNDP ve Danimarka
Dışişleri Bakanlığı, 2005.
Raising the Bar – Creating Value with the
United Nations Global Compact
This comprehensive guide outlines how the
Global Compact can stimulate organizational
change while creating business value, assist-
ing managers of large and small companies in
translating the principles into business practices.
UNGCO/Greenleaf, 2004.
İnsan Hakları ve İş Gücü
Çevre
Genel Referanslar

28. 27
İlerleme İletişimi
OneReport COP Publisher
Kurumlara İlerleme İletişimi (COP) hazırlarken
yardımcı olmak için geliştirilmiş web-temelli bir
yazılımdır. SRI World/GCO, 2006.
Making the Connection –
Global Compact and GRI G3
GRI ve KİS’in eş zamanlı beklentilerini
açıklayarak, birbirleriyle bağlantılarını gösteren
taslak bir çalışmadır. UNGCO/GRI, 2006.
Leading the Way in Communication
on Progress
On ilkenin uygulanması sırasında ilerleme
iletişiminin nasıl yapılacağı ile ilgili fikirler ve
ilham verici düşünceler. UNGCO, 2006
A Practical Guide to
Communication on Progress
Büyük ya da küçük tüm şirketlere İlerleme
İletişimi hazırlarken yardımcı olacak kullanışlı
örnek ve öneriler. UNGCO, 2005.
Facilitating High-Impact
Global Compact Networks –
A Practical Guide
KİS’nin başlatılması ve ülkesel/bölgesel düzeyde
KİS İletişim Ağları’nın oluşturulması üstüne
yararlı önerileri adım adım açıklayan bir rehber.
UNDP, Eylül 2005.
Business UNusual – Facilitating United Na-
tions Reform Through Partnerships
Bu yayının da gösterdiği gibi, BM ile iş dünyası
arasındaki ortaklıklar, özel sektörün yönetim
uygulamaları ve performans bazlı düşünce sis-
teminin BM sistemi aracılığıyla benimsetilmesi,
kurumsal inovasyon ve reformlar için bir katalizör
rolü üstlenmektedir. UNGCO/GPPI, 2005.
Yerel İletişim Ağları Ortaklıklar
Yolsuzluk
Business Against Corruption –
Case Stories and Examples
KİS’in yolsuzluk karşıtı ilkesini uygularken
yaşanan güçlüklerle nasıl başa çıkılacağını
örneklerle anlatan etkili bir rapor. UNGCO, Nisan
2006.
Business Against Corruption -
A Framework for Action
KİS’in yolsuzlukla ilgili onuncu ilkesini
uygularken şirketlere yardımcı olacak kaynak ve
yöntemleri içeren bir çalışma. IBLF ve TI, 2005.
Finansal Pazarlar
Principles for Responsible Investment
Çevresel, sosyal ve yönetişim konularını yatırım
kararları ve mülkiyet uygulamalarıyla nasıl birleşti-
rebileceğinizi gönüllü ilkelerden yola çıkarak anla-
tan rehber bir çalışma. UNGCO/UNEPFI, 2006.
“Who Cares Wins”: One Year On
Çevresel, sosyal ve yönetişim değerlerinin varlık
yönetimi, finansal araştırmalar ve yatırım süreçleri
içinde de yer almalarını sağlamakla ilgili bilgiler
içeren bir çalışma. UNGCO/IFC, 2005.
Who Cares Wins –
Connecting Financial Markets
to a Changing World
Bu rapor, finans sektörünün yürüttüğü finansal
analiz, araştırmalar ve yatırım önerilerinde sosyal
ve çevresel konulara dikkat çekmelerinin önemi
hakkında bir çalışmadır.
İhtilaflı Bölgelerdeki Şirketler
Enabling Economies of Peace:
Public Policy for Conflict-Sensitive Business
Bu rapor, hükümetlerin ve uluslararası kuruluşla-
rın özel sektörün ihtilaflı konularda etkili uygula-
malar için harcadıkları çabalara daha fazla nasıl
destek olabileceklerini bir dizi somut etkinlikten
yola çıkarak açıklamaktadır. UNGCO, 2005

29. 28
Küresel İlkeler Sözleşmesi Ofisi
İletişim bilgileri için lütfen Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin web sitesini ziyaret ediniz:
http://www.unglobalcompact.org/AboutTheGC/contact_us.html
Küresel İlkeler Sözleşmesi Ofisi New York’taki BM Merkezi’nde bulunmaktadır.
Adres:
UN Global Compact Office
United Nations
New York, NY 10017
USA
Teşekkür
Küresel İlkeler Sözleşmesi Ofisi, raporun taslaklarıyla ilgili sağladıkları önemli geribildirimler ve değerli
katkıları nedeniyle Lisa Huggins-Chan (Cadbury Schweppes plc), Reiner Lemke (Deutsche Telekom
AG), Mark W. Barnett (The Consortium for Purchasing and Distribution Ltd.), James Duncan (Motorcare
Mozambique), Beatriz Queiroz (Grupo Pão de Açúcar) ve Wilfredo Jara Tirapegui (ENDESA Chile)’e
teşekkür eder.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’LE İLETİŞİM İÇİN

30. Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi Ofisi tarafından yayınlanmıştır. | Mart 2007
www.unglobalcompact.org
BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin 10 İlkesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin 10 ilkesi aşağıdaki belgelerden alınmıştır:
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi;
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün İş Yerinde Temel İlke ve Haklar Bildirgesi;
Çevre ve Kalkınma Rio Bildirgesi; ve
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi
Küresel İlkeler Sözleşmesi şirketleri, kendi etki alanları içinde, insan hakları, çalışma
standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele alanlarında temel bazı ilkeleri benimseme,
destekleme ve hayata geçirmeye çağırır.
İnsan Hakları
İlke 1- İşletmeler uluslararası geçerliliğe sahip insan hakalrına destek olmalı ve
saygı göstermelidir ve
İlke 2- işletmeler insan hakları suçlarına ortak olmamak için gerekli tüm tedbirleri
almalıdır.
İşgücü
İlke 3- İşletmeler sendika ve toplu iş sözleşmesi özgürlüğüne;
İlke 4- zorla çalıştırma ve angaryanın her türünün ortadan kaldırılmasına;
İlke 5- çocuk istihdamının tamamen ortadan kaldırılmasına ve
İlke 6- işe alma ve meslek konusundaki ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına
azami önem vermelidir.
Çevre
İlke 7- İşletmeler çevresel zorluklarla ilgili olarak temkinli yaklaşımı desteklemeli;
İlke 8- çevresel sorumluluğu artıracak her türlü faaliyete ve oluşuma destek
vermeli; ve
İlke 9- çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesini ve yaygınlaşmasını teşvik etmelidir.
Yolsuzlukla Mücadele
İlke 10- İşletmeler rüşvet ve haraç dahil her türlü yolsuzlukla savaşmalıdır.
İMZADAN SONRA
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KÜRESEL İLKELER
SÖZLEŞMESİ’NE KATILIM REHBERİ
THE LOGO