Bài giảng NTLĐ chuyên đề 1 Chuyên ngành QTKD

1. Nghệ thuật lãnh đạo
www.htrong.com
Chuyên ngành QTKD

2. Nội dung chương trình
Chuyên đề 1: Tổng quan về lãnh đạo
Chuyên đề 2: Quyền lực và phong cách lãnh đạo
Chuyên đề 3: Sự khác biệt và tính cách cá nhân
Chuyên đề 4: Tham gia quản trị và lãnh đạo nhóm
Chuyên đề 5: Lãnh đạo sự thay đổi
Chuyên đề 6: Phát triển các nhà lãnh đạo

3. Sau khi học xong, svhv có khả năng
Giúp sv hv hiểu rõ hơn về nghệ thuật lãnh đạo, về nhà
quản trị, với khả năng nhận thức cao, hiểu rõ và phác
họa được bối cảnh mà ở đó nghệ thuật lãnh đạo được
ứng dụng sẽ giúp nhà quản trị đối phó với sự thay đổi.
Hiểu được lợi ích của nghệ thuật lãnh đạo ở các cơ
quan công quyền, DN,…Biết được cách phát triển khả
năng tự thích nghi ở công sở, DN
Nắm bắt một số nguyên tắc lãnh đạo cơ bản và các
phong cách lãnh đạo phổ biến.
Biết được cách tự học hỏi kinh nghiệm lãnh đạo từ
người khác.

4. Tài liệu học tập
Afsaneh Nahavandi, The Art and Science of
Leadership, Pearson, 2009.
Marcus O. Durham, Robert A. Durham & Rosemary
Durham, Leadership & Success In Relationships &
Communication, Theway, 2006
Nguyễn Ngọc Tuấn, Phạm Thanh Loan (2011), Nghệ
thuật lãnh đạo, NXB Phương Đông.
John C. Maxwell (2011), Phát triển kỹ năng lãnh
đạo, NXB Lao động - Xã hội.
John C. Maxwell (2008), Nhà lãnh đạo 360 độ; NXB
NXB Lao động - Xã hội.

5. Tài liệu học tập
Korsak Chairasmisak (2010), Nghệ thuật lãnh đạo của
người Châu Á, NXB Thanh Hóa.
Viện nghiên cứu và Đào tạo về Quản lý (2002), Tinh
hoa quản lý, NXB Lao động Xã Hội.
Tài liệu ebooks: Nghệ thuật lãnh đạo và động viên -
TS. Nguyễn Thanh Hội
 Tài liệu tham khảo trên internet:
http://diendanlanhdao.com/ - Diễn đàn lãnh đạo
http://www.doanhnhan360.com/ - Đẳng cấp doanh nhân
http://toilaceo.com/ - Dành cho doanh nhân (CEO)

6. Chuyên đề: Tổng quan về Lãnh đạo
Bản chất lãnh đạo và lãnh đạo hiệu quả
Tại sao cần nhà lãnh đạo
Những trở ngại lớn trong lãnh đạo
Vai trò và chức năng lãnh đạo
Phân biệt nhà lãnh đạo và nhà quản lý

7. Tình huống mở đầu
1 2
Quý là tổ trưởng bảo vệ của Thành làm việc ở phòng kỹ
một khách sạn, anh được mọi thuật đã 5 năm. Anh luôn làm
người yêu mến. Anh không bao việc tích cực và được đề bạt lên
giờ tỏ ra mình là sếp, anh luôn làm trưởng phòng kỹ thuật.
hòa nhập với mọi người, sẵn Trong cương vị mới, anh cảm
lòng giúp đỡ những người gặp thấy mình nhiều quyền lực anh
khó khăn. Anh luôn để nhân quát nạt, anh ra lệnh và đòi hỏi
viên cùng tham gia mọi quyết mọi người phải tuân phục.
định. Khi cấp dưới hỏi ý kiến Thành ít quan tâm đến ý kiến
anh thường trả lời: “cứ theo của họ, anh muốn nhân viên
cách của cậu mà làm”. phải thực hiện mọi yêu cầu.
1. Cách làm việc trong 2 trường hợp trên sẽ ảnh hưởng đến nhân viên ntn?
2. Dự đoán hiệu quả công việc trong mỗi tình huống?
3. Nếu đổi cách làm giữa 1 và 2 thì hiệu quả có thay đổi không?

8. 1. Bản chất lãnh đạo
Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng đến hoạt động của cá
nhân hoặc một nhóm nhằm thực hiện một mục tiêu chung của tổ
chức trong những điều kiện nhất định.
Khái niệm lãnh đạo
Ảnh hưởng Nhóm Mục tiêu Điều kiện

9. Bản chất lãnh đạo
Nghệ thuật lãnh đạo
 Là một phương thức mềm dẻo,
linh hoạt bao gồm nhiều yếu tố
phải có của người lãnh đạo để có
thể chỉ huy, hướng dẫn, điều
hành một tập thể để đạt được một
mục tiêu chung.
 Nghệ thuật lãnh đạo cần phải học
hỏi, trau dồi liên tục trong suy
nghĩ, trong lời nói, trong hành
động, trong cung cách xử thế mới
đạt được kết quả trong vai trò
lãnh đạo.

10. Bản chất lãnh đạo
Ai là nhà lãnh đạo?
 Nhà lãnh đạo là một người gây ảnh hưởng đến các cá
nhân và nhóm trong một tổ chức, giúp họ thiết lập các
mục tiêu, và hướng dẫn họ hoàn thành các mục tiêu đó,
qua đó cho phép họ hoạt động hiệu quả.
 Sự hiện diện của nhà lãnh đạo giả định một số hình thức
thứ bậc trong nhóm.
 Hệ thống thứ bậc chính thức, với nhà lãnh đạo ở trên cùng
 Hệ thống thứ bậc không chính thức và linh hoạt.

11. Hiệu quả lãnh đạo
Hiệu quả là gì?
 Mô hình ứng biến của Fred Friedlers: Hiệu quả lãnh đạo
= hiệu suất thực hiện công việc. Nhà lãnh đạo hoạt động
có hiệu quả khi nhóm của họ thực hiện tốt công việc.
 Học thuyết Con đường-Mục tiêu của Robert House:
Hiệu quả lãnh đạo = sự hài lòng của những người đi
theo. Nhà lãnh đạo hoạt động có hiệu quả khi những
người đi theo của họ hài lòng.
 Mô hình Lãnh đạo biến hóa và có tầm nhìn: Hiệu quả
là việc thực hiện thành công sự thay đổi với quy mô lớn
tại một tổ chức.

12. Hiệu quả lãnh đạo
 Quan điểm dựa trên cộng đồng:
 "Hiệu quả là việc giúp người khác giao tiếp, hợp tác, và đổi mới
nhiều hơn " (Mieszkowski, 1998)
 "Hợp tác, liên kết lợi ích cá nhân, và nhận được tiềm năng của
những người bị ảnh hưởng bởi quyết định của nhà lãnh đạo"
(Baker, 2006)
 "Giúp cộng đồng, và mang lại sự tự túc" (Salter, 2000)
 Quan điểm dựa trên kinh doanh: Sự hài lòng của khách
hàng. Hiệu quả chỉ có thể đạt được bằng cách cung cấp
"dịch vụ chu đáo, chân thành, đáng nhớ " (McGregor,
2004a: 83)

13. Hiệu quả lãnh đạo
Fred Luthans (1989): định nghĩa hiệu quả lãnh đạo bằng cách
phân biệt giữa nhà quản lý hiệu quả và nhà quản lý thành đạt.
Nhà quản lý hiệu quả Nhà quản lý thành đạt
 Người có được nhân viên hài  Người được thăng tiến một
lòng và hoạt động có năng suất cách nhanh chóng
 Dành thời gian để giao tiếp với  Không tập trung vào nhân viên.
cấp dưới, quản lý xung đột, và Thay vào đó, họ tập trung vào
đào tạo, phát triển và động viên các hoạt động xây dựng hệ
nhân viên thống hoạt động như tương tác
với người bên ngoài, thực hiện
các hoạt động xã hội và chính
trị.

14. Hiệu quả lãnh đạo
Trong thực tế, các tổ chức thường sử dụng các biện pháp quản lý
đơn giản, bất kể sự hài lòng của nhân viên công ty, như:
 Các cổ đông và nhà tài chính xem xét hiệu quả lãnh đạo của
một giám đốc điều hành thông qua giá trị chứng khoán của
công ty có tiếp tục tăng không
 Chính trị gia hoạt động có hiệu quả khi các cuộc thăm dò cho
thấy họ được quần chúng tín nhiệm cao và được tái đắc cử.
 Một huấn luyện viên bóng đá hoạt động có hiệu quả khi đội
bóng của ông chiến thắng.
 Điểm kiểm tra và thi của học viên là tiêu chuẩn xác định tính
hiệu quả hoạt động của nhà trường.

15. Hiệu quả lãnh đạo
Yếu tố phổ biến ở tất cả các ví dụ trên về tính hiệu quả đều tập trung
vào kết quả. Để đánh giá tính hiệu quả, chúng ta nhìn vào kết quả
những gì nhà lãnh đạo đã thực hiện. Các vấn đề về quy trình, như sự
hài lòng của nhân viên, cũng quan trọng nhưng ít khi là chỉ số chính để
đánh giá tính hiệu quả.
Do đó, định nghĩa về về hiệu quả lãnh đạo, nên dựa vào 3 yếu tố:
 Mức độ hoàn thành mục tiêu: đạt được các chỉ tiêu về tài chính,
sản xuất ra sản phẩm, dịch vụ có chất lượng, đáp ứng các nhu cầu
của khách hàng ...
 Chính sách nội bộ hài hòa: gắn kết hoạt động nhóm, sự hài lòng
của những người đi theo, và hiệu lực hoạt động.
 Khả năng thích ứng với bên ngoài: khả năng thích ứng của nhóm
đối với sự thay đổi và phát triển thành công

16. Hiệu quả lãnh đạo
Khi nào nhà lãnh đạo hoạt động có hiệu quả?
Nhà lãnh đạo hoạt động có hiệu quả khi những
người đi theo của họ đạt được các mục tiêu/ chỉ
tiêu, phối hợp hoạt động tốt, và có thể thích ứng
với yêu cầu thay đổi từ các tác lực bên ngoài.

17. 2. Tại sao cần nhà lãnh đạo
 Để duy trì trật tự và tập trung của nhóm. Sự tồn tại của nhóm
đòi hỏi một hình thức tổ chức và phân cấp nào đó. Nhà lãnh
đạo là cần thiết để tập hợp các cá nhân lại với nhau, tổ chức và
phối hợp các nỗ lực của họ.
 Để hoàn thành nhiệm vụ. Nhóm cho phép chúng ta thực hiện
nhiệm vụ mà một cá nhân không thể thực hiện hoặc hoàn tất
được công việc. Nhà lãnh đạo là cần thiết để tạo điều kiện cho
việc hoàn thành công việc, để thiết lập mục tiêu và phương
hướng, và để phối hợp các hoạt động.

18. 2. Tại sao cần nhà lãnh đạo
 Để làm cho cuộc sống có ý nghĩa. Nhóm và nhà lãnh đạo của
họ cung cấp cho cá nhân nhận thức về kiểm soát. Nhà lãnh đạo
giúp chúng ta làm cho cuộc sống có ý nghĩa, thiết lập thực tế xã
hội, và làm cho các sự kiện và tình huống mơ hồ có thêm ý
nghĩa.
 Để làm một biểu tượng lãng mạn. Vai trò lãnh đạo là cần thiết
để hoàn thành mong muốn của chúng ta về một nhân vật huyền
thoại hoặc lãng mạn, người đại diện cho chúng ta và tượng
trưng cho chính chúng ta và những lý tưởng và thành đạt của
văn hóa của chúng ta.

19. 3. Những trở ngại để lãnh đạo hiệu quả
 Các tổ chức luôn đối mặt với sự không chắc chắn và tạo ra áp
lực phải có các phản ứng và giải pháp nhanh. Khi nhà lãnh đạo
thực hiện các phương pháp quản lý mới, thì nó sẽ làm cho việc
đối phó với sự phức tạp và không chắc chắn dễ dàng hơn trong
dài hạn. Sự khiếm khuyết trong học tập và thử nghiệm tiếp tục
là nguyên nhân của sự khủng hoảng, làm mất đi thời gian cần
thiết để tìm hiểu và thực hành các hành vi sáng tạo.
 Cấu trúc của các tổ chức thường cứng nhắc và không bao
dung. Trong nỗ lực tìm kiếm hiệu quả ngắn hạn và tức thời, họ
không cho phép bất kỳ sai lầm và thử nghiệm nào. Tính cứng
nhắc trong cấu trúc và chính sách khen thưởng trong các tổ
chức như vậy không khuyến khích được sự nỗ lực.

20. 3. Những trở ngại để lãnh đạo hiệu quả
 Các tổ chức thường sử dụng những ý tưởng cũ về hiệu quả
lãnh đạo, và do đó, dựa vào các giải pháp đơn giản, không phù
hợp với những vấn đề mới phát sinh và phức tạp.
 Các tổ chức thường phát triển một nền văn hóa riêng biệt ảnh
hưởng mạnh mẽ đến những gì được thực hiện và những gì
được coi là hành vi chấp nhận được. Khi nhà lãnh đạo cố gắng
thực hiện những ý tưởng mới và thử nghiệm những phương
pháp mới, họ có thể phải đối mặt với sự phản kháng được tạo
ra bởi nền văn hóa đã được thành lập.
 Khó khăn cũng liên quan đến việc hiểu biết và áp dụng những
phát hiện của các nghiên cứu khoa học.

21. 4. Vai trò và chức năng nhà lãnh đạo
Vai trò là bộ các hành vi được mong đợi đối với các nhà lãnh
đạo / nhà quản lý do đức hạnh của vị trí lãnh đạo của họ.
Mô hình truyền thống Mô hình mới
 Kiểm soát nhóm  Kỹ năng dìu dắt và tham gia
 Kỹ năng cấu trúc tổ chức  Nhà quản lý được kỳ vọng cung
 Nhà quản lý chịu trách nhiệm cấp tầm nhìn, có được nguồn
duy nhất về sản xuất; hoạch lực cần thiết cho nhân viên, hỗ
định, điều hành và kiểm soát, trợ, và không xen vào công việc
cũng như chịu trách nhiệm về của nhân viên.
kết quả.  Nhân viên tìm hiểu về các vấn
đề chiến lược và tài chính liên
quan đến công việc của họ,
hoạch định chính hoạt động của
mình, thiết lập mục tiêu/ chỉ
tiêu, và chịu trách nhiệm về kết
quả của họ.

22. Chức năng nhà lãnh đạo
 Chức năng quản lý cơ bản: hoạch định, tổ chức, bố trí, điều
hành và kiểm soát
 Chức năng đối với môi trường bên trong: cung cấp cho nhóm,
tổ chức của mình một ý nghĩa về tầm nhìn và sứ mệnh: nhà
quản lý một bộ phận cần phải hoạch định và tổ chức các hoạt
động của bộ phận mình và phân công nhân viên thực hiện
nhiệm vụ, giám sát hoạt động của nhân viên và điều chỉnh hành
động của nhân viên khi cần thiết.
 Chức năng chiến lược và đối với môi trường bên ngoài: Nhà
quản lý thương lượng với ông chủ của họ và nhà quản lý các bộ
phận khác về nguồn lực và phối hợp các quyết định và hoạt
động với họ. Đồng thời, họ phải tham gia vào quá trình hoạch
định chiến lược và sự phát triển sứ mệnh của tổ chức của họ.

23. Chức năng nhà lãnh đạo
 Chức năng của nhà lãnh đạo: tạo ra và duy trì một
nền văn hoá tổ chức
 Một trong những chức năng chính của nhà lãnh đạo là tạo ra và
phát triển một nền văn hóa và một bàu không khí cho nhóm hay
tổ chức của họ.
 Nhà lãnh đạo thực hiện hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả,
các quyết định liên quan đến các yếu tố khác nhau định hình nền
văn hóa.
Leader
Role Reward Hiring Strategy and
model system decisions structure
Organizational
Culture

24. Lãnh đạo có tạo ra sự khác biệt không?
Vai trò lãnh đạo không có ý nghĩa Vai trò lãnh đạo có một tác động
 Các yếu tố môi trường bên ngoài  Lãnh đạo là một trong những yếu
ảnh hưởng đến tổ chức nhiều hơn tố quan trọng
là kỹ năng lãnh đạo  Lãnh đạo là then chốt trong việc
 Cấu trúc và chiến lược nội bộ xác thiết lập tầm nhìn và phương
định đường đi của tổ chức hướng
 Lãnh đạo chỉ chiếm 7-15% hiệu  Lãnh đạo có thể chiếm đến 44%
suất tài chính lợi nhuận của một công ty
 Lãnh đạo có ít quyền tự do để thực  Lãnh đạo là rất quan trọng trong
sự tạo ra một tác động việc chỉ huy sự thay đổi
 Lãnh đạo là một truyền thuyết  Sự tác động của lãnh đạo được
lãng mạn hơn là một yếu tố thực tế điều chỉnh bởi các yếu tố tình
của tổ chức huống

25. Lãnh đạo có tạo ra sự khác biệt không?
Hài hoà các điểm khác nhau
 Lãnh đạo là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất thực hiện
công việc của một nhóm hoặc tổ chức.
 Sự đóng góp của nhà lãnh đạo, mặc dù không phải lúc nào cũng hữu
hình, thường là quan trọng trong việc thiết lập một tầm nhìn và phương
hướng cho nhân viên và trong việc hợp nhất các hoạt động của họ.
 Về quyền lực và quyền tư do của nhà lãnh đạo, vấn đề chính là xác định
tình huống khi mà quyền lực và quyền tư do của nhà lãnh đạo bị giới
hạn trong phạm vi của nhóm và tổ chức.
 Việc khiếm khuyết tiềm năng tác động của nhà lãnh đạo trong một số
tình huống cần phải nhấn mạnh đến tầm quan trọng của nhân viên trong
sự thành công của vai trò lãnh đạo và nhu cầu hiểu biết về tổ chức như
một hệ thống rộng.
2 quan điểm trên (chống lại và công nhận tác động của vai trò lãnh đạo) bổ
sung cho nhau và cần được hợp nhất đầy đủ.

26. 5. Phân biệt lãnh đạo và quản lý
Nhà quản lý Nhà lãnh đạo
 Tập trung vào hiện tại  Tập trung vào tương lai
 Duy trì nguyên trạng và sự ổn  Tạo sự thay đổi
định  Khởi xướng các mục tiêu và
 Thực hiện đúng các chính sách chiến lược
và thủ tục  Tạo một nền văn hóa dựa trên
 Duy trì cấu trúc hiện có những giá trị được chia sẻ
 Giữ khoản cách để duy trì tính  Thành lập mối liên kết tình
khách quan cảm với những người đi theo
 Sử dụng quyền lực của vị trí  Sử dụng quyền lực cá nhân
Trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay nên tăng cường
quản lý hay tăng cường lãnh đạo? Tại sao?

27. 6. Những thay đổi trong tổ chức
THAY ĐỔI TRONG TỔ CHỨC VÀ NHỮNG MONG ĐỢI CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO
Control-Oriented Leadership Result-Oriented Leadership
Plan Lead
Plan
and
Organize Organize
Control
Lead
Do
Control Results
Leader assumes responsibility
Do
Employees assume responsibility
Results
Lãnh đạo định hướng kiểm soát so với định hướng kết quả

28. Những yếu tố thúc đẩy sự thay đổi
 Các yếu tố bên ngoài và nội bộ của tổ chức thúc đẩy sự thay đổi
trong tổ chức và trong vai trò của các nhà lãnh đạo và nhà quản lý.
 Thay đổi về chính trị trên thế giới  cởi mở và dân chủ nhiều
hơn.
 Cạnh tranh toàn cầu và địa phương, và các thay đổi nhanh chóng
và phức tạp về công nghệ  xem xét lại cách thức để cung cấp
hàng hoá và dịch vụ cho khách hàng
 Cạnh tranh toàn cầu gắn liền với nhu cầu của người tiêu dùng về
chất lượng sản phẩm và dịch vụ  sự cần thiết về tính linh hoạt
và sáng tạo đối với các tổ chức

29. Những yếu tố thúc đẩy sự thay đổi
Thay đổi về nhân khẩu học  tăng sự đa dạng (tuổi
tác, giới tính, dân tộc, lao động nữ...) trong các nhóm
và tổ chức
 Nhà lãnh đạo phải xem xét sự đa dạng này khi ra quyết định
 Thế hệ trẻ hơn đi làm việc với kỳ vọng có được sự tham gia
và quyền tự chủ, thăng tiến nhanh, cơ hội học tập nhiều
thách thức, đào tạo, và cân bằng cuộc sống và công việc
Gia tăng trong lãnh vực dịch vụ việc làm (so với công
việc sản xuất truyền thống)  nhân viên tiếp xúc
trực tiếp với khách hàng, nhận định và ra quyết định
nhanh chóng (mà trước đó dành riêng

30. Rào cản đối với thay đổi
 Nhà lãnh đạo độc đoán có mục tiêu rõ ràng, không quan tâm đến
động lực và lòng trung thành của nhân viên.
 Chiến lược cắt giảm chi phí và sa thải.
 Tập trung vào kết quả ngắn hạn và nhanh chóng không thể tạo được
động lực cần thiết cho sự đổi mới và dịch vụ cao cấp.
 Lãnh đạo cấp cao vẫn độc diễn trong vai trò quản lý.
 Văn hóa cũ trong hệ thống khen thưởng (dựa trên hiệu suất hoạt
động cá nhân), nhiều quan liêu, quyền tự chủ thấp, trách nhiệm ít.
 Nhân viên không sẵn sàng hoặc không có khả năng nhận lãnh vai trò
mới của mình như là một đối tác và người ra quyết định, ngay cả khi
vai trò đó được trao cho họ. Ngay cả khi tổ chức khuyến khích sự
thay đổi, các nhà lãnh đạo đã thối thác vì lý do khó kiểm soát (do
nhiều năm được đào tạo theo phương pháp truyền thống, do đặc điểm
tính cách cá nhân ...)

31. www.htrong.com
Chuyên ngành QTKD