Học Đạo

1. -1- -2-
Tôi theo đạo Chúa Chúc bạn những điều tốt đẹp trên con đường tìm về đạo Chúa là
để Tìm về nguồn sống Nguồn sống muôn đời hạnh phúc mà tôi muốn chia sẻ cho người
bạn đầy thiện chí.
(Lớp Dự Tòng)
Lm Đoàn Quang, CMC.
"Các con hãy đi , tìm môn đồ từ khắp các dân, làm phép Rửa
cho họ, nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, dạy họ giữ những
12. Chúa dạy những
1. Lời đầu 23. Luyện ngục
điều Thầy đã truyền dạy chúng con. Thầy ở với chúng con mọi điều phải Giữ
ngày cho đến tận thế. (Mt 28,16-20). 2. Những khắc khoải 13. Chúa dạy những 24. Đạo Công giáo vào
ban đầu điều phải Lãnh Việt nam
Các bạn thiện chí thân mến, 3.Tại Việt nam có bao14. Chúa chết chuộc 25. Người Công giáp
Hôm nay ngày lễ Giáo hội Công giáo kính Thiên Chúa Ba ngôi nhiêu đạo? tội muôn dân xây đắp quê hương
4.Trên các đạo, người 15. Chúa sống lại 26. Vua quan cấm đạo
là Cha-Con-Thánh Thần, tôi muốn nhắc lại những lời trên từ bài
Việt tin ở Trời vinh quang Công giáo
Tin mừng của thánh Matthêu đọc trong lễ hôm nay (11-6-2006) 5. Trời tạo dựng vạn 16. Chúa về lại trên 27. Kinh Thánh của
của Chúa nhật chu kì B (ABC). Chúa Giêsu trước khi lên trời, đã vật, loài người trời người Công giáo
6.Tổ tông loài người 17. Chúa Thánh Thần
dạy bảo các môn đệ của Chúa phải "đi"... 28. Sự đau khổ
bất tuân lệnh Trời xuống
Tôi không đi được, cũng không được đi, có đi cũng không đi 7.Trời chọn dân riêng 29. Rửa tội để làm con
18. Đức Mẹ Maria
khắp mọi nơi được, nhưng, tôi lại có thể "đi" gặp bạn qua lời cầu để cứu chuộc Chúa
8.Con Trời sinh làm 19. Giáo hội Công 30. Đời sống mới trong
nguyện và màn ảnh này, để trình bày cho bạn về "những điều Chúa người cứu dân giáo Chúa Kitô
Kitô đã truyền dạy trong Kinh thánh" để bạn hiểu biết, tin theo và 9. Chúa Giêsu Kitô 20. Công giáo và các
truyền đạo mới đạo khác
trở thành môn đệ Chúa như tôi, tức là bạn, và giới thiệu cho người
10. Chúa dạy những 21. Liên lạc người 31. Nghi thức nhập đạo
thân của bạn Tìm về nguồn sống là chính Chúa Kitô Đấng đã phán: điều Tin sống-người chết và Rửa tội
"Thầy là Đường đi, là sự Thật và là sự Sống" (Gioan 14,6). 11. Chúa dạy những 22. Chết, phán xét,
điều cầu Xin thiên đàng, hoả ngục
Mỗi lần tôi sẽ trình bày cho bạn một bài theo kiểu hỏi-đáp. Hi
vọng bạn sẽ thâu nhận dễ dàng, còn nếu có điều gì cần giải nghĩa
thêm, tôi sẽ giải nghĩa cho bạn qua e-mail:
mdoanquang@yahoo.com

2. -1- -2-
Loạt bài này trình bày cùng quí vị để giải đáp những câu hỏi ấy
1 và những thắc mắc khác của bạn về Trời, về con người, về ý nghĩa
cuộc sống, về đau khổ, về cái chết, về đời sau.
LỜI CHÀO LÀM QUEN
Ước mong quí vị sẽ tìm được con đường hạnh phúc thật, tìm
Thân chào các quí vị thiện chí muốn thấy nguồn sống thật, để trong cuộc sống hiện tại, bạn thấy cuộc
tìm hiểu đạo Chúa. Mục này chỉ là một đời có ý nghĩa và đời sau, nói theo kiểu người Việt mình: được
đóng góp nhỏ bé, bên cạnh các cách "mát mẻ" mãi mãi nơi "suối vàng".
khác như: trực tiếp dự lớp Dự tòng
Công giáo, gặp các linh mục, nói 2
chuyện với các người Công giáo hiểu
biết, đọc sách giáo lý Công giáo... NHỮNG BĂN KHOĂN
Đạo Công giáo là một trong các đạo tại Việt nam, một trong Chào quí vị...
nhiều đạo trên thế giới. Ðạo này nhiều thời kỳ trong lịch sử Việt
Nam và thế giới bị cấm cách tàn bạo như Ông tổ Giêsu đã bị chết Khi đời người vào tuổi đã lớn mà còn phải học
trên thập tự! Đạo không hứa hẹn giầu sang, những vinh hoa phú đạo mới, đổi niềm tin, kinh nguyện, cuộc
quí đời này...nhưng là hạnh phúc đời sau. sống...là cả một hy sinh lớn lao, nhưng tôi xin
quả quyết: Hy sinh của quí vị rất có ý nghĩa và
Mời quí vị kiên tâm tìm hiểu qua những bài được lần lượt trình sẽ được đền đáp xứng đáng đời này, được bình
bày trong những trang web này. an trong cuộc sống và đời sau được hạnh phúc
Chúc quí vị nhiều may mắn, tìm gặp Chúa Kitô là Đường đi, Sự mát mẻ muôn đời.
Thật, và Sự Sống.
Chúng ta đang đi trên con đường "một
Như quí vị biết: Con người thành bởi xác vật chất và hồn linh chiều". Chắc chắn sẽ có ngày cuộc sống mỗi người phải chấm dứt
thiêng. Xác sẽ chết và hư nát, nhưng hồn còn sống mãi để chịu như bao nhiêu người đã chấm dứt, dù là vua quan hay dân nghèo....
phạt vì những việc ác đã làm, hoặc để được thưởng vì những việc
tốt đã làm cho người lân cận... Nhưng cuộc sống chấm dứt rồi, có đổi sang kiếp khác không?
Mỗi đạo trả lời một cách. Người Việt nam ta tin rằng hồn thiêng
Người Việt nam rất kính trọng hồn thiêng. Càng cao tuổi, người không chết, sẽ chịu "hành hình" nơi địa ngục, hay được "mát mẻ"
ta càng tìm cách bảo đảm cho linh hồn được "mát mẻ" sau khi nơi cực lạc, tùy mỗi người có biết sống lành hay không:
chết. Đạo (tôn giáo) giúp con người thỏa mãn ước vọng trên. Thế
giới có nhiều đạo khác nhau, ngay tại Việt nam cũng có tới hơn Sống lành lại được chết lành,
mười đạo(Thờ Thần, Ông bà, Phật giáo, Hoà hảo, Khổng giáo, Cao Sống ác chết dữ tan tành ra tro.
đài, Công giáo, Tin lành.... Người ta nên theo đạo nào? Đạo nào
bảo đảm chắc chắn cho linh hồn được "mát mẻ" đời sau, và hạnh Quí vị theo đạo vì nhiều lý do: - Để tìm cho mình một Đấng
phúc ngay cả đời này? đáng tôn thờ,- Tìm cho mình một hướng đi,

3. -1- -2-
- Tìm cho mình sự bình an hạnh phúc... giáo còn tin rằng sau khi chết sẽ được sẽ được gặp lại và đoàn tụ,
sống hạnh phúc mãi với ông bà cha mẹ ở đời sau, nếu cùng được
- Để thành hôn , đi cùng hướng với người bạn đời. St- Exupery vào nơi Cực lạc là Nước Thiên đàng (Paradise).
nói rất hay: "Yêu nhau không phải là ngồi nhìn nhau, nhưng là
cùng nhìn về một hướng". Kinh nghiệm các gia đình cho thấy, để 2. Tại sao người theo đạo Chúa không cúng giỗ (make
đời sống vợ chồng dễ hoà hợp, để việc dạy dỗ con em khỏi cảnh offerings) để cha mẹ khỏi đói?
"trống đánh xuôi, kèn thổi ngược", để an ủi nhau lúc tuổi già...rất
cần đôi bạn cùng sống một tôn giáo. Bên trên mục đích thành hôn, Câu hỏi này nhắc người ta nhớ lại những bát cơm, những nén
các anh chị cần thêm một đích nữa: Học đạo Chúa để hiểu biết, hương, những bánh trái trong mâm cơm cúng cha mẹ của những
yêu mến và phụng sự Chúa, để được sống hạnh phúc đời này và quí vị theo đạo Ông bà trong những ngày sóc (ngày 1 tháng âm
đời sau. lịch), ngày vọng ( ngày rằm, 15 tháng âm lịch), ngày kỵ (ngày giỗ),
ngày Tết. Ngày đó, con cái cầm nén hương (incense) thành kính
Rồi đây, qua các bài sau, quí vị sẽ tự thấy Thiên Chúa đáng cúi đầu lễ bái trước vong linh (hồn thiêng) hay bài vị Tổ tiên (Tấm
kính mến, đáng tôn thờ, phụng sự thế nào. bảng bằng gỗ hoặc giấy viết tên tuổi chức tước), ông bà cha mẹ.
Trao đổi: Người theo đạo Chúa không đặt mâm cơm cúng Ông Bà, vì họ
nghĩ rằng hồn linh thiêng, không còn ăn được thực phẩm nuôi thể
1. Đầu tiên, nói tới theo đạo Công xác của người còn sống; nhưng bù lại, họ cầu nguyện hàng ngày
giáo, tự nhiên thấy rất ngại, vì nghe nói, trong thánh lễ, cả tháng 11 hàng năm, ngày Tết, ngày giỗ. làm việc
theo đạo phải bỏ Ông Bà Tổ Tiên, thiện, dâng lễ đền tội, cầu cho linh hồn Ông Bà cha mẹ sớm được
không được tôn thờ các đấng sinh giải thoát, về Thiên đàng hưởng hạnh phúc cùng Thiên Chúa.
thành, điều đó có đúng không?
3. Có người nói, "Đạo nào cũng tốt, cũng dạy ăn ngay ở lành"
- Câu nói này có chỗ đúng mà cũng có chỗ không đúng. Đúng ở cần gì phải theo đạo Chúa; Người theo đạo Chúa, nhiều khi còn
chỗ người theo đạo Chúa không được "tôn thờ"các đấng sinh bê bối hơn người không Công giáo!
thành" nếu hiểu chữ thờ như Tục ngữ Việt nam: Thờ cha kính mẹ,
theo nghĩa chặt như thờ Thiên Chúa. Vì đạo dạy rằng chỉ có một - Đúng. Đạo nào cũng tốt, nếu xét về phía đạo nào cũng dạy tín
Thiên Chúa , Đấng dựng nên trời đất mới đáng tôn thờ (worship), đồ "ăn ngay ở lành", "tu thân, tích đức" thuộc phương diện luân lý
còn Ông bà cha mẹ chỉ đáng "tôn kính" (respect) thôi. Trong đạo (morality) như: Cấm bất hiếu, cấm giết người, cấm tà dâm, cấm
Công giáo, việc tôn kính này trở thành một bổn phận bó buộc trong trộm cắp...
điều Răn thứ 4 trong 10 điều Răn. Điều răn thứ 4 buộc con cái phải
yêu mến, tôn kính, vâng lời cha mẹ trong những điều phải lẽ, và Nhưng khi nói về cái tốt, cũng có cái tốt hơn. Đạo cũng vậy.
giúp đỡ cha mẹ khi còn sống cũng như khi cha mẹ đã qua đời. Làm Đạo do loài người (như đức Phật, đức Khổng) dạy cũng tốt, nhưng
ngược lại là mắc tội bất hiếu. đạo do Ông Trời (Đấng làm nên vũ trụ và con người) dạy, chắc
phải tốt hơn.
- Không đúng ở chỗ "Theo đạo Chúa phải bỏ Ông Bà Tổ Tiên".
Người theo đạo Chúa không bỏ, mà còn gắn bó chặt chẽ với ông
bà cha mẹ; cha mẹ, vẫn được "Sống tết, chết giỗ". Người Công

4. -1- -2-
Đạo Chúa còn giúp giải quyết các vấn đề khó giải như: Thế giới Hạnh phúc muôn đời của đạo Chúa là nơi không còn đau khổ,
này từ đâu mà có? Ai là Tổ tông loài người? Tại sao con người chỉ còn sung sướng ,yêu thương muôn đời với những người ta yêu
phải khổ đau? Chết rồi con người đi đâu? Đâu là ý nghĩa của cuộc mến, không còn lìa xa nhớ nhung, nhưng được sống mãi trong
đời? Đâu là ý nghĩa của tôn giáo? Đạo Chúa có giúp thăng tiến Tình yêu Chúa, Đức Mẹ và các Thần thánh.
cuộc sống không? quan niệm về đau khổ thế nào? chết rồi có đổi
qua kiếp khác không?. Chúa đã quả quyết :"Được lời lãi cả mọi sự thế gian mà thiệt
mất linh hồn, (mất phúc muôn đời) nào được ích gì (Mt 16,26) .
- Đúng: Người theo đạo Chúa, nhiều khi cũng bê bối. Nhưng
cũng có rất nhiều người Công giáo tốt lành, đáng kính phục, nhiều 6. Nghe cha nói thấy ham quá, vậy muốn theo đạo Chúa phải
anh hùng, thánh nhân, nhiều người giúp thăng tiến xã hội... Đạo làm những gì?
Chúa luôn dạy điều tốt, nhưng người ta có bỏ tính xấu của mình để
nên tốt như đạo dạy không? Do đó, "Theo đạo là cần, sống đạo lại - Cám ơn chị, xin Chúa ban nghị lực cho chị để đi đến cùng, và
cần hơn". khi trở thành con Chúa sẽ theo Chúa suốt đời. Nhớ lời cha ông
dạy:
5. Theo đạo Chúa có khó lắm không?
Mặc ai chác lợi mua danh,
- Đạo Chúa khó với những ai không biết chịu khó, nhưng không Miễn sao học được đạo lành thì thôi.
khó với những ai biết cố gắng, và nhờ ơn Chúa giúp.
7. Có người nói "Chỉ cần giữ đạo tại tâm", cần gì những nghi lễ
Cụ Nguyễn Bá Học, một danh nhân nước ta cũng đã từng nói: bên ngoài.
"Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi, mà chỉ khó vì - Người đời thường nói:
lòng người ngại núi e sông".
Khôn ngoan tâm tính tại lòng,
Cha ông chúng ta cũng dạy: Lọ là uống nước giữa dòng mới khôn!
Yêu nhau chẳng quản gần xa, Từ đó người ta nói: Đạo tại tâm, câu nệ gì hình thức!
Một ngày chẳng đến thì ba bốn ngày.
- Đúng, cần phải thờ Chúa tại tâm, hay nói đúng hơn là bắt đầu
Chúa Kitô (Ông Tổ đạo) đã lưu ý các môn đồ như sau: từ trong tâm ra tới bên ngoài, vì con người có cả hồn lẫn xác. Sự
tôn kính, tình yêu mến, sự giúp đỡ... đều phải bắt nguồn từ trong
"Ai muốn theo Ta hãy từ bỏ mình, vác thập giá mình hằng ngày tâm rồi tỏ lộ ra bên ngoài.
mà theo Ta. Ai muốn cứu mạng sống mình thì sẽ mất, ai bỏ mạng
sống mình vì Ta, sẽ tìm lại được (Mt 16, 24). - Không đúng, vì con người có hồn có xác, nên cần các nghi lễ
bên ngoài để tỏ lòng tôn kính bên trong.
Đối với Chúa, lao lực luôn luôn đi với phần thưởng:"Phần
thưởng lớn lao là Sự Sống hạnh phúc muôn đời (1 Tm 6, 11-19).

5. -1- -2-
Bạn có bằng lòng khi con của bạn nghĩ trong tâm: "Tôi kính yêu "Ba má tôi chỉ thờ cúng Ông Bà chứ
cha mẹ tôi hết lòng", nhưng khi gặp bạn nó không chào hỏi; bạn không vào đạo nào cả, còn dòng họ tôi
cậy nhờ; nó không giúp đỡ, ở xa mà không hề gọi phôn thăm bạn. theo đạo Phật, năng đi chùa. Riêng tôi,
Bạn có thích cái "tâm" ấy của con bạn không? suốt 16 năm tôi chẳng biết Phật cũng
chẳng biết Chúa là ai.
Người nói "đạo tại tâm" chứ không cần nghi lễ bên ngoài chính
là người nói mà không ý thức sâu xa điều mình nói. Người này Tôi vượt biên chỉ mong cho cuộc sống
không chú tâm thực hành những điều đạo dạy, không muốn cố được sung sướng hơn, chứ chẳng để ý gì
gắng. vấn đề tôn giáo. Không ngờ cuộc ra đi lại
là cuộc gặp gỡ đức tin.
Thiên Chúa sẽ căn cứ vào các ước muốn và việc làm của bạn
mà thưởng công cho bạn: "Ta có phần thưởng để trả cho mỗi Thuyền tôi lênh đênh trên biển 5 ngày,
người tùy việc chúng đã làm" (Kh 22,12). dập vùi như cát bụi. Lúc đó tôi chỉ biết khóc, chứ biết gì mà cầu
nguyện. Sau lưng tôi là 2 mẹ con dì Ái. Tôi hỏi: "Sao dì không cầu
Tóm tắt xin Ông Bà giúp cho ghe mình qua khỏi mà dì cứ đọc cái gì vậy?"
Tôi rất lấy làm lạ, vì chưa nghe ai cầu nguyện như dì tôi. Tôi chú ý
1. Theo đạo Chúa không phải bỏ Ông mãi rồi thuộc cả kinh Kính Mừng, Lạy Cha và Sáng Danh.
Bà Tổ Tiên, nhưng phải tôn kính, mến
yêu , giúp đỡ các ngài khi sống, cả khi Tới Palawan vài tuần là tôi đi học giáo lý. Tôi đi học là do sự
đã qua đời, theo điều răn thứ 4 của đạo Chúa. ép buộc chứ tôi không tin về đạo. Tôi học 4 tháng mà không có gì
làm tôi hứng thú. Tôi đi nhà thờ cũng là vì ép buộc.. Một hôm tôi
2. Đạo nào cũng tốt, nhưng đạo do Trời truyền dạy thì tốt hơn, cảm thấy mình không còn niềm tin nữa, tôi nghỉ học 2 tuần, cũng
chắc chắn hơn. không tới nhà thờ. Mẹ nuôi tôi rất buồn. Thời gian ấy tôi quá sầu
muộn, muốn vào chùa để xuống tóc. Về sau nhìn lại những ngày
3. Nói rằng" Chỉ cần giữ đạo tại tâm" thì không đúng. Cần cả này, tôi thấy khi mới tới đảo, tinh thần tôi chưa được ổn định, nhất
trong tâm lẫn bên ngoài, vì con người có xác có hồn. là chuyện sứt mẻ giữa tôi và mẹ nuôi, cũng như những người trong
nhà. Nhưng những ngày tôi không đến nhà thờ, lòng tôi thấy cái gì
buồn bã, bứt rứt trong lương tâm. Dần dần tôi lại muốn đi học
giáo lý và đi nhà thờ. Khi muốn học trở lại, tôi lại sợ thầy không
3 cho tôi vào lớp. Mẹ nuôi tôi phải gọi lên nhờ cha can thiệp. Tôi
nhận được giấy cha gọi nhưng tôi không lên. Hai giờ chiều hôm
TẠI VIỆT NAM CÓ BAO NHIÊU ĐẠO? ấy, nghe loa gọi tên tôi, tôi mới chịu đi. Khi tôi bước vào phòng,
cha chạy lại ôm tôi. Cha chỉ dẫn cho tôi nhiều điều. Bấy giờ tôi
Mời đọc chuyện: Hành trình về với Cha mới thấy mình có lỗi.
(Bài viết của cô Hồng Phượng, trong cuốn Cảm Nghiệm Ơn Trong 7 tháng rưỡi học giáo lý, tôi không thấy Chúa ban cho
Sủng tập I, do Lm. Nguyễn Trọng Tước S.J. xuất bản năm 1992). tôi ơn gì đặc biệt. Khi rửa tội xong, tôi mới cảm thấy ơn Chúa
xuống với tôi. Từ ngày được rửa tội, nhà thờ trở nên hình ảnh ấm

6. -1- -2-
cúng của lòng tôi. Lời kinh không còn bỡ ngỡ, xa lạ. Tôi thương - Tại Việt nam có tới 10 đạo khác nhau:
gia đình và thích cầu nguyện cho gia đình nhiều. Cũng những
ngày này, tôi nghe tin hai mẹ con dì tôi đã chết giữa biển, tôi 1. Đạo Ông bà (Ancestor Worship),
thương cho dì tôi và em tôi vô cùng, vì chưa biết Chúa. Đêm ấy tôi 2. Đạo thờ Thần (Idolatry),
nằm mơ, thấy tôi đến nhà thờ cầu nguyện cho dì. Khi tỉnh dậy, 3. Đạo Lão (Taoism),
thấy mình đang khóc ở nhà. Lúc ấy tôi càng tin vào Chúa hơn. Tôi 4. Đạo Khổng (đạo Nho) (Confucianism),
biết là tôi có thể cầu nguyện cho dì, mặc dầu dì không có đạo 5. Đạo Phật (Buddhism),
Chúa. Chiều hôm ấy, tôi đi lễ, tôi thấy lòng mình vui hơn khi 6. Đạo Công Giáo (Catholicism),
trước. Lúc rước lễ xuống, tôi muốn cầu nguyện mà tôi chẳng biết 7. Đạo Tin Lành (Protestantism),
cầu nguyện làm sao, tự nhiên tôi nghĩ ra cách cầu nguyện là: Lạy 8. Đạo Cao Đài (Caodaism),
Chúa, xin Chúa dạy con cách cầu nguyện. Sau đó tôi cầu xin Chúa 9. Đạo Phật giáo Hoà Hảo (Hoa Hao Buddhism),
cứu thoát những linh hồn cô đơn, không có ai cầu cho. Tự nhiên 10. Đạo Hồi (Islamism).
tôi nghẹn ngào rồi ứa nước mắt. Tôi cảm nhận là những lời tôi cầu
đã thấu đến Chúa. Xin nói sơ về mỗi đạo:
Từ ngày đó tôi không còn lạc lõng lẻ loi, vì tôi đã có người để 1- Đạo Ông bà: Không hẳn là một tôn giáo. Con cháu tỏ lòng
tâm sự khi tôi buồn..." hiếu thảo biết ơn đối với ông bà tổ tiên khi còn sống cũng như lúc
đã qua đời. (Xác ông bà được chôn táng ngay trong vườn cạnh
Tìm hiểu: nhà. Vong linh (spirit) ông bà coi như đang sống nơi giường thờ.
Từ việc tết nhất, cưới hỏi, từng bữa cơm, lúc vui buồn, khi con
Ý niệm về tôn giáo là ý niệm phổ quát nơi mọi dân tộc, dù man cháu ốm đau..., ông bà đều được nhớ đến, được khấn vái. Tùy gia
di mọi rợ hay văn minh tân tiến: Người Do thái (Jews) được Thiên đình giầu nghèo, tùy lúc bình thường hay cấp bách. Mâm cúng
Chúa tuyển chọn tỏ mình ra cho biết Danh Ngài là Đấng Tự hữu thường là một mâm cơm, hoặc ít là trầu cau hoa quả. Giữa đêm
(Tự mình mà có, không ai sinh ra Ngài). Các dân tộc khác, tùy văn khuya, cúng một chén nước lã với nén hương. Thời gian cúng là
hoá mỗi nơi, tôn thờ nhiều thần minh (gods) khác nhau với nhiều chờ cho tàn một tuần hương, tức là chờ bó nhang cháy lụn, lúc đó
nghi lễ khác nhau: Người Rôma thờ thần Jupiter, người Phenicia kể như ông bà đã dùng của lễ dâng. Sau đó dọn xuống để con cháu
thờ thần Baal, người Ba tư- Persian- Iran) thờ thần Ánh sáng cùng nhau hưởng. Con cháu phải lo ăn ở sao cho khỏi mang chữ
(Ormuz), người Ấn độ thờ Đấng Chí linh (Bhram), người Tàu thờ bất hiếu. Lời cha mẹ dặn văng vẳng bên tai. Dòng máu tổ tiên sôi
Đấng Thượng Đế . trong huyết mạch, người con cảm thấy tủi hổ về cách ăn ở của
mình nếu đã làm điều bất xứng).
1. Người Việt nam thờ đấng nào, theo những đạo nào?
Tác giả Toan Ánh thêm: "Việc thờ thần linh cũng nói lên việc
- Người Việt nam trong gia đình theo lòng hiếu thảo, thờ Ông nhớ ơn người trước, nhắc nhớ những gương sáng tiền nhân để lại,
Bà; trong xã hội thờ những vị thần làng; trong thiên nhiên thờ và bảo nhau làm điều lành lánh điều dữ". (Toan Ánh, Tín Ngưỡng
những vị thần phù hộ, khi có các đạo từ ngoài đưa vào, người ta Việt nam, quyển thượng trang 192).
thờ thần thánh riêng của mỗi đạo, nhưng trên hết, người Việt nam
thường kêu cầu Ông Trời. Tại Việt nam, số người thờ cúng ông bà tổ tiên chiếm số đông
nhất trong toàn thể dân số.

7. -1- -2-
* Việc thờ cúng Ông bà nhắc nhớ cho con cháu quí trọng hồn Về phương diện triết lý, tương tự thuyết Tiến hoá. Lão Tử cho
thiêng sống mãi, và gắng sống sao cho mình sau này cũng được rằng Đạo là nguyên lý huyền diệu, vô hình, vô sắc, đã sinh ra âm
mát mẻ dưới "suối vàng" với ông bà Tổ tiên. Đó là những ước ao dương trời đất và muôn vật. Muôn vật sinh ra khắp cả thế gian rồi
rất tốt từ tâm thức con người mong một cõi linh thiêng giải thoát lại quay trở về đạo, để lại hóa ra muôn vật muôn loài, theo cuộc
khổ cực đời này. tuần hoàn biến cải thiên nhiên.
2- Đạo Thờ Thần: Khó có thể kể hết tên các vị thần của người Đạo Lão được truyền vào Việt Nam cùng với việc cai trị của
Việt. Trên trời có thần mưa, thần gió, thần sấm, thần sét, thần mặt người Trung Hoa. Đã có thời toàn thịnh, ảnh hưởng giới trí thức
trời, mặt trăng; dưới đất có thần tử, thần sinh, thần cây đa cây đề; chán công danh, ưa nhàn du, tiêu dao phóng khoáng; ảnh hưởng
trong nhà có Thổ công (Thần đất được thờ trong miếu nhỏ), thần giới bình dân ưa chuyện đồng bóng thần tiên huyền ảo.
Táo (thờ trong bếp), thần Tài (thờ trong góc nhà). Trong làng có
Thành hoàng, dưới sông có Hà bá; ngoài biển có thần Thuỷ. Mỗi * Đạo Lão không đề cao Thượng đế và không nói tới sự Sống
nghề nghiệp, mỗi địa phương đều có thần riêng. đời sau.
Thờ Thần chỉ là những lối tỏ bày niềm tin nơi các Sức mạnh 4- Đạo Khổng: (đạo Nho) Theo một truyền thuyết, Đức Khổng
linh thiêng mà người ta tin rằng có quyền che chở và chúc phúc, Tử đã lập đạo này vào cuối thế kỷ 6 trước Chúa Kitô.
giúp thoát khổ, thoát nạn, có ảnh hưởng đến con người từ lúc còn
là bào thai trong lòng mẹ tới khi nhắm mắt đi vào lòng đất. Qua Tôn chỉ: Đạo Khổng xây dựng con người và xã hội qua việc: Tu
việc thờ Thần này, vì không có giáo điều hướng dẫn, nên sinh thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Để đạt đích trên, con người
những mê tín, lừa bịp. cần giữ luân lý tam cương (vua-tôi, cha-con, vợ-chồng); nam giới
cần có ngũ thường (nhân, nghĩa, lễ, trí, tín); nữ giới cần có tam
* Quan niệm về đời sau dựa trên niềm tin của dân gian, tưởng tòng (ở nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con)
tượng, truyền khẩu nhiều hơn. và tứ đức (công, dung, ngôn, hạnh).
3- Đạo Lão: Vị Sáng lập Đạo Lão là cụ Lão Tử bên Tàu (Tục Học thuyết căn bản trong đạo Khổng: là tuân theo mệnh Trời
truyền: mẹ mang thai con 80 năm, sinh con ra đầu đã bạc, nên gọi (Thiên mệnh). Thiên mệnh hướng dẫn hoạt động của mọi người,
là lão, (theo Phan Kế Bính, Việt Nam Phong Tục, Miền Nam xb, không ai thoát khỏi.
trang220).
Khổng giáo truyền vào Việt nam cùng với việc cai trị của người
Đạo Lão có từ 7 thế kỷ trước Chúa Kitô ra đời. Trung Hoa và đã gây ảnh hưởng rất lớn trong đời sống và văn
chương người Việt từ Vua Chúa tới dân thường, đã có thời trở
Vẫn theo tác giả Phan Kế Bính: "Lão tử soạn ra bộ Đạo Đức thành quốc giáo.
kinh gồm năm nghìn câu nói, chủ ý dạy con người giữ "Cách tự
nhiên thanh tĩnh, không cần phải làm gì". Muôn việc cứ phó mặc * Đạo Khổng tuy đề cao Trời, nhưng không nói tới Sự Sống đời
tự nhiên, không cần phải lo lắng nghĩ ngợi, mới hưởng được khoái sau. Đức Khổng chỉ nói:"Khi chết, phách con người trở về với đất,
lạc tiêu dao"(sách trên, trang trên). khí con người bay lên không trung".

8. -1- -2-
5- Đạo Phật: Phật tổ tên là Gautama Shidata, con vua nước Ấn * Đạo Phật không chỉ rõ cho con người được hạnh phúc đời
độ, sinh năm 563 trước Chúa Kitô. Năm 29 tuổi, Người đi thăm đời như tâm thức con người mọi thời hằng mong muốn. Sau khi vất
dân chúng ở kinh thành, gặp nhiều cảnh khổ của dân, sau đó, vả diệt dục và làm thiện, đạo Phật chỉ nói tời Niết bàn là một tình
Người quyết định rời cung điện đi tìm đường giải thoát. Sau thời trạng giải thoát mà thôi.
gian tu luyện, năm 35 tuổi, Người đã tự giác ngộ, tìm được đường
giải thoát khi đang suy niệm cạnh cây bồ đề trong một đêm trăng Phải chăng Phật tổ thấy trước Đức Kitô sẽ ra đời khi Người nói
tròn tháng Năm dương lịch. Do đó, Người được gọi là Buddha với Ananda: "Ta không phải là Đức Phật đầu tiên giáng thế, mà
(Bụt, Phật). cũng không phải là Đức Phật cuối cùng. Lúc cần đến, sẽ có một
Đức Phật khác xuất hiện trên thế giới, một vị chí tôn, chí tuệ, hành
Đạo Phật chủ trương: "giải thoát con người". Theo Đức Phật: vi đạo đức, đem lại điềm lành, biết rõ vũ trụ, một vị lãnh đạo vô
Đời là bể khổ, sinh khổ, bệnh khổ, già khổ, chết khổ. Mà nguồn song của loài người, một vị Chúa tể của thiên thần và thế nhân,
gốc của khổ là lòng tham muốn. Vậy muốn khỏi khổ, phải diệt lòng Đức Phật ấy sẽ dạy những chân lý bất diệt" (Trịnh Văn Thanh,
tham muốn. Khi đã diệt được lòng tham muốn rồi, con người sẽ Thành Ngữ Điển Tích Danh Nhân Từ Điển, Xuân Thu xuất bản,
được giải thoát (tức là tình trạng niết bàn). trang 334).
Về niềm tin: Mỗi người có nhiều Kiếp (đời). Từ kiếp này Đầu 6- Đạo Tin lành: Gọi đúng ra là đạo Thệ phản (Protestantism).
thai (reincarnate) qua kiếp khác (gọi là Luân hồi = xoay vần như Đạo Tin lành phát xuất từ Đạo Công giáo.
bánh xe ). Tin có Nhân-Quả ( Cái Nghiệp (Karma: phận việc) ta có
ở kiếp này sinh từ cái Quả ta đã làm ở kiếp trước, và Nghiệp ta làm Theo lịch sử, Ông Lutherô, một linh mục Công giáo người nước
ở kiếp này là cái Nhân sinh ra cái Quả của ta ở kiếp sau. Nghiệp Đức (Germany), năm 1517 đã phản đối giáo huấn của Giáo hội
báo cứ luân hồi mãi cho tới khi ta giải thoát xong mà được về Niết Công giáo về các vấn đề Ân xá, Bí tích, lời khấn hứa..., phủ nhận
bàn (nơi hư không). (Lê Văn Đức, Lê Ngọc Trụ, Việt Nam Tự quyền lãnh đạo tối cao của Đức Giáo hoàng Rôma.
Điển trang 199 Phần III).
Mười hai năm sau khi tuyên thệ phản đối, ông và đồng bạn đã
Đạo Phật không dạy tin có Thượng đế. (Trên con đường giải tuyên bố tách rời Giáo hội Công giáo Rôma, lập giáo phái mới, lấy
thoát, người ta tùy sức mình, không cần ai hay thần thánh nào giúp. Kinh Thánh (Bible) làm sách kinh hướng dẫn đời sống đạo. Do đó
Như vậy, không cần cầu nguyện với thần thánh. gọi là đạo Tin lành.
Về luân lý: Dạy giữ ngũ giới: Cấm sát sinh, cấm trộm cướp, Ông chủ trương: người ta nên công chính (justification) bằng
cấm gian dâm, cấm nói dối, cấm rượu thịt. đức tin của mình. Công nghiệp của cá nhân không ích gì cho phần
rỗi linh hồn. (Lm. Bùi Đức Sinh, OP, Lịch sử Giáo hội Công giáo,
Đạo Phật cho phép trong kiếp người, con người có thể tự hủy Sài gòn 1972, II trang 9).
mạng mình, tức tự thiêu.
Ông chủ trương thuyết Tiền định (Predestination), theo đó, sự
Đạo Phật vào Việt Nam khi người Trung Hoa sang đô hộ từ thế sống đời đời của mỗi người đã được Thiên Chúa định trước, cho
kỷ 2. Đã có những thời kỳ rất thịnh đến trở thành quốc giáo và ảnh dù con người có cố gắng thoát ra cũng không thoát nổi. Thật ra
hưởng rất nhiều trong dân gian cũng như trong văn học (theo Phan trong Kinh Thánh, Chúa nói rõ trong sách Khải huyền chương 22,
Phát Huồn, Việt Nam Giáo sử, quyển II, trang 126). câu 12 như sau:"Họ sẽ được trả công tùy theo việc họ làm (22, 12).

9. -1- -2-
Vì không có thủ lãnh tối cao, đạo Tin lành sau đã lan ra thành Phật giáo Hoà hảo chọn màu đà (màu nâu nhạt) là màu tổng hợp
nhiều phái khác nhau. các mầu, tượng trưng sự hợp nhất các chủng tộc.
Đạo Tin lành vào Việt Nam thời người Pháp qua đặt nền đô hộ Đạo Hòa hảo khuyên người đời thực hiện Tứ đại ân: Đền ơn
tại Nam Kỳ. Năm 1911 người Tin lành Mỹ tới mở trường dạy cha mẹ, đền ơn đất nước, đền ơn Phật Pháp Tăng, đền ơn đồng
Thánh Kinh và huấn luyện nhà truyền giáo. (Lm. Phan Phát Huồn, bào nhân loại.
Việt nam Giáo sử, II, Sài gòn 1962, trang 195).
Đạo dạy tránh sát sanh, trộm cắp, tà dâm; giữ bát chánh (kiến,
7- Đạo Cao Đài: Người thành lập đạo Cao đài là ông Ngô văn tư duy, nghiệp, tín, tấn, mạng, niệm, định) (theo Trịnh văn Thanh,
Chiêu quê tại Bình Tây Chợ lớn, cùng với nhóm trí thức hay cầu Thành ngữ điển tích Danh nhân Từ điển).
cơ ở Sàigòn. Đạo Cao đài xuất hiện vào năm 1926. Trụ sở trung
ương, tức Toà thánh đặt tại Tỉnh Tây Ninh, Nam Việt. * Vì ảnh hưởng của Phật giáo, nên chủ trương về sự Sống đời
sau cũng giống như Phật giáo, tức là cõi Niết bàn (nơi hư không).
Đạo Cao đài là tổng hợp các đạo Khổng, Lão, Phật và Công
giáo. 9- Đạo Hồi (Hồi giáo - Islamism): Do ông Mahômet thành lập
khoảng năm 622. Ông là dòng dòi Ismael, con tổ phụ Abraham với
Mục đích đạo Cao đài (đài của Đấng Tối cao) là nhắc cho mọi người tớ nữ. Năm 40 tuổi, ông tự xưng là tông đồ và ngôn sứ
người bổn phận với mình, với gia đình, với xã hội và với thế giới. (prophet) của Thiên Chúa, được ơn mạc khải (revelation) và được
Đạo khuyên con người từ bỏ danh vọng, xa hoa trần thế để tìm an sai đến để cải cách tôn giáo, xã hội. Nhờ đọc Kinh Thánh của
bình cho tâm hồn. Công giáo, ông đã viết sách Quran coi như Kinh thánh của đạo ông
và truyền lại cho dân Ả rập.
Đạo lấy Con Mắt (Thiên nhãn) là biểu hiệu sự sáng suốt của
Đấng Chí Tôn. Cầu Cơ là lối duy nhất để hỏi ý Người và các Tiên Bổn phận của người Hồi, có 5 cột tru:
thánh trong việc hành đạo.
1. Đọc kinh Tin kính (Không có Thiên Chúa nào khác, trừ ra
Tín đồ phải giữ chay từ 2 tới 10 ngày một tháng, tùy là thượng Thiên Chúa và Mahomet là tiên tri của Người), nhiều người đọc
thừa hay hạ thừa. Cầu nguyện hằng ngày lúc sáng, trưa, chiều và hằng ngày.
12 giờ khuya.
2. Cầu nguyện mỗi ngày 5 lần (sáng, trưa, sau trưa, sau mặt trời
* Đạo Cao Đài ảnh hưởng Phật giáo về kiếp sau, nhận có linh lặn, trước đi ngủ), quay mặt về Thủ đô Mecca mà đọc.
hồn bất diệt và luân hồi, nhưng cũng không dạy rõ ràng về sự
Sống đời đời, là nơi hạnh phúc trường kỳ. 3. Đóng thuế 2,5% cho quĩ bác ái.
8- Đạo Phật giáo Hoà hảo: Lập đạo vào năm 1939, do Đức 4. Ăn chay trong tháng Mahomet nhận kinh Quran từ Allah.
Huỳnh phú Sổ người làng Hoà Hảo tỉnh Long Xuyên, Nam Việt.
5. Nếu có thể, hành hương Mecca một lần trong đời.

10. -1- -2-
- Hồi giáo tin vào một Thiên Chúa quyền phép, và thương xót, bé, tôi đã được mẹ tôi hướng dẫn về đạo pháp nhà Phật, về kiếp
công bằng, Mahomet là đại tiên tri cuối cùng của Thượng đế.. Tin luân hồi, thuyết nhân quả, và khuyên tôi ăn chay. Tôi còn tham gia
có Satan, có thiên đàng, hỏa ngục, nhưng thiên đàng có thỏa mãn vào gia đình Phật tử, gia đình này hoạt động rất tốt, có ảnh hưởng
xác và hồn.. Kiêng rượu, xì ke, cờ bạc, cấm thịt heo, cấm kỳ thị nơi tôi.
màu da. Về hôn phối, đàn ông được lấy 4 vợ chính và một số nàng
hầu vô định. Trong gia đình, người đàn ông có toàn quyền sinh sát. Gia đình tôi có 9 người. Tôi có một ông anh hơn tôi 8 tuổi. Anh
tham gia các hoạt động xã hội và Hồng thập tự. Trong phòng anh
Về sự sống đời sau, Hồi giáo chủ trương: Ai không có đức tin có treo một bức hình một bà mẹ với khuôn mặt hiền từ, trên tay bà
sẽ phải sa hỏa ngục, ai có đức tin sẽ được lên thiên đàng. Thiên là một em bé, khuôn mặt bầu bĩnh dễ thương, đầu đội vương miện
đàng của Hồi giáo nặng về thú vui thể xác như được hưởng rượu bằng vàng, tay cầm thanh gỗ chữ thập. Tôi không biết là ai, nhưng
ngon, thịt béo, đàn bà đẹp, có quyền hành...nhưng không có chứng đoán rằng đó là một Đấng Siêu nhiên, người ngoại quốc. Ba má
minh từ người chết hiện về cho biết thật hư thế nào? tôi cũng biết là anh theo đạo mới, nhưng không phản đối, chỉ bắt
anh ngăn phòng ra và để ảnh tượng thờ phượng riêng ra. Phần
Hồi giáo muốn chinh phục thế giới, độc quyền phát triển, không tôi, luôn thắc mắc về đạo ấy. Tôi cũng có cô bạn Công giáo
nhân nhượng tôn giáo khác. thường đi lễ tại nhà thờ gần nhà tôi. Cô bạn rủ tôi đi dự lễ đêm
Noel. Tôi nhận lời, muốn xem thử cảnh lễ tưng bừng của người
Hồi giáo Việt Nam thuộc khối Á châu phần lớn do người Việt Công giáo? Tôi đã khám phá ra bức ảnh trong nhà thờ giống hệt
gốc Chàm tin theo. Ngày nay, tại vùng Biên hòa, cũng có chừng như ảnh anh tôi có trong nhà, với kích thước lớn hơn và trang
vài ngàn người theo đạo này. trọng bằng nhiều hoa nến. Anh tôi và các bạn của anh cũng dự lễ.
Sau lễ Noel ra về, tôi cảm thấy hoang mang, tự hỏi: Có nên theo
4 đạo này không? Có làm cho ba má buồn không? Có bỏ thờ cúng
ông bà không?
NGƯỜI VIỆT NAM TIN Ở TRỜI
Ngày tháng trôi qua, ý tưởng theo đạo cũng mờ dần. Các anh
Câu chuyện mở đầu: Palawan nơi tôi nhận tôi đã vượt biên và may mắn được an toàn. Tôi còn ở lại, bức ảnh
Tin Mừng còn ở lại, sau này tôi được biết là ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp.
Bức ảnh này làm tôi xao xuyến, và tôi lại tự hỏi về mình. Đôi khi
(Bài của Diệp thị Điệp, trong Cảm nghiệm tôi lại đi nhà thờ dự lễ với cô bạn.
Ơn sủng tập I trang 58-65).
Đầu năm 1989, tôi và em gái tôi vượt biên. Tôi đã đến đảo bình
Tôi sinh ra và lớn lên ở một tỉnh lỵ miền an, và dù nhận được thư của ba má cũng như các anh ở ngoại
Trung, nơi có nhiều thắng cảnh thiên nhiên quốc, tôi vẫn thấy lòng cô đơn lạnh lẽo.
hùng vĩ, chính vì thế, tôi có câu hỏi mà từ nhỏ
tới lớn chưa được trả lời: Ai đã tạo nên những Trại tị nạn Palawan , Philippin có nhiều đạo: Phật giáo, Tin
cảnh hùng vĩ kia? Gia đình tôi theo đạo Phật, lành, Cao đài, Công giáo. Tôi thường đi qua ngôi thánh đường
thờ Ông bà. Mẹ tôi là Phật tử rất mộ đạo, bà mang tên Nữ Vương Hòa Bình, thấy người ta đi dự lễ cách thành
ăn chay trường và thường đi lễ chùa. Ngay từ kính, tôi cũng ước ao có ngày như họ.

11. -1- -2-
Sau một năm, tôi ngỏ ý muốn học đạo. Tôi được học trong lớp Con chim nó hót trên cành,
Dự tòng. Tôi dự lễ các Chúa nhật và chầu Chúa các thứ Sáu. Chị Nếu Trời không có, có mình làm sao?
em tôi siêng năng học hỏi. Dầu vậy không khỏi bị đàm tiếu về ý Con chim nó hót trên cao,
hướng theo đạo của tôi, người ta nghi ngờ sự thành thật của chúng Nếu Trời không có, làm sao có mình?
tôi. Nhưng tôi cứ đi tới, vì tôi đã chọn đường hướng cho mình rồi.
Có những lúc tôi bị lung lạc niềm tin, vì thấy những người Công 2. Ông Trời là Đấng nào?
giáo xử với nhau thật tàn tệ. Họ dự lễ siêng năng, luôn nói đạo
đức luân lý, nếu họ sống như vậy thì tuyệt vời, nhưng họ chỉ là - Người ta thấy bầu trời xanh, trời cao, người ta tin rằng có một
thùng rỗng kêu to. Nhiều người tân tòng chúng tôi hết sức thất vị cao cả, không ai biết được thế nào, nhưng người ta cùng gọi là
vọng khi chứng kiến những cảnh tượng ấy. Tôi đem vấn đề hỏi anh Ông Trời. Trong niềm tin của người dân, người ta tin rằng Trời là
bạn hàng xóm. Anh giải thích cho tôi là: "Không phải mọi người Đấng Linh thiêng, Cao cả, nắm quyền thưởng phạt, điều hành vũ
Công giáo đều tốt. Đạo hướng dẫn con người tới hoàn thiện, nếu trụ cách uy quyền. Sau này trong giáo lý của đạo Chúa, quí vị sẽ
người ta biết tuân giữ những điều đạo dạy. Xấu hay tốt đều nằm hiểu về Trời (Đức Chúa Trời) nhiều hơn, do Chúa Giêsu là Trời
trong bản chất con người. Nhiều người không muốn từ bỏ những giáng thế tỏ ra cho loài người qua sách Kinh thánh.
tham lam, ích kỉ, không muốn hi sinh. Theo đạo, là chọn cho mình
một lẽ sống, một niềm tin vào Thượng Đế, chứ không phải đi theo Theo quan niệm dân gian người Việt, Trời được tả như sau:
lối sống của cá nhân nào, kể đến cả những vị lãnh đạo tinh thần, Trời quyền phép: Trời làm một trận nắng chang, ông hóa ra
bản thân cũng còn nhiều thiếu sót". thằng thằng hóa ra ông.
Trời nhân từ: Trời đánh còn tránh miếng ăn.
Chẳng tìm được sự tuyệt đối trong cõi đời này. Đạo là cái Trời công bằng: Trời nào có phụ ai đâu, hay làm thì giầu, có
thắng để kềm hãm bớt những sa đọa của nhân loại. Tôi đã chọn chí thì nên.
con đường theo Chúa, Tôi tin ở Ngài có sự tuyệt Mỹ, thánh thiện Trời quả báo, ăn cháo gẫy răng, ăn cơm gẫy đũa, xỉa răng gẫy
nhất, và là nguồn cứu rỗi đời tôi. (Diệp thị Điệp) chầy.
Tìm hiểu: Người ta tin rằng trong sự quan phòng sáng suốt: Trời sinh voi,
Trời sinh cỏ. Trời sinh, Trời dưỡng. Trời xanh có mắt. Vì thế,
1. Tại Việt nam có hơn 10 đạo, nhưng đạo nào tin ở Trời? người ta quả quyết: "Gẫm hay muôn sự tại Trời".
- Tại Việt Nam tuy có nhiều đạo, nhưng trên hết các đạo, người - Khi được may lành người ta nói: "Nhờ Trời ban".
Việt Nam tin ở Ông Trời, Ngài còn được gọi theo kiểu người Tàu
là Thượng Đế, Ngọc Hoàng: - Khi gặp đau khổ, người ta kêu: "Trời ơi!".
Dân Việt Nam là dân hữu thần và sống rất gần gũi với Trời. Từ Trời ơi sinh giặc làm chi, cho chồng tôi phải ra đi chiến
khi được sinh ra cho tới khi về lòng đất, nhất cử nhất động đều tin trường.
rằng có Trời chứng giám, can thiệp. Tiếng "Trời" được phát xuất Trời ơi có thấu tình chăng, con người nhân ngãi lai căng mất
từ cửa miệng dân chúng hằng ngày qua đời sống, còn ghi lại trong rồi!
ca dao bình dân.

12. -1- -2-
Trời sao Trời ở chẳng công, người ba bốn vợ, người không vợ (God) mà người theo đạo Công giáo tôn thờ. Như vậy ta thấy, đạo
nào! Công giáo rất gần với người Việt Nam, không có gì xa lạ.
Trời sao Trời ở chẳng cân, người ăn không hết người lần không
ra. 5. Đức Chúa Trời (Thiên Chúa- God) của đạo Công giáo nói về
sự Sống đời sau thế nào?
- Khi thề nguyền, người ta xin Trời chứng giám:
- Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa làm người đã cho biết như sau:
Trời cao đất rộng, em vọng lời nguyền,
đất trời còn đó, em giữ tuyền thủy chung. "Sự Sống đời đời là nhận biết Chúa Cha là Thiên Chúa duy
nhất, chân thật, và tin theo người Con là Giêsu Kitô mà Cha đã sai
- Người ta tin rằng: "Trời nào phụ kẻ có nhân", nên người ta đến" (Ga 17,3).
phó thác và dám tin rằng: Trời cho, hơn lo làm.
- Thánh Phêrô, vị tông đồ trưởng của Chúa Giêsu còn viết thêm:
3. Người nhà nông (cày cấy) cầu Trời thế nào? "Dưới gầm trời này không có ơn cứu độ nơi người nào khác (ngoài
Chúa Kitô), không có Danh nào khác (ngoài Danh Giêsu) được
- Nước Việt thuộc miền nhiệt đới, mưa nhiều, nắng nhiều. Dân ban xuống để loài người nhờ vào đó mà được cứu rỗi" (Cv 4,12).
Việt hầu hết làm nghề nông, trồng lúa và hoa mầu, nên khi đồng
khô cỏ cháy, người ta kêu cầu Trời: - Thánh Phaolô, một vị tông đồ chuyên truyền đạo cho dân
ngoại (ngoài người Dothái) đã được Chúa dạy viết ra như sau:
Lạy Trời mưa xuống, "Thiên Chúa muốn cho mọi người được cứu rỗi và nhìn biết chân
lấy nước tôi uống, lý (the truth)" (1 Tm 2, 3-6).
lấy ruộng tôi cày,
lấy đầy bát cơm, Hình như con người càng đau khổ nghèo khó, người ta càng dễ
lấy rơm tôi thổi, tìm về cùng Thiên Chúa. Điều đó được chứng minh tại các quốc
lấy chổi quét nhà, gia trên thế giới, bất kể chế độ nào: quân chủ, dân chủ, cộng hòa
con gà nhặt thóc... hay cộng sản. Đúng như lời đã nói về sứ mạng Chúa Kitô: "Người
nghèo được nghe giảng Tin Mừng'" (Lc 4, 16).
Và khi đã có mưa, người ta hân hoan biết ơn, cần cù làm việc:
Thật ra "Ước muốn của Thiên Chúa được ghi khắc trong thâm
Ơn Trời mưa nắng phải thì, nơi thì cầy cạn, nơi thì bừa sâu. tâm con người, vì con người được dựng nên bởi Thiên Chúa và vì
Thiên Chúa. Thiên Chúa không ngừng lôi kéo con người về phía
4. Ông Trời của người Việt nam và Đức Chúa Trời của người Người. Chỉ trong Thiên Chúa, con người mới tìm ra chân lý và
Công giáo có liên quan gì với nhau không? hạnh phúc mà con người không ngừng tìm kiếm" (Giáo lý Công
giáo ban hành năm 1992 số 27).
- Ông Trời (God) của người Việt Nam đây không là ai khác mà
chính là Đức Chúa Trời (God), là Thượng Đế, là Thiên Chúa

13. -1- -2-
Bài đọc thêm: ÔNG TRỜI THEO QUAN NIỆM NGƯỜI Thiên Chúa là Đấng vô hình, không thể áp dụng cho Người
VIỆT BAN ĐẦU những ý nghĩ về vợ chồng như chế độ loài người cần sinh sản. "Bà
Trời", chỉ là một cách giải thích hiện tượng "cãi nhau" khi có
"Ngày xưa, trước tất cả mọi sự đã có ông Trời, Trời là một bậc nắng mưa, bão tố, lụt lội theo lối hiểu thô sơ của người thời trước.
quyền phép vô song ở trên cao, làm ra tất cả: Trái đất, núi non,
sông biển, mưa nắng; sinh ra tất cả: Loài người, muôn vật, cỏ cây... 5
Từ mặt trời mặt trăng, các ngôi sao trên trời cho đến vạn vật ở mặt
đất, tất cả đều do Trời tạo nên. Thiên Chúa Sáng tạo (create)
Trời đất và loài người
"Trời có con mắt thấy tất cả, biết hết mọi sự xảy ra ở thế gian.
Trời là cha đẻ muôn loài, xét đến muôn việc, thưởng phạt không
bỏ ai. Do đó mà con người tin có đạo Trời, nhờ Trời, cho là Trời Tới đây, quí vị bắt đầu tìm hiểu Đạo
sinh, Trời dưỡng, và đến khi chết thì về chầu Trời. Chúa (hay gọi là Kitô giáo, nói đúng
hơn là đạo Công giáo).
"Trời cũng có vợ gọi là bà Trời, và mỗi khi hai ông bà cãi mắng
nhau là lúc trời vừa mưa vừa nắng. Mỗi lúc Trời giận loài người Bài Kinh thánh sau đây của đạo
lầm lỗi ở thế gian thì giáng xuống thiên tai, bão táp, lụt lội, hạn Công giáo cho người ta biết nguồn gốc
hán... trời đất, vạn vật, loài người tiến hóa từ
loài khỉ, từ vật chất hay từ đâu mà có? Cũng nên biết: Kinh thánh
"Giang sơn của Trời là từ mặt đất lên đến trên cao, có chín tầng là sách do Thiên Chúa nhờ một số người viết ra những điều Chúa
trời, và chỗ giáp với đất là chân trời. Trời vô hình không nói, muốn để dạy dỗ người ta những điều cần để được ơn cứu rỗi, được
nhưng người ta tin là ở đâu cũng có mặt của Trời, không một ai sống đời đời. Kinh thánh không dạy khoa học, chính trị, kinh tế...
tránh khỏi lưới Trời, mọi việc đều do Trời định.
Bài trích sách Sáng Thế (làm ra thế giới): từ đoạn 1 câu 1 trở
"Ông Trời của Việt Nam thời cổ cũng gọi là Ngọc Hoàng, từ đi...
khi văn Hoá Trung Hoa tràn sang với đạo Lão". (Hoàng Trọng
Miên, Việt Nam Văn Học Toàn Thư, I, trang 61). 1,1 Từ đầu tiên, Thiên Chúa đã dựng nên trời và đất.
2 Đất còn trống không, và tối tăm phủ trên mặt nước mênh
mông. Thần linh Chúa bay sát trên mặt nước.
* Nhận xét: Ngoại trừ vấn đề "Bà trời cãi nhau với ông Trời"
3 Thiên Chúa phán: "Hãy có ánh sáng" và ánh sáng đã có.
như trên,ta thấy người Việt quan niệm về Trời không khác những
điều được Thiên Chúa mạc khải (tỏ ra) về Người là Đấng tạo
thành trời đất và quan phòng cai trị vạn vật bao nhiêu. Những 4 Người thấy ánh sáng thực tốt lành, Người đã tách ánh sáng
quan niệm mù mờ trong tâm thức sẽ được sáng tỏ khi chính Chúa khỏi tối tăm.
Giêsu là Con Thiên Chúa ra đời dạy dỗ loài người.
5 Và Chúa gọi ánh sáng là ngày, tối tăm là đêm.

14. -1- -2-
6 Thiên Chúa phán: "Giữa nước hãy có một cái vòm để phân rẽ - Nhận ra Thiên Chúa mà người Việt gọi là Ông Trời.
nước với nước". Và đã xảy ra như vậy. Người gọi vòm ấy là trời.
(Câu 1-26) Ngài dùng Quyền phép mình mà dựng nên trời đất
9 Thiên Chúa phán: "Nước dưới vòm hãy tụ lại một chỗ để cho vạn vật, và loài người mà không cần vật liệu có trước như người ta.
chỗ khô lộ hiện". Và đã xảy ra như vậy. Người đã gọi chỗ khô là Người chỉ phán một lời là sự vật liền có, và sau này cứ theo loại
đất, còn khối nước tụ lại là biển. mà sinh ra với những điều kiện cần thiết. Vd hạt dưa cắm xuống
đất ẩm, che nắng...sẽ sinh ra cây dưa. Tóm lại Chúa dựng nên vạn
11 Thiên Chúa phán: "Đất hãy sinh thảo vật xanh tươi, rau cỏ vật từ "không" (sách GlCg92 số 269).
nảy hạt giống, và cây sinh quả theo loại. Và đã xảy ra như vậy.
Ngài Thiêng liêng, không ai thấy Ngài, nghĩa là không có thể
14 Thiên Chúa phán: "Hãy có đèn sáng trên bầu trời để soi mặt xác như chúng ta, thiêng liêng, kín ẩn ví như tư tưởng của ta, có
đất, để định ngày, đêm, năm, tháng. Thiên Chúa đã làm cái đèn lớn đó, nhưng ta không nắm bắt được. Nhưng Kinh thánh tả lại như
để soi ngày, cái đèn nhỏ để soi đêm, và thêm các ngôi sao. Ngài nói, Ngài làm, Ngài nghỉ...cho người ta dễ hiểu.
20 Thiên Chúa phán: "Nước hãy sinh cá, chim hãy bay lượn 2. Chúa dựng nên loài người, có hồn xác, có nam nữ để làm gì?
trên mặt đất, và đã xảy ra như vậy.
- Câu 26: Loài người được dựng nên "giống hình ảnh Thiên
24 Thiên Chúa phán: "Đất hãy sinh ra sinh con vật, côn trùng, Chúa"nghĩa là:
mãnh thú theo loại, và đã xảy ra như vậy.
- Có thân xác: tốt đẹp và đáng tôn trọng, nơi ở của linh hồn.
26 Thiên Chúa phán: "Ta hãy làm ra con
người giống hình ảnh Ta, chúng có nam có - Có linh hồn: Linh hồn thiêng liêng, hành động qua trí khôn,
nữ, và Thiên Chúa chúc lành cho chúng: nhờ trí khôn người ta nhận ra và tôn thờ Thiên Chúa. Linh hồn có
"Các người hãy sinh sôi nảy nở đầy mặt đất, tự do làm lành lánh dữ, có tình yêu, có lòng muốn, có lương tâm.
hãy làm chủ cá biển chim trời và mọi loài
trên mặt đất...Ta ban cho các ngươi mọi thứ - Loài người có nam có nữ là để yêu thương, trợ giúp nhau (St
cây cỏ, mọi sinh vật để làm của ăn". 2,18). Đó cũng là Ý Chúa muốn loài người sống trong xã hội để
cùng nhau phát triển.
31 Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra thật tốt lành quá
đỗi. - Loài người được Thiên Chúa ban cho quyền cai trị chim trời
cá biển muông thú, và dùng chúng như của ăn, Người ban cho con
2,3 Ngày thứ Bảy Thiên Chúa nghỉ việc sáng tạo. (St 1,1-2,3) người quyền tư hữu trên của cải.
Tìm hiểu: 3. Ngoài vạn vật và loài người hữu hình, Thiên Chúa cũng
dựng nên loài vô hình:
1. Qua đoạn Kinh Thánh trên, ta nhận ra những điều nào?
- Thiên thần: người Việt gọi là thần trời.

15. -1- -2-
Các thiên thần có vô số không ai biết được là bao nhiêu. Thiên Cũng có thể nhận biết Thiên Chúa qua vũ trụ huy hoàng, qua
Chúa đã dựng nên các vị này "ngay từ khởi đầu thời gian, khi chính thể xác, linh hồn con người, nhưng nhiều người vì đam mê,
Người sáng tạo trời và đất" (GlCg92 số 327). Trong số các thiên lầm lạc đã không nhận ra Thiên Chúa, họ thờ thần tượng giả dối
thần có một số tuân phục Thiên Chúa, chọn Chúa làm hạnh phúc hoặc vô thần (atheist), không thờ ai cả, họ thờ đam mê của họ.
của mình, nên được ở trên thiên đàng thờ phượng Chúa. Các vị này
làm những công việc Chúa trao. Kinh Tin kính:
Mỗi người chúng ta, có một thiên 1. Tôi tin kính Đức Chúa Trời là Cha phép tắc vô cùng dựng
thần bảo vệ, gọi là thiên thần bản nên trời đất.
mạnh (Guardian Angel) bảo vệ và
hướng dẫn mình tới sự Sống đời đời Bài đọc thêm
(GlCg số 336).
SÁNG TẠO VẠN VẬT THEO QUAN NIỆM DÂN VIỆT
Quỉ: Trong số các thiên thần, một
số "từ chối Chúa và Nước Chúa cách triệt để, không nhận Chúa là "Sau lúc dựng xong vũ trụ, ông Trời mới bắt đầu tạo ra vạn vật.
hạnh phúc của mình, nên bị phạt xuống hoả ngục (GlCg92 392). Tương truyền rằng ban đầu Trời dùng những chất cặn còn sót lại
trong trời đất mà nặn ra đủ mọi giống vật, từ những con to lớn đến
Quỉ luôn ghen tức và tìm cách làm hại loài người trên mặt đất những con bé nhỏ như sâu bọ. Sau đó Trời mới gạn lấy chất trong
này, để lôi ta vào số phận bị luận phạt như chúng. để nặn ra con người. Do đó mà loài người khôn hơn các giống vật.
4. Sau khi dựng nên trời đất và vạn vật trong 6 "ngày" hay 6 Khi sáng tạo ra loài người, Trời có ý định cho họ sống mãi khỏi
thời kỳ, ngày thứ Bảy, Thiên Chúa nghỉ: phải chết, hễ đến già rồi thì nằm yên một nơi trong ít lâu tự nhiên
lớp da ngoài thay đổi, bỏ lốt già đi mà hoá trẻ lại, trái hẳn với
- Việc Chúa nghỉ ngơi, nhắc ta tôn trọng ngày Chúa nhật, ngày giống rắn, vì bản chất độc ác nên chỉ sống đúng tuổi rồi phải chết
nghỉ , ngày vui, để "rảnh rỗi bồi bổ thể xác, trau dồi trí khôn, vun (Hoàng Trọng Miên, Việt Nam Văn học Toàn thư, tập I trang 70).
trồng đời sống gia đình, có thêm giờ thăm viếng bệnh nhân, làm
việc bác ái, đi dự lễ để thờ phượng Chúa và gặp gỡ cộng đoàn Theo thần thoại người Mèo tại miền Thượng Bắc phần thuật lại
(GlCg92 số 2184). rằng:
5. Tại sao có người nhận biết, tin theo, tôn thờ Thiên Chúa, có "Chữ Lầu (Thượng đế) sáng tạo trời và đất trong bảy ngày, trời
người không? trước và đất sau. Đất xinh đẹp tự nhiên sinh ra trái, mặt đất đầy hoa
lớn bằng cái thúng. Trên trời chưa có tinh tú. Chữ Lầu mới tạo ra
- Con người có thể nhận biết Thiên Chúa qua lý trí và qua mạc mười mặt trời và chín mặt trăng cùng vô số sao để chiếu sáng mặt
khải của Thiên Chúa tỏ mình ra qua sách Kinh Thánh (Bible), để đất. Loài người cho những vì sao kia là những hòn đá long lanh, sợ
"bày tỏ những ý định của Người liên quan đến Sự Sống đời đời của rơi xuống đè bẹp họ, mới xin Chữ Lầu cất đi. Chữ Lầu không cất
chúng ta" (Mk số 6). mà chỉ tung ra một tấm màn mầu xanh mênh mông trên mặt đất để
che cho sao khỏi rơi xuống.

16. -1- -2-
Mười mặt trời là giống cái và chín mặt trăng là giống đực. Chữ TỔ TÔNG LOÀI NGƯỜI PHẠM TỘI
Lầu cho hồn vào miệng mỗi cái và hà hơi cho sinh động. Những ĂN TRÁI CẤM
mặt trời ấy chiếu sáng trong bảy năm mặt đất liền khô ráo, và trong
thời gian đó chỉ có ngày liên tiếp mà không có đêm.(Ban đầu nước Bài trích sách Sáng Thế (chương 2 và 3):
và đất lẫn lộn, Chữ Lầu mới chia ra, rồi sau đó cỏ cây mới mọc
trên mặt đất). 2,15 Thiên Chúa đã đặt con người vào vườn
Địa đàng (Eden) để canh tác và gìn giữ vườn.
Khi mặt đất khô ráo, Chữ Lầu mới làm ra mọi thứ cỏ cây, muôn
vật, mỗi thứ một giống, rồi đến người... 16 Thiên Chúa phán dạy rằng: Ngươi được ăn
mọi thứ cây trong vườn, nhưng ngươi không
Khi mặt đất khô ráo rồi, Chữ Lầu lấy một nắm đất nắn thân hình được ăn cây "biết lành, biết dữ", ngày nào ngươi
con người đầu tiên, hà sinh khí vào miệng, cho hồn vào bụng và ăn nó, ngươi sẽ chết.
tiếng nói ở cổ họng. Người đàn ông trở nên một sinh vật, có mắt và
tiếng nói, đi đứng trên mặt đất. Sau đó Chữ Lầu đưa đến cho người 3,1 Rắn là con vật quỉ quyệt hơn mọi dã thú,
đàn ông một người đàn bà để hai bên lấy nhau. Chữ Lầu làm ra nó nói với người đàn bà:
thức ăn để nuôi đôi vợ chồng cùng các súc vật cho họ dùng, nhưng
vẫn để họ trần truồng. Loài người đầu tiên dùng lá để che thân, ăn - Có phải Thiên Chúa đã phán: Các ngươi không được ăn cây
tươi nuốt sống. Chữ Lầu giao tiếp thẳng với họ, đối mặt nói chuyện nào trong vườn không?
trong ban ngày. Về sau Chữ Lầu không liên lạc với loài người nữa,
kể cả ban ngày mà chỉ cho họ biết ý muốn mình trong ban đêm, - Người đàn bà đáp: Chúng tôi được ăn quả cây trong vườn,
qua trung gian một người con gái hiện ra trong giấc mộng của con nhưng cây giữa vườn thì Thiên Chúa phán: Các ngươi không được
người" (Hoàng Trọng Miên, Việt Nam Văn Học Toàn Thư I, trang ăn, không được rờ đến kẻo chết.
127-128).
- Rắn nói với người đàn bà: Chẳng chết chóc gì đâu, Chúa biết,
* Nhận xét: Nhiều quan niệm thô sơ của dân Việt mình ngày ngày nào các người ăn nó, mắt các người sẽ mở ra, và các người sẽ
trước gần giống những điều được mạc khải trong Kinh Thánh nên như những Chúa, biết lành biết dữ.
Công giáo. Những quan niệm đó quí hóa vì được cất giữ và truyền
tụng cách tinh ròng không pha trộn. Điều quan trọng gặp nhau ở Người đàn bà nhìn quả cây hẳn là ngon. Nhìn sướng mắt, quả
đây là: Chính Thiên Chúa là Đấng dựng nên trời đất và loài thì quí, lại được nên khôn. Bà đã hái quả mà ăn và đã trao cho
người, nguồn gốc con người chỉ là bùn đất, hèn hạ... các chi tiết chồng ở bên cùng ăn. Ông bà đã ăn, mắt cả hai mở ra, họ thấy
khác, nhất là trong thần thoại người Mèo thật là những soi sáng lạ mình trần truồng, họ lấy lá cây vả làm quần áo cho mình.
lùng. Ai đã khơi lên trong tâm trí họ những điều ấy? Nếu không
phải là chính Đấng Sáng tạo trời đất?, Người quan phòng cách 3,8 Chiều hôm, giữa làn gió hiu hiu, Chúa đi bộ trong vườn.
cẩn thận mọi tạo vật Người đã dựng nên, với quyền phép và đầy Ađam và vợ đi núp mình nơi lùm cây trong vườn để tránh mặt
tình thương. Giavê. Người gọi Ađam:
6 - Ngươi ở đâu?

17. -1- -2-
- Tôi nghe Người bước trong vườn, nhưng tôi sợ, vì tôi trần 1. Qua hai chương Kinh Thánh trên, ta học hỏi thêm được
truồng, những điều gì?
- Ai nói cho ngươi là ngươi trần truồng, hay ngươi đã ăn cây ta 1.1. Luật :Có những điều Thiên Chúa cho phép con người
đã cấm? ( ngươi được phép) và có những điều Thiên Chúa cấm (ngươi
không được). Kết quả là vâng giữ thì sống, không vâng giữ thì
- Ađam trả lời: Người đàn bà Chúa đặt bên tôi, đã hái cây ấy chết.
cho tôi, nên tôi đã ăn.
1.2. Tránh cám dỗ:Không nên đối thoại với kẻ cám dỗ, kẻo bị
- Giavê hỏi người đàn bà: Sao ngươi làm thế? lừa dối. Bà Evà đã đối thoại với rắn quỉ, bà đã bị lừa.
- Bà trả lời: Rắn đã lừa tôi, nên tôi đã ăn. 1.3. Tội kiêu ngạo: Ông Ađam đã ăn trái cấm, vì muốn trở
thành thần minh, nhưng cũng vì đã nể vợ mà không nể Chúa, đó là
- Giavê Thiên Chúa phán với rắn: Ngươi đã làm thế, ngươi là đồ khuyết điểm của nhiều người đàn ông.
bị chúc dữ giữa các thú vật, ngươi hãy bò lê và ăn đất suốt đời. Ta
sẽ đặt mối thù giữa ngươi và người đàn bà, giữa dòng giống ngươi 1.4. Coi chừng tự do con người: Tội đầu tiên của nguyên tổ là:
và dòng giống nó. Dòng giống nó sẽ đạp đầu ngươi, còn ngươi sẽ Con người "lạm dụng tự do để bất tuân lệnh Chúa. Con người đã
cắn gót chân nó. coi mình hơn Chúa, đã khinh thường Người, đã chọn bản thân
mình hơn Chúa" (GlCg92 397-398).
- Giavê phán với người đàn bà: Ta sẽ tăng đau khổ cho ngươi
trong việc thai nghén, ngươi sẽ sinh con trong đau đớn, ngươi hăm 1.5. Hậu quả tội lỗi đã xảy ra là:
hở hướng về chồng ngươi, nhưng nó sẽ cai trị ngươi.
- Con người xa lạ với mình (xấu hổ, trần truồng), - Xa lạ với
- Giavê phán với người đàn ông: Vì ngươi đã nghe lời vợ ngươi, Chúa (đi ẩn núp), - Xa lạ với nhau (người đàn Chúa đặt bên tôi), -
thì đất đai bị chúc dữ vì ngươi, mọi ngày đời ngươi, ngươi phải Xa lạ với tạo vật (gai góc mọc lên), - con người bị đuổi ra khỏi
khó nhọc mới có miếng ăn, gai góc sẽ mọc lên cho ngươi, ngươi sẽ vườn địa đàng, để bắt đầu đau khổ, vất vả, và chết.
ăn cỏ ngoài đồng, mồ hôi đẵm mặt, ngươi mới có cơm ăn cho đến
khi ngươi về lại bụi đất, vì từ bụi đất ngươi được rút ra. 2. Hậu quả của tội nguyên tổ ảnh hưởng trên con cháu thế nào?
24 Chúa đã đuổi con người ra khỏi vườn địa - Hậu quả trên con cháu loài người là: Sinh ra trong tình trạng
đàng, để nó canh tác đất đai. Người sai những thần mất ơn nghĩa Chúa, trí khôn tối tăm, lòng hướng về sự dữ, phải đau
Kêrubim cầm gươm lửa canh giữ vườn kẻo con khổ, phải chết.
người hái được trái cây sự sống.
3. Con cháu, dòng dõi đâu có phạm tội "ăn trái cấm" đâu mà bị
(Bản dịch của Lm. Nguyễn Thế Thuấn) ảnh hưởng?

18. -1- -2-
- Đây không phải là tội phạm, nhưng là tội lây, vì con cháu là (Bài viết của Tố Quyên, đăng trong cuốn Cảm Nghiệm Ơn Sủng
loài người, dòng dõi ông Ađam. trang 73-80).
Nhiều người thường hỏi: Tại sao tội Tổ tông phạm mà con cháu Chúa Kitô, Ngài là ai? Phải chăng nơi Ngài, tôi đã tìm cho mình
lại bị lây, đứa trẻ mới sinh nào mắc tội gì mà phải đem đi rửa tội? một chân lý? Và từ chân lý đó, tôi bước
đi từ đây?
Để trả lời, xin nêu một ví dụ qua một câu ca dao cha ông ta
thường nói cho dễ hiểu: Đến nay đã tám tháng xa quê hương.
Tôi đã bắt đầu cuộc sống mới vào một
Con vua mới được làm vua, buổi chiều mưa dầm. Từ barrak bước ra,
Con bác sãi chùa phải quét lá đa. tôi ôm gói hành trang nghèo nàn trong
cơn mưa lất phất, đi trên con đường đất
Ngày trước xã hội nước ta, nhà vua theo chế độ cha truyền con lõm bõm và gồ ghề, tôi như con chim lạc đàn không biết bay về
nối, chỉ có hoàng tử (prince) nào được chỉ định mới hy vọng lên đâu! Tôi đi một mình nên chẳng có ai để than van, tôi chỉ thở dài.
nối ngôi vua cha, đâu có chuyện con bác lao công trong chùa lên Sau những ngày đi lang thang để tìm nơi nương náu, tôi đã gặp 2
nối ngôi vua bao giờ. Trường hợp Ađam Evà cũng vậy, ông bà anh cũng đồng cảnh ngộ. Họ trông nhờ vào tôi việc nấu nướng,
đang làm con vua Trời, sống trong vườn Địa đàng sung sướng, nhưng tôi chưa hề biết nấu nướng thế nào, thật xấu hổ cho phận
nhưng vì bất tuân lệnh vua Trời mà ăn trái Người đã cấm, nên mất con gái như tôi. Nhưng rồi cũng qua, nấu hư vài lần rồi cũng khôn
quyền làm con và các đặc ân khác, ông bà phải xuống hàng tôi tớ. ra.Một tháng sau, tôi được chuyển qua khu nhà mới đỡ dột nát hơn
Con cháu của ông bà là cả loài người sinh ra cũng vẫn thuộc hàng cái "chuồng heo" cũ. Nhờ sự giúp đỡ của họ hàng ở nước ngoài, tôi
tôi tớ, không thể trở lại hàng con cái Vua Trời, hưởng quyền lợi bớt thiếu thốn hơn, nhưng tâm hồn vẫn cô quạnh, nhớ thương gia
con Vua Trời. đình, và không ai chia sẻ niềm nhung nhớ. Rồi tôi sống chung với
2 cô bạn khác, chúng tôi giúp đỡ nhau. Tôi theo họ đi nhà thờ.
4. Làm sao để khỏi tội Tổ tông, trở lại làm con Trời? Những ngày đầu thật bỡ ngỡ, vì chẳng hiểu gì, chẳng biết làm gì,
nhưng rồi cũng quen, chiều đến, không đi lễ lại đâm nhớ, bất ổn,
- Phải lãnh nhận Bí tích Rửa tội. Bí tích này do Chúa Giêsu lập khó chịu trong tâm hồn. Chúa đã ban cho tôi sự bình an, một cuộc
để tha tội tổ tông đã phạm mà con cháu bị lây, Bí tích này cho loài sống mới với người bạn thật dễ mến. Tôi cũng nhận được những
người từ hàng tôi tớ lên hàng con Chúa. Đó là một ơn rất lớn lao, tin vui từ bên nhà. Giờ đây môi tôi đã biết cười, và mắt đã biết vui.
cần phải gắng chuẩn bị chu đáo để lãnh nhận trong ngày được rửa
tội. Tôi ghi danh học lớp Dự tòng để chọn Đạo là Đường đi chân lý.
5. Trong loài người, ai không mắc tội tổ tông? Càng ngày tôi càng nhận được nhiều bài học từ Phúc âm Chúa,
từ những việc làm bác ái của những người thiện nguyện từ các
- Trong loài người, trừ Chúa Giêsu, chỉ có Đức Maria được ơn nước văn minh đến đây. Lúc này tôi đã biết yêu thương dù là rất ít.
vô nhiễm nguyên tội (tội của tổ tông).. Tôi biết nhẫn nhục, chịu đựng, dễ tha thứ hơn như lời Chúa dạy:
Hãy yêu thương để được yêu thương.Hãy tha thứ để được tha
Bài đọc thêm: Đâu là Chân lý? thứ .Tình yêu bao la của Chúa đang biến đổi tôi.

19. -1- -2-
Sự thử thách lớn lao nhất là gia đình tôi ở Việt nam. Gia đình THIÊN CHÚA TUYỂN CHỌN DÂN RIÊNG
tôi đạo Phật chính gốc. Truyền thống gia đình họ hàng tôi đã có từ
xưa lâu lắm rồi, chưa có ai phá truyền thống ấy. Bà nội tôi rất hiền Bài tóm lược lịch sử dân Do thái sau:
lành, thương con cháu rất tận tâm, nhưng bà cực đoan về vấn đề
tôn giáo. Việc tôi xin vào đạo, chắc sẽ bị bà rầy la, vì bà thương tôi 1. Lụt Đại hồng thủy:
là đứa cháu gái trưởng của bà.
"Sau khi ông Ađam bà Evà nguyên tổ loài người bị đuổi ra khỏi
Bố mẹ tôi thì tuần nào cũng đi chùa, hay phóng sinh làm việc vườn Địa đàng, theo sách Sáng Thế (St) trong kinh thánh Cựu ước
thiện. Tôi cũng thường chở mẹ tôi đến chùa lễ bái, và cũng ảnh từ chương bốn trở đi: Hai người phải tự đi tìm kiếm thực phẩm là
hưởng phần nào nền giáo dục Nho giáo. Vì thế tôi sợ bố mẹ tôi sẽ rau đậu... để làm của nuôi thân. Họ sinh được nhiều con, rồi con
không hiểu việc tôi xin vào đạo Chúa mà trách móc tôi. Quả thực, cái họ sống chung với nhau và sinh ra nhiều con cái khác, nên loài
mẹ tôi viết thư trả lời: "Mẹ đã xin qui y thầy Thích Trí Quảng. người ngày càng thêm đông. Kinh Thánh kể chuyện 2 người con
Việc con vào đạo, mẹ hoan nghênh, vì đạo nào cũng là đạo tốt, trai là Cain và Abel, vì họ có liên quan đến việc chứng minh con
nhưng việc con vào đạo cũng làm mẹ buồn lắm, mẹ nghĩ đây là người trở nên độc ác ngay cả với tình ruột thịt.
điều oan, nghiệp chướng của mẹ sao?" Tôi thở dài day dứt, thế là
mẹ tôi đã không hiểu tôi. Tôi đọc mãi chữ "Đây là điều oan, nghiệp Thời đó người ta đã biết gọi Thiên Chúa là Giavê (Yahweh),
chướng của mẹ sao". Thật khó nói và khó diễn tả, nhưng mẹ tôi như người Việt gọi là Ông Trời.
dùng chữ nặng quá. Cứ làm như việc tôi vào đạo là việc tôi gây sát
nhân mà hậu quả mẹ tôi phải chịu. Cha tôi thì nhẹ nhàng hơn: Nhưng vì hậu quả của tội Tổ tông, lòng con người luôn hướng
"Quan niệm của bố thì khác: Bố cho rằng lý thuyết đạo nào cũng về điều dữ, nên loài người càng ngày càng phạm nhiều tội ác trước
hướng con người vào đường tốt. Nhưng điều quan trọng nhất của nhan Giavê. Giavê quyết thanh tẩy loài người. Người để cho trời
con người chúng ta là làm sao giữ được cái đạo, trong đó có cả cái mưa tầm tã trong bốn mươi đêm ngày, gọi là Đại hồng thủy, sinh
đạo làm người, kể cả cái đạo đức. Tóm lại việc con vào đạo là tùy vật chết trôi nổi khắp nơi.
ý con, có điều trước khi vào đạo, con phải nghĩ cho thật chín chắn.
Con cứ đi lễ, vì bố biết nơi ấy sẽ làm cho tâm hồn con được yên ổn 2. Ông Noe:
và bớt đi sự cô đơn".
Nhưng có một người công chính (just man) tên là Noe đã được
Tôi không muốn cho gia đình tôi buồn về quan điểm của tôi, Thiên Chúa cứu bằng cách dạy đóng một chiếc tầu lớn, có thể chứa
nhưng tôi cũng không thể thay đổi quyết định của tôi sẽ vào đạo, vì đại gia đình ông và các giống vật mỗi thứ một cặp. Sau thời gian
tôi mới chợt nhận ra chân lý. Tôi mới tìm thấy Chúa ở trong tôi. cảnh cáo , Giavê đã cho xảy ra cơn lụt lội tràn lan.
Ngài là ánh sáng, là cuộc sống thiêng liêng và tinh thần của tôi.
Bây giờ tôi thấy rằng, cuốc sống có những khó khăn, nhưng cứ cầu 3. Xây tháp Babel:
nguyện với Ngài, làm những việc từ thiện, làm đẹp thánh ý Chúa,
thì chắc Ngài sẽ không bỏ rơi ta. Vẫn theo sách Sáng Thế từ đoạn 10, sau Đại hồng thủy, con
cháu ông Noe lại sinh sản ra đông đúc vô kể.
7

20. -1- -2-
- Lúc ấy trên mặt đất nói cùng một thứ tiếng, nhưng vì họ muốn ông Abraham sinh một con trai. Ông đặt tên con trẻ là Isaac. Lúc
xây một cây tháp "cao tới trời"(St 11,4), nên Giavê đã phá dự tính đó Abraham được 100 tuổi.
kiêu căng của họ bằng cách làm cho họ nói nhiều thứ tiếng khác
nhau, vì vậy họ phải chia tay nhau đi khắp mặt đất tùy theo nhóm Isaac lớn lên đã lấy Rebecca làm vợ và sinh Giacop. Ba danh
tiếng nói. hiệu Abraham, Isaac và Giacop là danh hiệu Tổ phụ (Fathers) của
dân Do thái rất năng được nhắc tới trong Kinh Thánh.
4. Chọn dân riêng qua ông Abraham:
Giacop có vợ hai tên Rakel, bà đã sinh ra Giuse, ông này được
Trong số các dân trên mặt đất, Giavê muốn chọn một dân riêng. Giacop thương nhiều hơn, nên đã bị anh em ghen tức đem bán cho
Người khởi đầu bằng cách chọn một người tốt lành tên là Abram. người Ai cập (Egypt). Thiên Chúa đã dùng sự việc đó mà cứu đại
gia đình ông khỏi chết đói, nhưng cũng chính vì biến cố này mà
Đọc tiếp sách Sáng Thế đoạn 12: Giavê phán với Abram (thế kỷ người Do thái trở thành nô lệ (slave) người Ai cập. Người Dothái
18 trước Chúa Kitô giáng sinh): sống trong nước Ai cập đúng 430 năm (Xh 12,40).
"Hãy đi khỏi xứ sở ngươi, khỏi quê quán ngươi, khỏi nhà cha 5. Ông Mose:
ngươi, đến đất Ta sẽ chỉ cho ngươi. Ta sẽ cho ngươi thành một
dân lớn...Abram đã đi theo lời Giavê phán bảo...Họ đã đi vào xứ Sau thời gian lâu dài Chúa dùng ông Mose (thế kỷ 13 trước
Canaan...Nhưng trong xứ có đói kém, nên ông đem gia đình xuống Chúa Kitô giáng sinh), một người sống sót trong sông Nil, để cứu
Ai cập để sinh sống nhờ". người Do thái ra khỏi đất Ai cập.
Thiên Chúa đã tỏ mình cho Abram với danh hiệu là El-Shadday Thiên Chúa đã làm một Giao ước (Covenant) với dân qua ông
(Thiên Chúa Ở Trên Núi), Người đổi tên cho ông: trên núi Sinai. Chúa ban cho họ Mười Điều răn và chọn họ làm dân
riêng Người (Xh chương 19-20).
- "Ngươi sẽ trở nên tổ phụ của nhiều dân tộc, tên ngươi không
còn là Abram, tên ngươi phải là Abraham (St 17, 4-5). Suốt 40 năm lưu lạc nơi hoang địa (desert), Chúa đã nuôi dân
bằng bánh Manna. Người đã huấn luyện cho họ từ bỏ tà thần (Idol)
Thiên Chúa đã cho Abraham có một và thử thách họ, nhưng vì bất trung, họ đã chết hầu hết. Cuối cùng
con trai với Hagar, người nữ nô lệ. Ông Thiên Chúa đã đưa con cháu họ vào miền Đất Hứa (Promised
đặt tên cậu là Ismael. Ismael trở thành Land), chính là đất Canaan mà ông tổ Abraham đã được El-
tổ tiên của người Ảrập, dân này chuyên Shadday hứa từ 500 năm trước. Nước Canaan ngày nay là nước
sống trong sa mạc, phiêu lưu đây đó, Israel (Do thái) tại Trung Đông (Middle- East).
thích độc lập, và hiếu chiến thích đánh
nhau. Khi Mose đã chết, Thiên Chúa chọn Giosua hướng dẫn dân Do
thái. Ông được Thiên Chúa dẫn dắt như Mose. Sau ông, Thiên
Sau nhiều thử thách đức tin và nhiều Chúa đã đặt các thẩm phán (judge). Samuel là vị thẩm phán nổi
năm chờ đợi, Chúa đã cho bà Sara vợ tiếng, Chúa đã dạy ông thiết lập vua đầu tiên cho dân Do thái, đó là
vua Saulê.