SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  36
kapakmayis.indd 1 26.04.2012 12:07
Sevgili Okurlarımız,
Bu sayımızda sizlere kelebeklerin özelliklerini ve ülkemizde görülen
bazı kelebek türlerini tanıtmayı amaçladık. Dergimizde, kelebeklerin
yaşamları boyunca geçirdikleri dönüşüme ve tırtıllara da yer verdik.
Ayrıca güveler ve diğer böceklerle ilgili yazılarımız da var. Birçok
kelebek, içinde bulunduğumuz ilkbahar aylarında erişkin haline geliyor.
Bu mevsimde onları çevrenizde uçarken görebilirsiniz. Dergimizin
sayfalarında ve ekindeki kartlarda yer alan kelebek türlerini,
ülkemizin tüm bölgelerinde sık görülen türlerden seçmeye çalıştık.
Kartları, çevrenizde görebileceğiniz bazı kelebekleri tanımak için
de kullanabileceğinizi düşünüyoruz. Dergimizin ekindeki kelebekli küp
bulmacayı ve bir kelebek tasarlamanıza yardımcı olacak malzemeleri de
seveceğinizi umuyoruz. Kelebeklerle ilgili yazılarımızın hazırlanmasına
katkılarından dolayı Erciyes Üniversitesi Çevre Mühendisliği
Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Evrim Karaçetin’e teşekkür ediyoruz.
Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR
Sahibi
TÜBİTAK Adına Başkan
Prof. Dr. Yücel Altunbaşak
Genel Yayın Yönetmeni
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Duran Akca
duran.akca@tubitak.gov.tr
Yayın Yönetmeni
Aslı Zülal
asli.zulal@tubitak.gov.tr
Yayın Kurulu
Prof. Dr. Meryem Beklioğlu
Dr. Kıvanç Dinçer
Doç. Dr. Mehmet Erdoğan
Doç. Dr. Hatice Zeynep İnan
Dr. Şükrü Kaya
Yrd. Doç. Dr. Sait Uluç
Yrd. Doç. Dr. Rıza Ülker
Redaksiyon
Özlem Özbal
ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr
Araştırma ve Yazı Grubu
Meltem Yenal Coşkun
meltem.coskun@tubitak.gov.tr
Seçil Güvenç Heper
secil.heper@tubitak.gov.tr
Bilge Nur Karagöz
bilge.karagoz@tubitak.gov.tr
Şefika Eroğlu Özcan
sefika.ozcan@tubitak.gov.tr
Zuhal Özer
zuhal.ozer@tubitak.gov.tr
Kübra Sıvışoğlu
kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr
Grafik Tasarım - Uygulama
Fulya Koçak
fulya.kocak@tubitak.gov.tr
Ayşegül Doğan Bircan
aysegul.bircan@tubitak.gov.tr
Çizer
Pınar Büyükgüral
pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr
Web Tasarım - Uygulama
Sadi Atılgan
sadi.atilgan@tubitak.gov.tr
İdari Hizmetler
İmran Tok
imran.tok@tubitak.gov.tr
Mali Yönetmen
H. Mustafa Uçar
mustafa.ucar@tubitak.gov.tr
İletişim Bilgileri
Meraklı Minik Dergisi
Atatürk Bulvarı
No: 221 Kavaklıdere / 06100 / Ankara
Tel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri)
Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral)
Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri)
İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik
e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr
Abone İlişkileri
abone@tubitak.gov.tr
Tel (312) 468 53 00
ISSN 977-1307-1998
Fiyatı 4 TL (KDV dahil)
Baskı
PROMAT Basım Yayın San. ve
Tic. A.Ş.
http://www.promat.com.tr/
Tel (212) 622 63 63
Baskı Tarihi: 29.04.2012
Dağıtım
DPP
http://www.dpp.com.tr/
"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır"
Mustafa Kemal Atatürk
Aslı Zülal
kunyeicindemayis.indd 10 26.04.2012 16:25
İçindekiler
Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral
	 2	 Kelebeklerin Yaşamı
	 6	 Tırtıl Hangi Kelebeğe Dönüşecek?
	 7	Yumurta, Tırtıl, Pupa, Kelebek
Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek
	 8	Bu Kelebekleri Hiç Gördün mü?
	10	 Üç Farklı Kelebek
	12	 Kelebek ve Güve
	14	 Tırtıllar Kendilerini Nasıl Korur?
	18	 Tırtıla Yardım Et
	19	 Böcekleri Tanıyalım
	21	 Böcekleri Bul...
	22	 Bu Böceğin Boyundaki Birisi
Neler Görüyor Olabilir?
	24	 Dünyadaki En Büyük Böceklerden Biri
	26	 Çok Merak Ediyorum
	28	 Haydi Mutfağa
	30	 Küçük Eller İşbaşında
	32	 Kitap... Oyun... Öneri...
6
10Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek
1010101010101010101010
22
21212121212121212121212121212121
kunyeicindemayis.indd 11 27.04.2012 17:30
2
Kelebeklerin Yaşamı
Kelebekler genellikle çiçeklerin balözüyle
beslenir. Balözünü içmek için gövdelerinin ön
tarafında bulunan hortumlarını kullanırlar.
Kelebeklerin birçoğu havalar ısınınca ortaya çıkar.
Beslenmedikleri zamanlard
a
hortumları kıvrık durur.
Bak, bu kelebek, hortumuyla
bir çiçekten balözü içiyor.
kelebekyasam.indd 2 27.04.2012 16:36
3
Hava kararınca kelebekler yaprakların altına, çimenlerin ya da kayaların
arasına saklanır. Kanatlarını kapatıp dinlenirler.
Güneş doğunca ısınmak için bir yere konar, kanatlarını açıp beklerler.
Yeterince ısındıklarında uçmaya ve yiyecek aramaya devam ederler.
kelebekyasam.indd 3 27.04.2012 16:36
4
Zamanı gelince dişi kelebekler bitkilerin yapraklarına minik yumurtalar bırakır.
Yumurtaları yaprakların üzerine tek tek yapıştırırlar. Bu yumurtaların her birinin
içinde bir tırtıl gelişir.
Bir süre sonra tırtıllar yumurtadan
çıkar. Önce içinden çıktıkları
yumurtaların kabuklarını yer, sonra da
yaprak yemeye koyulurlar.
Tırtıllar büyürken birkaç kez deri değiştirir.
kelebekyasam.indd 4 27.04.2012 18:03
5Bilge Nur Karagöz
Çizim: Pınar Büyükgüral
Tırtıl yeterince büyüyünce güvenli bir yer bulur. Derisi yavaş yavaş sertleşir. Son bir
kez deri değiştirir ve pupa evresine girer. Pupa, tırtılın özel bir kılıfın içinde kelebeğe
dönüştüğü evredir. Bazı kelebekler tüm kışı pupa olarak geçirir. Bazı kelebeklerdeyse
bu evre çok daha kısa sürer.
Günün birinde...
Kılıf yırtılır ve içinden çok güzel bir kelebek çıkar.
kelebekyasam.indd 5 27.04.2012 16:36
Tırtılın dönüşeceği kelebeğin kanatlarısarı ve siyah renkte.
Ayrıca kelebeğin kanatlarının üzerinde
iki küçük siyah benek var.
6
Tırtıl Hangi Kelebeğe Dönüşecek?
Aşağıdaki dalın üzerinde duran tırtıl bir süre sonra bir kelebeğe dönüşecek.
Haydi, tırtılın hangi kelebeğe dönüşeceğini bulmak için ipuçlarını oku.
Kübra Sıvışoğlu
Çizim: Nazlı Tunalı
hangikelebek.indd 6 25.04.2012 12:15
7
Yumurta, Tırtıl, Pupa, Kelebek
Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek
Yumurta, tırtıl, pupa, kelebek... Bunlar kelebeklerin yaşamları boyunca geçirdiği
evreler. Aşağıda bazı satırlarda kelebeğin bir evresi eksik. Haydi eline bir kalem al ve
eksik olanları sen çiz.
Kübra Sıvışoğlu
Çizim: Nazlı Tunalı
oruntu.indd 7 24.04.2012 16:28
8
Bu Kelebekleri Hiç Gördün mü?
Bu kelebeğin adı
çokgözlü mavi. Tam
da bir çiçeğe konmak
üzere! Çokgözlü maviler
havalar ısınınca ortaya
çıkar. Onlarla hemen her
yerde karşılaşabilirsin.
Erkek ve dişi çokgözlü
maviler birbirinden farklı
görünür. Yukarıdaki bir erkek,
yandakiyse bir dişi.
turkiyekelebek.indd 8 26.04.2012 17:24
9
?
Bilge Nur Karagöz
Fotoğraflar: Visual Photos
Bilge Nur Karagöz
Bu fotoğrafta gördüğün bir büyük beyazmelek.
Büyük beyazmelekleri hemen her mevsim kır
çiçeklerinin olduğu yerlerde, bahçelerde ve
ormanların yakınında görebilirsin.
Bu kelebeğin adı sarı azamet.
Sarı azametleri de hemen her mevsim
yoncaların çok olduğu yerlerde görebilirsin.
Bu fotoğrafta
gördüğün
bir benekli
bakır. Kırlarda,
çayırlarda,
ormanlarda
hatta deniz
kıyılarında
bile benekli
bakırlarla
karşılaşabilirsin.
Bu fotoğrafta gördüğün bir büyük beyazmelek.
Büyük beyazmelekleri hemen her mevsim kır
çiçeklerinin olduğu yerlerde, bahçelerde ve
ormanların yakınında görebilirsin.
turkiyekelebek.indd 9 26.04.2012 17:24
10
Üç Farklı Kelebek
İşte üç farklı tür kelebek: Kırlangıçkuyruk, sarıazamet ve atalanta.
Büyük resimde hangi kelebekten kaç tane var? Haydi kelebekleri say.
Sonra da sayılarını yuvarlakların içine yaz.
hiddenpicture.indd 10 25.04.2012 11:57
11
Aslı Zülal
Çizim: Bilgin Ersözlü
AtalantaKırlangıçkuyruk Sarıazamet
hiddenpicture.indd 11 25.04.2012 11:57
12
Kelebek ve Güve
Kelebeklerle güveler birbirine çok benzer. İkisinin de altı bacağı ve iki anteni var.
İkisinin de kanatları minik pullarla kaplı...
Ama kelebeklerle güvelerin farklı özellikleri de var.
İşte bir kelebek!
Kelebeklerin
antenleri
genellikle
uzun ve
incedir.
Kelebekler dinlenirken
kanatlarını
gövdelerinin üstünde
birleştirir. Böyle
yaptıklarında
kanatlarının altını
görürüz.
Kelebeklerin çoğu
yalnızca gündüz uçar.
kelebekguve.indd 12 26.04.2012 16:52
13
Seçil Güvenç Heper
Fotoğraflar: Visual Photos
Bu da bir güve!
Güvelerin
antenleri
genellikle
kalındır ve
üzerinde
tüyler
vardır.
Güveler
kanatlarını
böyle kapatır.
Güvelerin
çoğu yalnızca
geceleri uçar.
kelebekguve.indd 13 26.04.2012 16:52
14
Tırtıllar Kendilerini Nasıl Korur?
Kelebekler ve güveler yaşamlarının bir bölümünü tırtıl olarak geçirir. Genellikle
bitkilerin yaprakları arasında yaşarlar. Bazı kuşlar ve böcekler gibi tırtıllarla
beslenen hayvanlar vardır. Tırtılların kendilerini onlardan korumaya yarayan ilginç
özellikleri vardır.
Bu tırtıl rahatsız edildiği
zaman başından boynuza
benzeyen çıkıntılar çıkar.
Bunlara dokunulduğunda
kötü bir koku salgılanır. Bu
koku düşmanlarını kaçırır.
tirtillar.indd 14 26.04.2012 16:48
15
Bu tırtılın başında iki siyah leke var. Bu lekeler göze benziyor ama gerçekte göz
değil. Bu lekeler tırtılın düşmanlarını şaşırtıyor. Bu tırtıl düşmanlarıyla karşılaştığında
ayrıca başını ve vücudunun arka kısmını yukarı kaldırıp onları korkutmaya çalışıyor.
Bazen de göğüs bölgesinden zehirli bir madde püskürtüyor.
Bu tırtılın vücudu
dikenlerle kaplı.
Dikenlerinde,
dokunulduğunda
yanma hissi veren
bir madde bulunuyor.
Bu sayede dikenleri
tırtılı düşmanlarından
korumuş oluyor.
MindenPictures/GettyImagesTurkey
tirtillar.indd 15 26.04.2012 16:48
16
Bu fotoğraftaki tırtılı
görebiliyor musun?
Üzerinde yaşadığı bitkinin
dallarına çok benzeyen
bu tırtıl büyüyünce bir
güveye dönüşecek. Bunun
için bol bol beslenmesi
gerekiyor. Bu işi geceleri
yapıyor. Gündüzleri,
bitkinin dalları arasında
hareketsiz durarak
gizleniyor.
Bu da vücudu dikenlerle kaplı başka bir tırtıl. Aslında dikenleri zararsız.
Ama ona yaklaşanları korkutup kaçırmaya yetiyor.
tirtillar.indd 16 26.04.2012 16:49
17Aslı Zülal
Fotoğraflar: Visual Photos
Bu tırtılın sırtında bir boynuzu var. Kendisini tehlikede hissettiğinde
boynuzunu dikleştirerek düşmanlarını korkutmaya çalışıyor.
Bu tırtıl,
kocayemiş
adı verilen bir
ağaçta yaşıyor.
Vücudu ağacın
yapraklarıyla
aynı renk.
Uzaktan
bakıldığında onu
yapraklardan
ayırt etmek
güç. Bu da onun
düşmanlarından
gizlenmesini
sağlıyor.
tirtillar.indd 17 26.04.2012 16:49
18
Tırtıla Yardım Et
Tırtıl üzerinde yaprak bulunan dallara gitmek için
hangi yollardan geçebilir? Tırtılın geçebileceği
yolları parmağınla gösterebilir misin?
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Nazlı Tunalı
18labirent.indd 18 25.04.2012 12:11
Kübra Sıvışoğlu
Çizim: Bilgin Ersözlü
Bazı böcekler yüzebilir,
hatta suya dalabilir.
9 2
7 4
Böceklerin bazıları çok küçüktür.
Onları görmek için çok dikkatli
bakman gerekebilir.
Bazı böceklerin kanatları vardır.
Antenlerini başka şeyler için de kullanırlar.
Örneğin iki karınca antenlerini değdirerek
iletişim kurar.
Böcekleri
Tanıyalım
Bu sayfadan küçük bir kitap
yapabilirsin. Sayfayı kırmızı kesikli
çizgilerden kes. Böylece üç ayrı
parça elde edeceksin. Bu parçaları
mavi çizgilerden ikiye katla. Parçaları,
sayfa numaraları birbirini izleyecek
biçimde iç içe koy ve ortasından
zımbala. Kitabın hazır!
Yusufçuğun dört kanadı var.
Böcekler antenleriyle tatları ve kokuları alabilir.
İşte minicik bir
yaprakbiti!
İşte bir dalgıçböceği.
boceklerkitapcik.indd 10 27.04.2012 12:20
1 10
3 8
5 6
Sivrisinek, çekirge, arı, uğurböceği,
kelebek... Bunların hepsi de birer böcek!
Böceklerin bazı özelliklerini öğrenmeye
ne dersin?
Böcekler her yerdedir! Onları en çok
bitkilerin ve taşların arasında, çiçeklerin
üzerinde, toprakta ve ağaçlarda görebilirsin.
Bütün böceklerin vücudu üç bölümden oluşur: baş,
göğüs ve karın. Ayrıca bütün böceklerin altı bacağı,
iki anteni vardır.
Bazı böcekler zıplayabilir.
Örneğin, çekirgeler.
Bütün böceklerin vücutlarını saran kabukları vardır.
Bu kabuğa dışiskelet denir. Bazı böceklerin
vücudu tüylerle kaplı olduğu için dışiskeletlerini
göremeyiz.
Bu da tüylerle
kaplı bir bombus
arısı.
İşte bir ateş
tahtakurusu.
boceklerkitapcik.indd 11 27.04.2012 12:20
21
Böcekleri Bul…
Burada bir sürü küçük hayvan var. Bu hayvanlardan bazıları böcek. Onların böcek
olduklarını altı bacaklı olmalarından anlayabilirsin. Haydi bu hayvanların bacaklarını
sayarak böcekleri bul. Sonra da daire içine al. Böceklerin başlarında antenleri de
olur. Antenlerini bacaklarıyla karıştırmamaya dikkat et.
Zuhal Özer
Fotoğraflar: Thinkstock
21bocekbul.indd 21 26.04.2012 11:36
22
Bu Böceğin Boyundaki Birisi
Neler Görüyor Olabilir?
Burası bitkilerle dolu küçük bir bahçe. Bu bahçede bir de ateş tahtakurusu var.
Ateş tahtakurusu bitkilerden çok daha küçük.
kucukolsaydin.indd 22 24.04.2012 14:37
Bu böceğin boyundaki birisi çevresini nasıl görürdü?
Haydi aşağıdaki boş yere bunun resmini yap.
23
si
Zuhal Özer
Çizim: Ayşe İnan Alican
kucukolsaydin.indd 23 24.04.2012 14:37
24
Dünyadaki En Büyük B
buyukkucuk.indd 24 27.04.2012 10:29
25
Bu bir Atlas güvesi. O dünyadaki en büyük böceklerden biri.
Büyüklüğü tam da burada gördüğün kadar. Seçil Güvenç Heper
Fotoğraf: Visual Photos
k Böceklerden Biri…
buyukkucuk.indd 25 27.04.2012 10:29
Kelebekler ne
kadar yaşar?
Ceren Kılıç / 6 Yaş / Kayseri
Çok Merak
Ediyorum
Kelebeklerin
yaşam süresi
ne kadardır?
Beyza Zorlu / 5 Yaş /
Bursa
Kelebekler
sadece bir gün
mü yaşar?
İrem Erdem
26
cokmerakmayis.indd 26 26.04.2012 16:55
Sorularınızı Bekliyoruz!
Yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar,
uydular ve diğer gökcisimleriyle ilgili
merak ettiğiniz soruları bize gönderin.
Bu sorulardan bir ya da birkaçını
Temmuz 2012 sayımızda yanıtlayalım.
Sorularınızı 15 Haziran’a kadar
gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı,
yaşınızı ve yaşadığınız ili yazmayı
unutmayın!
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Çok Merak Ediyorum” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere
06100 Ankara
Kelebeğin yaşamı yumurtanın içinde başlar. Yumurtadan
bir tırtıl olarak çıkar. Tırtıl büyürken birkaç kez deri
değiştirir. Sonunda da bir dönüşüm geçirir ve kanatları olan
bir kelebek haline gelir. Kelebek olarak bazen birkaç hafta,
bazen de birkaç ay yaşar. Kelebeklerin yaşamı yumurta
aşamasıyla birlikte genellikle bir yıl kadar sürer.
Seçil Güvenç Heper
Fotoğraf: Visual Photos
27
cokmerakmayis.indd 27 26.04.2012 16:55
28
Malzeme
• 2 elma
• 10 çilek
• 1 tatlı kaşığı bal
Süslemek için
• Pipet
• 2 farklı renk karton
Bu sayfadaki
etkinlik
yetişkinlerle
birlikte
yapılmalıdır.
Haydi
Mutfağa
Kelebek
İçeceği
mutfakmayis.indd 28 27.04.2012 16:27
29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen
Çizim: Pınar Büyükgüral
Elmaları ve çilekleri yıkayıp katı meyve
sıkacağında sularını çıkarın. Balı bardağa
koyun, üzerine elma ve çilek suyunu dökün
ve karıştırın. Kartonların birine bir çiçek
resmi, diğerine de küçük bir daire çizin.
Sonra bunları kesin. Daireyi çiçeğin ortasına
yapıştırın. Ardından hazırladığınız bu çiçeğin
ortasına bir delik açın. Pipeti bu delikten
geçirin. Sonra da pipeti bardağın içine koyun.
İçeceğiniz hazır.
Afiyet olsun.
Elmaları ve çilekleri yıkayıp katı meyve
mutfakmayis.indd 29 27.04.2012 16:28
Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek
kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla
çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz
fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz.
İnternet sayfamızın adresi:
http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek
kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla
Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek
kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla
Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek
çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz
fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz.
İnternet sayfamızın adresi:
fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz.
İnternet sayfamızın adresi:
fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz.
http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Küçük
İşbaşında
Eller
Ada Ulaş Karan - 5 yaş - Adana Zeynep İphar - 6 yaş - Eskişehir
Osman Doğan - 6 yaş - Karaman Ahmet Ünlü - 4 yaş - Balıkesir
Çınar Acaröz - 6 yaş - İzmir
Zeynep Yeşilören - 5 yaş - DüzceAşağı Başmakçı Mezrası İO Anasınıfı - Şanlıurfa
Lorin Tarhan - 6 yaş - Diyarbakır
Neva Şahin - 3 yaş - İzmir
Berika Akbulut - 5,5 yaş - Konya
Efe Kınacı - 5 yaş - Ankara
Irmak Kırlar - 5 yaş - Isparta
Gaziler YİBO - 7 yaş - Iğdır
Çınar Şenyüz - 4,5 yaş - Antalya
Tarık Öztürk - 5 yaş - Ankara
kucukmayis12.indd 10 24.04.2012 11:07
Temmuz 2012 sayımız için atık
malzemeler kullanarak bir uzay aracı
tasarlamanızı istiyoruz. Uzay aracınızla
çektireceğiniz bir fotoğrafı, adınızı,
soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili
de yazarak 15 Haziran’a kadar bize
gönderin. Adreslerimiz aşağıda:
TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Küçük Eller İşbaşında” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221
06100 Kavaklıdere / ANKARA
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Bengisu Çapar - 6 yaş - Isparta Fulya Birinci - 7 yaş - Trabzon Metehan Demir - 6 yaş - Ankara Ekin Yaşar- 5 yaş - Ankara
Artun Ülgen - 4 yaş - İzmir
Ayşe Karacasu - 6 yaş - AnkaraElif Kara - 5 yaş - Gaziantep
Sedef Şahin - 6 yaş - Şanlıurfa Eylül Kılıç - 5 yaş - İzmir
Zehra Ölmez - 4 yaş - Çorum
Merve Çiftçi - 6 yaş - ÇanakkaleZeynep Dündar - 5 yaş - BursaEzgi Aydın - 5 yaş - Gaziantep
Meryem Eren - 5,5 yaş - Kütahya Royem Tosun - 5,5 yaş - Tunceli
Elif Özen - 3,5 yaş - Erzurum
Ankara
Mocan Mocan - 3,5 yaş - Zonguldak
kucukmayis12.indd 11 24.04.2012 11:07
Kitap...
Oyun...
Öneri...
Kelebekleri
Gözlemleyin
32
JohnChurchman/Photolibrary/GettyImagesTurkey
Elmer ve Kelebek
Küçük bir kelebekle kocaman bir fil
dost olabilir mi?... Elbette! “Elmer
ve Kelebek”, barış, hoşgörü ve iletişim
üzerine bir öykü anlatıyor. Öykünün
kahramanı olan Elmer, rengârenk bir
fil. Öykü, günün birinde Elmer’in zor
durumdaki bir kelebeğe yardım etmesiyle
başlıyor ve mutlu sonla bitiyor. Kır Çiçeği
Yayınları’ndan çıkan Elmer serisine ait
kitaplardan biri olan Elmer ve Kelebek’i
David McKee yazıp resimlemiş. Elmer,
dünyanın birçok ülkesinde çocukların en
sevdiği öykü kahramanlarından biri.
2-7 yaş grubu çocuklara seslenen Elmer
dizisinin kitapları bugüne kadar birçok dile
çevrilmiş.
Elmer ve Kelebek
Küçük bir kelebekle kocaman bir fil
dost olabilir mi?... Elbette! “Elmer
ve Kelebek”, barış, hoşgörü ve iletişim
üzerine bir öykü anlatıyor. Öykünün
kahramanı olan Elmer, rengârenk bir
fil. Öykü, günün birinde Elmer’in zor
durumdaki bir kelebeğe yardım etmesiyle
başlıyor ve mutlu sonla bitiyor. Kır Çiçeği
Yayınları’ndan çıkan Elmer serisine ait
kitaplardan biri olan Elmer ve Kelebek’i
David McKee yazıp resimlemiş. Elmer,
dünyanın birçok ülkesinde çocukların en
sevdiği öykü kahramanlarından biri.
2-7 yaş grubu çocuklara seslenen Elmer
dizisinin kitapları bugüne kadar birçok dile
çevrilmiş.
Şimdi kelebek gözlemi zamanı! Piknik
alanlarında, parklarda ve bahçeye çıktığınızda
kelebeklerin çevrede uçuştuğunu fark
edebilirsiniz. Kelebekler genellikle çiçeklerin
balözüyle beslenir. Onları ağaçların dallarında,
çalılıklarda ve çiçeklerin arasında görebilirsiniz.
Kelebeklerin nasıl uçtuğunu, hangi çiçeklere
konduğunu gözlemleyin. Renklerine,
kanatlarının şekline ve kanatlarındaki desenlere
dikkat edin. Ayrıca gördüğünüz kelebeklerin
fotoğraflarını çekebilir, resimlerini
yapabilirsiniz. Kelebeklerin kanat desenlerini
daha yakından görebilmek için büyüteç
kullanmayı da deneyebilirsiniz.
32-33kitapoyunmayis.indd 32 25.04.2012 17:07
33
Bu ay sizin için üzerinde kelebek resimleri
bulunan iki küpten oluşan bir bulmaca hazırladık.
Bulmacanın parçalarını ve yapılışını dergimizin ekinde
bulacaksınız. Küplerin her bir yüzünde bir kelebek
resminin yarısı bulunuyor. Küpleri yan yana koyarak
kelebekleri tamamlamaya çalışın. Küplerin doğru
yüzlerini bir araya getirdiğinizde altı farklı kelebek
resmi ortaya çıkacak. Haydi, şimdi oyun zamanı!
Dergimizin ekinde verdiğimiz kartlarla
bir eşleştirme oyunu oynayabilirsiniz.
Bu ay sizin için hazırladığımız
kartların yarısında kelebek fotoğrafları,
diğer yarısındaysa bu kelebeklerin
kanatlarındaki desenlerden birer
bölüm var. Oyunu oynamak için önce
kartları birbirinden ayırıp karıştırın.
Fotoğraflı yüzleri alta gelecek şekilde
yere dizin. Sonra kartları ikişer ikişer
açın. Kelebekleri kanat desenleriyle
eşleştirmeye çalışın. Açtığınız iki
kart birbiriyle eşleşiyorsa onları
kenara ayırın. Eşleşmiyorsa bu kartları
tekrar ters çevirip başka iki kart açın.
Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla
oyuncuyla, kartları sırayla açarak da
oynayabilirsiniz.
Kelebek Kartlarıyla Eşleştirme Oyunu Oynayalım
Kübra Sıvışoğlu
JohnChurchman/Photolibrary/GettyImagesTurkey
Kelebekli Bulmaca Küpleri
Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla
Kelebek Kartlarıyla Eşleştirme Oyunu Oynayalım
32-33kitapoyunmayis.indd 33 25.04.2012 17:07
Bil bakalım bunun
içinde ne var?
VisualPhotos
arkamayis12.indd 1 26.04.2012 16:13

Contenu connexe

En vedette

Meraklı minik Kediler
Meraklı minik KedilerMeraklı minik Kediler
Meraklı minik KedilerTulay01
 
Meraklı minik Tavşan
Meraklı minik TavşanMeraklı minik Tavşan
Meraklı minik TavşanTulay01
 
Meraklı minik Balıkları tanıyalım
Meraklı minik Balıkları tanıyalımMeraklı minik Balıkları tanıyalım
Meraklı minik Balıkları tanıyalımTulay01
 
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruz
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruzMeraklı minik Uzayı keşfediyoruz
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruzTulay01
 
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleri
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleriMeraklı minik Hayvanlar ve aileleri
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleriTulay01
 
Meraklı minik Yeni bir ev
Meraklı minik Yeni bir evMeraklı minik Yeni bir ev
Meraklı minik Yeni bir evTulay01
 
Meraklı minik Sağlığımı Koruyorum
Meraklı minik Sağlığımı KoruyorumMeraklı minik Sağlığımı Koruyorum
Meraklı minik Sağlığımı KoruyorumTulay01
 
Meraklı minik Bitkiler
Meraklı minik BitkilerMeraklı minik Bitkiler
Meraklı minik BitkilerTulay01
 
Meraklı Minik Uzay
Meraklı Minik UzayMeraklı Minik Uzay
Meraklı Minik UzayTulay01
 
Canlı türleri ve detayları
Canlı türleri ve detaylarıCanlı türleri ve detayları
Canlı türleri ve detaylarıSelin Kajmer
 
How to Become a Thought Leader in Your Niche
How to Become a Thought Leader in Your NicheHow to Become a Thought Leader in Your Niche
How to Become a Thought Leader in Your NicheLeslie Samuel
 

En vedette (11)

Meraklı minik Kediler
Meraklı minik KedilerMeraklı minik Kediler
Meraklı minik Kediler
 
Meraklı minik Tavşan
Meraklı minik TavşanMeraklı minik Tavşan
Meraklı minik Tavşan
 
Meraklı minik Balıkları tanıyalım
Meraklı minik Balıkları tanıyalımMeraklı minik Balıkları tanıyalım
Meraklı minik Balıkları tanıyalım
 
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruz
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruzMeraklı minik Uzayı keşfediyoruz
Meraklı minik Uzayı keşfediyoruz
 
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleri
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleriMeraklı minik Hayvanlar ve aileleri
Meraklı minik Hayvanlar ve aileleri
 
Meraklı minik Yeni bir ev
Meraklı minik Yeni bir evMeraklı minik Yeni bir ev
Meraklı minik Yeni bir ev
 
Meraklı minik Sağlığımı Koruyorum
Meraklı minik Sağlığımı KoruyorumMeraklı minik Sağlığımı Koruyorum
Meraklı minik Sağlığımı Koruyorum
 
Meraklı minik Bitkiler
Meraklı minik BitkilerMeraklı minik Bitkiler
Meraklı minik Bitkiler
 
Meraklı Minik Uzay
Meraklı Minik UzayMeraklı Minik Uzay
Meraklı Minik Uzay
 
Canlı türleri ve detayları
Canlı türleri ve detaylarıCanlı türleri ve detayları
Canlı türleri ve detayları
 
How to Become a Thought Leader in Your Niche
How to Become a Thought Leader in Your NicheHow to Become a Thought Leader in Your Niche
How to Become a Thought Leader in Your Niche
 

Plus de Tulay01

Läs mellan raderna
Läs mellan radernaLäs mellan raderna
Läs mellan radernaTulay01
 
Lästräning
LästräningLästräning
LästräningTulay01
 
Promenaden
Promenaden Promenaden
Promenaden Tulay01
 
Värsta nappet
Värsta nappet Värsta nappet
Värsta nappet Tulay01
 
Li rider i skogen
Li rider i skogenLi rider i skogen
Li rider i skogenTulay01
 
Paula gillar fotboll
Paula gillar fotbollPaula gillar fotboll
Paula gillar fotbollTulay01
 
Drömmen om en hund
Drömmen om en hundDrömmen om en hund
Drömmen om en hundTulay01
 
Djuren flyttar in
Djuren flyttar inDjuren flyttar in
Djuren flyttar inTulay01
 
Vem lurar vem
Vem lurar vemVem lurar vem
Vem lurar vemTulay01
 
Rödluvan
Rödluvan Rödluvan
Rödluvan Tulay01
 
Koboken
Koboken Koboken
Koboken Tulay01
 
Kattboken
Kattboken Kattboken
Kattboken Tulay01
 
Hönsboken
Hönsboken Hönsboken
Hönsboken Tulay01
 
Hastboken
Hastboken Hastboken
Hastboken Tulay01
 
Grisboken
Grisboken Grisboken
Grisboken Tulay01
 
Farboken
Farboken Farboken
Farboken Tulay01
 
Bondeboken bok
Bondeboken bokBondeboken bok
Bondeboken bokTulay01
 

Plus de Tulay01 (20)

Läs mellan raderna
Läs mellan radernaLäs mellan raderna
Läs mellan raderna
 
Lästräning
LästräningLästräning
Lästräning
 
Vintern
VinternVintern
Vintern
 
Promenaden
Promenaden Promenaden
Promenaden
 
Vanten
Vanten Vanten
Vanten
 
Värsta nappet
Värsta nappet Värsta nappet
Värsta nappet
 
Li rider i skogen
Li rider i skogenLi rider i skogen
Li rider i skogen
 
Paula gillar fotboll
Paula gillar fotbollPaula gillar fotboll
Paula gillar fotboll
 
Drömmen om en hund
Drömmen om en hundDrömmen om en hund
Drömmen om en hund
 
Djuren flyttar in
Djuren flyttar inDjuren flyttar in
Djuren flyttar in
 
Sjalen
SjalenSjalen
Sjalen
 
Vem lurar vem
Vem lurar vemVem lurar vem
Vem lurar vem
 
Rödluvan
Rödluvan Rödluvan
Rödluvan
 
Koboken
Koboken Koboken
Koboken
 
Kattboken
Kattboken Kattboken
Kattboken
 
Hönsboken
Hönsboken Hönsboken
Hönsboken
 
Hastboken
Hastboken Hastboken
Hastboken
 
Grisboken
Grisboken Grisboken
Grisboken
 
Farboken
Farboken Farboken
Farboken
 
Bondeboken bok
Bondeboken bokBondeboken bok
Bondeboken bok
 

Kelebek

  • 2. Sevgili Okurlarımız, Bu sayımızda sizlere kelebeklerin özelliklerini ve ülkemizde görülen bazı kelebek türlerini tanıtmayı amaçladık. Dergimizde, kelebeklerin yaşamları boyunca geçirdikleri dönüşüme ve tırtıllara da yer verdik. Ayrıca güveler ve diğer böceklerle ilgili yazılarımız da var. Birçok kelebek, içinde bulunduğumuz ilkbahar aylarında erişkin haline geliyor. Bu mevsimde onları çevrenizde uçarken görebilirsiniz. Dergimizin sayfalarında ve ekindeki kartlarda yer alan kelebek türlerini, ülkemizin tüm bölgelerinde sık görülen türlerden seçmeye çalıştık. Kartları, çevrenizde görebileceğiniz bazı kelebekleri tanımak için de kullanabileceğinizi düşünüyoruz. Dergimizin ekindeki kelebekli küp bulmacayı ve bir kelebek tasarlamanıza yardımcı olacak malzemeleri de seveceğinizi umuyoruz. Kelebeklerle ilgili yazılarımızın hazırlanmasına katkılarından dolayı Erciyes Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Evrim Karaçetin’e teşekkür ediyoruz. Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz. HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR Sahibi TÜBİTAK Adına Başkan Prof. Dr. Yücel Altunbaşak Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Duran Akca duran.akca@tubitak.gov.tr Yayın Yönetmeni Aslı Zülal asli.zulal@tubitak.gov.tr Yayın Kurulu Prof. Dr. Meryem Beklioğlu Dr. Kıvanç Dinçer Doç. Dr. Mehmet Erdoğan Doç. Dr. Hatice Zeynep İnan Dr. Şükrü Kaya Yrd. Doç. Dr. Sait Uluç Yrd. Doç. Dr. Rıza Ülker Redaksiyon Özlem Özbal ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr Araştırma ve Yazı Grubu Meltem Yenal Coşkun meltem.coskun@tubitak.gov.tr Seçil Güvenç Heper secil.heper@tubitak.gov.tr Bilge Nur Karagöz bilge.karagoz@tubitak.gov.tr Şefika Eroğlu Özcan sefika.ozcan@tubitak.gov.tr Zuhal Özer zuhal.ozer@tubitak.gov.tr Kübra Sıvışoğlu kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr Grafik Tasarım - Uygulama Fulya Koçak fulya.kocak@tubitak.gov.tr Ayşegül Doğan Bircan aysegul.bircan@tubitak.gov.tr Çizer Pınar Büyükgüral pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr Web Tasarım - Uygulama Sadi Atılgan sadi.atilgan@tubitak.gov.tr İdari Hizmetler İmran Tok imran.tok@tubitak.gov.tr Mali Yönetmen H. Mustafa Uçar mustafa.ucar@tubitak.gov.tr İletişim Bilgileri Meraklı Minik Dergisi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere / 06100 / Ankara Tel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri) Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral) Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri) İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr Abone İlişkileri abone@tubitak.gov.tr Tel (312) 468 53 00 ISSN 977-1307-1998 Fiyatı 4 TL (KDV dahil) Baskı PROMAT Basım Yayın San. ve Tic. A.Ş. http://www.promat.com.tr/ Tel (212) 622 63 63 Baskı Tarihi: 29.04.2012 Dağıtım DPP http://www.dpp.com.tr/ "Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" Mustafa Kemal Atatürk Aslı Zülal kunyeicindemayis.indd 10 26.04.2012 16:25
  • 3. İçindekiler Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral 2 Kelebeklerin Yaşamı 6 Tırtıl Hangi Kelebeğe Dönüşecek? 7 Yumurta, Tırtıl, Pupa, Kelebek Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek 8 Bu Kelebekleri Hiç Gördün mü? 10 Üç Farklı Kelebek 12 Kelebek ve Güve 14 Tırtıllar Kendilerini Nasıl Korur? 18 Tırtıla Yardım Et 19 Böcekleri Tanıyalım 21 Böcekleri Bul... 22 Bu Böceğin Boyundaki Birisi Neler Görüyor Olabilir? 24 Dünyadaki En Büyük Böceklerden Biri 26 Çok Merak Ediyorum 28 Haydi Mutfağa 30 Küçük Eller İşbaşında 32 Kitap... Oyun... Öneri... 6 10Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek 1010101010101010101010 22 21212121212121212121212121212121 kunyeicindemayis.indd 11 27.04.2012 17:30
  • 4. 2 Kelebeklerin Yaşamı Kelebekler genellikle çiçeklerin balözüyle beslenir. Balözünü içmek için gövdelerinin ön tarafında bulunan hortumlarını kullanırlar. Kelebeklerin birçoğu havalar ısınınca ortaya çıkar. Beslenmedikleri zamanlard a hortumları kıvrık durur. Bak, bu kelebek, hortumuyla bir çiçekten balözü içiyor. kelebekyasam.indd 2 27.04.2012 16:36
  • 5. 3 Hava kararınca kelebekler yaprakların altına, çimenlerin ya da kayaların arasına saklanır. Kanatlarını kapatıp dinlenirler. Güneş doğunca ısınmak için bir yere konar, kanatlarını açıp beklerler. Yeterince ısındıklarında uçmaya ve yiyecek aramaya devam ederler. kelebekyasam.indd 3 27.04.2012 16:36
  • 6. 4 Zamanı gelince dişi kelebekler bitkilerin yapraklarına minik yumurtalar bırakır. Yumurtaları yaprakların üzerine tek tek yapıştırırlar. Bu yumurtaların her birinin içinde bir tırtıl gelişir. Bir süre sonra tırtıllar yumurtadan çıkar. Önce içinden çıktıkları yumurtaların kabuklarını yer, sonra da yaprak yemeye koyulurlar. Tırtıllar büyürken birkaç kez deri değiştirir. kelebekyasam.indd 4 27.04.2012 18:03
  • 7. 5Bilge Nur Karagöz Çizim: Pınar Büyükgüral Tırtıl yeterince büyüyünce güvenli bir yer bulur. Derisi yavaş yavaş sertleşir. Son bir kez deri değiştirir ve pupa evresine girer. Pupa, tırtılın özel bir kılıfın içinde kelebeğe dönüştüğü evredir. Bazı kelebekler tüm kışı pupa olarak geçirir. Bazı kelebeklerdeyse bu evre çok daha kısa sürer. Günün birinde... Kılıf yırtılır ve içinden çok güzel bir kelebek çıkar. kelebekyasam.indd 5 27.04.2012 16:36
  • 8. Tırtılın dönüşeceği kelebeğin kanatlarısarı ve siyah renkte. Ayrıca kelebeğin kanatlarının üzerinde iki küçük siyah benek var. 6 Tırtıl Hangi Kelebeğe Dönüşecek? Aşağıdaki dalın üzerinde duran tırtıl bir süre sonra bir kelebeğe dönüşecek. Haydi, tırtılın hangi kelebeğe dönüşeceğini bulmak için ipuçlarını oku. Kübra Sıvışoğlu Çizim: Nazlı Tunalı hangikelebek.indd 6 25.04.2012 12:15
  • 9. 7 Yumurta, Tırtıl, Pupa, Kelebek Her Satırda Bu Sırayı İzlemek Gerek Yumurta, tırtıl, pupa, kelebek... Bunlar kelebeklerin yaşamları boyunca geçirdiği evreler. Aşağıda bazı satırlarda kelebeğin bir evresi eksik. Haydi eline bir kalem al ve eksik olanları sen çiz. Kübra Sıvışoğlu Çizim: Nazlı Tunalı oruntu.indd 7 24.04.2012 16:28
  • 10. 8 Bu Kelebekleri Hiç Gördün mü? Bu kelebeğin adı çokgözlü mavi. Tam da bir çiçeğe konmak üzere! Çokgözlü maviler havalar ısınınca ortaya çıkar. Onlarla hemen her yerde karşılaşabilirsin. Erkek ve dişi çokgözlü maviler birbirinden farklı görünür. Yukarıdaki bir erkek, yandakiyse bir dişi. turkiyekelebek.indd 8 26.04.2012 17:24
  • 11. 9 ? Bilge Nur Karagöz Fotoğraflar: Visual Photos Bilge Nur Karagöz Bu fotoğrafta gördüğün bir büyük beyazmelek. Büyük beyazmelekleri hemen her mevsim kır çiçeklerinin olduğu yerlerde, bahçelerde ve ormanların yakınında görebilirsin. Bu kelebeğin adı sarı azamet. Sarı azametleri de hemen her mevsim yoncaların çok olduğu yerlerde görebilirsin. Bu fotoğrafta gördüğün bir benekli bakır. Kırlarda, çayırlarda, ormanlarda hatta deniz kıyılarında bile benekli bakırlarla karşılaşabilirsin. Bu fotoğrafta gördüğün bir büyük beyazmelek. Büyük beyazmelekleri hemen her mevsim kır çiçeklerinin olduğu yerlerde, bahçelerde ve ormanların yakınında görebilirsin. turkiyekelebek.indd 9 26.04.2012 17:24
  • 12. 10 Üç Farklı Kelebek İşte üç farklı tür kelebek: Kırlangıçkuyruk, sarıazamet ve atalanta. Büyük resimde hangi kelebekten kaç tane var? Haydi kelebekleri say. Sonra da sayılarını yuvarlakların içine yaz. hiddenpicture.indd 10 25.04.2012 11:57
  • 13. 11 Aslı Zülal Çizim: Bilgin Ersözlü AtalantaKırlangıçkuyruk Sarıazamet hiddenpicture.indd 11 25.04.2012 11:57
  • 14. 12 Kelebek ve Güve Kelebeklerle güveler birbirine çok benzer. İkisinin de altı bacağı ve iki anteni var. İkisinin de kanatları minik pullarla kaplı... Ama kelebeklerle güvelerin farklı özellikleri de var. İşte bir kelebek! Kelebeklerin antenleri genellikle uzun ve incedir. Kelebekler dinlenirken kanatlarını gövdelerinin üstünde birleştirir. Böyle yaptıklarında kanatlarının altını görürüz. Kelebeklerin çoğu yalnızca gündüz uçar. kelebekguve.indd 12 26.04.2012 16:52
  • 15. 13 Seçil Güvenç Heper Fotoğraflar: Visual Photos Bu da bir güve! Güvelerin antenleri genellikle kalındır ve üzerinde tüyler vardır. Güveler kanatlarını böyle kapatır. Güvelerin çoğu yalnızca geceleri uçar. kelebekguve.indd 13 26.04.2012 16:52
  • 16. 14 Tırtıllar Kendilerini Nasıl Korur? Kelebekler ve güveler yaşamlarının bir bölümünü tırtıl olarak geçirir. Genellikle bitkilerin yaprakları arasında yaşarlar. Bazı kuşlar ve böcekler gibi tırtıllarla beslenen hayvanlar vardır. Tırtılların kendilerini onlardan korumaya yarayan ilginç özellikleri vardır. Bu tırtıl rahatsız edildiği zaman başından boynuza benzeyen çıkıntılar çıkar. Bunlara dokunulduğunda kötü bir koku salgılanır. Bu koku düşmanlarını kaçırır. tirtillar.indd 14 26.04.2012 16:48
  • 17. 15 Bu tırtılın başında iki siyah leke var. Bu lekeler göze benziyor ama gerçekte göz değil. Bu lekeler tırtılın düşmanlarını şaşırtıyor. Bu tırtıl düşmanlarıyla karşılaştığında ayrıca başını ve vücudunun arka kısmını yukarı kaldırıp onları korkutmaya çalışıyor. Bazen de göğüs bölgesinden zehirli bir madde püskürtüyor. Bu tırtılın vücudu dikenlerle kaplı. Dikenlerinde, dokunulduğunda yanma hissi veren bir madde bulunuyor. Bu sayede dikenleri tırtılı düşmanlarından korumuş oluyor. MindenPictures/GettyImagesTurkey tirtillar.indd 15 26.04.2012 16:48
  • 18. 16 Bu fotoğraftaki tırtılı görebiliyor musun? Üzerinde yaşadığı bitkinin dallarına çok benzeyen bu tırtıl büyüyünce bir güveye dönüşecek. Bunun için bol bol beslenmesi gerekiyor. Bu işi geceleri yapıyor. Gündüzleri, bitkinin dalları arasında hareketsiz durarak gizleniyor. Bu da vücudu dikenlerle kaplı başka bir tırtıl. Aslında dikenleri zararsız. Ama ona yaklaşanları korkutup kaçırmaya yetiyor. tirtillar.indd 16 26.04.2012 16:49
  • 19. 17Aslı Zülal Fotoğraflar: Visual Photos Bu tırtılın sırtında bir boynuzu var. Kendisini tehlikede hissettiğinde boynuzunu dikleştirerek düşmanlarını korkutmaya çalışıyor. Bu tırtıl, kocayemiş adı verilen bir ağaçta yaşıyor. Vücudu ağacın yapraklarıyla aynı renk. Uzaktan bakıldığında onu yapraklardan ayırt etmek güç. Bu da onun düşmanlarından gizlenmesini sağlıyor. tirtillar.indd 17 26.04.2012 16:49
  • 20. 18 Tırtıla Yardım Et Tırtıl üzerinde yaprak bulunan dallara gitmek için hangi yollardan geçebilir? Tırtılın geçebileceği yolları parmağınla gösterebilir misin? Bilge Nur Karagöz Çizim: Nazlı Tunalı 18labirent.indd 18 25.04.2012 12:11
  • 21. Kübra Sıvışoğlu Çizim: Bilgin Ersözlü Bazı böcekler yüzebilir, hatta suya dalabilir. 9 2 7 4 Böceklerin bazıları çok küçüktür. Onları görmek için çok dikkatli bakman gerekebilir. Bazı böceklerin kanatları vardır. Antenlerini başka şeyler için de kullanırlar. Örneğin iki karınca antenlerini değdirerek iletişim kurar. Böcekleri Tanıyalım Bu sayfadan küçük bir kitap yapabilirsin. Sayfayı kırmızı kesikli çizgilerden kes. Böylece üç ayrı parça elde edeceksin. Bu parçaları mavi çizgilerden ikiye katla. Parçaları, sayfa numaraları birbirini izleyecek biçimde iç içe koy ve ortasından zımbala. Kitabın hazır! Yusufçuğun dört kanadı var. Böcekler antenleriyle tatları ve kokuları alabilir. İşte minicik bir yaprakbiti! İşte bir dalgıçböceği. boceklerkitapcik.indd 10 27.04.2012 12:20
  • 22. 1 10 3 8 5 6 Sivrisinek, çekirge, arı, uğurböceği, kelebek... Bunların hepsi de birer böcek! Böceklerin bazı özelliklerini öğrenmeye ne dersin? Böcekler her yerdedir! Onları en çok bitkilerin ve taşların arasında, çiçeklerin üzerinde, toprakta ve ağaçlarda görebilirsin. Bütün böceklerin vücudu üç bölümden oluşur: baş, göğüs ve karın. Ayrıca bütün böceklerin altı bacağı, iki anteni vardır. Bazı böcekler zıplayabilir. Örneğin, çekirgeler. Bütün böceklerin vücutlarını saran kabukları vardır. Bu kabuğa dışiskelet denir. Bazı böceklerin vücudu tüylerle kaplı olduğu için dışiskeletlerini göremeyiz. Bu da tüylerle kaplı bir bombus arısı. İşte bir ateş tahtakurusu. boceklerkitapcik.indd 11 27.04.2012 12:20
  • 23. 21 Böcekleri Bul… Burada bir sürü küçük hayvan var. Bu hayvanlardan bazıları böcek. Onların böcek olduklarını altı bacaklı olmalarından anlayabilirsin. Haydi bu hayvanların bacaklarını sayarak böcekleri bul. Sonra da daire içine al. Böceklerin başlarında antenleri de olur. Antenlerini bacaklarıyla karıştırmamaya dikkat et. Zuhal Özer Fotoğraflar: Thinkstock 21bocekbul.indd 21 26.04.2012 11:36
  • 24. 22 Bu Böceğin Boyundaki Birisi Neler Görüyor Olabilir? Burası bitkilerle dolu küçük bir bahçe. Bu bahçede bir de ateş tahtakurusu var. Ateş tahtakurusu bitkilerden çok daha küçük. kucukolsaydin.indd 22 24.04.2012 14:37
  • 25. Bu böceğin boyundaki birisi çevresini nasıl görürdü? Haydi aşağıdaki boş yere bunun resmini yap. 23 si Zuhal Özer Çizim: Ayşe İnan Alican kucukolsaydin.indd 23 24.04.2012 14:37
  • 26. 24 Dünyadaki En Büyük B buyukkucuk.indd 24 27.04.2012 10:29
  • 27. 25 Bu bir Atlas güvesi. O dünyadaki en büyük böceklerden biri. Büyüklüğü tam da burada gördüğün kadar. Seçil Güvenç Heper Fotoğraf: Visual Photos k Böceklerden Biri… buyukkucuk.indd 25 27.04.2012 10:29
  • 28. Kelebekler ne kadar yaşar? Ceren Kılıç / 6 Yaş / Kayseri Çok Merak Ediyorum Kelebeklerin yaşam süresi ne kadardır? Beyza Zorlu / 5 Yaş / Bursa Kelebekler sadece bir gün mü yaşar? İrem Erdem 26 cokmerakmayis.indd 26 26.04.2012 16:55
  • 29. Sorularınızı Bekliyoruz! Yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, uydular ve diğer gökcisimleriyle ilgili merak ettiğiniz soruları bize gönderin. Bu sorulardan bir ya da birkaçını Temmuz 2012 sayımızda yanıtlayalım. Sorularınızı 15 Haziran’a kadar gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve yaşadığınız ili yazmayı unutmayın! e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Çok Merak Ediyorum” Köşesi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara Kelebeğin yaşamı yumurtanın içinde başlar. Yumurtadan bir tırtıl olarak çıkar. Tırtıl büyürken birkaç kez deri değiştirir. Sonunda da bir dönüşüm geçirir ve kanatları olan bir kelebek haline gelir. Kelebek olarak bazen birkaç hafta, bazen de birkaç ay yaşar. Kelebeklerin yaşamı yumurta aşamasıyla birlikte genellikle bir yıl kadar sürer. Seçil Güvenç Heper Fotoğraf: Visual Photos 27 cokmerakmayis.indd 27 26.04.2012 16:55
  • 30. 28 Malzeme • 2 elma • 10 çilek • 1 tatlı kaşığı bal Süslemek için • Pipet • 2 farklı renk karton Bu sayfadaki etkinlik yetişkinlerle birlikte yapılmalıdır. Haydi Mutfağa Kelebek İçeceği mutfakmayis.indd 28 27.04.2012 16:27
  • 31. 29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen Çizim: Pınar Büyükgüral Elmaları ve çilekleri yıkayıp katı meyve sıkacağında sularını çıkarın. Balı bardağa koyun, üzerine elma ve çilek suyunu dökün ve karıştırın. Kartonların birine bir çiçek resmi, diğerine de küçük bir daire çizin. Sonra bunları kesin. Daireyi çiçeğin ortasına yapıştırın. Ardından hazırladığınız bu çiçeğin ortasına bir delik açın. Pipeti bu delikten geçirin. Sonra da pipeti bardağın içine koyun. İçeceğiniz hazır. Afiyet olsun. Elmaları ve çilekleri yıkayıp katı meyve mutfakmayis.indd 29 27.04.2012 16:28
  • 32. Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek kanatları hazırlamanızı istemiştik. İşte kanatlarınızla Mart 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak kelebek çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik Küçük İşbaşında Eller Ada Ulaş Karan - 5 yaş - Adana Zeynep İphar - 6 yaş - Eskişehir Osman Doğan - 6 yaş - Karaman Ahmet Ünlü - 4 yaş - Balıkesir Çınar Acaröz - 6 yaş - İzmir Zeynep Yeşilören - 5 yaş - DüzceAşağı Başmakçı Mezrası İO Anasınıfı - Şanlıurfa Lorin Tarhan - 6 yaş - Diyarbakır Neva Şahin - 3 yaş - İzmir Berika Akbulut - 5,5 yaş - Konya Efe Kınacı - 5 yaş - Ankara Irmak Kırlar - 5 yaş - Isparta Gaziler YİBO - 7 yaş - Iğdır Çınar Şenyüz - 4,5 yaş - Antalya Tarık Öztürk - 5 yaş - Ankara kucukmayis12.indd 10 24.04.2012 11:07
  • 33. Temmuz 2012 sayımız için atık malzemeler kullanarak bir uzay aracı tasarlamanızı istiyoruz. Uzay aracınızla çektireceğiniz bir fotoğrafı, adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili de yazarak 15 Haziran’a kadar bize gönderin. Adreslerimiz aşağıda: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Küçük Eller İşbaşında” Köşesi Atatürk Bulvarı No: 221 06100 Kavaklıdere / ANKARA e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr Bengisu Çapar - 6 yaş - Isparta Fulya Birinci - 7 yaş - Trabzon Metehan Demir - 6 yaş - Ankara Ekin Yaşar- 5 yaş - Ankara Artun Ülgen - 4 yaş - İzmir Ayşe Karacasu - 6 yaş - AnkaraElif Kara - 5 yaş - Gaziantep Sedef Şahin - 6 yaş - Şanlıurfa Eylül Kılıç - 5 yaş - İzmir Zehra Ölmez - 4 yaş - Çorum Merve Çiftçi - 6 yaş - ÇanakkaleZeynep Dündar - 5 yaş - BursaEzgi Aydın - 5 yaş - Gaziantep Meryem Eren - 5,5 yaş - Kütahya Royem Tosun - 5,5 yaş - Tunceli Elif Özen - 3,5 yaş - Erzurum Ankara Mocan Mocan - 3,5 yaş - Zonguldak kucukmayis12.indd 11 24.04.2012 11:07
  • 34. Kitap... Oyun... Öneri... Kelebekleri Gözlemleyin 32 JohnChurchman/Photolibrary/GettyImagesTurkey Elmer ve Kelebek Küçük bir kelebekle kocaman bir fil dost olabilir mi?... Elbette! “Elmer ve Kelebek”, barış, hoşgörü ve iletişim üzerine bir öykü anlatıyor. Öykünün kahramanı olan Elmer, rengârenk bir fil. Öykü, günün birinde Elmer’in zor durumdaki bir kelebeğe yardım etmesiyle başlıyor ve mutlu sonla bitiyor. Kır Çiçeği Yayınları’ndan çıkan Elmer serisine ait kitaplardan biri olan Elmer ve Kelebek’i David McKee yazıp resimlemiş. Elmer, dünyanın birçok ülkesinde çocukların en sevdiği öykü kahramanlarından biri. 2-7 yaş grubu çocuklara seslenen Elmer dizisinin kitapları bugüne kadar birçok dile çevrilmiş. Elmer ve Kelebek Küçük bir kelebekle kocaman bir fil dost olabilir mi?... Elbette! “Elmer ve Kelebek”, barış, hoşgörü ve iletişim üzerine bir öykü anlatıyor. Öykünün kahramanı olan Elmer, rengârenk bir fil. Öykü, günün birinde Elmer’in zor durumdaki bir kelebeğe yardım etmesiyle başlıyor ve mutlu sonla bitiyor. Kır Çiçeği Yayınları’ndan çıkan Elmer serisine ait kitaplardan biri olan Elmer ve Kelebek’i David McKee yazıp resimlemiş. Elmer, dünyanın birçok ülkesinde çocukların en sevdiği öykü kahramanlarından biri. 2-7 yaş grubu çocuklara seslenen Elmer dizisinin kitapları bugüne kadar birçok dile çevrilmiş. Şimdi kelebek gözlemi zamanı! Piknik alanlarında, parklarda ve bahçeye çıktığınızda kelebeklerin çevrede uçuştuğunu fark edebilirsiniz. Kelebekler genellikle çiçeklerin balözüyle beslenir. Onları ağaçların dallarında, çalılıklarda ve çiçeklerin arasında görebilirsiniz. Kelebeklerin nasıl uçtuğunu, hangi çiçeklere konduğunu gözlemleyin. Renklerine, kanatlarının şekline ve kanatlarındaki desenlere dikkat edin. Ayrıca gördüğünüz kelebeklerin fotoğraflarını çekebilir, resimlerini yapabilirsiniz. Kelebeklerin kanat desenlerini daha yakından görebilmek için büyüteç kullanmayı da deneyebilirsiniz. 32-33kitapoyunmayis.indd 32 25.04.2012 17:07
  • 35. 33 Bu ay sizin için üzerinde kelebek resimleri bulunan iki küpten oluşan bir bulmaca hazırladık. Bulmacanın parçalarını ve yapılışını dergimizin ekinde bulacaksınız. Küplerin her bir yüzünde bir kelebek resminin yarısı bulunuyor. Küpleri yan yana koyarak kelebekleri tamamlamaya çalışın. Küplerin doğru yüzlerini bir araya getirdiğinizde altı farklı kelebek resmi ortaya çıkacak. Haydi, şimdi oyun zamanı! Dergimizin ekinde verdiğimiz kartlarla bir eşleştirme oyunu oynayabilirsiniz. Bu ay sizin için hazırladığımız kartların yarısında kelebek fotoğrafları, diğer yarısındaysa bu kelebeklerin kanatlarındaki desenlerden birer bölüm var. Oyunu oynamak için önce kartları birbirinden ayırıp karıştırın. Fotoğraflı yüzleri alta gelecek şekilde yere dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Kelebekleri kanat desenleriyle eşleştirmeye çalışın. Açtığınız iki kart birbiriyle eşleşiyorsa onları kenara ayırın. Eşleşmiyorsa bu kartları tekrar ters çevirip başka iki kart açın. Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları sırayla açarak da oynayabilirsiniz. Kelebek Kartlarıyla Eşleştirme Oyunu Oynayalım Kübra Sıvışoğlu JohnChurchman/Photolibrary/GettyImagesTurkey Kelebekli Bulmaca Küpleri Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla Kelebek Kartlarıyla Eşleştirme Oyunu Oynayalım 32-33kitapoyunmayis.indd 33 25.04.2012 17:07
  • 36. Bil bakalım bunun içinde ne var? VisualPhotos arkamayis12.indd 1 26.04.2012 16:13