Het doel van het netwerk is het stimuleren van kennisdeling rond de strategische en actuele thema’s innovatie en bezuinigen. In bijgaande update maken we inzichtelijk wat het netwerk tot op heden heeft opgeleverd. Omdat jullie als deelnemers behoefte hebben om concreet aan de slag te gaan met innovatie, hebben we een aanpak ontwikkeld voor een vervolg gericht op het uitwerken van kansrijke ideeën, in intergemeentelijke teams, met concrete resultaten. Inschrijving staat open voor alle (grotere) gemeenten.

1. Het doel van het Leertraject Vernieuwend Bezuinigen is het
stimuleren van kennisdeling rond de strategische en actuele
thema’s innovatie en bezuinigen. Dit intergemeentelijke netwerk brengt de behoefte van verschillende betrokkenen bijeen:
gemeentelijke managers, academici, studenten en adviseurs.
Beoogd resultaat is het vergroten van de vernieuwende waarde
van bezuinigingspakketten.
   
Leertraject
In deze update maken we inzichtelijk wat het leertraject tot op
heden heeft opgeleverd. Op basis van de input uit het netwerk
geven we richting aan de volgende stap, toewerkend naar een
nieuwe werksessie begin volgend jaar.
VERNIEUWEND
BEZUINIGEN
Tijdens de eerste werksessie hebben de dertien deelnemende gemeenten leeropdrachten
voor zichzelf geformuleerd. Vijf overkoepelende thema’s zijn daaruit af te leiden:

Bezuinigen met de samenleving

Bezuinigen met regionale
partners

Creëren van een duurzaam
innovatieklimaat

Omgaan met de politieke
kant van bezuinigen

Beweging krijgen in
de organisatie
Ambities aan
90% van de deelnemers gaf aan dat zij binnen vier
weken na de werksessie persoonlijk actie zouden
ondernemen. Genoemde acties gingen vooral over
het terugkoppelen van de uitkomsten, het anders
inrichting van bezuinigingsproces of het stimuleren
van innovatie.
Op persoonlijk vlak heeft de werksessie met name
geleid tot nieuwe inzichten, nieuwe contacten en
concrete voorbeelden van kansrijke maatregelen
voor de eigen organisatie.
Vier adviezen aan de eigen bestuurders werden
het vaakst genoemd door de deelnemers:
• voer bestuurlijk gesprek met andere
gemeenten
• geef ruimte aan innovatie
• durf te kiezen
• toon meer bestuurlijke betrokkenheid
Vrijwel alle deelnemers vonden vergelijken met
andere gemeenten belangrijk, en ervaren het netwerk vernieuwend bezuinigen als aanvulling op de
andere netwerken waarin zij participeren.
Bij het merendeel van de deelnemers is het vertrouwen toegenomen dat vernieuwende bezuinigingsmaatregelen daadwerkelijk te realiseren zijn.
De meerwaarde voor de organisaties bestond
vooral uit: een intergemeentelijk netwerk, herleefd
enthousiasme voor bezuinigen en een gezamenlijk
vertrekpunt voor de volgende fase.
Respondenten geven aan dat zij in een volgende
fase willen ingaan op vier aspecten:
• werkvormen en procesaanpakken
• vergelijking met andere gemeenten
• delen van persoonlijke ervaring en verhalen
• uitwisselen van concrete dossiers
Opbrengst in de praktijk
77%
van de deelnemers
heeft expliciet teruggekoppeld hoe zij de afgelopen
maanden aan de slag zijn gegaan
met vernieuwend bezuinigen.
30
initiatieven zijn primair
gericht op de eigen
organisatie. Bijvoorbeeld: het
opstarten van een innovatieteam,
herinrichting bezuinigingsproces of
organiseren van werksessies met
college, management of deskundigen
43
kleine en grote
initiatieven zijn gestart sinds
het begin van het leertraject
13
initiatieven zijn extern georiënteerd en gaan o.a. over
het bezoeken van andere gemeenten,
het uitzetten van vragen bij andere
gemeenten of het organiseren van
bijeenkomsten met regionale partners.
Innovatie
centraal in vervolg
Zoals uit het bovenstaande blijkt, heeft het
netwerk voor veel deelnemers geleid tot
aanwijsbare activiteiten en resultaten. Daar
zijn we blij mee! Graag willen we nu met
jullie de stap vooruit zetten. Jullie hebben
behoefte om met concrete innovatie aan de
slag te gaan. Hoe kunnen we blijvend
presteren, en toch minder geld uitgeven?
Wat zijn goede innovaties, en hoe brengen
we ideeën in de praktijk? Wij voegen daar
zelf de intergemeentelijke factor aan toe:
niet zelf uitzoeken wat wel en niet werkt,
maar open staan voor ideeën en ervaringen
van andere deelnemers. Dat is de kern van
het netwerk. In de volgende stap gaan we
dus concreet aan de slag met innovatie.
Het doel van de volgende stap is om rond
kansrijke ideeën intergemeentelijke teams
samen te stellen die dat idee niet alleen
concretiseren, maar ook gaan testen in de
praktijk. De geleerde lessen worden vervolgens verwerkt waarna alle ideeën in het
netwerk worden gedeeld. Op die manier
leren we niet alleen van en met elkaar, maar
worden er parallel ook meerdere ideeën
gelijktijdig ontwikkeld en deelt iedereen in
de opbrengst.
De ambitie

Potentiële innovaties verzamelen: elke deelnemer verzamelt in zijn eigen organisatie één of
meerdere innovaties die bijdragen aan het mantra ‘blijvend presteren, anders organiseren,
minder uitgeven’. Ideeën kunnen gaan over van alles, maar moeten nog niet ingevoerd zijn,
te concretiseren zijn in een korte (intensieve) periode, testbaar zijn, en leiden tot betere
prestaties en/of minder uitgaven. Deelnemers selecteren de topdossiers en bereiden een
pitch voor om anderen te werven voor hun idee (januari).

Kleur bekennen tijdens ‘dragons’ den’-keuzedag: deelnemers hebben voorafgaand aan de
werksessie elkaars topdossiers bekeken en bepaald welke innovaties interessant zijn om in
intergemeentelijke teams uit te werken. Tijdens de dragon’s den keuzedag, naar het
gelijknamige tv-programma, zetten de deelnemers hun innovatieve idee(en) uiteen, waarna
anderen aangeven of ze mee investeren in de uitwerking ervan. Meedoen betekent
substantiële capaciteit beschikbaar stellen en de bereidheid om ideeën te testen in de
praktijk. Elk dossier heeft een duidelijke eigenaar die stuurt op voortgang (februari).

Van innovatief idee naar innovatieve praktijk: onder leiding van de producteigenaar wordt
de potentiele innovatie uitgewerkt en getest in de praktijk. Elke gemeente die ingetekend
heeft op het specifieke idee, werkt actief mee in het concretiseren ervan. In één of
meerdere sessies wordt het idee geconcretiseerd en getest om vervolgend aangescherpt te
worden. Verschillende ‘versnellingsmethodieken’ (bv. innovatiecyclus, scrum/agile, …) zijn
voorhanden indien gewenst door de producteigenaar (februari-april).

Presenteren opbrengst en verbreden: Tijdens een tweede werksessie, deelt elk team onder
leiding van de producteigenaar de uitkomsten. Hoe is het idee geconcretiseerd, maar
vooral: wat heeft de testfase opgeleverd? We trekken lessen uit de opbrengst en verbreden
de best practices naar kansen voor de andere deelnemers (april).
Ben jij overtuigd van de meerwaarde van samenwerking met andere
gemeenten? En heb je zin om samen de uitdaging aan te gaan om
de volgende stap te zetten? Meld je dan aan en start de volgende
voorbereidingen:
•
•
•
•
•
•
Het gouden ei: Zet intern de vraag uit: welke kansrijke ideeën dragen wij aan om met andere gemeenten
te concretiseren? Deadline voor het (gebundeld) aanleveren van ideeën is medio januari 2014.
Het team: Stel een team samen dat in alle fasen van het proces een effectieve bijdrage kan leveren
(kwaliteit, capaciteit). Stel ook vast wie de producteigenaar is van welk idee.
De pitch: Denk vast na over een creatieve en overtuigende manier om mede investeerders te winnen
voor jullie ideeën tijdens de keuzedag.
Het voor-oordeel: Alle ideeën worden voor de keuzedag rondgestuurd aan de deelnemers, zodat de
andere gemeenten zich kunnen voorbereiden, vragen kunnen voorbereiden en voor zich kunnen
bepalen of ze al dan niet geïnteresseerd zijn om met een specifiek idee mee te doen.
De kosten: De kostendekkende bijdrage voor deelname is afhankelijk van het aantal deelnemers en
wordt gecommuniceerd zodra we jullie reacties binnen hebben.
De aanmelding: Aanmelden kan tot 16 december via Tom Overmans (to@hiemstraendevries.nl)