2. HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR
Sahibi
TÜBİTAK Adına Başkan
Prof. Dr. Yücel Altunbaşak
Genel Yayın Yönetmeni
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Duran Akca
duran.akca@tubitak.gov.tr
Yayın Yönetmeni
Aslı Zülal
asli.zulal@tubitak.gov.tr
Yayın Kurulu
Prof. Dr. Meryem Beklioğlu
Dr. Kıvanç Dinçer
Doç. Dr. Mehmet Erdoğan
Doç. Dr. Hatice Zeynep İnan
Dr. Şükrü Kaya
Yrd. Doç. Dr. Sait Uluç
Yrd. Doç. Dr. Rıza Ülker
Redaksiyon
Özlem Özbal
ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr
Araştırma ve Yazı Grubu
Meltem Yenal Coşkun
meltem.coskun@tubitak.gov.tr
Ali Engin
ali.engin@tubitak.gov.tr
Seçil Güvenç Heper
secil.heper@tubitak.gov.tr
Bilge Nur Karagöz
bilge.karagoz@tubitak.gov.tr
Şefika Eroğlu Özcan
sefika.ozcan@tubitak.gov.tr
Zuhal Özer
zuhal.ozer@tubitak.gov.tr
Kübra Sıvışoğlu
kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr
Grafik Tasarım - Uygulama
Fulya Koçak
fulya.kocak@tubitak.gov.tr
Ayşegül Doğan Bircan
aysegul.bircan@tubitak.gov.tr
Çizer
Pınar Büyükgüral
pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr
Web Tasarım - Uygulama
Sadi Atılgan
sadi.atilgan@tubitak.gov.tr
İdari Hizmetler
İmran Tok
imran.tok@tubitak.gov.tr
Mali Yönetmen
H. Mustafa Uçar
mustafa.ucar@tubitak.gov.tr
İletişim Bilgileri
Meraklı Minik Dergisi
Atatürk Bulvarı
No: 221 Kavaklıdere / 06100 / Ankara
Tel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri)
Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral)
Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri)
İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik
e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr
Abone İlişkileri
abone@tubitak.gov.tr
Tel (312) 468 53 00
ISSN 977-1307-1998
Fiyatı 4 TL (KDV dahil)
Baskı
PROMAT Basım Yayın San. ve
Tic. A.Ş.
http://www.promat.com.tr/
Tel (212) 622 63 63
Baskı Tarihi: 29.08.2012
Dağıtım
DPP
http://www.dpp.com.tr/
Sevgili Okurlarımız,
Bu sayımızda yaban hayvanlarının ve onların yaşam alanlarının
korunmasıyla ilgili çalışmaları ele alıyoruz. Bu çalışmaların önemli
bir bölümü, soyu tükenme tehlikesindeki türlerle ilgili. Canlı türlerinin
özellikleri, sayıları ve yaşam alanlarıyla ilgili araştırmalar da koruma
çalışmaları açısından büyük önem taşıyor. Dergimizde bu konularla
ilgili yazılar, etkinlikler ve oyunlar bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız
denizkaplumbağası şapkasını da seveceğinizi umuyoruz. Yazılarımızın
hazırlanmasına katkıda bulundukları için Boğaziçi Üniversitesi Çevre
Bilimleri Ensititüsü’nden Emrah Çoraman’a, Doğa Koruma Merkezi’nden
Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e
teşekkür ederiz.
Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
Aslı Zülal
"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır"
Mustafa Kemal Atatürk
Bahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’eBahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’eBahtiyar Kurt ve Deniz Özüt’e, veteriner hekim Dr. S. Tarkan Özçetin’e
Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır""Benim manevi mirasım ilim ve akıldır"
Mustafa Kemal Atatürk
kunyeicindeeylul.indd 10 28.08.2012 16:49
3. İçindekiler
Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral
2 Kurt Yavruları Kurtarılıyor
6 Bu İnsanlar Yaban Hayvanlarına Yardım Ediyor
10 Belgesel Ekibi Hangi Hayvanın
Filmini Çekecek
12 Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım
14 Hangi Yarasadan Kaç Tane Var?
16 İribaşlı Denizkaplumbağaları
18 Denizkaplumbağaları Koruma Altında
20 Yavru Denizkaplumbağaları Denize Gidiyor
22 Yarasa, Denizkaplumbağası...
23 Veterinerde Neler Var?
25 Pati Veterinerde
26 Çok Merak Ediyorum
28 Haydi Mutfağa
30 Küçük Eller İşbaşında
32 Kitap... Oyun... Öneri...
20
2
14
İçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekilerİçindekiler
222 Kurt Yavruları KurtarılıyorKurt Yavruları KurtarılıyorKurt Yavruları Kurtarılıyor
22222222
1414141414
Belgesel Ekibi Hangi Hayvanın
Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım
20202020202020202020
kunyeicindeeylul.indd 11 28.08.2012 16:58
4. 2
Kurt Yavruları Kurtarılıyor
İki doğa araştırmacısı ağaçların arasında dolaşıyor.
Sanki bir şeyler arıyorlar.
İşte buldular!
Çok bitkin düşmüş
olmalılar, haydi
onları merkeze
götürelim.
kurtyavrulari.indd 2 28.08.2012 10:21
5. 3
Araştırmacıların bulduğu kurt yavruları annesiz kalmış.
Onlara bir süre araştırmacılar bakacak.
Yavruları rehabilitasyon merkezi
adı verilen bir yere götürüyorlar.
Burada onlara çok
iyi bakılacak.
kurtyavrulari.indd 3 28.08.2012 10:21
6. 4
Veteriner hekim yavruları muayene ediyor. Daha sonra yavru kurtlar, onlar için
hazırlanmış özel bir yere koyulacak. Yeterince büyüdüklerinde doğal yaşam alanlarına
geri bırakılacaklar.
Araştırmacılar yavru
kurtları hep uzaktan
kontrol ediyor. Çünkü
kurtların insanlara
alışmamaları gerekiyor.
İnsanlara alışırlarsa
doğada kendilerine
bakmayı öğrenemezler.
kurtyavrulari.indd 4 28.08.2012 10:21
7. 5
Aslı Zülal
Çizim: Pınar Büyükgüral
İşte büyük gün geldi!
Yavrular yeterince büyüdü...
Araştırmacılar kurtların boyunlarına
birer radyo vericisi takıyorlar.
Bu vericilerden gelen sinyaller
sayesinde kurtları uzaktan
izleyebilecekler. Radyo vericileri bir
süre sonra kendiliğinden düşecek.
İşte kurtlar doğaya bırakılıyor.
Bir süre çevreyi kokladıktan sonra
ağaçların arasında kayboluyorlar.
Kendinize dikkat edin!
Güle güle
yavru kurtlar!
kurtyavrulari.indd 5 28.08.2012 10:21
8. 6
Bu İnsanlar Yaban Hayvanları na
Yaban hayvanlarına yardım etmek için çalışmalar yürüten birçok insan var.
Veterinerler, yaban yaşamı araştırmacıları ve doğa korumacıları gibi.
Haydi gel onların neler yaptıklarına bakalım.
Bu fotoğrafta bir veterineri bir koalayı muayene ederken görüyorsun.
Burası bir yaban hayvanları hastanesi. Yaralanmış ya da bakıma gereksinim
duyan yaban hayvanları bu hastaneye getiriliyor.
Kuş araştırmacısı
bir kuş yuvasıyla ilgili
bilgiler topluyor. Bu
sayede kuşları daha
iyi tanıyacak. Onları
korumak gerektiğinde
daha çok şey
yapabilecek.
GettyTürkiye
S.J.Krasemann/GettyTürkiye
dogakorumaci.indd 6 24.08.2012 17:04
9. 7
arı na Yardım Ediyor
Bu pelikanın
tüylerine petrol
bulaşmış. Çünkü
yaşadığı yerin
yakınlarında bir
tanker kazası
olmuş ve denize
petrol dökülmüş.
Doğa korumacılar
pelikanın
tüylerindeki
petrolü
temizliyorlar.
Daha sonra onu
yaşadığı yere geri
bırakacaklar.
Bu balinalar farkında olmadan kıyıya çok yaklaşmışlar ve sonunda kıyıya vurmuşlar.
Deniz yeniden yükselince yüzerek derinlere gidebilecekler. Ama bunun için zaman
gerekiyor. Uzun süre suyun dışında kalmak balinalara zarar verebilir.
Bu nedenle insanlar onları ıslak tutmaya ve serinletmeye çalışıyorlar.
GettyTürkiye
TuiDeRoy/GettyTürkiye
dogakorumaci.indd 7 24.08.2012 17:04
10. 8
Burası bir doğa koruma merkezi. Burada annesi ve babası olmayan turna yavruları
var. Merkezde çalışanlardan biri özel bir giysi giyip koluna bir turna kuklası geçirmiş.
Bu kukla, tıpkı yetişkin bir turnaya benziyor. Doğa korumacı, bu kuklayla turna
yavrularına nasıl besleneceklerini öğretiyor.
Bu kangurunun
yaşadığı yerde bir
sel olmuş. Gölün
suları taşınca
her yer sularla
kaplanmış. Bir
doğa korumacı bu
kanguruyu selden
kurtarmış. Onu
kanoyla karaya
taşıyor.
GettyTürkiye
Nature/UIG/GettyTürkiye
dogakorumaci.indd 8 24.08.2012 17:04
11. 9Kübra Sıvışoğlu
Burada elinde sualtı kamerası olan bir dalgıç ve bir denizkaplumbağası var.
Çekilen görüntülerle, denizkaplumbağalarıyla ilgili bir belgesel film hazırlanacak.
İşte bir yavru yarasa bir
çamaşır teline asılmış, özel
bir biberondan süt içiyor.
Bu yavru yarasa annesiz
kalmış. Büyüyene kadar ona
doğa korumacılar bakacak.
Yeterince büyüdüğünde de
doğaya geri bırakılacak.
GettyTürkiye
JasonIsley-Scubazoo/GettyTürkiye
dogakorumaci.indd 9 24.08.2012 17:04
12. 10
Belgesel Ekibi Hangi
Hayvanın Filmini Çekecek?
Bir belgesel ekibi, burada yaşayan hayvanlardan biriyle ilgili bir film çekecek.
Ekip, çekim yerine gitmek üzere yola çıkmış. Yan sayfada çekim yerine giden
yol tarif ediliyor. Haydi sen de bu yolu takip et. Yolun sonunda, filmi çekilecek
hayvanın hangisi olduğunu göreceksin.
belgeselciler.indd 10 28.08.2012 10:32
13. 11
KübraSıvışoğlu/Çizim:AyşeİnanAlican
• Belgeselciler önce düz gidecekler.
• Karşılarına büyük bir çalılık çıkacak. Yol burada ikiye ayrılıyor.
• Sola dönüp sarı çiçekli yoldan devam edecekler.
• Sarı çiçekli yol bittiğinde tepeye çıkan yoldan ilerleyecekler.
• Sivri kayanın yanına gelince tepeden aşağı inecekler.
• Yolda karşılarına bir ağaç çıkacak.
• Ağacın tam karşısında bulunan, aşağı inen yola girecekler.
Bu yolun sonunda karşılarına filmini çekecekleri hayvanlar çıkacak.
Belgesel ekibi hangi hayvanın filmini çekecek?
O hayvanın resmine çarpı işareti koy.
belgeselciler.indd 11 28.08.2012 10:32
14. 12
Yarasa Araştırmacılarını Tanıyalım
Yarasalar geceleri uçar ve beslenir. Gündüzleri
uyurlar. Bazı yarasalar uyumak için mağaralara
gelirler. Kışın da buralarda kış uykusuna yatarlar.
Burası bir mağaranın içi. Bu insanlar mağarada ne
yapıyorlar dersin? Onlar, yarasa araştırmacıları.
Mağarada yaşayan yarasaları sayıyorlar. Ayrıca
hangi türden olduklarını belirlemeye çalışıyorlar.
yarasaarastirmaci.indd 12 27.08.2012 11:10
15. 13
Aslı Zülal
Çizim: Bilgin Ersözlü
Birçok yarasa sineklerle
ve güvelerle beslenir. Ama
meyvelerle beslenenleri de var.
Bu araştırmacılar yarasaların
çıkardığı sesleri özel bir
aygıtla kaydediyor. Sonra
bilgisayarda inceliyorlar.
Genellikle insanların duyamadığı
sesler çıkarırlar. Bu seslerin
çevreden gelen yansımalarını
dinlerler. Yansımalara göre
avlarını bulur ve ne yöne
uçacaklarını belirlerler.
Araştırmacıların
topladığı bilgiler,
yarasaları daha
iyi tanımalarını
sağlayacak. Böylece
onları korumak
için daha fazla şey
yapabilecekler.
yarasaarastirmaci.indd 13 27.08.2012 11:10
16. 14
Hangi
Yarasadan
Kaç Tane Var?
Cüce yarasa ve kahverengi uzunkulaklı
yarasa. Bunlar iki farklı yarasa türü.
Cüce yarasalar genellikle ağaçların,
sokak lambalarının ve binaların
çevresinde uçar. Sinekleri ve
sivrisinekleri avlarlar. Boyları yaklaşık
olarak işaret parmağın kadardır.
Kahverengi uzunkulaklı yarasalar, genellikle
ağaçların yakınında uçar. Havadaki ve ağaç
yapraklarındaki böcekler, sinekler, güveler
ve örümceklerle beslenirler. Boyları cüce
yarasalarınkinden biraz daha büyüktür.
Büyük resimde hangi yarasadan kaç tane olduğunu say.
Bulduğun sayıları bu yarasaların yanlarındaki kutulara yaz.
hangiyarasadan.indd 14 28.08.2012 10:46
18. 16
İribaşlı Denizkaplumbağaları
İşte bir iribaşlı denizkaplumbağası! Denizkaplumbağaları denizlerde yaşar.
Belirli zamanlarda dişi iribaşlı denizkaplumbağaları yumurtlamak için kıyıya gelir.
Kumsala çıkıp kumda çukurlar açarlar. Çukurların içine yumurtalarını bırakır ve
üzerini kumla kapatırlar.
BrianJ.Skerry/GettyTürkiye
caretta.indd 16 24.08.2012 17:11
19. 17Bilge Nur Karagöz
Bir süre sonra, bir gece yavru kaplumbağalar yumurtadan çıkar.
Denize doğru ilerlerler. Hemen yüzmeye başlarlar.
İribaşlı denizkaplumbağalarının
doğadaki sayısı giderek azalıyor.
Bu nedenle birçok doğa korumacı
iribaşlı denizkaplumbağalarını ve
yumurtladıkları kumsalları korumak
için çalışıyor.
MitchReardon/GettyTürkiye
caretta.indd 17 24.08.2012 17:11
20. 18
Denizkaplumbağaları
Koruma Altında
Burası denizkaplumbağalarının
yumurta bıraktığı kumsallardan biri.
Doğa korumacıları kumsala gelen
denizkaplumbağalarının ve yumurtalarının
zarar görmemesi için çalışıyorlar.
Bir dişi
denizkaplumbağası
yumurtalarını
bırakmış, denize
geri dönüyor. Doğa
korumacıları bu deniz
kaplumbağasıyla
ilgili bilgi topluyorlar.
Kabuğunun boyunu
ölçüp not alıyorlar.
carettalarkoruma.indd 18 28.08.2012 10:56
21. 19
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Armağan Üçok Gönenç
Araştırmacılar bir denizkaplumbağası yuvasındaki yumurtaları
sayıyorlar. Bunu yaparken yumurtalara hiç zarar vermiyorlar.
...24, 25, 26, 27...
Doğa korumacıları yuvaların
çevresine bu koruyucuları
yerleştiriyorlar. Bunlar
sayesinde yuvaların zarar
görmesi engellenecek.
carettalarkoruma.indd 19 28.08.2012 10:56
23. 21
Kumsalda bir başka gece.
Yavru denizkaplumbağaları
yumurtadan çıkmış, denize doğru
gidiyorlar. Bazı yavrular denize
ulaşmış bile. Haydi onları say.
Kıyıda denize ulaşmaya çalışan
kaç yavru var?
BilgeNurKaragöz
Çizim:ArmağanÜçokGönenç
yardimet.indd 21 28.08.2012 11:06
24. 22 Zuhal Özer
Çizim: Thinkstock
Yarasa, Denizkaplumbağası...
Yarasa ve denizkaplumbağası yukarıdaki sırada duruyor. Aşağıdaki resimlerden bu
sıraya uymayanları bul ve üzerlerine X işareti çiz.
Yarasa Denizkaplumbağası Yarasa Denizkaplumbağası Yarasa Denizkaplumbağası
yarasaoruntu.indd 22 28.08.2012 15:35
25. Bilge Nur Karagöz
Çizim: Ayşe İnan Alican
Tedavisi uzun süren hasta hayvanlar bazen
burada kalıyor. Veteriner muayenehanesinde
onlar için ayrılmış bir bölüm var.9 2
7 4
Burası muayene odası. Veteriner hekim
hastalanan hayvanları burada tedavi ediyor.
Ayrıca bakımlarını yapıyor.
Veterinerde
Neler Var?
Bu sayfadan küçük bir kitap
yapabilirsin. Sayfayı kırmızı kesikli
çizgilerden kes. Böylece üç ayrı
parça elde edeceksin. Bu parçaları
mavi çizgilerden ikiye katla. Parçaları,
sayfa numaraları birbirini izleyecek
biçimde iç içe koy ve ortasından
zımbala. Kitabın hazır!
Burada kullanılan aletlerin birçoğu diğer hekimlerin
kullandıklarıyla aynı. Veteriner hekim stetoskopla
bir tavşanın kalp atışlarını dinliyor.
Sonra, doğalı henüz birkaç hafta olmuş
bir köpeğin ilk aşılarını yapıyor. Aşılar onu
hastalıklardan koruyacak.
vetkitapcik.indd 10 28.08.2012 15:05
26. 1 10
3 8
5 6
Veteriner muayenehanesine kedi, köpek ve
kuş gibi evcil hayvanlar geliyor. Buraya gelen
hayvanlarla ilgili bilgiler dosyalarına yazılıyor.
Veteriner muayenehanesine bilgi almak için
gelenler de oluyor. Veteriner hekim onlara
hayvan sağlığıyla ilgili bilgiler veriyor.
Bu kanaryanın kanadı
incinmiş. Veteriner hekim
onun kanadını sarıyor.
Veteriner muayenehanesinde ilaçlar için dolaplar var.
Bazı ilaçlar da buzdolabında duruyor.
Şimdi de bir köpek traş ediliyor.
Veteriner hekim ve yardımcıları, buraya gelen
hayvanların bakımlarıyla da ilgileniyor. İşte bir
kedinin tırnakları kesiliyor.
vetkitapcik.indd 11 28.08.2012 15:05
27. 25
Pati Veterinerde
• Önce, veteriner hekim Pati’nin kulaklarını muayene etmiş.
• Sonra dişlerini kontrol etmiş.
• Son olarak da kalbini dinlemiş.
• Kontrol bitince Pınar, annesi ve Pati hep birlikte eve
dönmüşler.
Aşağıda bunları anlatan resimler var. Ancak resimlerin
sırası karışmış. Resimlerin doğru sırasını bulup parmağınla
gösterebilir misin?
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Pınar Büyükgüral
Pınar ve annesi, kedileri Pati’yi sağlık kontrolü için veterinere getirmişler.
pati.indd 25 28.08.2012 17:23
28. Çok Merak
Ediyorum
Veterinerler yırtıcı hayvanları da
tedavi edebilirler mi?
Mesela bir kaplanı?
Irmak Kutlu / 5,5 yaş / Bodrum - Muğla
Veteriner hekimlerin çoğu, evde beslenen evcil
hayvanlarla ve çiftliklerde yetiştirilen hayvanlarla
ilgilenir. Ancak yaban hayvanlarının korunmasıyla
ilgili kuruluşlarda ve hayvanat bahçelerinde çalışan
veteriner hekimler de vardır. Bu veteriner
hekimler, yaban hayvanlarının tedavisi konusunda
özel eğitimler alırlar. Bazen tedavi ettikleri
hayvanları özel bir kliniğe taşımaları gerekebilir.
Tedavisi biten hayvanları daha sonra yaşam
alanlarına geri bırakırlar.
26
cokmerakeylul.indd 26 24.08.2012 17:06
29. Sorularınızı Bekliyoruz!
Ağaçlar hakkında merak ettiğiniz soruları bize
gönderin. Bu sorulardan bir ya da birkaçını
Kasım 2012 sayımızda yanıtlayalım.
Sorularınızı 15 Ekim 2012 tarihine kadar
gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve
yaşadığınız ili yazmayı unutmayın.
İşte adreslerimiz:
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Çok Merak Ediyorum” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara
Ali Engin
Fotoğraf: Les Stocker / Getty Türkiye
27
cokmerakeylul.indd 27 24.08.2012 17:06
30. 28
Malzeme
• 1 yufka
• 1 su bardağı yeşil mercimek
• 2 yemek kaşığı ince bulgur
• 1 küçük kuru soğan
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 yumurta
• 3 su bardağı ve 1 çay
bardağı su
Bu sayfadaki
etkinlik
yetişkinlerle
birlikte
yapılmalıdır.
Haydi
Mutfağa Mercimekli
Börekten
Kaplumbağa
mutfakeylul.indd 28 28.08.2012 17:28
31. 29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen
Çizim: Pınar Büyükgüral
Yeşil mercimekleri yıkayıp 3 su bardağı suda yaklaşık 25 dakika
haşlayın. Haşlanmış mercimek sıcakken 1 su bardağını alıp bir
kâseye koyun. İçine ince bulgur ekleyip karıştırın. Kâsenin
üzerini kapatıp bulgur taneleri şişene kadar bekletin. Ardından
bu karışımı yoğurun. Bu karışımdan daha sonra baş ve bacakları
hazırlayacaksınız.
Böreğin harcını hazırlamak için de haşlanmış mercimeğin kalanının
üzerine kuru soğanı ince ince doğrayın. Sonra içine yumurtanın
beyazını ve 1 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyip karıştırın.
1 çay bardağı suya 1 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyin. Yufkayı
serip üzerini bu karışımla ıslatın. Yufkanın bir köşesini 3 parmak
kalınlığında katlayın. Katladığınız bu yere börek harcını yerleştirip
yufkayı uzun bir rulo elde edecek şekilde kıvırın. Sonra bu ruloyu
bir ucundan başlayıp kıvırarak sarmal haline getirin. Yumurtanın
sarısını üzerine sürüp 180 derecede ısıtılmış fırında kızarana
kadar pişirin. Bu, kaplumbağanın gövdesi olacak.
Sıra geldi baş ve bacakları oluşturmaya. Ellerinizi hafifçe ıslatıp
daha önce hazırladığınız karışımdan kaplumbağanın başını ve
bacaklarını oluşturun. Bunları kaplumbağanın gövdesine tutturmak
için gerekirse kürdan kullanabilirsiniz.
mutfakeylul.indd 29 28.08.2012 17:28
32. Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak
bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız
kuş yuvalarıyla çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer
veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda
görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi:
http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak
bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız
Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak
bir kuş yuvası tasarlamanızı istemiştik. İşte tasarladığınız
Temmuz 2012 sayımızda atık malzemeler kullanarak
kuş yuvalarıyla çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer
veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda
görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi:
veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda
görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi:
veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda
http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Küçük
İşbaşında
Eller
Ahmet Arda Adıyaman - 5,5 yaş - Van Ceren Nisa Akca - 5 yaş - Adana Kuzey Güner - 4 yaş - Ankara Melek Bulut - 3,5 yaş - Siirt
Zeynep Bayar - 5 yaş - İstanbul Burhan Efe Höl - 5 yaş - Denizli Tayyibe Sevde Korkmaz - 5 yaş - İstanbul
Kerem Aydoğan - 2,5 yaş - İstanbul
Ahmet Burak Kaya - 5,5 yaş - Kocaeli Onur (3,5 yaş) ve Bilge (5,5 yaş) Çeşmeci - Nevşehir
Emre Erkin - 6 yaş - Konya Onur Ülke Serin - 6 yaş - Samsun
Emre Selek - 5 yaş - Kocaeli
Gülin Kesdi - 5 yaş - Ankara Arda Demirel - 6 yaş - Samsun
Ilgın Öndin - 6 yaş - Ankara
kucukeylul12.indd 10 24.08.2012 14:09
33. Kasım 2012 sayımız için bir ağaçla
birlikte bir fotoğraf çektirmenizi
istiyoruz. Fotoğrafınızı, adınızı,
soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili de
yazarak bize gönderin. 15 Ekim’e kadar
süreniz var. Adreslerimiz aşağıda:
TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Küçük Eller İşbaşında” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221
06100 Kavaklıdere / ANKARA
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Deren Kandaz - 8 yaş - Trabzon
Maya İnaltong - 6 yaş - New York
Duru Sarıkahyaoğlu - 5 yaş - İzmir
Elif Naz Yıldız - 6 yaş - Şanlıurfa Deniz Uluçay - 6 yaş - Konya
Öykü Çivci - 3 yaş - Zonguldak
Defne Güncan - 6 yaş - İstanbul
Yankı Yıldız - 4,5 yaş - Gaziantep
Yahya Aytemiz - 4 yaş - Rize Melis Demirören - 3 yaş - Eskişehir
Ayşe Bayram - 5 yaş - Balıkesir Deniz Kılıç - 5 yaş - Gaziantep Ceyla Başkan - 6 yaş - İstanbul Tuna Uğur Altan - 5,5 yaş - Yalova
kucukeylul12.indd 11 24.08.2012 14:10
34. Kitap...
Oyun...
Öneri...
32
Denizkaplumbağası
Şapkası’nın Yapılışı
1 numaralı parçayı kartondan ayırın.
2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçaları
dış çizgilerinden kesin. 2 numaralı
parçanın dört uzantısını ince çizgiyle
işaretlenmiş yerlerden arkaya
katlayın. Bu uzantıların ucundaki
beyaz kulakçıkları da arkaya katlayın.
Son olarak, 2 numaralı parçayı
fotoğraftaki gibi boyuna bir kat izi
oluşacak şekilde tam ortasından
arkaya katlayıp açın. 2 numaralı
parçadaki kulakçıklara yapıştırıcı sürün.
Kulakçıkları, 1 numaralı parçanın
üzerindeki beyaz alanlara yapıştırın.
3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçaların
beyaz kulakçıklarını arkaya katlayın.
Kulakçıklara yapıştırıcı sürün. Bu
parçaları 1 numaralı parçanın arka
yüzündeki beyaz alanlara, desenli
yüzleri dışta kalacak şekilde yapıştırın.
Denizkaplumbağası şapkanız hazır!
Kaplumbağa, kartal, bozayı, oklukirpi,
örümcek… Bunlar ve daha başka birçok
hayvanla ilgili merak ettiğiniz soruların
yanıtlarını bu kitapta bulabilirsiniz. Doğan
Egmont Yayıncılık’tan çıkan kitap, Fuat Bilir
tarafından Türkçe’ye çevrilmiş. Kitap,
memeliler, kuşlar, sürüngenler, deniz canlıları
ve böceklerle ilgili beş ayrı ana bölümden
oluşuyor. Kitapta, hayvanların birbirinden
güzel fotoğraflarına yer verilmiş. Hayvanların
bebeklik dönemi, nasıl beslendiği ve nerede
yaşadığı basit bir dille anlatılmış. Her bölüm
kısa bir öyküyle başlayıp bir resim inceleme
etkinliğiyle sona eriyor. Yayınevinin yayımladığı
İlk Resimli Ansiklopedim dizisinde, Doğa ve
Yeryüzü adlı iki kitap daha bulunuyor.
İlk Resimli Ansiklopedim: Hayvanlar
Kübra Sıvışoğlu
Denizkaplumbağası
Şapkası’nın Yapılışı
1 numaralı parçayı kartondan ayırın. parçadaki kulakçıklara yapıştırıcı sürün.
Denizkaplumbağası
Şapkası’nın Yapılışı
Kübra Sıvışoğlu
32-33kitapoyuneylul.indd 32 28.08.2012 16:55
35. 33
Ali Engin
Bu ay sizler için hazırladığımız
kartlarda ülkemizde koruma
altına alınmış dokuz hayvan türü
var. Bu kartla bir eşleme oyunu
oynayabilirsiniz. Kartlardan dokuzunda
bu hayvanların yetişkin halleri var.
Diğer dokuz karttaysa yavrular
bulunuyor. Oyunun amacı, üzerinde
aynı hayvanın yetişkin hali ve yavrusu
bulunan kartları birbiriyle eşlemek.
Oyunu oynamak için önce kartları
birbirinden ayırıp karıştırın. Resimli
yüzleri alta gelecek şekilde yere
dizin. Sonra kartları ikişer ikişer
açın. Açtığınız iki kartta aynı hayvanın
yetişkin hali ve yavrusu varsa bu iki
kartı kenara ayırın. Açtığınız iki kart
eşleşmiyorsa bu kartları tekrar kapatıp
başka iki kart açın. Dilerseniz bu oyunu
iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları
sırayla açarak da oynayabilirsiniz.
Koruma Altındaki Hayvanlar
Kartları’yla Eşleme Oyunu
Ali Engin
Yerleşim yerlerindeki bahçelerde,
parklarda, kırlarda, ağaçlık yerlerde,
akarsuların kıyısında birçok yaban hayvanı
yaşar. Yarasalar, kirpiler, sincaplar,
kurbağalar, kelebekler, kuşlar, tilkiler
bunlardan yalnızca bazıları. Yerleşim
yerleri birçok bitki topluluğuna da ev
sahipliği yapar. Doğa korumacıları bu
canlıları korumak için de çalışmalar
yürütür. Siz de ailenizle birlikte
yaşadığınız yerdeki canlıları ve onların
yaşam alanlarını korumak için neler
yapılabileceği üzerinde düşünebilirsiniz.
Yerleşim
Yerlerindeki
Yaban
Yaşamı
Thinkstock
Aslı Zülal
32-33kitapoyuneylul.indd 33 28.08.2012 16:19
40. Çizimler: Necdet Yılmaz Meraklı Minik dergisinin 69. sayısının ekidir.
Akdeniz foku
Anadolu
yabankoyunu
Dikkuyruk
Akdeniz foku
Anadolu yabankoyunu
Dikkuyruk
karteylul.indd 2 24.08.2012 17:55
43. Başlangıç
Bitiş
İleride
bir balık
sürüsü var.
Biraz balık
yakalamak
için iki kutu
ileri git.
Biraz dinlenmekiçin daha yavaşyüzmeye nedersin?
Bir tur bekle.
Balık yakalama
zamanı! Haydi
suya dal ve bir
tur bekle.
Karnın doyduğu
için daha hızlı
yüzebilirsin.
Bir kutu ileri git.
Balık yakalamazamanı! Haydisuya dal ve birtur bekle.
İleride birbalık sürüsüvar. Biraz balıkyakalamak içinüç kutu ileri git.
Karnın doyduğu
için daha hızlı
yüzebilirsin.
Bir kutu ileri git.
yunusoyunu.indd 1 27.08.2012 10:36
44. Yunuslar Ailelerine
Geri Dönüyor Oyunu
Aslı Zülal
Çizim: Nazlı Tunalı
Meraklı Minik dergisinin 69. sayısının ekidir.
Bugün büyük gün. Araştırmacıların bir süredir bir rehabilitasyon
merkezinde baktıkları iki yunus denize geri dönüyor. Yunuslar artık
doğada kendi başlarına yaşayabilecek duruma geldiler. Araştırmacılar
yunusların yüzgeçlerine birer verici takmışlar. Bu vericiler yunusların
canını yakmıyor. Ayrıca bir süre sonra kendiliğinden düşecekler.
Araştırmacılar, vericilerden gelen sinyaller aracılığıyla yunusları uzaktan
izleyebilecekler. Haydi sen de onlara katıl ve yunusların diğer yunusların
yanına gitmesine yardım et.
Oyunun Kuralları
• Yunuslar Ailelerine Geri Dönüyor Oyunu iki kişiyle oynanır.
• Oyunu oynamak için arka yüzdeki oyun alanı ve dergimizin ekinde verdiğimiz
piyonlarla zar gerekir.
• Piyonlar ve zar hazırlanır. Oyun alanı ortaya koyulur.
• Oyuncular birer piyon seçer ve piyonlarını “Başlangıç” yazan kutuya koyarlar.
• İlk oyuncu zarı atar. Piyonunu, zarda gelen sayı kadar kutuların üzerinde ilerletir.
• Piyonunun geldiği kutuda herhangi bir yönerge yazıyorsa, yönergede yazanı
yerine getirir.
• Sıra diğer oyuncuya geçer. Oyun bu şekilde devam eder.
yunusoyunu.indd 2 27.08.2012 10:36
45. Yunuslar Ailelerine
Geri Dönüyor Oyunu
Piyonlar ve zar
Aslı Zülal
Çizim: Nazlı Tunalı
Meraklı Minik dergisinin
69. sayısının ekidir.
Zarı kartondan ayır.
Siyah çizgilerinden
arkaya katla. Beyaz
kulakçıklara yapıştırıcı sür
ve bir küp elde edecek
şekilde yapıştır.
Piyonları kartondan ayır.
Her birini yeşil çizgiden
öne ve sarı çizgilerden
arkaya katla. Piyonların
arka yüzlerine yapıştırıcı
sürüp yapıştır. Beyaz
bölümler piyonların
dengede durmasını
sağlayacak.
yunuspiyonzar.indd 1 27.08.2012 10:48
49. Mini Basketbol Potası
Direk
Çizim: Nazlı Tunalı
Meraklı Minik dergisinin
68. sayısının ekidir.
• Basketbol potasını yapmak için önce parçaları
kartonlardan ayır. Bir numaralı parçayı siyah
çizgilerinden arkaya katla. Beyaz kulakçığa
yapıştırıcı sürüp şekli yapıştır. Bu parça potanın
direği olacak. Direğin bir ucundaki turuncu bölümü
kesikli siyah çizgilerinden kes. Oluşan kulakçıkları
mor çizgilerden öne katla. Kulakçıkların arkasına
yapıştırıcı sür. Basketbol sahasını oluşturan kartonun
üzerindeki “+” şeklindeki beyaz bölüme yapıştır.
• İki numaralı parçayı ortasındaki siyah çizgiden
arkaya katla. Arasına yapıştırıcı sürüp yapıştır.
Potanın panyası hazır.
• Üç numaralı parçayı siyah çizgiden arkaya katla.
Arasına yapıştırıcı sürüp yapıştır. Parçaya daire
biçimi verip beyaz bölümü dışta kalacak şekilde
yapıştır. Potanın çemberi hazır.
• Çemberin beyaz bölümüne yapıştırıcı sürüp
panyanın beyaz yüzündeki küçük dikdörtgenin
üzerine yapıştır. Son olarak, panyanın mavi
yüzündeki beyaz bölüme yapıştırıcı sür. Panyayı
buradan direğin ucuna yapıştır. İşte pota hazır.
• Bir pinpon topuyla ya da küçük ve hafif bir
topla potaya basket atma denemeleri yapabilirsin.
İstersen atık kâğıtları buruşturarak kendine top da
yapabilirsin.
1
basketpotasi.indd 3 26.07.2012 17:45
50. Deniz Kaplumbağası Şapkası
2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı parçalar
Kübra Sıvışoğlu
Çizim: Pınar Büyükgüral
4
3
5
6
7
2 numaralı parça
Meraklı Minik dergisinin
69. sayısının ekidir.
carettatepe.indd 1 24.08.2012 15:12
