Chương 1: Đạo đức kinh doanh

Đạo đức kinh doanh và
Văn hóa doanh nghiệp
Giảng viên: Hoàng Xuân Trọng
Khoa Kinh tế - Trường ĐH Tây Bắc
Thông tin liên hệ
Trongedu@gmail.com
Facebook.com/trongedu

ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
VÀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP
Câu chuyện về công
ty Zappos.com được
Amazon mua lại với
giá 1,2 tỷ đô

Những điều khác Zappos.com đã làm để tạo ra văn hoá công ty
xoay quanh dịch vụ khách hàng bao gồm:
- Trung tâm trả lời khách hàng hoạt động 24/7 tại Las Vegas, tại trụ sở
chính của công ty
– Điều hành nhà kho hoạt động 24/7 tại Kentucky
– Đào tạo 4 tháng dịch vụ chăm sóc khách hàng cho mọi nhân viên mới
(2 tuần tại trung tâm tư vấn và 1 tuần ở nhà kho).

Con người được tôn trọng không phải
do tồn tại mà bởi nhân cách.
Một công ty dành được thiện cảm
không phải nhờ quảng cáo mà nhờ
bản sắc riêng.

Ý nghĩa môn học
• §¹o ®øc kinh doanh gãp phÇn ph¸t triÓn mèi
quan hÖ con ngêi trong kinh doanh:
- M u thuÉn ® ¹ o ® ø c c ¸ nh© n tå n t¹ i tro ng tæ c hø c nªn
©
® ¹ o ® ø c kinh d o a nh c Çn g i¶q uy Õ t
i
- N m t¹ o s ø c m ¹ nh tæ ng hîp tõ s ù thè ng nhÊt
h»

• V¨n hãa doanh nghiÖp lµ ph¬ng ph¸p vµ c«ng
cô qu¶n lý:
- Ph¸ t triÓ n th¬ ng hiÖ u, t¹ o lËp h× nh ¶ tè t, ® ó ng
nh
® ¾ n ® Ó n© ng c a o n¨ng lùc c ¹ nh tra nh
- V¨n hã a d o a nh ng hiÖ p lµ p h¬ ng tiÖ n h÷ u hiÖ u tro ng
viÖ c g i¶q uy Õ t m © u thuÉn
i

Nội dung
• Chương 1: Tổng quan về đạo đức kinh
doanh và văn hóa doanh nghiệp
• Chương 2: Xây dựng đạo đức kinh doanh
• Chương 3: Văn hoá doanh nghiệp
• Chương 4: Xây dựng văn hoá doanh nghiệp
• Chương 5: Văn hoá trong các hoạt động
kinh doanh

Chương 1
1.
2.
3.
4.

Khái luận về đạo đức kinh doanh
Khía cạnh thể thiện của đạo đức kinh doanh
Vai trò của Đạo đức kinh doanh
Mối quan hệ của đạo đức kinh doanh và văn
hóa doanh nghiệp

“Chết khiếp vì bánh trung thu bẩn Trung Quốc”
Nắm bắt được nhu cầu lớn của người dân trong ngày này, các doanh nghiệp
Trung Quốc đã tận dụng mọi cơ hội để kiếm lời, sản xuất từ thực phẩm ôi thiu,
bẩn mốc, thậm chí từ bánh tồn kho cách đây 2-3 năm.
(http://www.baomoi.com )
Bánh trung thu Trung Quốc làm từ nhân mốc 3 năm
( http://giadinh.vnexpress.net )

Nhiều doanh nghiệp 'đầu độc môi
trường' ngày càng tinh vi
• Tháng 9/2008, Công ty bột ngọt Vedan bị phát hiện xả
thẳng chất độc hại ra sông Thị Vải, sau gần 2 năm, đơn
vị này nhiều lần cù cưa trong việc bồi thường thiệt hại
cho nông dân 3 tỉnh Đồng Nai, TP HCM, Bà Rịa - Vũng
Tàu. Chỉ đến khi nông dân đồng loạt nộp đơn lên tòa án
kiện công ty này, cùng với động thái các siêu thị đồng
loạt tẩy chay sản phẩm Vedan, Vedan mới tỏ rõ thiện chí
bằng cách bồi thường 100%.
• Ngày 9/8, sau cuộc họp kín với Bộ Tài nguyên Môi
trường, Vedan đồng ý bồi thường 100% cho nông dân
TP HCM (45,7 tỷ đồng), Bà Rịa - Vũng Tàu (53,6 tỷ
đồng) và nay là Đồng Nai (gần 120 tỷ đồng).

“Tai nạn lao động: Nỗi đau không ngừng tăng”
Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố,
trong 6 tháng đầu năm 2013, đã ghi nhận có 420 vụ tai nạn
lao động, làm chết 56 người và làm bị thương gần 400
người, trong đó nạn nhân là nữ chiếm tới 40%. Thiệt hại do
tai nạn lao động là hơn 9 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm
trước, số vụ tai nạn lao động đã tăng 46% và số người
chết tăng đến 40%. Như vậy, có thể thấy tình hình an toàn
vệ sinh lao động trong các doanh nghiệp tại TPHCM trong
6 tháng đầu năm nay tiếp tục diễn biến đáng lo ngại, khi
mà số vụ và số người chết tăng mạnh. Theo thống kê, tai
nạn trong lĩnh vực xây dựng vẫn chiếm tỷ lệ cao với 53%
tổng số vụ tai nạn lao động chết người, tai nạn do yếu tố
điện là chủ yếu với tỷ lệ cao nhất: 38%, kế đến là do yếu tố
ngã từ trên cao với tỷ lệ 25%.

• Tình huống 1: Chị Hoa là kế toán trưởng của một chi nhánh
công ty lớn. Chị phát hiện ra là tháng này lợi nhuận của chi
nhánh chị thấp hơn so với kế hoạch 150 triệu. Theo chính
sách, chị sẽ được thưởng nếu chi nhánh đạt chỉ tiêu lợi nhuận.
Chị nhớ ra là chị đã ước tính khoản nợ xấu trong tài khoản
phải thu là 240 triệu (một hoạt động hợp pháp thông thường
trong kế toán). Điều này đã làm giảm lợi nhuận đi 240 triệu.
Chị liền gọi điện cho phòng kế toán, nói là chị đã ước tính nợ
xấu trong tài khoản phải thu quá cao và cần điều chỉnh giảm
xuống chỉ còn 90 triệu. Vì việc ước tính này phụ thuộc vào
tính toán và quyết định của nhà quản lý, phòng kế toán điều
chỉnh lại số liệu. Chị Hoa nhận được tiền thưởng, và tháng sau
chị điều chỉnh tăng khoản nợ xấu trở lại con số 240 triệu.
Ý kiến của bạn:
1. Việc làm của chị Hoa là phù hợp
2. Ở vào trường hợp chị Hoa, nhiều khả năng tôi cũng làm
tương tự

• Tình huống 2: Anh Bình mới làm việc ở phòng Marketing
của công ty XX được vài tháng. Công ty XX là đối thủ cạnh
tranh trực tiếp của công ty cũ của anh, công ty YY, nơi anh đã
làm việc 11 năm. Tuần trước, sếp mới của anh Bình đề nghị
anh viết một báo cáo so sánh hệ thống kênh phân phối của
công ty YY với công ty XX. Anh Bình có băn khoăn vì báo
cáo này đòi hỏi anh phải đưa ra những thông tin nhạy cảm và
bảo mật của công ty XX. Tuy nhiên, sếp anh nói vấn đề của
anh Bình bây giờ là phải phục vụ và trung thành với công ty
mới. Anh Bình đã chuẩn bị báo cáo và trình sếp đầy đủ.

1. Việc làm của anh Bình là phù hợp
2. Ở vào trường hợp anh Bình, nhiều khả năng tôi cũng
làm tương tự

• Tình huống 3: Loan là nhân viên phần mềm của công ty A.
Cô đang bí mật tìm kiếm công việc mới. Cô đã ghi chép lại
những chương trình phần mềm mà cô viết cho công ty A để
làm mẫu sản phẩm khi phỏng vấn cho việc mới. Trong một lần
phỏng vấn với công ty X, khi biết sẽ không có thiệt hại trực
tiếp nào cho công ty A, cô đã gửi bản copy các chương trình
phần mềm này cho công ty X trong hồ sơ xin việc (mẫu sản
phẩm). Trong lần phỏng vấn với công ty Y, cô đã đưa cho
công ty Y xem những chương trình này. Khác với công ty X,
công ty Y có thể có được thông tin quý giá và có lợi thế lớn so
với công ty A khi biết các chương trình này.
1. Việc làm của chị Loan là phù hợp
2. Ở vào trường hợp chị Loan, nhiều khả năng tôi cũng
làm tương tự

1.1. Khái luận về đạo đức kinh doanh
• VÊn ®Ò ®¹o ®øc: lµ 1 t×nh huèng mµ 1
tæ chøc/c¸ nh©n gÆp ph¶i khã kh¨n hay
t×nh thÕ khã xö khi lùa chän mét trong
nhiÒu hµnh ®éng kh¸c nhau.
• Nguån gèc cña vÊn ®Ò ®¹o ®øc: sù m©u
thuÉn

Nguån gèc cña vấn đề đạo đức/m©u thuÉn
KhÝa c¹nh
(triÕt lý, quyÒn lùc, c¬
chÕ phèi hîp, lîi Ých)
§T h÷u quan bªn
trong (chñ së
h÷u, ngêi
qu¶n lý, ®¹i
diÖn c«ng ty,
ngêi lao
®éng)

§T h÷u quan bªn
ngoµi

M©u thuÉn

LÜnh vùc
(Marketing, c«ng nghÖ,
nh©n lùc, tµi chÝnh, qu¶n

(kh¸ch hµng,
®èi t¸c-®èi
thñ, céng
®ång, x· héi,
ChÝnh phñ)

C¸c khÝa c¹nh m©u thuÉn
TriÕt lý

Sù phèi hîp

Lîi Ých

QuyÒn lùc

C¸c
lÜnh
vùc
m©u
thuÉn

Marketing

Qu¶n lý

Nh©n lùc

C¸c
lÜnh vùc

C«ng nghÖ

Tµi chÝnh

§èi tîng h÷u quan bªn trong

Người quản lý
• Uy tín,
danh tiếng
• Cơ hội
thăng tiến
• Quyền lực,
địa vị, lương

Người lao động
• Trung thực, được
tôn trọng
• Quyền sở hữu và
sd phát minh TM
• ĐK lao động
• Tiền lương

Chủ sở hữu
• Hoài bão, giá trị
tinh thần
• Cam kết và nghĩa
vụ xã hội
• Bảo toàn và phát
triển sản phẩm

§èi tîng h÷u quan bªn ngoµi
Kh¸ch
hµng
ChÝnh
phñ

X· héi

§èi
thñ

C¸c
®èi tîng
Céng
®ång

Khách hàng
• Thông tin và quảng cáo
• Xu thế tiêu dùng tương
lai
• An toàn, chất lượng và
giá cả
Cạnh tranh
• Phát triển ngành
• Biện pháp cạnh
tranh
• An toàn, chất
lượng và giá cả

ĐT hữu quan
Bên ngoài

Cộng đồng
• Sự bền vững
và lành mạnh
•Trách nhiệm xã
hội
• Nghĩa vụ pháp
lý, đạo đức

Chính phủ
• PT bền vững MT kt-vh-xh-tn
• Cân đối, bình đẳng, trung thực,
công bằng công lý
• Nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội

Nhận diện các vấn đề đạo đức
KhÝa c¹nh
(triÕt lý,
quyÒn lùc, c¬
chÕ phèi hîp,
lîi Ých)

Các vấn đề
đạo đức

LÜnh vùc
(Marketing, c«ng
nghÖ, nh©n lùc,
tµi chÝnh, qu¶n
lý)

Hậu quả nghiêm trọng

Uy tín,
sự tồn tại
và phát
triển của
một DN

Nhận diện các vấn đề đạo đức
• Để nhận diện đúng những vấn đề đạo đức,
có thể tiến hành theo:

Xác minh
những người
hữu quan

Xác minh mối
quan tâm,
mong muốn
của các đối
tượng

Xác định bản
chất của vấn
đề đạo đức

Đ¹o ®øc?
• §Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ vÒ con ngêi
vµ çc nguyªn t¾c øng xö
• Nghiªn cøu b¶n chÊt tù nhiªn cña:
- Çi ®óng, çi sai,
- Sù ph©n biÖt khi lùa chän ®óng – sai
- TriÕt lý vÒ çi ®óng - çi sai,
- Quay t¾c hay chuÈn mùc chi phèi hµnh
vi

Đ¹o ®øc
• Có mặt trong tất cả các hoạt động của con
người
– Thể thao
– Nghệ thuật
– Giao tiếp xã hội
– Kinh doanh
– …..
– Gắn liền với cuộc sống

Sự tuỳ tiện, bừa bãi không chỉ phản ánh một nền
văn hoá công cộng thấp kém mà còn là dấu ấn
một cuộc sống hoang dã, một nền sản xuất nhỏ
lạc hậu. Trong xu thế hội nhập, khoa học kỹ
thuật, thiết bị, công nghệ đều có thể nhập
khẩu. Duy chỉ có con người với những tác
phong vốn có là không thể thay thế.

Kh¸i niÖm ®¹o ®øc
Gèc La tinh (Lu©n lý)
B¶n th©n m×nh c xö

Gèc Hy L¹p (§¹o lý)
C¸ch hµnh xö trong
mèi quan hÖ

§¹o
®øc

Trung Quèc
§¹o - ®êng ®i,
®êng sèng
§øc - ®øc tÝnh,
nh©n c¸ch

Kh¸i niÖm ®¹o ®øc (tt …)
§¹o ®øc lµ tËp hîp:
• C¸c
nguyªn t¾c, • ĐiÒu chØnh,
• ChuÈn
mùc x· héi

• Đ¸nh gi¸

Hµnh vi
cña con
ngêi

Đối với
bản thân
Đối với
xã hội

Kh¸i niÖm ®¹o ®øc (tt …)
• §¹o ®øc lµ 1 bé m«n KH:
– Nghiªn cøu çi ®óng, çi sai
– Ph©n biÖt khi lùa chän gi÷a çi ®óng – çi sai
– TriÕt lý vÒ çi ®óng, çi sai
– Quy t¾c hay chuÈn mùc chi phèi hµnh vi cña
çc thµnh viªn cïng 1 nghÒ nghiÖp

§Æc ®iÓm:

Chøc n¨ng:

-Cã tÝnh giai
cÊp,
tÝnh
khu vùc, tÝnh
®Þa ph¬ng

§iÒu chØnh
hµnh vi cña
con ngêi,
theo
c¸c
chuÈn mùc
vµ quy t¾c
®¹o ®øc ®·
®îc x· héi
thõa nhËn

- N«i dung
c¸c
chuÈn
mùc ®¹o ®øc
thay
®æi
theo
®iÒu
kiÖn lÞch sö
cô thÓ

§¹o
®øc

Chuẩn mực và quy tắc

Tốt

Không tốt
Độ lượng

Tàn bạo

Khoan dung

Tham lam

Chính trực, khiêm tốn

Kiêu ngạo

Dũng cảm

Hèn nhát

Trung thực

Phản bội

Tín

Bất tín

Thiện

Ác

……

........

Đạo đức khác pháp luật
Đạo đức

Pháp luật

Sự điều
chỉnh

Mang tính tự nguyện

Có TH phải cưỡng
bức cưỡng chế

Các chuẩn
mực

Không được ghi thành
văn bản pháp quy

Phải được ghi thành
văn bản pháp quy

Phạm vi điều Bao quát mọi lĩnh vực Chỉ điều chỉnh hành vi
chỉnh và ảnh của thế giới tinh thần. liên quan đến chế độ
hưởng
XH, chế độ NN
Hành vi

Hành vi đạo lý đúng Chỉ làm rõ những mẫu
đắn tồn tại bên trên số chung nhỏ nhất của
luật
các hành vi hợp lẽ
phải

Sự hình thành Đạo đức kinh doanh
• Trước thời kỳ Đại công nghiệp, đạo đức xã
hội chính là đạo đức kinh doanh
• Sau thời kỳ đại công nghiệp, đạo đức kinh xã
hội không còn phù hợp. từ nửa sau thế kỷ XX,
đạo dức kinh doanh trở thành một môn khoa
học.

Đạo đức kinh doanh
Cuộc sống
gia đình và
xã hội

Con
người
trong xã
hội công
nghiệp

Cuộc sống
nghề
nghiệp

MỐI QUAN HỆ CỦA CÁ NHÂN VÀ SỰ HÌNH THÀNH ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
MỐI QUAN HỆ XÃ HỘI

Quy tắc chi phối

MỐI QUAN HỆ KINH DOANH

PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG

Nguyên tắc, chuẩn
mực định hướng •
Gia đình
hành vi trong mối
• Bạn bè
quan hệ xã hội
• Láng giềng
Đạo đức
(Xã hội)

• Đồng nghiệp
• Khách hàng
• Chủ sở hữu

Quy tắc chi phối
Nguyên tắc, chuẩn
mực định hướng
hành vi trong mối
quan hệ công việc

• Đối tác
• Cộng đồng

Đạo đức
kinh doanh

• Chính phủ
BẢN CHẤT MỐI QUAN HỆ

• Giá trị tinh thần

• Giá trị vật chất, lợi ích

• Tự nguyện

• Gượng ép

Sự hình thành đạo đức kinh doanh (tt)
• Trong kinh doanh nếu vận dụng những quy tắc và chuẩn mực
đạo đức làm nảy sinh các vấn đề:
– Thứ nhất, KD coi lợi nhuận là tất cả, lợi nhuận là một yếu
tố cần thiết cho sự tồn tại và đánh giá khả năng của DN.
– Thứ hai, DN phải tìm cách hài hoà lợi ích của các đối tượng
hữu quan và mong muốn của xã hội
Cần phải có những quy tắc và phương pháp riêng khi vận
dụng đạo đức vào kinh doanh - Đạ o đứ c kinh doanh và
những trách nhiệm ở phạm vi và mức độ lớn hơn – Trách
nhiệ m xã hộ i

Kh¸i niÖm ®¹o ®øc kinh doanh
• LÞch sö ®¹o ®øc kinh doanh
Trước thập
kỷ 60:

Những
năm 60:

Quyền
công nhân,
mức sống
của họ,

Môi
trường
sinh thái

Mức
lương
công
bằng, giá
trị của
con người

Các PT
người TD,
thông qua
1 số quy
định pháp
luật

Những
năm 70:
ĐĐKD trở
thành 1
lĩnh vực
nghiên
cứu
Đưa ra các
trách nhiệm
XH, các
nguyên tắc áp
dụng trong KD

Những năm
80:
Được thừa
nhận là 1 lĩnh
vực nghiên
cứu
Các TT
nghiên cứu
xuất hiện

Những
năm 90;
thể chế
hóa đạo
đức kinh
doanh
DN phải
có trách
nhiệm với
việc vô
đạo đức
và thiệt hại

Từ 2000
đến nay:
ĐĐKD
được xem
xét theo
nhiều góc
độ
Các góc
độ: luật
pháp,
triết học,
các
KHXH
khác

K/n ®¹o ®øc kinh doanh(tt…)
• §¹o ®øc kinh doanh lµ tËp hîp c¸c
nguyªn t¾c, chuÈn mùc cã t¸c dông
®iÒu chØnh, ®¸nh gi¸, híng dÉn vµ
kiÓm so¸t hµnh vi cña c¸c chñ thÓ kinh
doanh Đạo đức kinh doanh

Đạo đức nghề nghiệp

C¸c nguyªn t¾c & chuÈn mùc cña ĐĐKD

Tôn trọng
con người
Tính
trung
thực

Gắn
kết các
lợi ích
Bí mật và trung
thành với trách
nhiệm đặc biệt

Tính trung thực
• Không dùng thủ đoạn gian xảo, dối trá để
kiếm lời
• Giữ lời hứa và chữ tín trong kinh doanh
• Trung thực trong thực hiện pháp luật, trong
giao tiếp với bạn hàng
• Không làm ăn phi pháp: trốn thuế, kinh
doanh hàng quốc cấm, ảnh hưởng đến
thuần phong mỹ tục …
• ….

Tôn trọng
con người

Người cộng sự
& dưới quyền

Khách hàng

Đối thủ
cạnh tranh

Tôn trọng phẩm giá,
quyền lợi chính đáng,
hạnh phúc,
tiềm năng phát triển

Tôn trọng nhu cầu,
sở thích và
tâm lý khách hàng

Tôn trọng
lợi ích của
đối thủ

Gắn kết các lợi ích

Lợi ích
Lợi ích
Của
Của
khách hàng
khách hàng

Lợi ích
Lợi ích
của DN
của DN

Lợi ích
Lợi ích
của xã hội
của xã hội

Coi
trọng
hiệu quả
gắn với
trách
nhiệm
xã hội

Bí mật và trung thành với trách nhiệm đặc biệt
• Tình huống: Chị Hà đang không có việc làm. Chị có bạn là
anh Nam đang làm nhân viên bán hàng cho hãng nước giải
khát B. Chị Hà cũng quen anh Dũng là trưởng phòng
marketing của hãng giải khát A. Anh Dũng hiện đang rất
muốn tìm hiểu về các chiến thuật marketing của hãng B vì gần
đây hãng B đã xâm nhập thị trường mạnh mẽ và đe dọa vị thế
của hãng A. Qua những lần nói chuyện với Nam, Hà nắm
được khá nhiều thông tin về các chiến thuật marketing của
hãng B. (Anh Nam hoàn toàn không biết là Hà đã nắm được
những thông tin này, và nếu công ty B phát hiện anh để lộ
thông tin thì anh Nam có thể sẽ gặp rắc rối lớn). Chị Hà đã
đồng ý ký hợp đồng tư vấn nghiên cứu marketing cho công ty
A và cung cấp những thông tin về chiến thuật marketing của
công ty B cho anh Dũng.

Đối tượng điều chỉnh của đạo đức KD
• Chủ thể của hoạt động kinh doanh - chủ thể
của các quan hệ và hành vi kinh doanh:
– Tầng lớp doanh nhân làm nghề kinh doanh
– Khách hàng của doanh nhân

Phạm vi áp dụng của đạo đức KD
• Là tất cả những thể chế xã hội, những tổ chức,
những người liên quan:
• Thể chế chính trị
• Chính phủ
• Công đoàn
• Nhà cung ứng
• Khách hàng
• Cổ đông
• Chủ doanh nghiệp
• Người làm công

Tác động
đến hoạt
động kinh
doanh

§¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi
• Kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm x· héi: Lµ nghÜa vô mµ 1
doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ®èi víi x· héi nh»m
®¹t ®îc:
– NhiÒu nhÊt nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc
– Gi¶m tèi thiÓu c¸c ho¹t ®éng tiªu cùc
Tiêu cực

Tích cực

min

max
Trách nhiệm
xã hội

Tr¸ch
Tr¸ch
nhiÖm
nhiÖm
x· héi
x· héi

NghÜa vô
NghÜa vô
kinh tÕ
kinh tÕ

NghÜa vô
NghÜa vô
ph¸p lý
ph¸p lý

NghÜa vô
NghÜa vô
®¹o ®øc
®¹o ®øc

NghÜa vô
NghÜa vô
nh©n v¨n
nh©n v¨n

Tr¸ch nhiÖm
Tr¸ch nhiÖm
x· héi
x· héi

NghÜa vô
NghÜa vô
kinh tÕ
kinh tÕ

NghÜa vô
NghÜa vô
ph¸p lý
ph¸p lý

NghÜa vô
NghÜa vô
®¹o ®øc
®¹o ®øc

NghÜa vô
NghÜa vô
nh©n v¨n
nh©n v¨n

KD hàng hoá
KD hàng hoá
và dịch vụ
và dịch vụ

Thực hiện đủ
Thực hiện đủ
các quy định
các quy định
pháp lý
pháp lý

Hành vi hay
Hành vi hay
hoạt động ko
hoạt động ko
quy định chính thức
quy định chính thức

Hành vi hay
Hành vi hay
hoạt động
hoạt động

Thoả mãn
Thoả mãn
nhu cầu ở mưc giá
nhu cầu ở mưc giá
cho phep
cho phep

Đối với
Đối với
những người
những người
hữu quan
hữu quan

Được xã hội
Được xã hội
mong đợi
mong đợi

XH muốn DN
XH muốn DN
hướng tới
hướng tới

Các cách tiếp cận
Nhân văn

Nghĩa vụ
Nhân văn

Đạo lý

Nghĩa vụ
đạo lý

Nghĩa vụ pháp lý

Nghĩa vụ kinh tê

Theo thứ tự ưu tiên

Tự
nguyện

Tiên
phong

Phổ
biến

Pháp lý

Kinh
tế

Tối
thiểu

Hoàn vốn

Chính
thức

Lãi

Tự giác

Tích lũy

Theo tầm quan trọng

Cách tiếp cận theo hoàn cảnh
• Tiếp cận theo từng hoàn cảnh/tình huống
khác nhau
• Linh hoạt và phù hợp với tình hình thực tế
• Phê phán: tiếp cận theo nghĩa vụ là thụ động,
theo tình huống thể hiện khả năng và mức độ
đáp ứng sự mong đợi của xã hội

Nghĩa vụ
Kinh tế

Người
lao động

Người
tiêu dùng

Công ăn việc làm
Cơ hội làm việc,
Phát triển
nghề nghiệp

Cung cấp hàng hóa
Quyền chính đáng
Khả năng hợp lý

Chủ
tài sản

Mọi
đối tượng
liên quan

Bảo tồn & phát triển
Các giá trị, tài sản
Được ủy thác

Mang lại
lợi ích tối đa và
công bằng

Điều tiết
Điều tiết
Cạnh tranh
Cạnh tranh

Bảo vệ
Bảo vệ
Môi trường
Môi trường

Nghĩa Vụ
Nghĩa Vụ
Pháp lý
Pháp lý

An toàn
An toàn
Bình đẳng
Bình đẳng

Bảo vệ
Bảo vệ
Người
Người
tiêu dùng
tiêu dùng

Phát hiện,
Phát hiện,
ngăn chặn
ngăn chặn
hành vi
hành vi
sai trái
sai trái

NghÜa vô ®¹o ®øc
• Lµ nh÷ng hµnh vi vµ ho¹t ®éng mµ x· héi
mong ®îi ë doanh nghiÖp
• Kh«ng quy ®Þnh trong hÖ thèng luËt
ph¸p, kh«ng thÓ chÕ hãa thµnh luËt

NghÜa vô ®¹o ®øc (tt …)
• Thêng ®îc thÓ hiÖn th«ng qua:
– Nh÷ng nguyªn t¾c,
– Gi¸ trÞ ®¹o ®øc ®îc t«n träng
Sự phối hợp của hành động
của mỗi thành viên trong
doanh nghiệp

Tr×nh bµy trong
b¶n sø mÖnh vµ
chiÕn lîc cña
doanh nghiÖp

NghÜa vô nh©n v¨n
• Lµ nh÷ng hµnh vi vµ ho¹t ®éng thÓ hiÖn
nh÷ng mong muèn ®ãng gãp vµ hiÕn
d©ng cho céng ®ång vµ x· héi.
Nâng cao chất lượng cuộc sống

San sẻ bớt gánh nặng
cho chính phủ

Phát triển nhân cách đạo đức
người lao động

Nâng cao năng lực
lãnh đạo cho nhân viên

NghÜa vô nh©n v¨n (tt …)
• Liên quan đến những đóng góp về tài chính,
nguồn nhân lực cho cộng đồng và xã hội lớn
hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống
• Trách nhiệm này được điều chỉnh bởi lương
tâm

2. KhÝa c¹nh thÓ hiÖn cña
®¹o ®øc kinh doanh
Xem xÐt trong c¸c
chøc
n¨ng
cña
doanh nghiÖp
Xem xÐt trong quan
hÖ víi c¸c ®èi tîng
h÷u quan

Kế
toán

Tài chính
Chủ sở hữu
Nhân
viên

Quản lý

Khách
hàng

Marketing

Xem xÐt trong c¸c chøc n¨ng cña
doanh nghiÖp
Các chức năng của
doanh nghiệp
Quản trị
nguồn nhân lực

Marketing

Tài chính, kế toán

Tuyển dụng, bổ nhiệm,
sử dụng lao động

Phong trào bảo hộ
người tiêu dùng

Số liệu vượt trội

Đánh giá

Marketing
phi đạo đức

Chi phí không
chính thức

Bảo vệ

Xem xÐt trong quan hÖ víi c¸c ®èi
tîng h÷u quan
Các
đối tượng
Hữu quan

Chủ
sở hữu

Người
Lao động

Khách hàng

Đối thủ
cạnh tranh

Chủ sở hữu
• Là các cá nhân, nhóm hay tổ chức đóng góp
một phần hay toàn bộ nguồn lực vật chất, tài
chính cần thiết cho hoạt động của doanh
nghiệp, có quyền kiểm soát nhất định đối với
tài sản

Người lao động
Cáo giác
Quyền sở hữu
trí tuệ

Lạm dụng của công
Phá hoại ngầm

Bí mật thương mại

Điều kiện
môi trường làm việc

Khách hàng
• Là đối tượng phục
Quảng cáo
Phi đạo đức
vụ, là người thể hiện
nhu cầu, sử dụng
hàng hóa, dịch vụ,
đánh giá chất lượng,
tái tạo và phát triển
nguồn tài chính cho An toàn
Cho sản phẩm
doanh nghiệp.

Thủ đoạn
Marketing
Lừa gạt

Những biểu hiện
của sản phẩm
không an toàn

Gây tai nạn cao
khi có sự cố

Ảnh hưởng
đến sức khỏe

Kích thích
tính bạo lực

Văn hóa phẩm
đen

Lắp đặt
không đúng cách
Các sản phẩm
ga, điện ..

Quá hạn sử dụng
phụ gia gây độc hại

Đố chơi trẻ em như:
Dao, kiếm, súng
…

Có chứa
hình ảnh bạo lực
hoặc
Đồi trụy

§èi thñ c¹nh tranh
• C¹nh tranh thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp
ph¶i cè vît lªn ®èi thñ vµ vît lªn chÝnh
m×nh.
• Thµnh c«ng cña doanh nghiÖp: lîi nhuËn,
thÞ phÇn vµ h×nh ¶nh doanh nghiÖp t¹o
nªn trong m¾t cña nh÷ng bªn h÷u quan vµ
x· héi.

1.3 Vai trò của đạo đức KD
Điều chỉnh
hành vi
của các
chủ thể kd

Làm hài
lòng khách
hàng

Đạo đức
kinh
doanh

Chất
lượng của
doanh
nghiệp

Sự vững mạnh
của nền kinh tế
quốc gia

1.3 Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh
trong qu¶n trÞ DN
Sự tin tưởng của khách
hàng

Môi
trường
đạo đức

Sự trung thành của
nhân viên
Sự thỏa mãn của
khách hàng
Chất lượng
tổ chức

Lợi
nhuận

Sự
Sự
vững mạnh
vững mạnh
Của kinh tế
Của kinh tế
Quốc gia
Quốc gia

Tạo ra
Tạo ra
lợi nhuận
lợi nhuận
Cho
Cho
doanh
doanh
nghiệp
nghiệp

Điều chỉnh
Điều chỉnh
Hành vi
Hành vi
Của
Của
chủ thể
chủ thể
Kinh doanh
Kinh doanh

Đạo đức
Đạo đức
Kinh
Kinh
doanh
doanh
Góp phần
Góp phần

Làm
Làm
hài lòng
hài lòng
Khách
Khách
hàng
hàng

Chất lượng
Chất lượng
Của
Của
Doanh
Doanh
nghiệp
nghiệp

Sự cam kết
Sự cam kết
Và tận tâm
Và tận tâm
Của
Của
nhân viên
nhân viên

4.Mối quan hệ của ĐĐKD và VHDN
• Văn hóa doanh nghiệp
• Mối quan hệ của văn hóa doanh nghiệp
• Cách tiếp cận mô hình con người – tổ chức

Văn hoá doanh nghiệp
VHDN còn được gọi là bản sắc riêng của một tổ
chức?

Văn hoá doanh nghiệp là biểu hiện
của đạo đức kinh doanh

Văn hoá doanh nghiệp
• V¨n hãa doanh nghiÖp lµ một hÖ thèng nh÷ng ý
nghÜa, gi¸ trÞ niÒm tin, chñ ®¹o, nhËn thøc vµ
ph¬ng ph¸p t duy ®îc mäi thµnh viªn trong mét
tæ chøc cïng chia sÎ vµ cã ¶nh hëng ë ph¹m vi
réng ®Õn c¸ch thøc hµnh ®éng cña thµnh viªn
• BiÓu hiÖn sù ®ång thuËn trong nhËn thøc cña
c¸c thµnh viªn
• T¹o nªn b¶n s¾c cña 1 v¨n hãa cña 1 tæ chøc

Mèi quan hÖ
Qu¸ tr×nh xö lý

Hµnh vi
C¬ së ®Ó ra quyÕt
®Þnh
§¹o ® kinh doanh
øc

Çch thøc hµnh ®éng

V¨n hãa doanh
nghiÖp

• Gi¸ trÞ, niÒm tin

• Çc biÓu trng

• Çch thøc gi¶i quyÕt
vÊn ®Ò

• Çc ch¬ng tr×nh ®¹o
®øc

• Nguyªn t¾c, chuÈn
mùc ®óng – sai

• Sù ®ång thuËn thµnh
nguyªn t¾c

• §èi tîng h÷u quan

• Tù nguyÖn tu©n thñ
trong tæ chøc

T¸c ®éng x· héi

Tr ¸ch nhiÖm x· héi

• Çc nghÜa vô
• T¸c ®éng tÝch cùc tèi
®a
• T¸c ®éng tiªu cùc tèi
thiÓu
• Ph¹m vi x· héi

Thương hiệu
Thương hiệu là gì?
Thương hiệu có
mối quan hệ
gì với VHDN?

Thương hiệu
• Là nhân cách của 1 tổ chức, có nghĩa là:
những nguyên tắc, giá trị, triết lý hành động
hợp đạo lý và đáng trân trọng của một tổ
chức, doanh nghiệp mà mọi người dễ dàng
nhận ra hay liên tưởng thông qua các biểu
trưng của văn hóa doanh nghiệp

Çc tiÕp cËn m« h×nh con ngêi – Tæ
chøc
Nh©n
Th¬ng
çch

Co n ng ê i
TÝn
h
çch

Tæ c hø c

ThÇn
kinh®iÒu
khiÓn

Th«ng tin qu¶n
lý

hiÖu

B¶n
s¾c

Tµi chÝnh

TuÇn hoµn
X· giao

Hµnh
vi

Tiªu hãa

B¶n n¨ng
§¹o
®øc
(XH)

S¶n xuÊt +Tiªu
thô

Ho¹t
®éng
KD

Nh©n lùc

V¨n hãa
DN
Chøc
n¨ng

C¬ b¾p
Nh© n s inh
q ua n, triÕ t lý
s è ng

Tinh thÇn

X¬ng cèt
ThÓ chÊt

C¬ cÊu tæ
chøc
VËt chÊt

ChiÕn lîc kinh
doanh, triÕt lý
kinh doanh

Gi¸ trÞ

§¹o
®øc
KD

Chương 1: Đạo đức kinh doanh

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Similaire à Chương 1: Đạo đức kinh doanh

Similaire à Chương 1: Đạo đức kinh doanh (20)

Plus de Trong Hoang

Plus de Trong Hoang (20)

Dernier

Dernier (20)

Chương 1: Đạo đức kinh doanh

Notes de l'éditeur