ArchiefWiki: Ik weet het beter!
•Télécharger en tant que PPT, PDF•
0 j'aime•409 vues
Presentatie van de ArchiefWiki op de KVAN Dagen, 15 juni 2009 (Haarlem)
Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Plus de Tom Cobbaert
Plus de Tom Cobbaert (17)
ArchiefWiki: Ik weet het beter!
Notes de l'éditeur
- Laten we beginnen met nog eens duidelijk het objectief van de ArchiefWiki te omlijnen. Het oorspronkelijke doel om louter de terminologie digitaal beschikbaar te stellen is ondertussen uitgegroeid tot “het digitaliseren van archivistische naslagwerken tot open content voor archivarissen en archiefgebruikers”. Door te digitaliseren willen we die archivistische “klassiekers” zoals de Archiefterminologie voor Nederland en Vlaanderen dynamiseren en actualiseren. Op dit moment zijn er twee lopende projecten op de ArchiefWiki : de Terminologie en de Archievenkaart. Omdat de Archievenkaart nog maar amper in steigers staat, zal ik er in deze presentatie niet dieper op ingaan. Voor alle informatie daarover verwijs ik graag naar de ArchiefWiki-groep op de Archief20-community. Over het Terminlogie-project valt heel wat meer te vertellen: Zoals uit het verhaal van Luud al bleek liep de realisatie van het Terminologie-project niet van een leien dak. Maar ook de praktische uitwerking van de digitalisering was geen eenvoudige opgave. Want hoe zijn we van een papieren terminologie tot een digitale terminologie gekomen?
- Bij gebrek aan een volledige en recente digitale versie van de Archiefterminologie hebben we alle lemma’s met definities en toelichtingen één voor één overgetikt. Niet iets wat op een dag achter de rug was, maar een goede opfrissing van mijn terminologische kennis. Los van de intensieve arbeid die zo’n transcriptie is, moest er ook rekening gehouden worden met het verwijzingssysteem dat in de papieren terminologie gebruikt werd. Waar in de papieren terminologie verwijzigen naar andere lemma’s werden aangeduid door na de term het corresponderende lemmanummer te plaatsen, werden deze in de wiki omgezet naar links die meteen doorverwijzen naar de corresponderende term. Zo linkt de term Document meteen door naar lemma nummer 3, het Document.
- Ik moet er wel bij zeggen dat we ons in deze fase beperkt hebben tot de linken die reeds gelegd werden in de papieren terminologie. Voor synoniemen of termen die in de toelichting gedefinieerd werden, zijn er verwijsfiches aangemaakt zoals deze van Transsumpt.
- Aanvankelijk opteerden we voor een zuivere redirect zoals die door de wiki-software voorzien is, maar al snel bleek dat bij andere terminologieën sommige termen wel een eigen lemma hadden. Zoals in dit voorbeeld van Archiefsysteem.
- Ook met het oog op toekomstige aanvullingen leek een apart lemma met verwijzing een betere optie dan een redirect. Om dat alles in goede banen te leiden ontwikkelden we een modelfiche.
- Enerzijds wilden we het model zo open mogelijk houden voor de gebruikers en toekomstige aanvullingen, anderzijds wilden we wel een zekere lijn in de lemma’s houden. Na flink wat trial en error zijn we tot deze modelfiche gekomen. Om het model wat minder abstract te maken, zal ik ze telkens met een voorbeeld overlopen.
- De omschrijving is de kern van ieder lemma. Hierin worden de definities van een specifieke term opgenomen. Behalve bestaande definiëringen uit kunnen er ook nieuwe definities worden toegevoegd. Dit moedigen we zelfs aan. Het is het doel van de ArchiefWiki om tot geactualiseerde definities te komen van bestaande termen en mogelijke definities te formuleren voor nieuwe termen. Nieuwe omschrijvingen worden vooraan geplaatst, bestaande omschrijvingen krijgen per lexicon een eigen subtitel. Ook verwijzingen naar internationale termen krijgen een aparte subtitel. Tenslotte plaatsen we bij bestaande definities steeds een duidelijke verwijzing naar een bronpagina zoals deze van de Archiefterminologie.
- Deze bronpagina’s bevatten de bibliografische verwijzing, een korte toelichting en de eventuele overnamerechten.
- De ArchiefWiki wil meer zijn dan een loutere verzameling van termen, het wil ook proberen relaties te leggen tussen de verschillende termen. Een klassiek middel daarvoor is de thesaurus. In een thesaurus worden vier types van relaties onderscheiden: de gebruikelijke term, de bredere term, de engere term en de verwante term. De keuze voor deze thesaurus-methodologie is een voorlopige keuze. Alle suggesties daaromtrent zijn welkom.
- Informatie relevant voor het begrijpen van een term is niet altijd in een definitie te vatten of past op de één of andere manier niet binnen deze wiki. Zo kan er verwezen worden naar een Wikipedia-artikel, naar een relevant pdf-bestand of een projectwebsite. Momenteel onderzoeken we nog of een implementatie van de social bookmarking-website delicious opportuun of mogelijk is.
- Een beeld zegt meer dan duizend woorden... en dat is bij onze vakterminologie niet anders. Een omschrijving van een zegel mag nog zo accuraat zijn, met een foto van een prachtig exemplaar is iedereen gediend. Een uitleg over digitale depots kan perfect verhelderd worden voor ieders begrip aan de hand van een knappe visualisering. Alles kan dus, zolang het relevant is en er geen beeldbank van gemaakt wordt. Net zoals bij de externe verwijzingen zijn we hier op zoek naar de implementatie van een externe beelddatabank zoals Flickr of Picasa.
- Folksonomie of social tagging is één van de meest bekende toepassingen van web 2.0. We hanteren in deze wiki dan ook geen absolute classificatie voor de ordening van termen, maar tags of trefwoorden die door de gebruikers zelf worden toegekend. Ieder artikel krijgt minstens één tag, namelijk Terminologie. Daardoor wordt de term opgenomen in de alfabetische indexpagina.
- Als voorbeeld hebben we de 183 lemma’s van de Archiefterminologie getagd volgens de groep waarin ze voorkwamen met als resultaat deze tagcloud. Per trefwoord wordt er een overzichtspagina aangemaakt met de gelinkte termen. De verdere toekenning van tags laten we, geheel in de geest van social tagging, over aan de gebruikers van de ArchiefWiki.
- Je leert als je deelt, ook op de ArchiefWiki. Onderaan ieder artikel staat een Share-knop waarmee je een artikel kan delen naar je Delicious, Twitter, Facebook en andere sociale media. Via een link op onze startpagina kan je ook een op Google-zoekbox van de ArchiefWiki op je website installeren.
- Om het gebruiksgemak van de ArchiefWiki te verbeteren hebben we de traditionele zoekmachine van MediaWiki namelijk vervangen door een zoekmachine die gebruikt maakt van Google Custom Search. Google is voor negen op de tien internetgebruikers nu eenmaal de zoektool waarmee ze het meest vertrouwd zijn.
- Wat de rechten op hergebruik betreft is alles beschikbaar onder de Creative Commons licentie Naamsvermelding – Niet-commercieel – Gelijk delen.
- Behalve het digitaliseren en open stellen willen we met de ArchiefWiki ook het gebruik van wiki’s als tool in de archiefsector promoten. In de komende maanden zullen er op Archief 2.0 dan ook een aantal blogs verschijnen over de praktische en technische ontwikkeling van de ArchiefWiki. Het opzetten van een wiki is namelijk niet altijd even eenvoudig.
- Zo hebben veel archivarissen het soms moeilijk met de specifieke syntax van MediaWiki. Voor de gebruikers die deze niet onder de knie hebben, is er in de ArchiefWiki een WYSIWYG-editor geplaatst die de look en feel heeft van een klassieke tekstverwerker. In één van de blogs komen het hoe en de voor- en nadelen van deze editor uitgebreid aan bod.
- Het zou geen Archief 2.0 project zijn als we het niet zouden hebben over samen werken. Een wiki heeft dan ook pas zin als we het samen verder opbouwen. Wij zorgden voor een basis en nodigen jullie, archivarissen en archiefgebruikers, graag uit om er samen met ons verder mee aan de slag te gaan. Er is namelijk werk genoeg: - Je kan nieuwe lemma’s of definities toevoegen uit bestaande termenlijsten. - Je kan voorstellen doen voor nieuwe definities en deze bespreken in de overleg- en discussiepagina’s die aan iedere pagina gekoppeld zijn. - Je kan de artikels verrijken door relaties te leggen tussen verschillende termen, ze te taggen, links te plaatsen naar relevante websites of een sprekend voorbeeld toevoegen. - Tenslotte kan je ook meedenken over de verdere ontwikkeling van de ArchiefWiki in de ArchiefWiki-groep op Archief 2.0.
- Met andere woorden: nu is het aan jullie! Want denkt niet iedereen een beetje: ik weet het beter!