SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  18
PAPUA (YENİ GİNE)
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Pınar ASLAN

Ankara - January, 2013
PAPUA (YENİ GİNE)
Temel Ekonomik Göstergeler
2008 a 2009 a 2010 a 2011 a 2012 b 2013 c 2014 c
GSYİH (milyon dolar, cari fiyatlarla)
Reel Büyüme Oranı (%)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar)
Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*)
Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

7.944b 8.615 b 9.929 b 13.650 17.128 19.594 22.211
6,6 b

5,5 b

7,6 b

708

-852

-913

3.385 b 3.522 b 3.750 b
11,3

11,0

6,8

5,5

6,4

-48 -2.240

-716

1.257

4.409

4.646

4.933

7,2

5,7

4.160
6,8 a

4,0

6,0

5,4

9,2

10,1

10,4

10,8 a

10,4

11,0

12,2

2,68

2,70

2,64

2,14a

2,08

1,97

2,06

İhracat (fob, milyon dolar)

5.806

4.392

5.745

6.791

5.671

6.323

8.106

İthalat (fob, milyon dolar)

-3.140

-2.871

-3.529

-4.070 -4.800 -4.857

-5.108

Dış Ticaret Hacmi (fob, milyon dolar)

8.946

7.263

9.274 10.861 10.471 11.180 13.214

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

2.665

1.521

2.216

Kredi Faiz Oranı (%, ort.)
Döviz Kuru (Kina/$, yıl sonu, piyasa fiyatları)

2.721

872

1.466

2.998

a Güncel b Economist Intelligence Unit tahmini d Economist Intelligence Unit öngörüsü
Kaynak: Economist Intelligence Unit

Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı

Papua Yeni Gine

Nüfus

6.310.129 (2012 tahmini)

Dil

Tok Pisin (resmi), İngilizce (resmi), Hiri Motu (resmi)

Din

Roman Katolik %27, Protestan %69.4, Baha'i %0.3, Diğer %3.3

Yüzölçümü

462,840km2

Başkent (nüfus)

Port Moresby (314.000)

Yönetim Şekli

Demokratik sisteme sahip anayasal monarşi

Devlet Başkanı

Thein Sein

Başbakan

Peter Paire O'NEILL

Para Birimi

Kina

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
ACP, ADB, AOSIS, APEC, ARF, ASEAN (gözlemci), CP, FAO, G-77, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC,
IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM (gözlemci), IPU, ITSO, ITU, MIGA, NAM, OPCW, PIF,
Sparteca, SPC, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO.

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Papua Yeni Gine, Güneybatı Pasifik’te, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun güneyinde yer
almaktadır, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Adaları ve birçok bitişik ada gruplarını içine alan
bağımsız bir ülkedir. Batısında Endonezya, güneyinde Avustralya bulunur.
Tropik bir iklime sahip olan ülkede Aralık-Mart arası kuzeybatı musonu, Mayıs-Ekim arası güneydoğu
musonu yaşanmaktadır.
Dağların yoğun olduğu ülke volkanik açıdan hareketli bir bölgedir.

Siyasi ve İdari Yapı
-, 2013

2 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra Papua Yeni Gine (PYG) topraklarının tümü Milletler Cemiyeti'nin kararı ile
Avustralya'nın yönetimine verilmiştir. 1942-1945 yılları arasında Japonya tarafından işgal edilen PYG,
1949'dan itibaren, "PYG Toprakları" adı altında Avustralya tarafından yönetilmiştir. PYG’de 1951'de ilk
Yasama Konseyi kurulmuş ve 1964'te üyelerinin çoğunluğu yerli halk tarafından seçilmiştir. Ülkenin adı
1971'de "Papua Yeni Gine" olarak değiştirilmiş ve 1973'te iç işleri bağımsız olarak yürütülmeye
başlanmıştır. 16 Eylül 1975 tarihinde Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti adıyla tam bağımsızlığına
kavuşmuştur.
Parlamenter demokratik sisteme sahip anayasal bir monarşi olan PYG’de, Devlet Başkanı Kraliçe II.
Elizabeth, Genel Vali Michael Ogio tarafından temsil edilmektedir. PYG, 19 idari bölge ve bir özerk
bölgeden (Bougainville) oluşmaktadır. 109 üyeli Parlamento’da farklı ölçeklerde birçok parti
bulunmaktadır.
Ağustos ayında başbakan olan O’Neill bir koalisyon hükümeti kurmuştur. Papua Yeni Gine’de bir
partinin çoğunluğu sağlaması enderdir. Genelde bağımsız adaylar seçim sonrası partilere kaymaktadır.
Bir sonraki genel seçimler 2017 yılında gerçekleşecek olup, ilk 18 ayın ardından olabilecek erken
seçimi engellemek için O’Neill gerekli desteği sağlamaya çalışmaktadır.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Papua Yeni Gine’nin çok sayıda adadan oluşan coğrafi yapısı, kaynakların etkili biçimde kullanılmasını
güçleştirmektedir. Papua Yeni Gine ekonomisi, büyük ölçüde maden cevheri, petrol, kahve, kakao ve
kereste ihracatına dayandığından, dünya pazarında yaşanan fiyat dalgalanmalarına karşı duyarlıdır.
Somare Hükümeti, sağladığı bütçe disipliniyle giderleri kontrol altına almıştır. 2003 yılından itibaren
büyümeye başlayan ekonomi, 2008 yılında % 6,6, 2009’da %5,5, 2010’da %7,6, 2011’de %11
büyümüştür. PYG’nin en büyük ticaret ortakları Avustralya, ÇHC ve Japonya’dır.
Son yıllardaki ekonomik büyümeye rağmen ülke halen çok fakirdir. Yasal sistemdeki sorunlar, arazi
kiraları ve fiziksel altyapının yetersizliği özel sektörün ve ekonomik büyümenin önündeki engellerdir.
Papua Yeni Gine bölgede iş yapma kolaylığı ve maliyetler açısından en avantajsız ülke olarak
değerlendirilmektedir.
Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, son yıllarda diğer madenler ile petrol ve doğalgaz
üretimine de ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60
civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin
1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır.
Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu
etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son
dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG
sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar
metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir.
Avustralya’nın 2009-2010 döneminde PYG’ye sağladığı yardım, 375 milyon ABD Doları’nın üzerindedir.
Bu rakam, PYG bütçesinin yaklaşık % 14’üne denk gelmektedir. Avustralya Hükümeti PYG ile yakın
ilişkilerini korumayı amaçlamaktadır. Ancak PYG hükümeti Avustralya ile ticarete ve Avustralya’nın
yardımlarına olan bağımlılığı azaltmayı hedeflemekte ve Çin’le olan ekonomik bağlantılarını artırmak
istemektedir.
Üst üste 11 senedir büyüyen Papua Yeni Gine ekonomisinin 2012 yılında büyüme oranının %6,8 olması
beklenmektedir. Emtia fiyatlarındaki artış, LNG projeleri ve diğer sektörlere etkisi ekonomik büyümeyi
desteklemektedir. 2011 yılında belirgin ölçüde daralan mali açığın 2012 yılında GSYİH’ın %3’ü oranında
gerçekleşmesi beklenmektedir. 2011 yılında GSYİH’nin %17,6’sı oranında gerçekleşen cari açığın 2012
yılında %12,6’ya daralması beklenmektedir. Dengesizliğin sebebi LNG projeleri için gelen doğrudan
yabancı yatırımlardır.
Enflasyon oranı nisbeten yüksek olarak değerlendirilmektedir. 2011 yılın %8,4 olan fiyat artış oranının
2012 yılında %8,7 olması beklenmektedir. Rekor düzeydeki kamu ve özel sektör yatırımları sebebiyle
inşaat, gemicilik ve liman hizmetleri gibi alanlar tam kapasiteye yakın çalışmaktadır.
Kamu işletmeleri genelde zarar etmekte ve gelişme gösterememektedir. Ekonomik büyümeye rağmen
fakirlik ve işsizlik yüksek seyretmektedir. Kırsal bölgelerde işsizlik %40’a kadar çıkabilmektedir.
2013 yılında ana projelerin inşasının yavaşlaması ve eski madenlerin çıktısının azalmasıyla büyümenin
2012 yılı tahmini olan %6,8’den %5,5’a yavaşlaması beklenmektedir. 2013 yılında ihracatın %5,9, özel
tüketimin %5,1 artması beklenmektedir. 2014 yılında başlayarak 2015 yılında tam kapasiteye ulaşacak
LNG üretimi reel GSYİH’yi de %16,9 yukarıya taşıyacaktır. Bunu takiben büyümenin yaklaşık %5
civarında seyretmesi beklenmektedir. 2014-17 arasında özel tüketimin ve yatırımın artmasıyla ithalat
da artacaktır.
Fakirlik ve işsizliğin azalması için yıllık %7-8 reel büyüme olması gerekmektedir. Bu hedef ancak
ülkenin mineral zenginliğinin etkili kullanımı ile mümkün olacaktır. Sürdürülebilir büyümenin
sağlanması için altyapının belirgin biçimde düzeltilmesi gerekmektedir. Özel sektördeki büyüme, yasal
problemler, yolsuzluk sorunu çözülmediği ve yüksek nakliye ve telekom giderleri düşürülmediği sürece
sınırlı olacaktır.

Ekonomik Performans
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

3 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu
2012 a 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b 2017 b
Reel Büyüme Oranı (%)

6.8

5.5

6.4

14.6

6.2

6.7

Gayrısafi Tarımsal Üretim Büyüme Oranı (%)

2.5

2.0

3.0

3.0

2.0

3.0

Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

3.1

5.1

5.4

6.1

7.9

7.0

Enflasyon Oranı (%, dönem sonu., TÜFE)

4.0

6.0

5.4

6.1

7.9

7.0

Kısa vadeli bankalararası faiz oranı

10.4

11.0

12.2

12.1

11.6

11.6

İhracat (fob, milyar dolar)

5.7

6.3

8.1

11.2

10.9

11.3

İthalat (fob, milyar dolar)

4.8

4.9

5.1

5.3

5.7

6.2

-2.7

-1.0

0.9

3.0

1.6

1.2

-16.0

-5.2

4.1

11.3

5.2

3.4

4.8

4.5

4.2

4.0

3.8

3.7

Döviz Kuru Kina:US$ (ortalama)

2.08

2.03

2.02

2.04

2.04

2.02

Döviz kuru Kina:EUR (dönem sonu)

2.78

2.62

2.67

2.62

2.59

2.54

Döviz Kuru Kina:¥100 (dönem sonu)

2.37

2.55

2.50

2.38

2.21

2.21

Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)
Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %)
Dış Borç (yıl sonu; US$ bn)

Kaynak: Economist Intelligence Unit
a: Eiu tahmini, b: Eiu Öngörüsü

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Tarım sektörünün GSYİH içerisindeki payı %32’dir ve nüfusun %75’i tarım sektöründe istihdam
edilmektedir. Tarımda ihracata yönelik üretim öne çıkmakta olup, bu trendin önümüzdeki dönemde de
devam etmesi beklenmektedir. Tarım ürünleri ihracatının %90’ını kahve, kakao, palm yağı ve hindistan
cevizidir. Çay, kakule, kauçuk, kırmızı biber ve pire otu ihracatta öne çıkan diğer tarımsal ürünlerdir.
Taze meyve sebze ve işlenmiş tarım ürünlerinin de ihracat potansiyeli yüksektir. Papua Yeni Gine’de
maliyetlerin ve nakliye giderlerin yüksek olması ülkenin tarım ürünlerinde fiyat bazlı rekabetine
engellese de, ürünlerin doğal, organik olması gibi değer katıcı özelliklere sahip olması sebebiyle global
piyasada yer bulabilmektedir.
Papua Yeni Gine son derece verimli bir toprağa ve tarım için uygun bir iklime sahiptir. Ülkenin küçük
ölçekli tarımsal üretimi iç piyasaya yöneliktir. Bu kapsamdaki ürünler taze meyve sebze, et, yumurta,
tütün, tahıllar ve şekerdir.
Kahve
Papua Yeni Gine için en önemli ekin hem döviz getirisi açısından hem de istihdam açısından arabica
cinsi kahvedir. Kahve ekimi daha çok küçük çiftçiler tarafından ülkenin dağlık bölgelerinde
gerçekleştirilmektedir. Üretimin %70’i 250.000 küçük çiftlikten gelmektedir. Bu bölgelerde yaşayanların
yaklaşık yarısı gelirini kahveden elde etmektedir. Küçük çiftçiler için bu alanda halen büyük potansiyel
bulunmaktadır.
Kakao
Kahveden sonra Papua Yeni Gine için ihracat değeri olan 2. önemli ekin kakaodur. Kakao ekimi daha
çok adalar bölgesinde yoğunlaşmış olmasına rağmen ülkenin diğer alanları da kakao üretimi için
uygundur. Geçtiğimiz 10 senelik dönemde küçük çiftçilerin üretiminde yıllık %5 artış söz konusudur ve
toplam çıktının %70’i 70.000 üretici tarafından üretilmektedir. Yüksek verimli hibrid tohumların
piyasaya girmesiyle ülke düşük fiyatlarda bile rekabetçiliğini koruyabilmektedir. Kakao üretimi
önümüzdeki dönemde yeni tohumların da geliştirilmesiyle yüksek potansiyele sahip gözükmektedir.
Hindistan Cevizi
Hindistan cevizi ağacının Papua Yeni Gine’de uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Son yıllarda arazilerde
ekimi azalsa da 100.000 civarında küçük çiftçi üretimin %60’ını gerçekleştirmektedir. Üretimin %20’si
ülkede tüketilmektedir. Geleneksel uzun Hindistan cevizi özellikle kıyı bölgelerindeki küçük çiftçiler için
önemli bir yiyecek ve gelir kaynağıdır. Çok fazla gelir getirmese de, yetiştirme maliyetinin düşük olması
fiyatlardan bağımsız olarak üretime devam edilmesine neden olmaktadır.
Palm Yağı
Geçmişi 20 yıldan uzun olmasa da palm yağı, en önemli 3. tarımsal ihracat ürünüdür. Yakın gelecekte
palm yağının önem açısından kahveyle rakip olacağı öngörülmektedir. Üretim küçük çiftçilerle büyük
tarım arazileri arasında eşit durumdadır. Papua Yeni Gine sahip olduğu özellikle büyük tarım
arazilerindeki yüksem verimlilik oranı, modern değirmenler ve yüksek kaliteli dikim makineleri ile
rekabet avantajına sahiptir. Küçük çiftliklerin verimliliği daha düşük olsa da diğer ürünlerden daha karlı
olması sebebiyle üretici tarafından tercih edilmektedir.
-, 2013

4 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Ülkenin %40’ı kesmeye müsait ağaçlardan oluşmakta olsa da ağaç işleme endüstrisi yavaş
gelişmektedir. Bazi Güney Doğu Asya firmaları sektörde aktif olsa da Dünya Bankası ve diğer bağışçılar
ormansızlaşma ve çevreye verilen zarar gibi sebeplerde sektörden çekilmişlerdir.
Ülkede özellikle orkinos balıkçılığı aktiftir. Ancak balıkçılık yaygın olarak diğer ülkelerin balıkçılarının
izinli olarak Papua Yeni Gine sularında avlanmasıyla gerçekleşmektedir. Ayrıca ihracatta karides de
önemli yere sahiptir.

Sanayi
Papua Yeni Gine ekonomisi sanayi ürünleri konusunda ithalata bağımlıdır. Madencilik hariç, sanayi
sektörlerinin GSYİH’a katkısı %9 civarındadır ve ihracata çok az katkısı bulunmaktadır. Bira, sabun,
beton, hazır giyim, kağıt ürünleri, kibrit, dondurma, konserve et, meyve suyu, mobilya, kontrplak ve
boya küçük ölçekli üretimi olan ürünlerdir. İç pazarın küçük olması, yüksek işcilik ücretleri ve yüksek
nakliye maliyetleri sanayinin gelişmesinin önündeki engellerdir.
Doğal kaynaklardan gelen zenginliğin üstüste yıllar boyunca GSYİH’a yaptığı katkıların sonucu olarak
hükümet önümüzdeki dönemde sanayinin GSYİH’a etkisini %30’a çıkarma hedefi koymuştur. Ülkedeki
sanayi daha çok ülkenin sahip olduğu kaynaklar çerçevesinde şekillenmiştir. Örneğin su altı
zenginliklerinin bol olması sebebiyle su ürünleri işleme sektörü ve tarıma uygun bir ülke olması
sebebiyle gıda işleme sanayi gelişme göstermiştir. Mineral ve petrol kaynakların işlenmesi dışında
sanayi çok sınırlıdır.
Gıda işleme sanayi PYG’nin en gelişmiş sanayi dallarından biridir. Gıda ve içecek tüketiminin artması
sektörün hızlı gelişiminin nedenlerindendir. Özellikle tüm Papua Yeni Ginelilerin karşılayabileceği fiyatta
ithal ikame ürünlerin pazarlanması sektörün en büyük başarılarındandır. Sektörün bu başarısı yeni bir
yatırım dalgasına sebep olmuş, üretim kapasitesini ve karlılığı artıracak yeni fabrika yatırımları
gerçekleştirilmiştir. İç pazarın yanı sıra, ihraç edilen tarım ürünlerinin işlenmesi de üretim açısından
önemlidir. Kahve, kakao gibi ekinlerin işlenmesi, palm yağı ve kakao kullanılarak üretilen çikolata gibi
ürünlerin yurtiçinde üretilmesi bu kapsamda değerlendirilebilir.
PYG orta vadeli plan kapsamında, hükümet katma değeri yüksek, uzun süreli istihdam sağlayacak
sektörlere yatırım çekme konusunda çaba göstermektedir. Petrol ve gaz sektöründe arıtım ve
petrokimya işleme, kimya, ilaç, konserve balık tesisleri, mobilya ve ağaç ürünleri, biyo-yakıt üretimi
söz konusu alanlardandır.

Madencilik
Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, diğer madenler ile petrol ve doğalgaz üretimine
de son yıllarda ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60
civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin
1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır.
Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu
etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son
dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG
sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar
metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir.
Madencilik ile birlikte petrol ve gaz sektörünün toplamı GSYİH’ın dörtte birini oluşturmaktadır. Emtia
fiyatlarındaki artış iki sektörün de büyümesine sebep olmuştur. 2012 yılında Ramu nikel ve kobalt
madenlerinin de üretime başlamasıyla madencilik sektörünün çıktısının %20 artacağı öngörülmektedir.
Papua Yeni Gine ekonomisinin belkemiğini oluşturan madencilik sektörünün büyük ölçekli gelişimi
1970’lerde Bouganville’de Panguna bakır madeniyle başlamıştır. Panguna madeni artık aktif olmasa da
büyük ölçekli altın madenleri ülkenin ihracatına ve GSYİH’a büyük katkı sağlamaktadır. PYG İstatistik
Ofisi verilerine göre 2011 yılında mineral ve petrol vergi gelirleri ülke gelirlerinin üçte ikisini
oluşturmuştur. Son iki yıl içerisinde altın fiyatlarının onz başına 1400$’ı zorlaması ve bakır fiyatlarının
ikiye çıkması sektöre olan ilgiyi açıklamaktadır. Gelişmiş ülkelerde iş yapma kolaylığı olmasına rağmen
kaynakların azalmış olması, az gelişmiş pazarlardaki geniş mineral kaynakları daha cazip hale
getirmektedir. Madenlerindeki mineral içeriğin ortalamanın üzerinde olması ülkeyi madencilik firmaları
için potansiyel hale getirmektedir. 2012 yılı itibariyle ülkede bulunan 9 aktif madenin tamamında metal
çıkarma konusunda yoğunlaşılmıştır. Başlıca 3 büyük maden, Batı Bölgesinde yer alan Ok Tedi bakır ve
altın madenleri, Enga bölgesinde yer alan Porgera altın madeni ve New Ireland bölgesinde yer alan
Lihir altın madenidir.

Turizm
Turizm hükümetin ekonomik gelişme ve istihdam için belirlediği öncelikli alanlardan biridir. Kinanın
diğer para birimlerine kıyasla düşük değeri ülkeyi tur,stler için cazip kılmaktadır.
Hükümet tarafından kurulan Papua Yeni Gine Turizm Promosyon Otoritesi turizmin gelişiminden
sorumludur. Kurumun sorumlulukları arasında Papua Yeni Gine’yi bir turist merkezi olarak tanıtmak ve
turizm yatırımı çekmek bulunmaktadır. (http://www.papuanewguinea.travel/welcome)

Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

5 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Enerji
Mineral kaynakların dışında PYG’de başlıca hidrokarbon rezervleri de bulunmaktadır.1993 yılında
günlük 125.800 varile ulaşan üretim, ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerine göre o dönemden beri
azalmaktadır. Petrol kaynakları 1996 yılındaki 400m varilden, 2011 yılında 88m varile düşmüştür.
Ancak son yıllarda petrol arama lisanslarındaki artış nedeniyle, arama çalışmalarının yeni kaynaklara
ulaşabileceği düşünülmektedir. Tam olarak miktarı belirlenmemiş olsa da ülke azımsanmayacak
miktarda doğal gaz kaynağına sahiptir. Sıvılaştırılmış doğalgaz projesinin 2014 yılı itibariyle hayata
geçmesi beklenmektedir. Bunu takiben sırada bekleyen büyük projelerin de hayata geçirilmesi
öngörülmektedir. Geliştirilme aşamasında olan projeler arasında Kanadalı bir firma olan Interoil, ABD’li
firmalar Bechtel ve Conocophillips ve Korea Gas firmalarının projeleri yer almaktadır.
Bankacılık
Bankacılık sektöründe bireysel ve ticari hizmet sunan en büyük 3 banka Westpac, ANZ ve Bank of
South Pacific’tir.
EFT, POS ve ATM hizmetleri başlıca merkezlerde bulunmaktadır.
Finans sektöründe faaliyet gösteren firmalar Kina Securities, Credit Cooperation ve Finance
Cooperation Ltd’dir.
Bank of PNG, Papua Yeni Gine’nin merkez bankası ve piyasa düzenleyicisidir. Para politikası, finans
sektörü süpervizyonu ve ödeme sistemine ilişkin daha fazla bilgiye www.bankpng.gov.pg adresinden
ulaşılması mümkündür.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Papua Yeni Gine’ye 2010 yılında 28,9 milyon $’lık doğrudan yabancı yatırım akışı olmuştur.
Yabancı Yatırımlar
2001 $62,540,530.00
2002 $18,278,810.00
2003 $117,666,800.00
2004 $30,503,890.00
2005 $38,395,200.00
2006 $12,856,860.00
2007 $102,281,500.00
2008 ($30,480,480.00)
2009 $423,244,800.00
2010 $28,941,330.00
Kaynak: IMF

Papua Yeni Gine’ye yatırım yapmak isteyen firmalar Papua Yeni Gine Yatırım Promosyon Otoritesi ile
temasa geçerek detaylı bilgiye erişebilirler.
The Managing Director
Investment Promotion Authority
PO Box 5053
Boroko, NCD 111
PAPUA NEW GUINEA
Telefon: (675) 321 7311/ 321 3900
Faks: (675) 321 2819/ 320 2237 320 2237
E- mail: biepd@ipa.gov.pg
Web sitesi: www.ipa.gov.pg

Dış Ticaret
Genel Durum
2011 yılında 8,3 milyar dolar ihracat, 6,1 milyar dolarlık ihracatı olan Papua Yeni Gine’nin dış ticaret
hacmi 14,4 milyar dolardır.
Ülkenin Dış Ticareti
-, 2013

6 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
?
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
2007

2008

2009

2010

2011

İhracat

4.905

6.028

5.087

6.371

8.297

İthalat

2.635

3.113

3.449

4.500

6.111

Dış Ticaret Hacmi

7.540

9.140

8.536

10.871

14.408

Kaynak: Trademap

İhracatında Başlıca Ürünler
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP

2008
TOPLAM

7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar)

2009

2010

2011

6.028

5.087

6.371

8.297

1.434

1.655

1.216

1.003

2.176

1.441

1.570

772

1.272

2.077

733

1.344

4403 Yuvarlak ağaçlar

521

343

586

727

1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

456

344

406

662

0

1

38

391

200

178

213

363

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

202

135

212

225

1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/ kavrulmuş, bütün/ kırık)

181

220

201

198

1513 Hindistan cevizi, palm çekirdeği/ babassu yağları (kimyasal
olarak değiştirilmemiş
1604 Hazırlanmış/ konserve edilmiş balıklar; balık yumurtası ve
havyar

120

57

77

138

79

81

77

107

40

58

57

71

2616 Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri

45

23

35

34

4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb. tabii sakızlar

18

12

20

28

9

5

13

19

4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm

24

17

17

18

7204 Demir/ çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri

15

7

14

18

6

8

11

15

27

17

18

14

4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar

5

5

5

8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler

0

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları

4

7106 Gümüş (ham/ yarı işlenmiş, pudra halinde)
901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları

303 Balıklar (dondurulmuş)

1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler

4421 Ağaçtan diğer eşya
1203 Kopra

9014 Pusulalar, denizci kompasları, yolculukta kullanılan aletler
9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya
2306 Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç) arta kalan
küspe ve katı atıklar
902 Çay
4103 Diğer ham deriler
302 Balık (taze/ soğutulmuş)
306 Kabuklu hayvanlar (canlı/ taze/ soğutul./ dondurul./
kurutul./ tuzlan. vs.)
8903 Yatlar, diğer eğlence ve spor teknesi; kürekli kayık, kano

10

0

9

7

6

9

-

3

9

9

7

18

17

2

7

4

3

5

7

9

9

7

7

4

6

4

6

10

5

3

6

8

4

8

6

0

0

0

6

Kaynak: www.trademap.org

Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

7 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP

2008
TOPLAM

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar)
7305 Demir/ çelikten diğer tüp ve borular-kaynaklı vb.-çapı>406,
4mm
9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
7304 Demir/ çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar
8702 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus motorlu taşıtlar
8430 Toprak, maden, cevheri taşıma, ayırma, seçme vb. İş
makineleri
8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri
8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler
8414 Hava-vakum pompası, hava/ gaz kompresörü, vantilatör,
aspiratör
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları
8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici
vb.
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri
8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme vb. için
makineler
8481 muşlukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf
dahil

2009

2010

2011

3.113

3.449

4.500

6.111

265

202

469

630

263

304

371

548

21

17

22

243

116

158

175

234

113

94

139

186

102

116

202

181

49

130

45

70

50

106

47

44

85

98

26

23

35

97

18

46

45

95

11

16

35

85

7

14

28

83

34

43

61

82

61

82

140

82

38

44

57

74

24

14

21

71

44

62

67

63

57

20

59

19

37

59

43

82

45

58

41

53

50

58

19

20

24

54

16

31

39

54

29

4

34

52

130

138

47

18

27

46

4

16

36

45

34

32

36

43

10
16

7326 Demir/ çelikten diğer eşya
7308 Demir/ çelikten inşaat ve aksamı
204 Koyun ve keçi eti
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik
iletkenleri; fiber optik
1001 Buğday ve mahlut
8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları
1006 Pirinç

142
Balon, hava gemisi, planör vb. diğer hava taşıtlarının aksam
8803
ve parçaları
43
8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar
8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine
ve cihazların aksamı
Kaynak: Trademap
-, 2013

11

16

8 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
ÜLKELER

2008

2009

2010

2011

TOPLAM

6.028

5.087

6.371

8.297

Avustralya

2.478

2.313

2.711

3.846

Japonya

898

684

970

928

Çin

515

358

777

815

Almanya

348

219

306

477

Güney Kore

229

213

201

332

Filipinler

146

252

326

246

Hollanda

122

98

134

229

Hindistan

272

71

150

208

İngiltere

118

84

87

205

Malezya

132

111

130

196

İtalya

69

109

122

156

112

107

101

145

20

40

25

138

156

121

109

134

Singapur

61

65

44

69

Tayland

59

91

58

65

Belçika

60

41

47

41

Tayvan

50

8

11

18

Yeni Zelanda

ABD
Endonezya
İspanya

86

21

8

11

Rusya

4

5

7

10

Fransa

7

13

9

9

14

11

3

4

İsveç

2

2

1

3

Danimarka

1

4

1

2

Kanada

2

2

2

2

Yeni Kaledonya

1

1

1

1

Slovenya

0

0

Polonya

1

2

Çin

0

1
1

Kaynak: Trademap

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Tarifeler ve Diğer Vergiler
PYG’de Armonize Sisteme dayalı tek kolonlu gümrük tarifesi uygulanmaktadır. PYG hükümeti vergi
indirme programı dahilinde vergilerde indirim yapılmaktadır. İhracatçıların konuyla ilgili detaylı bilgi için
PNG Internal Revenue Commission ile temasa geçmesinde fayda bulunmaktadır
Gümrük İdaresi İletişim Bilgileri:
PNG Customs Headquarters:Champion Parade
P.O. Box 923,
Port Moresby, NCD 121
Tel: +675 322 6882
Fax: +675 321 3442
Web: http://www.customs.gov.pg/

Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

9 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Papua New Guinea Internal Revenue Commission
Bureau of Customs
PO Box 777, Port Moresby
Tel: +675 322 6600
Fax: +675 321 4249
Karantina İdaresi İletişim Bilgileri:
National Agriculture Quarantine & Inspection Authority
PO Box 741, Port Moresby
Tel: +675 311 2100
Fax: +675 325 1673

Tarife Dışı Engeller
Bazı bitki ve tohumlar, hayvancılık ürünleri, silah ve askeri ekipman gibi bazı ürünler dışında ithalat
lisansı zorunluluğu bulunmamaktadır.
İthalatı yasak olan ürünler:
• Pişmemiş tavuk eti ve yumurta
• Pornografi
• Uyuşturucu ilaçlar
• Bazı silahlar
İthalatı kısıtlı ürünler: pişmiş ve işlenmiş tavuk eti, silah ve ateşli silahlar, taze meyve ve sebze çeşitleri
Yabancı para kontrolü Papua Yeni Gine Bankası ve Finans ve Planlaması Departmanı tarafından
düzenlenmekte ve uygulanmaktadır.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Papua Yeni Gine Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
İthalat

İhracat

Ticaret Hacmi

Ticaret Dengesi

2004

0,17

619,06

619,23

618,89

2005

6,44

756,49

762,93

750,05

2006

0

869,6

869,6

869,6

2007

45,29

1.343,49

1.388,78

1.298,21

2008

0

1.618,20

1.618,20

1.618,20

2009

7,91

1.737,45

1.745,36

1.729,53

2010

7,5

2.353,44

2.360,95

2.345,94

2011

27,15

2.119,88

2.147,02

2.092,73

2011*

19

2.094

2.113

2.075

2012*

36

3.909

3.945

3.872

*: 11 aylık verilerdir.
Kaynak: TÜİK

Türkiye'nin Papua Yeni Gine'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
TOPLAM

2010

2011

1.737.445,00 2.353.443,00 2.119.875,00

2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar

564.462,00

811.853,00

1.014.025,00

8701 Traktörler

281.626,00

474.659,00

519.427,00

2522 Kireç

441.859,00

564.640,00

244.396,00

63.525,00

3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar

62.609,00

84.941,00

1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları

30.795,00

68.268,00

1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı
bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller,
hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç

64.842,00

59.132,00

38.290,00

47.549,00

55.050,00

29.481,00

-, 2013

4.250,00

10 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve
parçaları

6.040,00

9841 Gemi ve uçak kumanyası
8432 Toprağı hazırlamaya, işlemeye, ekmeye, ormancılıkta
kullanılan makina ve cihazlar; çimen, spor sahal
8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar
için musluklar, valfler (vanalar) ve ben
2209 Sirkeler ve asetik asitten elde edilen sirke yerine geçen
maddeler
3304 Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar
(güneşlenme kremleri ve müst. dahil), manikür ve p
6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim
eşyası (örme)

16.842,00

16.740,00

1902 Makarnalar ve kuskus

20.130,00

11.880,00

5.411,00
38.773,00

11.750,00
11.832,00

8.072,00
1.196,00

713

936

179

708
525

6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası

214

1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)

480
1.250,00

4910 Matbu her türlü takvim

150

100

100

4901 Kitaplar, broşürler, risaleler ve benzeri matbuat

167

300

7005 Float cam ve yüzeyi taşlanmış veya parlatılmış cam
(plakalar halinde)
Kaynak: TÜİK

8.327,00

Türkiye'nin Papua Yeni Gine'den İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
TOPLAM

2010

2011

7.912,00 7.502,00 27.147,00

4113 Diğer hayvanların dabaklama veya ara kurutmadan sonra ileri derecede
hazırlanmış deri ve köseleleri

19.058,00

3215 Matbaa, yazı, çizim ve diğer mürekkepler

7.084,00

8714 87.11 ila 87.13 pozisyonlarındaki taşıtların aksam, parça ve aksesuarı

413

8487 Diğer makinaların aksam ve parçaları (elektrik konnektörleri, izolatörler,
bobinler, kontaklar vb ak

410

3926 Plastikten diğer eşya

182

905 Vanilya

7.912,00

4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası,
kılıf vb.
Kaynak: TÜİK

7.502,00

İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
Türkiye – Papua Yeni Gine Siyasi İlişkiler
Türkiye-PYG arasında diplomatik ilişkiler, 30 Mayıs 1979 tarihinde kurulmuştur. Karşılıklı mukim
Büyükelçilikler bulunmamakta olup Kanberra Büyükelçiliğimiz PYG’ye akreditedir.
9-11 Nisan 2008 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Pasifik Adaları Dışişleri Bakanları
Toplantısı’na PYG Dışişleri Bakanı Samuel Abal katılmıştır. Sanayi ve Ticaret Bakanı Gabriel Kapris,
TUSCON organizasyonu ile 2008 yılında ülkemizi ziyaret ederek, Türk iş çevreleriyle temaslarda
bulunmuştur.
Port Moresby’de bir Fahri Konsolosumuz (Sir Hugo Berghuser) ve öğrencilerinin tamamı PYG
vatandaşlarından oluşan bir Türk koleji bulunmaktadır.
PYG ile siyasi ve ekonomik ilişkilerimiz, iki ülke arasındaki coğrafi uzaklık nedeniyle, akreditasyon
yoluyla yürütülen diplomatik faaliyetler ve sınırlı ticari faaliyetlerden ibarettir. Bununla birlikte, iki ülke
arasında ilişkilerin geliştirilmesine yönelik çabalarımız sürdürülmektedir.

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

11 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Ülkeye gidecek işadamlarımızın yanlarında çok sayıda kartvizit bulundurmalarında fayda
bulunmaktadır. Kartvizit değişiminde karşı tarafın kartvizitine saygılı davranılmalıdır.
Ülkede sıklıkla duyabileceğiniz “tek dil” anlamına gelen “Wantok” aynı aileden, gruptan, çevreden
olmak benzeri bir anlama sahiptir. Kişiler bazen kendi zararlarına bile olsa wantoklarını korumak ve
kollamakla sorumludur. İş hayatında sorun yaratabilen bu hususla ilgili dikkatli olmakta fayda
bulunmaktadır.
Papua Yeni Gine ile iş yaparken devamlılık önemlidir. İş ziyaretlerinde firmayı aynı insanın temsil
etmesi ve satış sonrası servis, garanti gibi konular pazara giriş stratejesinin bir parçası olarak
yapılandırılmalıdır.
İş hukuku İngiliz yasal prensiplerine dayanmaktadır. İşle ilgili konularda ihtiyatlı davranmakta fayda
bulunmaktadır. Alacakların sigortalanması risklere karşı koruma amacıyla tavsiye edilmektedir.
İş görüşmelerinde hediye alış-verişi adeti yoktur.
Erkekler için uygun giyim, tropik informal olarak adlandırılan uzun, hafif pantolon ve gömlektir. Resmi
giyim pantolon, uzun kollu gömlek ve kravat gerektirmekteyken, devlet görüşmelerinde ceket giyilmesi
uygundur. Kadınlar için muhafazakar ancak sıcak iklim nedeniyle hafif kıyafetler önerilmektedir.

Pasaport ve Vize İşlemleri
Papua Yeni Gine’ye seyahat edecek diplomatik, hizmet, hususi ve umuma mahsus pasaport hamili
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları vizeye tabidir.

-, 2013

12 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Hububat

1001 Buğday ve mahlut

Bitkisel Yağlar

Zeytinyağı ve
fraksiyonları
1509 (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)

Bitkisel Yağlar

1517 Margarin

Şekerli ve Çikolatalı
Mamüller

Kakao içermeyen
1704 şeker mamulleri
(beyaz çikolata
dahil)

Şekerli ve Çikolatalı
Mamüller

Çikolata ve kakao
1806 içeren diğer gıda
müstahzarları

Makarna

1902 Makarnalar

Unlu mamüller

Ekmek, pasta,
kek, bisküvi vs.
1905 İle boş ilaç
kapsülü mühür
güllacı vs.

Maya

Mayalar, cansız
2102 diğer tek hücreli
mikroorganizmalar

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülke İthalatında
Ülkeye
Ülkeye
ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İlk 5 Ülke ve
İhracatı
İhracatı
Ülkelere
2011
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
Pazar Payları
2011 Aylık 2012 Aylık
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
(%)
Veriler*
Veriler*
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

53,5

0,3

8,1

12,7

2,4

14,3

7,1

2,9

-

3

0,1

0,06

49

-

-

181

0,1

-

329

0,1

0,07

434

-

0,01

285

0,2

0,03

622

-

1

180

0,1

-

-

-

- 291,7

8,8

-

-

36,7

0,1

0,1

-

29,4

86,6

-

43,4

0,0

-

121,7

-

4,7

0,0

0,0

-

29,0

-

81,7

0,0

-

-

46,4

-

30,1

0,0

0,0

10,8

0,9

0,4

-

24,9

-

- Avustralya(99), 0%
Singapur (1)
Peru (38),
Türkiye (21),
İtalya (19),
2,8%
İspanya (16),
Avustralya (3)
Avustralya
(68),
- Endonezya
0%
(17), Malezya
(11), Yeni
Zelanda (5)
Malezya (27),
Avustralya
(21), Singapur 23,6%
(18), Tayland
(11),
Endonezya (10)
Avustralya
(57), Malezya
(13), Yeni
18,2%
Zelanda (12),
Çin (9),
Türkiye (3)
Endonezya
(76), Malezya
(13), Çin (5),
19,4%
Avustralya (3),
Singapur (1)
Singapur (24),
Malezya (23),
Avustralya
25%
(18),
Endonezya
(10), Çin (9)
Avustralya(38),
Türkiye(35),
Çin (23),
3,3%
Hollanda (2),
Malezya (1)

Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

13 / 18
Malezya (43),
Singapur (28),
Alkollü/Alkolsüz
Çin (12),
98
0,1
- 73,0
11,5%
içecekler
14,4
Avustralya (8),
Yeni Zelanda
(4)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Sular
2202 (tatlandırıcılı,
lezzetlendirilmiş)

* Veriler 9 aylıktır.

-, 2013

14 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu

15 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Sektör

GTİP Potansiyel Ürün

Ülkenin
Toplam
İthalatı
2011
(milyon
dolar)

Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında İlk ve Rakip
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
5 Ülke ve
Ülkelere
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık Pazar Payları Uyguladığı
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
Veriler*
Veriler*
(%)
Gümrük
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

Temizlik Maddeleri

Sabunlar, yüzey
3401 aktif organik
maddeler

13,5

Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi

4011 Kauçuktan yeni
dış lastikler

73,7

Demir Çelik, Demir
Çelik Eşya

Demir/ çelikten
(dökme
7304 hariç)dikişsiz
tüp, boru, içi
boş profil

130,5

-

Demir Çelik, Demir
Çelik Eşya

Demir/ çelikten
diğer tüp ve
7305 borular-kaynaklı
vb.-çapı>406,
4mm

243,5

-

Elektrikli Makineler ve
Kablolar

Elektrik
8501 motorları,
jeneratörler

9,2

-

Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi

8701 Traktörler

26,6

0,5

Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi

Toplu halde
yolcu taşımağa
8702 mahsus motorlu

98,2

0,1

-

401,4

1.373,8

52,1

230,0

133,9

0,2

35,7

32

0,06

0,10

0,1

-

30

-

0,03

0,4

-

168

-

0,02

2,1

-

1001

-

-

-23

-

0,00

-26

0,47

0,81

369,0

0,1

- 1.043,8

0,7

9,4

-

16

Endonezya
(78), Tayland
(11),
Singapur (3),
Malezya (3),
Filipinler (2)
Japonya (48),
Çin (18),
Endonezya
(10), Tayland
(9),
Avustralya (5)
Endonezya
(58), Japonya
(11),
Singapur
(11),
Avustralya
(11), Çin (5)
Malezya (58),
endonezya
(38), Japonya
(3),
Avustralya
(1),
Avustralya
(74),
Singapur
(12), İsveç
(5), Malezya
(4), Çin (1)
Avustralya
(23), Japonya
(20),
Singapur
(12),
Almanya
(11), Çin (11)
Japonya(46),
Avustralya
(28), Tayland
(7), Çin (5),

-, 2013

10,1%

0%

0%

0%

0%

0%

16 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
taşıtlar

Singapur (4)
Japonya (46),
Eşya taşımaya
Avustralya
Otomotiv Ana ve Yan
8704 mahsus motorlu 181,4
- 3.963,1
0,2
-10
(28), Tayland 100%
Sanayi
taşıtlar
(7), Çin (5),
Singapur (4)
Avustralya
(62),
Kara taşıtları
Otomotiv Ana ve Yan
Singapur(20), 100%
8708 için aksam,
34
0,02
Sanayi
82,3
3.370,9
Malezya (6),
parçaları
İspanya (3),
Fransa (3)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.

Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

17 / 18
Papua (Yeni Gine) - Düzenlenen Önemli Fuarlar

-, 2013

18 / 18

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Contenu connexe

Tendances

Tendances (16)

Panama ulke raporu_2013
Panama ulke raporu_2013Panama ulke raporu_2013
Panama ulke raporu_2013
 
Ozbekistan ulke raporu_2013
Ozbekistan ulke raporu_2013Ozbekistan ulke raporu_2013
Ozbekistan ulke raporu_2013
 
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
 
Guatemala ulke raporu_2013
Guatemala ulke raporu_2013Guatemala ulke raporu_2013
Guatemala ulke raporu_2013
 
Gabon ulke raporu_2013
Gabon ulke raporu_2013Gabon ulke raporu_2013
Gabon ulke raporu_2013
 
El salvador ulke_raporu_2013
El salvador ulke_raporu_2013El salvador ulke_raporu_2013
El salvador ulke_raporu_2013
 
Hindistan ulke raporu_2013
Hindistan ulke raporu_2013Hindistan ulke raporu_2013
Hindistan ulke raporu_2013
 
Ekvator ulke raporu_2013
Ekvator ulke raporu_2013Ekvator ulke raporu_2013
Ekvator ulke raporu_2013
 
Dunya Ekonomisi Bulteni 2013
Dunya Ekonomisi Bulteni 2013Dunya Ekonomisi Bulteni 2013
Dunya Ekonomisi Bulteni 2013
 
Kambocya ulke raporu_2013
Kambocya ulke raporu_2013Kambocya ulke raporu_2013
Kambocya ulke raporu_2013
 
Benin ulke raporu_2013
Benin ulke raporu_2013Benin ulke raporu_2013
Benin ulke raporu_2013
 
Cezayir ulke raporu_2013
Cezayir ulke raporu_2013Cezayir ulke raporu_2013
Cezayir ulke raporu_2013
 
Endonezya ulke raporu_2013
Endonezya ulke raporu_2013Endonezya ulke raporu_2013
Endonezya ulke raporu_2013
 
Kostarika ulke raporu_2013
Kostarika ulke raporu_2013Kostarika ulke raporu_2013
Kostarika ulke raporu_2013
 
Banglades ulke raporu_2013
Banglades ulke raporu_2013Banglades ulke raporu_2013
Banglades ulke raporu_2013
 
Karadag ulke raporu_2013
Karadag ulke raporu_2013Karadag ulke raporu_2013
Karadag ulke raporu_2013
 

En vedette (6)

Afganistan ulke raporu_2013
Afganistan ulke raporu_2013Afganistan ulke raporu_2013
Afganistan ulke raporu_2013
 
Mali ulke raporu_2013
Mali ulke raporu_2013Mali ulke raporu_2013
Mali ulke raporu_2013
 
Kongo ulke raporu_2013
Kongo ulke raporu_2013Kongo ulke raporu_2013
Kongo ulke raporu_2013
 
Izlanda ulke raporu_2013
Izlanda ulke raporu_2013Izlanda ulke raporu_2013
Izlanda ulke raporu_2013
 
How to Make Awesome SlideShares: Tips & Tricks
How to Make Awesome SlideShares: Tips & TricksHow to Make Awesome SlideShares: Tips & Tricks
How to Make Awesome SlideShares: Tips & Tricks
 
Getting Started With SlideShare
Getting Started With SlideShareGetting Started With SlideShare
Getting Started With SlideShare
 

Plus de UlkeRaporlari2013

Plus de UlkeRaporlari2013 (20)

Norvec ulke raporu_2013
Norvec ulke raporu_2013Norvec ulke raporu_2013
Norvec ulke raporu_2013
 
Mozambik ulke raporu_2013
Mozambik ulke raporu_2013Mozambik ulke raporu_2013
Mozambik ulke raporu_2013
 
Moritanya ulke raporu_2013
Moritanya ulke raporu_2013Moritanya ulke raporu_2013
Moritanya ulke raporu_2013
 
Moldovya ulke raporu_2013
Moldovya ulke raporu_2013Moldovya ulke raporu_2013
Moldovya ulke raporu_2013
 
Misir ulke raporu_2013
Misir ulke raporu_2013Misir ulke raporu_2013
Misir ulke raporu_2013
 
Meksika ulke raporu_2013
Meksika ulke raporu_2013Meksika ulke raporu_2013
Meksika ulke raporu_2013
 
Maldiv adalari ulke_raporu_2013
Maldiv adalari ulke_raporu_2013Maldiv adalari ulke_raporu_2013
Maldiv adalari ulke_raporu_2013
 
Malavi ulke raporu_2013
Malavi ulke raporu_2013Malavi ulke raporu_2013
Malavi ulke raporu_2013
 
Makedonya ulke raporu_2013
Makedonya ulke raporu_2013Makedonya ulke raporu_2013
Makedonya ulke raporu_2013
 
Makao ulke raporu_2013
Makao ulke raporu_2013Makao ulke raporu_2013
Makao ulke raporu_2013
 
Madagaskar ulke raporu_2013
Madagaskar ulke raporu_2013Madagaskar ulke raporu_2013
Madagaskar ulke raporu_2013
 
Macaristan ulke raporu_2013
Macaristan ulke raporu_2013Macaristan ulke raporu_2013
Macaristan ulke raporu_2013
 
Luksemburg ulke raporu_2013
Luksemburg ulke raporu_2013Luksemburg ulke raporu_2013
Luksemburg ulke raporu_2013
 
Lubnan ulke raporu_2013
Lubnan ulke raporu_2013Lubnan ulke raporu_2013
Lubnan ulke raporu_2013
 
Litvanya ulke raporu_2013
Litvanya ulke raporu_2013Litvanya ulke raporu_2013
Litvanya ulke raporu_2013
 
Libya ulke raporu_2013
Libya ulke raporu_2013Libya ulke raporu_2013
Libya ulke raporu_2013
 
Letonya ulke raporu_2013
Letonya ulke raporu_2013Letonya ulke raporu_2013
Letonya ulke raporu_2013
 
Laos ulke raporu_2013
Laos ulke raporu_2013Laos ulke raporu_2013
Laos ulke raporu_2013
 
Kuzey kibris ulke_raporu_2013
Kuzey kibris ulke_raporu_2013Kuzey kibris ulke_raporu_2013
Kuzey kibris ulke_raporu_2013
 
Kuveyt ulke raporu_2013
Kuveyt ulke raporu_2013Kuveyt ulke raporu_2013
Kuveyt ulke raporu_2013
 

Papua (yeni gine)-ulke_raporu_2013

  • 1. PAPUA (YENİ GİNE) ÜLKE RAPORU Hazırlayan : Pınar ASLAN Ankara - January, 2013
  • 2. PAPUA (YENİ GİNE) Temel Ekonomik Göstergeler 2008 a 2009 a 2010 a 2011 a 2012 b 2013 c 2014 c GSYİH (milyon dolar, cari fiyatlarla) Reel Büyüme Oranı (%) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar) Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*) Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE) 7.944b 8.615 b 9.929 b 13.650 17.128 19.594 22.211 6,6 b 5,5 b 7,6 b 708 -852 -913 3.385 b 3.522 b 3.750 b 11,3 11,0 6,8 5,5 6,4 -48 -2.240 -716 1.257 4.409 4.646 4.933 7,2 5,7 4.160 6,8 a 4,0 6,0 5,4 9,2 10,1 10,4 10,8 a 10,4 11,0 12,2 2,68 2,70 2,64 2,14a 2,08 1,97 2,06 İhracat (fob, milyon dolar) 5.806 4.392 5.745 6.791 5.671 6.323 8.106 İthalat (fob, milyon dolar) -3.140 -2.871 -3.529 -4.070 -4.800 -4.857 -5.108 Dış Ticaret Hacmi (fob, milyon dolar) 8.946 7.263 9.274 10.861 10.471 11.180 13.214 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 2.665 1.521 2.216 Kredi Faiz Oranı (%, ort.) Döviz Kuru (Kina/$, yıl sonu, piyasa fiyatları) 2.721 872 1.466 2.998 a Güncel b Economist Intelligence Unit tahmini d Economist Intelligence Unit öngörüsü Kaynak: Economist Intelligence Unit Temel Sosyal Göstergeler Resmi Adı Papua Yeni Gine Nüfus 6.310.129 (2012 tahmini) Dil Tok Pisin (resmi), İngilizce (resmi), Hiri Motu (resmi) Din Roman Katolik %27, Protestan %69.4, Baha'i %0.3, Diğer %3.3 Yüzölçümü 462,840km2 Başkent (nüfus) Port Moresby (314.000) Yönetim Şekli Demokratik sisteme sahip anayasal monarşi Devlet Başkanı Thein Sein Başbakan Peter Paire O'NEILL Para Birimi Kina Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar ACP, ADB, AOSIS, APEC, ARF, ASEAN (gözlemci), CP, FAO, G-77, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM (gözlemci), IPU, ITSO, ITU, MIGA, NAM, OPCW, PIF, Sparteca, SPC, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO. Genel Bilgiler Coğrafi Konum Papua Yeni Gine, Güneybatı Pasifik’te, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun güneyinde yer almaktadır, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Adaları ve birçok bitişik ada gruplarını içine alan bağımsız bir ülkedir. Batısında Endonezya, güneyinde Avustralya bulunur. Tropik bir iklime sahip olan ülkede Aralık-Mart arası kuzeybatı musonu, Mayıs-Ekim arası güneydoğu musonu yaşanmaktadır. Dağların yoğun olduğu ülke volkanik açıdan hareketli bir bölgedir. Siyasi ve İdari Yapı -, 2013 2 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 3. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Papua Yeni Gine (PYG) topraklarının tümü Milletler Cemiyeti'nin kararı ile Avustralya'nın yönetimine verilmiştir. 1942-1945 yılları arasında Japonya tarafından işgal edilen PYG, 1949'dan itibaren, "PYG Toprakları" adı altında Avustralya tarafından yönetilmiştir. PYG’de 1951'de ilk Yasama Konseyi kurulmuş ve 1964'te üyelerinin çoğunluğu yerli halk tarafından seçilmiştir. Ülkenin adı 1971'de "Papua Yeni Gine" olarak değiştirilmiş ve 1973'te iç işleri bağımsız olarak yürütülmeye başlanmıştır. 16 Eylül 1975 tarihinde Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti adıyla tam bağımsızlığına kavuşmuştur. Parlamenter demokratik sisteme sahip anayasal bir monarşi olan PYG’de, Devlet Başkanı Kraliçe II. Elizabeth, Genel Vali Michael Ogio tarafından temsil edilmektedir. PYG, 19 idari bölge ve bir özerk bölgeden (Bougainville) oluşmaktadır. 109 üyeli Parlamento’da farklı ölçeklerde birçok parti bulunmaktadır. Ağustos ayında başbakan olan O’Neill bir koalisyon hükümeti kurmuştur. Papua Yeni Gine’de bir partinin çoğunluğu sağlaması enderdir. Genelde bağımsız adaylar seçim sonrası partilere kaymaktadır. Bir sonraki genel seçimler 2017 yılında gerçekleşecek olup, ilk 18 ayın ardından olabilecek erken seçimi engellemek için O’Neill gerekli desteği sağlamaya çalışmaktadır. Genel Ekonomik Durum Ekonomik Yapı Papua Yeni Gine’nin çok sayıda adadan oluşan coğrafi yapısı, kaynakların etkili biçimde kullanılmasını güçleştirmektedir. Papua Yeni Gine ekonomisi, büyük ölçüde maden cevheri, petrol, kahve, kakao ve kereste ihracatına dayandığından, dünya pazarında yaşanan fiyat dalgalanmalarına karşı duyarlıdır. Somare Hükümeti, sağladığı bütçe disipliniyle giderleri kontrol altına almıştır. 2003 yılından itibaren büyümeye başlayan ekonomi, 2008 yılında % 6,6, 2009’da %5,5, 2010’da %7,6, 2011’de %11 büyümüştür. PYG’nin en büyük ticaret ortakları Avustralya, ÇHC ve Japonya’dır. Son yıllardaki ekonomik büyümeye rağmen ülke halen çok fakirdir. Yasal sistemdeki sorunlar, arazi kiraları ve fiziksel altyapının yetersizliği özel sektörün ve ekonomik büyümenin önündeki engellerdir. Papua Yeni Gine bölgede iş yapma kolaylığı ve maliyetler açısından en avantajsız ülke olarak değerlendirilmektedir. Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, son yıllarda diğer madenler ile petrol ve doğalgaz üretimine de ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60 civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin 1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır. Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir. Avustralya’nın 2009-2010 döneminde PYG’ye sağladığı yardım, 375 milyon ABD Doları’nın üzerindedir. Bu rakam, PYG bütçesinin yaklaşık % 14’üne denk gelmektedir. Avustralya Hükümeti PYG ile yakın ilişkilerini korumayı amaçlamaktadır. Ancak PYG hükümeti Avustralya ile ticarete ve Avustralya’nın yardımlarına olan bağımlılığı azaltmayı hedeflemekte ve Çin’le olan ekonomik bağlantılarını artırmak istemektedir. Üst üste 11 senedir büyüyen Papua Yeni Gine ekonomisinin 2012 yılında büyüme oranının %6,8 olması beklenmektedir. Emtia fiyatlarındaki artış, LNG projeleri ve diğer sektörlere etkisi ekonomik büyümeyi desteklemektedir. 2011 yılında belirgin ölçüde daralan mali açığın 2012 yılında GSYİH’ın %3’ü oranında gerçekleşmesi beklenmektedir. 2011 yılında GSYİH’nin %17,6’sı oranında gerçekleşen cari açığın 2012 yılında %12,6’ya daralması beklenmektedir. Dengesizliğin sebebi LNG projeleri için gelen doğrudan yabancı yatırımlardır. Enflasyon oranı nisbeten yüksek olarak değerlendirilmektedir. 2011 yılın %8,4 olan fiyat artış oranının 2012 yılında %8,7 olması beklenmektedir. Rekor düzeydeki kamu ve özel sektör yatırımları sebebiyle inşaat, gemicilik ve liman hizmetleri gibi alanlar tam kapasiteye yakın çalışmaktadır. Kamu işletmeleri genelde zarar etmekte ve gelişme gösterememektedir. Ekonomik büyümeye rağmen fakirlik ve işsizlik yüksek seyretmektedir. Kırsal bölgelerde işsizlik %40’a kadar çıkabilmektedir. 2013 yılında ana projelerin inşasının yavaşlaması ve eski madenlerin çıktısının azalmasıyla büyümenin 2012 yılı tahmini olan %6,8’den %5,5’a yavaşlaması beklenmektedir. 2013 yılında ihracatın %5,9, özel tüketimin %5,1 artması beklenmektedir. 2014 yılında başlayarak 2015 yılında tam kapasiteye ulaşacak LNG üretimi reel GSYİH’yi de %16,9 yukarıya taşıyacaktır. Bunu takiben büyümenin yaklaşık %5 civarında seyretmesi beklenmektedir. 2014-17 arasında özel tüketimin ve yatırımın artmasıyla ithalat da artacaktır. Fakirlik ve işsizliğin azalması için yıllık %7-8 reel büyüme olması gerekmektedir. Bu hedef ancak ülkenin mineral zenginliğinin etkili kullanımı ile mümkün olacaktır. Sürdürülebilir büyümenin sağlanması için altyapının belirgin biçimde düzeltilmesi gerekmektedir. Özel sektördeki büyüme, yasal problemler, yolsuzluk sorunu çözülmediği ve yüksek nakliye ve telekom giderleri düşürülmediği sürece sınırlı olacaktır. Ekonomik Performans Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 3 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 4. Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu 2012 a 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b 2017 b Reel Büyüme Oranı (%) 6.8 5.5 6.4 14.6 6.2 6.7 Gayrısafi Tarımsal Üretim Büyüme Oranı (%) 2.5 2.0 3.0 3.0 2.0 3.0 Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE) 3.1 5.1 5.4 6.1 7.9 7.0 Enflasyon Oranı (%, dönem sonu., TÜFE) 4.0 6.0 5.4 6.1 7.9 7.0 Kısa vadeli bankalararası faiz oranı 10.4 11.0 12.2 12.1 11.6 11.6 İhracat (fob, milyar dolar) 5.7 6.3 8.1 11.2 10.9 11.3 İthalat (fob, milyar dolar) 4.8 4.9 5.1 5.3 5.7 6.2 -2.7 -1.0 0.9 3.0 1.6 1.2 -16.0 -5.2 4.1 11.3 5.2 3.4 4.8 4.5 4.2 4.0 3.8 3.7 Döviz Kuru Kina:US$ (ortalama) 2.08 2.03 2.02 2.04 2.04 2.02 Döviz kuru Kina:EUR (dönem sonu) 2.78 2.62 2.67 2.62 2.59 2.54 Döviz Kuru Kina:¥100 (dönem sonu) 2.37 2.55 2.50 2.38 2.21 2.21 Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar) Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %) Dış Borç (yıl sonu; US$ bn) Kaynak: Economist Intelligence Unit a: Eiu tahmini, b: Eiu Öngörüsü Sektörler Tarım ve Hayvancılık Tarım sektörünün GSYİH içerisindeki payı %32’dir ve nüfusun %75’i tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Tarımda ihracata yönelik üretim öne çıkmakta olup, bu trendin önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. Tarım ürünleri ihracatının %90’ını kahve, kakao, palm yağı ve hindistan cevizidir. Çay, kakule, kauçuk, kırmızı biber ve pire otu ihracatta öne çıkan diğer tarımsal ürünlerdir. Taze meyve sebze ve işlenmiş tarım ürünlerinin de ihracat potansiyeli yüksektir. Papua Yeni Gine’de maliyetlerin ve nakliye giderlerin yüksek olması ülkenin tarım ürünlerinde fiyat bazlı rekabetine engellese de, ürünlerin doğal, organik olması gibi değer katıcı özelliklere sahip olması sebebiyle global piyasada yer bulabilmektedir. Papua Yeni Gine son derece verimli bir toprağa ve tarım için uygun bir iklime sahiptir. Ülkenin küçük ölçekli tarımsal üretimi iç piyasaya yöneliktir. Bu kapsamdaki ürünler taze meyve sebze, et, yumurta, tütün, tahıllar ve şekerdir. Kahve Papua Yeni Gine için en önemli ekin hem döviz getirisi açısından hem de istihdam açısından arabica cinsi kahvedir. Kahve ekimi daha çok küçük çiftçiler tarafından ülkenin dağlık bölgelerinde gerçekleştirilmektedir. Üretimin %70’i 250.000 küçük çiftlikten gelmektedir. Bu bölgelerde yaşayanların yaklaşık yarısı gelirini kahveden elde etmektedir. Küçük çiftçiler için bu alanda halen büyük potansiyel bulunmaktadır. Kakao Kahveden sonra Papua Yeni Gine için ihracat değeri olan 2. önemli ekin kakaodur. Kakao ekimi daha çok adalar bölgesinde yoğunlaşmış olmasına rağmen ülkenin diğer alanları da kakao üretimi için uygundur. Geçtiğimiz 10 senelik dönemde küçük çiftçilerin üretiminde yıllık %5 artış söz konusudur ve toplam çıktının %70’i 70.000 üretici tarafından üretilmektedir. Yüksek verimli hibrid tohumların piyasaya girmesiyle ülke düşük fiyatlarda bile rekabetçiliğini koruyabilmektedir. Kakao üretimi önümüzdeki dönemde yeni tohumların da geliştirilmesiyle yüksek potansiyele sahip gözükmektedir. Hindistan Cevizi Hindistan cevizi ağacının Papua Yeni Gine’de uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Son yıllarda arazilerde ekimi azalsa da 100.000 civarında küçük çiftçi üretimin %60’ını gerçekleştirmektedir. Üretimin %20’si ülkede tüketilmektedir. Geleneksel uzun Hindistan cevizi özellikle kıyı bölgelerindeki küçük çiftçiler için önemli bir yiyecek ve gelir kaynağıdır. Çok fazla gelir getirmese de, yetiştirme maliyetinin düşük olması fiyatlardan bağımsız olarak üretime devam edilmesine neden olmaktadır. Palm Yağı Geçmişi 20 yıldan uzun olmasa da palm yağı, en önemli 3. tarımsal ihracat ürünüdür. Yakın gelecekte palm yağının önem açısından kahveyle rakip olacağı öngörülmektedir. Üretim küçük çiftçilerle büyük tarım arazileri arasında eşit durumdadır. Papua Yeni Gine sahip olduğu özellikle büyük tarım arazilerindeki yüksem verimlilik oranı, modern değirmenler ve yüksek kaliteli dikim makineleri ile rekabet avantajına sahiptir. Küçük çiftliklerin verimliliği daha düşük olsa da diğer ürünlerden daha karlı olması sebebiyle üretici tarafından tercih edilmektedir. -, 2013 4 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 5. Ülkenin %40’ı kesmeye müsait ağaçlardan oluşmakta olsa da ağaç işleme endüstrisi yavaş gelişmektedir. Bazi Güney Doğu Asya firmaları sektörde aktif olsa da Dünya Bankası ve diğer bağışçılar ormansızlaşma ve çevreye verilen zarar gibi sebeplerde sektörden çekilmişlerdir. Ülkede özellikle orkinos balıkçılığı aktiftir. Ancak balıkçılık yaygın olarak diğer ülkelerin balıkçılarının izinli olarak Papua Yeni Gine sularında avlanmasıyla gerçekleşmektedir. Ayrıca ihracatta karides de önemli yere sahiptir. Sanayi Papua Yeni Gine ekonomisi sanayi ürünleri konusunda ithalata bağımlıdır. Madencilik hariç, sanayi sektörlerinin GSYİH’a katkısı %9 civarındadır ve ihracata çok az katkısı bulunmaktadır. Bira, sabun, beton, hazır giyim, kağıt ürünleri, kibrit, dondurma, konserve et, meyve suyu, mobilya, kontrplak ve boya küçük ölçekli üretimi olan ürünlerdir. İç pazarın küçük olması, yüksek işcilik ücretleri ve yüksek nakliye maliyetleri sanayinin gelişmesinin önündeki engellerdir. Doğal kaynaklardan gelen zenginliğin üstüste yıllar boyunca GSYİH’a yaptığı katkıların sonucu olarak hükümet önümüzdeki dönemde sanayinin GSYİH’a etkisini %30’a çıkarma hedefi koymuştur. Ülkedeki sanayi daha çok ülkenin sahip olduğu kaynaklar çerçevesinde şekillenmiştir. Örneğin su altı zenginliklerinin bol olması sebebiyle su ürünleri işleme sektörü ve tarıma uygun bir ülke olması sebebiyle gıda işleme sanayi gelişme göstermiştir. Mineral ve petrol kaynakların işlenmesi dışında sanayi çok sınırlıdır. Gıda işleme sanayi PYG’nin en gelişmiş sanayi dallarından biridir. Gıda ve içecek tüketiminin artması sektörün hızlı gelişiminin nedenlerindendir. Özellikle tüm Papua Yeni Ginelilerin karşılayabileceği fiyatta ithal ikame ürünlerin pazarlanması sektörün en büyük başarılarındandır. Sektörün bu başarısı yeni bir yatırım dalgasına sebep olmuş, üretim kapasitesini ve karlılığı artıracak yeni fabrika yatırımları gerçekleştirilmiştir. İç pazarın yanı sıra, ihraç edilen tarım ürünlerinin işlenmesi de üretim açısından önemlidir. Kahve, kakao gibi ekinlerin işlenmesi, palm yağı ve kakao kullanılarak üretilen çikolata gibi ürünlerin yurtiçinde üretilmesi bu kapsamda değerlendirilebilir. PYG orta vadeli plan kapsamında, hükümet katma değeri yüksek, uzun süreli istihdam sağlayacak sektörlere yatırım çekme konusunda çaba göstermektedir. Petrol ve gaz sektöründe arıtım ve petrokimya işleme, kimya, ilaç, konserve balık tesisleri, mobilya ve ağaç ürünleri, biyo-yakıt üretimi söz konusu alanlardandır. Madencilik Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, diğer madenler ile petrol ve doğalgaz üretimine de son yıllarda ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60 civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin 1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır. Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir. Madencilik ile birlikte petrol ve gaz sektörünün toplamı GSYİH’ın dörtte birini oluşturmaktadır. Emtia fiyatlarındaki artış iki sektörün de büyümesine sebep olmuştur. 2012 yılında Ramu nikel ve kobalt madenlerinin de üretime başlamasıyla madencilik sektörünün çıktısının %20 artacağı öngörülmektedir. Papua Yeni Gine ekonomisinin belkemiğini oluşturan madencilik sektörünün büyük ölçekli gelişimi 1970’lerde Bouganville’de Panguna bakır madeniyle başlamıştır. Panguna madeni artık aktif olmasa da büyük ölçekli altın madenleri ülkenin ihracatına ve GSYİH’a büyük katkı sağlamaktadır. PYG İstatistik Ofisi verilerine göre 2011 yılında mineral ve petrol vergi gelirleri ülke gelirlerinin üçte ikisini oluşturmuştur. Son iki yıl içerisinde altın fiyatlarının onz başına 1400$’ı zorlaması ve bakır fiyatlarının ikiye çıkması sektöre olan ilgiyi açıklamaktadır. Gelişmiş ülkelerde iş yapma kolaylığı olmasına rağmen kaynakların azalmış olması, az gelişmiş pazarlardaki geniş mineral kaynakları daha cazip hale getirmektedir. Madenlerindeki mineral içeriğin ortalamanın üzerinde olması ülkeyi madencilik firmaları için potansiyel hale getirmektedir. 2012 yılı itibariyle ülkede bulunan 9 aktif madenin tamamında metal çıkarma konusunda yoğunlaşılmıştır. Başlıca 3 büyük maden, Batı Bölgesinde yer alan Ok Tedi bakır ve altın madenleri, Enga bölgesinde yer alan Porgera altın madeni ve New Ireland bölgesinde yer alan Lihir altın madenidir. Turizm Turizm hükümetin ekonomik gelişme ve istihdam için belirlediği öncelikli alanlardan biridir. Kinanın diğer para birimlerine kıyasla düşük değeri ülkeyi tur,stler için cazip kılmaktadır. Hükümet tarafından kurulan Papua Yeni Gine Turizm Promosyon Otoritesi turizmin gelişiminden sorumludur. Kurumun sorumlulukları arasında Papua Yeni Gine’yi bir turist merkezi olarak tanıtmak ve turizm yatırımı çekmek bulunmaktadır. (http://www.papuanewguinea.travel/welcome) Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 5 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 6. Enerji Mineral kaynakların dışında PYG’de başlıca hidrokarbon rezervleri de bulunmaktadır.1993 yılında günlük 125.800 varile ulaşan üretim, ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerine göre o dönemden beri azalmaktadır. Petrol kaynakları 1996 yılındaki 400m varilden, 2011 yılında 88m varile düşmüştür. Ancak son yıllarda petrol arama lisanslarındaki artış nedeniyle, arama çalışmalarının yeni kaynaklara ulaşabileceği düşünülmektedir. Tam olarak miktarı belirlenmemiş olsa da ülke azımsanmayacak miktarda doğal gaz kaynağına sahiptir. Sıvılaştırılmış doğalgaz projesinin 2014 yılı itibariyle hayata geçmesi beklenmektedir. Bunu takiben sırada bekleyen büyük projelerin de hayata geçirilmesi öngörülmektedir. Geliştirilme aşamasında olan projeler arasında Kanadalı bir firma olan Interoil, ABD’li firmalar Bechtel ve Conocophillips ve Korea Gas firmalarının projeleri yer almaktadır. Bankacılık Bankacılık sektöründe bireysel ve ticari hizmet sunan en büyük 3 banka Westpac, ANZ ve Bank of South Pacific’tir. EFT, POS ve ATM hizmetleri başlıca merkezlerde bulunmaktadır. Finans sektöründe faaliyet gösteren firmalar Kina Securities, Credit Cooperation ve Finance Cooperation Ltd’dir. Bank of PNG, Papua Yeni Gine’nin merkez bankası ve piyasa düzenleyicisidir. Para politikası, finans sektörü süpervizyonu ve ödeme sistemine ilişkin daha fazla bilgiye www.bankpng.gov.pg adresinden ulaşılması mümkündür. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü Papua Yeni Gine’ye 2010 yılında 28,9 milyon $’lık doğrudan yabancı yatırım akışı olmuştur. Yabancı Yatırımlar 2001 $62,540,530.00 2002 $18,278,810.00 2003 $117,666,800.00 2004 $30,503,890.00 2005 $38,395,200.00 2006 $12,856,860.00 2007 $102,281,500.00 2008 ($30,480,480.00) 2009 $423,244,800.00 2010 $28,941,330.00 Kaynak: IMF Papua Yeni Gine’ye yatırım yapmak isteyen firmalar Papua Yeni Gine Yatırım Promosyon Otoritesi ile temasa geçerek detaylı bilgiye erişebilirler. The Managing Director Investment Promotion Authority PO Box 5053 Boroko, NCD 111 PAPUA NEW GUINEA Telefon: (675) 321 7311/ 321 3900 Faks: (675) 321 2819/ 320 2237 320 2237 E- mail: biepd@ipa.gov.pg Web sitesi: www.ipa.gov.pg Dış Ticaret Genel Durum 2011 yılında 8,3 milyar dolar ihracat, 6,1 milyar dolarlık ihracatı olan Papua Yeni Gine’nin dış ticaret hacmi 14,4 milyar dolardır. Ülkenin Dış Ticareti -, 2013 6 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 7. ? Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar) 2007 2008 2009 2010 2011 İhracat 4.905 6.028 5.087 6.371 8.297 İthalat 2.635 3.113 3.449 4.500 6.111 Dış Ticaret Hacmi 7.540 9.140 8.536 10.871 14.408 Kaynak: Trademap İhracatında Başlıca Ürünler İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) GTİP 2008 TOPLAM 7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) 2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 2009 2010 2011 6.028 5.087 6.371 8.297 1.434 1.655 1.216 1.003 2.176 1.441 1.570 772 1.272 2.077 733 1.344 4403 Yuvarlak ağaçlar 521 343 586 727 1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 456 344 406 662 0 1 38 391 200 178 213 363 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 202 135 212 225 1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/ kavrulmuş, bütün/ kırık) 181 220 201 198 1513 Hindistan cevizi, palm çekirdeği/ babassu yağları (kimyasal olarak değiştirilmemiş 1604 Hazırlanmış/ konserve edilmiş balıklar; balık yumurtası ve havyar 120 57 77 138 79 81 77 107 40 58 57 71 2616 Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri 45 23 35 34 4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb. tabii sakızlar 18 12 20 28 9 5 13 19 4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 24 17 17 18 7204 Demir/ çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 15 7 14 18 6 8 11 15 27 17 18 14 4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar 5 5 5 8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler 0 8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları 4 7106 Gümüş (ham/ yarı işlenmiş, pudra halinde) 901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları 303 Balıklar (dondurulmuş) 1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 4421 Ağaçtan diğer eşya 1203 Kopra 9014 Pusulalar, denizci kompasları, yolculukta kullanılan aletler 9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya 2306 Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç) arta kalan küspe ve katı atıklar 902 Çay 4103 Diğer ham deriler 302 Balık (taze/ soğutulmuş) 306 Kabuklu hayvanlar (canlı/ taze/ soğutul./ dondurul./ kurutul./ tuzlan. vs.) 8903 Yatlar, diğer eğlence ve spor teknesi; kürekli kayık, kano 10 0 9 7 6 9 - 3 9 9 7 18 17 2 7 4 3 5 7 9 9 7 7 4 6 4 6 10 5 3 6 8 4 8 6 0 0 0 6 Kaynak: www.trademap.org Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 7 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 8. İthalatında Başlıca Ürünler İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar) GTİP 2008 TOPLAM 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 7305 Demir/ çelikten diğer tüp ve borular-kaynaklı vb.-çapı>406, 4mm 9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya 8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 7304 Demir/ çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 8702 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus motorlu taşıtlar 8430 Toprak, maden, cevheri taşıma, ayırma, seçme vb. İş makineleri 8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri 8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler 8414 Hava-vakum pompası, hava/ gaz kompresörü, vantilatör, aspiratör 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb. 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri 8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme vb. için makineler 8481 muşlukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil 2009 2010 2011 3.113 3.449 4.500 6.111 265 202 469 630 263 304 371 548 21 17 22 243 116 158 175 234 113 94 139 186 102 116 202 181 49 130 45 70 50 106 47 44 85 98 26 23 35 97 18 46 45 95 11 16 35 85 7 14 28 83 34 43 61 82 61 82 140 82 38 44 57 74 24 14 21 71 44 62 67 63 57 20 59 19 37 59 43 82 45 58 41 53 50 58 19 20 24 54 16 31 39 54 29 4 34 52 130 138 47 18 27 46 4 16 36 45 34 32 36 43 10 16 7326 Demir/ çelikten diğer eşya 7308 Demir/ çelikten inşaat ve aksamı 204 Koyun ve keçi eti 8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik 1001 Buğday ve mahlut 8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 1006 Pirinç 142 Balon, hava gemisi, planör vb. diğer hava taşıtlarının aksam 8803 ve parçaları 43 8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar 8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı Kaynak: Trademap -, 2013 11 16 8 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 9. Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar) ÜLKELER 2008 2009 2010 2011 TOPLAM 6.028 5.087 6.371 8.297 Avustralya 2.478 2.313 2.711 3.846 Japonya 898 684 970 928 Çin 515 358 777 815 Almanya 348 219 306 477 Güney Kore 229 213 201 332 Filipinler 146 252 326 246 Hollanda 122 98 134 229 Hindistan 272 71 150 208 İngiltere 118 84 87 205 Malezya 132 111 130 196 İtalya 69 109 122 156 112 107 101 145 20 40 25 138 156 121 109 134 Singapur 61 65 44 69 Tayland 59 91 58 65 Belçika 60 41 47 41 Tayvan 50 8 11 18 Yeni Zelanda ABD Endonezya İspanya 86 21 8 11 Rusya 4 5 7 10 Fransa 7 13 9 9 14 11 3 4 İsveç 2 2 1 3 Danimarka 1 4 1 2 Kanada 2 2 2 2 Yeni Kaledonya 1 1 1 1 Slovenya 0 0 Polonya 1 2 Çin 0 1 1 Kaynak: Trademap Dış Ticaret Politikası ve Vergiler Tarifeler ve Diğer Vergiler PYG’de Armonize Sisteme dayalı tek kolonlu gümrük tarifesi uygulanmaktadır. PYG hükümeti vergi indirme programı dahilinde vergilerde indirim yapılmaktadır. İhracatçıların konuyla ilgili detaylı bilgi için PNG Internal Revenue Commission ile temasa geçmesinde fayda bulunmaktadır Gümrük İdaresi İletişim Bilgileri: PNG Customs Headquarters:Champion Parade P.O. Box 923, Port Moresby, NCD 121 Tel: +675 322 6882 Fax: +675 321 3442 Web: http://www.customs.gov.pg/ Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 9 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 10. Papua New Guinea Internal Revenue Commission Bureau of Customs PO Box 777, Port Moresby Tel: +675 322 6600 Fax: +675 321 4249 Karantina İdaresi İletişim Bilgileri: National Agriculture Quarantine & Inspection Authority PO Box 741, Port Moresby Tel: +675 311 2100 Fax: +675 325 1673 Tarife Dışı Engeller Bazı bitki ve tohumlar, hayvancılık ürünleri, silah ve askeri ekipman gibi bazı ürünler dışında ithalat lisansı zorunluluğu bulunmamaktadır. İthalatı yasak olan ürünler: • Pişmemiş tavuk eti ve yumurta • Pornografi • Uyuşturucu ilaçlar • Bazı silahlar İthalatı kısıtlı ürünler: pişmiş ve işlenmiş tavuk eti, silah ve ateşli silahlar, taze meyve ve sebze çeşitleri Yabancı para kontrolü Papua Yeni Gine Bankası ve Finans ve Planlaması Departmanı tarafından düzenlenmekte ve uygulanmaktadır. Türkiye ile Ticaret Genel Durum Türkiye-Papua Yeni Gine Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar) İthalat İhracat Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 2004 0,17 619,06 619,23 618,89 2005 6,44 756,49 762,93 750,05 2006 0 869,6 869,6 869,6 2007 45,29 1.343,49 1.388,78 1.298,21 2008 0 1.618,20 1.618,20 1.618,20 2009 7,91 1.737,45 1.745,36 1.729,53 2010 7,5 2.353,44 2.360,95 2.345,94 2011 27,15 2.119,88 2.147,02 2.092,73 2011* 19 2.094 2.113 2.075 2012* 36 3.909 3.945 3.872 *: 11 aylık verilerdir. Kaynak: TÜİK Türkiye'nin Papua Yeni Gine'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar) 2009 TOPLAM 2010 2011 1.737.445,00 2.353.443,00 2.119.875,00 2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar 564.462,00 811.853,00 1.014.025,00 8701 Traktörler 281.626,00 474.659,00 519.427,00 2522 Kireç 441.859,00 564.640,00 244.396,00 63.525,00 3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar 62.609,00 84.941,00 1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 30.795,00 68.268,00 1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve 1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç 64.842,00 59.132,00 38.290,00 47.549,00 55.050,00 29.481,00 -, 2013 4.250,00 10 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 11. 9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 6.040,00 9841 Gemi ve uçak kumanyası 8432 Toprağı hazırlamaya, işlemeye, ekmeye, ormancılıkta kullanılan makina ve cihazlar; çimen, spor sahal 8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve ben 2209 Sirkeler ve asetik asitten elde edilen sirke yerine geçen maddeler 3304 Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar (güneşlenme kremleri ve müst. dahil), manikür ve p 6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) 16.842,00 16.740,00 1902 Makarnalar ve kuskus 20.130,00 11.880,00 5.411,00 38.773,00 11.750,00 11.832,00 8.072,00 1.196,00 713 936 179 708 525 6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası 214 1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil) 480 1.250,00 4910 Matbu her türlü takvim 150 100 100 4901 Kitaplar, broşürler, risaleler ve benzeri matbuat 167 300 7005 Float cam ve yüzeyi taşlanmış veya parlatılmış cam (plakalar halinde) Kaynak: TÜİK 8.327,00 Türkiye'nin Papua Yeni Gine'den İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar) 2009 TOPLAM 2010 2011 7.912,00 7.502,00 27.147,00 4113 Diğer hayvanların dabaklama veya ara kurutmadan sonra ileri derecede hazırlanmış deri ve köseleleri 19.058,00 3215 Matbaa, yazı, çizim ve diğer mürekkepler 7.084,00 8714 87.11 ila 87.13 pozisyonlarındaki taşıtların aksam, parça ve aksesuarı 413 8487 Diğer makinaların aksam ve parçaları (elektrik konnektörleri, izolatörler, bobinler, kontaklar vb ak 410 3926 Plastikten diğer eşya 182 905 Vanilya 7.912,00 4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası, kılıf vb. Kaynak: TÜİK 7.502,00 İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller Türkiye – Papua Yeni Gine Siyasi İlişkiler Türkiye-PYG arasında diplomatik ilişkiler, 30 Mayıs 1979 tarihinde kurulmuştur. Karşılıklı mukim Büyükelçilikler bulunmamakta olup Kanberra Büyükelçiliğimiz PYG’ye akreditedir. 9-11 Nisan 2008 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Pasifik Adaları Dışişleri Bakanları Toplantısı’na PYG Dışişleri Bakanı Samuel Abal katılmıştır. Sanayi ve Ticaret Bakanı Gabriel Kapris, TUSCON organizasyonu ile 2008 yılında ülkemizi ziyaret ederek, Türk iş çevreleriyle temaslarda bulunmuştur. Port Moresby’de bir Fahri Konsolosumuz (Sir Hugo Berghuser) ve öğrencilerinin tamamı PYG vatandaşlarından oluşan bir Türk koleji bulunmaktadır. PYG ile siyasi ve ekonomik ilişkilerimiz, iki ülke arasındaki coğrafi uzaklık nedeniyle, akreditasyon yoluyla yürütülen diplomatik faaliyetler ve sınırlı ticari faaliyetlerden ibarettir. Bununla birlikte, iki ülke arasında ilişkilerin geliştirilmesine yönelik çabalarımız sürdürülmektedir. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 11 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 12. Ülkeye gidecek işadamlarımızın yanlarında çok sayıda kartvizit bulundurmalarında fayda bulunmaktadır. Kartvizit değişiminde karşı tarafın kartvizitine saygılı davranılmalıdır. Ülkede sıklıkla duyabileceğiniz “tek dil” anlamına gelen “Wantok” aynı aileden, gruptan, çevreden olmak benzeri bir anlama sahiptir. Kişiler bazen kendi zararlarına bile olsa wantoklarını korumak ve kollamakla sorumludur. İş hayatında sorun yaratabilen bu hususla ilgili dikkatli olmakta fayda bulunmaktadır. Papua Yeni Gine ile iş yaparken devamlılık önemlidir. İş ziyaretlerinde firmayı aynı insanın temsil etmesi ve satış sonrası servis, garanti gibi konular pazara giriş stratejesinin bir parçası olarak yapılandırılmalıdır. İş hukuku İngiliz yasal prensiplerine dayanmaktadır. İşle ilgili konularda ihtiyatlı davranmakta fayda bulunmaktadır. Alacakların sigortalanması risklere karşı koruma amacıyla tavsiye edilmektedir. İş görüşmelerinde hediye alış-verişi adeti yoktur. Erkekler için uygun giyim, tropik informal olarak adlandırılan uzun, hafif pantolon ve gömlektir. Resmi giyim pantolon, uzun kollu gömlek ve kravat gerektirmekteyken, devlet görüşmelerinde ceket giyilmesi uygundur. Kadınlar için muhafazakar ancak sıcak iklim nedeniyle hafif kıyafetler önerilmektedir. Pasaport ve Vize İşlemleri Papua Yeni Gine’ye seyahat edecek diplomatik, hizmet, hususi ve umuma mahsus pasaport hamili Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları vizeye tabidir. -, 2013 12 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 13. Sektör GTİP Potansiyel Ürün Hububat 1001 Buğday ve mahlut Bitkisel Yağlar Zeytinyağı ve fraksiyonları 1509 (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Bitkisel Yağlar 1517 Margarin Şekerli ve Çikolatalı Mamüller Kakao içermeyen 1704 şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil) Şekerli ve Çikolatalı Mamüller Çikolata ve kakao 1806 içeren diğer gıda müstahzarları Makarna 1902 Makarnalar Unlu mamüller Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. 1905 İle boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. Maya Mayalar, cansız 2102 diğer tek hücreli mikroorganizmalar Ülkenin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Türkiye'ye Toplam Ülkeye Toplam Dünya Ülkeye Toplam Ülke İthalatında Ülkeye Ülkeye ve Rakip İthalatı İhracatı İhracatı İthalatında İhracatındaki İthalatındaki İlk 5 Ülke ve İhracatı İhracatı Ülkelere 2011 2011 2011 Ülkenin Değişim Değişim Pazar Payları 2011 Aylık 2012 Aylık Uyguladığı (milyon (milyon (milyon Payı 2011 2010-2011 2010-2011 (%) Veriler* Veriler* Gümrük dolar) dolar) dolar) (%) (%) Oranları 53,5 0,3 8,1 12,7 2,4 14,3 7,1 2,9 - 3 0,1 0,06 49 - - 181 0,1 - 329 0,1 0,07 434 - 0,01 285 0,2 0,03 622 - 1 180 0,1 - - - - 291,7 8,8 - - 36,7 0,1 0,1 - 29,4 86,6 - 43,4 0,0 - 121,7 - 4,7 0,0 0,0 - 29,0 - 81,7 0,0 - - 46,4 - 30,1 0,0 0,0 10,8 0,9 0,4 - 24,9 - - Avustralya(99), 0% Singapur (1) Peru (38), Türkiye (21), İtalya (19), 2,8% İspanya (16), Avustralya (3) Avustralya (68), - Endonezya 0% (17), Malezya (11), Yeni Zelanda (5) Malezya (27), Avustralya (21), Singapur 23,6% (18), Tayland (11), Endonezya (10) Avustralya (57), Malezya (13), Yeni 18,2% Zelanda (12), Çin (9), Türkiye (3) Endonezya (76), Malezya (13), Çin (5), 19,4% Avustralya (3), Singapur (1) Singapur (24), Malezya (23), Avustralya 25% (18), Endonezya (10), Çin (9) Avustralya(38), Türkiye(35), Çin (23), 3,3% Hollanda (2), Malezya (1) Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır. 13 / 18
  • 14. Malezya (43), Singapur (28), Alkollü/Alkolsüz Çin (12), 98 0,1 - 73,0 11,5% içecekler 14,4 Avustralya (8), Yeni Zelanda (4) Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır. Sular 2202 (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) * Veriler 9 aylıktır. -, 2013 14 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 15. Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu 15 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 16. Sektör GTİP Potansiyel Ürün Ülkenin Toplam İthalatı 2011 (milyon dolar) Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülke Türkiye'ye Ülkeye Toplam Dünya Ülkeye Toplam Ülkeye Ülkeye İthalatında İlk ve Rakip İhracatı İhracatı İthalatında İhracatındaki İthalatındaki İhracatı İhracatı 5 Ülke ve Ülkelere 2011 2011 Ülkenin Değişim Değişim 2011 Aylık 2012 Aylık Pazar Payları Uyguladığı (milyon (milyon Payı 2011 2010-2011 2010-2011 Veriler* Veriler* (%) Gümrük dolar) dolar) (%) (%) Oranları Temizlik Maddeleri Sabunlar, yüzey 3401 aktif organik maddeler 13,5 Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 73,7 Demir Çelik, Demir Çelik Eşya Demir/ çelikten (dökme 7304 hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil 130,5 - Demir Çelik, Demir Çelik Eşya Demir/ çelikten diğer tüp ve 7305 borular-kaynaklı vb.-çapı>406, 4mm 243,5 - Elektrikli Makineler ve Kablolar Elektrik 8501 motorları, jeneratörler 9,2 - Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 8701 Traktörler 26,6 0,5 Otomotiv Ana ve Yan Sanayi Toplu halde yolcu taşımağa 8702 mahsus motorlu 98,2 0,1 - 401,4 1.373,8 52,1 230,0 133,9 0,2 35,7 32 0,06 0,10 0,1 - 30 - 0,03 0,4 - 168 - 0,02 2,1 - 1001 - - -23 - 0,00 -26 0,47 0,81 369,0 0,1 - 1.043,8 0,7 9,4 - 16 Endonezya (78), Tayland (11), Singapur (3), Malezya (3), Filipinler (2) Japonya (48), Çin (18), Endonezya (10), Tayland (9), Avustralya (5) Endonezya (58), Japonya (11), Singapur (11), Avustralya (11), Çin (5) Malezya (58), endonezya (38), Japonya (3), Avustralya (1), Avustralya (74), Singapur (12), İsveç (5), Malezya (4), Çin (1) Avustralya (23), Japonya (20), Singapur (12), Almanya (11), Çin (11) Japonya(46), Avustralya (28), Tayland (7), Çin (5), -, 2013 10,1% 0% 0% 0% 0% 0% 16 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 17. taşıtlar Singapur (4) Japonya (46), Eşya taşımaya Avustralya Otomotiv Ana ve Yan 8704 mahsus motorlu 181,4 - 3.963,1 0,2 -10 (28), Tayland 100% Sanayi taşıtlar (7), Çin (5), Singapur (4) Avustralya (62), Kara taşıtları Otomotiv Ana ve Yan Singapur(20), 100% 8708 için aksam, 34 0,02 Sanayi 82,3 3.370,9 Malezya (6), parçaları İspanya (3), Fransa (3) Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır. * Veriler 9 aylıktır. Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır. 17 / 18
  • 18. Papua (Yeni Gine) - Düzenlenen Önemli Fuarlar -, 2013 18 / 18 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.