ESpainiako klimen aniztasuna Variedad climática de España

1. KLIMAREN FAKTOREAK
Latitudea
43º - 36º Ipar latitudea (alde
epela, beraz)

2. KLIMAREN
FAKTOREAK
Kokapena eta
itsasoa

3. Itsasoaren eragina
Itsasoa, termoerregulatzailea
da, tenperaturak leuntzen
laguntzen baititu.

4. Erliebearen
kokapena

5. KLIMAREN FAKTOREAK
Erliebea

6. Jet
Stream
Jet Stream: mendebaldetik ekialderuntz 9.000-11.000 m altitudean jotzen duen
haize-korronte indartsua. Berebiziko garrantzia du lur azaleko eguraldian

7. FAKTORE TERMODINAMIKOAK
Alturako atmosfera-zirkulazioa
JET KORRONTEA

8. JET UHINDUA (abiadura
mantsoa). Jet korronteak
askak eta gailurrak egitean,
lurrazalean, antizikloiak eta
borraskak eratzen dira.
JET ZONALA (abiadura
handia). Lurrazalean,
fronteak eta hauen
borraskak eratzen dira.

9. Ondulazioak jet-adar nagusitik aska daitezke eta, orduan, aire polarra (hotza)
oso hegoalderuntz mugitzen da. Hegoalderako desplazamendu honetan, aire
polarrak aire tropikalarekin (beroa) topo egitean, TANTA HOTZAREN
FENOMENOA sortzen da, eurijasa katastrofikoak sortzen dituena.

10. FAKTORE TERMODINAMIKOAK
JET KORRONTEAren URTAROKO
ALDAKETAK

11. Presio atmosferikoa, airearen
tenperatura (aire hotzak beroak
baino gehiago pisatzen du) eta
altitudearen (zenbat eta altitude
gehiago gero eta presio
gutxiago) arabera aldatzen da.
Lurreko batez besteko presioa
itsas-mailan, 1013,5 Htp-koa da.
(1 hektopaskal = 1 milibar)

12. Lurrazaleko zirkulazioa:
antizikloiak eta borraskak

13. Antizikloeitan (goi-presioa= 1015 Htp baino gehiago)
haizea erlojuko orratzen noranzkoan mugitzen da eta
depresioetan (behe-presioa= 1015 Htp baino
gutxiago) haizea erlojuko orratzen kontrako
noranzkoan (hego hemisferioan alderantziz da).
Haizeak beti jotzen du antizikloiatik depresiora.

14. Airearen mugimendua lurrazalean

15. Ekintza-zentro termikoak
Aire-masa bat hozten denean sortzen da
Depresio termikoa Antizikloi termikoa

16. Ekintza-zentro
dinamikoak Jet Stream-
en zirkulazioak sortzen
ditu.

17. Aire-masa nagusiak Iberiar Penintsulan
Beroa + hezea
Beroa + lehorra
Hotza + hezea
Oso hotza + hezea
Hotza + lehorra

18. Lurrazaleko zirkulazioa:
Fronteak

20. KLIMAREN
FAKTOREAK
Faktore
geografikoak
Faktore
termodinamikoak
Alturako
atmosfera
Behe
atmosfera
-LATITUDEA
-KOKAPENA
-ITSASOA
-ERLIEBEA
-JET KORRONTEA
-EKINTZA-
ZENTROAK
-AIRE-MASAK
-FRONTEAK
-Antizikloiak
- Borraskak
(depresioak)
-Altitudea
-Orientazioa

21. KLIMAREN
ELEMENTUAK

22. INTSOLAZIOA: toki jakin batean urtean zehar dagoen
eguzki-ordu kopurua. LATITUDEAren araberakoa da.
HODEITZA (Nubosidad): zeruan dagoen hodei multzoa
da. Intsolazio murriztu eta lurrazaleko tenperaturak
leuntzen ditu.
1.Non dira
itsolazio
maximoak eta
minimoak?

23. TENPERATURA: airearen berotasun-maila. ° C-tan neurtzen
da.
Aldakorra da, latitudea, itsasora dagoen distantzia eta altitudearen
arabera.
2.Non dira batez
besteko T°
maximoak eta
minimoak?

24. HEZETASUNA: aireak duen ur-kantitatea.
Erne! Aire beroak hotzak baino ur-kantitate gehiago har
dezake.
Hezetasun absolutoa eta erlatiboa ezberdintzea komeni
da:
A)Hezetasun absolutoa: aire-dm3
(litro bat) batean guztira
dagoen ur kantitatea da (gas eran, ur-lurruna).
B)B) Hezetasun erlatiboa: airean gehienez egon daiteken
ur-lurrun kantitatea kondentsaziora pasa gabe. %-tan
ematen da. Hezetasun erlatiboa %100era iristen bada,
saturazio-puntura iritsi dela esango genuke
(kondentsazioa).
3.Zer esan nahi du une jakin batean airearen hezetasuna
%75-koa dela?

25. BATEZ BESTEKO HEZETASUNA ESPAINIAN
4.Zehaztu balore
maximoak eta
minimoak non
dauden.

26. PREZIPITAZIOAK (euriak): hodeietatik lurrazalera erortzen
den ura. Litroetan edo mm-tan neurtzen da.
5.Azaldu beheko marrazkia.
1
2
3
Aireak gora egiteko arrazoiaren
arabera, prezipitazio-mota
diferenteak ditugu:
orografikoak, konbektiboak eta
frontekoak.
Faktoreak:
-latitudea eta kokapena.
-Itsasora irekita egotea.
-Erliebea.

27. PREZIPITAZIO
KONBEKTIBOAK
PREZIPITAZIO OROGRAFIKOAK ETA FOEHN
EFEKTOA
FRONTEA

28. BATEZ BESTEKO PREZIPITAZIOAK ESPAINIAN
6.Lokalizatu
mapan
prezipitazio
maximoen
eta minimoen
inguruak

29. LURRUNKETA: lur azalean dagoen ur likidoa atmosferara gas
eran pasatzeko prozesua da. Tenperaturaren araberakoa da.
IDORTASUNA: atmosferan eta lurzoruan dagoen ur defizita
da.
Hileko idortasuna: Gaussen indizearekin neurtzen da. Hau
da, hilabete bat lehorra da honako baldintza hau betetzen
bada: 2T°≥ Pmm (bi aldiz batezbesteko T° prezipitazioak baino
handiagoa edo berdina).
Idortasun orokorra: De Martonne indizearekin neurtu daiteke
eta era honetan kalkulatzen da:
- Hezea, > 30
- Erdi hezea, 20-30
- Erdi lehorra, 10-20
- Subdesertiko edo esteparioa, 5-10
- Basamortukoa, 0-5

30. BATEZ BESTEKO IDORTASUNA DE MARTONNEren
ARABERA
7.Non daude
Espainian inguru
hezeenak? Eta
lehorrenak?

31. 8a Gaussen indizea erabiliz, esan zenbat hilabete lehor dauden klima
honetan.
8b De Martonne indizea erabiliz atera klima honen idortasun orokorra.

32. ESPAINIAKO KLIMAK
1.Klima ozeanikoa
•Kostakoa
•Barrualdekoa
2.Itsasoko klima
mediterraneoa
•Kataluniako kosta
•Levante eta Balearrak
•Andaluziako Kosta
•Guadalquivir haraneko
behe aldea
3.Klima
mediterraneo
kontinentalizatua
•Ipar Goi-lautada
•Hego Goi-lautada
•Ebro Harana
•Guadalquivir haraneko
barnealdea eta Extremadura
4.Mediterraneo
lehorra,
subdesertiko edo
estepakoa
•Kostakoa
•Barrualdekoa
5.Mendiko klima
6.Kanarietako klima
KLIMA BAKOITZARI
BURUZ ZER JAKIN
BEHAR DA?:
1.-Kokapena.
2.-Tenperaturak.
3.-Prezipitazioak.
4.-Eragina duten
faktoreak
5.-Landaretza mota.
•Inguru ozeanikoko
mendiak
•Inguru medit.
mendiak

35. KLIMA OZEANIKOA

36. Baso ozeaniarra edo atlantiarra
(baso hosto-erorkorra)

37. PAGOA
HAYA
(fagus silvatica)

38. HARITZA
ROBLE
(Quercus Robur)

39. PINUA
PINO MARITIMO
(Pinus Pinaster)

40. EUKALIPTOA
EUCALIPTO
(eucalyptus)

41. PINU INSIGNIS
(pinus radiata)

42. Sastrakadi ozeanikoa: txilarra, otea, isatsa

44. Ameztia
Rebollo
(Quercus
Pyrenaica)
Erkameztia
Quejigo
(Quercus
Faginea)
Haritza

46. ITSASOKO KLIMA MEDITERRANEOA

47. Lurrinketa trinkoa.
Aire beroa eta hezea
Altueran aire
hotz-hotza
http://www.elmundo.es/elmundo/2003/graficos/oct/s3/gota_fria.html
http://www.educa.madrid.org/web/cp.josesaramago.rivas/ciencias/gota1.swf

49. MEDITERRANEO KONTINENTALIZATUA

50. Baso mediterranearra (baso hosto-iraunkorra)

51. ARTEA
ENCINA
(Quercus ilex)

52. ARTADIA - ENCINA CARRASCA (carrascal) – Quercus ilex rotundifolia

53. ARTELATZA
ALCORNOQUE
(Quercus suber)

54. PINUA
PINO PIÑONERO
(Pinus pinea)

55. ALEPPO PINUA
PINO CARRASCO
(Pinus halepensis)

56. Makia: sastrakadi esklerofiloak (estrepak, txilarrak)
Gurbitza
Madroño
Isatsa
Retama
Legeltxorra
Lentisco

57. GARRIGA
Erromeroa
Romero
Ezkaia
Tomillo

59. ESTEPA (klima subdesertikoetan)

60. Palmito
Pita
Esparto
LANDAREDI ESTEPARIOA

61. Mendi hezea (ozeanikoa)
Mendi mediterraneoa
Mendi subtropikala

62. KLISERIEA
PIRINIOETAN
(kliserie =
landaretza-maila)
Laiotza Egutera

63. Mendiko kliserieak

66. What is upwelling?
Upwelling is a process in which deep, cold water
rises toward the surface.

67. Azoreetako
antizikloia eta
alisioak

68. Lainoen “itsasoa”

69. KLISERIEA
KANARIETAN

70. Tabaiba
Astalarra
Cardón

71. LAURISILVA

72. LAURISILVA BASOA

73. LAURISILVA BASOA eta PREZIPITAZIO HORIZONTALA

74. Mediterraneo lehorra
(subdesertikoa)
Kanarietakoa
(subtropikala)
Mendikoa
(Mediterraneoa)
Mendikoa
(Ozeanikoa)

75. A: OZEANIARRA edo ATLANTIARRA
B 1: TRANTSIZIOZKO AZPIOZEANIKOA
B 2: TRANTSIZIOZKO AZPIMEDITERRANEOA
C: MEDITERRANEO KONTINENTALIZATUA
A
B 1
B 2
B 2
C