เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001

หนังสือเรียนรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง
(ทช 31001)
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
สาระทักษะการดำ�เนินชีวิต
หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551
สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
สำ�นักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงศึกษาธิการ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต
รายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง (ทช 31001)
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
ISBN : 978-974-232-393-6
พิมพครั้งที่ : 1 / 2553
จำ�นวนพิมพ : 5,000 เลม
เอกสารทางวิชาการหมายเลข 64/2552

คำ�นำ�
สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ไดดำ�เนินการจัดทำ�หนังสือเรียน
ชุดใหมนี้ขึ้น เพื่อสำ�หรับใชในการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 ที่มีวัตถุประสงคในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณธรรม จริยธรรม มีสติปญญาและศักยภาพในการ
ประกอบอาชีพการศึกษาตอและสามารถดำ�รงชีวิตอยูในครอบครัว ชุมชน สังคมไดอยางมีความสุข โดยผูเรียน
สามารถนำ�หนังสือเรียนไปใชในการเรียนการสอนดวยวิธีการศึกษาคนควาดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรม รวมทั้ง
แบบฝกหัดเพื่อทดสอบความรูความเขาใจในสาระเนื้อหา โดยเมื่อศึกษาแลวยังไมเขาใจ สามารถกลับไปศึกษา
ใหมได ผูเรียนอาจจะสามารถเพิ่มพูนความรูหลังจากศึกษาหนังสือเรียนนี้ โดยนำ�ความรูไปแลกเปลี่ยนกับเพื่อน
ในชั้นเรียน ศึกษาจากภูมิปญญาทองถิ่น จากแหลงเรียนรูและจากสื่ออื่นๆ
ในการดำ�เนินการจัดทำ�หนังสือเรียนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 ไดรับความรวมมือที่ดีจากผูทรงคุวุฒิและผูเกี่ยวของหลายทานซึ่งชวยกันคนควาและเรียบเรียง
เนื้อหาสาระจากสื่อตาง ๆ เพื่อใหไดสื่อที่สอดคลองกับหลักสูตรและเปนประโยชนตอผูเรียนที่อยูนอกระบบ
อยางแทจริง สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอขอบคุณคณะที่ปรึกษา
คณะผูเรียบเรียง ตลอดจนคณะผูจัดทำ�ทุกทานที่ไดใหความรวมมือดวยดี ไว ณ โอกาสนี้
สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หวังวาหนังสือเรียนชุดนี้จะเปน
ประโยชนในการจัดการเรียนการสอนตามสมควร หากมีขอเสนอแนะประการใด สำ�นักงานสงเสริมการศึกษา
นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอนอมรับไวดวยความขอบคุณยิ่ง

(นายอภิชาติ จีระวุฒิ)
เลขาธิการ กศน.

หนา
คำ�นำ�
คำ�แนะนำ�ในการใชหนังสือเรียน
โครงสรางรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง
บทที่ 1 ความพอเพียง 1
บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง 7
บทที่ 3 การแกปญหาชุมชน 19
บทที่ 4 สถานการณของประเทศไทยและสถานการณโลกกับความพอเพียง 25
ภาคผนวก 35
บรรณานุกรม 36
สารบัญ

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ทช 31001 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
เปนหนังสือเรียนที่จัดทำ�ขึ้น สำ�หรับผูเรียนที่เปนนักศึกษานอกระบบ
ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระ ผูเรียนควรปฏิบัติดังนี้
1. ศึกษาโครงสรางรายวิขาใหเขาในในหัวขอและสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง
สำ�คัญ ผลการเรียนรูที่คาดหวัง และขอบขายเนื้อหาของรายวิชานั้น ๆ โดยละเอียด
2. ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของแตละบทอยางละเอียด และทำ�กิจกรรมตามที่กำ�หนด และทำ�กิจกรรมตาม
กำ�หนด แลวตรวจสอบกับแนวตอบกิจกรรมตามที่กำ�หนด ถาผูเรียนตอบผิดควรกลับไปศึกษาและทำ�ความเขาใจ
ในเนื้อหานั้นใหมใหเขาใจ กอนที่จะศึกษาเรื่องตอ ๆ ไป
3. ปฏิบัติกิจกรรมทายเรื่องของแตละเรื่อง เพื่อเปนการสรุปความรู ความเขาใจของเนื้อหาในเรื่องนั้น ๆ
อีกครั้ง และการปฏิบัติกิจกรรมของแตละเนื้อหา แตละเรื่อง ผูเรียนสามารถนำ�ไปตรวจสอบกับครูและเพื่อน ๆ ที่
รวมเรียนในรายวิชาและระดับเดียวกันได
หนังสือเรียนเลมนี้มี 4 บท
บทที่ 1 ความพอเพียง
บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง
บทที่ 3 การแกปญหาชุมชน
บทที่ 4 สถานการณโลกกับความพอเพียง
บทที่ 5 สถานการณของประเทศไทย

คำ�แนะนำ�ในการใชหนังสือเรียน

สาระสำ�คัญ
เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงพระราชดำ�รัสชี้แนะแนว
ทางการดำ�รงอยูและการปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับใหดำ�เนินชีวิตไปในทางสายกลาง โดย
เฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันตอโลกยุคโลกาภิวัตนความพอเพียงหมายถึงความพอประมาณ
ความมีเหตุผล รวมถึงความจำ�เปนที่จะตองมีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรตอผลกระทบใด ๆ อัน
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะตองอาศัยความรอบรู ความรอบคอบและความ
ระมัดระวังอยางยิ่งในการนำ�วิชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและดำ�เนินการทุกขั้นตอน และขณะ
เดียวกันจะตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติใหมีสำ�นึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยสุจริตและให
มีความรอบรูที่เหมาะสมดำ�เนินชีวิตดวยความอดทน ความเพียร มีสติปญญาและความรอบคอบ เพื่อให
สมดุลและพรอมตอการรองรับการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและกวางขวาง ทั้งดานวัตถุ สังคม สิ่งแวดลอม
และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางดี
ผลการเรียนรูที่คาดหวัง
1. อธิบายแนวคิด หลักการ ความหมาย ความสำ�คัญของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได
2. บอกแนวทางในการนำ�ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในการดำ�เนินชีวิต
3. เห็นคุณคาและปฏิบัติตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง
4. ปฏิบัติตนเปนแบบอยางในการดำ�เนินชีวิตตามหลักปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงในชุมชน
5. แนะนำ� สงเสริมใหสมาชิกในครอบครัวเห็นคุณคาและนำ�ไปปฏิบัติในการดำ�เนินชีวิต
6. มีสวนรวมในชุมชนในการปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ขอบขายเนื้อหา
บทที่ 1 ความพอเพียง
บทที่ 2 ชุมชนพอเพียง
บทที่ 3 การแกปญหาชุมชน
บทที่ 4 สถานการณโลกกับความพอเพียง
บทที่ 5 สถานการณของประเทศไทย
โครงสรางรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ทช 31001

ความพอเพียง
บทที่ 1
เศรษฐกิจพอเพียงเปนปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลางที่ชี้แนวทางดำ�รงอยูและปฏิบัติของประชาชน
ในทุกระดับ ตั้งแตครอบครัวไปจนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริหารประเทศ ใหดำ�เนินไปในทางสาย
กลางมีความพอเพียง และมีความพรอมที่จะจัดการตอผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน
ซึ่งจะตองอาศัยความรู รอบคอบ และระมัดระวัง ในการวางแผน และดำ�เนินการทุกขั้นตอน เศรษฐกิจพอ
เพียงไมใชเพื่อการประหยัด แตเปนการดำ�เนินชีวิตอยางสมดุลและยั่งยืน เพื่อใหสามารถอยูไดแมในโลก
โลกาภิวัฒนที่มีการแขงขันสูง
นักศึกษามีความรูความเขาใจ และวิเคราะหแนวคิดหลักการปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได
เรื่องที่ 1 ความเปนมา ความหมาย หลักแนวคิด
เรื่องที่ 2 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
เรื่องที่ 3 การจัดการความรู

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทช 31001)2
เรื่องที่ 1 ความเปนมา ความหมาย หลักแนวคิด

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดชไดพัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อที่จะให
พสกนิกรชาวไทยไดเขาถึงทางสายกลางของชีวิตและเพื่อคงไวซึ่งทฤษฎีของการพัฒนาที่ยั่งยืน ทฤษฎีนี้เปนพื้นฐาน
ของการดำ�รงชีวิตซึ่งอยูระหวาง สังคมระดับทองถิ่นและตลาดระดับสากล จุดเดนของแนวปรัชญานี้คือ แนวทาง
ที่สมดุล โดยชาติสามารถทันสมัย และกาวสูความเปนสากลได โดยปราศจากการตอตานกระแสโลกาภิวัฒน
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีความสำ�คัญในชวงป พ.ศ. 2540 เมื่อปที่ประเทศไทยตองการรักษาความมั่นคงและ
เสถียรภาพเพื่อที่จะยืนหยัดในการพึ่งตนเองและพัฒนานโยบายที่สำ�คัญเพื่อการฟนฟูเศรษฐกิจ ของประเทศโดย
การสรางแนวคิดเศรษฐกิจที่พึ่งตนเองได ซึ่งคนไทยจะสามารถเลี้ยงชีพโดยอยูบนพื้นฐานของความพอเพียง
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมีพระราชดำ�ริวา “มันไมไดมีความจำ�เปนที่เราจะกลายเปนประเทศอุตสาหกรรม
ใหม (NIC) “ พระองคไดทรงอธิบายวา ความพอเพียงและการพึ่งตนเอง คือ ทางสายกลางที่จะปองกันการเปลี่ยน
แปลงความไมมั่นคงของประเทศได

เรื่องที่ 2 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
“ การพัฒนาประเทศจำ�เปนตองทำ�ตามลำ�ดับขั้น ตองสรางพื้นฐาน คือ ความพอมีพอกิน พอใชของ
ประชาชนสวนใหญเปนเบื้องตนกอน โดยใชวิธีการและใชอุปกรณที่ประหยัด แตถูกตองตามหลักวิชาเมื่อไดพื้น
ฐานมั่นคงพรอมพอควรและปฏิบัติไดแลวจึงคอยสรางคอยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดย
ลำ�ดับตอไป หากมุงแตจะทุมเทสรางความเจริญ ยกเศรษฐกิจขึ้นใหรวดเร็วแตประการเดียว โดยไมใหแผนปฏิบัติ
การสัมพันธกับสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย ก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่องตางๆ
ขึ้น ซึ่งอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในที่สุด”
พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ณ หอประชุมมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
วันพฤหัสบดีที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2517

“ คนอื่นจะวาอยางไรก็ชางเขาจะวาเมืองไทยลาสมัย วาเมืองไทยเชย วาเมืองไทยไมมีสิ่งใหมแตเรา
อยู อยางพอมีพอกิน และขอใหทุกคนมีความปรารถนาที่จะใหเมืองไทยพออยูพอกิน มีความสงบชวยกันรักษา
สวนรวม ใหอยูทีพอสมควร ขอย้ำ�พอควร พออยูพอกิน มีความสงบไมใหคนอื่นมาแยงคุณสมบัติไปจากเราได”
พระราชกระแสรับสั่งในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงแกผูเขาเฝาถวายพระพรชัยมงคล เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาแตพุทธศักราช
2517

“ การจะเปนเสือนั้นมันไมสำ�คัญ สำ�คัญอยูที่เราพออยูพอกิน และมีเศรษฐกิจการเปนอยูแบบพอมีพอ
กิน แบบพอมีพอกิน หมายความวา อุมชูตัวเองได ใหมีพอเพียงกับตัวเอง ”

พระราชำ�ดำ�รัส “เศรษฐกิจแบบพอเพียง” พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทาน เมื่อวันที่
4 ธันวาคม พ.ศ. 2540

หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทช 31001) 3
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ทรงปรับปรุงพระราชทานเปนที่มาของนิยาม “3 หวง 2 เงื่อนไข” ที่
คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง สำ�นักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
นำ�มาใชในการรณรงคเผยแพร ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ผานชองทางตางๆ อยูในปจจุบัน ซึ่งประกอบดวย
ความ “ พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุมกัน ” บนเงื่อนไข “ความรู และ คุณธรรม”
อภิชัย พันธเสน ผูอำ�นวยการสถาบันการจัดการเพื่อชนบทและสังคม ไดจัดแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
วาเปน “ขอเสนอในการดำ�เนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามแนวทางของพุทธธรรมอยางแทจริง” ทั้งนี้เนื่องจากใน
พระราชดำ�รัสหนึ่ง ไดใหคำ�อธิบายถึง เศรษฐกิจพอเพียงวา “คือความพอประมาณ ซื่อตรง ไมโลภมาก และตอง
ไมเบียดเบียนผูอื่น”
ระบบเศรษฐกิจพอเพียง มุงเนนใหบุคคลสามารถประกอบอาชีพไดอยางยั่งยืน และใชจายเงินใหไดมา
อยางพอเพียงและประหยัด ตามกำ�ลังของเงินของบุคคลนั้น โดยปราศจากการกูหนี้ยืมสิน และถามีเงินเหลือ ก็
แบงเก็บออมไวบางสวน ชวยเหลือผูอื่นบางสวน และอาจจะใชจายมาเพื่อปจจัยเสริมอีกบางสวน (ปจจัยเสริมใน
ที่นี้เชน ทองเที่ยว ความบันเทิง เปนตน) สาเหตุที่แนวทางการดำ�รงชีวิตอยางพอเพียง ไดถูกกลาวถึงอยางกวาง
ขวางในขณะนี้เพราะสภาพการดำ�รงชีวิตของสังคมทุนนิยมในปจจุบันไดถูกปลูกฝง สราง หรือกระตุน ใหเกิด
การใชจายอยางเกินตัวในเรื่องที่ไมเกี่ยวของหรือเกินกวาปจจัยในการดำ�รงชีวิต เชน การบริโภคเกินตัว ความ
บันเทิงหลากหลายรูปแบบความสวยความงาม การแตงตัวตามแฟชั่น การพนันหรือเสี่ยงโชค เปนตน จนทำ�ให
ไมมีเงินเพียงพอเพื่อตอบสนองความตองการเหลานั้น สงผลใหเกิดการกูหนี้ยืมสิน เกิดเปนวัฏจักรที่บุคคลหนึ่ง
ไมสามารถหลุดออกมาได ถาไมเปลี่ยนแนวทางในการดำ�รงชีวิต

ทางสายกลาง
พอประมาณ
มีภูมิคุมกันมีเหตุผล
เงื่อนไขความรู
(รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง)
เงื่อนไข คุณธรรม
(ซื่อสัตย สุจริต ขยัน อดทน แบงเปน)
ชีวิต เศรษฐกิจ สังคม
สมดุล มั่นคง ยั่งยืน

เศรษฐกิจพอเพียง คือการยึดหลัก 5 ประการ ที่สำ�คัญในการดำ�เนินการไดแก
1. ทางสายกลางในการดำ�เนินชีวิต ตั้งแตระดับครอบครัว ชุมชน และระดับรัฐรวมถึงเศรษฐกิจในทุกระดับ
2. มีความสมดุล มีความสมดุลระหวางคน สังคม สิ่งแวดลอม และเศรษฐกิจ มีความสมดุลในการผลิต
ที่หลากหลาย ใชทรัพยากรที่มีอยูอยางมีประสิทธิภาพ
3. มีความพอประมาณ ความพอเพียงในการผลิตและการบริโภค บนพื้นฐานของความพอประมาณ
อยางมีเหตุผล ไมขัดสน ไมฟุมเฟอย ในการใชทรัพยากรธรรมชาติและเทคโนโลยีที่มีความพอเพียง
4. มีระบบภูมิคุมกัน มีภูมิคุมกันในการดำ�รงชีวิต มีสุขภาพดี มีศักยภาพ มีทักษะในการแกไขปญหา
และมีความรอบรูอยางเหมาะสมพรอมรับผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายนอกและ
ภายในประเทศ
5. รูเทาทันโลก มีความรู มีสติปญญา ความรอบคอบ มีความอดทน มีความเพียร มีจิตสำ�นักในคุณธรรม
และความซื่อสัตย

นายแพทยปราชญ บุญยวงศวิโรจน ปลัดกระทรวงสาธารณสุขบรรยายเรื่อง การขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงระดับ
ชุมชนในลักษณะบูรณาการ

เรื่องที่ 3 การจัดการความรู

แมวาการอธิบาย ถึงคุณลักษณะและเงื่อนไขในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จะใชคำ�วาความรู อันเปนที่
ตกลงและเขาใจกันทั่วไป แตหากพิจารณาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ไดทรงพระกรุณาปรับปรุงแกไข และ
พระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหนำ�ไปเผยแพรอยางละเอียดนั้น กลับพบคำ�วา “ความรอบรู” ซึ่งกินความ
มากกวาคำ�วา “ ความรู “ คือนอกจากจะอาศัยความรูในเชิงลึกเกี่ยวกับงานที่จะทำ�แลว ยังจำ�เปนตองมีความรู
ในเชิงกวาง ไดแกความรูความเขาใจในขอเท็จเกี่ยวกับสภาวะแวดลอม และสถานการณที่เกี่ยวพันกับงานที่จะ
ทำ�ทั้งหมด โดยเฉพาะที่พระองคทานทรงเนน คือระบบชีวิตของคนไทยอันไดแกความเปนอยู ความตองการ
วัฒนธรรม และความรูสำ�นึกคิดโดยเบ็ดเสร็จ จึงจะทำ�งานใหบรรลุเปาหมายได
การนำ�องคประกอบดานความรูไปใชในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในทางธุรกิจ จึงมิได
จำ�กัดอยูเพียงความรู ที่เกี่ยวของกับมิติทางเศรษฐกิจ ที่คำ�นึงถึงความอยูรอด กำ�ไร หรือการเจริญเติบโตของ
กิจการแตเพียงอยางเดียว แตรวมถึงความรูที่เกี่ยวของกับมิติทางสังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรมของคนใน
ทองถิ่นนั้นๆ สอดคลองตามหลัก การไมติดตำ�รา เชน ไมควรนำ�เอาความรูจากภายนอก หรือจากตางประเทศ มา
ใชกับประเทศไทยโดยไมพิจารณาถึงความแตกตาง ในดานตางๆอยางรอบคอบระมัดระวัง หรือไมควรผูกมัด
กับวิชาการทฤษฎี และเทคโนโลยีที่ไมเหมาะสมกับสภาพชีวิต และความเปนอยูที่แทจริงของคนไทยและสังคมไทย
ยิ่งไปกวานั้น ความรู ที่ปรากฏในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยังประกอบไปดวย ความระลึกรู
(สติ)กับ ความรูชัด (ปญญา) ซึ่งถือเปนองคประกอบสำ�คัญที่วิชาการหรือทฤษฎี ในตะวันตกที่เกี่ยวกับการ”
จัดการความรู ยังไมครอบคลุมถึง หรือยังไมพัฒนากาวหนาไปถึงขั้นดังกลาว จึงไมมีแนวคิด หรือเครื่องมือทาง
การบริหารจัดการความรูใดๆที่มีความละเอียดลึกซึ้งเทากับที่ปรากฏอยูในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอีกแลว
พิพัฒน ยอดพฤติการ ไดกลาวไวในบทความ เรื่องที่มักเขาใจผิดเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงวา

เศรษฐกิจพอเพียงมีรากฐานมาจากแนวคิดในการสรางความ “พอมี” (คือการผลิต) “พอกิน-พอใช” (การบริโภค)
ใหเกิดขึ้นแกประชาชนสวนใหญของประเทศ เพราะถาประชาชนสวนใหญของประเทศยังยากไรขัดสน ยังมี
ชีวิตความเปนอยูอยางแรนแคน การพัฒนาประเทศก็ยังถือวาไมประสบความสำ�เร็จ
เศรษฐกิจพอเพียง สำ�หรับคนทุกกลุม มิใชแคเกษตรกร
การสรางความความ “พอกิน-พอใช” ในเศรษฐกิจพอเพียงนี้ มุงไปที่ประชาชนในทุกกลุมสาขาอาชีพที่ยังมีชีวิต
แบบ “ไมพอกิน-ไมพอใช” หรือยังไมพอเพียง ซึ่งมิไดจำ�กัดอยูเพียงแคคนชนบท หรือเกษตรกร เปนแตเพียงวา
ประชาชนสวนใหญของประเทศที่ยังยากจนนั้นมีอาชีพเกษตรกรมากกวาสาขาอาชีพอื่น ทำ�ใหความสำ�คัญลำ�ดับ
แรกจึงมุงเขาสูภาคเกษตรหรือชนบทที่แรนแคน จนมีรูปธรรมของการประยุกตปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงออกมา
เปนเกษตรทฤษฎีใหม อันเปนที่ประจักในความสำ�เร็จของการยกระดับชีวิตความเปนอยูของเกษตรกรให “พอมี”
“พอกิน-พอใช” หรือสามารถพึ่งตนเองได ในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ

กิจกรรมที่ 1
1.ใหนักศึกษาแบงกลุมแลกเปลี่ยนและวิเคราะหประเด็นภายในกลุมแลวเลือกผูแทนกลุมออกมา
นำ�เสนอ ตามใบงานตอไปนี้
1. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง หมายถึงอะไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. เศรษฐกิจพอเพียง ทานสามารถปรับใชในการดำ�เนินชีวิตอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

ใบงานที่ 1

ชุมชนพอเพียง
บทที่ 2
ชุมชนที่มีความสามารถในการบริหารจัดการชุมชนอยางมีประสิทธิภาพ เปนกำ�ลังสำ�คัญในการขับ
เคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง นักวิชาการหลายทานไดศึกษาและวิเคราะหเรื่องการพัฒนาชุมชน เพื่อมุงสูการเปน
ชุมชนที่พอเพียง รวมทั้งตัวอยางของชุมชนพอเพียงที่ประสบความสำ�เร็จ และตัวอยางของชุมชนพอเพียง
ดานพลังงาน
1. นักศึกษาสามารถอธิบาย และวิเคราะหการบริหารจัดการชุมชน องคกรตามหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง
2. อธิบายการบริหารจัดการชุมชนองคกรและประยุกตใชในการดำ�เนินชีวิตอยางสมดุลพรอมรับ
ตอการเปลี่ยนแปลงของชุมชนได
เรื่องที่ 1 ความหมายโครงสรางของชุมชน
เรื่องที่ 2 การพัฒนาชุมชน

เรื่องที่ 1 ความหมายโครงสรางของชุมชน
ความหมายของชุมชน ชุมชน หมายถึงถิ่นฐานที่อยูของกลุมคน ถิ่นฐานนี้มีพื้นที่อางอิงได และ
กลุมคนนี้มีการอยูอาศัยรวมกัน มีการทำ�กิจกรรม เรียนรู ติดตอ สื่อสาร รวมมือและพึ่งพาอาศัยกัน มีวัฒนธรรม
และภูมิปญญาประจำ�ถิ่น มีจิตวิญญาณ และความผูกพันอยูกับพื้นที่แหงนั้น อยูภายใตการปกครองเดียวกัน
โครงสรางของชุมชน ประกอบดวย 3 สวนคือ
1. กลุมคน หมายถึง การที่คน 2 คนหรือมากกวานั้นเขามาติดตอเกี่ยวของกัน และมีปฏิสัมพันธตอกัน
ทางสังคมในชั่วเวลาหนึ่งดวย ความมุงหมายอยางใดอยางหนึ่งรวมกัน
2. สถาบันทางสังคม เมื่อคนมาอยูรวมกันเปนกลุมแลว และมีวิวัฒนาการไปถึงขั้นตั้งองคกรทางสังคม
แลว ก็จะมีการกำ�หนดแบบแผนของการปฏิบัติตอกันของสมาชิกในกลุมเพื่อสามารถดำ�เนินการตามภารกิจ
3. สถานภาพและบทบาทสถานภาพ หมายถึง ตำ�แหนงทางสังคมของคนในกลุมหรือสังคมบทบาท
หมายถึง พฤติกรรมที่คนในสังคมตองทำ�ตามสถานภาพในกลุมหรือสังคม
เรื่องที่ 2 การพัฒนาชุมชน

ชุมชนที่มีความสามารถในการบริหารจัดการชุมชนอยางมีประสิทธิภาพ ตองมีองคประกอบสำ�คัญ
หลายประการและสามารถพัฒนาหรือควบคุมองคประกอบเหลานั้นได โดยผูศึกษาไวดังนี้ มีนักวิชาการหลาย
ทานที่ไดศึกษาและวิเคราะหองคประกอบการพัฒนาชุมชนไวตามแนวคิดการพัฒนาชุมชน ดังตอไปนี้
สนทยา พลตรี (2533 : 65 – 68) ไดกลาวถึงการพัฒนาชุมชนวามีองคประกอบ 2 ประการ สรุปไดดังนี้
1. การเขามีสวนรวมของประชาชนเอง เพื่อที่จะปรับปรุงระดับความเปนอยูใหดีขึ้น โดยจะตองพึ่ง
ตนเองใหมากที่สุดเทาที่จะเปนได และควรเปนความริเริ่มของชุมชนเองดวย
2. การจัดใหมีการบริการทางเทคนิคและบริการอื่น ๆ ที่จะเรงเราใหเกิดความคิดริเริ่ม การชวยตนเอง
3. ชวยเหลือกันและกัน อันเปนประโยชนมากที่สุด
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (2539 : 1 – 2) ไดกลาวถึงลักษณะการพัฒนาคน
และสิ่งแวดลอม ซึ่งอาจถือวาเปนองคการพัฒนาชุมชนดวย สรุปไดดังนี้
1. การพัฒนาคนประกอบดวย 4 ดานดังนี้
ดานจิตใจ
ดานรางกาย
ดานสติปญญา
ดานบุคลิกภาพ
2. การพัฒนาสภาพแวดลอมใหเอื้อตอการพัฒนา ประกอบดวย 4 ดานดังนี้
ดานเศรษฐกิจ
ดานครอบครัวและชุมชน
ดานทรัพยากรและสิ่งแวดลอม
ดานการบริหารจัดการและการเมือง

สุพัตรา สุภาพ (2536 : 124 – 126) ไดกลาวถึงปจจัยที่มีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ซึ่งเปน
องคประกอบการพัฒนาชุมชน วามี 7 ประการดังนี้
1. สิ่งแวดลอมทางธรรมชาติ หากมีความสมบูรณจะสงผลใหชุมชนมีการพัฒนาไดรวดเร็วและมั่นคง
2. การเปลี่ยนแปลลงดานประชากร การเพิ่มประชากรมีคุณภาพสามารถสรางใหเกิดการพัฒนาดาน
เศรษฐกิจ สังคม และการเมืองทันสมัยขึ้น
3. การไดอยูโดดเดี่ยวและติดตอเกี่ยวของชุมชนใดที่มีการติดตอกันทำ�ใหการพัฒนาเปนไปอยางรวดเร็ว
4. โครงสรางของสังคมและวัฒนธรรมชุมชนที่มีการเคารพผูอาวุโสจะมีการเปลี่ยนแปลงนอยคานิยม
ตาง ๆ ชวยใหรูวาชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงเกิดการพัฒนาขึ้นมากนอยเพียงไร
5. ทัศนคติและคานิยม การมีคานิยมดานอาชีพ ดานบริโภค เปนสวนของการชัดการพัฒนาในชุมชน
นั้นได
6. ความตองการรับรู การยอมรับสิ่งประดิษฐใหม ๆ จะเปนเครื่องชี้ทิศทางและอัตราการเปลี่ยนแปลง
ของชุมชน
7. พื้นฐานทางวัฒนธรรม ถามีฐานที่ดีสิ่งใหมที่จะเกิดขึ้นยอมดีตามพื้นฐานเดิมดวย
พลายพล คุมทรัพย (2533 : 44 – 47) ไดกลาวถึงปจจัยที่สามารถใชในการพัฒนาชุมชน ซึ่งเปนองค
ประกอบการพัฒนาชุมชน วาประกอบดวย 3 ปจจัย ดังนี้
1. โครงสรางทางสังคม ครอบครัวที่มีขนาดเล็กและมีโครงสรางไมซับซอนจะสงผลใหชุมชนนั้น
พัฒนาไดดีกวาชุมชนที่มีโครงสรางทางครอบครัวที่ซับซอน
2. โครงสรางทางชนชั้น ในชุมชนที่มีโครงสรางแบบเปด ที่สามารถเปลี่ยนแปลงฐานะทางสังคมได
งาย ชุมชนนั้นจะเกิดการพัฒนา
3. ความแตกตางทางเผาพันธุ เชื้อชาติ และศาสนา ความแตกตางหากเกิดขึ้นในชุมชนใดยอมเปน
อุปสรรคตอการพัฒนา ตามลำ�ดับความแตกตาง
ยุวัฒนวุฒิเมธี(2531:58–63)กลาวถึงปจจัยที่เกื้อกูลใหการพัฒนาชนบทบรรลุความสำ�เร็จจำ�เปนตอ
การพัฒนา วาดวยองคประกอบ และสวนประกอบยอยขององคประกอบ ดังนี้
1. นโยบายระดับชาติ ฝายบริหารจะสามารถดำ�เนินการแผนพัฒนาไดตอเนื่อง และมีเวลาพอที่จะเห็น
ความถูกตอง คุมคา มีแนวทางประสานประโยชนระหวางรัฐและเอกชน และความรวมมือระหวางประเทศจะ
ตองเกื้อกูลตอการพัฒนา
2. องคการบริหารการพัฒนาชนบท ที่มีองคกรกลางทำ�หนาที่ประสานนโยบายแผนงานและโครงการ
อยางมีประสิทธิภาพและมีอำ�นาจเด็ดขาดในการลงทุนในหนวยปฏิบัติตองดำ�เนินการตามนโยบาย แผนงาน และ
โครงการในแผนระดับชาติ และจัดงบประมาณการติดตามควบคุมที่มีประสิทธิภาพ
3. วิทยาการที่เหมาะสมและการจัดการบริการที่สมบูรณ เลือกพื้นที่และกลุมเปาหมายที่สอดคลองกับ
ความเปนจริง และเลือกวิทยาการที่ประชาชนจะไดรับใหเหมาะสม
4. การสนับสนุนระดับทองถิ่น ความรับผิดชอบของการสนับสนุนงานในทองถิ่นที่มีประสิทธิภาพจะ
เกิดการพัฒนาอยางแทจริงในระยะยาว
5. การควบคุมดูแลและติดตามผลการปฏิบัติงาน ควรเปนไปตามแผนงานและโครงการทุกระดับและ
ครอบคลุมทุกพื้นที่ พรอมทั้งใหสถาบันการศึกษาทองถิ่นติดตามประเมินผล

อัชญา เคารพาพงศ(2541 : 82 – 83)กลาวถึงปจจัยสวนประกอบที่มือทธิพลตอการพัฒนา สรุปไดดังนี้
1. ผูนำ� ไดแก ผูนำ�ทองถิ่น ทั้งเปนทางการและไมเปนทางการในหมูบาน และจากองคกรภาครัฐ มี
สวนใหชุมชนพัฒนาในทางที่ดีขึ้น เปนประโยชน ชุมชนมีเจตคติที่ดียอมรับสิ่งใหมและสรางพลังตอสูเพื่อการ
เปลี่ยนแปลง
2. สังคม – วัฒนธรรม การไดรับวัฒนธรรมจากสังคมเมืองมาปฏิบัติทำ�ใหชุมชนเกิดการเปลี่ยนแปลง
3. สิ่งแวดลอม การปรับปรุงสภาพแวดลอมภูมิศาสตรชุมชน สงผลใหที่ดินอุดมสมบูรณราคาสินคา
เกษตรดี ความเปนอยูสะดวกสบายกวาเดิม
4. ประวัติศาสตร เหตุการณสำ�คัญในอดีตมีผลตอการพัฒนาความสามัคคี รักพวกพอง ชวยเหลือซึ่ง
กันและกัน
ปรียา พรหมจันทร (2542 : 25) ไดสรุปองคประกอบที่เปนปจจัยการพัฒนาชุมชนไดดังนี้
1. ดานเศรษฐกิจ ชุมชนที่เศรษฐกิจดีการพัฒนาชุมชนสามารถพัฒนาไดดีดวย
2. ดานสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดลอม เปนบริบทที่ปรับเปลี่ยนสภาพชุมชนไปตามปจจัย
3. ดานการเมือง หมายรวมถึงการเมืองระดับชาติและชุมชนระดับทองถิ่น
4. ดานประวัติศาสตร โดยอาศัยประสบการณและวิกฤตของชุมชนเปนฐานและบทเรียนการพัฒนา
ชุมนุม
นอกจากนี้ปรียา พรหมจันทร ยังไดจำ�แนกออกเปนองคประกอบที่เปนปจจัยการพัฒนาชุมชนปจจัย
โดยตรง เชน คน ทุน ทรัพยากร การจัดการ เปนตน และปจจัยโดยออม เชน ภาวะเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การ
ปกครอง เปนตน
ไพบูลย วัฒนศิริธรรม (2549) ไดกลาวถึงการสรางและพัฒนาคนรุนใหมเพื่อพัฒนาชุมชนทองถิ่น มี
ปจจัยสำ�คัญ 4 ประการ ซึ่งถือเปนองคปะกอบการพัฒนาชุมชน ดังนี้
1. สังคมดี สิ่งแวดลอมดี มีโอกาสในอาชีพ และกิจกรรมที่หลากหลาย รวมไปถึงวิถีชีวิต ศิลป
วัฒนธรรม ความอบอุน ความสุข ความเจริญกาวหนาที่พึงคาดหวังในอนาคตดวย
2. ระบบการศึกษาของชาติ มีเปาหมายในการผลิตคนเพื่อการพัฒนาชุมชนหรือทองถิ่น ใหเปนที่พึง
ปรารถนาของทองถิ่นเพียงไร
3. รัฐธรรมนูญและนโยบายของรัฐ ที่เอื้อตอการพัฒนาชุมชนทองถิ่นใหเปนที่พึงปรารถนานาอยู
บทบาทของชุมชน มีสิ่งสำ�คัญ 3 ประการ คือ ความรักและความดี การเรียนรูที่มากกวาความรู และการจัดการกับ
ปจจัยชุมชนตาง ๆ
กิจกรรมที่ชุมชนตองรับผิดชอบคือ
- ตั้งคณะกรรมการบริหาร
- ประเมินสภาพของชุมชน
- เตรียมแผนการปฏิบัติ
- หาทรัพยากรที่จำ�เปน
- ทำ�ใหแนใจวากิจกรรมของชุมชนทั้งหมด จะตองมีการติดตามและการบริหารที่มี ประสิทธิภาพ
สูงสุดสำ�หรับการปฏิบัติงาน

แบบจำ�ลองชุมชนที่มีการบริหารจัดการที่ดี
แผนชุมชนที่มีพลัง

กระบวนการชุมชน
1. วิเคราะหชุมชน
2. การเรียนรูและการตัดสินใจของชุมชน
3. การวางแผนชุมชน
4. การดำ�เนินกิจกรรมชุมชน
5. การประเมินผลการดำ�เนินงานของชุมชน
องคประกอบการขับเคลื่อนชุมชน
1. โครงสรางพื้นฐานทางสังคมของชุมชน
2. ความคิดพื้นฐานของประชาชน
3. บรรทัดฐานของชุมชน
4. วิถีประชาธิปไตย
ตัวอยางชุมชนพอเพียงที่ประสบความสำ�เร็จ
กุดกะเสียน วันนี้ที่ยิ้มได
เวลาติดขัดก็ไปกู...เขามาทำ�ทุน พอหาได ขายไดก็เอาไปฝาก...เขา” เขาในความหมาย ของคนใน
ชุมชนกุดกะเสียน คือ สถาบันการเงินชุมชนกุดกะเสียนรวมใจ

ทามกลางภาวะเศรษฐกิจเงินเฟอพุง ดอกเบี้ยเพิ่ม ทั้งเงินกู เงินฝาก (ติดลบเมื่อเทียบกับเงินเฟอ) ทุ
กอยางอยูในชวงขาขึ้น(ราคา) จะมีที่ลดลงคงเปนกำ�ลังใจประชาชนโดยเฉพาะคนเมือง ยิ้มฝนๆ เผชิญชะตาในยุค
ขาว(แก)ยาก น้ำ�มันแพงกันไป
แตกตางจากคนในชุมชนบานกุดกะเสียน ต.เขื่องใน อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี หมูบานรางวัล
พระราชทาน “เศรษฐกิจพอเพียง อยูเย็นเปนสุข” สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ซึ่งมีนายส
มาน ทวีศรี กำ�นันตำ�บลเขื่องใน เปนผูนำ�สรางรอยยิ้มใหคนในชุมชน


จากหมูบานที่มีอาชีพทำ�นาปละ 2 ครั้ง แตเนื่องจากสภาพพื้นที่เปนที่ลุมมีน้ำ�ทวมถึง ทำ�ใหมีปญหาน้ำ�
ทวมนาจึงตองหาปลาแลกขาวตอมาประกอบอาชีพคาขายสียอมผา ทำ�ใหมีปญหาหนี้สินเพราะตองไปกูนายทุน
ดอกเบี้ยสูง
แตสภาพในปจจุบันของกุดกะเสียน ผูคนยิ้มแยมแจมใจ เนื่องจากเศรษฐกิจของหมูบานดีขึ้นมาก สืบ
เนื่องจากการริเริ่มของผูนำ�ชุมชนที่เห็นปญหาของหมูบาน จึงไดสงเสริมใหมีการตั้งกลุมออมทรัพยจนกระทั่ง
พัฒนามาเปนธนาคารกุดกะเสียนรวมใจ โดยการปลอยสินเชื่อในอัตราดอกเบี้ยต่ำ�ใหคนในชุมชนไปประกอบ
อาชีพ อาชีพหลักทำ�นา คาขาย เฟอรนิเจอร เครื่องใชไฟฟา ชุดเครื่องนอน ชุดเครื่องครัว ฯลฯ
ทั้งมีการรวมกลุมอาชีพ กลุมเลี้ยงโค กลุมทำ�น้ำ�ยาลางจาน น้ำ�ยาสระผม กลุมเพาะเห็ด กลุมเกษตรกร
ทำ�นา กลุมจักสาน
หนึ่งในชุมชนตัวอยางที่กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย คัดเลือกมาเปนตนแบบในการสง
เสริมการบริหารการจัดการชุมชนใหเขมแข็งอยางยั่งยืน นายปรีชา บุตรศรี อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชนกลาววา
ประเด็นยุทธศาสตรหนึ่งในการสงเสริมการบริหารการจัดการชุมชน คือ การเพิ่มขีดความสามารถผูนำ�ชุมชนเพื่อ
ใหผูนำ�ชุมชนเปนกำ�ลังหลักในการบริหารการจัดการชุมชนใหชุมชนเขมแข็งและพึ่งตนเองไดในที่สุด

ยุทธศาสตรในการทำ�งานของกรมการพัฒนาชุมชน ทั้ง 5 ประเด็น ประกอบดวย การพัฒนาทุนชุมชน
การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนใหเขมแข็ง การเพิ่มขีดความสามารถผูนำ�ชุมชนนำ�ขับเคลื่อนแผนชุมชน และการสง
เสริมการจัดการความรูชุมชน บนพื้นฐานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งมีเปาหมายสรางผูนำ�ชุมชน ระดับแกนนำ�
ทั่วประเทศจำ�นวน691,110คนภายใน4ปในป2551ดำ�เนินการใน217หมูบานทั่วประเทศเพื่อใหไดผูนำ�ชุมชน
ที่มีภาวะผูนำ� มีคุณธรรม จริยธรรม องคความรู เปนกลุมแกนนำ�ในการขับเคลื่อนและผลักดันนโยบายของรัฐใน
ระดับชุมชน ใหมีทิศทางการพัฒนาชุมชน สอดคลองกับการพัฒนาประเทศ
“สิ่งที่ทำ�ใหหมูบานไดรับการคัดเลือกมาจากการดำ�เนินการทั้ง6ดานประกอบดวยการลดรายจายเพิ่ม
รายได การเรียนรู อนุรักษ เอื้ออาทร และการประหยัด สิ่งที่คณะกรรมการมาดูแลวประทับใจที่สุด คือ สถาบัน
การเงิน”นายสมานกลาว ซึ่งไดนำ�ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใชในการดำ�เนินการบริหารธนาคารชุมชน กุด
กะเสียนรวมใจ การประหยัด อดออม ออมเพื่อนำ�ไปใชในการผลิต ไมนำ�ไปใชฟุมเฟอย ใหกูโดยถือหลักความ
พอประมาณ ถือหลักมีเหตุมีผล และมีภูมิคุมกันในตัวที่ดี ภายใตเงื่อนไขความรู คือ รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง
และเงื่อนไขคุณธรรม ซื่อสัตย สุจริต ขยัน อดทนและแบงปนปจจุบันมีเงินทุนหมุนเวียนประมาณ 14 ลานบาท
สมาชิกสถาบันการเงินชุมชน ประกอบดวยหมูที่ 10,11,12 บานกุดกะเสียน ตำ�บลเขื่องใน ซึ่งมีสมาชิก 246 ครัว
เรือน 285 คน มีจำ�นวนสมาชิกเงินฝาก 464 คน
“สรางผลดีใหชุมชน ผูกู กูถูก คนฝากไดดอกเบี้ยสูง ตั้งแตรอยละ 2 สูงสุดหากมีเงินฝาก 5 แสนบาท
ขึ้นไปดอกเบี้ยรอยละ 5 บาทไมหักภาษีดอกเบี้ยกูงายกวา แตใหกูเฉพาะคนในชุมชน เทานั้น สวนผูฝากนอก
ชุมชน ก็ฝากไดดอกเบี้ยเทาคนในชุมชน แตกูไมได ทำ�ใหประชาชนประหยัดดอกเบี้ยเงินกูได ชุมชน ก็พึงพอใจ
เสียดอกเบี้ยนอยกวาและยังไดสวัสดิการกลับคืนสูชุมชน “ นายสมาน ทวีศรี ประธานกรรมการสถาบันการเงิน
ชุมชน กุดกะเสียนรวมใจกลาว
ในมุมมองของคนในชุมชน บานกุดกะเสียนตางบอกเปนเสียงเดียวกันวาที่มีวันนี้ไดเพราะ “ผูนำ�ดี”
เปนผูนำ�ชุมชน ที่เขมแข็ง นอกจากการยอมรับของคนในชุมชน แลวยังมีรางวัลมากมายรับรอง อาทิ ผูใหญบาน
ยอดเยี่ยมแหนบทองคำ�ป2523กำ�นันยอดเยี่ยมแหนบทองคำ�ป2546ประกาศเกียรติคุณ“คนดีศรีอุบล” ป2550
และรางวัลผูนำ�ชุมชน ดีเดนระดับเขตป 2550 ในฐานะที่เปนแกนนำ�สรางรอยยิ้มใหชุมชน
ตัวอยางของชุมชนพอเพียงดานพลังงาน
ตลอด 3 ป (2549-2551) ของการเดินหนาโครงการจัดทำ�แผนพลังงานชุมชน 80 ชุมชน สนองพระ
ราชดำ�ริ “เศรษฐกิจพอเพียง” ของสำ�นักนโยบายและยุทธศาสตร สำ�นักงานปลัดกระทรวงพลังงาน ดวยมอง
เห็นศักยภาพชุมชนในการจัดการดานพลังงานที่ชุมชนทำ�เองได ภายใตการบริหารจัดการทรัพยากรทองถิ่นที่
สามารถนำ�มาเปลี่ยนเปนพลังงานทดแทนใชในการดำ�เนินชีวิตนั้นทำ�ไดจริง
“แผนพลังงานชุมชน” คือ สิ่งที่เกิดขึ้นกับทุกชุมชนที่เขารวมในระยะเวลาที่ตางกันพรอมกับกลไกการ
ทำ�งานรวมกัน ระหวางภาคชุมชนและภาควิชาการ โดยเฉพาะเจาหนาที่พลังงานจังหวัด หรือสำ�นักงานพลังงาน
ภูมิภาคซึ่งเปนตัวแทนกระทรวงพลังงานไปเผยแพรความรูสรางความเขาใจ“พลังงานเรื่องใกลตัว”และนำ�เสนอ
เทคโนโลยีพลังงานทางเลือก หรือพลังงานทดแทนหลากหลายประเภท ใหชาวบานเลือกนำ�ไปใชไดอยางเหมาะ

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (10)

Similaire à เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001

Similaire à เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001 (20)

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย ทช31001